Emsal Mahkeme Kararı Konya Bölge Adliye Mahkemesi 4. Hukuk Dairesi 2021/2699 E. 2021/2412 K. 24.12.2021 T.

Görüntülediğiniz mahkeme kararı kesinleşmiş bir karardır.

T.C.
KONYA
BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ
4. HUKUK DAİRESİ

DOSYA NO : …
KARAR NO : …

T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A
İ S T İ N A F K A R A R I

BAŞKAN : … (…)
ÜYE : … (…)
ÜYE : … (…)
KATİP : … (…)

İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ : KONYA … ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
TARİHİ : …
NUMARASI : … Esas … Karar

DAVACILAR : 1-… – …
2-… – …
3-… – …
4-… – …
5-… – …
6-… – …
7-… – …
8-… – …
9-… – …
10-… – …
VEKİLLERİ : Av. … – Av. …
DAVALI : … …
VEKİLİ : Av. …
DAVANIN KONUSU : Alacak (Kooperatif Üyeliğinin Sona Ermesi Nedeniyle)

İSTİNAF KARAR TARİHİ : 24.12.2021
İSTİNAF KARARI YAZIM
TARİHİ : 24.12.2021

Taraflar arasında görülen davada Konya … Asliye Ticaret Mahkemesi ile Akşehir … Asliye Hukuk Mahkemesi’nin karşılıklı olarak verdikleri görevsizlik kararı nedeniyle dairemize yargı yerinin belirlenmesi amacıyla gönderilen dosya incelendi.
GEREĞİ GÖRÜŞÜLÜP DÜŞÜNÜLDÜ;
Davacılar vekili dava dilekçesiyle; Davacıların, davalı kooperatifin üyeliğinden ihraç kararının iptali ve üyeliğin tespiti için … Asliye Hukuk Mahkemesinin … E, … E, … Esas sayılı dosyalar ile davaların ikame edildiğini, bu dosyaların … Asliye Hukuk Mahkemesinin … E sayılı dosyası ile birleştirildiğini, iş bu dosya ile müvekkillerinin dosyasının kabul edildiğini, karar düzeltme talebinin reddi üzerine Yargıtay … Hukuk Dairesinin … tarih ve … E … Karar sayılı ilamıyla kesinleştiğini, ikame edilen davaların kararlarının kesinleşmesiyle müvekkillerinin üyeliğinin tespiti, hak ve alacaklarının belirlenmesi için taraflarından ihtarnameler çekildiğini, kooperatifçe gönderilen cevabı ihtarnamede müvekkillerinin üyeliğinin tespiti yapılmışsa da verilen verilen cevaplarda müvekkillerinin kooperatife Hat Bedeli, Otobüs Bedeli, Bina Alım Bedeli, Gider Hesabı gibi kalemlerden oluşan borçlarının olduğuna, bu borçları ödememeleri halinde haklarında üyelikten ihraç kararı verileceği hususlarının bildirildiğini, oysa o güne kadar Kooperatif Genel Kurulu’na çağrılmayan, alınan hiçbir karara katılamayan, alınan kararlardan hiçbir şekilde haberdar edilmeyen dolayısıyla hiçbir itiraz hakkı bulunmayan ve aynı zamanda kooperatif imkanlarından da faydalandırılmayan müvekkillerinin kooperatife herhangi bir bahsedilen şekilde borçlarının olmadığını, öncelikle kooperatifçe hesap edilen borç miktarının kabul edildiği anlamına gelmemekle borç kalemlerini hesap eden bilirkişinin usulüne uygun olarak seçilmediğini, kooperatifle ticari ilişkisi bulunan … olduğunu, yapılan incelemede kooperatifin sadece zarar eden bir tüzel kişilik olarak yansıtıldığını, ancak elde ettiği kar üzerinden vergisini ödediğini, zarar eden gelir elde etmeyen bir kuruluşun kar nedeniyle vergi ödemesinin mantığa aykırı olduğunu, müvekkillerine ihtarname ile gönderilen borçların kime nasıl ve neden kaç defa ödendiğinin delillendirilmediğini, hiç bir şeyin belgelendirilmediğini, öte yandan 6360 sayılı kanun Şehir içi ulaşım büyükşehir belediyesine devredilmiş olmakla kooperatifin alması gereken C plakaların alınmadığını, bu nedenle de henüz ortak bir hat bedeli maliyetinden bahsedilemeyeceğini, bu güne kadar hat bedelleri için varsa yapılan ödemeler müvekkillerinin üyelik hizmetlerinden ve haklarından yararlandırılmadığından dolayı onları bağlamadığını, kooperatife alındığı bildirilen otobüslerin de kooperatifin mülkiyetinde olduğunu gösteren bilanço hesabı yapılmadığını, mali duran varlıklar alt hesabı içinde yer alması gereken ve … yılında alınmış olan otobüslerin amortismanları yani yıpranma bedelleri düşüleceği için otobüslerin bu günkü bedelde olmayacağının aşikar olduğunu, yapılan hesaplamalara göre kooperatifin zarar ettiğini ancak aynı zamanda da üyelere gelir dağıtımı yapıldığını, bu durumun Kooperatifler Kanununun 31. Maddesine aykırı olduğunu, bu hükümlere göre değerlendirildiğinde kooperatifin kar elde edip gelir paylaşımı yapıldığı dikkate alındığında müvekkillerinin gelirden pay alamazken gidere katlanmasını istemenin hukuka ve hakkaniyete aykırı olduğunu, müvekkillerinin kooperatife üye yapıldığını fakat müvekkilleri tekrardan üyelikten çıkarmak için kooperatif ana sözleşmesinin 10. Maddesindeki parasal yükümlülüklerin 30 gün geciktirilmesi kanuni dayanağına dayandırılabilmesi için yüklüce ve olmayan bir borç meblağı yükletildiğini, müvekkillerine olmayan borçların yükletildiğini, kooperatif zarar eden ama ne hikmetse aynı zamanda da vergi ödeyen bir topluluk olarak lanse ettirilen, zarar eden kooperatif üyeliği için ortalama 400.00,00 TL bedel ödenmesi gerektiğini iddia eden ancak üyelik devir ücretlerinin 70.000,00 TL nin üzerinde olduğu bulunan kanuni ve mantıklı dayanaktan uzak olarak taraflarına tebliğ edilen ihtarnameye konu kalemler nedeniyle iş bu davayı açmak zorunda kaldıklarını belirterek müvekkillerinin kooperatif üyeliği nedeniyle davalı kooperatife Hat Bedeli, Otobüs Bedeli, Bina Alım Bedeli, Gider Hesabı borçlu olmadığının, müvekkillerinin aidat borcunun var olup olmadığının varsa miktarının tespitiyle muacceliyet şartları oluşmadığından anapara olarak tahsilinin gerektiğinin tespitine, mahkeme aksi kanaatte ise faiz unsurlarının oluşmadığına ve ana para yönünden kabulünün gerektiğinin tespitine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Akşehir … Asliye Hukuk Mahkemesince; Dava dosyasının Akşehir … Asliye Hukuk Mahkemesinin … Esasına kaydını yapıldığı, … gün ve … E. … K sayılı kararı ile bu davaya Konya Asliye Ticaret Mahkemelerinin bakması gerektiği gerekçesiyle dosyanın Konya Nöbetçi Asliye Ticaret Mahkemesi’ne devrine ve gönderilmesine karar verilmiştir.
Konya … Asliye Ticaret Mahkemesince; Mahkemenin görevsizliği nedeniyle davanın usulden reddine, görevli mahkemenin Akşehir … Asliye Hukuk Mahkemesi olduğunun tespitine karar verilmiştir.
Hakimler ve Savcılar Kurulu’nun 08/07/2021 tarih ve 31535 sayılı Resmi Gazete’de yayınlan 07/07/2021 tarih ve 608 sayılı kararı ile “Konya Asliye Ticaret Mahkemesi yargı çevresinin Konya ilinin mülki sınırları, olarak belirlenmesine, iş bu kararın 01.09.2021 tarihinden itibaren uygulanmasına.” karar verilmiştir.
Hiç kimse kanunen tabi olduğu mahkemeden başka bir merci önüne çıkarılamaz.(T.C.Anayasası madde.37 )
Mahkemelerin kuruluşu, görev ve yetkileri, işleyişi ve yargılama usulleri kanunla düzenlenir..(T.C.Anayasası madde.142 )
Herkes davasının, medeni hak ve yükümlülükleriyle ilgili uyuşmazlıklar ya da cezai alanda kendisine yöneltilen suçlamaların esası konusunda karar verecek olan, yasayla kurulmuş, bağımsız ve tarafsız bir mahkeme tarafından, kamuya açık olarak ve makul bir süre içinde görülmesini isteme hakkına sahiptir.(Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi madde.6)
Mahkemelerin görevi, ancak kanunla düzenlenir. Göreve ilişkin kurallar, kamu düzenindendir.(6100 sayılı HMK madde.1)
Kanuni hâkim, görev ve yetkisi kanunla belli edilmiş olan mahkemenin hâkimidir. Dolayısıyla mahkemenin görev ve yetkisinin tayin edilmesi işleminin kanun ile yapılmış bulunmasıdır.
Yargılanacak olan uyuşmazlığın gerçekleşmesinden önce yürürlükte bulunan kanunlar aracılığıyla görevi ve yetkisi belirlenmiş olan mahkemenin hâkimine, tabii hâkim denir. Bu çerçevede, tabii hâkim ilkesine uygunluğun sağlanması için, kanunla mahkemenin görev ve yetkisinin belirlenmesi işleminin yargılanacak olan uyuşmazlığın gerçekleşmesinden önce yapılmış olması şarttır.
Tabii hâkim ilkesi, kişilerin, hangi mahkeme önünde yargılanacaklarını kesin olarak bilmelerini mümkün kılmak, bağımsız ve tarafsız mahkemeler önünde yargılanma haklarını güvence altına almak, yargıya güveni sağlamak ve yürütmenin yargıya müdahalesini olabildiğince önlemek amaçlarına yönelmiştir. Bu ilke uyarınca herkes işlem veya eylem tarihinde tabi olduğu mahkeme ve hakim huzurunda yargılanma hakkına sahiptir.
(A.Ü.H.F. Adalet MYO Yargı Örgütleri )
Olumsuz görev uyuşmazlığının çözümü ve davaya bakacak yargı mercinin belirlenmesi için gönderilen dava dosyası incelendiğinde; Davanın Hakimler ve Savcılar Kurulu’nun 07/07/2021 tarih ve 608 sayılı kararından önce açıldığı, taraflar arasındaki uyuşmazlığın gerçekleşmesi tarihinden önce açılmış olan bu davada doğal hakimlik ilkesi ve 01.09.2021 tarihinden itibaren uygulanacağı düzenlemesi gereğince uyuşmazlığın Akşehir … Asliye Mahkemesinde görülmesi gerekir.
Bu nedenlerle Akşehir … Asliye Hukuk Mahkemesinin yargı yeri olarak belirlenmesine karar verilmiştir
K A R A R : Yukarıda açıklanan nedenlerle;
6100 sayılı HMK’nın 21. ve 22. maddeleri gereğince Akşehir … Asliye Hukuk Mahkemesi’nin YARGI YERİ OLARAK BELİRLENMESİNE,
Dosyanın yargı yeri olarak belirlenen Akşehir … Asliye Hukuk Mahkemesine gönderilmek üzere merci tayini talebinde bulunan Konya … Asliye Ticaret Mahkemesi’ne İADESİNE,
Dair, dosya üzerinde yapılan inceleme neticesinde, 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 362/1-c maddesi gereğince KESİN olarak oy birliği ile 24.12.2021 tarihinde karar verildi.

Başkan Üye Üye Katip