Emsal Mahkeme Kararı Konya 3. Asliye Ticaret Mahkemesi 2022/540 E. 2023/509 K. 05.10.2023 T.

Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C. KONYA . ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
TÜRK MİLLETİ ADINA
T.C.
KONYA
. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ GEREKÇELİ KARAR

ESAS NO :
KARAR NO :

HAKİM : … …
KATİP : … …

DAVACI :… – …
VEKİLİ :
DAVA : Zayi Belgesi Verilmesi
DAVA TARİHİ :
KARAR TARİHİ :
GEREKÇELİ KARARIN
YAZIM TARİHİ :

Davacı tarafından davalı aleyhine açılan davanın yapılan yargılaması sonunda;
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ :
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; Müvekkiline ait …. Mah. …. Cad. No:…. …. /KONYA adresinde …. Ltd. Şti isimli işletmesinin bulunduğunu, bu ticari işletmede 10.07.2022 tarihinde ilçede yağan yoğun yağmur sebebi ile müvekkiline ait ticari işletmenin depo kısmının su baskınına uğradığını, bu su baskınında müvekkilinin deposunda bulunan gıda maddelerinin kullanılamaz hale geldiğini, arşiv olarak kullanılan kısımda bulunan dava konusu ticari defterler dâhil dükkânın birçok yerinde hasar meydana gelmiş ve müvekkilinin büyük bir zarara uğradığını, bu baskını nedeniyle müvekkilinin işyeri ile ilgili resmi evrak ve belgelerinin de zayii olduğunu, olayın 10 Temmuz 2022 bayramın 2.günü meydana geldiğini, müvekkil ve çalışanların bayram tatili nedeni ile su baskınına işe başladıkları 12.07.2022 gününde haberdar olduklarını, bu nedenle işyerindeki suyun çekilmesi için Tuzlukçu İlçesi Belediyesi’ne başvurulduğunu, netice olarak 2012-2019 yevmiye defteri ve defteri kebir, 2012-2019 tarihleri arası gelir gider evrakları, faturaları, ve sair belgeler, 2011-2014 yılları arası işyeri çalışanlarına ait özlük dosyaları, ve sair resmi evrak ve ticari defterlerin zayi olduğuna dair tarafımıza zayi belgesi verilmesini talep etmiştir.
Talimat yoluyla beyanına başvurulan tanık Ekrem Buğdaycı; Sak Ticarete 2019 tarihinde şoför olarak çalışmaya başladığını, 2022 yılının 10. Ayında ise işi bıraktığını, geçen yıl Temmuz ayında yoğun bir yağış olduğunu, 3 katlı binanın zemin katını su bastığını, zemin katta market malzemeleri ile evrakların olduğunu, yağış sonrası suyu depodan belediyenin yardımı ile tahliye ettiklerini, kurtarabildikleri evrakların bazılarını kurtardıklarını, ancak evraklardan çoğunun harap olduğunu, evrakların içerisinde bildiği kadarı ile süt birliğin evrakları, marketin evrakları ve çalışanlarla ilgili evrakların olduğunu, şirketle alakalı tüm evrakların depoda olduğunu beyan etmiştir.
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE:
Dava, Türk Ticaret Kanunu’nun 82/7. maddesi gereğince açılmış zayi belgesi verilmesi talebine ilişkindir.
Davacı vekili dava dilekçesinde; Müvekkiline ait …. Mah. …. Cad. No:…. …. /KONYA adresinde …. Gıda Ltd. Şti isimli işletmesinin bulunduğunu, bu ticari işletmede 10.07.2022 tarihinde ilçede yağan yoğun yağmur sebebi ile müvekkiline ait ticari işletmenin depo kısmının su baskınına uğradığını, bu su baskınında müvekkilinin deposunda bulunan gıda maddelerinin kullanılamaz hale geldiğini, arşiv olarak kullanılan kısımda bulunan dava konusu ticari defterler dâhil dükkânın birçok yerinde hasar meydana gelmiş ve müvekkilinin büyük bir zarara uğradığını, bu baskını nedeniyle müvekkilinin işyeri ile ilgili resmi evrak ve belgelerinin de zayii olduğunu, olayın 10 Temmuz 2022 bayramın 2.günü meydana geldiğini, müvekkil ve çalışanların bayram tatili nedeni ile su baskınına işe başladıkları 12.07.2022 gününde haberdar olduklarını, bu nedenle işyerindeki suyun çekilmesi için Tuzlukçu İlçesi Belediyesi’ne başvurulduğunu, netice olarak 2012-2019 yevmiye defteri ve defteri kebir, 2012-2019 tarihleri arası gelir gider evrakları, faturaları, ve sair belgeler, 2011-2014 yılları arası işyeri çalışanlarına ait özlük dosyaları, ve sair resmi evrak ve ticari defterlerin zayi olduğuna dair tarafımıza zayi belgesi verilmesini talep ettiği görülmüştür.
6102 sayılı TTK’nın 82/7. maddesinde; ”bir tacirin saklamakla yükümlü olduğu defterler ve belgelerin yangın, su baskını veya yer sarsıntısı gibi bir afet veya hırsızlık sebebiyle ve kanuni saklama süresi içinde ziyaa uğraması halinde, tacirin ziyaı öğrendiği tarihten itibaren onbeş gün içinde ticari işletmesinin bulunduğu yer yetkili mahkemesinden kendisine bir belge verilmesini isteyebileceği” düzenlenmiştir.
TTK’nın 82/7. maddesinde, zayi belgesi verilmesini gerektirecek zayi olma durumları sınırlı olarak sayılmamış ise de; tacirin zayi belgesi isteyebilmesi için, defterlerin zayi olmasında kusur ve sorumluluğunun bulunmaması, tedbirli bir tacir gibi davranmasına rağmen zayi olayına engel olamamış durumda olması gerekir.
TTK’nın 82. maddesine göre, her tacir; ticari defterlerini, envanterleri, açılış bilançolarını, ara bilançolarını, finansal tablolarını, yıllık faaliyet raporlarını, topluluk finansal tablolarını ve yıllık faaliyet raporlarını ve bu belgelerin anlaşılabilirliğini kolaylaştıracak çalışma talimatları ile diğer organizasyon belgelerini, alınan ticari mektupları, gönderilen ticari mektupların suretlerini, 64. maddenin birinci fıkrasına göre yapılan kayıtların dayandığı belgeleri, sınıflandırılmış bir şekilde saklamakla yükümlüdür. TTK’nın 82. maddesinde neler için zayi belgesi verilmesi istenebileceği tahdidi olarak gösterilmemiş, bir tacirin saklamakla yükümlü olduğu defter ve belgelerden söz edilmiştir (Yargıtay HD’nin 08.12.2014 tarih, …. esas …. karar sayılı ilamı).
Akşehir Kaymakamlığı Meteoroloji Müdürlüğü’nün 28/12/2022 tarihli cevabi yazısında; 10/07/2022 tarihinde Konya İli …. İlçesine ait yağış bilgisi gönderilmiş olup incelenmesinde; 10/07/222 tarihinde belirli bir zaman diliminde söz konusu yerin yağış aldığı belirtilmiştir.
Tuzlukçu Kaymakamlığı Mal Müdürlüğü’nün 01.08.2022 tarihli cevabi yazısında; davacı şirkete ait vergi beyanname suretleri gönderilerek mükellefin herhangi bir vergi inceleme raporunun kayıtlarda bulunmadığı belirtilmiştir.
Tuzlukçu Belediye Başkanlığı’nın 28/07/2022 tarihli yazı ekinde bulunan dava konusu 10/07/2022 tarihindeki yağış nedeniyle oluşan sel baskını nedeniyle tutulan 12/07/2022 tarihli tespit tutanağında, ”davacıya ait işyerine yağmur sularının dolduğu ve belediyeye ait araç ile depo içerisindeki suların boşaltıldığı, işyerine ait evrak ve gıda malzemelerinin kullanılamaz hale geldiğinin” belirtildiği anlaşılmıştır.
Tüm dosya kapsamı üzerinden yapılan değerlendirmede; davacı taraf bir şirket olup TTK hükümlerine göre yaptığı tüm işlemlerinde basiretli bir tacir gibi davranma yükümlülüğü vardır. Ziyaını talep ettiği defter ve belgelerin korunması amacıyla gerekli dikkat ve ihtimamı gösterdiği halde iradesi dışında olayın meydana gelmiş olması gereklidir. Yangın, deprem, su baskını gibi ya da başka sebeplerle zayi olduğu bildirilen defterin zayine ilişkin Akşehir Kaymakamlığı Meteoroloji Müdürlüğü’nün 28/12/2022 tarihli Tuzlukçu Kaymakamlığı Mal Müdürlüğü’nün 01.08.2022 tarihli cevabi yazıları, Tuzlukçu Belediye Başkanlığı’nın 28/07/2022 tarihli yazı ekinde bulunan dava konusu 10/07/2022 tarihindeki yağış nedeniyle oluşan sel baskını nedeniyle tutulan 12/07/2022 tarihli tespit tutanağı içeriği, davacı vekilinin ”olayın 10 Temmuz 2022 bayramın 2.günü meydana geldiğini, müvekkil ve çalışanların bayram tatili nedeni ile su baskınına işe başladıkları 12.07.2022 gününde haberdar olduklarını” dair beyanında geçen tarihlerin bayram günlerine denk geldiğinin anlaşıldığı ve somut delillere dayanılmış olduğu kanaatine varılarak, davacının 2012-2013-2014-2015-2016-2017-2018-2019 yıllarına ait yevmiye defteri, defteri kebir ve faturaların zayi olduğunun tespiti ile bu kararın zayi belgesi yerine geçmesine karar verilmiş, davacı yanın 2011-2014 yılları arası işyeri çalışanlarına ait özlük dosyaları, gelir gider evrakları ile sair belgeler hakkında zayi belgesi verilmesine yönelik talebinde; zayi belgesi verilmesi istenilen personel özlük dosyalarında ve sair belgelerde nelerin bulunduğunun belirtilmediği, bu nedenle bir tacirin saklamakla yükümlü olduğu belgelerden olup olmadığının tesit edilemediği, bu nedenle talebin bu yönden reddine karar vermek gerekmiş ve aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.
HÜKÜM : Gerekçesi Yukarıda Açıklandığı Üzere;
Davanın KISMEN KABUL KISMEN REDDİ ile;
1-Davacı yanın 2011-2014 yılları arası işyeri çalışanlarına ait özlük dosyaları, gelir gider evrakları ile sair belgeler hakkında zayi belgesi verilmesine yönelik talebinin REDDİNE,
2-Davacının 2012-2013-2014-2015-2016-2017-2018-2019 yıllarına ait yevmiye defteri, defteri kebir ve faturaların zayi olduğunun TESPİTİ ile bu kararın ZAYİ BELGESİ YERİNE GEÇMESİNE,
3-Harçlar kanunu gereğince alınması gerekli 269,85 TL karar ve ilam harcınının peşin alınan 80,70 TL harçtan mahsubu ile bakiye 179,90 TL harcın davanın niteliği gereği davacıdan tahsili ile hazineye irad KAYDINA,
4-Davanın niteliği gereği davacı tarafından yapılan yargılama giderlerinin kendi üzerinde BIRAKILMASINA,
5-Davanın niteliği gereği davacı lehine vekalet ücreti hükmetmeye yer OLMADIĞINA,
6-Davacı tarafından dava başında yatırılan gider avansının kullanılmayan kısmının karar kesinleştiğinde davacıya İADESİNE,
Dair, davacı vekilinin yüzüne karşı gerekçeli kararın tebliğinden itibaren iki haftalık süre içerisinde mahkememize veya başka bir yer Asliye Ticaret Mahkemesine verilecek dilekçe ile Konya Bölge Adliye Mahkemesine İSTİNAF yolu açık olmak üzere verilen karar açıkça okunup usulen anlatıldı. 05/10/2023

Katip … Hakim …