Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C. KONYA . ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ Esas-Karar No: … Esas – …
TÜRK MİLLETİ ADINA
T.C.
KONYA
. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
KARAR
ESAS NO :
KARAR NO :

HAKİM :
KATİP :

DAVACI :
VEKİLİ :
DAVALILAR : 1-
2-
VEKİLLERİ :
DAVA : Alacak (Eser Sözleşmesinden Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ :
KARAR TARİHİ :
GEREKÇELİ KARARIN
YAZILDIĞI TARİH :

Mahkememizde görülmekte olan Alacak (Eser Sözleşmesinden Kaynaklanan) davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
(I) TARAFLARIN İDDİA VE SAVUNMALARININ ÖZETİ:
Davacı vekilinin mahkememize sunmuş olduğu dava dilekçesinde özetle; Zorunlu arabuluculuktan sonuç alınamadığına ilişkin arabuluculuk son tutanağı aslının sunulduğunu, davalılar … ve … şirketleri (adi ortaklık olarak) bir yanda müvekkili şirketin karşı yanda olmak üzere taraflar arasında Konya . Noterliğinin 03.04.2017 tarih … yevmiye sayılı düzenleme şeklinde taşınmaz satış vaadi ve arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesi imzalandığını, Kat Karşılığı İnşaat Sözleşmesine göre davalılar kendi aralarındaki adi ortaklık ilişkisi gereğince yüklenici/müteahhit olarak Konya ili … ilçesi … Mahallesinde kain … ada … ve … nolu parsel sayılı taşınmazlar üzerine (sonradan bu iki parsel tevhit edilerek aynı ada … parsel sayılı taşınmaz olmuştur) … isimli projedeki konutları ve inşaatı yapacaklarını, müvekkili şirketin de sözü geçen … parsel sayılı arsayı davalılara vereceğini, davalılar da projedeki konutlardan 2 adet 4+1 daire ve 1 adet 3+1 daire olmak üzere 3 adet konutu anahtar teslimi arsa sahibi müvekkiline teslim edeceklerini, KKİS hükümlerine göre belirtilen nitelikteki 3 adet konut, inşaat ruhsatından ve arsanın boş tesliminden itibaren 36 ay içinde müvekkili şirkete teslim edileceğini, davalı yükleniciler KKİS’ndeki edimlerini süresinde yerine getirmediklerini ve 3 adet konutu gecikmek suretiyle 20.06.2022 tarihinde fiilen müvekkili şirkete teslim ettiklerini, müvekkillerinin geç teslim edilen konutlar Konya ili … ilçesi … Mahallesinde kain … ada … parseldeki; … Blok 5. Kat … bağımsız bölüm nolu 185,00 m2’lik mesken, … Blok 11. Kat … bağımsız bölüm nolu 185,00 m2’lik mesken ve … Blok 4. Kat 10 bağımsız bölüm nolu 154,00 m2’lik mesken olduğunu, KKİS’ne göre meskenlerin teslimi gereken tarihten 20.06.2022 teslim tarihine kadar olan dönemde (gecikilen dönemde) müvekkilinin kira kaybı zararı olduğunu, davalılar kendi aralarında adi ortak olduklarından oluşan kira kayıplarından ve her bir ayın kira bedeline takip eden günden itibaren uygulanacak değişen oranlardaki avans oranındaki ticari faizinden tüm malvarlıkları ile ve müştereken ve müteselsilen müvekkili şirkete karşı sınırsız sorumlu olduklarını, bu nedenlerle; dava konusu olmuş veya olmamış her türlü talep ve beyanları ile ilgili kalem kalem fazlaya ilişkin tüm haklarının saklı kalması ve davaya belirsiz alacak davası olarak bakılmak kaydıyla; KKİS’ne göre meskenlerin teslimi gereken tarihten 20.06.2022 teslim tarihine kadar olan dönem (gecikilen dönem) için her bir mesken için şimdilik 1.000,00’er TL’den toplam şimdilik 3.000,00 TL kira kaybı alacağının ve her bir meskenin her bir ayın kira bedeline takip eden günden itibaren uygulanacak değişen oranlardaki avans oranındaki ticari faiziyle (kademeli avans faiziyle) birlikte müştereken ve müteselsilen davalılardan tahsil edilerek müvekkili şirkete ödenmesine karar verilmesini, her türlü harç, yargılama gideri ve vekâlet ücretinin müştereken ve müteselsilen davalılardan tahsil edilerek müvekkilini şirkete ödenmesine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalılar vekilinin mahkememize sunmuş olduğu cevap dilekçesinde özetle; Müvekkili şirketler ile davacı arasında Konya . Noterliği’nin 03/04/2017 tarih ve … yevmiye numaralı düzenleme şeklinde taşınmaz satış vaadi ve arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesi düzenlendiğini, ilgili sözleşmenin “MADDE 6 İŞİN SÜRESİ” başlıklı maddesinin “C” bendinde taraflar arasında akdedilen sözleşme maddesinden de anlaşılacağı üzere salgın hastalık ve ekonomik kriz sözleşmede belirtilen sürelerin dışında tutulduğunu, Covid-19 tedbirleri kapsamında alınan önlemler ticaret hayatında kısıtlamalar getirdiği için “mücbir sebep” sayılacağı konusunda şüphe bulunmadığını, müvekkilinin geçici ifa imkansızlığından kaynaklanan temerrüt hali ya da borcun hiç ya da gereği gibi ifa edilmemesi durumu ile Covid-19 pandemisi arasında uygun illiyet bağı bulunduğunu, salgın hastalık sebebiyle karantina uygulamasının çalışmayı önleyen zorlayıcı nedenlere girdiğini bu hususun yargılama aşamasında dinlenilecek olan tanık beyanları ile de ortaya çıkacağını, salgın sebebiyle şantiyede işçilerin çalışmasının zorlaştığını, “evde kal” ilkesi sebebiyle işçilerin can güvenliği için çalışma imkansız hale geldiğini hatta merkezi veya yerel idare kararlarıyla çalışmanın yasaklandığını, salgın hastalık sebebiyle inşaat yapımının durması veya malzeme temin edilememesindeki gecikme iş sahibinin risk alanı dahilindeki beklenmeyen hal ve mücbir sebepten kaynaklandığından, yüklenicinin borca aykırı davranışından doğan bir gecikmeden söz edilmesi mümkün olmadığını, bu nedenlerle; davanın reddini, dava giderleri ve ücreti vekâletin davalıya tahmiline karar verilmesini talep etmiştir.
Davacı vekilinin 18/05/2023 tarihli bedel artırım dilekçesi sunduğu görülmüştür.
(II) YARGILAMADA TOPLANAN DELİLLER
… Tapu Müdürlüğünün 26/…/2022 tarihli cevabi yazısı ile; dava konusu taşınmaza ait tapu kayıtlarının gönderdiği görülmüştür.
… Tapu Müdürlüğünün 05/01/2023 tarihli cevabi yazısı ile; dava konusu taşınmaza ait tapu kaydı ve satışlara ilişkin resmi senetlerin gönderdiği görülmüştür.
… Belediye Başkanlığı İmar ve Şehircilik Müdürlüğünün …/03/2023 tarihli cevabi yazısı ile; Konya İli … İlçesi, … Mah. … ada … parsele kayıtlı taşınmazın; yapı kullanma izin belgesinin gönderildiği görülmüştür.
Mahkememizce 02/01/2023 tarihinde mahallinde keşfin icra edildiği görülmüştür.
İnşaat Mühendisi Bilirkişi … ve Fen Bilirkişi …’in mahkememize sunmuş olduğu 10/02/2023 tarihli raporunda özetle; dava konusu taşınmazın mevkii, konumu, alanı, bulunduğu sosyal çevre, ulaşım durumu, şehir merkezine uzaklığı, alt yapı hizmetlerinden istifade imkânları, kiralanma kabiliyeti, alım satım kolaylığı ve güçlüğü, kullanılan malzemeler, uygulanan işçilikler, yıpranma payı, vs. gibi değerine tesir edebilecek tüm objektif kriterler göz önünde bulundurularak, yakın çevresinde bulunan ve benzer özelliklere sahip taşınmazların piyasa alım satım, kira rayiçleri ile ilgili gerekli araştırma ve incelemeler yapılarak, dosya içeriğindeki belgeler, taşınmazın keşif esnasında görülen ve yukarıda bahsedilen özellikleri ve durumu da düşünülerek, piyasa alım satım rayiçlerine göre; Dava tarihi itibari ile değerlerinin … Blok 5.Kat … Bağımsız bölüm numaralı, Mesken için, 4.150.000,00 TL(Dört Milyon Yüz Elli Bin Türk Lirası), … Blok 11.Kat … Bağımsız bölüm numaralı, Mesken için, 4.150.000,00 TL(Dört Milyon Yüz Elli Bin Türk Lirası), … Blok 4.Kat 10 Bağımsız bölüm numaralı, Mesken için, 3.450.000,00 TL(Üç Milyon Dört Yüz Elli Bin Türk Lirası), 6. Maddesinde inşaat teslim süresinin İnşaat ruhsatından ve arsanın boş tesliminden itibaren 36 ay olarak hesaplandığında; 24.10.2020 tarihinden teslim tarihi olan 20.06.2022(talep-teslim tarihi) tarihine kadar toplam 148.750,78 TL, 6. Maddesinde inşaat teslim süresinin İnşaat ruhsatından ve arsanın boş tesliminden itibaren 36 ay+f bendine göre; 24.04.2021 tarihinden teslim tarihi olan 20.06.2022(talep-teslim tarihi) tarihine kadar toplam 99.572,98 TL olduğu görüş ve kanaatlerini bildirmişlerdir.
İnşaat Mühendisi Bilirkişi … ve Fen Bilirkişi …’in mahkememize sunmuş olduğu 17/05/2023 tarihli raporunda özetle; Dava konusu taşınmazın mevkii, konumu, alanı, bulunduğu sosyal çevre, ulaşım durumu, şehir merkezine uzaklığı, alt yapı hizmetlerinden istifade imkânları, kiralanma kabiliyeti, alım satım kolaylığı ve güçlüğü, kullanılan malzemeler, uygulanan işçilikler, yıpranma payı, vs. gibi değerine tesir edebilecek tüm objektif kriterler göz önünde bulundurularak, yakın çevresinde bulunan ve benzer özelliklere sahip taşınmazların piyasa alım satım, kira rayiçleri ile ilgili gerekli araştırma ve incelemeler yapılarak, dosya içeriğindeki belgeler, taşınmazın keşif esnasında görülen ve yukarıda bahsedilen özellikleri ve durumu da düşünülerek, piyasa alım satım rayiçlerine göre; 6. Maddesinde inşaat teslim süresinin inşaat ruhsatından ve arsanın boş tesliminden itibaren 36 ay + 3 Ay mücbir sebep olarak hesaplandığında; 24.01.2021 tarihinden teslim tarihi olan 20.06.2022(talep-teslim tarihi) tarihine kadar toplam 124.161,87 TL, 6. Maddesinde inşaat teslim süresinin İnşaat ruhsatından ve arsanın boş tesliminden itibaren 36 ay+ D bendine + + 3 Ay mücbir sebep göre; 24.07.2021 tarihinden teslim tarihi olan 20.06.2022(talep-teslim tarihi) tarihine kadar toplam 76.300,00 TL olduğu görüş ve kanaatlerini bildirmişlerdir.
Davalı tanığı …’in mahkememizce alınan beyanında; ” Ben 2018 yılında davalı firmanın yaptığı inşaatın elektrik işlerini yaptım, bildiğim kadarıyla inşaat 2021 yılı Ağustos – Eylül ayları civarında kullanıcılara teslim edildi, biz işe başladıktan sonra pandemi sürecine kadar bir fiil çalışma aralıksız devam etti, ancak pandemi dönemi 2020 yılı Mart-Haziran arası sokağa çıkma yasağı döneminde inşaata hiç gitmedik, yine haftasonları sokağa çıkma yasağı olduğunda gitmiyorduk, yine ekipten birisi covid olduğu zaman bütün ekip karantinaya alınıyordu, bu durumda inşaat işlerinin aksamasına sebep oluyordu, şöyleki; inşaat sektöründe yapılan işler birbirine bağlantılı olduğundan kendi işim açısından alçı ekibi karantinaya alındığında ben elektrik aksamını tamamlayamadığımdan onları bekliyordum, boyacı ekibi de beni bekliyordu, bunun haricinde inşaatta kasıtlı veya keyfi bir durdurma durumu yoktu, çalışma daima devam etti, pandemi döneminde sokağa çıkma yasağında biz muaf tutulan kesimden değildik, , tanık ücreti talebim yoktur”diyerek beyanda bulunmuştur.
Davalı Tanığı …’ın mahkememizce alınan beyanında; “Ben davalıların yaptığı inşaatın tesisat işlerini yapan firmanın sahibiyim, inşaatın en başından itibaren bitimine kadar orada bulundum, inşaat tam hatırlamamakla birlikte 2018 yılı Mayıs ayında başladı, pandemi sürecinin başladığı 2020 yılı Mart ayına kadar çalışma devam etti, 2020 yılı Mart – Haziran arasındaki tam kapanma döneminde inşaata gidemedik, yine haftasonları sokağa çıkma yasağı olduğunda ve 2021 yılı Mayıs ayında sokağa çıkma yasağında inşaata gidemedik, bu süreçler haricinde sokağa çıkma yasağı sonlandığı vakit biz çalışmaya devam ettik, ayrıca pandemi sürecinde ekiplerden bir tanesi covid olduğu zaman o ekipte bulunan herkesi karantinaya alıyorlardı, yine işçilerde covid tehlikesi sebebiyle işe gelmek istemiyordu, bu tür aksamalarda davalının yaptığı inşaatın süresinin uzamasına sebep oluyordu, hatırladığım kadarıyla 2021 yılı başlarında ısıtma sistemini çalıştırdık ve arsa sahiplerinden dairelerini teslim alanlar oldu, biz pandemi sürecinde muaf tutulan kesimden değildik, sokağa çıkma yasağında çalışamıyorduk, dedi, tanık ücreti talebim yoktur” diyerek beyanda bulunmuştur.
Davalı tanığı …’nun mahkememizce alınan beyanında özetle; ” Ben … … Şti firmasında şantiye şef yardımcısı olarak 10 yıl boyunca çalıştım, iş kontrollerini sağlıyordum, dava konusu inşaatın yapımında da yer aldım, sözleşme yapıldıktan bir iki ay sonra inşaat başladı, pandemi sürecinin başladığı 2020 yılı Mart ayına kadar bir fiil çalışmalar devam etti, ayrıca pandemi dönemine kadar planlanandan daha fazla miktarda iş yapıldı, fakat tam kapanma dönemlerinde ve haftasonu sokağa çıkma yasağı dönemlerinde inşaat tamamen durdu ve işçilerin hiç biri inşaata gelemedi, ayrıca çalışan ekiplerden nitelikli iş yapacak kişiler covid olduğu zaman diğer ekipler temaslı oluyordu ve karantinaya alınıyordu, ayrıca işçilerden bir kısım çalışanlarda temaslıyım diyerek işe gelmiyorlardı, buda tüm işin aksamasına sebep oluyordu, yine hastalık inşaat çalışanları arasında artınca bir tehlikeye sebebiyet vermemek adına inşaatı 15 gün boyunca tamamen durdurduk, bu devletin aldığı kapanma kararından hariç bir durumdu çünkü hastalık yaygınlaşmıştı, ayrıca 2020 yılı kış aylarında da çok fazla soğuk olduğundan dış cephe boyasını 5 ay geç tamamladık, şöyleki; soğuk 0 derecenin altına düştüğünde boya tutmuyordu, 5 ay boyunca iskele dış cephe de durdu, iskele takılı olduğundan hafriyat işlemlerini tamamlayamadık ve otoparkın bitim işi de bu sebeple gecikti, birde yol ile inşaat arasında kaldırım olmadığı için yağmur yağdığı zaman bütün su inşaatın otopark alanına giriyordu, buda tesisatçılarının işini aksatıyordu, 2 defa belediye su baskını sebebiyle pompa getirdi, 2 defa da kendimiz suyu tahliye ettik, bu durumda yine inşaatın 2 ay uzamasına sebebiyet verdi, su basma olayı 2021 yılı Nisan-Mayıs aylarında oldu, belediyeye bu hususu kendimiz bildiriyorduk ve belediye ücretli olarak bu suyu tahliye ediyordu, dedi, tanık ücreti talebim yoktur,” diyerek beyanda bulunmuştur.
Davalı Tanığı …’in mahkememizce alınan beyanında; ” Ben … Şirketinin dava konusu inşaattaki çelik işlerini yaptım, inşaatın başlangıcından bitimine kadar tüm aşamalarda bulundum, inşaatın başlangıcını net olarak hatırlamıyorum, daire sahipleri 2022 yılı Mayıs ayı gibi dairelerini teslim almaya başlamışlardı, pandemi başlamadan önce inşaatın faaliyeti bir fiil devam etti hiç duraksamadı, 2020 yılı Mart-Haziran ayları ve 2021 yılı Mayıs ayındaki tam kapanmada inşaata hiç gidemedik, haftasonu sokağa çıkma yasağı döneminde inşaat sektörü bu yasaktan muaf tutulduğu için … .. Şti tarafından bize izin çıkarıldı ve haftasonları yasak olmasına rağmen biz inşaatta çalıştık, bizimle birlikte yine hatırladığım kadarıyla çalışan taşeronlar vardı, şuan hatırladığım tek taşeron boyacılardı, diğer taşeronlarda bizi bekliyorlardı, bu sebeple bekleyenler gelmiyordu, yine inşaat firması da hastalıklar yaygınlaşınca 15 gün kendiliğinden kapanma kararı aldı ve kimse o dönem inşaata gidemedi, ayrıca ekiplerden bir kişi covid olduğu zaman onunla temaslı olan tüm ekibi karantinaya alıyorlardı ve bir ekibin tamamen karantinaya alınması halinde onu bekleyen diğer ekipte çalışamıyordu, kendi işim açısından izah etmek gerekirse çelik işlerini bitirdikten sonra seramikçiler faaliyete başlarlardı, ancak ben karantina dolayısıyla çelik işini geciktirdiğimde seramikçilerde bizi beklediğinden onların da işi aksıyordu, yine mobilyacılarda seramikçileri beklediğinden onlarında işi aksıyordu, bu şekilde silsileli bir bekleyiş oluşuyordu, bizim ekip inşaat süresi boyunca 15 günlük 4 defa karantinaya girdi, dedi, tanık ücreti talebim yoktur” diyerek beyanda bulunmuştur.
(III) DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE
Dava; Alacak (Eser Sözleşmesinden Kaynaklanan) davasıdır.
Davacı taraf dava dilekçesiyle, davalılar … ve … şirketleri ile müvekkili arasında taşınmaz satış vaadi ve arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesi imzalandığını, Kat Karşılığı İnşaat Sözleşmesine göre davalılar kendi aralarındaki adi ortaklık ilişkisi gereğince yüklenici/müteahhit olarak Konya ili … ilçesi … Mahallesinde kain … ada … ve … nolu parsel sayılı taşınmazlar üzerine (sonradan bu iki parsel tevhit edilerek aynı ada … parsel sayılı taşınmaz olmuştur) … isimli projedeki konutları ve inşaatı yapacaklarını, müvekkili şirketin de sözü geçen 5 parsel sayılı arsayı davalılara vereceğini, davalılar da projedeki konutlardan 2 adet 4+1 daire ve 1 adet 3+1 daire olmak üzere 3 adet konutu anahtar teslimi arsa sahibi müvekkiline teslim edeceklerini, KKİS hükümlerine göre belirtilen nitelikteki 3 adet konut, inşaat ruhsatından ve arsanın boş tesliminden itibaren 36 ay içinde müvekkili şirkete teslim edileceğini, davalı yükleniciler KKİS’ndeki edimlerini süresinde yerine getirmediklerini ve 3 adet konutu gecikmek suretiyle 20.06.2022 tarihinde fiilen müvekkili şirkete teslim ettiklerini, müvekkillerinin geç teslim edilen konutlar Konya ili … ilçesi … Mahallesinde kain … ada … parseldeki; … Blok 5. Kat … bağımsız bölüm nolu 185,00 m2’lik mesken, … Blok 11. Kat … bağımsız bölüm nolu 185,00 m²’lik mesken ve … Blok 4. Kat 10 bağımsız bölüm nolu 154,00 m²’lik mesken olduğunu, KKİS’ne göre meskenlerin teslimi gereken tarihten 20.06.2022 teslim tarihine kadar olan dönemde (gecikilen dönemde) müvekkilinin kira kaybı zararı olduğunu, bu nedenlerle; KKİS’ne göre meskenlerin teslimi gereken tarihten 20.06.2022 teslim tarihine kadar olan dönem (gecikilen dönem) için her bir mesken için şimdilik 1.000,00’er TL’den toplam şimdilik 3.000,00 TL kira kaybı alacağının ve her bir meskenin her bir ayın kira bedeline takip eden günden itibaren uygulanacak değişen oranlardaki avans oranındaki ticari faiziyle (kademeli avans faiziyle) birlikte müştereken ve müteselsilen davalılardan tahsil edilerek müvekkili şirkete ödenmesine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalılar vekili cevap dilekçesiyle; Müvekkili şirketler ile davacı arasında taşınmaz satış vaadi ve arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesi düzenlendiğini, ilgili sözleşmenin “MADDE 6 İŞİN SÜRESİ” başlıklı maddesinin “C” bendinde taraflar arasında akdedilen sözleşme maddesinden de anlaşılacağı üzere salgın hastalık ve ekonomik kriz sözleşmede belirtilen sürelerin dışında tutulduğunu, Covid-19 tedbirleri kapsamında alınan önlemler ticaret hayatında kısıtlamalar getirdiği için mücbir sebep sayılacağı bu nedenle davanın reddini talep etmiştir.
Dosya İnşaat Mühendisi … ve Fen Bilirkişi …’e tevdii edilmiş olup, bilirkişiler 10/02/2023 tarihli raporunda neticeten; dava konusu taşınmazın mevkii, konumu, alanı, bulunduğu sosyal çevre, ulaşım durumu, şehir merkezine uzaklığı, alt yapı hizmetlerinden istifade imkânları, kiralanma kabiliyeti, alım satım kolaylığı ve güçlüğü, kullanılan malzemeler, uygulanan işçilikler, yıpranma payı, vs. gibi değerine tesir edebilecek tüm objektif kriterler göz önünde bulundurularak, yakın çevresinde bulunan ve benzer özelliklere sahip taşınmazların piyasa alım satım, kira rayiçleri ile ilgili gerekli araştırma ve incelemeler yapılarak, dosya içeriğindeki belgeler, taşınmazın keşif esnasında görülen ve yukarıda bahsedilen özellikleri ve durumu da düşünülerek, piyasa alım satım rayiçlerine göre; Dava tarihi itibari ile değerlerinin … Blok 5.Kat … Bağımsız bölüm numaralı, Mesken için, 4.150.000,00 TL(Dört Milyon Yüz Elli Bin Türk Lirası), … Blok 11.Kat … Bağımsız bölüm numaralı, Mesken için, 4.150.000,00 TL(Dört Milyon Yüz Elli Bin Türk Lirası), … Blok 4.Kat 10 Bağımsız bölüm numaralı, Mesken için, 3.450.000,00 TL(Üç Milyon Dört Yüz Elli Bin Türk Lirası), 6. Maddesinde inşaat teslim süresinin İnşaat ruhsatından ve arsanın boş tesliminden itibaren 36 ay olarak hesaplandığında; 24.10.2020 tarihinden teslim tarihi olan 20.06.2022(talep-teslim tarihi) tarihine kadar toplam 148.750,78 TL, 6. Maddesinde inşaat teslim süresinin İnşaat ruhsatından ve arsanın boş tesliminden itibaren 36 ay+f bendine göre; 24.04.2021 tarihinden teslim tarihi olan 20.06.2022(talep-teslim tarihi) tarihine kadar toplam 99.572,98 TL olduğu tespit edilmiştir.
Yine tanık beyanları değerlendirilerek, beyanlarda geçen hususların inşaat faaliyetleri açısından mücbir sebep mahiyetinde gecikmeye sebebiyet verip vermeyeceği tespit edilerek, mücbir sebep mahiyetinde ise gecikme süresinin ne kadar olacağı ve davalının ne kadar süre ile geç teslim gerçekleştirdiğinin ve ilgili sürelere ilişkin tazminat hesabının yapılması için dosya İnşaat Mühendisi Bilirkişi …’ye tevdii edilmiş olup, bilirkişi 17/05/2023 tarihli raporunda neticeten;Dava konusu taşınmazın mevkii, konumu, alanı, bulunduğu sosyal çevre, ulaşım durumu, şehir merkezine uzaklığı, alt yapı hizmetlerinden istifade imkânları, kiralanma kabiliyeti, alım satım kolaylığı ve güçlüğü, kullanılan malzemeler, uygulanan işçilikler, yıpranma payı, vs. gibi değerine tesir edebilecek tüm objektif kriterler göz önünde bulundurularak, yakın çevresinde bulunan ve benzer özelliklere sahip taşınmazların piyasa alım satım, kira rayiçleri ile ilgili gerekli araştırma ve incelemeler yapılarak, dosya içeriğindeki belgeler, taşınmazın keşif esnasında görülen ve yukarıda bahsedilen özellikleri ve durumu da düşünülerek, piyasa alım satım rayiçlerine göre; 6. Maddesinde inşaat teslim süresinin inşaat ruhsatından ve arsanın boş tesliminden itibaren 36 ay + 3 Ay mücbir sebep olarak hesaplandığında; 24.01.2021 tarihinden teslim tarihi olan 20.06.2022(talep-teslim tarihi) tarihine kadar toplam 124.161,87 TL, 6. Maddesinde inşaat teslim süresinin İnşaat ruhsatından ve arsanın boş tesliminden itibaren 36 ay+ D bendine + + 3 Ay mücbir sebep göre; 24.07.2021 tarihinden teslim tarihi olan 20.06.2022(talep-teslim tarihi) tarihine kadar toplam 76.300,00 TL olduğu tespit edilmişti. Ayrıntılı, gerekçeli, denetlenebilir, dosya muhtevası ile uyumlu tanık beyanlarının ve delillerin ayrıntılı şekilde irdelendiği 17/05/2023 tarihli bilirkişi raporu kök rapora üstün tanınarak mahkememizce yargılamaya esas alınmıştır.
Davacı vekili 18/05/2023 tarihli bedel artırım dilekçesi ile; dava değerini 124.161,87 TL olarak artırdığını bildirmiştir.
Tarafların, dava konusu dairelerin hangi tarihte teslim edildiğine dair delilleri sunmak üzere süre tanınmış, davalı herhangi bir muteber delil sunamamıştır. Davacı vekilinin beyanı da nazara alınarak; iskan ruhsat tarihinden evvel alıcı oturum ve teslimata zorlanamayacağından mahkememizce sözleşme konusu daireler 20/06/2022 iskan ruhsat tarihinde teslim edilmiş olarak sayılmıştır.
Taraflar arasındaki uyuşmazlık; davaya konu arsa payı devri karşılığı inşaat sözleşmesi kapsamında, davacı arsa sahibinin taşınmazı borçsuz ve boş olarak teslimi tarihinden başlamak üzere, yüklenicinin ödeyeceği kira bedelleri kapsamında, eksik ödemesi olup olmadığı, kararlaştırılan sürede inşaatı tamamlayıp tamamlamadığı, tamamlayamamasının mücbir sebebe dayalı olup olmadığı, gecikmesi olması halinde ödeyeceği kira bedeli ve cezalı kira bedelinin miktarının ne kadar olduğu hususlarına ilişkindir.
Dosya kapsamı değerlendirildiğinde, mahkememizce hükme esas alınan bilirkişi raporunda hesaplandığı üzere, taraflar arasındaki sözleşmeye göre inşaat süresinin 24/10/2017 tarihinden itibaren 36 ay olduğu, yine inşaatın süresinde bitirilmemesi halinde arsa sahiplerinin müteahhite 6 aylık ek süre verebileceği ve bu süre toplamının 24/04/2021 tarihine karşılık geldiği anlaşılmıştır. Davalının sözleşmede belirtilen teslim süresinde davacıya bağımsız bölümleri teslim edemediği, davalı vekilince inşaat yapım sürecinde mücbir sebepler meydana geldiği ileri sürülmüştür. Yine mahkememizce yargılamaya esas alınan bilirkişi raporunda covid 19 salgını nedeniyle 90 günlük mücbir sebep süresi hesaplanmıştır. İlgili tespitler ve covid 19 salgınının mahiyet ve tehlikesi dinlenen tanık beyanları ile birlikte nazara alındığında teslim süresine eklenmesi gerektiği takdir ve kanaatine varılmış olup, 3 aylık sürenin eklenmesi ile birlikte en geç teslim tarihinin 24/07/2021 olduğu anlaşılmıştır.
Kira kaybı tazminatı isteminin dayanağı ise 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu’nun 125. maddesi olup buna göre, karşılıklı yükümlülükleri içeren sözleşmelerde borcun yerine getirilmemesi (ifada gecikme) halinde alacaklıya her zaman gecikmiş işi yerine getirme (ifayı) ve gecikme tazminatı isteme, sözleşmenin ifasından vazgeçilerek olumlu zararı isteme, sözleşmeyi feshederek olumsuz zararı isteme şeklinde açıklanan üç seçimlik hak verilmiştir. 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu’nun 123,124 ve 125. maddelerinde de benzer düzenlemelere yer verilerek borçlunun temerrüde düşmesi durumunda alacaklının borcun ifası ile birlikte gecikme sebebiyle tazminat isteyebileceği seçimlik bir hak olarak öngörülmüştür. Davacı, sözleşmeyi ayakta tutarak geç teslim nedeni ile uğradığı zararın tazminini istemektedir. Bu durumda, gerek sözleşme gerekse TBK.’nun 125. maddelerine göre sözleşmede kararlaştırılan teslim tarihinden, konutun sözleşmeye uygun biçimde fiilen teslim edildiği tarihe kadar ya da bağımsız bölümlerin üçüncü kişiye kiraya verildiği ya da satıldığı tarihe kadar ki süre için davacı zararını, yani kira tazminatını talep etme hakkı bulunmaktadır. Kira tazminatı sözleşmede kararlaştırıldığında herhangi bir ihtirazi kayıt konulması ve önceden ihbar edilmesi şart değildir.
Taraflar arasındaki sözleşmede “inşaat süresi içerisinde bitirilemez ise arsa sahipleri müteahhite 6 ay ek süre verebilir. Bu süre bitiminde de teslim gerçekleşmez ise müteahhit, arsa sahiplerine gecikilen her ay için rayiç bedel üzerinden kira ödeyecektir.” maddesinin bulunduğu anlaşılmıştır.
Her ne kadar davacı vekili beyanlarında davalıya 6 aylık ek süre tanınmadığını ifade etmiş ise de; bu süre içerisinde davacı tarafından davalıya teslime ilişkin herhangi bir ihtar veya teslim talebi bildirilmediğinden sözleşmede tanınan bu süre davalıya verilmiş olarak kabul edilmekle birlikte mezkur sözleşme hüküm gereği kira bedeli 6 aylık süre bitiminde de teslimin gerçekleşmemesi durumunda talep edilebilir hale geldiğinden muaccel tarih belirlenen teslim süresine eklenen 6 aylık süre sonundan itibaren kabul edilmiştir.
Tüm dosya muhtevası birlikte değerlendirildiğinde; taraflar arasındaki sözleşmenin 6. Maddesine göre inşaatın teslim süresi, inşaat ruhsatından ve arsanın boş tesliminden itibaren 36 ay + d bendine göre kararlaştırılan 6 ay + mücbir sebep nedeniyle 3 ay olmak üzere en son teslim tarihi 24/07/2021 olarak kabul edilmiş ve bu tarih ile fiili teslim tarihi olan 20/06/2022 tarihi arasındaki işlemiş rayiç kira bedeli toplamı 76.300,00 TL olarak tespit edilmiştir.
Her ne kadar kısa kararda maddi hata nedeniyle tespit edilen bedelin davalıdan alınmasına karar verilmiş ise de; davalılar oluşan zarardan müştereken ve müteselsilen sorumlu olduğundan hükümdeki “davalıdan” ibaresi çıkartılarak yerine “müştereken ve müteselsilen davalılardan” ibaresi eklenmek suretiyle tavzih yapılarak aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.
(IV) HÜKÜM SONUCU, YARGILAMA GİDERLERİ VE KANUN YOLU:
Yukarıda açıklanan nedenlerle;
Davanın KISMEN KABULÜ İLE;
1-76.300,00 TL alacağın dava tarihinden itibaren işleyecek ticari faiziyle birlikte müştereken ve müteselsilen davalılardan alınarak davacıya VERİLMESİNE,
Fazlaya ilişkin talebin REDDİNE,
2-Alınması gereken 5.212,05 TL karar harcından peşin olarak alınan 80,70 TL harcın ve 2.069,15 TL tamamlama harcın mahsubu ile bakiye ‭‭3.062,20 TL harcın davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsili ile hazineye irat kaydına,
3-Davacı tarafından yatırılan 80,70 TL başvurma harcı, 11,50 TL vekalet harcı, 80,70 peşin harcı, 2.069,15 TL tamamlama harcı, 1.274,90 TL keşif harcı olmak üzere toplam 3.516,95 TL’nin davalılardan müştereken ve müteselsilen alınarak davacıya verilmesine,
4-Davacı tarafından yapılan yargılama gideri 2.650,00 TL bilirkişi ücreti, keşif araç ücreti 364,00 TL, posta tebligat gideri 98,75 TL toplamı olan 3.112,75‬ TL’nin kabul ret oranına göre hesaplanan 1.898,77 TL’nin davalılardan müştereken ve müteselsilen alınarak davacıya verilmesine, bakiye giderin davacı üzerine bırakılmasına,
5-Davacı kendisini bir vekille temsil ettirdiğinden Avukatlık Asgari Ücret Tarifesine göre belirlenen ….208,00 TL vekalet ücretinin davalılardan müştereken ve müteselsilen alınarak davacı ödenmesine,
6-Davalılar kendilerini bir vekille temsil ettirdiğinden karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi göre belirlenen ….200,00 TL vekalet ücretinin davacıdan alınarak davalılara ödenmesine,
7-Arabuluculuk faaliyeti sonunda taraflara ulaşılamaması, taraflar katılmadığı için görüşme yapılamaması veya iki saatten az süren görüşmeler sonunda tarafların anlaşamamaları hâllerinde iki saatlik ücret tutarı tarifenin birinci kısmına göre Adalet Bakanlığı bütçesinden ödendiğinden ve bu ücret ve ayrıca adliye arabuluculuk bürosu tarafından yapılmış zaruri giderler de Adalet Bakanlığı bütçesinden karşılandığından ve bu giderler de yargılama gideri sayıldığından; buna göre 1.600,00 TL’nin kabul ret oranına göre hesaplanan 976,00 TL’nin davalılardan müştereken ve müteselsilen, 624‬,00 TL’nin davacıdan tahsili ile Hazine’ye gelir kaydına (harç tahsil müzekkeresi yazılmasına).
8-Davacı tarafından yatırılan ve dosyada bakiye kalan gider avansının karar kesinleştiğinde davacıya iadesine,
Dair; taraf vekillerinin yüzüne karşı, 6100 sayılı HMK’nın 341-345 maddeleri uyarınca kararın taraflara tebliğinden itibaren iki haftalık süre içerisinde mahkememize veya başka bir yer mahkemesine verilecek istinaf dilekçesi ile Konya Bölge Adliye Mahkemesi ilgili İstinaf Dairesine İstinaf kanun yolu açık olmak üzere karar verildi. 08/06/2023

Katip Hakim