Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C. TÜRK MİLLETİ ADINA
KONYA KARAR
. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO :
KARAR NO :

HAKİM :
KATİP :

DAVACI :
VEKİLLERİ:
DAVALI : 1-
VEKİLİ :
DAVALI : 2-
VEKİLLERİ:

DAVA : Menfi Tespit (Kıymetli Evraktan Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ :
KARAR TARİHİ :
GEREKÇELİ KARARIN
YAZILDIĞI TARİH :

Davacı tarafından davalı aleyhine açılan davanın yapılan yargılaması sonunda;
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ :
Davacı vekili 09/10/2015 tarihli dilekçesiyle; Davacı şirket ile dava dışı …Tarım Ltd. Şti. arasında 15/03/2015 tarihli yem hammedde satış sözleşmesi imzalandığını, sözleşmeye istinaden davacı şirkete satılacak 840 ton damıtılmış mısır küspesi karşılığında davacı şirket tarafından davalı …Tarım Ltd. Şti.’ye toplam 822.000 TL. bedelli, 10 adet çek verildiğini, sözleşmeye konu malların en geç 07/10/2015 tarihinde davacıya teslim edileceğinin kararlaştırılmasına rağmen teslim edilmediği gibi çeklerin de iade edilmeyip …Tarım Ltd. Şti. tarafından da davalı … Tarım AŞ.’ye devredildiğini, …Tarım Ltd. Şti. ile … Tarım AŞ. arasında organik bağ bulunduğunu, …Tarım Ltd. Şti. tarafından çeklerin … Tarım AŞ.’ye devrinin gerçek bir mal alış verişine dayanmadığını, verilen 10 adet çekten bu davaya konu olan … … … Şubesine ait, keşidecisi davacı şirket olan, 14/10/2015 keşide tarihli, … çek nolu ve 70.000 TL. bedelli çekin … Tarım AŞ. tarafından davalılardan …Faktoring A.Ş.ye, 14/10/2015 keşide tarihli, … çek nolu ve 80.000 TL. bedelli çekin ise … Tarım AŞ. tarafından davalılardan … Bankası A.Ş.ye devredildiğini ancak, bu çeklerin devrinin davalı faktoring şirketi yönünden 6361 s. Kanun’un 9/2 ve 38. maddelerine aykırı olduğunu, davalı faktoring şirketi tarafından temlik alınan alacağın gerçek bir ticari ilişkiden kaynaklanan alacak olmadığını, davalı Banka yönünden ise çeklerin teminat amacıyla devredilmiş olması ve çeklerde rehin (teminat) cirosunun geçerli olmaması nedeniyle, davalı Banka’nın yetkili hamil olmadığını beyan ederek, davacının dava konusu çeklerden 70.000 TL. bedelli çekten dolayı …Tarım Ltd. Şti., … Tarım A.Ş. ve …Faktoring A.Ş.ye, 80.000 TL. bedelli çekten dolayı ise …Tarım Ltd. Şti., … Tarım A.Ş. ve … Bankası A.Ş.ye borçlu olmadığının tespitine, çeklerin iptaline, davacı şirket aleyhine bu çeklerden dolayı icra takibi başlatılması halinde takip konusu alacağın % 20’sinden aşağı olmamak üzere takip başlatacak olanlar aleyhine tazminata hükmedilmesine karar verilmesini dava ve talep etmiştir.
Konya . Asliye Ticaret Mahkemesi’nin 21/06/2016 gün ve … E. … K. sayılı ilam ile davalılardan …Tarım Ltd. Şti.’nin, Ankara . Asliye Ticaret Mahkemesi’nin 25/02/2016 gün ve … E. … K. sayılı ilamı ile de davalılardan … Tarım A.Ş.’nin iflasına karar verilmiş olması, iflas kararlarının kesinleşmesinin beklenmesinin, kesinleşmeden sonra da 2. alacaklılar toplantısının beklenmesinin gerekmesi nedenleriyle ve usül ekonomisi gereğince dava, …Tarım Ltd. Şti. ile … Tarım A.Ş. yönünden tefrik edilerek Mahkememizin … E. sırasına kaydedilmiştir.
Dilekçeler aşaması tamamlanmış, taraflara duruşma gününü bildirir davetiye tebliğ edilerek duruşma açılmıştır.
Davalılardan faktoring şirketi vekili, davalı faktoring şirketinin 6361 s. kanunun 9/3. maddesine uygun olarak dava konusu çeki devraldığını, aynı kanunun 9/2. maddesi gereğince üzerine düşen yükümlülükleri yerine getirdiğini, 9/3. maddeye istinaden davacının …Tarım Ltd. Şti. ile arasındaki ilişkiden kaynaklanan def’ileri davalı faktoring şirketine karşı ileri süremeyeceğini beyan ederek, kendileri yönünden davanın reddine karar verilmesini istemiştir.
Davalı Banka vekili ise, davalı Banka’nın yetkili hamil olduğunu, ilgili çekin temlik cirosu ile davalı Banka’ya devredildiğini, davacı keşidecinin diğer şirketlerle olan ilişkiden doğan iddialarını davalı Banka’ya karşı ileri süremeyeceğini beyan ederek, kendileri yönünden davanın reddine karar verilmesini istemiştir.
Davacı tarafından 15/03/2015 tarihli sözleşme ve …Tarım Ltd. Şti.’ye gönderilen ihtarname ile …Tarım Ltd. Şti.’nin cevabi ihtarname suretleri, çek teslim bodrosu sureti ibraz edilmiş, davalılardan …Tarım Ltd. Şti. ile … Tarım AŞ.’nin ortak ve yöneticilerini gösterir ticaret sicil kayıtları getirtilmiş, davalı faktoring AŞ. tarafından da fatura ve … Tarım AŞ.’ye yapılan ödeme belgeleri sureti dosyamıza sunulmuş, davalı Banka yönünden bankaya devredilen çekin rehin cirosu ile devredilip devredilmediği konusunda 23/03/2016 tarihli rapor, 10/05/2015 tarihli ek rapor ve başka bir bilirkişiden 29/07/2016 tarihli rapor alınmıştır.
Mahkememizin 15/12/2016 tarih … E. … K. sayılı kararı ile davanın kısmen kabul kısmen reddine karar verilmiş, davacı vekili ve davalı …Faktoring A.Ş. vekili ile … Bankası A.Ş. vekilinin istinaf başvurusu üzerine dosya istinaf incelemesi için ilgili BAM’ne gönderilmiş, Ankara BAM . HD.nin 10/04/2017 tarih … E. … K. sayılı ilamı ile “dosya içerisindeki bilgi ve belgelere, dosya kapsamına uygun olduğu, mahkeme kararının gerekçesinde dayanılan delillerin tartışılıp değerlendirilmesinde, usul ve esas yönünden yasaya aykırı bir yön bulunmadığı, davacı ve davalılardan faktoring şirketi vekillerinin ileriye sürdüğü istinaf sebeplerinin yerinde olmadığı” gerekçesiyle tarafların istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
Ankara BAM . HD.nin 10/04/2017 tarih … E. … K. sayılı ilamı ile tarafların istinaf başvuruları reddedilmiş, Davalı …Faktoring vekilinin Temyiz başvuru üzerine dosya Temyiz incelemesi için ilgili Yargıtay Hukuk dairesine gönderilmiş, Yargıtay . Hukuk Dairesi’nin 06/10/2020 tarih … esas … karar sayılı ilamı ile “…Dava, davacı tarafından keşide edilen çekten dolayı borçlu olmadığının tespiti istemine ilişkindir. Dava konusu çek, davacı … Yem Üretim A.Ş. tarafından düzenlenmiş olup, çekin lehtarı …Tarım Ltd. Şti.’dir. Söz konusu çek lehtarın ilk cirosu ile … Tarım A.Ş.’ye ciro edilmiş, bu şirket tarafından da çek davalı faktoring şirketine cirolanmıştır. Dolayısıyla çek faktoring şirketine ayrı bir tüzel kişiliği bulunan ikinci ciranta … A.Ş. tarafından geçmiştir. Bu nedenle somut olayda 6361 sayılı Kanunun 9/3 maddesi yerine her iki şirket arasında iktisadi özdeşlik bulunduğu gerekçesiyle anılan Kanunun 9/2 maddesinin uygulanması yerinde olmadığı gibi faktoring şirketinin çekin ciro yolu ile devralmasında kötüniyetli olduğu iddia ve ispat edilememiştir. O halde davalı …Faktoring A.Ş. yönünden de davanın reddine karar verilmesi gerekirken yazılı şekilde hüküm kurulması doğru olmamış, bozmayı gerektirmiştir. Ayrıca HMK’nın 359. maddesinde kararın hangi hususları içerdiği belirtilmiş olup, aynı maddenin 1/a bendinde kararı veren Bölge Adliye Mahkemesi, başkanı, üyeleri ve zabıt katibinin ad ve soyadları ile sicil numaralarının karar başlığında gösterilmesi gerektiği hususuna değinilmiştir. Bölge Adliye Mahkemesi’nce verilen karar başlığında yukarıda belirtilen hususların belirtilmemesi de doğru olmamıştır. Yukarıda açıklanan nedenlerle kararın BOZULMASINA” karar verilerek davanın yeniden görülmesi için dosya mahkememize geri gönderilmiş. Mahkememizin … Esas sayılı sırasını almıştır.
İncelenen dosya kapsamı ve toplanan deliller bir bütün halinde değerlendirildiğinde;
Dava, “menfi tespit” davasıdır.
Somut olayda ; Mahkememizin 15/12/2016 tarih ve … esas … karar sayılı ilamı nihai olarak Yargıtay . Hukuk Dairesi’nin … esas … karar sayılı ilamı ile mahkememizin vermiş olduğu Ankara BAM . Hukuk Dairesi Başkanlığı’nın … esas … karar sayılı ilamı bozularak yeniden mahkememize gönderilerek 2021/506 esas numarasını alarak yeniden yargılanmak üzere mahkememize gönderilmiştir.
Yargıtayın mahkememizin … esas … karar sayılı ilamında davalılardan davalı … A.Ş. Yönünden davanın reddi ile diğer davalı …Faktoring A.Ş. Açısından davanın kabulüne karar verilmesini davalı vekilinin istinafı üzerine incelenmiş Ankara BAM . Hukuk Dairesi Başkanlığı’nın … esas … /1886 karar sayılı ilamı ile onanarak davalı …Faktoring’in talebi reddedilmiş ancak davalı …Faktoring şirketince verilen karar temyiz edilmesi üzerine Yargıtay . Hukuk Dairesince 6361 sayılı kanunu 9-3.maddesi yerine her iki şirket arasında iktisadi özdeşlik bulunduğu gerekçesiyle alınan kanunun 9-2 maddesinin uygulanmasının yerinde olmadığı …Faktoring şirketlerinin çekleri ciroyla devr almasında kötü niyetli olduğunu iddia ve ispat edilmemesi bu nedenle diğer davalı … hakkında red kararı verilirken diğer davalı …Faktoring A.Ş. Yönünden davanın reddine karar verilmesi gerekirken …Faktoring A.ŞY yönünden davanın kabulüne karar verilmesi yüksek Mahkemece doğru bulunmayarak bozmayı gerektirmiş, bu nedenle mahkememizin önceki kararı bozularak yeniden yargılanmak üzere mahkememize gelmiştir.
Yapılan incelemede davalıların … ve …Faktoring yönünden dosyada yeni bir işlem yapmak gerekmeksizin dosyanın tekemmül etmiş olduğundan mahkememizin 15/12/2016 tarihli kararı ve gerekçesi bulunduğu şekliyle korunarak her iki davalı yönünden davanın reddine karar vermek gerekmiş olup aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.
Olayı yeniden özetlemek gerekirse 15/03/2015 tarihli sözleşme ile davacının …Tarım Ltd. Şti.’ye Konya . Noterliğinden gönderdiği 23/10/2015 gün ve … nolu ihtarname, …Tarım Ltd. Şti. tarafından aynı noterlikten gönderilen 26/10/2015 gün ve … nolu cevabi ihtarname içerikleri ve toplanan diğer delillerden, davacı şirket ile davalılardan …Tarım Ltd. Şti. arasında tanzim edilen 15/03/2015 tarihli sözleşmeye istinaden 840 ton damıtılmış mısır küspesinin …Tarım Ltd. Şti. tarafından davacı şirkete teslim edilmediği, sözleşmeye istinaden davacı tarafından …Tarım Ltd. Şti.ye verilen çeklerin iade edilmediği gibi, …Tarım Ltd. Şti. tarafından … Tarım A.Ş.ye devredilmiş olduğu, … Tarım A.Ş. tarafından da 14/10/2015 keşide tarihli, … çek nolu ve 70.000 TL. bedelli çekin davalılardan …Faktoring A.Ş.ye, 14/10/2015 keşide tarihli, … çek nolu ve 80.000 TL. bedelli çekin ise davalılardan … Bankası A.Ş.ye devredildiği davacının …Tarım Ltd. Şti.’ye bu 2 çekten dolayı borçlu olmadığı kanaatine varılmıştır.
Ticaret Sicil Müdürlüklerinin cevabi yazılarından da, davalı …Tarım Ltd. Şti.’nin şirket müdürünün 19/11/2012 tarihinden itibaren 10 yıl süreyle … olduğu, davalı … Tarım AŞ.’nin yönetim kurulu üyeleri olup aynı zamanda bu şirketi münferiden temsil ve borçlandırmaya yetkili olan kişilerin ise 06/06/2013 tarihinden itibaren 3 yıl süreyle … , … , … ve … olduğu anlaşılmıştır. Davacı şirket ile …Tarım Ltd. Şti. arasında tanzim edilen sözleşmenin 15/03/2015 tanzim tarihi itibariyle ve halen, …Tarım Ltd. Şti. ile … Tarım AŞ.’nin yöneticilerinin (münferiden yetkili yöneticilerinden birinin) … olması karşısında, …Tarım Ltd. Şti. ile … Tarım AŞ. arasında organik bağ bulunduğu, …Tarım Ltd. Şti. tarafından önce … Tarım AŞ.’ye ciro edilen dava konusu çek karşılığında, …Tarım Ltd. Şti. ile … Tarım AŞ. arasında gerçek bir alışveriş olduğunun da ispat edilemediği anlaşıldığından, dava konusu çekin bedelsiz kaldığının davacı tarafından davalılardan … Tarım AŞ.’ye karşı da ileri sürülebileceği, davacının … Tarım AŞ.’ye de bu çekten dolayı borçlu olmadığı kanaatine varılmıştır.
Davalılar tarafından yapılan incelemede ise ;
Taraflar arasındaki sorun ; davalı banka ve …Faktorin A.Ş.’nin kullandırdığı krediden dolayı teminat amacıyla çekin lehtarından ciro yoluyla aldığı ve üzerinde rehin cirosu ibaresi bulunmayan çekteki cironun, rehin (teminat) cirosu olarak kabul edilip edilemeyeceği, davalıların çeklerdeki rehin cirosunun mümkün olmaması karşısında yetkili hamil sayılıp sayılamayacağı ve davacı keşidecinin şahsi defilerini davalı hamil bankaya karşı da ileri sürüp süremeyeceği ve davacının 80.000 TL. Ve 70.000,00TL bedelli çeklerden dolayı davalı bankaya ve …Faktoring ‘e borçlu olup olmadığı sorunudur.
Yargıtay . HD.nin 24/05/2016 gün ve … E. … K. sayılı emsal içtihadına göre, “Davacı keşideci, bedelsizlik iddiasına dayanarak menfi tespit isteminde bulunmuştur. TTK’nun 687’nci maddesine göre bedelsizlik def’i kişisel defi olup, ancak hamilin kambiyo senedini iktisap ederken bile bile borçlunun zararına hareket etmiş olması hâlinde hamile karşı ileri sürülebilir. Somut olayda, dava konusu çeklerin davalı lehtar Ahmet Coşkun Balım tarafından davalı bankaya kredi borcundan dolayı teminat amacıyla verildiği çek teslim belgesinden anlaşılmaktadır. Davalı bankanın çeki teminat olarak alması çekin bedelsizliğini bildiğini ve davacı keşidecinin zararına hareket ettiğini göstermez. Teminat durumu davalı lehtar Ahmet Coşkun Balım ile davalı banka arasında olduğundan, hamil bankanın çekleri iktisap ederken bile bile borçlunun zararına hareket ettiğini göstermez. Davacı, davalı bankanın kötüniyetini kanıtlamadıkça, bedelsizlik iddiası ile davalı bankaya karşı talepte bulunamaz. Bu nedenlerle mahkemece, davalı banka aleyhine açılan davanın reddine karar verilmesi gerekirken yazılı şekilde karar verilmesi doğru görülmemiş, hükmün bozulması gerekmiştir.”
Yargıtay . HD.nin 23/03/2016 gün ve … E. … K. sayılı emsal içtihadına göre de, “Dava, çekten dolayı borçlu olmadığının tespiti istemine ilişkindir. Dava konusu çekte, dava dışı Mehmet Kanar tarafından yapılan cironun tahsil cirosu ya da rehin cirosu olduğuna dair bir ifade bulunmadığından, cironun temlik cirosu olduğunun kabulü gerekir. Öte yandan banka iyiniyetli hamil olduğundan, davacı dava dışı lehtara karşı ileri sürebileceği def’i ve itirazları davalı bankaya karşı ileri süremez. “
Yukarıda yazılı emsal içtihatlarda da belirtildiği üzere, çeklerde rehin cirosu geçerli değil ise de ; çekte rehin cirosu olduğuna ilişkin açık bir ibare bulunmadığı takdirde, cironun temlik cirosu olduğunun kabul edilmesi gerekmektedir. Bu çek yönünden yaptırılan 2 ayrı bilirkişi incelemesine ilişkin raporlardan dava konusu 80.000 TL ve 70.000,00 TL bedelli çeklerde rehin veya teminat cirosu olduğuna ilişkin bir ibarenin bulunmadığı anlaşıldığından, dava konusu bu çekteki cironun temlik cirosu olduğunun kabul edilmesi gerektiği sonucuna varılmıştır.
Bedelsizlik def’inin de kişisel def’i olup, ancak hamilin kambiyo senedini iktisap ederken bile bile borçlunun zararına hareket etmiş olması hâlinde hamile karşı ileri sürülebilecek def’ilerden olduğu, davalıların davacının bile bile zararına hareket ettiğinin davacı tarafından ispat edilemediği anlaşıldığından, davalıların dava konusu çekten dolayı yetkili hamil olduğu, davacı keşideciye karşı takip yapabileceği, davacının bedelsizlik def’ini davalı banka ve …Faktoring A.Ş’ye karşı ileri süremeyeceği ve davacının dava konusu çeklerden dolayı davalı bankaya ve …Faktoring A.Ş’ye karşı borçlu olduğu anlaşıldığından, davacının davasının davalılar yönünden Yargıtay . Hukuk Dairesi’nin … esas … karar sayılı ilamında daha önceden tefrik edilen davalı …Tarım Ltd. Şti. Ve … Tarım A.Ş ‘nin birbirleri arasındaki çekleri ciro etmesi nihayetinde ciro yoluyla davalılardan Faktoring şirketine cirolanması diğer iki davalı iktisadi özdeşlik bulunması nedeniyle FAktoring şirketlerinin ciro yoluyla çeki temin etmesinde herhangi bir kötü niyetinin de ispatlanmamasına rağmen önceki kararda davalılardan banka hakkında verilen karar ile davalı Faktoring şirketi hakkında verilen kararın farklı olması bozma gerekçesi olduğu bankanın yapısıyla Faktoring şirketinin her ne kadar yapılarındaki farklılıklar olmasına rağmen davamız konusu ciro işlemlerinde aynı muamelelere tabi tutulması gerektiğinden Yüksek Mahkemenin verdiği karar yani banka hakkında verilen kararla diğer davalı …Faktoring A.Ş hakkında da aynı kararı verilmesi kanaati oluşmuştur.
Davalılardan bankanın çeke ilişkin tedbir kararı mevcut ise de ; davalı banka tarafından herhangi bir tazminat talebinde bulunulmadığından tedbir nedeniyle tazminata hükmedilmemiş ve oluşan vicdani kanaat ile aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.
Her ne kadar 20/01/2022 tarihli celsede kararın 1.maddesinde her iki davalı yönünden de davanın reddine karar verilmişse de Yargıtay . Hukuk Dairesi’nin … esas … karar sayılı ilamında davalı … bankası yönünden herhangi bir bozma kararı verilmeyip sadece diğer davalı …Faktoring açısından hüküm kurulması gerektiğinden davalı … bankası hakkındaki önceki kararda verilen red kararı geçerli olmak koşuluyla aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.
HÜKÜM : Yukarıda açıklanan gerekçelerle ;
1-Davacının davasının davalılar … Bankası A.Ş. Ve diğer davalı …Faktoring A.Ş. Yönünden REDDİ,
2-Davalı … Bankası hakkındaki tedbir kararının davanın kesinleşmesinden sonra kaldırılmasına,
3-Karar tarihi itibariyle alınması gereken 80,70 TL karar ve ilam harcının peşin alınan 2.561,63 TL harçtan mahsubu ile davacı tarafından fazladan yatırıldığı anlaşılan 2.480,93 TL’nin kararın kesinleşmesi ve talep halinde davacıya İADESİNE,
4-Davacı tarafından yapılan yargılama giderinin kendi üzerinde BIRAKILMASINA,
5-Davalılardan … Bankası tarafından yapılan 50,00 TL yargılama giderinin davacıdan alınarak davalılardan … Bankası A.Ş.’ye VERİLMESİNE,
6-Davalılardan …Faktoring A.Ş. tarafından yapılan 85,70 TL İstinaf Kanun Yoluna Başvuru Harcı, 176,60 TL Temyiz Yoluna Başvurma Harcı ile 100,00 TL tebligat ve posta gideri olmak üzere toplam 362,30 TL yargılama giderinin davacıdan alınarak davalılardan …Faktoring A.Ş.’ye VERİLMESİNE,
7-Davalılardan …Faktoring A.Ş. tarafından yapılan 1.195,42 TL Temyiz Karar Harcının Yargıtay . Hukuk Dairesi’nin 06/10/2020 tarih … esas … karar sayılı ilamı gereğince istek halinde davalı …Faktoring A.Ş’ye İADESİNE,
8-Karar tarihi itibariyle yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca davalılardan … Bankası vekili için 11.200,00 TL vekalet ücretinin davacıdan alınarak davalılardan … Bankası A.Ş.’ye verilmesine,
9-Karar tarihi itibariyle yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca davalılardan …Faktoring A.Ş. vekili için 9.900,00 TL. vekalet ücretinin davacıdan alınarak davalılardan …Faktoring A.Ş.’ye verilmesine,
10-Davacı tarafından yatırılan gider avansından artan kısmın, kararın kesinleşmesi beklenilmeksizin istek halinde davacıya iadesine, karar kesinleşinceye kadar iade alınmaz ise gider avansının artan kısmının 6100 s. HMK.nun 333. maddesine göre karar kesinleştiğinde re’sen davacıya iadesine,
Dair ; davacı vekili ile davalı … Bankası vekilinin yüzüne karşı, gerekçeli kararın tebliğinden itibaren 6100 s. HMK’nın 345. maddesi gereğince ( 2 ) hafta içerisinde, ilgili BAM Hukuk Dairesi Başkanlığına sunulmak üzere Mahkememize verilecek dilekçe ile istinaf yolu açık olmak üzere verilen karar açıkça okunup, usulen anlatıldı. 20/01/2022

Katip Hakim