Emsal Mahkeme Kararı Konya 3. Asliye Ticaret Mahkemesi 2022/350 E. 2022/485 K. 19.09.2022 T.

Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C. KONYA . ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
T.C. TÜRK MİLLETİ ADINA
KONYA KARAR
. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO :
KARAR NO :

HAKİM :… …
KATİP :… …

DAVACI :… – … …
VEKİLİ :
DAVALI :HASIMSIZ

DAVA :Zayi Belgesi Verilmesi
DAVA TARİHİ :
KARAR TARİHİ :
GEREKÇELİ KARARIN
YAZILDIĞI TARİH :

Davacı tarafından hasımsız olarak açılan Zayi Belgesi Verilmesi davası Akşehir . Asliye Hukuk Mahkemesi’nin (Asliye Ticaret Mahkemesi Sıfatıyla) 01/04/2022 tarih ve … esas … karar sayılı ilamı ile görevsizlik kararı ile dosyanın mahkememiz yukarıdaki esas sıra numarasına kaydı yapılarak davanın yapılıp bitirilen açık yargılaması sonunda;
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ :
Davacı 21/03/2022 tarihli dilekçesiyle; … Tic. Ltd Şti unvanlı şirketine ait karar defteri ve pay defterini ikametgah adresini Akşehir’den Antalya’ya nakil esnasına kayıp etmiş bulunduğunu, yeniden karar defteri ve pay defteri tasdik ettirebilmek için önceki kayıp olan karar defteri pay defterinin zayi olduğuna dair ilgili kararın çıkartılmasını talep ve dava etmiştir.
Dilekçeler aşaması tamamlanmış, taraflara duruşma gününü bildirir davetiye tebliğ edilerek duruşma açılmıştır.
Davacı tarafından hasımsız olarak açılan Zayi Belgesi Verilmesi davası Akşehir . Asliye Hukuk Mahkemesi’nin (Asliye Ticaret Mahkemesi Sıfatıyla) 01/04/2022 tarih ve … esas … karar sayılı ilamı ile görevsizlik kararı ile dosyanın mahkememizin … esas sıra numarasına kaydı yapılmıştır.
Akşehir Ticaret Sicil Müdürlüğü’nden ilgili belgeler, Akşehir Vergi Dairesi Başkanlığından ilgili belgeler istenmiştir.
Dava, “Zayi Belgesi Verilmesi ” davasıdır.
İncelenen dosya kapsamı ve toplanan deliller bir bütün halinde değerlendirildiğinde; … Tic. Ltd Şti unvanlı şirketine ait karar defteri ve pay defterini ikametgah adresini Akşehir’den Antalya’ya nakil esnasına kayıp etmiş bulunduğunu, yeniden karar defteri ve pay defteri tasdik ettirebilmek için önceki kayıp olan karar defteri pay defterinin zayi olduğuna dair ilgili kararın çıkartılmasını talep ettiği görülmüştür.
Dosya incelendiğinde; 6102 sayılı TTK’nın 82/(7). maddesi, “Bir tacirin saklamakla yükümlü olduğu defterler ve belgeler; yangın, su baskını veya yer sarsıntısı gibi bir afet veya hırsızlık sebebiyle ve kanuni saklama süresi içinde zıyaa uğrarsa tacir zıyaı öğrendiği tarihten itibaren onbeş gün içinde ticari işletmesinin bulunduğu yer yetkili mahkemesinden kendisine bir belge verilmesini isteyebilir. Bu dava hasımsız açılır. Mahkeme gerekli gördüğü delillerin toplanmasını da emredebilir.” hükmünü içermektedir.
Davacı tarafça, davacı şirkete ait defter ve belgelerin kaybolmasının TTK’nın 82/(7). maddesinde sayılan sebeplerden olmadığı, zira dava dilekçesinde iş yerinin taşıması sırasında evrakları kaybolduğu iddia ettiği, dolayısıyla TTK ilgili maddesinde sınırlı sebepler içerisine girmediği, dolayısıyla TTK’nın düzenlemiş olduğu zayi’ye ilişkin hükümlerin davacının olayında kullanılamayacağı, TTK’nın basiretli tacire yüklediği sorumluluğa binayen davacının 10 yıl süreyle saklamak zorunda olduğu belge evrak ve defterleri de kontrol etmesi gerektiği ve bu kontrolün hayatın akışına uygun olduğu dikkate alındığında davacı üzerine düşen özel sorumluluğunu yerine getirmeyerek söz konusu defterlerin sıhhat ve özen borcunu yerine getirmediği ve taşınma nedeniyle evrakların kaybolmasının özenli bir tacir gibi davranarak bütün maddi ve manevi kayıplara neden olduğu mahkememizce tespit edilmiştir.
Bununla beraber davacının Özenli hareket etme ve basiretli tacir gibi davranma yükümlülüğüne uygun davranmadığı, davacı tarafın TTK 18/2. maddesini ihlâl ettiği görüldüğünden 6102 sayılı yasanın 82/7. bendinde “Bir tacirin saklamakla yükümlü olduğu defterler ve belgeler; yangın, su baskını veya yer sarsıntısı gibi bir afet veya hırsızlık sebebiyle ve kanuni saklama süresi içinde zıyaa uğrarsa tacir zıyaı öğrendiği tarihten itibaren onbeş gün içinde ticari işletmesinin bulunduğu yer yetkili mahkemesinden kendisine bir belge verilmesini isteyebilir. Bu dava hasımsız açılır maddesi ilkesi gereğince davacının iddialarını TTK ilgili maddeleri gereğince ve bu sebeplere dayandırarak söz konusu davayı açamayacağından davacının davasının reddine karar vermek gerekmiştir.
Yukarıdaki düzenlemelerden anlaşılacağı üzere, tacirin ticari defter ve belgeleri ile ilgili zayi belgesi verilmesini talep edebilmesi için saklamakla yükümlü olduğu defter ve belge olması gerekir. Bu nedenle öncelikle tacirin saklama yükümlülüğünü yerine getirip getirmediğinin irdelenmesi zorunludur. Zira, tacirin 82/7 maddesinden yararlanabilmesi için bir taraftan defterlerin korunması amacıyla gereken dikkati ve özeni göstermiş bulunması, diğer taraftan da ziyaa uğramanın onun iradesi dışında meydana gelmiş olması gereklidir. Kanun hükmünün içeriği incelendiğinde, kaçınılmaz bir halin varlığının arandığı açıktır. Kaçınılmazlık, mutlak ve objektif bir kavramdır. Yani alınan tüm tedbirler, sahip olunan tüm imkana ve araca rağmen, mücbir sebep teşkil eden olayın defterlerin ziyaına neden olması engellenememelidir. Kooperatifler de tacir olarak kabul edildiğinden TTK 82/7 maddesinde öngörülen özen yükümlülüğüne uygun davranması gereklidir.
Dosya incelendiğinde TTK 82 uyarınca zayi belgesi istenilmesi gerek zamanaşımına tabi olduğu, gerekse de zayi işleminin talep edilebilmesi için sınırlı sayıda gerekçenin bulunduğu, bu gerekçelerin yangın afet, hırsızlık, ve elde olmayan sebepler olduğu, TTK tacirin defter tutma yükümlülüğü olduğu, söz konusu defterleri özenle saklama mükellefiyeti olduğu, ayrıca söz konusu evraklı en az 10 yıl saklaması gerektiği, basiretli tacirin söz konusu kurallara uymak zorunda olduğu dikkate alındığından davacıların taleplerinin reddine karar verilerek oluşan vicdani kanaate göre aşağıdaki şekilde hüküm kurmak gerekmiştir.
HÜKÜM : Yukarıda açıklanan gerekçelerle ;
1-Davacının davasının REDDİNE,
2-Harç peşin alındığından yeniden harç alınmasına yer olmadığına,
3-Davacı tarafından yapılan yargılama giderlerinin kendi üzerinde BIRAKILMASINA,
4-Davacı tarafından yatırılan gider avansının artan kısmının istek halinde davacıya iadesine, karar kesinleşinceye kadar iade alınmaz ise gider avansının 6100 s. HMK.nun 333. maddesine göre karar kesinleştiğinde re’sen davacıya iadesine,
Dair ; davacı ve vekilinin yüzüne karşı, gerekçeli kararın tebliğinden itibaren 6100 s. HMK’nın 345. maddesi gereğince ( 2 ) hafta içerisinde, ilgili BAM Hukuk Dairesi Başkanlığına sunulmak üzere Mahkememize verilecek dilekçe ile istinaf yolu açık olmak üzere verilen karar açıkça okunup, usulen anlatıldı. 19/09/2022

Katip … Hakim …