Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C. KONYA . ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ Esas-Karar No: … Esas – …
T.C. TÜRK MİLLETİ ADINA
KONYA GEREKÇELİ KARAR
. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO :
KARAR NO :

HAKİM :
KATİP :

DAVACI :
VEKİLİ :
DAVALI :
VEKİLİ :
DAVA : Alacak (Ticari Satımdan Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ :
KARAR TARİHİ :
GEREKÇELİ KARARIN
YAZILDIĞI TARİH :

Mahkememizde görülmekte olan Alacak (Ticari Satımdan Kaynaklanan) davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
(I) TARAFLARIN İDDİA VE SAVUNMALARININ ÖZETİ:
Davacı vekili dava dilekçesi ile özetle; müvekkil kurum sermayesinin tamamının devlete ait iktisadi devlet teşekküllü olduğunu, müvekkil kurum ihtiyaca binaen 2017/9866 ve … İhale Kayıt Numaralı ihaleleri yaptığını ve farklı tarihlerindeki bu ihalelere, davalının en avantajlı teklifi sunması sebebiyle “Genel Temizlik Bakım Onarım Yemekhane-Lokal-Misafirhane-Çay Ocakları Hizmetlerinde Personel Çalıştırılmasına Dayalı Hizmeti Alımına Ait Sözleşme”ler imzalandığını, söz konusu ihalelere ait belgelerin incelenmesi neticesinde; sözleşmeye uygun şekilde işçilere fiili çalışılan gün üzerinden yol ve yemek ücretleri ödemelerinin yapıldığı fakat teşekkülümüzce davalıya yapılan ödemelerde fiili olarak çalışılmayan günler için fazla ödeme yapıldığının anlaşıldığını, her iki sözleşmede de ” sözleşme bedeline dahil olan giderler” başlıklı 7.1/5 maddesinde sözleşme kapsamında çalıştırılan işçilere ödenecek yol ve yemek ücretlerinin düzenlendiğini, bu kapsamda “yüklenici firma tarafından çalıştırılacak her bir personele fiili çalışılan hen gün için belirlenen miktarlarda yol ve yemek ücretleri nakdi olarak ödenecek ve bordrolarda gösterilecektir.” aynı düzenleme İdari Şartnamenin 25.3.2 maddesinde ve Teknik Şartnamenin 4/son maddesinde de mevcut olduğunu, Teknik Şartnamede açıkça yol ve yemek ödemelerinin “fiili çalışılan her gün için” yapılacağını, davalı sözleşme ve ihale dokümanlarına göre işçilere fiili çalışılan gün üzerinden ödeme yapılacağını bildiğini ve kendisinin işçilere bu şekilde ödeme yaptığını, yüklenici firma işçilerine fiili çalışılan gün üzerinden ödeme yapmasına karşın kendisine yapılan bu fazla ödemeleri iade etmemiş ve müvekkil kurumun zarara uğramasına sebep olduğunu, işçilerin puantaj kayıtları, aylık ücret bordroları ve hesaplama tablolarının 2 numaralı ekte ayrıntısı ile yer aldığını, fazla ödemelerin anlaşılması üzerine 16/12/2019 tarihinde … no’lu faturanın kesildiğini ve davalı ile yazışmalar yapıldığını fakat olumlu netice alınamadığını, bu sebeple Konya Ara buluculuk Bürosu … numarası ile 12/06/2020 tarihinde ara buluculuk başvurusunda bulunulduğunu, 09/07/2020 tarihinde davalı ile ara buluculuk görüşmesinin yapıldığını fakat anlaşma sağlanamadığını, davalının dava konusu ihalelerden kaynaklanan alacakları mahsup edildikten sonra müvekkil kurumun bakiye 306.250,43 TL alacağı kaldığını, ödeme tarihlerinden itibaren değişen oranlarda avans faizi ve faizin KDV’si ile birlikte davalıdan tahsiline, yargılama giderleriyle vekalet ücretinin karşı taraflara yükletilmesine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalı vekilinin cevap dilekçesi özetle; her iki tarafında ticari işletmesiyle ilgili hukuk davaları ve 6102 Sayılı TTK’nun 4. maddesinde kayıtlı davalar ticari davalar olduğunu, Taraflar arasında hizmet alım sözleşmesi bulunmakta olup, bu sözleşme 6102 Sayılı TTK’nun 4. Maddesinde kayıtlı hukuki ilişkilerden biri olmadığını, Davacı kurumun tacir sıfatının da bulunmadığını, Bu sebeple, eldeki dava mutlak ve nispi ticari dava mahiyetinde olmadığından, mahkemeniz iş bu davada görevli olmadığını, Davanın Asliye Hukuk Mahkemelerinde görülmesi gerektiğini, Dava öncesinde gerçekleşen arabuluculuk süreci sonrasında düzenlenen arabuluculuk son tutanağında ise, bunun tam aksine dava konusu ihtilaf belirsiz bir şekilde “… A.Ş. ile … – … Taahhüt arasında yapılan … ve … ihale kayıt numaralı hizmet alım sözleşmesinden kaynaklanan uyuşmazlık” olarak tanımlandığını, Bu tanım, açık ve belirgin olmaktan çok uzak olduğunu, Taraflar arasındaki uyuşmazlığın mahiyeti anlaşılamadığını, Bu haliyle, arabuluculuk son tutanağının dava şartını yetine getirdiğinden bahsetmek mümkün olmadığından davanın dava şartı yokluğu nedeniyle reddine karar verilmesi gerektiğini, Dava konusu ihalelerde de olduğu gibi, idarelerce ihale edilen personele dayalı hizmet alımı işlerinde, ücret dışında işçilere genellikle yemek ve yol yardımı da yapıldığını, Yemek ve yol yardımları nakdi ya da ayni yardım şeklinde yapılabildiğini, Her durumda önemli olan, yapılacak olan bu yardımların, işçinin çalıştığı gün sayısı üzerinden mi yoksa aylık sabit bir rakam olarak mı belirlendiğini, Bu noktada mevzuatta mevcut düzenlemelerin incelenmesi gerektiğini, İşverenler tarafından işçilere yemek ve yol yardımı yapılması gerektiği yönünde 4857 Sayılı İş Kanunu ve ilgili diğer mevzuatta herhangi düzenleme bulunmadığını, Bu sebeple, işçilere yemek ve yol ücreti ödenip ödenmeyeceği ve ödenecekse hangi şartlarda, ne şekilde ve ne miktarda ödeneceği tamamen işçi ile işverenin anlaşmasına bağlı olduğunu, Bu husus iş sözleşmelerindeki genel uygulamanın aksine, herhangi bir sınırlama olmaksızın tarafların özgür iradeleriyle düzenleyebileceği bir husus olduğunu, Bu sebeple, idare tarafından, işçilerin izinli olduğu ve çalışmadığı günlerde müvekkile ödeme yapılmayacağı hususun açık ve net, tereddüt uyandırmayacak bir şekilde, şartnamelere ve sözleşmeye yazılması gerektiğini, ihale konusu işe dair davamız özelinde işçilerin çalıştığı ve izinli olduğu günler, işçilere ödenen yol ve yemek ücreti, puantaj cetvelleri, bordrolar ve müvekkilin hak edişlerinin tamamı idarenini gözetim ve denetimi ve onayı altında gerçekleşmiş ve gerek müvekkil tarafından işçilere, gerekse idare tarafından müvekkile yapılan ödemelerin tamamı bu süzgeçten geçerek neticelendiğini, bu durum, idarenin de ihale dokumanındaki yol ve yemeğe dair hükümleri yukarıda izah edildiği şekilde, yani, herhangi bir kesinti olmaksızın müvekkil brüt asgari ücretin %20’si oranında ödeneceği, müvekkilin ise işçilere fiili çalışılan güne göre ödeyeceği şeklinde anladığını ve uyguladığı ve ihaleye de esasen bu şekilde çıkıldığını gösterdiğini, ihaleyi gerçekleştiren ihale yetkilileri ile ihale sürecini kontrol ve takip eden ihale yetkilileri aynı olduğunu, ihale öncesinde, sürecinde ve sonrasında ihale şartlarını müvekkil ile aynı şekilde anlayan ve esasen müvekkilin bu yönde anlamasını sağlayan, tüm işlemleri bu yönde yapan davacı kurum olduğunu, Nitekim davacı kurumca, dava konusu ihaleler sonrasında gerçekleştirilen aynı mahiyetteki bir başka ihalenin teknik şartnamesinin 6.12. Maddesinde “personelin yıllık ücretli izin kullanmaları durumunda bugünlere dair yemek ve yol ücreti ödenmeyecektir.” maddesinin 12. maddesine “çalışan personelin; süreli ücretsiz, idari izinli ve raporlu olmaları durumunda personle puantajda eksik gösterildiğini, yevmiye, yol ve yemek ücret ödenmeyeceğini, personelin uzun süre ücretsiz izinli ve raporlu olması halinde yerine idarenin isteği doğruştsunda yüklenici personel temin edeceğini, temin edilememesi halinde puantajda eksik gösterilir ve hakediş yapılırken bu durum göz önünde buludurularak eksik olan günler için yevmiye, yemek ve yol ücretleri ödenmez maddesinin eklendiği görüştüğünü, Bu madde, düzenlenmenin bu şekilde yapılması gerekiği ve dava konusu ihalelerde bu düzenlemeye yer verilmeyerek, yemek ve yol ücretlerinde herhangi bir kesinti yapılmasının mümkün olmadığını göstermesi açısından son derece önemli olduğunu, Müvekkil ve diğer tüm katılımcılar dava konusu ihalelere, idare tarafından kendilerine işçi ücretlerinin, asıl ücretle birlikte yemek ve yol ücretlerinden herhangi bir kesinti olmaksızın ödeneceği düşüncesiyle teklif vermişdiklerini, Zaten diğer türlü verilen teklifler bedelleriyle ihale konusu işlerin yapılması mümkün olmadığını, İdare, gerek yetkilileri, gerekse kontrol teşkilatı vasıtasıyla, mevzuatın tüm hükümlerine uygun bir şekilde, her türlü hususu denetlemiş ve onay vermediği iş ve işlemlerin tamamı müvekkil tarafından düzeltildiğini, Müvekkilin, işçi ödemelerini, bodrolar ve puantaj kayıtlarının kontrolü sonrası yaptığını, Müvekkile hak ediş ödemeleri ise, yine bu kayıtların ve işçilerin ücretlerine dair banka kayıtlarının kontrolü sonrasında yapıldığını, Dava konusu her bir ihale 1’er yıllık olup, toplamda aralıksız 2 yıl sürdüğünü, ifade edilen kontrollerin ve kabullerin mevcudiyeti de düşünüldüğünde 2 yıl boyunca dava konusu ödemelerin yanlış yapıldığının idare tarafından fark edilemediğini kabul etmek elbette mümkün olmadığını, Bu durum, müvekkile yemek ve yol ücretleri olarak herhangi bir kesinti yapılmaksızın brüt asgari ücrerin %20’si oranında ödeme yapılacağı hususunun idare tarafından da kabul edildiğinin, ihale sürecinin bu şekilde işletildiğinin açık bir göstergesi olduğunu, kesin kabul ve kesin hesap işlemleri yapılmış ve teminat mektupları iade edildiğini, bu işlemler sonrasında müvekkilin herhangi bir sorumluluğu kalmadığını, davacı tarafından yapılan ücret hesaplamasının yanlış olduğunu, Davacı kurum tarafından müvekkile, … İKN ihale için günlük brüt 13,67 TL … İKN ihale için ise, brüt 15,61 TL yemek ve yol ücreti ödediğini, Eldeki dava ise, bu ücretlerin işveren maliyetleri hesaplanarak ikame edildiğini, Davacı idare, yapılan fazla ödemenin iadesini talep ederken, hangi gerekçe ile, işveren maliyeti hesaplaması yaptığı tarafımıza anlaşılamadığını, Bu hususa dair ihale evraklarında bir hüküm bulunmadığını, Nitekim, yukarıda davacı idarenin dava konusu ihalelerden sonra gerçekleştirdiği teknik şartnamesini sunduğumuz örnek ihalenin İdari Şartnamesinin 25.3.2. Maddesine “Yemek ve yol giderleri: Sözleşme kapsamında çalıştırılacak her bir personele fiili çalışılan her gün için ihale tarihindeki brüt asgari ücretin %20 si oranında 26 gün üzerinden günlük brüt 22,64 TL yol ücreti ve ihale tarihindeki brüt asgari ücretin %20 si oranında 26 gün üzerinden günlük brüt 22,64 TL yemek ücreti yüklenici tarafından personele her ay nakdi olarak ödenecek ve bordroda gösterecektir. Ayrıca idarece yükleniciye işveren maliyeti dahil yemek ve yol ödendiği için yüklenicinin hakedişinden kesilmesi gereken yol ve yemek ücretleri işveren maliyeti dahil kesilecektir. İdarece prime esas kazançtan (yemek) istisna olacak tutarlar güncel olan asgari ücret dikkate alınarak hesap edilecektir.” maddesinin eklendiğini, Bu durum da, aslında dava konusu ihalelerde işveren maliyetinin dahil edilemeyeceğini açıkça gösterdiğini, taraflar arasında mevcut sözleşme ve diğer ihale evraklarında faize dair herhangi bir hüküm bulunmadığını, Bu sebeple, faiz miktarı kanuni düzenlemelere göre belirlenecek olup, hizmet alım ihalelerinde yasal faiz uygulaması bulunduğunu, Faiz için KDV talep edilmesi de hukuken mümkün olmadığını, yargılama sonunda davanın reddi, tüm yargılama giderleri ve vekâlet ücretinin davacı tarafa yükletilmesi yönünde karar verilmesini talep etmiştir.
II) YARGILAMADA TOPLANAN DELİLLER:
Konya Sosyal Güvenlik İl Müdürlüğüne 07/09/2020 tarihinde yazılan müzekkereye cevabı; istenilen çalışanların aylık ücretlerini gösteren bilgilerin mahkememize gönderildiği bildirilmiştir.
… . Bölge Müdürlüğüne 18/05/2021 tarihinde yazılan müzekkereye cevabı; istenilen belgelerin mahkememize gönderildiği bildirilmiştir.
Nitelikli Hesaplama Bilirkişi … 25/06/2021 tarihli raporunda özetle; 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu ve 4735 Sayılı Kamu İhale Sözleşmeleri Kanunu, Kamu İhale Genel Tebliği ve Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği kapsamında EKAP (Elektronik Kamu Alımları Platformu ) üzerinden … (… Anonim Şirketi) .Bölge Müdürlüğü tarafından düzenlenen ihaleler kapsamında açılmış olan davanın dava dosyasındaki iddia ve talepler ile sınırlı kalmak kaydı ile yapılan detaylı incelemeler neticesinde; İKN (İhale Kayıt No):… nolu 1.924.169,65.-TL. bedelli 07.03.2017 tarihinde imzalanan Genel Temizlik, Bakım Onarım, Yemekhane-Lokal-Misafirhane-Çay Ocakları Hizmetlerinde Personel Çalıştırılmasına Dayalı Hizmet Alım Sözleşmesi ile İKN (İhale Kayıt No):… nolu 2.306.176,12.-TL. bedelli 13.04.2018 tarihinde imzalanan Genel Temizlik, Bakım Onarım, Yemekhane-Lokal-Misafirhane-Çay Ocakları Hizmetlerinde Personel Çalıştırılmasına Dayalı Hizmet Alım Sözleşmesi neticesinde hizmet alımı işlemleri taraflar arasında her iki sözleşmede 12 ay olmak süre ile uygulandığı, İKN (İhale Kayıt No):… nolu 1.924.169,65.-TL. bedelli 07.03.2017 tarihinde imzalanan sözleşmenin 7.maddesinde; MADDE 7.SÖZLEŞME BEDELİNE DAHİL OLAN GİDERLER: yemek ve Yol Giderleri ;Sözleşme kapsamında çalıştırılacak her bir personele fiili çalışılan her gün için ihale tarihindeki brüt asgari ücretin %20 si oranında 26 gün üzerinden günlük brüt 13,67 TL yol ücreti ve ihale tarihindeki brüt asgari ücretin %20 si oranında 26 gün üzerinden günlük brüt 13,67 TL. yemek ücreti yüklenici tarafından personele her ay nakdi olarak ödenecek ve bordroda gösterilecektir.’ Denilmekte olduğu, İKN (İhale Kayıt No):… nolu 2.306.176,12.-TL. bedelli 13.04.2018 tarihinde imzalanan sözleşmenin 7.maddesinde;MADDE7.SÖZLEŞME BEDELİNE DAHİL OLAN GİDERLER: Yemek ve Yol Giderleri ;Sözleşme kapsamında çalıştırılacak her bir personele fiili çalışılan her gün için ihale tarihindeki brüt asgari ücretin %20 si oranında 26 gün üzerinden günlük brüt 15,61 TL yol ücreti ve ihale tarihindeki brüt asgari ücretin %20 si oranında 26 gün üzerinden günlük brüt 15,61 TL. yemek ücreti yüklenici tarafından personele her ay nakdi olarak ödenecek ve bordroda gösterilecektir.’ Denilmekte olduğu, Her iki sözleşme içinde İdari Şartnamenin Madde 25 Teklif Fiyata Dahil Olan Giderler bölümünün, 25.3.2 bendinde Yemek ve Yol Giderleri kısmında yukarıdaki gibi aynı metinler ile ve ; her iki sözleşme içinde Teknik Şartname’nin Madde 4 Çalışma Saatleri ve Personel Ücretleri d bendinde de yukarıdaki gibi aynı metinler ile tanımlamaların yapıldığı, 3.İKN:… nolu ihalede toplamda 13 adet fatura kesildiği bu faturaların KDV hariç bedellerinin 1.837.946,95.-TL. KDV 418 bedellerinin 330.470,27.-TL.Toplamda 2.166.416,26.-TL.olduğu, 297.423,25.-TL. 9/10 Tevkifat kesintisi yapıldıktan sonra Toplam 1.868.993,02.-TL. lik hak ediş hesaplandığı, bu rakamın sözleşmede imzalanan 1.924.169,65.-TL. bedeli aşmadığı, İKN:2018/50673 nolu ihalede toplamda 13 adet fatura kesildiği bu faturaların KDV hariç bedellerinin 2.170.199,23.-TL. KDV %18 bedellerinin 390.635,86.-TL. Toplamda 2.560.835,12.-TL.olduğu, 351.572,27.-TL.9/10 Tevkifat kesintisi yapıldıktan sonra Toplam 2.209.262,83.-TL.lik hak ediş hesaplandığı, Bu rakamın sözleşmede imzalanan 2.306.176,12.-TL. bedeli aşmadığı, Fatura dökümlerinin yukarıda tablo halinde belirtildiği, Faturalara ait olan ödemelerin yukarıdaki tabloda belirtildiği gibi gününde ve zamanında tam olarak ödendiği, Bordrolarda Normal Gün, Hafta Sonu, Bayram Günü, Resmi Tatil, Ücretli İzin, Yıllık İzin, Normal Çalışma , Toplam Gün, Prim Günü şeklinde puantaj yani gün hesaplaması yapıldığını, İlaveler Yemek, Yol, Kazançlar şeklinde ise bordro hesaplamaları yapılmıştır. Prim Matrahı ve Vergi Matrahları , Vergiler , Diğer Kesintiler, Ödenecek Ücretler şeklinde genel puantaj ve bordro düzeni şeklinde hazırlandığı görüldüğünü, Tüm bordrolarda Yemek, Yol ve diğer olmak üzere ilave ödemeler yapıldığı da görüldüğünü,İKN…. daki hesaplamalarda Yemek ve yol hesaplamalarında sadece nr.gün hesabı üzerinde 13,67 TL. birim fiyatından hesaplama yapıldığı,İKN…. daki hesaplamalarda Yemek ve yol hesaplamalarında sadece gün hesabı üzerinde 15,61 TL. birim fiyatından hesaplama yapıldığı, Mevcut 4857 Sayılı İş Kanunu’nda yol parası ile ilgili bir madde geçmediği, bu konunun sözleşmeler ile belirlendiği, Her iki ihalenin de fatura ve diğer belgeler olan kısımlarının yukarıda detaylı şekilde incelendiği üzere tam ve eksiksiz olarak teslim edildiği, hata ve kusur görülmediği, davacı idare makamı tarafından oluşturulan Kontrol Teşkilatı ve Kabul Komisyonu tarafından onaylandığı, İhale sonrasında ise Teminat Mektuplarının iade edilerek ihale dosyasının kapatıldığı, Yapılan kabul incelemelerinde personellerin fiilen çalışmadığı günlere herhangi bir maaş ve yan ödeme hesabının yapılmadığı, Bunlara ait tabloların yukarıda belirtildiği, … .Bölge Müdürlüğü Tarafından Hazırlanan Fazla Hesaplandığı Belirtilen Yol ve Yemek ücretlerinin, İKN: … -2017-2018 YILI YOL YEMEK FAZLA ÖDEME ÇİZELGESİ: Hazırlanan tablo 10-31 Mart 2017- Nisan — Mayıs — Haziran — Temmuz — Ağustos —Eylül — Ekim — Kasım — Aralık — Ocak — Şubat — 01-09 Mart 2018 olarak her ay için Yol Gün Sayısı — Yol Ücreti — Yemek Gün Sayısı — Yemek Ücreti – Toplam Fazla Ödenen Yol + Yemek Ücreti (İşveren Maliyeti Dahil) olarak hazırlandığını, Toplam Yol Sayısı 3742 Gün Yol Ücreti 62.678,50.Toplam Yemek Sayısı 3742 Gün Yemek Ücreti 59.577,30.Toplam 120.131,39.-TL. olarak belirlendiği, İKN: … -2018-2019 YILI YOL YEMEK FAZLA ÖDEME ÇİZELGESİ: Hazırlanan tablo 10-31 Mayıs 2018 — Haziran — Temmuz — Ağustos — Eylül — Ekim —Kasım — Aralık — Ocak — Şubat — Mart — Nisan – 01-09 Mayıs 2019 olarak her ay için Yol Gün Sayısı — Yol Ücreti — Yemek Gün Sayısı — Yemek Ücreti – Toplam Fazla Ödenen Yol + Yemek Ücreti (İşveren Maliyeti Dahil) olarak hazırlandığını, Toplam Yol Sayısı 3465 Gün Yol Ücreti 66.250,80.-Toplam Yemek Sayısı 3465 Gün Yemek Ücreti 62.836,53.-Toplam 129.087,33.-TL. olarak belirlendiği, Fazla hesaplama ile ilgili olarak öncelikle davacı ile davalı arasında özetleri yukarıda olan yazışmaların yapıldığı daha sonra 16.12.2019 düzenleme tarihli … — sıra nolu — Toplamda 376.365,63.-TL. bedelli — faturalar, … hotmail.com adresi üzerinden elektronik olarak davalıya tebliğ edildiği, davalının ise bu faturaya 20.12.2019 tarihli Konya .Noterliğinin … Yevmiye Nolu İhtarnamesi ile süresinde itiraz edildiği, İtirazlar sonrasında fazla hesaplandığı düşünülen ve iadesi istenilen bu nedenle kesilen faturanın itirazı neticesinde durumun yargıya taşındığı, yargıya taşınmadan önce Ara buluculuk merci ile görüşüldüğü ve bu aşamada herhangi bir anlaşmanın sağlanamadığı, Tespitlerinin yapıldığı ve tarafların iddiaları ve talepleri doğrultusunda yapılan ve dava dosyası ve eklerinin tamamının detaylı bir şekilde yapmış olduğum inceleme neticesinde özet olarak; davacının hazırlamış olduğu sözleşmelerde yol ve yemek ücretleri için sabit bir rakam belirlendiği fiili çalışılan her gün için ihale tarihindeki brüt asgari ücretin %20 si oranında 26 gün üzerinden günlük brüt 13,67.-TL. ve 15,61 TL yol ücreti ve ihale tarihindeki brüt asgari ücretin %20 si oranında 26 gün üzerinden günlük brüt 13,67.- ve 15,61 TL. yemek ücreti yüklenici tarafından personele her ay nakdi olarak ödenecek maddesinde belirtildiği üzere, personellere ödeme yapıldığının görüldüğünü, Bordro ve faturaların incelemesinde fiilen çalışılmayan günlerde personellere herhangi bir hususun ihale makamının fiili çalışılan gün ibaresinde yanıltıcı olmadan Dini Tatil, Resmi Tatil, Raporlu Günler, Ücretli İzinler, Ücretsiz İzinler vb. gibi durumlar da hangisinin yemek ve yol ücreti haklarına dahil edilip hangisinin dahil olmadığını belirten bir ibare koyması gerektiği, İhale Makamının bu hususta kusurlu olduğu. Personelin fiilen çalışılmayan gün ile zorunlu çalışılmayan gün ayrımı yapması gerektiği. Yapılan incelemede fiilen çalışılmayan günler için davalı tarafından fatura düzenlenemediği gibi hakkediş de talep edilmediği belirlendiğini, Davacı idarenin Daha sonraki ihalelerde bu durumu açıklıkla gösterir şekilde ihale şartnameleri düzenlediği tespit edildiğini, 4857 sayılı iş kanunu hükümleri gereğince bu maddelerin açıkta olduğu ve herhangi bir net hüküm bulunmaması nedeni ile ihale makamı davacının ihale sürecinde tüm hak ediş ve kabul süreçlerinde bu evrakların elinde olduğu, bunların tamamını kusursuz ve eksiksiz kabul ederek imzalaması ve kesilen toplam faturaların ihale bedellerinin üzerinde olmadığı, İhale sonrasında dosyanın kapatılarak teminat mektuplarının da ihale makamı davacının izni ile davalıya teslim edildiği hususları dikkate alınarak, (ihale öncesinde ve sonrasındaki tüm süreçlerin her iki taraf açısından da kanuna uygun bir şekilde hazırlanıp tamamlandığı dava dosyasındaki belgelerden görülmüş olup bahsi geçen ihaleler sorunsuz bir şekilde tamamlandığı görülmüştür.) ihale makamının günleri belirten ek bir tablo hazırlamadığı fazla ve yersiz olarak kesildiğini, Kanunu ve Tebliğ ve Yönetmelikleri gereğince, idarenin hazırlamış olduğu sözleşme şartnamelerin ilgili maddelerinin incelenmesi neticesinde, davacı idarenin kendi kusurundan kaynaklanan zorunlu çalışılmayan günler için haksız yere iade faturası düzenlediği ve bu fatura üzerinden davalının borçlandırılmasının taraflar arasındaki sözleşme ve ihale şartnamesine ve eklerine aykırı olduğu görüş ve kanaatini bildirmiştir.
Davacı vekilinin 25/06/2021 tarihli bilirkişi raporuna karşı 14/07/2021havale tarihli itiraz dilekçesinde özetle; Bilirkişinin ayrıma dikkat etmemesi sebebiyle “yükleniciye yapılan ödemenin sözleşme bedelini geçmediği bu sebeple haklı olduğu” değerlendirmesini yaptığını, Sözleşmenin 6.1 maddesinde ihaleye konu işin “birim fiyatlı” olduğu, 29.1 maddesinde ise %20 oranında iş artışı yapılabileceği düzenlendiğini, Sözleşmenin toplam bedeli birim fiyat üzerinden hesaplandığını, 10 birim olarak tahmin edilen ve toplam 10 TL bedel hesaplanan bir işte, 8 birim iş yapıldığı taktirde 8 TL ödeneceğini, Davaya konu ihaleye 46 işçi çalıştırmak üzere çıkıldığını, Fakat her iki ihalede de 43 işçi çalıştığını, Velev ki bu ihalelerde 50’şer işçi çalışsaydı yüklenicinin alacağı para sözleşme bedelini geçecekti ve bilirkişi farklı bir rapor sunacağını, Bilirkişinin bu tespitinin neden yanlış olduğunu şu örnekle de açıklayabileceğini; Değeri yaklaşık 2 milyon TL olan bir ihalede yükleniciye 400.000TL’lik (%20) ilave iş yaptırılabilir fakat ilave iş sözleşme bedelini aştığı için Yüklenicinin hiçbir talepte bulunamayacağını, Taraflar arsında akdedilmiş bir sözleşme ve ihale dokümanları olmasına rağmen bilirkişi Borçlar Kanununa aykırı olarak başka ihalelere ait belgeleri raporuna gerekçe yaptığını, Davanın, yalnızca taraflar arasındaki sözleşme ve şartnameler kapsamında değerlendirilmek zorunda olduğunu, Dava konusu husus, sözleşmenin 7.1/4 maddesine dayanmaktadır. Bu madde diğer ihale dokümanlarında da düzenlenmiş olup şu şekildedir;”Sözleşme kapsamında çalıştırılacak her bir personele fiili çalışılan her gün için ihale tarihindeki brüt asgari ücretin %20’si oranında 26 gün üzerinden günlük brüt 13,67 TL yol ücreti ve ihale tarihindeki brüt asgari ücretin%20’si oranında 26 gün üzerinden günlük brüt 13,67 TL yemek ücreti yüklenici tarafından personele her ay nakdi olarak ödenecek ve bordroda gösterilecektir.” Bilirkişi, madde metnindeki “fiili çalışılan her gün için” ifadesini görmezden gelmiş ve hiçbir açıklama yapmadığını, İhale sonrası Teminatın iadesi yüklenicinin ibrası anlamına gelmediğini, Muayene ve kabul, yerine getirilen hizmete ilişkin olduğunu, Nitekim müvekkil Kurum yerine getirilen hizmetteki eksiklik sebebiyle tazminat değil sözleşme kapsamında yapılan fazla ödemelerin iadesini istediğini, Müvekkil Kurum’un alacağı, sözleşmeye dayandığını, Davalı, masraf kalemlerinden birisinde alması gerekenden daha fazla ücret aldığını, Bilirkişi raporunda madde 11.a bendinde; “Tespitlerinin yapıldığı ve tarafların iddiaları ve talepleri doğrultusunda yapılan ve dava dosyası ve eklerinin tamamının detaylı bir şekilde yapmış olduğum inceleme neticesinde özet olarak davacının hazırlamış olduğu sözleşmelerde yol ve yemek ücretleri için sabit bir rakam belirlendiği fiili çalışılan her gün için ihale tarihindeki brüt asgari ücretin %20 si oranında 26 gün üzerinden günlük 13,67.-Tl ve 15,61.-TL yol ücreti ve ihale tarihindeki brüt asgari ücretin  %20 oranında 26 gün üzerinden günlük brüt 13,67.-TL ve 15,61.TL yemek ücreti yüklenici tarafından personele her ay nakdi olarak ödenecek maddesinde belirtildiği üzere, personellere ödeme yapıldığı görülmüştür.” denilmektedir. İhalede düzenlenen İşçilik maliyetleri “KİK tarafından hazırlanan” işçilik modülleri üzerinden işlem yapılarak bir işçinin maliyeti bulunmadığını, Ekte gönderilen o tarihe ait işçilik hesaplamaları ve Faturalar incelenecek olursa her bir işçi için maliyetin içinde 26 gün yemek yol ücreti verildiği ve maliyete göre fatura kesildiği görüleceğini, Aynı ayın puantajına bakılacak olursa ilgili firma çalışanlara eksik ödeme yapmış aradaki fark kendisinde kaldığını, Bütün hakkedişlerde bu durumun olduğunu, Sonuç olarak; bilirkişi raporunda çok temel hatalar bulunmakta olup raporun hüküm kurmaya elverişli olmadığını, Bilirkişinin birim fiyatlı ihalenin özelliklerinde dahi yanıldığını, Eğer bilirkişi raporunun doğru olduğu kabul edilirse davalının işçilere eksik ödeme yaptığı sonucu ortaya çıkacağını, Bu da zaten sözleşmeye aykırılık teşkil edeceğini, Bilirkişi raporu kendisi ile çelişmektedir ve uyuşmazlığı çözmekten çok uzak olduğunu, Yukarıda açıklamış olduğumuz sebeplerle dosyanın alanında uzman yeni bir bilirkişiye tevdii ile yeniden bilirkişi raporu alınmasını, Mahkemeniz aksi kanaatte ise ek rapor alınmasını ve gereğinin yapılmasını talep etmiştir.
Davalı vekilinin 25/06/2021 tarihli bilirkişi raporuna karşı 06/07/2021havale tarihli itiraz dilekçesinde özetle; Bilirkişi raporunun son derece kapsamlı bir inceleme sonucunda hazırlandığını, Bilirkişi tarafından, ihale sözleşmeleri, idari şartnameler ve teknik şartnamelerde mevcut davamızı ilgilendiren hükümler, maaş bodroları, puantaj kayıtları, hakediş dosyaları, kabul teklif belgeleri, hizmet işleri kabul tutanakları, dizi pusulaları, hakediş raporları, hakediş dizi pusulaları, iş yeri devri teslim tutanakları, personel listeler ve ihaleye dair diğer tüm evraklar, davalı tarafından düzenlenen fazla ödeme çizelgeleri, taraflar arasındaki yazışmalar incelendiğini ve gerekli kısımlar rapora aktarıldığını, Hazırlanan bilirkişi raporu, eldeki davanın hukuki temelinin olmadığını açık bir şekilde ortaya koyduğunu, Cevap dilekçelerinde bilirkişi raporuyla paralel şekilde bir çok husus ayrıntılı olarak belirttiklerini, Bildiğiniz gibi, iş hukuku mevzuatında yol ve yemek ücretleri ödenmesi konusunda bir düzenleme bulunmadığını, Bu yönde bir hüküm olmamasının yanı sıra, Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin Personel Çalıştırılmasına Dayalı İhalelerde Yaklaşık Maliyet başlıklı 10. Maddesi, Kamu İhale Genel Tebliği’nin Personel Çalıştırılmasına Dayalı Hizmet Alımlarında Teklif Fiyata Dahil Olacak Giderler başlıklı 78. Maddesi, Açık İhale Usulü İle İhale Edilen Hizmet Alımlarında Uygulanacak Tip İdari Şartname 26.3.2. dip not açıklamasında mevcut düzenlemeler birlikte değerlendirildiğinde yol ve yemek ücreti ödenmesi konusunun taraf iradelerine yani ihale şartlarına bırakıldığı ve ihale şartnamelerindeki düzenlemelerin hiç bir ihtilafa yer bırakmayacak şekilde açık olması gerektiği ortaya çıkmaktadır. Esasen ihalelerin tereddüt yaratmayacak şekilde yapılması, katılımcıların ihale şartlarını tam olarak bilmesi ve bu şekilde ihaleye iştirak etmesi ihale mevzuatının en temel ilkesidir. Kamu ihaleleri açık ve saydam olması gerektiğini, Bu husus Kamu İhale Kanunu’nun 5. Maddesinde “İdareler, bu Kanuna göre yapılacak ihalelerde; saydamlığı, rekabeti, eşit muameleyi, güvenirliği, gizliliği, kamuoyu denetimini, ihtiyaçların uygun şartlarla ve zamanında karşılanmasını ve kaynakların verimli kullanılmasını sağlamakla sorumludur.” şeklinde hüküm altına alındığını, Dava konusu ihalelerde, yemek ve yol ücretlerinin, ne şekilde ödeneceğinin yeterince açık bir şekilde belirlenmemiştir. Bu durum bilirkişi raporunda ifade edildiği gibi davacı idarenin kusuru olduğunu, Son derece önemli bir husus olarak cevap dilekçemizde de belirtildiği ve bilirkişi raporuna da aynı şekilde yansıdığı üzere, müvekkile ihale bedelinin üzerinde bir ödeme yapılmadığını, İddia edildiği gibi fazla bir ödeme yapılmış olsaydı, müvekkile ödenen rakamın ihale bedelinin üzerine çıkması gerektiğini, İhale süresince işçilerin bordro kayıtları, hangi günler çalıştıkları gösterir puantaj kayıtları, davacı idare tarafından kontrol edilip onaylanmış ve işçilerin ücretleri bu onay sonrası ödendiğini, Yine müvekkil tarafından keşide edilen faturalardaki bedeller, bu bedellerin hangi kalemlerden oluştuğu ve kalemlerin içerikleri tamamen davacı idarenin kontrol ve onayında geçmiş ve bunun sonrasında hak edişlerin ödendiğini, Yani davacı idare müvekkilin işçilere ödediği yol ve yemek bedellerini ve bu bedellerin hangi günler için ödediğini bildiği gibi, müvekkilin keşide ettiği fatura içeriğinde yer alan yol ve yemek bedellerini, bu bedellerin hangi günler ve kaç gün üzerinden hesaplandığının da bilindiğini, İhale sürecinini tüm ayrıntıları kontrol ve takip eden, tüm evrakları inceleyen ve onaylayan, ihalenin eksiksiz olduğu tevsik eden davacı kurumun ihale yetkilileri olduğunu, Dolayısıyla, ihalenin sorunsuz bir şekilde neticelendirilmesi ve teminat mektuplarının müvekkile iadesi sonrasında dava konusu bedellerin müvekkilden talep edilmesi mümkün olmadığını, Netice olarak, hazırlanan 24.06.2021 tarihli bilirkişi raporu savunmalarını tam olarak destekler mahiyette olduğunu, Rapordaki ayrıntılı açıklamalar ve açık tespitler sonrasında müvekkilin dava konusu bedellerden sorumlu olmadığının kabulü gerekli olup başka bir araştırma yapılmaksızın davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
(III) DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE
İş bu dava; Alacak (Ticari Satımdan Kaynaklanan) davasıdır.
Taraflar arasındaki uyuşmazlık konularının; hizmet alım sözleşmesi kapsamında davacı tarafından davalıya fazla ödeme yapılıp yapılmadığı, yapılmış ise ne miktar olduğu ve davalıdan varsa fazla ödemenin iadesinin / tahsilinin istenip istenemeyeceği hususları olduğu anlaşılmıştır.
Dava dosyası ve tüm içeriği ile taraf vekillerince dosyaya sunulan belgeler ve alınan bilirkişi raporunun ayrıntılı incelemesi neticesinde; alınan bilirkişi raporunun ihale evraklarının incelenmesi ile oluşturulduğu, bilirkişi raporunun ayrıntılı, gerekçeli ve hüküm kurmaya elverişli olduğu anlaşılmıştır. Yukarıda ayrıntılı olarak özetlenen bilirkişi raporunda da belirtilen ” davacının hazırlamış olduğu sözleşmelerde yol ve yemek ücretleri için sabit bir rakam belirlendiği, fiili çalışılan her gün için ihale tarihindeki brüt asgari ücretin %20 si oranında 26 gün üzerinden günlük brüt 13,67.-TL. ve 15,61 TL yol ücreti ve ihale tarihindeki brüt asgari ücretin %20 si oranında 26 gün üzerinden günlük brüt 13,67.- ve 15,61 TL. yemek ücreti yüklenici tarafından personele her ay nakdi olarak ödenecek maddesinde belirtildiği üzere, personellere ödeme yapıldığının görüldüğünü, Bordro ve faturaların incelemesinde fiilen çalışılmayan günlerde personellere herhangi bir hususun ihale makamının fiili çalışılan gün ibaresinde yanıltıcı olmadan Dini Tatil, Resmi Tatil, Raporlu Günler, Ücretli İzinler, Ücretsiz İzinler vb. gibi durumlar da hangisinin yemek ve yol ücreti haklarına dahil edilip hangisinin dahil olmadığını belirten bir ibare koyması gerektiği, İhale Makamının bu hususta kusurlu olduğu, Personelin fiilen çalışılmayan gün ile zorunlu çalışılmayan gün ayrımı yapması gerektiği, Yapılan incelemede fiilen çalışılmayan günler için davalı tarafından fatura düzenlenemediği gibi hakkediş de talep edilmediği belirlendiğini, Davacı idarenin Daha sonraki ihalelerde bu durumu açıklıkla gösterir şekilde ihale şartnameleri düzenlediği tespit edildiğini, 4857 sayılı iş kanunu hükümleri gereğince bu maddelerin açıkta olduğu ve herhangi bir net hüküm bulunmaması nedeni ile ihale makamı davacının ihale sürecinde tüm hak ediş ve kabul süreçlerinde bu evrakların elinde olduğu, bunların tamamını kusursuz ve eksiksiz kabul ederek imzalaması ve kesilen toplam faturaların ihale bedellerinin üzerinde olmadığı, İhale sonrasında dosyanın kapatılarak teminat mektuplarının da ihale makamı davacının izni ile davalıya teslim edildiği hususları dikkate alınarak, (ihale öncesinde ve sonrasındaki tüm süreçlerin her iki taraf açısından da kanuna uygun bir şekilde hazırlanıp tamamlandığı dava dosyasındaki belgelerden görülmüş olup bahsi geçen ihaleler sorunsuz bir şekilde tamamlandığı görülmüştür.) ihale makamının günleri belirten ek bir tablo hazırlamadığı fazla ve yersiz olarak kesildiğini, Kanunu ve Tebliğ ve Yönetmelikleri gereğince, idarenin hazırlamış olduğu sözleşme şartnamelerin ilgili maddelerinin incelenmesi neticesinde, davacı idarenin kendi kusurundan kaynaklanan zorunlu çalışılmayan günler için haksız yere iade faturası düzenlediği ve bu fatura üzerinden davalının borçlandırılmasının taraflar arasındaki sözleşme ve ihale şartnamesine ve eklerine aykırı olduğu görüş ve kanaat ” mahkememizce de benimsenmiş ve davacının davasının reddine yönelik aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.
(IV) HÜKÜM SONUCU, YARGILAMA GİDERLERİ VE KANUN YOLU:
Yukarıda açıklanan nedenlerle;
1-Davacının davasının REDDİNE,
2-Alınması gereken 20.919,97 TL karar harcından peşin olarak alınan 5.230,00 TL harcın mahsubu ile bakiye ‭15.689,97‬ TL karar ve ilam harcının davacıdan alınarak hazineye irat kaydına,
3-Ara buluculuk faaliyeti sonunda taraflara ulaşılamaması, taraflar katılmadığı için görüşme yapılamaması veya iki saatten az süren görüşmeler sonunda tarafların anlaşamamaları hâllerinde iki saatlik ücret tutarı tarifenin birinci kısmına göre Adalet Bakanlığı bütçesinden ödendiğinden ve bu ücret ve ayrıca adliye arabuluculuk bürosu tarafından yapılmış zaruri giderler de Adalet Bakanlığı bütçesinden karşılandığından ve bu giderler de yargılama gideri sayıldığından buna göre 2019 yılı tarifesine göre iki saatlik görüşme nedeniyle taraf başına saati 330,00 TL den toplam 1.320,00 TL arabuluculuk ücretinin davacıdan alınarak Hazine’ye gelir kaydına (harç tahsil müzekkeresi yazılmasına).
4-Davalı kendisini bir vekille temsil ettirdiğinden karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesine göre belirlenen 29.887,53 TL vekalet ücretinin davacıdan alınarak davalıya ödenmesine,
5-Davacı tarafından yatırılan yargılama giderlerinin üzerinde bırakılmasına,
6-Davacı tarafından yatırılan ve dosyada bakiye kalan gider avansının HMK’nın 333. Maddesi gereğince karar kesinleştiğinde davacıya iadesine,
Dair; Taraf vekillerinin yüzüne karşı, 6100 sayılı HMK’nın 341-345 maddeleri uyarınca gerekçeli kararın taraflara tebliğinden itibaren iki (2) haftalık süre içerisinde, Konya Bölge Adliye Mahkemesi ilgili Hukuk Dairesi Başkanlığına sunulmak üzere mahkememize veya başka bir yer mahkemesine verilecek istinaf dilekçesi ile, istinaf kanun yolu açık olmak üzere verilen karar açıkça okunup, usulen anlatıldı. 24/05/2022

Katip Hakim