Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C. KONYA . ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
T.C. TÜRK MİLLETİ ADINA
KONYA KARAR
. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO :
KARAR NO :

HAKİM :
KATİP :

DAVACI :
DAVALI :HASIMSIZ

DAVA :Zayi Belgesi Verilmesi
DAVA TARİHİ :
KARAR TARİHİ :
GEREKÇELİ KARARIN
YAZILDIĞI TARİH :

Davacı tarafından hasımsız olarak açılan Zayi Belgesi Verilmesi davası Sarayönü Asliye Hukuk Mahkemesi’nin (Asliye Ticaret Mahkemesi Sıfatıyla) 03/11/2021 tarih ve … Esas … Karar sayılı ilamı ile görevsizlik kararı ile dosyanın mahkememiz yukarıdaki esas sıra numarasına kaydı yapılarak davanın yapılıp bitirilen açık yargılaması sonunda;
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ :
Davacı 25/10/2021 tarihli dilekçesiyle; … İli, … İlçesi, … nolu taşıyıcılar kooperatifi taşıyıcılık alanında faaliyet gösterdiğini, kooperatif başkanının karar defterini kaybettiğini, kooperatif defterlerinin kaybolması nedeni ile resmi bir işlem yapılmadığını, kooperatif üyeleri ile kooperatif yönetiminin mağduriyetine sebep olduğunu, açıklanan nedenle zayi belgesi verilmesini talep ve dava etmiştir.
Dilekçeler aşaması tamamlanmış, taraflara duruşma gününü bildirir davetiye tebliğ edilerek duruşma açılmıştır.
Davacı tarafından hasımsız olarak açılan Zayi Belgesi Verilmesi davası Sarayönü Asliye Hukuk Mahkemesi’nin (Asliye Ticaret Mahkemesi Sıfatıyla) 03/11/2021 tarih ve … Esas … Karar sayılı ilamı ile görevsizlik kararı ile dosyanın mahkememizin 2021/746 esas sıra numarasına kaydı yapılmıştır.
Konya Ticaret Sicil Müdürlüğü’nden ilgili belgeler, Sarayönü Kaymakamlığı Malmüdürlüğünden ilgili belgeler istenmiştir.
Dava, “Zayi Belgesi Verilmesi ” davasıdır.
İncelenen dosya kapsamı ve toplanan deliller bir bütün halinde değerlendirildiğinde; Konya İli, Sarayönü İlçesi, SS 73 nolu taşıyıcılar kooperatifi taşıyıcılık alanında faaliyet gösterdiğini, kooperatif başkanının karar defterini kaybettiğini, kooperatif defterlerinin kaybolması nedeni ile resmi bir işlem yapılmadığını, kooperatif üyeleri ile kooperatif yönetiminin mağduriyetine sebep olduğunu, açıklanan nedenle zayi belgesi verilmesini talep ettiği görülmüştür.
Dosya incelendiğinde:
6102 sayılı TTK’nın 82/(7). maddesi, “Bir tacirin saklamakla yükümlü olduğu defterler ve belgeler; yangın, su baskını veya yer sarsıntısı gibi bir afet veya hırsızlık sebebiyle ve kanuni saklama süresi içinde zıyaa uğrarsa tacir zıyaı öğrendiği tarihten itibaren onbeş gün içinde ticari işletmesinin bulunduğu yer yetkili mahkemesinden kendisine bir belge verilmesini isteyebilir. Bu dava hasımsız açılır. Mahkeme gerekli gördüğü delillerin toplanmasını da emredebilir.” hükmünü içermektedir.
Davacı tarafça, davacı kooperatife ait defter ve belgelerin kaybolmasının TTK’nın 82/(7). maddesinde sayılan sebeplerden herhangi birine dayandırılmadığı, zayi belgesi verilmesi koşullarının oluşmadığı anlaşılmış olup, davacının mahkememizin 30/05/2022 tarihli celsesinde davaya ilişkin defterlerin kooperatif başkanınca alındığı ve bir daha kooperatife iade edilmediği şifaen söz konusu defterlerin istenmesine rağmen dava dışı kooperatif başkanı …’ın şikayet edildiği ancak bu şikayete rağmen de defterleri iade etmediği bu nedenle kooperatif adına söz konusu davayı açtıklarını beyan ettikleri görülmüştür.
Yukarıda TTK nın ilgisi maddesi uyarınca davacının mahkemedeki beyanının dava açma koşullarına uymadığı gibi yine dava açma süresinin TTK ilgili maddesinde 15 gün ile sınırlı olduğu ancak söz konusu davanın iddia edilen defter alımından çok sonra açıldığı tespit edilmiştir.
Bununla beraber davacının Özenli hareket etme ve basiretli tacir gibi davranma yükümlülüğüne uygun davranmadığı, davacı tarafın TTK 18/2. maddesini ihlâl ettiği görüldüğünden 6102 sayılı yasanın 82/7. bendinde “Bir tacirin saklamakla yükümlü olduğu defterler ve belgeler; yangın, su baskını veya yer sarsıntısı gibi bir afet veya hırsızlık sebebiyle ve kanuni saklama süresi içinde zıyaa uğrarsa tacir zıyaı öğrendiği tarihten itibaren onbeş gün içinde ticari işletmesinin bulunduğu yer yetkili mahkemesinden kendisine bir belge verilmesini isteyebilir. Bu dava hasımsız açılır maddesi ilkesi gereğince davacının iddialarını TTK ilgili maddeleri gereğince ve bu sebeplere dayandırarak söz konusu davayı açamayacağından davacının davasının reddine karar vermek gerekmiştir.
Yukarıdaki düzenlemelerden anlaşılacağı üzere, tacirin ticari defter ve belgeleri ile ilgili zayi belgesi verilmesini talep edebilmesi için saklamakla yükümlü olduğu defter ve belge olması gerekir. Bu nedenle öncelikle tacirin saklama yükümlülüğünü yerine getirip getirmediğinin irdelenmesi zorunludur. Zira, tacirin 82/7 maddesinden yararlanabilmesi için bir taraftan defterlerin korunması amacıyla gereken dikkati ve özeni göstermiş bulunması, diğer taraftan da ziyaa uğramanın onun iradesi dışında meydana gelmiş olması gereklidir. Kanun hükmünün içeriği incelendiğinde, kaçınılmaz bir halin varlığının arandığı açıktır. Kaçınılmazlık, mutlak ve objektif bir kavramdır. Yani alınan tüm tedbirler, sahip olunan tüm imkana ve araca rağmen, mücbir sebep teşkil eden olayın defterlerin ziyaına neden olması engellenememelidir. Kooperatifler de tacir olarak kabul edildiğinden TTK 82/7 maddesinde öngörülen özen yükümlülüğüne uygun davranması gereklidir.
Dosya incelendiğinde TTK 82 uyarınca zayi belgesi istenilmesi gerek zamanaşımına tabi olduğu, gerekse de zayi işleminin talep edilebilmesi için sınırlı sayıda gerekçenin bulunduğu, bu gerekçelerin yangın afet, hırsızlık, ve elde olmayan sebepler olduğu, davalıların söz konusu nedenlerden birine dayanmadığı, ayrıca söz konusu zayi talebinin 15 günlük sürenin olduğu, zayi belgesi isteyen tarafın da bu süreyi çoktan geçirdiği, TTK tacirin defter tutma yükümlülüğü olduğu, söz konusu defterleri özenle saklama mükellefiyeti olduğu, ayrıca söz konusu evraklı en az 10 yıl saklaması gerektiği, basiretli tacirin söz konusu kurallara uymak zorunda olduğu dikkate alındığından davacıların taleplerinin reddine karar verilerek oluşan vicdani kanaate göre aşağıdaki şekilde hüküm kurmak gerekmiştir.
HÜKÜM : Yukarıda açıklanan gerekçelerle ;
1-DAVACININ ZAYİ YE YÖNELİK AÇMIŞ OLDUĞU DAVANIN TTK ‘NIN İLGİLİ MADDELERİNDEKİ BELİRTİLEN HUSUSLARI İÇERMEDİĞİNDEN DAVACININ DAVASININ REDDİNE,
2-Karar tarihi itibariyle alınması gereken 80,70 TL karar ve ilam harcından, peşin alınan 59,30 TL harcın mahsubu ile kalan 21,40 TL harcın davacıdan alınarak Hazine’ye gelir KAYDINA,
3-Davacı tarafından yapılan yargılama giderlerinin kendi üzerinde BIRAKILMASINA,
4-Davacı tarafından yatırılan gider avansının artan kısmının istek halinde davacıya iadesine, karar kesinleşinceye kadar iade alınmaz ise gider avansının 6100 s. HMK.nun 333. maddesine göre karar kesinleştiğinde re’sen davacıya iadesine,
Dair ; davacı Sınırlı Sorumlu SS73 Nolu Motorlu Taşıtlar Kooperatifi Başkan vekili Mehmet Hakan Büyükcengizin yüzüne karşı, gerekçeli kararın tebliğinden itibaren 6100 s. HMK’nın 345. maddesi gereğince ( 2 ) hafta içerisinde, ilgili BAM Hukuk Dairesi Başkanlığına sunulmak üzere Mahkememize verilecek dilekçe ile istinaf yolu açık olmak üzere verilen karar açıkça okunup, usulen anlatıldı. 30/05/2022

Katip … Hakim …