Emsal Mahkeme Kararı Konya Bölge Adliye Mahkemesi 3. Hukuk Dairesi 2020/636 E. 2020/868 K. 07.10.2020 T.

Görüntülediğiniz mahkeme kararı kesinleşmiş bir karardır.

T.C. KONYA BAM 3. HUKUK DAİRESİ
T.C.
KONYA
BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ
3. HUKUK DAİRESİ

DOSYA NO : …
KARAR NO : …
KARAR TARİHİ : …

T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A
İ S T İ N A F K A R A R I

BAŞKAN : … (…)
ÜYE : … (…)
ÜYE : … (…)
KATİP : … (…)

İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ : KONYA … ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
KARAR TARİHİ : …
NUMARASI : … Esas … Karar

DAVACI : … –
VEKİLİ : Av. … – …
DAVALILAR : 1- … – …
VEKİLLERİ : Av. … – …
Av. … – …
: 2- … – … …
3- … – … …
DAVANIN KONUSU : Araç Değer Kaybı Maddi Tazminatı
İSTİNAF KARAR TARİHİ : …
KARARIN YAZILMA TARİHİ : …

Yukarıda bilgileri yazılı mahkemece verilen karara ilişkin istinaf talebi üzerine mahkemece dosya istinaf incelemesi yapılmak üzere dairemize gönderildiğinden yapılan ön inceleme ve incelemeyle heyete tevdi olunan dosyanın gereği görüşülüp aşağıdaki karar verilmiştir.
TARAFLARIN İDDİA VE SAVUNMALARININ ÖZETİ :
Davacı şirket vekili dava dilekçesiyle özetle; mülkiyeti müvekkili şirkete ait olan … plakalı plakalı araca 04/05/2017 tarihinde davalı … yönetimindeki diğer davalı … adına kayıtlı … plakalı aracın çarptığını, araçta önemli şekilde hasar meydana geldiğini, kaza sonucu aracın pert olduğunu ve değerinin çok altında elden çıkarılmak zorunda kalındığını, meydana gelen olayda müvekkili şirkete ait sürücünün kusurunun bulunmadığını, davalı … şirketine yapılan başvuruya rağmen taraflarına dönüş ve ödeme yapılmadığını ve açıkladığı nedenlerle kaza nedeniyle müvekkili şirkete ait aracın pert olması yüzünden değerinin çok altında satılması sebebiyle müvekkili şirketin uğramış olduğu 30.000,00 TL maddi tazminatın davalılardan tahmiline karar verilmesini talep etmiştir.
Davalı … cevap dilekçesiyle özetle; dava konusu kaza sonucu düzenlenen kaza tespit tutanağında davacı yanın %100 oranında kusurlu olduğu sonucuna varıldığını, kazada herhangi bir kusurunun bulunmadığını, Konya Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından yürütülen soruşturmada kovuşturmaya yer olmadığına karar verildiğini, bu nedenlerle davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
Davalı … cevap dilekçesiyle özetle; davacı tarafından davaya konu kazanın meydana gelmesinde sürücünün hatasının bulunduğuna ilişkin soyut belirlemeler iddia edildiğini, iddiasını somut delillerle destekleyemediğini, kaza tespit tutanağında davacının %100 kusurlu bulunduğunu, bu nedenlerle davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
Davalı …vekili cevap dilekçesiyle özetle; kazaya ilişkin hasar dosyası açıldığını ve 10.000,00 TL hasar ödemesi yapıldığını, söz konusu kazada asıl kusurlu olan tarafın davacı şirket araç sürücüsü olduğunu, sorumluluklarının sigortalı araç sürücüsünün kusuru oranında ve zarar nispetinde olduğunu, olayın gerçekleşmesinde sigortalılarının kusuru bulunmadığını, pert olan araçta değer kaybından bahsedilemeyeceğini ve açıkladığı nedenlerle davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
İLK DERECE MAHKEME ÖZETİ :
Konya …Asliye Ticaret Mahkemesinin … tarih … Esas … Karar sayılı gerekçeli kararı ile; ” …Tüm dosya kapsamı, toplanan deliller ve anılan yasal düzenlemeler bir bütün halinde değerlendirildiğinde; 04/05/2017 tarihinde meydana gelen trafik kazası neticesinde davacıya ait … plaka numaralı aracın hasarlandığı, meydana gelen trafik kazasında davalı … şirketine sigortalı … plakalı araç sürücüsü …’in %50 oranında kusurlu olduğu, kaza nedeniyle araçta 2.990,28 TL değer kaybı oluştuğu, tarafların kusur oranına göre davacı aracındaki değer kaybının 1.495,14 TL olacağı anlaşıldığından davanın bu miktar yönüyle kabulüne ilişkin; 1-DAVANIN KISMEN KABUL KISMEN REDDİ ile 1.495,14 TL araç değer kaybı tazminatının davalı … şirketi yönünden 13/12/2017 tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte ve olay tarihi itibariyle geçerli ZMSS maddi hasar teninat klozu limitiyle sınırlı olmak kaydıyla; davalı … ve … yönünden ise 04/05/2017 tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte tüm davalılardan müştereken ve müteselsilen alınarak davacıya verilmesine, fazlaya ilişkin talebin reddine, ” karar verildiği anlaşılmıştır.
İSTİNAF NEDENLERİ :
Davacı vekili istinaf başvuru dilekçesinde özet olarak; ilk derece mahkemesinin davanın kabul oranına göre vermiş olduğu 1.495,14 TL tazminatın nasıl belirlendiğine dair bir açıklama yapmadığını, açık, anlaşılır ve yeterli gerekçe oluşturmadığını, mahkeme kararında dosyaya ibraz edilen 05/11/2018 tarihli bilirkişi raporuna atıf yapılmış ise de raporda belirtilen değerlere aykırı hüküm oluşturulduğunu, raporda belirtildiği üzere araçta meydana gelen değer kaybının 10.000,00 TL olduğunun tespit edildiğini, buna rağmen mahkeme tarafından belirlenen tazminat miktarının hukuki dayanağı bulunmadığını, tüm bu nedenlerle yerel mahkeme kararının kaldırılmasına karar verilmesini beyan ve talep etmiştir.
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE :
6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 341 ve devamı maddeleri uyarınca ve özellikle istinaf incelemesinin kapsamının öngörüldüğü 355. maddeye göre re’sen gözetilecek kamu düzenine aykırılık halleri dışında istinaf incelemesi istinaf dilekçesinde belirtilen sebeplerle sınırlı olarak yapılır.
Dava trafik kazası nedeniyle maddi tazminat talebine ilişkindir.
Mahkemece Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortası Genel Şartları ekinde belirlenen kriterlerin esas alınarak davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Karayolları Motorlu Araçlar Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortası Genel Şartları 14 Mayıs 2015 gün 29355 sayılı Resmi Gazete’de yayınlanarak 01 Haziran 2015 tarihinde yürürlüğe girmiştir.
Genel Şart Kapsamındaki Teminat Türleri A-5.maddesinde, maddi zararlarında sigorta teminatı kapsamında olduğu belirtilmiş ve maddi zararın “Hak sahibinin kaza tarihi itibariyle bu genel şartta tanımlanan ve zarar gören araçta meydana gelen değer kaybı dahil doğrudan malları üzerindeki azalmadır. Sigortalının sorumlu olduğu araç kazalarında değer kaybı, talep edilmesi halinde ilgili branşta ruhsat sahibi sigorta eksperleri tarafından tespit edilir. Değer kaybının tespiti bu Genel Şart ekinde yer alan esaslara göre yapılır.” Şeklindeki düzenleme ile trafik kazası sonucu zarar gören üçüncü kişiye ait araçta meydana gelen hasar bedeli ve değer kaybına ilişkin zararların, genel şartların ekindeki hesaplama yöntemine ilişkin çizelgeye göre eksper tarafından belirleneceği belirtilmiştir. Genel şartlar Ek-1 de değer kaybının belirlenmesine ilişkin çizelge ve teminatı dışında kalan bazı haller belirtilmiştir.
Taraflar arasındaki uyuşmazlık, sigorta sözleşmesinin ayrılmaz eki niteliğinde olan genel şartlarda yapılan düzenlemelerin zarar gören üçüncü şahıslar yönünden bağlayıcı olup olmadığı hususuna ilişkindir.
Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortası 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanununda 91 ila 101.maddeler arasında düzenlenmiştir. Motorlu bir aracın karayolunda işletilmesi sırasında bir kimsenin ölümüne veya yaralanmasına veya bir şeyin zarara uğramasına neden olması halinde, o aracın işletenin zarara uğrayan üçüncü kişilere karşı olan sorumluluğunu belirli limitlere kadar karşılamayı amaçlayan ve yasaca yapılması zorunlu kılınan sorumluluk sigortası türüdür.
Karayolları Motorlu Araçlar Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortası, (Trafik Sigortası) 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu’nun 91.maddesinde;“İşletenlerin, bu Kanunun 85 inci maddesinin birinci fıkrasına göre olan sorumluluklarının karşılanmasını sağlamak üzere mali sorumluluk sigortası yaptırmaları zorunludur.”şeklinde belirtilmiştir. Bu madde gereğince zmss yapılması yasal bir zorunluluk olmakla birlikte bu tür sigorta sözleşmeleri,sigorta ettiren ile sigortacı arasında karşılıklı ve birbirine uygun irade açıklamaları ile kurulur ve bir sigorta poliçesine bağlanır.Yoksa yasa gereği kendiliğinden oluşan bir sigorta türü değildir. (Işıl Ulaş Uygulamalı Sigorta Hukuk) “KTK’nın 93. maddesinde; (Değişik:17/10/1996-4199/34 md) Zorunlu mali sorumluluk sigortası genel şartları, teminat tutarları ile tarife ve talimatları Hazine Müsteşarlığının bağlı bulunduğu Bakanlıkça tespit edilir ve Resmi Gazetede yayımlanır.” hükmü mevcuttur.
Sigorta şirketlerinin sigorta sözleşmeleri kapsamındaki sorumlulukları sigorta poliçelerinin ayrılmaz parçası olan genel şartlarda düzenlenmiştir.
Genel Şartlar: Başbakanlık Hazine Müsteşarlığı tarafından her sigorta branşı için hazırlanmış olan ve sigorta şirketlerinin bunun aksine hareket edemeyecekleri, teminatın kapsamı, istisna edilen haller, hasar prosedürü, sigortalının görev ve yükümlülükleri, anlaşmazlık halinde uygulanabilecek hükümler, prim ödemesi, rücu durumu gibi sigorta sözleşmesinin esaslarını belirten koşullardır.
Genel açıklamalar bu şekilde olmakla birlikte KTK’nun tazminatın azaltılması veya kaldırılması sonucunu doğuran haller: başlıklı 95.maddesinde “Sigorta sözleşmesinden veya sigorta sözleşmesine ilişkin kanun hükümlerinden doğan ve tazminat yükümlülüğünün kaldırılması veya miktarının azaltılması sonucunu doğuran haller zarar görene karşı ileri sürülemez. Ödemede bulunan sigortacı, sigorta sözleşmesine ve bu sözleşmeye ilişkin kanun hükümlerine göre, tazminatın kaldırılmasını veya azaltılmasını sağlayabileceği oranda sigorta ettirene başvurabilir.” hükmüne göre; Karayolları Trafik Kanununda düzenlenmeyen, sigortacının zarar görenlere karşı ileri süremediği tazminatın kaldırılması veya miktarının azaltılmasını gerektiren hallerde, ancak sigortalısına rücu edebileceği düzenlenmiştir. Yani sigorta şirketi KTK’nun da düzenlenmeyen teminat kapsamında olmayan halleri ve rücu koşullarının varlığını zarara uğrayan kişilere karşı ileri süremez, koşullarının varlığı halinde sigorta sözleşmesinin eki olan genel şartlarda düzenlenmiş teminat dışı haller ve rücu halleri mevcut ise sadece sigorta sözleşmesinin tarafı olan akidi sigortalıya rücu edebilir.
Trafik kazaları dayanağını 2918 sayılı KTK’dan alan haksız fiil niteliğinde olaylardır. Haksız fiiller meydana geldikleri anda hukuki sonuç doğurur ve zarara neden olanların zararı tazmin borcu haksız fiil tarihinde ortaya çıkar. Haksız fiilin unsuru olan zarar, zarar görenin malvarlığında rızası dışında meydana gelen azalma ile zarar verici fiil olmasa idi bulunacağı durum arasındaki farktır ve zarar haksız fiilin meydana gelmesi ile gerçekleşmiş sayılır. Zarar verenin ve diğer sorumluların zararı tazmin yükümlülüğü herhangi bir ihbara ve ihtara gerek kalmaksızın olay tarihinde doğar. Haksız fiile bağlanan hukuki sonuçlar haksız fiil tarihi esas alınarak belirlenir ve bu nedenle haksız fiillerde olay tarihinde yürürlükte bulunan hukuk kuralları uygulanır. Başka bir deyişle zararın belirlenmesinde etken olan hususlarda olay tarihinde yürürlükte bulunan mevzuat hükümlerinin dikkate alınması gerekir.
Olay tarihi olan 04.05.2017 ve buna göre 01/06/2015 tarihinden sonra başlangıç tarihli sigorta poliçesine göre yürürlükte bulunan 2918 sayılı KTK’nun 90. Maddesinde; “Maddi ve manevi tazminat; “Maddi tazminatın biçimi ve kapsamı ile manevi tazminat konularında Borçlar Kanunu’nun haksız fiillere ilişkin hükümleri uygulanır.” düzenlemesi mevcuttur. Ancak Borçlar Kanununda tazminatın somut olarak belirlenmesine ilişkin düzenlemeler bulunmadığından tazminatın belirlenmesinde uygulanacak ilkeler Yargıtay’ın trafik kazalarından kaynaklanan tazminat davalarına bakan Hukuk Dairelerinin içtihatları ile belirlenmiştir.
Yargıtay uygulamalarına göre; araçtaki değer kaybının belirlenmesinde, değer kaybına uğradığı iddia edilen davacıya ait aracın yılı, modeli, kaza tarihindeki yaşı, hasarlı bölümleri ve hasar miktarı dikkate alınarak olay tarihindeki ikinci el piyasadaki hasarsız değeri ile onarılmış haldeki piyasa değeri arasındaki fark esas alınmaktadır. Bu çerçevede mahkemece alınan 05/11/2018 havale tarihli aktüer bilirkişi raporunda Yargıtay içtihatları doğrultusunda alternatifli olarak belirlenen 10.000 TL değer kaybı ve bunun üzerinden kusur tenzili ile belirlenen miktarın esas alınarak davanın kabulüne karar verilmesi yerine yeni ZMMS Sigorta Genel Şartları’ndaki formüle göre değer kaybının belirlenmesi isabetsiz olup davacı tarafın buna yönelen itirazının kabulüne, anlatılan yönde yeniden hüküm tesisine dair aşağıdaki şekilde karar vermek gerekmiştir.
H Ü K Ü M : Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere;
Davacı vekilinin istinaf başvurusunun KABULÜ ile, Mahkeme kararının HMK.nın 353/1-b-2 maddesi uyarınca KALDIRILMASINA, YENİDEN ESAS HAKKINDA HÜKÜM KURULMASINA,
1-DAVANIN KISMEN KABUL KISMEN REDDİ ile 5.000- TL araç değer kaybı tazminatının davalı … şirketi yönünden 13/12/2017 tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte ve olay tarihi itibariyle geçerli ZMSS maddi hasar teninat klozu limitiyle sınırlı olmak kaydıyla; davalı … ve … yönünden ise 04/05/2017 tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte tüm davalılardan müştereken ve müteselsilen alınarak davacıya verilmesine, fazlaya ilişkin talebin reddine,
2-Davacı tarafından yatırılan 512,33 TL harçtan alınması gereken 341,55 TL harcın mahsubu ile bakiye 170,78 TL fazla harcın karar kesinleştiğinde ve talep halinde davacıya iadesine,
3-Davacı tarafından yapılan 382,65 TL harç gideri, 380,00 TL bilirkişi ücreti ve 314,50 TL Adli Tıp Kurumu fatura gideri olmak üzere toplam 1.077,15 TL yargılama giderinden kabul edilen kısma göre hesaplanan 178,81 -TL yargılama giderinin davalılardan müştereken ve müteselsilen alınarak davacıya verilmesine, kalan kısmının davacı üzerinde bırakılmasına,
4-Davacı vekili için A.A.Ü.T’ne tayin ve takdir olunan 3.400,00TL vekalet ücretinin davalılardan müştereken ve müteselsilen alınarak davacıya verilmesine,
5-Kendisini vekille temsil ettiren davalı …vekili için A.A.Ü.T 13/2 hükmü uyarınca tayin ve takdir olunan 3.400,00 TL vekalet ücretinin davacıdan alınarak bu davalıya verilmesine,
6-Davacı tarafından yatırılan gider avansından arta kalan kısmının 6100 sayılı HMK 333.maddesi uyarınca karar kesinleştiğinde davacıya iadesine,
İstinaf Yargılaması Yönünden;
7-Davacı tarafından istinaf aşamasında yatırılan, başvurma harcı dışında kalan, istinaf karar harcının talep halinde davacıya iadesine,
8-Davacı tarafından istinaf aşamasında yapılan 121,30 TL harç masrafı ve 78,30 TL tebligat masrafından ibaret toplam 199,60 TL yargılama giderinin davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsili ile davacıya ödenmesine,
9-İstinaf incelemesi sırasında duruşma açılmadığından vekalet ücreti takdirine yer olmadığına,
10-Karar tebliği ve harç işlemlerinin İlk Derece Mahkemesi tarafından yerine getirilmesine,
Dair, HMK. m.353 hükümleri uyarınca, dosya üzerinde yapılan inceleme sonucunda ve miktar itibariyle KESİN olmak üzere, oy birliğiyle karar verildi.


Başkan

e-imzalı

Üye

e-imzalı

Üye

e-imzalı

Katip

e-imzalı

Bu evrak 5070 sayılı Yasa kapsamında elektronik imza ile imzalanmıştır.