Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C. KONYA . ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
TÜRK MİLLETİ ADINA
T.C.
KONYA
. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
GEREKÇELİ KARAR
ESAS NO :
KARAR NO :

HAKİM : … …
KATİP : … …

DAVACI : … – …
VEKİLİ :
DAVALILAR : 1- … – … …
2- … – … …
VEKİLİ :
DAVA : Menfi Tespit (Kıymetli Evraktan Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ :
KARAR TARİHİ :
GEREKÇELİ KARARIN
YAZILDIĞI TARİH :
Mahkememizde görülmekte olan Menfi Tespit (Kıymetli Evraktan Kaynaklanan) davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
(I) TARAFLARIN İDDİA VE SAVUNMALARININ ÖZETİ:
Davacı vekili dava dilekçesi ile özetle; Müvekkili ile davalı … ait … İnşaat Ticaret arasında kurulan sözleşme uyarınca; 4 adet 3 x 3 metre ebatında, fenerli, Karatay Belediyesi logolu, 1. sınıf sarıçam keresteden mamül, su bazlı beyaz boya ile boyanmış, oturma bankı ve masası olan kamelyanın ve 2 adet 2,40 x 1 metre ebatında, ahşap seperatörlü, 1. sınıf sarıçam keresteden mamül, su bazlı boya ile boyanmış bankın müvekkiline en geç 01/07/2022 tarihine kadar teslimi hususunda anlaşma yapıldığını, müvekkili tarafından davalı şirketin tek yetkilisi olan davalı … isimli kişiye, teslim edilecek ürünler karşılığında … Bankasına ait keşidecisi … Trendyapı (VKN: … ) olan … çek seri numaralı, 19/01/2022 basım ve 18/07/2022 keşide tarihli 70.000,00 TL (Yetmiş Bin Türk Lirası) bedelli çek verildiğini, davalılar tarafından en geç 01/07/2022 tarihine kadar teslim edilmesi taahhüt edilen emtialar teslim edilmediği gibi söz konusu çek de müvekkile iade edilmediğini, davalı … ayrıca müvekkiline hiçbir şekilde cevap vermemekte olup müvekkilinin davalı ile iletişime geçme çabaları sonuçsuz kaldığını, davalı, müvekkili ile iletişime geçmediği gibi, üretimi için anlaşılan yukarıda özellikleri belirtilen 4 adet kamelyanın ve 2 adet bankın üretildiğine dair bir emare de bulunmadığını, davalı tarafından müvekkiline teslimatın yapılmama sebebine ilişkin olarak herhangi bir açıklama yapılmadığı gibi davalı … tarafından müvekkilinin çekin iadesi talebi de reddedildiğini beyanla; İhtiyati tedbir taleplerirnin kabulü ile , öncelikli olarak teminatsız olarak tedbir kararı verilmesini aksi kanaatte ise gösterecekleri teminat karşılığında ihtiyati tedbir talebi verilmesine, davalı tarafa müvekkili tarafından verilen çekin bedelsiz kaldığının tespiti ile karşı tarafa borçlu olmadıklaranın tespitine ve kötüniyet tazminatına hükmedilmesini, yargılama giderleri ve vekalet ücretinini karşı tarafa yükletilmesine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalılardan vekilinin cevap dilekçesinde özetle; müvekkilleri aleyhine açılan hukuki mesnetten yoksun davanın reddi gerektiğini, dava konusu olan çek olduunu, 6762 syl.T.T.K.’nun 557 maddesinde kıymetli evrak “Kıymetli evrak öyle senetlerdir ki, bunlarda mündemiç olan hak senetten ayrı olarak dermeyan edilemediği gibi başkalarına da devredilemez.” şeklinde tanımlandığını, kıymetli evrak olmasının yanında kambiyo senedi olan çek; Kanunda öngörülen sıkı şekil şartlarına bağlı olarak düzenlenen, para borçlarını ödeme amacına özgülenmiş, yazılı ve soyut havale olduğunu, her ne kadar menfi tesbit davalarının bazı türlerinde, kural olarak ispat yükü davalı alacaklıya düşmekte ise de, bu kural mutlak nitelikte olmayıp, bir kambiyo senedinin karşılıksız (bedelsiz) kaldığının iddia edilmesi suretiyle açılan menfi tesbit davasında ispat külfeti, değişen ispat yükümü çerçevesinde davacı borçluya düştüğünü, esasen çekin ödeme aracı niteliğinde olması, sebebiyle de ispat yükü bakımından aksinin düşünülmesi mümkün olmadığını, davacı iddiasını yazılı şekilde ispat etmesi gerektiğini, tanık dinletilmesine muvafakat etmediklerini beyanla; Hukuki mesnetten yoksun davanın reddine, %20’den aşağı olmamak üzere tazminata hükmedilmesine, masraf ve ücreti vekaletin davalıya tahmiline karar verilmesini talep etmiştir.
II) YARGILAMADA TOPLANAN DELİLLER:
… Bankasının 13.12.2022 tarihli cevabı yazısı ilee … no.lu çek hesabı … … İnşaat ‘a ait olduğunu, … no.lu çek şubelerinden ibraz edilmiş olup , tahsil edildiğini ve ibraz bilgilerini, çek görüntüleri ve hamil bilgileri ekte sundukları görülmüştür.
(III) DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE
İşbu dava; Menfi Tespit davasıdır.
Taraflar arasındaki uyuşmazlık konularının; ;Davacının … Bankasına ait keşidecesi …, … olan … seri numaralı 18/07/2022 keşide tarihli 70.000,00 TL bedelli çek yönünden davalıların borçlu olup olmadığı, çek bedelinin davadan sonra ödenmesi sebebiyle menfi tespit davasının istirdat davasına dönüşüp dönüşmediği, çek bedelini davacıya iadesinin gerekip gerekmediği hususları olduğu anlaşılmıştır.
SMMM Bilirkişi … 16.01.2023 tarihli raporunda özetle; dava konusu çekin davacı firma ticari defterlerinde kayıtlı olduğunu, davalı firma ticari defterlerinde kayıtlı olmadığını, dava konusu çekin, davacı firma tarafından, … İnşaat Tic.ltd.şti.’ne ciro edildiğini, … İnsaat Tic.ltd.şti. tarafından ise …’a ciro edildiğini, nihayetinde … tarafından 18.07.2022 tarihinde çekin bankadan tahsil edildiğini, her iki taraf ticari defter kayıtlarına göre; davacı firmanın, davalı firmaya herhangi bir borcu olmadığı tespit edildiği görüş ve kanaatini bildirmiştir.
Davanın ispat yükü bakımından değerlendirilmesinde:
“Her davada olduğu gibi, menfi tespit davalarında da ispat yükü büyük önem taşır. Çünkü, kendisine ispat yükü düşen taraf bunu yerine getirmezse, açtığı ya da aleyhine açılan davayı kaybeder. İspat yükünün hangi tarafa düştüğünü belirtilen MK’nın 6. maddesi gereğince; “Yasada aksi ön görülmüş olmadıkça, iki taraftan her biri iddiasını ispatla yükümlü olduğundan özellikle menfi tespit davalarında ispat yükünün davacı veya davalı sıfatıyla ilgisi yoktur. Yani, ispat yükü, davacıya düşebileceği gibi davalıya da düşebilir.” (İtirazın İptali Menfi Tespit ve İstirdat Davaları, … , Sayfa: 883, Ankara, 2023, … Yayınları 9. Baskı)
“Menfi tespit davalarında ispat yükü, davacının iddiasının dayandığı nedenlerin niteliğine göre değişir. Bu nedenle kambiyo senetleri hakkında açılan olumsuz tespit davalarında, senedin, dayanağı olduğu ileri sürülen hukukî ilişki ile senet metnindeki borç sebebi karşılaştırılarak, ispat yükünün kime düşeceği belirlenir. Davacı – borçlunun dava konusu borcun hiç doğmadığını yani; davalı – alacaklı ile arasında hiçbir hukuki ilişki bulunmadığını ileri sürmesi halinde ispat yükü davalı – alacaklıya aittir. [(159 sayılı dipnot: Borçulunun, kesinleşen ve bir belgeye dayanmayan ilamsız takip hakkında açtığı ‘borcu bulunmadığını’ tespite yönelik dava da alacağın varlığının ispat yükünün alacaklıya düşeceği… (HGK 5.11.2003 T. … … )] Çünkü hukuki ilişkinin varlığını ileri süren davalı olduğu için MK’nın 6. Maddesi gereğince, bu iddiasını kendisinin ispat etmesi gerekir. [(160 sayılı dipnot: Senedin veresiye akaryakıt alım-satım ilişkisine dayalı olarak düzenlenmiş olduğunu taraflarca kabul edilmiş olması halinde, davalının ‘senet bedeli kadar davacıya ve ortağı bulunduğu şirkete mal verdiğini kanıtlaması gerekeceği… (19. H. 8.11.2001 T. … … sayılı dipnot: Borçlu – kiracının ‘Teminat olarak verdiğini’ iddia ettiği bonoları ‘nakit karşılığında düzenlendiğini’ ileri süren davalı- alacaklının bu bildiriminin – kendisinin kiracısından kira alacağı varken, ona borç para vermesi düşünülemeyeceğinden – hayatın olağan akışına ters düşeceği…. (.HD.18.6.1990 T. … )]” (İtirazın İptali Menfi Tespit ve İstirdat Davaları, … , Sayfa: 883, Ankara, 2023, … Yayınları 9. Baskı)
“Buna karşın, davacı/borçlunun hukukî ilişkinin varlığını kabul etmekle beraber, bunun başka bir nedenle geçersiz olduğunu ya da sona erdiğini ileri sürmesi halinde, ispat yükü davacı/borçluya düşer. [(162 sayılı dipnot: Davacının yanında sekreter olarak çalışan davalının, başka bir amaçla kullanılması için kendisine bırakılan imzalı ve diğer kısımları boş olan çekleri iade etmeyip… Bedelden doldurup bankaya ibraz ettiğini davacı tarafından uygun delillerle ispatı gerekeceği… (. HD. 19.2.1997 T. … )] Çünkü doğduğunu kabul ettiği hukuki ilişkinin sona erdiğini iddia edenin MK’nın 6. maddesi gereğince kendisinin ispat etmesi gerekir.[(163 sayılı dipnot: Haciz tutanağında borcun varlığını kabul eden ancak ödediğini bildirmiş olan borçluunn ‘borcunu ödediğini’ yasal delillerle kanıtlaması gerekeceği… ( 13. HD. 15.1.2022 T. 11496/234)]” (İtirazın İptali Menfi Tespit ve İstirdat Davaları, … , Sayfa: 883, Ankara, 2023, … Yayınları 9. Baskı)
Somut olayda davacı kıymetli evrakı davalı ile aralarında şifahi olarak kararlaştırdıkları bank işi yapımı için teslim ettiğini beyan etmiş ancak bu hususa ilişkin yazılı delil sunamamıştır. Davalı (alacaklı) alacağı senede dayandığı için karşı iddia sahibi olan davacının da senede dayanması gerekmektedir. Davacıya belge sunmak üzere Mahkememizce kesin süre verilmiş olmasına rağmen davacı taraf 22/03/2023 tarihli yazılı beyanında davalı ile aralarındaki anlaşmanın şifahi olduğunu beyan etmiş ve belge ibraz edememiştir. İspat yükü kendisinde olan davacı davasını yazılı belge ve delillerle ispat edemediğinden dava dilekçesinde YEMİN deliline dayandığı görülmekle davacıya bu delil hakkı hatırlatılmış kendisine yemin deliline dayanıyorsa başvurması için kesin süre verilmiş ancak davacı vekili verilen kesin sürede işlem yapmadığı gibi 19.09.2023 tarihli duruşmada da yemin deliline dayanmadıklarını beyan etmiştir. Açıklanan nedenlerle davacının davasını ispat edemediği anlaşıldığından davanın reddine karar vermek gerekmiştir.
Ayrıca davalının kötü niyet niyet tazminatı talebi bakımından dava kapsamında herhangi bir tedbir kararı verilmemiş olup bu kapsamda davalının bir zararı da söz konusu olmayacağından davalının tazminat talebinin de reddine karar vermek gerekmiştir.
(IV) HÜKÜM SONUCU, YARGILAMA GİDERLERİ VE KANUN YOLU:
Yukarıda açıklanan nedenlerle;
1-Davanın REDDİNE,
2-Davalı tarafın tazminat talebinin reddine
3-Peşin alınan 1.195,43 TL harçtan alınması gereken 269,85 TL harcın mahsubu ile fazladan alınan 925,58‬ TL harcın Harçlar Kanunun 31. Maddesi gereğince karar kesinleştiğinde talep halinde davacıya iadesine,
4-Davalılar kendisini bir vekille temsil ettirdiğinden karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesine göre belirlenen 11.200,00 TL vekalet ücretinin davacıdan alınarak davalılara eşit oranda ödenmesine,
5-Davacı tarafından yapılan yargılama giderinin kendi üzerine bırakılmasına,
6-Davacı tarafından yatırılan ve dosyada bakiye kalan gider avansının HMK 333 maddesi gereğince davacıya iadesine,
Dair, taraf vekillerinin yüzüne karşı 6100 sayılı HMK’nın 341-345 maddeleri uyarınca gerekçeli taraflara tebliğinden itibaren iki haftalık süre içerisinde mahkememize veya başka bir yer Asliye Ticaret Mahkemesi’ne verilecek istinaf dilekçesi ile Konya Bölge Adliye Mahkemesi’ne İstinaf yolu açık olmak üzere verilen karar açıkça okunup usulen anlatıldı.19/09/2023

Katip … Hakim …