Emsal Mahkeme Kararı Konya 4. Asliye Ticaret Mahkemesi 2023/44 E. 2023/49 K. 31.01.2023 T.

Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C. KONYA . ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ Esas-Karar No: … Esas – …
T.C.
KONYA
. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
TÜRK MİLLETİ ADINA
KARAR
ESAS NO :
KARAR NO :

HAKİM :
KATİP :

DAVACI :
VEKİLİ :
DAVALI :
DAVA : Menfi Tespit (Ticari İlişkiden Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ :
KARAR TARİHİ :
GEREKÇELİ KARARIN
YAZILDIĞI TARİH :

Mahkememizde görülmekte olan Menfi Tespit (Ticari İlişkiden Kaynaklanan) davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
Davacı vekilinin mahkememize sunmuş olduğu dava dilekçesinde özetle; Konya Ticaret Mahkemeleri yetkili mahkeme konumunda olduğunu, davalı sigorta şirketi tarafından müvekkili aleyhine 30.08.2022 tarihinde İstanbul . İcra Müdürlüğünün … sayılı icra takibi başlatıldığını, takibe ilişkin olarak ödeme emri 09/09/2022 tarihinde 21.maddeye göre muhtara teslim edildiğini, muhtara yapılan tebligat nedeniyle müvekkilinin takip talebinden haberdar olmadığını, yasal süre içerisinde takibe ve ferilerine itiraz edemediği için de müvekkili bakımından icra takibinin kesinleştiğini, 61.221,82 TL üzerinden açılan takipte güncel bakiye borç miktarı 78.897,35 TL olarak göründüğünü, takibin kesinleşmesiyle müvekkilin taşınır ve taşınmaz malvarlıkları üzerine haciz konulduğunu, takip konusu borcun, 10.01.2022 tarihinde … Mah. … Sokak No:… Cihanbeyli/KONYA adresinde bulunan … marka, 2016 model ve … plakalı otomobilin üzerine duvar yıkılması sonucu araçta meydana gelen maddi hasarın ödenmesi sonrasında rücuen müvekkilinden taleple ortaya çıktığını, aracın uğramış olduğu hasar, Kasko şirketi olan … Anonim Şirketi tarafından karşılandığından, davalı sigorta şirketinin karşılanan bu zararın rücuen tazminini talep ettiğini, müvekkilinin söz konusu adreste herhangi bir taşınmazının bulunmadığını, hasar gören aracın Cihanbeyli noteri … (TC: … )’na ait olduğunu, … haricen yaptığı araştırma ile yıkılan duvarın malikinin müvekkili ve dava dışı … TC kimlik numaralı … olduğunu öğrendiğini ve bunu da bir dilekçe ile davalı sigorta şirketine ve eksperte bildirdiğini, sigorta şirketinin de bu bilgiyi doğru kabul ederek … ve müvekkili … aleyhine icra takibi başlattığını, müvekkilinin herhangi bir ilgili olmayan bir duvar nedeniyle müvekkilinin mağdur edildiğini, dava şartı arabuluculuğa başvurulduğunu anlaşma sağlanamadığını, İstanbul . İcra Dairesi … esas sayılı takip dosyasının, müvekkili bakımından geri dönülemeyecek zararlar doğurmaması bakımından ihtiyati tedbir kararı verilerek icra takibinin durdurulmasını talep ettiklerini, bu nedenlerle; müvekkilinin davalıya borcu olmadığının tespit edilmesini, ihtiyati tedbir taleplerinin kabul edilerek İstanbul . İcra Dairesi … numaralı icra takibinin durdurulması akabinde iptalini, davalının haksız ve kötü niyetli takip yapmış olması nedeni ile takip bedeli olan 61.221,82 TL’nin % 20’ı üzerinden kötüniyet tazminatına mahkum edilmesini, yargılama giderleri ve vekalet ücretinin karşı tarafa yükletilmesine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
DAVANIN VE GÖREVLİ MAHKEMENİN TESPİTİ VE GEREKÇE:
Mahkemenin görevli olması, HMK 114/1-c maddeye göre dava şartıdır. Göreve ilişkin kurallar kamu düzenindendir (HMK 1. md.). “Mahkeme, dava şartlarının mevcut olup olmadığını, davanın her aşamasında kendiliğinden araştırır. Taraflar da dava şartı noksanlığını her zaman ileri sürebilirler”(HMK115.md.).
Dava sigorta firmasının zarar verene ödediği tazminatın zarar sorumlusundan rücuen tahsili amacıyla başlatılan icra takibine davacının borçlu olmadığının tespitine yönelik menfi tespit davasıdır.
Sigortanın yaptığı ödemelere ilişkin rücu hakkının temeli halefiyet ilkesine dayanmaktadır. Halefiyet ile rücuyu birbirinden kesin bir şekilde ayırmak gerekir. Alacaklıya ifada bulunun bir kimsenin onun bütün hak ve yetkilerine sahip olarak sorumlu olan bir başka kimseye başvurmasına halefiyet denir. Pek eski bir müessese olan halefiyet ile edada bulunan şahıs alacaklının yerine geçmekte, borcun nevi ve mahiyetinde, borçlunun şahsında ve vecibelerinde bir değişiklik olmamaktadır (… , Sigorta ve Sosyal Sigortada da Halefiyet ve Rücu), halefiyet basit bir rücu hakkından farklı olup, halef olan kişi rücu hakkı olan kişiye nazaran daha geçiş imkanlara sahiptir, rücu hakkı olan kimse bu hakkını kullanabilmek için sadece alacaklıya ifada bulunduğunu ispatla yetinemez; ayrıca rücua esas teşkil eden hukuki sebeplerden birinin varlığını da ispat etmelidir. Halefiyette ise ödemede bulunan kimse kural olarak sadece ödemeyi ispat etmekle yükümlüdür.
Rücu hakkı ifa eden alacaktan bağımsız bir haktır. Halefiyet ise alacağın ifasına rağmen alacağı sona erdirmeyip onun ifa edene geçmesi sonucunu doğurur, bu nedenle rücu hakkı sahibi alacaklıya ait bulunan bütün yetkilerden ve feri haklardan faydalanamazken, halefiyette alacak hakkına bağlı olarak bütün yetkiler ve feri haklar, alacak ile birlikte talep olan kimseye intikal etmektedir. (… , Borçlar Hukuku)
Bu farklar nedeniyle her rücu hakkının mevcut olduğu yerde halefiyet hakkı söz konusu olamamasına rağmen, her halef olan kimse rücu hakkına sahiptir.
Halefiyet müessesesi; genel olarak Borçlar Kanununda tanzim edilmiş olup, Türk Ticaret Kanununda da özel halefiyet halleri öngörülmüştür. Kanunda veya diğer düzenlemelerde hüküm bulunmadığı sürece halefiyet hususu söz konusu olamayacaktır.
Haklara halef olunmasının önemli neticelerinden birisi de sorumlu kişi aleyhine açılan davanın kaynağı, sebebi ve mahiyeti ile; eğer zarar tazmin edilmemiş olsa idi, zarar görenin açacağı esas davanın aynı olmasıdır. Mevzu icra takibinde de; sigortalının sorumluluğuna göre haksız fiil davanın temelini oluşturmaktadır. Halefiyet sadece maddi bakımdan değil usul hukuku bakımından da söz konusu olduğu için bu dava sebebine karşı zarar görenin açacağı esas dava hangi yetkili ve görevli mahkemede açılması gerekiyor ise; bu zararları tazmin ederek zarar gören yerine geçen ve haklarına halef olan sigortanın da aynı mahkeme de davasını icra etmesi gerekmektedir.Dolayısıyla sigorta tarafından yapılan ödemelere ilişkin rücu kapsamında başlatılan takiplerde de sigorta ödeme yaptığı kişi sıfatına bağlı olarak takip başlattığından, bu takip kapsamında karşı tarafın sigorta şirketi olması hususu değerlendirilmeksizin ödeme yapılan kişinin sıfatına göre değerlendirme yapmak gerektiğinden ve dosya kapsamında anlaşıldığı üzere sigorta tarafından yapılan ödemenin Cihanbeyli Noteri … olduğundan ve bu kişiye karşı davacı tarafından dava konusu olay kapsamında açılacak dava genel mahkemelerde görülmesi gerektiğinden ödemeyi yapıp dava dışı … halef olan sigorta firmasına karşı açılacak davalar da genel mahkemelerde görülmesi gerektiği kanaatine varılmıştır.
Tüm dosya muhtevası birlikte değerlendirildiğinde; izah edilen hususlar nedeniyle sigorta firmasının zarar görene yaptığı ödemelere ilişkin davalara temel teşkil eden husus haksız fiilden kaynaklandığından ve davanın Hakimler Savcılar Genel Kurulu tarafından verilen 07.07.2021 karar tarihli 608 sayılı kararı gereği Cihanbeyli Asliye Hukuk Mahkemeleri yetki çevresinde bulunmasına rağmen Ticaret Mahkemelerinin görevli olduğu kanaatiyle mahkememize açıldığı anlaşılmış olup, mahkememizce Asliye Hukuk Mahkemelerinin işbu davada görevli olduğu kanaatine varıldığından ve davanın Cihanbeyli Asliye Hukuk Mahkemesinin yetki çevresinde açılması gerektiği tespit edildiğinden, mahkememizin görevsizliğine Cihanbeyli Nöbetçi Asliye Hukuk Mahkemesinin görevli olduğuna karar verilerek aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.
HÜKÜM: Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere;
1-H.M.K.114/1-C, H.M.K. 115/1-2 maddesine göre mahkememizin görevsizliği nedeniyle dava şartı yokluğundan davanın usulden reddine, görevli mahkemenin CİHANBEYLİ ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ olduğuna,
2- HMK 20/1 maddesine göre kararın kesinleştiği tarihten itibaren kanun yoluna başvurulmuşsa bu başvurunun reddi kararının tebliğ tarihinden itibaren 2 hafta içinde taraflardan birinin mahkememize başvurarak, dava dosyasının görevli mahkemeye gönderilmesini talep etmesi halinde, dosyanın görevli mahkemeye gönderilmesine, aksi halde HMK 20/2 maddesi gereğince davanın açılmamış sayılmasına karar verileceğine,
3- HMK 331/2 Maddesine göre harç ve yargılama giderleri ile vekalet ücretinin görevli mahkemede dikkate alınmasına,
4-İhtiyati tedbir taleplerinin görevli mahkemece değerlendirilmesine,
Dair; tarafların yokluğunda 6100 sayılı HMK’nın 341-345 maddeleri uyarınca kararın taraflara tebliğinden itibaren iki haftalık süre içerisinde mahkememize veya başka bir yer mahkemesine verilecek istinaf dilekçesi ile Konya Bölge Adliye Mahkemesi ilgili İstinaf Dairesine İstinaf kanun yolu açık olmak üzere karar verildi.31/01/2023

Katip Hakim