Görüntülediğiniz mahkeme kararı kesinleşmiş bir karardır.

T.C.
KONYA
BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ
3. HUKUK DAİRESİ

DOSYA NO : …
KARAR NO :…
KARAR TARİHİ :

T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A
İ S T İ N A F K A R A R I

BAŞKAN : …
ÜYE : …
ÜYE : …
KATİP : …

İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ : KONYA …. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
KARAR TARİHİ :
NUMARASI : … Esas … Karar

DAVACI : …-
VEKİLİ : Av. …
DAVALI : 1-…
VEKİLİ : Av. …
DAVALI : 2- …
DAVA : Tazminat (Özel Sigorta Sözleşmesinden Kaynaklanan)
İSTİNAF KARAR TARİHİ : …
İSTİNAF KARAR YAZIM TARİHİ : …
Yukarıda bilgileri yazılı mahkemece verilen karara ilişkin istinaf talebi üzerine mahkemece dosya istinaf incelemesi yapılmak üzere dairemize gönderildiğinden yapılan ön inceleme ve incelemeyle heyete tevdi olunan dosyanın gereği görüşülüp aşağıdaki karar verilmiştir.
TARAFLARIN İDDİA VE SAVUNMALARININ ÖZETİ :
Davacı vekili 13/10/2020 tarihli dilekçesiyle; davacının maliki olduğu … plakalı otomobille 29/12/2019 tarihinde seyir halindeyken davalı … ‘ın … plakalı aracı ile kontrolsüz hareketler yapması neticesinde davacıya ait araca çarptığını ve dava konusu maddi zararların doğduğu trafik kazasının meydana geldiğini, davacı aracındaki maddi zararları gidermek için Renault yetkili servisine başvurarak kendi maddi imkanlarıyla aracının tamirini sağladığını ve 7.259,36 TL parça ve tamirat bedeli ödediğini, davacının aracının tamir olduğu dönemde araç kiraladığını ve tamir süreci olan 10 gün için araç kiralama bedeli olarak 1.500,00 TL ödediğini, söz konusu kazada araçta meydana gelen zararların tespiti amacıyla Konya …. Asliye Hukuk Mahkemesi … D.İş dosyasıyla tespit davası ikame edildiğini, dosyada bilirkişi raporu alındığını ve raporda toplam zarar miktarının 10.050,00 TL olduğunun tespit edildiğini, davalı … sevk ve idaresindeki aracın kaza tarihi olan 29/12/2019 tarihi itibariyle … ürün nolu poliçe ile … A.Ş. Tarafından sigortalı olduğunu, Konya …. Noterliği’nin 24/07/2020 tarih ve …yevmiye numaralı ihtarname ile …Sigorta A.Ş’ye başvuru yapıldığını, davalı sigorta tarafından zararın karşılanmadığını, arabuluculuğa başvurulduğunu ancak anlaşma sağlanamadığını iddia ederek davanın kabulüne, şimdilik toplam 1.500,00 TL maddi tazminatın davalılardan faiziyle birlikte müştereken ve müteselsilen alınmasına, yargılama giderleri ve vekalet ücretinin davalılar üzerine bırakılmasına karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalılardan … Sigorta A.Ş. vekilinin 18/11/2020 tarihli davaya cevap dilekçesinde özetle ; davacının müvekkil şirkete usulüne uygun olarak müracaat etmediğini, tarafların kusur oranların tespit edilmeden müvekkil şirket tarafından ödeme yapılmasının beklenemeyeceğini, davacının yapmış olduğu başvurunun geçerli olmadığından dava şartının tamamlanmadığından davanın usulden reddi gerektiğini, davalı şahsın kullanımındaki … plakalı aracın müvekkil şirket tarafından sigortalı olduğunu, sigorta poliçesi kapsamında araç başına maddi tazminat limitinin 36.000,00 TL olduğunu, davacının eksper raporu doğrultusunda anlaşmalı servislerde daha uygun fiyata onarım gerçekleştirmesi mümkünken başka serviste yaptırdığı onarım bedelini talep etme hakkının olmadığını, eksper raporundaki araç hasar bedelinin 3.374,80 TL olarak tespit edildiğini ancak davacının hasar bedeli olarak 7.259,36 TL ödediğini belirttiğini, Konya …. Asliye Hukuk Mahkemesi … D.İş dosyasında dahi toplam 5.050,00 TL olarak belirlendiğini, müvekkilin yalnızca anlaşmalı olduğu servislerde yapılan ve eksper raporunda belirtilen ücreti ödemekle yükümlü olduğunu iddia ederek dava şartı yokluğundan davanın usulden reddine, mahkeme aksi kanaatte ise davanın esastan reddine, yargılama giderleri ve vekalet ücretinin karşı tarafa yükletilmesini talep etmiştir.
Davalılardan …’a dava dilekçesi ve ekleri tebliğ edilmiş, davalı süresinde davaya cevap vermemiş, duruşmalara da katılmadığı gibi kendisini bir vekil ile de temsil ettirmemiştir.
İLK DERECE MAHKEMESİ KARARININ ÖZETİ :
İlk derece mahkemesinin kararı ile; “İncelenen dosya kapsamı ve toplanan deliller bir bütün halinde değerlendirildiğinde; davacının maliki olduğu … plakalı otomobille 29/12/2019 tarihinde seyir halindeyken davalı …’ın … plakalı aracı ile kontrolsüz hareketler yapması neticesinde davacıya ait araca çarptığını ve dava konusu maddi zararların doğduğu trafik kazasının meydana geldiğini, davacı aracındaki maddi zararları gidermek için Renault yetkili servisine başvurarak kendi maddi imkanlarıyla aracının tamirini sağladığını ve 7.259,36 TL parça ve tamirat bedeli ödediğini, davacının aracının tamir olduğu dönemde araç kiraladığını ve tamir süreci olan 10 gün için araç kiralama bedeli olarak 1.500,00 TL ödediğini, söz konusu kazada araçta meydana gelen zararların tespiti amacıyla Konya … Asliye Hukuk Mahkemesi … D.İş dosyasıyla tespit davası ikame edildiğini, dosyada bilirkişi raporu alındığını ve raporda toplam zarar miktarının 10.050,00 TL olduğunun tespit edildiğini, davalı … sevk ve idaresindeki aracın kaza tarihi olan 29/12/2019 tarihi itibariyle … ürün nolu poliçe ile … Sigorta A.Ş. Tarafından sigortalı olduğunu, Konya …. Noterliği’nin 24/07/2020 tarih ve … yevmiye numaralı ihtarname ile … Sigorta A.Ş’ye başvuru yapıldığını, davalı sigorta tarafından zararın karşılanmadığını, arabuluculuğa başvurulduğunu ancak anlaşma sağlanamadığını iddia ederek davanın kabulüne, şimdilik toplam 1.500,00 TL maddi tazminatın davalılardan faiziyle birlikte müştereken ve müteselsilen alınmasına, yargılama giderleri ve vekalet ücretinin davalılar üzerine bırakılmasına karar verilmesini talep ettiği görülmekle, konunun 6098 sayılı TBK.nun 49.ve devam eden maddelerinde ve KTK. 85.vd.eden maddelerinde düzenlendiği, TBK’nun 49/1. maddesinde; “Kusurlu ve hukuka aykırı bir fiille başkasına zarar veren, bu zararı gidermekle yükümlüdür.” şeklinde, TBK’nun 51/1. maddesinde;”Hâkim, tazminatın kapsamını ve ödenme biçimini, durumun gereğini ve özellikle kusurun ağırlığını göz önüne alarak belirler.” şeklinde, KTK. 86/1.maddesinde;”İşleten veya araç işleticisinin bağlı olduğu teşebbüs sahibi, kendisinin veya eylemlerinden sorumlu tutulduğu kişilerin kusuru bulunmaksızın ve araçtaki bir bozukluk kazayı etkilemiş olmaksızın, kazanın bir mücbir sebepten veya zarar görenin veya bir üçüncü kişinin ağır kusurundan ileri geldiğini ispat ederse sorumluluktan kurtulur.” şeklinde,KTK.91/1.maddesinde;”İşletenlerin, bu Kanunun 85 inci maddesinin birinci fıkrasına göre olan sorumluluklarının karşılanmasını sağlamak üzere mali sorumluluk sigortası yaptırmaları zorunludur.” şeklinde, KTK.92.maddesinde(6704 S.K. 4. Mad. İle değişiklik öncesi);” Aşağıdaki hususlar, zorunlu mali sorumluluk sigortası kapsamı dışındadırlar.a) İşletenin; bu Kanun uyarınca eylemlerinden sorumlu tutulduğu kişilere karşı yöneltebileceği talepler,b) İşletenin; eşinin, usul ve füruunun, kendisine evlat edinme ilişkisi ile bağlı olanların ve birlikte yaşadığı kardeşlerinin mallarına gelen zararlar nedeniyle ileri sürebilecekleri talepler,c) İşletenin; bu Kanun uyarınca sorumlu tutulmadığı şeye gelen zararlara ilişkin talepler,d) Bu Kanunun 105 inci maddesinin üçüncü fıkrasına göre zorunlu mali sorumluluk sigortasının teminatı altında yapılacak motorlu araç yarışlarındaki veya yarış denemelerindeki kazalardan doğan talepler,e) Motorlu araçta taşınan eşyanın uğrayacağı zararlar,f) Manevi tazminata ilişkin talepler.” şeklinde, KTK’nun 97.maddesinde(6704 S.K. 5. Mad. İle değişiklik öncesi);”Zarar gören, zorunlu mali sorumluluk sigortasında öngörülen sınırlar içinde doğrudan doğruya sigortacıya karşı talepte bulunabileceği gibi dava da açabilir.” şeklinde, KTK’nun 99.maddesinde(6704 S.K. 6. Mad. İle değişiklik öncesi);” Sigortacılar, hak sahibinin kaza veya zarara ilişkin tespit tutanağını veya bilirkişi raporunu, sigortacının merkez veya kuruluşlarından birine ilettiği tarihten itibaren sekiz iş günü içinde zorunlu mali sorumluluk sigortası sınırları içinde kalan miktarları hak sahibine ödemek zorundadırlar.” şeklinde düzenlemeler yapıldığı,
Dosya kapsamı incelendiğinde ve bilirkişi raporu doğrultusunda hem kusur hem araçtaki hasar hem de aracın ne kadar zamanda tamir edilebileceği tespit edilmiş olup dosya kapsamında davacının yapmış olduğu masrafları faturalandırdığı bunlarla ilgili tespit yaptırdığı, davacının daha önceden almış olduğu tespit tutanağındaki miktarların mahkememizce alınan raporla birbirlerini doğruladığı ve örtüştüğü aralarında fahiş bir fark olmadığı, borçlar kanununun ilgili maddeleri uyarınca herkesin vermiş olduğu zararları karşılama zorunluluğu ilkesi dikkate alındığında bilirkişilerce tespit edilen hasar miktarı ile davacının aracını kullanamadığı günlerden dolayı ikame araç edinme hakkına sahip olduğundan talep etme hakkı olduğu, ayrıca trafik kazaları neticesinde araçta meydana gelebilecek değer kaybından dolayı kazayı yapan işleten ve sigortanın da sorumlu olduğu dikkate alındığında davacının taleplerinin ayrı ayrı kabul edilmesi kanaatine varılmıştır. ” şeklinde davacının davasının kısmen kabul kısmen reddi ile; davacının uğramış olduğu trafik kazasından meydana gelen araç üzerindeki zarara olan 6.232,16 TL’nin davalı …’dan kaza tarihi olan 29/12/2019 , diğer davalı Sigorta açısından temerrüte düştüğü 27/07/2020 tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile tahsilde tekerrüre düşmemek üzere sigorta şirketinin limitleri sınırıyla davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsili ile davacıya verilmesine, davacının uğramış olduğu trafik kazasından kaynaklanan ikame araç bedeli olarak zarara olan 1.500,00 TL’nin davalı …’dan kaza tarihi olan 29/12/2019 , diğer davalı Sigorta açısından temerrüte düştüğü 27/07/2020 tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile tahsilde tekerrüre düşmemek üzere sigorta şirketinin limitleri sınırıyla davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsili ile davacıya verilmesine, davacının uğramış olduğu trafik kazasından kaynaklanan araç değer kaybı nedeniyle 1.235,00 TL’nin davalı …’dan kaza tarihi olan 29/12/2019 , diğer davalı Sigorta açısından temerrüte düştüğü 27/07/2020 tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile tahsilde tekerrüre düşmemek üzere sigorta şirketinin limitleri sınırıyla davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsili ile davacıya verilmesine, fazlaya ilişkin taleplerin reddine dair hükmün kurulduğu anlaşılmıştır.
İLERİ SÜRÜLEN İSTİNAF SEBEPLERİ :
Davalı … Sigorta AŞ vekili sunduğu istinaf başvuru dilekçesinde özetle; Yerel Mahkemece verilen kararın usul ve yasaya aykırı olduğunu, kusura ilişkin alınan bilirkişi raporunda tarafların kural ihlallerinin hatalı şekilde tespit edildiğini, kaza yerini gören kamera kaydı veya tanığın bulunmadığını, kaza tespit tutanağının sadece davacının beyanlarının esas alınarak tutulduğunu, kazanın meydana geliş şeklinin değerlendirilerek somut şekilde tespit yapılarak kusur oranlarının belirlenebilmesi için dosyanın ATK’na gönderilmesi gerektiğini, davacıya ait araçta meydana gelen hasar bedelinin tespiti için davacının sunduğu faturadaki hasar bedelinin esas alındığını, müvekkili şirket tarafından aldırılan eksper raporunun değerlendirilmeden hüküm kurulduğunu, davacının aracın onarımı için fahiş miktarda ödeme yapmış olduğunu, davacı tarafından aldırılan bilirkişi raporunda dahi hasar bedelinin bu kadar yüksek olamayacağının tespit edildiğini, dosyada mevcut olan 3 raporda hasar bedelinin farklı tutarlarda tespit edildiğinden çelişkilerin giderilmesi için yeniden bilirkişi raporu aldırılarak hüküm kurulması gerektiğini, davacıya ait aracın davaya konu kazadan önce 09/01/2019 tarihinde başka bir kazaya karıştığını ve araçta 21.000,00 TL’lik hasarın meydana geldiğinin tespit edildiğini ancak hasarın aracın hangi bölgesinde meydana geldiğinin tespit edilemediğinden araçta hasar kaybı yokmuş gibi değer kaybı değerlendirmesi yapıldığını, bu tespite göre hüküm kurulmasının hakkaniyete aykırı olduğunu, davacının kazadan sonra kiraladığı ikame araç bedelinin de müvekkilinden tahsilini talep ettiğini ancak ikame araç bedelinin ZMMS poliçesi kapsamında olmadığını ancak araç işleteni ve sürücüsünden bu bedelin talep edilebileceğini, bu bedelin teminat kapsamı dışında olduğunu beyan ederek Yerel Mahkemece verilen kararın ortadan kaldırılması ile davanın esastan reddine, yargılama giderleri ve vekalet ücretinin karşı tarafa yükletilmesine karar verilmesini talep etmiştir.
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ ve GEREKÇE :
6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 341 ve devamı maddeleri uyarınca ve özellikle istinaf incelemesinin kapsamının öngörüldüğü 355. maddeye göre re’sen gözetilecek kamu düzenine aykırılık halleri dışında istinaf incelemesi istinaf dilekçesinde belirtilen sebeplerle sınırlı olarak yapılır.
Kusur raporuna itiraz
Makine Mühendisi Bilirkişisi …’un 13/04/2021 havale tarihli raporuna göre ; … plakalı araç sürücüsü …’ın %80 oranında asli kusurlu olduğu … plakalı araç sürücüsü …’in %20 oranında tali kusurlu olduğu raporun dosya kapsamına uygun olduğu anlaşılmakla itiraz yersizdir.
Davalı sigorta vekilinin araç mahrumiyet (ikame araç) giderinin teminat kapsamı dışında olduğuna yönelik istinafı açısından;
ZMSS genel şartlarının teminat dışı kalan hallen kapsamımda düzenlemesine göre;
A.6. TEMİNAT DIŞINDA KALAN HALLER
” Aşağıdaki haller sigorta teminatı dışındadır:
a) İşletilme halinde olmayan araçların sebep olacağı zararlar,
b) Hak sahibinin kendi kusuruna denk gelen tazminat talepleri,
c) İlgililerin, sigortalının sorumluluk riski kapsamında olmayan tazminat talepleri,
ç) Sigortalının, eşinin, sigortalının usul ve fürunun, sigortalıya evlat edinme ilişkisiyle bağlı olanların, sigortalının birlikte yaşadığı kardeşlerinin, mallarına gelen zararlar sebebiyle ileri sürebilecekleri talepler,
d) Destekten yoksun kalan hak sahibinin, sigortalının sorumluluk riski kapsamında olmayan destek tazminatı talepleri ile destekten yoksun kalan hak sahibinin, sigortalının sorumluluk riski kapsamında olmakla beraber destek şahsının kusuruna denk gelen destek tazminatı talepleri,
e) Zarar görenlerin beraberinde bulunan bagaj ve benzeri eşya dışında sigortalı araçta veya bu araç vasıtasıyla çekilen römorkta/yarı römorkta taşınan eşyanın uğrayacağı zararlardan dolayı sigortalıya karşı ileri sürülecek talepler,
f) Manevi tazminat talepleri,
g) Sigortalının, Karayolları Trafik Kanunu uyarınca eylemlerinden sorumlu tutulduğu kişilere karşı yöneltebileceği talepler,
ğ) Sigortalının aracına veya bu araç vasıtasıyla çekilen römorklara ve yarı römorklara veya çekilen araçlara gelecek zararlar nedeniyle ileri sürülecek talepler,
h) Çalınan veya gasp edilen araçların sebep oldukları ve Karayolları Trafik Kanununa göre sigortalının sorumlu olmadığı zararlar, aracın çalındığını veya gasp edildiğini bilerek binen kişilerin zarara uğramaları nedeniyle ileri sürülecek talepler ile çalan ve gasp eden kişilerin talepleri,
ı) Motorlu bisikletlerin kullanılmasından ileri gelen zararlar,
i) 12/4/1991 tarihli ve 3713 sayılı Terörle Mücadele Kanununda belirtilen terör eylemlerinde ve bu eylemlerden doğan sabotajda kullanılan araçların neden olduğu ve 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanununa göre sigortalının sorumlu olmadığı zararlar ile aracın terör eylemlerinde kullanıldığını veya kullanılacağını bilerek binen kişilerin zarara uğramaları nedeniyle ileri sürecekleri talepler, aracı terör ve buna bağlı sabotaj eylemlerinde kullanan kişilerin talepleri,
j) Motorlu araç kazalarından dolayı toprak, yeraltı suları, iç sular, deniz ve havanın kirlenmesi ya da kirlenme tehlikesi nedeniyle temizleme, toplanan atıkların taşınması ve bertarafı masrafları ile biyolojik çeşitlilik, canlı kaynaklar ve doğal yaşama verilen zararlar nedeniyle bozulan çevrenin yeniden oluşturulması ile ilgili çevresel zararlardan ileri gelen talepler,
k) Gelir kaybı, kâr kaybı, iş durması ve kira mahrumiyeti gibi zarar verici olguya bağlı olarak oluşan yansıma veya dolaylı zararlar nedeniyle yöneltilecek tazminat talepleri,
l) İlgili mevzuatla genel hükümlere tâbi kılınan talepler,
m) 2918 sayılı Kanunun 104 üncü ve 105 inci maddelerinde düzenlenen sorumluluklar (Bu maddeler kapsamına dahil durumlar bu amaçla yaptırılan zorunlu mali sorumluluk sigortasına tâbidir.),
n) Cezai kovuşturmadan doğan tüm giderler ile idari ve adli para cezaları,
o) Bu Genel Şart ve ekleri ile tanımlanan teminat içeriği dışında kalan talepler.
(Ek :RG-2/2/2016-29612)(1) Sigortacının bu maddenin birinci paragrafının (d) bendi kapsamında olmasına rağmen ilgililere yaptığı tazminat ödemeleri için sigortalının terekesine ve tereke borçlusu olan mirasçılarına sigortalının kusuru oranında ve ilgili mevzuat dahilinde müracaat hakkı saklıdır.”
Davalı sigorta şirketi, diğer davalıya ait aracın trafik sigortacısı olup ZMSS poliçesi gereği, davacının aracında meydana gelen hasara ilişkin gerçek zarar miktarı ile sınırlı sorumludur. Davacı vekili,araç hasarı, araç değer kaybı yanında araç mahrumiyeti zararının da davalılardan tahsilini istemiş; mahkeme tarafından davalı sigortanın sorumluluğuna ilişkin hüküm tesis edilmiştir.
Davaya konu kaza nedeniyle davacının aracında oluşan hasarın onarımı için gerekli makul sürede, davacının ikame araç temin etmek ve suretle masraf yapmak zorunda kalacağı, bu zararının da tazmininin gerektiği açık olmakla birlikte; bu zararın, kazadan kaynaklanan dolaylı zarar mahiyetinde olduğu ve davalı trafik sigortacısının sadece doğrudan zararlardan sorumlu olduğu, bu zararın Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortası Genel Şartları ve poliçe özel şartları uyarınca teminat kapsamında bulunmadığının hüküm tesisinde dikkate alınması gerekir. İfade olunan tüm bu nedenlerle, araç mahrumiyet zararına yönelik davacı isteminin veistenemeyeceğine göre davalı sigorta şirketi yönünden bu taleplerin reddine karar verilmesi gerekirken, yanılgılı değerlendirmeyle, yazılı olduğu biçimde bu davalı için de kabulüne hükmedilmesi doğru görülmemiştir.itiraz yerindedir.
Araç değer kaybına itiraz
Mahkemece genel şartlarda belirlenen değer kaybı formülüne göre karar verildiği anlaşılmaktadır.
Karayolları Motorlu Araçlar Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortası Genel Şartları 14 Mayıs 2015 gün 29355 sayılı Resmi Gazete’de yayınlanarak 01 Haziran 2015 tarihinde yürürlüğe girmiştir.
Genel Şart Kapsamındaki Teminat Türleri A-5.maddesinde, maddi zararlarında sigorta teminatı kapsamında olduğu belirtilmiş ve maddi zararın “Hak sahibinin kaza tarihi itibariyle bu genel şartta tanımlanan ve zarar gören araçta meydana gelen değer kaybı dahil doğrudan malları üzerindeki azalmadır. Sigortalının sorumlu olduğu araç kazalarında değer kaybı, talep edilmesi halinde ilgili branşta ruhsat sahibi sigorta eksperleri tarafından tespit edilir. Değer kaybının tespiti bu Genel Şart ekinde yer alan esaslara göre yapılır.” Şeklindeki düzenleme ile trafik kazası sonucu zarar gören üçüncü kişiye ait araçta meydana gelen hasar bedeli ve değer kaybına ilişkin zararların, genel şartların ekindeki hesaplama yöntemine ilişkin çizelgeye göre eksper tarafından belirleneceği belirtilmiştir. Genel şartlar Ek-1 de değer kaybının belirlenmesine ilişkin çizelge ve teminatı dışında kalan bazı haller belirtilmiştir.
Taraflar arasındaki uyuşmazlık, sigorta sözleşmesinin ayrılmaz eki niteliğinde olan genel şartlarda yapılan düzenlemelerin zarar gören üçüncü şahıslar yönünden bağlayıcı olup olmadığı hususuna ilişkindir.
Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortası 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanununda 91 ila 101.maddeler arasında düzenlenmiştir. Motorlu bir aracın karayolunda işletilmesi sırasında bir kimsenin ölümüne veya yaralanmasına veya bir şeyin zarara uğramasına neden olması halinde, o aracın işletenin zarara uğrayan üçüncü kişilere karşı olan sorumluluğunu belirli limitlere kadar karşılamayı amaçlayan ve yasaca yapılması zorunlu kılınan sorumluluk sigortası türüdür.
Karayolları Motorlu Araçlar Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortası, (Trafik Sigortası) 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu’nun 91. Maddesinde; “İşletenlerin, bu Kanunun 85 inci maddesinin birinci fıkrasına göre olan sorumluluklarının karşılanmasını sağlamak üzere mali sorumluluk sigortası yaptırmaları zorunludur.” şeklinde belirtilmiştir. Bu madde gereğince ZMSS yapılması yasal bir zorunluluk olmakla birlikte bu tür sigorta sözleşmeleri, sigorta ettiren ile sigortacı arasında karşılıklı ve birbirine uygun irade açıklamaları ile kurulur ve bir sigorta poliçesine bağlanır.Yoksa yasa gereği kendiliğinden oluşan bir sigorta türü değildir. (Işıl Ulaş Uygulamalı Sigorta Hukuk) “KTK’nın 93. maddesinde; (Değişik:17/10/1996-4199/34 md) Zorunlu mali sorumluluk sigortası genel şartları, teminat tutarları ile tarife ve talimatları Hazine Müsteşarlığının bağlı bulunduğu Bakanlıkça tespit edilir ve Resmi Gazetede yayımlanır.” hükmü mevcuttur.
Sigorta şirketlerinin sigorta sözleşmeleri kapsamındaki sorumlulukları sigorta poliçelerinin ayrılmaz parçası olan genel şartlarda düzenlenmiştir.
Genel Şartlar: Başbakanlık Hazine Müsteşarlığı tarafından her sigorta branşı için hazırlanmış olan ve sigorta şirketlerinin bunun aksine hareket edemeyecekleri, teminatın kapsamı, istisna edilen haller, hasar prosedürü, sigortalının görev ve yükümlülükleri, anlaşmazlık halinde uygulanabilecek hükümler, prim ödemesi, rücu durumu gibi sigorta sözleşmesinin esaslarını belirten koşullardır.
Genel açıklamalar bu şekilde olmakla birlikte KTK’nun tazminatın azaltılması veya kaldırılması sonucunu doğuran haller: başlıklı 95.maddesinde “Sigorta sözleşmesinden veya sigorta sözleşmesine ilişkin kanun hükümlerinden doğan ve tazminat yükümlülüğünün kaldırılması veya miktarının azaltılması sonucunu doğuran haller zarar görene karşı ileri sürülemez. Ödemede bulunan sigortacı, sigorta sözleşmesine ve bu sözleşmeye ilişkin kanun hükümlerine göre, tazminatın kaldırılmasını veya azaltılmasını sağlayabileceği oranda sigorta ettirene başvurabilir.” hükmüne göre; Karayolları Trafik Kanununda düzenlenmeyen, sigortacının zarar görenlere karşı ileri süremediği tazminatın kaldırılması veya miktarının azaltılmasını gerektiren hallerde, ancak sigortalısına rücu edebileceği düzenlenmiştir. Yani sigorta şirketi KTK’nun da düzenlenmeyen teminat kapsamında olmayan halleri ve rücu koşullarının varlığını zarara uğrayan kişilere karşı ileri süremez, koşullarının varlığı halinde sigorta sözleşmesinin eki olan genel şartlarda düzenlenmiş teminat dışı haller ve rücu halleri mevcut ise sadece sigorta sözleşmesinin tarafı olan akidi sigortalıya rücu edebilir.
Trafik kazaları dayanağını 2918 sayılı KTK’dan alan haksız fiil niteliğinde olaylardır. Haksız fiiller meydana geldikleri anda hukuki sonuç doğurur ve zarara neden olanların zararı tazmin borcu haksız fiil tarihinde ortaya çıkar. Haksız fiilin unsuru olan zarar, zarar görenin malvarlığında rızası dışında meydana gelen azalma ile zarar verici fiil olmasa idi bulunacağı durum arasındaki farktır ve zarar haksız fiilin meydana gelmesi ile gerçekleşmiş sayılır. Zarar verenin ve diğer sorumluların zararı tazmin yükümlülüğü herhangi bir ihbara ve ihtara gerek kalmaksızın olay tarihinde doğar. Haksız fiile bağlanan hukuki sonuçlar haksız fiil tarihi esas alınarak belirlenir ve bu nedenle haksız fiillerde olay tarihinde yürürlükte bulunan hukuk kuralları uygulanır. Başka bir deyişle zararın belirlenmesinde etken olan hususlarda olay tarihinde yürürlükte bulunan mevzuat hükümlerinin dikkate alınması gerekir.
Bu kapsamda Davalı vekilinin mahkemece aldırılan hasar raporundaki değer kaybına yönelik itirazlarının incelenmesinde; 6704 sayılı yasayla değişik 2918 sayılı KTK nun 90.maddesinde yer alan zorunlu mali sorumluluk sigortası kapsamındaki tazminatlar bu kanun ve bu kanun çerçevesinde hazırlanan genel şartlarda öngörülen usul ve esaslara tabi olan hükümlerinden YUKARIDA İZAH EDİLDİĞİ ÜZERE TARAFI OLMADIĞI ZMMS SÖZLEŞMESİNDEKİ ŞARTLARIN DAVACI AÇISINDAN BAĞLAYICI OLMAMASI VE ANAYASA MAHKEMESİNİN nin 09/10/2020 tarihli resmi gazetede yayınlanan 17/07/2020 tarihli ve 2019/40 esas 2019/40 sayılı kararına göre 6704 SAYILI KANUNUN 3.MADDESİYLE DEĞİŞTİRİLEN 90. MADDESİNİN BİRİNCİ CÜMLESİNDE YERALAN “VE BU KANUN ÇERÇEVESİNDE HAZIRLANAN GENEL ŞARTLARDA” İBARESİNİN VE İKİNCİ CÜMLESİNDE YERALAN “VE GENEL ŞARTLARDA ’’ İBARESİNİN İPTAL EDİLMİŞ OLMASI SEBEBİYLE UYGULANMAYACAKTIR.
Yargıtay 17.HD’nin 2017/1230 E- 2018/2590 K sayılı 15/03/2018 tarihli kararında vurgulandığı gibi değer kaybının hesabında aracın modeli, markası, özellikleri, yapılan onarım işlemleri, kilometresi, olay tarihindeki yaşı, tarafların iddia ve savunmaları ve tüm dosya kapsamı değerlendirilerek kaza öncesi hasarsız ikinci el piyasa rayiç değeriyle kaza meydana geldikten ve tamir edildikten sonraki ikinci el piyasa rayiç değeri arasındaki farka göre değer kaybı zararının hesaplanması ilke olarak kabul edilmesine, göre bu durumu göre değer kaybı hesaplanmalıdır.
Keza aracın daha önce 09/01/2019 tarihli 21.000 tl lik hasarlı kazaya karıştığı ve bu durum bilirkişice tespit edilmesine rağmen ilgili hasar dosyasının getirtilmeden aracın hangi kısımlarından darbe aldığı iki kaza arasında değişen aynı parçalar olup olmadığı ve bunun değer kaybına etkisi değerlendirilmemiştir.
Bu halde aracın daha önce kazaya karıştığının tespit edilmesi nedeniyle ilgili hasar dosyaları da celbedilip kazanın oluş şekli, çarpma noktaları gözönünde bulundurularak Yargıtay 17.HD’nin 2017/1230 E- 2018/2590 K sayılı 15/03/2018 tarihli kararında vurgulandığı gibi değer kaybının hesabında aracın modeli, markası, özellikleri, yapılan onarım işlemleri, kilometresi, olay tarihindeki yaşı, tarafların iddia ve savunmaları ve tüm dosya kapsamı değerlendirilerek kaza öncesi hasarsız ikinci el piyasa rayiç değeriyle kaza meydana geldikten ve tamir edildikten sonraki ikinci el piyasa rayiç değeri arasındaki farka göre ARAÇ DEĞER KAYBINA İLİŞKİN EK RAPOR alınarak sonucuna göre karar verilmesi gerekli olup davalı vekilinin buna yönelik istinafı yerindedir.
Yukarıda yapılan genel açıklamalar ışığında, istinafa konu ilk derece mahkemesinin dosyası incelendiğinde, yukarıda belirtilen ve esasa etki eden hususlarda delillerin eksik toplandığı anlaşılmakla, ilk derece mahkemesi kararının duruşma yapılmaksızın kaldırılması ve davanın sadece davalı tarafça istinaf edildiği,DAVACININ VE DAVALI MUAMMER’İN İSTİNAFININ OLMADIĞI gözetilerek kazanılmış haklara halel gelmemek suretiyle davanın yeniden görülmesi için dosyanın kararı veren mahkemeye iadesinin gerektiği düşünülmektedir.
H Ü K Ü M : Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere;
1-Davalı vekilinin istinaf başvurusunun kabulü ile; ilk derece mahkemesi kararının HMK.nın 353/1-a.6 maddesi gereğince KALDIRILMASINA,
2-Yeniden yargılama yapılması için dosyanın kararı veren mahkemeye GÖNDERİLMESİNE,
3-İstinaf yasa yoluna başvuran davalı tarafından yatırılan, başvurma harcı dışında kalan, istinaf karar harçlarının talep halinde yatırana iadesine,
4-Dosya üzerinde inceleme yapılması nedeniyle avukatlık ücreti takdirine yer olmadığına,
5-İstinaf yasa yoluna başvuran davalı tarafından istinaf aşamasında yapılan yargılama giderlerinin İlk Derece Mahkemesince verilecek nihai kararda dikkate alınmasına,
6-Karar tebliği ve harç işlemlerinin İlk Derece Mahkemesi tarafından yerine getirilmesine,
HMK’nın 353/1-a-6 maddesi uyarınca dosya üzerinden yapılan inceleme sonucunda oy birliğiyle KESİN olarak karar verildi.

Başkan
e-imzalı

Üye
e-imzalı

Üye
e-imzalı

Katip
e-imzalı