Emsal Mahkeme Kararı Konya Bölge Adliye Mahkemesi 5. Hukuk Dairesi 2021/1540 E. 2021/1534 K. 02.12.2021 T.

Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
KONYA
BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ
5. HUKUK DAİRESİ

DOSYA NO : …
KARAR NO : …

T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A
İ S T İ N A F K A R A R I

BAŞKAN : … (…)
ÜYE : … (…)
ÜYE : … (…)
KATİP : … (…)

İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ : KONYA …. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
TARİHİ :…
NUMARASI : … Esas – … Karar

DAVACI : … – …
VEKİLİ : Av. … –
DAVALI : S.S. … KONUT YAPI KOOPERATİFİ –
VEKİLLERİ : Av. … –
Av. …- Av.

DAVANIN KONUSU : İtirazın İptali
İSTİNAF KARAR TARİHİ : …
G. KARAR YAZIM TARİHİ : …
İlk derece mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına yönelik taraf vekillerince istinaf kanun yoluna başvurulmuş ve dosya istinaf incelemesi yapılmak üzere dairemize gönderilmiş olmakla 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 353. maddesi uyarınca dosya incelendi.
TARAFLARIN İDDİA VE SAVUNMALARININ ÖZETİ:
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; müvekkili şirket ile davalı kooperatif arasında … tarihli eser sözleşmesi bulunduğunu, sözleşme gereği müvekkilinin bütün yükümlülüklerini getirdiğini, işi zamanında teslim ettiğini, fakat davalının sözleşme gereği üzerine düşen yükümlülüklerini halen yerine getirmediğini, müvekkilinin bu nedenle uğramış olduğu maddi zararın(kira vs)bir kısmının tahsili için ayrı bir dava açıldığını, bu davanın konusun ise cezai şarta ilişkin olduğu, sözleşmenin şartları bölümünün 3.maddesinde şartalara uymayan tarafın 300.000,00 TL cezai şart ödeyeceğinin kabul edildiğini, sözleşme gereği kabul edilen cezai şartın tahsili amacıyla davalı aleyhine Konya … . İcra Müdürlüğü’nün … E.sayılı dosyası ile icra takibi başlatıldığını, borçlunun haksız ve kötü niyetle takibe itiraz ederek takibi durdurduğunu belirterek, davalının Konya …. İcra Müdürlüğü’nün … Esas sayılı dosyasına yaptığı itirazın 60.000,00 TL’lik kısım yönünden iptaline ve takibin devamına, davalının %20’den az olmamak kaydı ile icra inkar tazminatına mahkum edilmesine karar verilmesini talep ve dava etmiş; 15.04.2019 tarihli ıslah dilekçesinde; talebini 335.838,00 TL’ye arttırarak bu miktar üzerinden itirazın iptaline karar verilmesini istemiştir.
Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle; davacı tarafın üstlendiği edimi zamanında yerine getirmediğini, Konya …. Asliye Ticaret Mahkemesi’nin … Esas sayılı derdest davada, davacı yanın dava dilekçesinde taşınmazı “iki ay önce” kiraya verdiklerini ifade ettiklerini, davacı tarafın iddia ettiği alacağının 6098 sayılı TBK hükümleri uyarınca 5 yıllık zamanaşımına uğradığını savunarak, davanın reddini istemiştir.
İLK DERECE MAHKEMESİ KARARININ ÖZETİ:
İlk Derece Mahkemesi tarafından yapılan yargılama sonunda; “Taraflar arasında düzenlenen … tarihli sözleşmenin eser sözleşmesi mahiyetinde olduğu, bedelin anahtar teslimi dükkan olarak kararlaştırıldığı ve değerinin taraflarca belirlendiği, davacının sözleşme gereğince yapmakla üslendiği işleri yapmak ve teslim etmek, davalı kooperatifinde sözleşme ile üstlendiği bedeli ödemekle yükümlü oldukları, davacı şirketin davalı kooperatifin defterlerinde yapılan incelemeden de anlaşılacağı gibi … tarih ve … nolu karar ile kooperatifin normal üyesi olduğu, dükkan tapusunun … Isı Merkezi AŞ veya şirketin talebi halinde şirket müdürüne veya üçüncü kişiler adına çıkartılmasına karar verildiği, … tarih ve …karar ile tüm doğalgaz işleri için en uygun teklif olan KDV dahil 480.000,00 TL üyeliği karşılığında … blok altında bulunan dükkanın … Isı Merkezi AŞ’ye verilmesine karar verildiği, taraflar arasındaki uyuşmazlığın kooperatif üyeliğinden kaynaklanmayıp … tarihli eser sözleşmesinden kaynaklandığı, davacının sözleşme hükümleri gereğince yapmakla yükümlü olduğu işleri … tarihli tutanakla davalı kooperatife teslim ettiği, aynı tutanakla eksik işlerin belirlendiği, davalı tarafın cevap dilekçesi ile sözleşme ile ilgili genel kurulca alınmış bir karar bulunmadığı ve yönetime bu konuda yetki verilmediğine ilişkin savunması ile davacı tarafın edimlerini süresinde yerine getirmediği ve eksik yerine getirdiğine ilişkin savunmasına aradan geçen süre ve … tarihli tutanak kapsamında değerlendirildiğinde hakkın kötüye kullanılması mahiyetinde olduğundan itibar edilmediği, davalı tarafın zamanaşımı definin 6098 sayılı TBK’nun 147/6. maddesi gereğince 5 yıllık zamanaşımı süresinin teslimle başlayacağından yerinde olmadığı, davalı kooperatif tarafından sözleşmede kararlaştırılan bedele karşılık taşınmazın …tarihinde tapu kayıtlarının davacı şirketin gösterdiği dava dışı … adına devrinin yapıldığı, gerek taraflar arasındaki sözleşme hükümleri gerekse Yargıtay yerleşik içtihatları gereğince anahtar tesliminden maksat iskan ruhsatını da kapsadığı, … Belediyesinden gelen … tarihli yazısından yapı kullanım belgesinin alınmadığı, dolayısı ile davalı kooperatifin sözleşmede belirlenen ifayı eksik yerine getirdiği, taraflar arasında düzenlenen … tarihli sözleşmede kararlaştırılan cezai şartın ifaya eklenen cezai şart olduğu, ve süresinin taraflarca belirlendiğinden muaccel olması için ayrı ihtara gerek bulunmadığı, ancak davalının temerrüdünden bahsedebilmek için 6098 sayılı TBK’nun 117. maddesi gereğince temerrüde düşürülmesi gerektiği, dava dilekçesine ekli davacı tarafça dosyaya sunulan Konya ….Noterliği’nin … tarih ve … yevmiye numaralı ihtarnamenin dava dışı …v tarafından keşide edildiği, … sözleşmenin tarafı olmaması nedeniyle davacı şirket açısından bir bağlayıcılığının bulunmadığı, temerrüdün icra takip tarihi itibariyle oluştuğu (Yargıtay 15. H.D.’nin 05/11/2012 tarih ve 2012/1642 E.2012/6821 K. sayılı ilamı), taraflar arasında kararlaştırılan cezayi şartın sözleşmenin bedeli, kooperatifin sosyal amaca hizmeti, tacir olmaması hususları birlikte değerlendirildiğinde davalı yönünden ekonomik mahvına sebebiyet vereceği, hakkaniyetle bağdaşmadığı, fahiş olduğu bu nedenle Yargıtay uygulamaları dikkate alınarak TBK. 182/3. maddesi gereğince takdiren %30 oranında hakkaniyet indiriminin yapılması gerektiği, yine hakkaniyet indirimi yapılan hallerde davalı lehine yargılama gideri ve vekalet ücretine hükmedilemeyeceği, Konya ….İcra Müd. … esas sayılı dosyasından borçlu … Konut Yapı Kooperatifi’nin itirazında haksız olduğu anlaşılmakla davanın kısmen kabul kısmen reddine, Konya ….İcra Müdürlüğünün … Esas sayılı dosyasından … Konut Yapı Kooperatifi’nin itirazının TBK 182/3 md gereğince takdiren cezai şarttan %30 oranında indirim yapılmak sureti ile belirlenen 210.000,00 TL cezai şart alacağı yönünden iptali ile bu miktar asıl alacağa icra takip tarihi olan … tarihinden itibaren değişen oranlarda yasal faizi üzerinden takibin devamına, İİK.67/2.maddesi gereğince kabul edilen 210.000,00 TL alacağın takdiren %20’si oranında davalı …Konut Yapı Kooperatifi’nin icra inkar tazminatına mahkum edilmesine, davacının fazlaya ilişkin talebi ile davalı tarafın kötüniyet tazminatı talebinin şartları oluşmadığından reddine karar vermek gerektiği” gerekçesiyle davanın kısmen kabulüne, Konya ….İcra Müdürlüğünün … Es.sayılı dosyasından davalının itirazının TBK 182/3 md gereğince takdiren cezai şarttan %30 oranında indirim yapılmak sureti ile belirlenen 210.000,00 TL cezai şart alacağı yönünden iptali ile bu miktar asıl alacağa icra takip tarihi olan … tarihinden itibaren değişen oranlarda yasal faizi üzerinden takibin devamına, İİK.67/2.maddesi gereğince kabul edilen 210.000,00 TL alacağın takdiren % 20’si oranında icra inkar tazminatının davalıdan alınarak davacıya verilmesine, davacının fazlaya ilişkin talebinin reddine, davalının tazminat talebinin reddine karar verilmiştir.
İLERİ SÜRÜLEN İSTİNAF SEBEPLERİ:
Davacı vekili istinaf başvuru dilekçesinde özetle; davalı kooperatifin tacir olmadığının kabulü ile cezai şart alacağından %30 oranında hakkaniyet yapılmasının doğru olmadığını, davalı tacir olduğundan cezai şartta indirim yapılamayacağını, hakkaniyet indirimi yapan mahkemenin davalı lehine vekalet ücretine hükmetmesinin doğru olmadığını, ayrıca davalı takipten önce ihtarname gönderilerek temerrüte düşürüldüğünden takip öncesi faiz talebinin kabul edilmemesinin de doğru olmadığını belirterek ilk derece mahkemesi kararının kaldırılmasını istemiştir.
Davalı vekili istinaf başvuru dilekçesinde özetle; kooperatif genel kurulu tarafından yönetim kuruluna yetki verilmediği için söz konusu sözleşmenin davalı kooperatifi bağlayamayacağını, kooperatif üyesi olan davacı şirketin diğer kooperatif üyeleri ile aynı hak ve alacaklara sahip olduğunu, davalı kooperatifin Belediye’den kaynaklanan bir takım sebeplerden dolayı yapı kullanım izin belgesini süresinde alamadığını ancak davacı da dahil tüm üyelerine dairelerini teslim tarihinde fiilen teslim ettiğini ve dairelerde oturulmaya başlandığını, davacının taşınmazı ihtirazı kayıt koymadan teslim aldığını, ayrıca davacının kendisininde sözleşmedeki edimlerini süresinde yerine getirmediğini, yapılan işlerdeki eksiklere ilişkin … tarihinde tutulan tutanakla bu hususun sabit olduğunu, taşınmazın fiilen teslim edildiği tarihten itibaren beş yıl içinde dava açılmadığından davanın zamanaşımına uğradığını belirterek ilk derece mahkemesi kararının kaldırılmasını ve davanın reddine karar verilmesini istemiştir.
DELİLLERİN TARTIŞILMASI VE GEREKÇE:
Dairemizce HMK’nın 355. maddesi kapsamında istinaf dilekçesinde belirtilen hususlarla sınırlı olmak üzere ve kamu düzenine ilişkin hususlar resen dikkate alınarak yapılan inceleme neticesinde;
Dava, eser sözleşmesinden kaynaklı ceza koşulu alacağı için başlatılan icra takibine itirazın iptali talebine ilişkindir. Davacı iş sahibi, davalı ise yüklenicidir.
Taraflar arasındaki … tarihli sözleşmenin kombi, doğalgaz ve kalorifer yapımına ilişkin olduğu, iş bedeli olarak 480.000-TL değerinde olduğu belirtilen bir adet dükkanın anahtar teslimi verileceği, sözleşmenin 3’üncü maddesine “iş bu sözleşmede; şartlara uymayan taraf 300.000-TL cezai şart ödemekle yükümlüdür” şeklinde belirtildiği anlaşılmıştır.
6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu’nun 179/1’inci maddesinde seçimlik ceza koşulu düzenlenmiştir. Buna göre, bir sözleşmenin hiç veya gereği gibi ifa edilmemesi için bir ceza kararlaştırılmışsa, aksi sözleşmeden anlaşılmadıkça alacaklı, ya borcun ya da cezanın ifasını isteyebilecektir. Seçimlik cezanın istenebilmesi için aksi kararlaştırılmamışsa sözleşmeden dönülmemiş ya da feshedilmemiş olması gereklidir.
İfaya ekli ceza koşulunun düzenlendiği TBK’nın 179/2’nci maddesi uyarınca ise, ceza, borcun belirlenen zaman veya yerde ifa edilmemesi durumu için kararlaştırılmışsa alacaklı, hakkından açıkça feragat etmiş veya ifayı çekincesiz olarak kabul etmiş olmadıkça, asıl borçla birlikte cezanın ifasını da isteyebilecektir. Burada da, ancak akdin ifasının istenmesi halinde bu cezanın istenebileceği, sözleşmeden dönen tarafın akdin ifasından vazgeçmiş olması nedeniyle ifaya ekli cezayı isteyemeyeceği kabul edilmiştir.
Eldeki davada, sözleşmenin 3’üncü maddesiyle “iş bu sözleşmede; şartlara uymayan taraf 300.000-TL cezai şart ödemekle yükümlüdür” şeklinde belirtilen ceza koşulu, sözleşmenin hiç veya gereği gibi ifa edilmemesine yönelik olduğundan TBK’nın 179/1’inci maddesinde belirtilen seçimlik ceza niteliğinde olup, alacaklı ya borcun ya da cezanın ifasını isteyebilir. Dava dilekçesinde, sözleşmenin ifası kapsamında kira tazminatı talebiyle ayrı bir dava açılmış olduğunun belirtildiği nazara alınarak, davacının hem borcun hem de cezanın ifasını isteyemeyeceği açık olduğundan, ilk derece mahkemesince davanın reddine karar verilmesi gerekirken, kararlaştırılan ceza koşulunun ifaya ekli cezai şart olarak nitelendirilmesi ile yazılı şekilde karar verilmesi doğru olmamıştır. Teslim gerçekleşmediği için davalının zamanaşımı itirazı yerinde değilse de, esasa yönelik istinaf talebinin belirtilen gerekçeyle kabulüne karar vermek gerekmiştir.
Açıklanan nedenlerle, davacı vekilinin istinaf başvurusunun reddine, davalı vekilinin istinaf başvurusunun kabulüne, yeniden yargılama yapılmasına ihtiyaç duyulmadığından 6100 sayılı HMK’nın 353/1-b-2. maddesi gereğince ilk derece mahkemesi kararının bu yönlerden düzeltilerek yeniden esas hakkında karar verilmek üzere kaldırılması gerekmiş, aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.
HÜKÜM: Gerekçesi Yukarıda Açıklandığı Üzere;
Davacı vekilinin istinaf başvurusunun REDDİNE,
Davalı vekilinin istinaf başvurusunun KABULÜNE,
6100 sayılı HMK’nın 353/1-b.2. maddesi gereğince hükmün düzeltilerek yeniden esas hakkında karar vermek üzere Konya … Asliye Ticaret Mahkemesinin … tarihli,…Esas – … Karar sayılı kararının KALDIRILMASINA,
Davanın REDDİNE,
Davalının tazminat talebinin şartları oluşmadığından REDDİNE,
Alınması gereken 59,30 TL karar ve ilam harcının peşin alınan 35,90 TL ve 4.744,68 TL olmak üzere toplam 4.780,58 TL’den mahsubu ile bakiye 4.721,28 TL’nin davacıya iadesine,
Davacı tarafça ilk derece yargılaması aşamasında ve istinaf aşamasında yapılan yargılama giderlerinin kendi üzerinde bırakılmasına,
Davalı kendisini vekille temsil ettirdiğinden AAÜT’ne göre reddedilen miktar üzerinden hesaplanan 31.958,66 TL vekalet ücretinin davacıdan alınarak davalıya verilmesine,
Davacı taraftan alınması gereken 59,30 TL istinaf karar harcı peşin alındığından yeniden harç alınmasına yer olmadığına,
Davalı tarafça yatan 3.586,27 TL istinaf karar harcının karar kesinleştiğinde ilk derece mahkemesince talep halinde davalı tarafa iadesine,
Davalı tarafça istinaf aşamasında yapılan 173,10 TL istinaf yargılama giderinin davacıdan alınarak davalıya verilmesine,
İstinaf yargılaması sırasında duruşma açılmadığından davalı lehine istinaf vekalet ücreti takdirine yer olmadığına,
Artan gider avansının karar kesinleştiğinde ilk derece mahkemesince re’sen yatıran tarafa iadesine,
İstinaf kararının Dairemizce taraflara tebliğ edilmesine,
Dair; dosya üzerinde yapılan inceleme sonucunda, HMK’nın 361. maddesi uyarınca kararın tebliğinden itibaren iki hafta içerisinde temyiz yolu açık olmak üzere oy birliği ile karar verildi. …


Başkan

¸e-imzalıdır

Üye

¸e-imzalıdır

Üye

¸e-imzalıdır

Katip