Emsal Mahkeme Kararı Konya Bölge Adliye Mahkemesi 3. Hukuk Dairesi 2022/960 E. 2022/1413 K. 21.06.2022 T.

Görüntülediğiniz mahkeme kararı kesinleşmiş bir karardır.

T.C. KONYA BAM … HUKUK DAİRESİ Esas-Karar No:
T.C.
KONYA
BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ
… HUKUK DAİRESİ

DOSYA NO :
KARAR NO :
KARAR TARİHİ : 21/06/2022

T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A
İ S T İ N A F K A R A R I

BAŞKAN :
ÜYE :
ÜYE :
KATİP :

İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ : KONYA … ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
KARAR TARİHİ : 11/01/2022
NUMARASI : … Esas … Karar

DAVACI :
VEKİLİ :
DAVALILAR :
VEKİLİ :
:

DAVA : Tazminat
İSTİNAF KARAR TARİHİ : 21/06/2022
İSTİNAF KARAR YAZIM TARİHİ: 21/06/2022

Yukarıda bilgileri yazılı mahkemece verilen karara ilişkin istinaf talebi üzerine mahkemece dosya istinaf incelemesi yapılmak üzere dairemize gönderildiğinden yapılan ön inceleme ve incelemeyle heyete tevdi olunan dosyanın gereği görüşülüp aşağıdaki karar verilmiştir.
TARAFLARIN İDDİA VE SAVUNMALARININ ÖZETİ :
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; davalı …’nun sevk ve idaresindeki … plaka sayılı aracın 29/03/2019 tarihinde davacıya ait … plaka sayılı araca çarparak maddi hasarlı trafik kazası meydana geldiğini, davacının aracında değer kaybının meydana geldiğini, davacının aracının tamir edilmiş olmasına rağmen hasar almadan önceki değeriyle hasar aldıktan sonraki değerinin aynı olmadığını, değer kaybı nedeniyle sigorta şirketine başvuruda bulunulduğunu 1.200 TL ödeme yapıldığını, fakat bu bedelin hasar onarım bedeline ilişkin zararı karşılamadığını, sigorta şirketine yeniden başvuru yapıldığını ve bu kez 1.387 TL ödeme yapıldığını, yine sigorta şirketine başvuru üzerine bu kez sigorta şirketinin cevap vermekten kaçındığını belirterek, şimdilik 100 TL değer kaybı tazminatı ve şimdilik 100 TL hasar onarım bedelinin işleyecek yasal faizi ile birlikte davalılardan tahsiline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalı sigorta şirketi vekili cevap dilekçesinde özetle; diğer davalı … adına kayıtlı olan … plaka sayılı aracın ZMM Sigorta poliçesi ile davalı sigorta şirketince sigortalandığını, dava konusu kazaya karışan araçların ve şahısların kusur dağılımına ilişkin olan maddi gerçeğin bilirkişi incelemesi neticesinde ortaya çıkartılması gerektiğini, davacının talepte bulunduğu değer kaybının poliçe teminatları dışında olduğunu, ödenmesi gereken ödemelerin davacı tarafa yapıldığını belirterek, davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
İLK DERECE MAHKEMESİ KARARININ ÖZETİ :
Konya …Asliye Ticaret Mahkemesi 11/01/2022 tarih … Esas … Karar sayılı gerekçeli kararında özetle; ” Somut olayda; davalı ….’nun sevk ve idaresindeki … plakalı aracın 29/03/2019 tarihinde davacıya ait … plakalı araca çarpması sonucu maddi hasarlı trafik kazası meydana geldiği, davacının aracında meydana gelen hasar ve değer kaybı nedeniyle maddi tazminat davası açıldığı, bilirkişi heyetinden alınan rapora göre; sürücü davalı …’nun olayda %100 oranında kusurlu olduğu, davacı sürücü …’in olayda kusursuz olduğu, dava konusu … plakalı aracın hasarına bağlı toplam zararın 14.000 TL olduğu, davalı şirketten tahsil edilen 2.587 TL’nin mahsubu ile bakiye tutarın 11.413 TL olduğu yönünde tespitte bulunulmuştur. Her ne kadar daha önce alınan bilirkişi raporu ile dosyaya sunulan eksper raporları arasında farklılıklar bulunuyor ise de; bilirkişi heyetinin sunduğu raporun teknik olarak denetime elverişli ve raporlar arasında oluşan çelişkiyi giderecek mahiyette olduğu dikkate alınarak bilirkişi heyeti tarafından sunulan rapor dikkate alınarak davanın kabulüne karar verilmiş ve
Davacının davasının KABULÜ ile; … plakalı araçta meydana gelen hasar nedeniyle 7.800 TL, değer kaybı nedeniyle 3.613 TL olmak üzere toplam 11.413 TL’nin dava tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalılardan tahsili ile davacıya ödenmesine” şeklinde karar verilmiştir.
İLERİ SÜRÜLEN İSTİNAF SEBEPLERİ :
Davalı … vekili sunduğu istinaf dilekçesinde özetle; yargılama aşamasında alınan kusur raporunda olayın oluşuna dair verilen bilgiler ile akabinde yapılan kusur dağılımının hayatın olağan akışına aykırı olduğunu, rapora göre her iki sürücünün de aynı kural ihlalini gerçekleştirdiğini ve kavşaklara yaklaşırken araçlarının hızını ve trafiğin genel durumunu kontrol etmeden hareket ettiğini, her iki sürücü içinde aynı değerlendirme ve aynı kural ihlallerinden bahsedildiği halde kusur durumunun dağılımında hiçbir somut gerekçe gösterilmeden farklılıklar oluşmasının hakkaniyete aykırı olduğunu, Karayolları Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortası Genel Şartları Ek 1. Değer Kaybı Hesaplamasının 2. Teminat Dışında Kalan Haller başlığının 1) sayılı bendinde, Mini onarım ile giderilebilen basit kaporta, plastik tampon/parça onarımları, cam, radyo/teyp, lastik, hava yastığı, jant, mekanik, elektrik, elektronik ve döşeme aksamı hasarlarının değer kaybı teminat kapsamı dışında olduğunun belirtildiğini, bu bağlamda değerlendirme yapıldığında, düzeltilen arka çamurluk için değişen kaporta aksamı ve boya uygulanan parçalar dikkate alındığında hesaplanan değer kaybının çok yüksek olduğunu, müvekkil şirket tarafından yapaıalan ödemelerin tamamının mahsup edilmediğini, eksik inceleme neticesinde verilmiş olan Yerel Mahkeme kararının kaldırılmasını, itirazlarının değerlendirilmesini ve hatalı hususların giderilmesini ve neticeden Müvekkil Şirketin sorumluluğunun bulunmadığı hususu ile davanın reddine yönelik hüküm tesisini, Bölge Adliye Mahkemesinden gelecek sonuca kadar mehil vesikasının ibrazına binaen icranın geri bırakılmasına karar verilmesini ve yargılama giderleri ile ücreti vekaletin karşı taraf üzerine yükletilmesini karar verilmesini talep ve beyan etmiştir.
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ ve GEREKÇE :
6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 341 ve devamı maddeleri uyarınca ve özellikle istinaf incelemesinin kapsamının öngörüldüğü 355. maddeye göre re’sen gözetilecek kamu düzenine aykırılık halleri dışında istinaf incelemesi istinaf dilekçesinde belirtilen sebeplerle sınırlı olarak yapılır.
Dava, trafik kazası nedeniyle hasar ve değer kaybına ilişkin tazminat talebine ilişkin olup mahkemece verilen karar davalı sigorta tarafından istinaf edilmiştir.
1- Kusura yönelik itirazında;
Türk Borçlar Kanunun 49.maddesinde, “Kusurlu ve hukuka aykırı bir fiille başkasına zarar veren, bu zararı gidermekle yükümlüdür”, yine aynı kanunun 50.maddesinde, “Zarar gören, zararını ve zarar verenin kusurunu ispat yükü altındadır” denilmektedir.
Karayolları Trafik Kanunun 86/1 maddesinde, “İşleten veya araç işleticisinin bağlı olduğu teşebbüs sahibi, kendisinin veya eylemlerinden sorumlu tutulduğu kişilerin kusuru bulunmaksızın ve araçtaki bir bozukluk kazayı etkilemiş olmaksızın, kazanın bir mücbir sebepten veya zarar görenin veya bir üçüncü kişinin ağır kusurundan ileri geldiğini ispat ederse sorumluluktan kurtulur” denilmektedir.

Buna göre, taraflar arasında düzenlenen tespit tutanağı ile mahkemece alınan trafik bilirkişi kusur raporları arasının kusur konusunda birbirini teyit edip belirlenen kusur durumunun dosya kapsamına, delillere ve oluşa uygun bulunması nedeniyle, buna yönelen davalı sigorta itirazının reddine karar verilmiştir.
2-Değer kaybına ilişkin itirazın incelenmesinde;
Karayolları Motorlu Araçlar Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortası Genel Şartları 14 Mayıs 2015 gün 29355 sayılı Resmi Gazete’de yayınlanarak 01 Haziran 2015 tarihinde yürürlüğe girmiştir.
Genel Şart Kapsamındaki Teminat Türleri A-5.maddesinde, maddi zararlarında sigorta teminatı kapsamında olduğu belirtilmiş ve maddi zararın “Hak sahibinin kaza tarihi itibariyle bu genel şartta tanımlanan ve zarar gören araçta meydana gelen değer kaybı dahil doğrudan malları üzerindeki azalmadır. Sigortalının sorumlu olduğu araç kazalarında değer kaybı, talep edilmesi halinde ilgili branşta ruhsat sahibi sigorta eksperleri tarafından tespit edilir. Değer kaybının tespiti bu Genel Şart ekinde yer alan esaslara göre yapılır.” Şeklindeki düzenleme ile trafik kazası sonucu zarar gören üçüncü kişiye ait araçta meydana gelen hasar bedeli ve değer kaybına ilişkin zararların, genel şartların ekindeki hesaplama yöntemine ilişkin çizelgeye göre eksper tarafından belirleneceği belirtilmiştir. Genel şartlar Ek-1 de değer kaybının belirlenmesine ilişkin çizelge ve teminatı dışında kalan bazı haller belirtilmiştir.
Taraflar arasındaki uyuşmazlık, sigorta sözleşmesinin ayrılmaz eki niteliğinde olan genel şartlarda yapılan düzenlemelerin zarar gören üçüncü şahıslar yönünden bağlayıcı olup olmadığı hususuna ilişkindir.
Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortası 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanununda 91 ila 101.maddeler arasında düzenlenmiştir. Motorlu bir aracın karayolunda işletilmesi sırasında bir kimsenin ölümüne veya yaralanmasına veya bir şeyin zarara uğramasına neden olması halinde, o aracın işletenin zarara uğrayan üçüncü kişilere karşı olan sorumluluğunu belirli limitlere kadar karşılamayı amaçlayan ve yasaca yapılması zorunlu kılınan sorumluluk sigortası türüdür.
Karayolları Motorlu Araçlar Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortası, (Trafik Sigortası) 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu’nun 91. Maddesinde; “İşletenlerin, bu Kanunun 85 inci maddesinin birinci fıkrasına göre olan sorumluluklarının karşılanmasını sağlamak üzere mali sorumluluk sigortası yaptırmaları zorunludur.” şeklinde belirtilmiştir. Bu madde gereğince ZMSS yapılması yasal bir zorunluluk olmakla birlikte bu tür sigorta sözleşmeleri, sigorta ettiren ile sigortacı arasında karşılıklı ve birbirine uygun irade açıklamaları ile kurulur ve bir sigorta poliçesine bağlanır.Yoksa yasa gereği kendiliğinden oluşan bir sigorta türü değildir. (Işıl Ulaş Uygulamalı Sigorta Hukuk) “KTK’nın 93. maddesinde; (Değişik:17/10/1996-4199/34 md) Zorunlu mali sorumluluk sigortası genel şartları, teminat tutarları ile tarife ve talimatları Hazine Müsteşarlığının bağlı bulunduğu Bakanlıkça tespit edilir ve Resmi Gazetede yayımlanır.” hükmü mevcuttur.
Sigorta şirketlerinin sigorta sözleşmeleri kapsamındaki sorumlulukları sigorta poliçelerinin ayrılmaz parçası olan genel şartlarda düzenlenmiştir.
Genel Şartlar: Başbakanlık Hazine Müsteşarlığı tarafından her sigorta branşı için hazırlanmış olan ve sigorta şirketlerinin bunun aksine hareket edemeyecekleri, teminatın kapsamı, istisna edilen haller, hasar prosedürü, sigortalının görev ve yükümlülükleri, anlaşmazlık halinde uygulanabilecek hükümler, prim ödemesi, rücu durumu gibi sigorta sözleşmesinin esaslarını belirten koşullardır.
Genel açıklamalar bu şekilde olmakla birlikte KTK’nun tazminatın azaltılması veya kaldırılması sonucunu doğuran haller: başlıklı 95.maddesinde “Sigorta sözleşmesinden veya sigorta sözleşmesine ilişkin kanun hükümlerinden doğan ve tazminat yükümlülüğünün kaldırılması veya miktarının azaltılması sonucunu doğuran haller zarar görene karşı ileri sürülemez. Ödemede bulunan sigortacı, sigorta sözleşmesine ve bu sözleşmeye ilişkin kanun hükümlerine göre, tazminatın kaldırılmasını veya azaltılmasını sağlayabileceği oranda sigorta ettirene başvurabilir.” hükmüne göre; Karayolları Trafik Kanununda düzenlenmeyen, sigortacının zarar görenlere karşı ileri süremediği tazminatın kaldırılması veya miktarının azaltılmasını gerektiren hallerde, ancak sigortalısına rücu edebileceği düzenlenmiştir. Yani sigorta şirketi KTK’nun da düzenlenmeyen teminat kapsamında olmayan halleri ve rücu koşullarının varlığını zarara uğrayan kişilere karşı ileri süremez, koşullarının varlığı halinde sigorta sözleşmesinin eki olan genel şartlarda düzenlenmiş teminat dışı haller ve rücu halleri mevcut ise sadece sigorta sözleşmesinin tarafı olan akidi sigortalıya rücu edebilir.
Trafik kazaları dayanağını 2918 sayılı KTK’dan alan haksız fiil niteliğinde olaylardır. Haksız fiiller meydana geldikleri anda hukuki sonuç doğurur ve zarara neden olanların zararı tazmin borcu haksız fiil tarihinde ortaya çıkar. Haksız fiilin unsuru olan zarar, zarar görenin malvarlığında rızası dışında meydana gelen azalma ile zarar verici fiil olmasa idi bulunacağı durum arasındaki farktır ve zarar haksız fiilin meydana gelmesi ile gerçekleşmiş sayılır. Zarar verenin ve diğer sorumluların zararı tazmin yükümlülüğü herhangi bir ihbara ve ihtara gerek kalmaksızın olay tarihinde doğar. Haksız fiile bağlanan hukuki sonuçlar haksız fiil tarihi esas alınarak belirlenir ve bu nedenle haksız fiillerde olay tarihinde yürürlükte bulunan hukuk kuralları uygulanır. Başka bir deyişle zararın belirlenmesinde etken olan hususlarda olay tarihinde yürürlükte bulunan mevzuat hükümlerinin dikkate alınması gerekir.
Bu kapsamda Davalı vekilinin mahkemece aldırılan hasar raporundaki değer kaybına yönelik itirazlarının incelenmesinde; 6704 sayılı yasayla değişik 2918 sayılı KTK nun 90.maddesinde yer alan zorunlu mali sorumluluk sigortası kapsamındaki tazminatlar bu kanun ve bu kanun çerçevesinde hazırlanan genel şartlarda öngörülen usul ve esaslara tabi olan hükümlerinden YUKARIDA İZAH EDİLDİĞİ ÜZERE TARAFI OLMADIĞI ZMMS SÖZLEŞMESİNDEKİ ŞARTLARIN DAVACI AÇISINDAN BAĞLAYICI OLMAMASI VE ANAYASA MAHKEMESİNİN nin 09/10/2020 tarihli resmi gazetede yayınlanan 17/07/2020 tarihli ve 2019/40 esas 2019/40 sayılı kararına göre 6704 SAYILI KANUNUN 3.MADDESİYLE DEĞİŞTİRİLEN 90. MADDESİNİN BİRİNCİ CÜMLESİNDE YERALAN “VE BU KANUN ÇERÇEVESİNDE HAZIRLANAN GENEL ŞARTLARDA” İBARESİNİN VE İKİNCİ CÜMLESİNDE YERALAN “VE GENEL ŞARTLARDA ’’ İBARESİNİN İPTAL EDİLMİŞ OLMASI SEBEBİYLE UYGULANMAYACAKTIR.
Yargıtay 17.HD’nin 2017/1230 E- 2018/2590 K sayılı 15/03/2018 tarihli kararında vurgulandığı gibi değer kaybının hesabında aracın modeli, markası, özellikleri, yapılan onarım işlemleri, kilometresi, olay tarihindeki yaşı, tarafların iddia ve savunmaları ve tüm dosya kapsamı değerlendirilerek kaza öncesi hasarsız ikinci el piyasa rayiç değeriyle kaza meydana geldikten ve tamir edildikten sonraki ikinci el piyasa rayiç değeri arasındaki farka göre değer kaybı zararının hesaplanması ilke olarak kabul edilmiştir.
Bu halde, kaza öncesi hasarsız ikinci el piyasa rayiç değeriyle kaza meydana geldikten ve tamir edildikten sonraki ikinci el piyasa rayiç değeri arasındaki farka göre ve ayrıca hasar konusundaki denetime elverişli, ayrıntılı, rayiç fiyatlar da somut örnekleri de gösterilmek suretiyle düzenlenen ve çelişkileri gideren rapora itibar edilerek hüküm kurulması yerinde olup, buna yönelik itiraz yerinde bulunmamaktadır.
3-Ödemeye ilişkin itirazda;
Davalı sigortaya yazılan yazıya verilen cevap ve ekindeki belge ile istinaf dilekçesi ekinde sunulan belgelere göre, davalı sigorta tarafından kazaya ilişkin hasar dosyası için mahsubu gereken toplam 4.007- TL’nin mahsubu gerekirken, mahkemece eksik yapılan mahsup neticesinde fazla tazminat miktarına karar verilmesi isabetsiz olup buna yönelik davalı sigorta itirazının kabulü ile, kararın kaldırılarak yeniden hüküm tesisi gerekmiştir.

H Ü K Ü M : Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere;
Davalı … vekilinin istinaf başvurusunun yukarıda belirtilen gerekçeler doğrultusunda kabulü ile incelenen kararın HMK’nin 353/1-b maddesinin (2) numaralı alt bendi uyarınca düzeltilmek üzere KALDIRILMASI VE DÜZELTİLEREK YENİDEN ESAS HAKKINDA HÜKÜM KURULMAK suretiyle;
1-Davacının davasının KABULÜ ile; … plakalı araçta meydana gelen hasar nedeniyle 7.800 TL, değer kaybı nedeniyle 3.613 TL olmak üzere toplam 11.413 TL’nin (davalı sigorta yönünden, hasar ve değer kaybı nedeniyle toplam 9.993- TL ile sınırlı olmak üzere) dava tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalılardan tahsili ile davacıya ödenmesine,
İlk Derece Yargılaması Yönünden;
2-Alınması gereken 779,62 TL harcın peşin alınan 245,90 TL harcın mahsubu ile bakiye 533,72 TL harcın davalılardan tahsili ile hazineye irat kaydına, (Davalı sigorta şirketinin 467,00 TL’sinden sorumlu tutulmasına)
3-Davacı tarafından yapılan peşin harç ve ıslah harcı dahil 308,10 TL. Harç gideri, 1.950 TL bilirkişi ücreti ve 299,50 TL tebligat ve posta masrafı giderleri olmak üzere toplam 2.557,60 TL yargılama giderinin davalılardan alınarak davacıya verilmesine, (Davalı sigorta şirketinin 2.237,90 TL’sinden sorumlu tutulmasına)
4-Karar tarihi itibariyle yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca davacı vekili için 5.100 TL. nispi vekalet ücretinin davalılardan alınarak davacıya verilmesine,
5-Arabuluculuk görüşmelerinden dolayı Hazine tarafından (suçüstü ödeneğinden) yapılan 1.320 TL. yargılama giderinin, davalılardan alınarak Hazine’ye gelir kaydına, bu amaçla 492 s. Harçlar Kanunu’nun 28/a maddesi gereğince harç tahsil müzekkeresi yazılmasına,
6-Davacı tarafından yatırılan gider avansından artan kısmın, 6100 s. HMK.nun 333. maddesine göre karar kesinleştiğinde ve re’sen davacıya iadesine,
İstinaf Yargılaması Yönünden;
7-İstinaf başvurma harcı dışında istinaf peşin harcı olarak alınan istinaf karar harcının talep halinde davalı …’ne iadesine,
8-Davalı …. tarafından yapılan 220,70 TL yargılama giderinin davacıdan tahsili ile bu davalıya ödenmesine,
9-İstinaf incelemesi sırasında duruşma açılmadığından vekalet ücreti takdirine yer olmadığına,
10-HMK’nın 359/3. fıkra gereği kararın tebliği ile 302/5. fıkrası gereği harç tahsil müzekkeresi yazılması ve tebliğ işlemlerinin İLK DERECE MAHKEMESİ tarafından yapılmasına,
Dair, 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 362. maddesi gereğince; (107.090,00) Türk Lirasını geçmeyen davalara ilişkin kararlar hakkında temyiz yoluna başvurulamayacağından miktar itibari ile KESİN olmak üzere dosya üzerinde yapılan inceleme sonunda oy birliği ile karar verildi.21/06/2022

Başkan

e-imzalı

Üye

e-imzalı

Üye

e-imzalı

Katip

e-imzalı

Bu evrak 5070 sayılı Yasa kapsamında elektronik imza ile imzalanmıştır.