Emsal Mahkeme Kararı Konya 4. Asliye Ticaret Mahkemesi 2022/450 E. 2023/600 K. 02.11.2023 T.

Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C. KONYA . ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ Esas-Karar No: … Esas – …
TÜRK MİLLETİ ADINA
T.C.
KONYA
. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
KARAR
ESAS NO :
KARAR NO :

HAKİM :
KATİP :

DAVACI :
VEKİLİ :
DAVALI :
VEKİLİ :

DAVA : Tazminat (Rücuen Tazminat)
DAVA TARİHİ :
KARAR TARİHİ :
GEREKÇELİ KARARIN
YAZILDIĞI TARİH :

Mahkememizde görülmekte olan Tazminat (Rücuen Tazminat) davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
(I) TARAFLARIN İDDİA VE SAVUNMALARININ ÖZETİ:
Davacı vekilinin mahkememize sunmuş olduğu dava dilekçesinde özetle; Müvekkili … A.Ş.’ne EPDK tarafından verilen lisans kapsamında; Kırşehir, Nevşehir, Niğde, Aksaray, Konya, Karaman illerindeki elektrik dağıtım işi yaptığını, davalı Sevim Mühendislik şirketinin ise; müvekkiline ait Kulu İşletmesinin bakım ve onarım işini yapan taşeron firma olduğunu, davalı şirket nezdinde çalışan işçiler; …, …, …, … ve …, müvekkiline ve davalı aleyhine Kulu Asliye Hukuk (iş) Mahkemesi nezdinde işçilik alacakları davası açtıklarını, bu davaların karara çıktığını ve kesinleştiğini, bu davalar nedeniyle müvekkilinin karşı taraf işçilerine icra marifetiyle ödeme yapmak zorunda kaldığını, ayrıca davalar nedeniyle müvekkili tarafından muhakeme masrafı yapılmak zorunda kalındığını, müvekkili şirket ile karşı taraf arasında akdedilen Hizmet Alım Sözleşmesi ve işbu sözleşmenin ekleri sayılan Teknik ve İdari Şartnamelere göre; işçilik alacak ve hakları münhasıran karşı taraf şirketinin sorumlu olduğunu, müvekkilinin işbu Hizmet Alım Sözleşmesi kapsamında sözleşme bedellerini karşı tarafa ödediğini, müvekkilinin işbu sözleşme kapsamındaki tüm edimlerini yerine getirdiğini, buna rağmen, müvekkilinin bir de karşı taraf işçilerinin, işçilik alacaklarını ödemek zorunda kaldığını, Kulu Asliye Hukuk Mahkemesinin … Esas sayılı dosyası, davacı … tarafından açılan işbu işçilik alacak davası Kulu İcra Müdürlüğünün … Esas sayılı dosyası, Kulu Asliye Hukuk Mahkemesinin … Esas sayılı dosyası, davacı … tarafından açılan işbu işçilik alacak davası Kulu İcra Müdürlüğünün … Esas sayılı dosyası, Kulu Asliye Hukuk Mahkemesinin … Esas sayılı dosyası, davacı … tarafından açılan işbu işçilik alacak davası Kulu İcra Müdürlüğünün … Esas sayılı dosyası, Kulu Asliye Hukuk Mahkemesinin … Esas sayılı dosyası, davacı … tarafından açılan işbu işçilik alacak davası Kulu İcra Müdürlüğünün … Esas sayılı dosyası, Kulu Asliye Hukuk Mahkemesinin … Esas sayılı dosyası, davacı … tarafından açılan işbu işçilik alacak davası Kulu İcra Müdürlüğünün … Esas sayılı dosyası ile icra takiplerinin kesinleştiğini, bu dava ve icra dosyaları nedeniyle müvekkili tarafından icra dairesine yapılan ödeme ve muhakeme masrafları toplamı olmak üzere 123.546,06 TL ödeme yapıldığını, arabuluculuk sonucunda anlaşmaya varılamadığını, bu nedenlerle ilgili mahkeme kararları ve bu kararlara istinaden yapılan icra takipleri sonucunda müvekkili şirketçe yapılan 123.546,06 TL ödemenin her bir ödemenin ödeme tarihinden itibaren işleyecek avans faizi ile birlikte davalı taraftan rücuen tahsiline, yargılama giderleri ücreti vekaletin davalıya tahmiline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalı vekilinin mahkememize sunmuş olduğu cevap dilekçesinde özetle; Davacı tarafın açılan dava rücuen tazminat davası olup yasal süresinde açılmadığını, davacı ile müvekkili arasında 19.10.2007 tarihinde imzalanan ve 19.10.2009 tarihinde sona erdiğini iddia ettiği sözleşmeye dayanarak işbu davayı açtığını, gerek TBK gerek TTK hükümleri gereği sözleşmeye dayanarak dava konusu edilebilecek taleplerin en fazla 10 yıllık zaman aşımı içerisinde yapılması gerektiğini, davacı tarafın sözleşmenin sona erdiği 2009 tarihinden 13 yıl sonra işbu davayı ikame ettiğini, davacı tarafın rücu davasına konu yapmış olduğu dava dosyaları incelendiğinde görüleceği üzere davacı kurum üst işveren konumunda olduğunu, üst işveren konumunda olan davacının müvekkiline yönelik işçilik alacakları yönünden dava açabilmesi için yasal mevzuat gereği aranan 2 yıllık hak düşürücü sürenin sona erdiğini, müvekkili ile davacı arasında iş bu davaya konu edinilen sözleşmede davacı tarafa rücu hakkı veren bir düzenleme bulunmadığını, taraflar arasında imzalanan sözleşme gereği müvekkilinin yalnızca işin ifasından ve kendisine ödenecek istihkaklar dahilinde maaş,sgk primlerinden sorumlu olduğunu, sair tazminatlardan davacı kurumun sorumlu olduğunu, işçiler müvekkili bünyesindeki iş akitleri sona erdikten sonra kesintisiz olarak davacı şirketin üst iş verenliğinde çalışmaya devam ettiğini, ancak davacı üst veren söz konusu personellerini haksız bir şekilde işten çıkararak dava konusu alacakların doğmasına neden olduğunu, davacının sözleşemeye dayalı alacak iddiasında bulunabilmesi için kusurunun bulunmaması gerektiğini, ancak davacının kendi kusuru ile yol açtığı tazminatları müvekkiline rücu etme çabası içerisinde olduğunu, bu talebinin yasal dayanağının olmadığını, bu sebeplerle yasal dayanaktan yoksun davacı taleplerinin reddine karar verilmesini talep etmiştir.
(II) YARGILAMADA TOPLANAN DELİLLER:
Mahkememizce Kulu İcra Dairesi … Esas sayılı dosyası, … Esas sayılı dosyası, … Esas sayılı dosyası, … Esas sayılı dosyası ve … Esas sayılı dosyası UYAP sistemi üzerinden celp edilerek incelenmiştir.
Kulu Asliye Hukuk Mahkemesi … Esas sayılı dosyası, … Esas sayılı dosyası, … Esas sayılı dosyası, … Esas sayılı dosyası ve … Esas sayılı dosyası celp edilerek incelenmiştir.
Konya . Asliye Ticaret Mahkemesi … Esas sayılı dosyası UYAP sisteminden celp edilerek incelenmiştir.
İşçi Alacakları Uzmanı bilirkişisi …’ün mahkememize sunmuş olduğu 11/04/2023 tarihli kök raporunda; Davacı tarafından yapılan her bir ödeme tarihinden itibaren avans faizinin hesaplanması istenilmiş olup, her bir alacak kalemi yönünden eldeki davanın açıldığı 15.12.2022 tarihine kadar hesaplanan avans faizi ile birlikte tespit edilen tutarlar şöyledir ki; Davacı tarafça belgesi sunulmayan “stopaj” adı altındaki ödemenin kabulü ile işçilik alacaklarının davalı şirkete rücu edilebileceği sayın mahkemece kabul edilecek ise, rücu edilebilecek tutar, davacı ile davalı şirket arasında imzalanan özel şartnamede, genel olarak işçilere ait giderlerinden davacının sorumlu olacağına ilişkin düzenlemenin, işçilerin kıdem,ihbar ve yıllık izin ücretlerini de kapsadığı hususunun sayın mahkemece kabul edilmesi ile yine davacı tarafından “stopaj” adı altında bir takım ödemelerden söz edildiği ancak, tüm belgelere ilişkin belgeler dava dosyasında mevcutken “stopaj” adı altındaki ödemelerin ödeme evrakına dava dosyasında rastlanmadığından, buna ilişkin belgenin dosyaya sunulması ve mahkemece kabul edilmesi halinde, davalı şirkete rücu edilebilecek asıl alacak ve dava tarihi olan 15.12.2022 tarihine kadar hesaplanan avans faizine göre rücu edilebilecek tutar aşağıdaki gibi olacaktır.
İcra dosya no. Asıl alacak Dava tarihine göre faizi Toplam
… 22.378,37 1.722,33 24.100,70
… 29.153,89 2.247,06 31.400,95
… 15.530,40 1.211,69 16.742,09
… 27.457,45 2.118,69 29.576,14
… 29.025,95 2.235,21 31.261,16
TOPLAM 123.546,06 9.534,98 133.081,04
Davacı tarafça belgesi sunulmayan “stopaj” adı altında ödemenin sayın mahkemece kabul edilmemesi ve işçilik alacaklarının davalı şirkete rücu edilebileceğinin sayın mahkemece kabulü halinde, rücu edilebilecek tutar, davacının “stopaj” adı altında yer verdiği ödeme tutarlarının sayın mahkemece kabul edilmemesi halinde, davalı şirkete rücu edilebilecek asıl alacak ve dava tarihi olan 15.12.2022 tarihine kadar hesaplanan avans faizine göre rücu edilebilecek tutar aşağıdaki gibi olacaktır.
İcra dosya no. Asıl alacak Dava tarihine göre faizi Toplam
… 21.272,56 1.640,55 22.913,11
… 27.914,78 2.155,43 30.070,21
… 14.664,96 1.147,69 15.812,65
… 26.252,04 2.029,54 28.281,58
… 27.806,46 2.145,03 29.951,49
TOPLAM 117.910,80 9.118,24 127.029,04
Davacı şirket ile davalı şirket arasındaki sözleşme/şartnamede yer alan genel düzenlemelerin, çalışan işçilerin kıdem,ihbar tazminatı yıllık izin ücretlerini kapsamadığı sayın mahkemece kabul edilecek ise; Davacı tarafın dayandığı ve davalı ile davacı şirket arasında akdedilen “özel Şartname”nin 16.2.1 maddesinde yer alan “Yüklenici, personeli İş Kanuna ve diğer mevzuata uygun olarak çalıştırılır ve bununla ilgili her türlü sorumluluk yükleniciye aittir. ” şeklindeki genel düzenlemenin, işçilerin kıdem ve ihbar tazminatı ile yıllık izin ücretlerini kapsamadığı sayın mahkemece kabul edilecek ise, davacının ödediği bu nitelikte olup eldeki davaya konu edilen işçilik ödemeleri için davalı şirkete rücu edemeyeceği, davalı tarafın ileri sürdüğü zamanaşımı ve hak düşürücü sürelere ilişkin konuların hukuki yorum kapsamında olduğundan tarafımızdan değerlendirilemeyeceği görüş ve kanaatini bildirmiştir.
İşçi Alacakları Uzmanı bilirkişisi …’ün mahkememize sunmuş olduğu 27/05/2023 tarihli ek raporunda; Merkez Bankası tarafından 31.12.2021-31.12.2022 tarihleri arasında ilan edilen avans faiz oranı 15,75 dir. Bu orana göre icra faiz hesap programı kullanılarak hesaplama yapılmış olup, ilk raporumuzda hesaplanan farkların “reeskont iskonto” oranlarının kullanılmasından kaynaklandığı anlaşılmıştır. 15,75 oranına göre reeskont avans faiz hesabı yeniden aşağıdaki şekilde yapıldığını, davacı tarafça belgesi sunulmayan “stopaj” adı altındaki ödemenin kabulü ile işçilik alacaklarının davalı şirkete rücu edilebileceği sayın mahkemece kabul edilecek ise, rücu edilebilecek tutar
İcra dosya no. Asıl alacak Faizi Toplam
… 22.378,37 1.746,76 24.125,13
… 29.153,89 2.399,35 31.553,24
… 15.530,40 1.293,81 16.824,21
… 27.457,45 2.262,27 29.719,72
… 29.025,95 2.286,70 31.312,65
TOPLAM 123.546,06 9.988,89 133.534,95
davacı tarafça belgesi sunulmayan “stopaj” adı altında ödemenin sayın mahkemece kabul edilmemesi ve işçilik alacaklarının davalı şirkete rücu edilebileceğinin sayın mahkemece kabulü halinde, rücu edilebilecek tutar;
İcra dosya no. Asıl alacak Faizi Toplam
… 21.272,56 1.659,44 22.932,00
… 27.914,78 2.301,50 30.216,28
… 14.664,96 1.225,47 15.890,43
… 26.252,04 2.167,08 28.419,12
… 27.806,46 2.290,40 30.096,86
TOPLAM 117.910,80 9.643,89 127.554,69 olduğu görüş ve kanaatini bildirmiştir.
İşçi Alacakları Uzmanı bilirkişisi …’ün mahkememize sunmuş olduğu 03/10/2023 tarihli 2.ek raporunda; Davacı tarafın stopaj ödemelerinin teyit edilemediği,hangi dosya için ne kadar stopaj ödemesi yapıldığının ve ne zaman ödendiğinin dosya kapsamında belli olmadığı görülmüş olup, mevcut belge ve bilgilere göre stopaj ödemelerinin bu aşamada dikkate alınamayacağı, bu durumda, bir önceki ek raporumuzun 2 nci maddesinde terditli olarak sunulan ve stopaj ödemeleri hariç tutulan hesaplamadaki gibi asıl alacak tutarının 117.910,80 TL., faiz tutarının ise 9.643,89 TL. olmak üzere toplam 127.554,69 TL.nin rücu edilebileceği kanaatine varılmış olup, rücu edilebilecek tutarlar, icra takip numarası bazında ayrı ayrı bir kez daha aşağıda yer verildiğini,
İcra dosya no. Asıl alacak Faizi Toplam
… 21.272,56 1.659,44 22.932,00
… 27.914,78 2.301,50 30.216,28
… 14.664,96 1.225,47 15.890,43
… 26.252,04 2.167,08 28.419,12
… 27.806,46 2.290,40 30.096,86
TOPLAM 117.910,80 9.643,89 127.554,69
Davacının 28.09.2023 tarihli dilekçesinde beyan ettiği stopaj tutarlarını kabul edecek ise, 26.09.2023 tarihinde 5.149,00 TL. toplam stopaj ödediği ve faiz hesabının dava tarihi olan 15.12.2022 tarihi itibariyle yapılması nedeniyle bu tarih itibariyle faiz alacağı doğmayacak olup, bu durumda yukarıda yer alan 117.910,80 TL. asıl alacak tutarına 5.149 TL. stopaj ödemesi ilavesi ile asıl alacak tutarının 123.059,80 TL. olacağı, yine yukarıda yer verilen toplam 9.643,89 TL. faiz ilavesi ile toplam alacak tutarının 132.703,69 TL olacağı görüş ve kanaatinin bildirmiştir.
(III) DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE
İşbu dava; İşçi alacağından kaynaklı yapılan ödemeler nedeniyle açılan rücuen tazminata ilişkindir.
Davacı vekili dava dilekçesiyle, davacı ile davalı firma arasında Hizmet Alım Sözleşmesi olduğunu, davalı firma nezdinde çalışan işçilerin alacakları için Kulu Asliye Hukuk Mahkemesinde dava açtıklarını, bu davalar sonucunda icra yoluyla davacıdan işçi alacaklarının tahsil edildiğini, taraflar arasında akdedilen Hizmet Alım Sözleşmesi ve ekleri sayılan Teknik ve İdari Şartnamelere göre işçi alacak ve haklarından davalı firmanın sorumlu olduğunu, bu nedenle davacı tarafından yapılan işçi alacakları ve muhakeme masraflarının davalı taraftan tahsilini talep ve dava etmiştir.
Davalı vekili cevap dilekçesiyle, davacı ile davalı taraf arasında imzalanan sözleşmenin 19/10/2009 tarihinde sona erdiğini, işbu davanın zamanaşımına uğradığını, davacının üst işveren konumunda olduğundan işçi alacakları yönünden dava açabilmesi için 2 yıllık hak düşürücü sürenin sona erdiğini, dava konusu sözleşme gereği davalı şirketin maaş ve Sgk primlerinden sorumlu olduğunu, sair tazminatlardan davacının sorumlu olduğunu, bu nedenlerle davanın reddini talep etmiştir.
Davacı tarafından dava dışı işçilere farklı tarihlerde ödeme yapılmış olmakla en son ödeme tarihi olan 15/06/2022 tarihi nazar alındığında davacının zamanaşımı ve hakdüşürücü süreye ilişkin itirazlarının reddine karar verilmiştir.
Uyuşmazlığın çözümünde öncelikle taraflar arasındaki sözleşme hükümlerine ve genel hukuk prensiplerine göre bir sonuca gidilmelidir.
Dava konusu olayda da davacı ile davalılar arasında asıl işveren-alt işveren ilişkisi mevcut olup, davacı asıl işveren, alt işverenin işçilerine karşı o işyeriyle ilgili olarak İş Kanunu’ndan kaynaklanan yükümlülükler nedeniyle, alt işverenle birlikte müteselsilen sorumludur. Burada Kanundan kaynaklanan bir teselsül hali söz konusu olup, asıl ve alt işverenler, dış ilişki itibariyle (dava dışı işçiye karşı) müseselsilen sorumludurlar. Bu düzenleme, işçi alacağının güvence altına alınması amacıyla yapılmış olup, sadece işçilere karşı bir sorumluluktur. Asıl ve alt işveren arasındaki ilişkide ise iş hukuku değil, Borçlar Kanunu ve sözleşme hukuku esas alınacağından, uyuşmazlığın taraflar arasındaki sözleşme hükümlerine göre çözümlenmesi gereklidir.
Mahkememizce rücuen alacağa ilişkin ödemenin, ödeme tarihinden itibaren ticari avans faizi de hesaplanmak üzere dosya işçi alacakları alanından uzman bilirkişiye tevdi edilmiş ve 03/10/2023 tarihli bilirkişi 2. ek raporunda neticeten; Davacı tarafın stopaj ödemelerinin teyit edilemediği,hangi dosya için ne kadar stopaj ödemesi yapıldığının ve ne zaman ödendiğinin dosya kapsamında belli olmadığı görülmüş olup, mevcut belge ve bilgilere göre stopaj ödemelerinin bu aşamada dikkate alınamayacağı, bu durumda, bir önceki ek raporumuzun 2 nci maddesinde terditli olarak sunulan ve stopaj ödemeleri hariç tutulan hesaplamadaki gibi asıl alacak tutarının 117.910,80 TL., faiz tutarının ise 9.643,89 TL. olmak üzere toplam 127.554,69 TL.nin rücu edilebileceği kanaatine varılmış olup, rücu edilebilecek tutarlar, davacının 28.09.2023 tarihli dilekçesinde beyan ettiği stopaj tutarlarını kabul edecek ise, 26.09.2023 tarihinde 5.149,00 TL. toplam stopaj ödediği ve faiz hesabının dava tarihi olan 15.12.2022 tarihi itibariyle yapılması nedeniyle bu tarih itibariyle faiz alacağı doğmayacak olup, bu durumda yukarıda yer alan 117.910,80 TL. asıl alacak tutarına 5.149 TL. stopaj ödemesi ilavesi ile asıl alacak tutarının 123.059,80 TL. olacağı tespit edilmiştir. Ayrıntılı, gerekçeli ve denetlenebilir 03/10/2023 tarihli bilirkişi 2. ek raporu yapılan hesaplamalar itibariyle yargılamaya esas alınmıştır.
Tüm dosya muhtevası birlikte değerlendirildiğinde; yargılamada toplanan deliller ve yargılamaya esas alınan 03/10/2023 tarihli bilirkişi 2. ek raporu nazara alınarak, 123.059,80 TL tazminatın davalıdan son ödeme tarihi olan 15/06/2022, tarihinden itibaren işleyecek avans faiziyle birlikte tahsili ile davacıya verilmesine karar verilerek aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.
(IV) HÜKÜM SONUCU, YARGILAMA GİDERLERİ VE KANUN YOLU:
Yukarıda açıklanan nedenlerle;
Davanın KISMEN KABULÜ İLE;
1-123.059,80 TL tazminatın davalıdan son ödeme tarihi olan 15/06/2022, tarihinden itibaren işleyecek avans faiziyle birlikte tahsili ile davacıya VERİLMESİNE,
Fazlaya ilişkin talebin REDDİNE,
2-Alınması gereken 8.406,21 TL karar harcından peşin olarak alınan 2.109,86 TL harcın mahsubu ile bakiye ‭6.296,35‬ TL harcın davalıdan tahsili ile hazineye irat kaydına,
3-Davacı tarafından yatırılan 80,70 TL başvurma harcı, 11,50 vekalet harcı, 2.109,86 TL peşin harç toplamı ‭2.202,06‬ TL’nin davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
4-Davacı tarafından yapılan 2.400,00 TL bilirkişi ücreti, ‭760‬,00 TL posta tebligat gideri olmak üzere toplam: ‭3.160‬,00 TL yargılama giderinin kabul ret oranına göre hesaplanan ‭3.128,4‬0 TL’nin davalıdan alınarak davacıya verilmesine, bakiye harcın davacı üzerine bırakılmasına,
5-Davacı kendisini bir vekille temsil ettirdiğinden karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesine göre belirlenen 19.689,57 TL vekalet ücretinin davalıdan alınarak davacıya ödenmesine,
6-Davalı kendisini bir vekille temsil ettirdiğinden karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesine göre belirlenen ‭486,26‬ TL vekalet ücretinin davacıdan alınarak davalıya ödenmesine,
7-Arabuluculuk faaliyeti sonunda taraflara ulaşılamaması, taraflar katılmadığı için görüşme yapılamaması veya iki saatten az süren görüşmeler sonunda tarafların anlaşamamaları hâllerinde iki saatlik ücret tutarı tarifenin birinci kısmına göre Adalet Bakanlığı bütçesinden ödendiğinden ve bu ücret ve ayrıca adliye arabuluculuk bürosu tarafından yapılmış zaruri giderler de Adalet Bakanlığı bütçesinden karşılandığından ve bu giderler de yargılama gideri sayıldığından buna göre 3.120,00 TL arabuluculuk ücretinin kabul ret oranına göre hesaplanan ‭3.088,8‬0 TL’nin davalıdan, ‭31,2‬0 TL’nin davacılardan alınarak Hazine’ye gelir kaydına (harç tahsil müzekkeresi yazılmasına).
8-Davacı tarafından yatırılan ve dosyada bakiye kalan gider avansının HMK’nın 333. maddesi gereğince karar kesinleştiğinde davacıya iadesine,
Dair; davacı vekilinin yüzüne karşı, davalının yokluğunda 6100 sayılı HMK’nın 341-345 maddeleri uyarınca kararın taraflara tebliğinden itibaren iki haftalık süre içerisinde mahkememize veya başka bir yer mahkemesine verilecek istinaf dilekçesi ile Konya Bölge Adliye Mahkemesi ilgili İstinaf Dairesine İstinaf kanun yolu açık olmak üzere karar verildi. 02/11/2023

Katip Hakim