Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
KONYA
.ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
TÜRK MİLLETİ ADINA
GEREKÇELİ KARAR
ESAS NO:
KARAR NO:

BAŞKAN :
ÜYE :
ÜYE :
KATİP :

DAVACI :
VEKİLLERİ:
DAVALILAR : 1-
2-
DAVA : Menfi Tespit & İstirdat
DAVA TARİHİ:
KARAR TARİHİ:
GEREKÇELİ KARARIN
YAZILDIĞI TARİH :
Davacı vekili tarafından davalılar aleyhine mahkememize açılmış bulunan “Menfi Tespit & İstirdat” davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
HEYETİMİZCE GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
Davacı vekilinin 21.11.2018 tevzi tarihli dava dilekçesinde özetle; Müvekkili ile davalı şirket arasında 08.08.2018 tarihinde mal alım sözleşmesinin imzalandığını, sözleşmenin imzalanması ile birlikte sözleşmede belirtilen ödeme koşullarına göre davacı müvekkili şirketin ödemesi gereken 30.000,00 USD karşılığı olarak 157.950,00 TL nakit bedeli ve 60.000,00 USD 30.11.2018 tarihli tanzim edilen çeki davalı şirket yetkilisine teslim ettiğini, ayrıca buna ek olarak taraflarınca davalı şirkete 25.09.2018 tarihinde 5.000,00 USD karşılığı olarak 30.650,00 TL ve 05.10.2018 tarihinde 50.000,00 TL ödeme yapıldığını, ancak şirketin sözleşmede belirtilen termin tarihlerinde borcunu ifa etmediğini, davalının sözleşme icabı teslim edebildiği tek malın 25.09.2018 tarihinde yaklaşık 115.000,00 TL değerinde olan eksik kolonlar olduğunu, müvekkili firmanın sözleşmeden kaynaklanan malların teslimi için davalılara defalarca sözlü iletişime geçtiğini ancak sonuç alamadığını, bunun üzerine taraflarınca 07.11.2018 tarihinde Kadıköy .Noterliğinden …yevmiye no’lu ihtar çekildiği ve malları 3 iş günü içerisinde teslim edilmesini aksi takdirde sözleşmeden doğan haklarını kullanacaklarının ihtar edildiğini, ancak süresi içerisinde davalı şirket tarafından herhangi bir teslimat olmadığını, sözleşme gereği önden ödemesi peşin olarak yapılan malları teslim alamayan müvekkilinin davalıdan sözleşme imzalanması sırasında teslim ettiği …Bankası …Şubesine ait …Seri nolu, keşide yeri …olan 30.11.2018 tarihli, 60.000 USD bedelli çek aslını kendisine teslim edilmesini talep ettiğini ancak davalıların çeki iade etmeye yanaşmadıklarını, ortaya çıkan fiili durumun müvekkili davacı açısından çekilemez hale geldiğini, öte yandan çekin mevzuata aykırı surette 3. şahıs ve tespit edemedikleri Faktoring şirketine ciro ile temlik edildiğini, davalılardan …sözleşmede müşterek ve müteselsil kefil olduğunu, kendisinin aynı zamanda davalı şirketin yetkilisi olduğunu, tüm taleplerinin aynı zamanda kefile karşı taraflarınca rüc’u edildiğinden bahisle; Dava konusu …Bankası …Şubesine ait …Seri nolu, keşide yeri …olan. 30.11.2018 tarihli, 60.000 USD bedelli çekin bedelsizliğine, dava konusu çekin bedelinin tahsili halinde bu bedelin avans faiziyle birlikte davalıdan tahsiline, davalı şirkete taraflarınca banka kanalı ile gönderilen 157.950,00 TL, 50.000,00 TL ve 30.650,00 TL olmak üzere toplam 238.600,00 TL’den iade mal bedeli olan 115.000,00 TL’nin tenkis edilerek toplam 123.600,00 TL alacaklarının istirdadına, ihtarname tarihinden itibaren avans faizi tatbikine, kefil …da müşterek müteselsil kefil sıfatı ile taleplerinden sorumlu tutulmasına karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalılara dava dilekçesi ve duruşma günü usulüne uygun olarak tebliğ edildiği, ancak davalıların davaya karşı herhangi bir cevap vermedikleri gibi kendilerini vekil ile de temsil ettirmedikleri anlaşılmıştır.
Davacı tarafın bildirmiş olduğu delilleri, banka kayıtları, Kadıköy .Noterliği’nin 07.11.2018 tarih ve …yevmiye numaralı ihtarnamenin tebliğ şerhli fotokopisi, davacı ve davalı şirketin ticari sicil kayıtları dosyamız içerisine celbedilmiş ve dosyamızda bilirkişi incelemesi yaptırılmıştır.
Davacı şirketin adresinin bulunduğu mahal mahkemesine talimat yazılarak; 2018, 2019 ve 2020 yıllarına ait ticari defterleri üzerinde mali müşavir bilirkişisi marifetiyle uyuşmazlık konuları ile sınırlı olarak rapor düzenlenmesinin istenildiği, SMMM&KGK Bağımsız Denetçi bilirkişi S.Selim Kurt tarafından düzenlenen 02.11.2020 tarihli bilirkişi raporunda; Davacı şirketin davalı şirketten 432.942,00 TL tutarında alacaklı olduğunun bildirildiği görülmüştür.
Davalı tarafın 2018, 2019 ve 2020 yıllarına ait ticari defterlerinin incelenmesi yönünde davalı tarafa meşruhatlı davetiye çıkartılmak suretiyle ticari defterlerini dosyaya sunmaları veya incelenmesi halinde ne şekilde hazır edileceklerine yönelik beyanda bulunmaları için kesin süre verilmesine rağmen davalı tarafın ticari defterlerini dosyaya sunmadığı gibi ne şekilde hazır edileceklerine yönelik beyanda da bulunmadıkları görülmüştür.
Dava; Menfi Tespit ve İstirdat davasıdır.
Tüm dosya kapsamı hep birlikte değerlendirildiğinde; Davacının, davalı şirket ile aralarında 08.08.2018 tarihinde mal alım sözleşmesinin imzalandığını, sözleşmenin imzalanması ile birlikte sözleşmede belirtilen ödeme koşullarına göre davacı şirketin ödemesi gereken 30.000,00 USD karşılığı olarak 157.950,00 TL nakit bedeli ve 60.000,00 USD 30.11.2018 tarihli tanzim edilen çeki davalı şirket yetkilisine teslim ettiğini, ayrıca buna ek olarak taraflarınca davalı şirkete 25.09.2018 tarihinde 5.000,00 USD karşılığı olarak 30.650,00 TL ve 05.10.2018 tarihinde 50.000,00 TL ödeme yapıldığını, ancak şirketin sözleşmede belirtilen termin tarihlerinde borcunu ifa etmediğini, davalının sözleşme icabı teslim edebildiği tek malın 25.09.2018 tarihinde yaklaşık 115.000,00 TL değerinde olan eksik kolonlar olduğunu, davacı firmanın sözleşmeden kaynaklanan malların teslimi için davalılara taraflarınca 07.11.2018 tarihinde Kadıköy .Noterliğinden …yevmiye no’lu ihtar çekildiğini ve malları 3 iş günü içerisinde teslim edilmesini aksi takdirde sözleşmeden doğan haklarını kullanacaklarının ihtar edildiğini, ancak süresi içerisinde davalı şirket tarafından herhangi bir teslimat olmadığını, sözleşme gereği önden ödemesi peşin olarak yapılan malları teslim alamayan davacı şirketin davalıdan sözleşme imzalanması sırasında teslim ettiği …Bankası …Şubesine ait …Seri nolu, keşide yeri İstanbul olan 30.11.2018 tarihli, 60.000 USD bedelli çek aslını kendisine teslim edilmesini talep ettiğini ancak davalıların çeki iade etmeye yanaşmadıklarından bahisle; Dava konusu …Bankası …Şubesine ait …Seri nolu, keşide yeri İstanbul olan. 30.11.2018 tarihli, 60.000 USD bedelli çekin bedelsizliğine, dava konusu çekin bedelinin tahsili halinde bu bedelin avans faiziyle birlikte davalıdan tahsiline, davalı şirkete taraflarınca banka kanalı ile gönderilen 157.950,00 TL, 50.000,00 TL ve 30.650,00 TL olmak üzere toplam 238.600,00 TL’den iade mal bedeli olan 115.000,00 TL’nin tenkis edilerek toplam 123.600,00 TL alacaklarının istirdadına, ihtarname tarihinden itibaren avans faizi tatbikine, kefil …da müşterek müteselsil kefil sıfatı ile taleplerinden sorumlu tutulmasına karar verilmesini talep ve dava ettiği, davalıların duruşmalara katılmadıkları gibi davaya karşı da herhangi bir cevap vermedikleri görülmüştür.
Davanın; TBK’nın 470 ve devamı maddelerinde düzenlenen, eser sözleşmesinden kaynaklanan bakiye iş bedelinden kaynaklanan İİK’nun 72. maddesi gereğince menfi tespit ve istirdat istemine ilişkin olduğu, davacının iş sahibi, davalının ise yüklenici olduğu görülmüştür.
2004 sayılı İİK.72.maddesinde; “Borçlu, icra takibinden önce veya takip sırasında borçlu bulunmadığını ispat için menfi tesbit davası açabilir…. Borçlu, menfi tesbit davası zımmında tedbir kararı almamış ve borç da ödenmiş olursa, davaya istirdat davası olarak devam edilir.” şeklinde, 6098 sayılı TBK’nun 117. maddesinde; “Muaccel bir borcun borçlusu, alacaklının ihtarıyla temerrüde düşer. Borcun ifa edileceği gün, birlikte belirlenmiş veya sözleşmede saklı tutulan bir hakka dayanarak taraflardan biri usulüne uygun bir bildirimde bulunmak suretiyle belirlemişse, bu günün geçmesiyle; haksız fiilde fiilin işlendiği, sebepsiz zenginleşmede ise zenginleşmenin gerçekleştiği tarihte borçlu temerrüde düşmüş olur. Ancak sebepsiz zenginleşenin iyiniyetli olduğu hâllerde temerrüt için bildirim şarttır.”şeklinde, TBK’nun 123.maddesinde; “Karşılıklı borç yükleyen sözleşmelerde, taraflardan biri temerrüde düştüğü takdirde diğeri, borcun ifa edilmesi için uygun bir süre verebilir veya uygun bir süre verilmesini hâkimden isteyebilir.” şeklinde, TBK’nun 124.maddesinde; “Aşağıdaki durumlarda süre verilmesine gerek yoktur: 1. Borçlunun içinde bulunduğu durumdan veya tutumundan süre verilmesinin etkisiz olacağı anlaşılıyorsa. 2. Borçlunun temerrüdü sonucunda borcun ifası alacaklı için yararsız kalmışsa. 3. Borcun ifasının, belirli bir zamanda veya belirli bir süre içinde gerçekleşmemesi üzerine, ifanın artık kabul edilmeyeceği sözleşmeden anlaşılıyorsa.” şeklinde, TBK’nun 125.maddesinde; “Temerrüde düşen borçlu, verilen süre içinde, borcunu ifa etmemişse veya süre verilmesini gerektirmeyen bir durum söz konusu ise alacaklı, her zaman borcun ifasını ve gecikme sebebiyle tazminat isteme hakkına sahiptir. Alacaklı, ayrıca borcun ifasından ve gecikme tazminatı isteme hakkından vazgeçtiğini hemen bildirerek, borcun ifa edilmemesinden doğan zararın giderilmesini isteyebilir veya sözleşmeden dönebilir. Sözleşmeden dönme hâlinde taraflar, karşılıklı olarak ifa yükümlülüğünden kurtulurlar ve daha önce ifa ettikleri edimleri geri isteyebilirler. Bu durumda borçlu, temerrüde düşmekte kusuru olmadığını ispat edemezse alacaklı, sözleşmenin hükümsüz kalması sebebiyle uğradığı zararın giderilmesini de isteyebilir.” şeklinde, TBK’nun 470. maddesinde; “Eser sözleşmesi, yüklenicinin bir eser meydana getirmeyi, işsahibinin de bunun karşılığında bir bedel ödemeyi üstlendiği sözleşmedir.” şeklinde, TBK’nun 471. maddesinde; “Yüklenici, üstlendiği edimleri işsahibinin haklı menfaatlerini gözeterek, sadakat ve özenle ifa etmek zorundadır. Yüklenicinin özen borcundan doğan sorumluluğunun belirlenmesinde, benzer alandaki işleri üstlenen basiretli bir yüklenicinin göstermesi gereken meslekî ve teknik kurallara uygun davranışı esas alınır. Yüklenici, meydana getirilecek eseri doğrudan doğruya kendisi yapmak veya kendi yönetimi altında yaptırmakla yükümlüdür. Ancak, eserin meydana getirilmesinde yüklenicinin kişisel özellikleri önem taşımıyorsa, işi başkasına da yaptırabilir. Aksine âdet veya anlaşma olmadıkça yüklenici, eserin meydana getirilmesi için kullanılacak olan araç ve gereçleri kendisi sağlamak zorundadır.” şeklinde, TBK’nun 479/1. maddesinde; “İşsahibinin bedel ödeme borcu, eserin teslimi anında muaccel olur” şeklinde düzenlemeler yapıldığı,
Davacı şirketin adresinin bulunduğu mahal mahkemesine talimat yazılarak; 2018, 2019 ve 2020 yıllarına ait ticari defterleri üzerinde mali müşavir bilirkişisi marifetiyle uyuşmazlık konuları ile sınırlı olarak rapor düzenlenmesinin istenildiği, SMMM&KGK Bağımsız Denetçi bilirkişi …tarafından düzenlenen 02.11.2020 tarihli bilirkişi raporunda; Davacı şirketin davalı şirketten 432.942,00 TL tutarında alacaklı olduğunun bildirildiği, mahkememizce bilirkişi raporunun ayrıntılı ve denetimine açık olması nedeniyle hükme esas alındığı, davalı şirkete meşruhatlı davetiye çıkartılarak 2018, 2019 ve 2020 yıllarına ait ticari defterlerini dosyaya sunması veya incelenmesi halinde ne şekilde hazır edileceğine yönelik beyanda bulunması için kesin süre verilmesine rağmen davalı tarafın ticari defterlerini dosyaya sunmadığı gibi ne şekilde hazır edileceğine yönelik beyanda da bulunmadığı, bu nedenle ticari defterlerini sunmaktan kaçındığı, HMK’nun 222.maddesi gereğince davacı tarafın ticari defterlerinin kendisi leh ve aleyhinde delil teşkil edeceği,
Davacı ile davalı şirket arasında 08.08.2018 tarihinde Denizli GES Konstruksiyon Sistemi uygulama sözleşmesinin imzalandığı, sözleşme gereğince kolonların 27.08.2018 tarihinde, bakiye ürünlerin Ağustos ayı son haftası galvaniz fabrikasında teslim edileceğinin kararlaştırıldığı, sözleşme gereğince dava konusu davacı …Şirketi tarafından davalı …Şirketi’ne …Bankası …Şubesine ait …Seri nolu, keşide yeri İstanbul olan 30.11.2018 tarihli, 60.000 USD bedelli çekin verildiği, davacı …Şirketi tarafından davalı …Şirketi’ne …Bankası A.Ş…Şubesi aracılığı ile 08.08.2018 tarihinde 157.950,00 TL tutarındaki bedelin havale edildiği, yine …Bankası …Şubesi aracılığıyla 25.09.2018 tarihinde 30.650,00 TL, 05.10.2018 tarihinde 50.000,00 TL avans ödemesi yapıldığı, davacı şirketin kabulünde olan ancak davalı şirketçe sözleşme konusu malların üretilip teslim edildiğine ilişkin hiçbir beyan ve iddianın olmadığı ve davacı tarafın beyanına itibar edilmek suretiyle davalı tarafça sözleşme konusu mallardan 115.000,00 TL değerinde kolonların 25.09.2018 tarihinde davacıya teslim edildiği, davacı şirket tarafından sözleşmeden kaynaklanan malların teslimi için davalı şirkete 07.11.2018 tarihinde Kadıköy .Noterliğinden …yevmiye no’lu ihtar çekildiği ve ihtarnamenin 09.11.2018 tarihinde davalı şirkete tebliğ edildiği, davalı tarafından malların teslimine ilişkin her hangi bir iddianın ileri sürülmemesi nedeniyle mahkememizce belirlenen ve ihtarname ile verilen süre içerisinde davalı şirket tarafından davacıya bakiye herhangi bir teslimatın yapılmadığının kabul edildiği, davacı tarafından taraflar arasında yapılan eser sözleşmesinin haklı nedenle feshedildiği, TBK’nun 125. Maddesi kapsamında Sözleşmenin fesih ya da dönme suretiyle sona ermesi halinde geriye etkili sonuç doğuracağı, sözleşme hiç yapılmamış gibi başa dönüleceğinden, taraflar sözleşme ile üstlendikleri borçlarını ifa etme yükümlülüğünden kurtulacakları gibi, daha önce ifa ettikleri edimleride, sebepsiz zenginleşme hükümlerine göre isteyebilecekleri, davacı şirketin ticari defterlerinde yapılan inceleme sonucu mali müşavir bilirkişi tarafından düzenlenen 02.11.2020 tarihli bilirkişi raporunda; Davacı şirketin davalı şirketten 432.942,00 TL tutarında davacının davalıdan alacaklı olduğunun tespit edildiği, davacı şirket tarafından menfi tespit talep edilen …Bankası …Şubesine ait …Seri nolu, keşide yeri …olan 30.11.2018 tarihli, 60.000 USD bedelli çekin dava sırasında 30/11/2018 tarihinde mahkememiz dosyası ile birleşen Konya . Asliye Ticaret Mahkemesi’nin …Es. …Kar. Sayılı ve mahkememizin 04.02.2020 tarihli ara kararı ile tefrik edilerek mahkememizin …Es. …Kar. Sayılı ilamı ile yetkisizlik kararı verilen dosyanın davalısı …Aş. Tarafından tahsil edildiği, menfi tespit davasının İİK7nun 72/7.maddesi gereğince istirdata dönüştüğü, davacının …Bankası A.Ş. …Şubesine ait, 30/11/2018 keşide tarihli, …Çek nolu, keşidecisi …Şirketi olan 60.000 USD bedelli çekten dolayı davalı şirkete borçlu olmadığı, çekin döviz cinsinden olduğu ve davacının döviz cinsinten istirdat talebinde bulunduğu, bunun yanında TL cinsinden yapılan toplam 238.000,00 TL den teslim aldığı malların bedeli 115.000,00 TL’nin mahsubundan sonra 123.600,00 TL teslim edilmeyen ürünlere ilişkin fazla ödemesinin bulunduğu, bu bedellerin davalı şirketten talep edebileceği, diğer davalı …taraflar arasındaki sözleşmede kefil olarak imzasının bulunduğu, sözleşmenin tarafı olmadığı gibi TBK’nun 581.vd.eden maddeleri gereğince bu davalıya böyle bir talebin yöneltilemeyeceği, geçerli bir kefaletin bulunmadığı ve bu davalının pasif husumet ehliyetinin bulunmadığı anlaşılmakla davacının …Bankası A.Ş. …Şubesine ait, 30/11/2018 keşide tarihli, …Çek nolu, keşidecisi …Şirketi olan 60.000 USD bedelli çekten dolayı davalı şirkete borçlu olmadığının tespiti ile davacı tarafından 30/11/2018 tarihinde ödenen çek bedeli 60.000 USD’nin ödeme tarihi olan 30/11/2018 tarihinden itibaren işletilecek 3095 Sayılı Kanun’un 4/A maddesi gereğince T.C. Devlet Bankalarının bir yıl vadeli USD cinsindeki dövize uyguladıkları en yüksek mevduat faizi ile birlikte davalı şirketten alınarak davacıya verilmesine, davacının 123.600,00 TL alacağının temerrüt tarihi olan 15/11/2018 tarihinden itibaren değişen oranlarda işletilecek avans faizi ile birlikte davalı şirketten alınarak davacıya verilmesine, davalı …pasif husumet ehliyetinin bulunmadığından bu davalı yönünden davanın pasif husumet yokluğundan reddine karar vermek gerekmiş olup aşağıdaki gibi hüküm kurulmuştur.
HÜKÜM : Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere;
DAVANIN KISMEN KABUL KISMEN REDDİ İLE;
1-Davacının … Bankası A.Ş. …Şubesine ait, 30/11/2018 keşide tarihli, …Çek nolu, keşidecisi …Şirketi olan 60.000 USD bedelli çekten dolayı davalı şirkete borçlu olmadığının TESPİTİ ile davacı tarafından 30/11/2018 tarihinde ödenen çek bedeli 60.000 USD’nin ödeme tarihi olan 30/11/2018 tarihinden itibaren işletilecek 3095 Sayılı Kanun’un 4/A maddesi gereğince T.C. Devlet Bankalarının bir yıl vadeli USD cinsindeki dövize uyguladıkları en yüksek mevduat faizi ile birlikte davalı şirketten alınarak davacıya VERİLMESİNE,
2-Davacının 123.600,00 TL alacağının temerrüt tarihi olan 15/11/2018 tarihinden itibaren değişen oranlarda işletilecek avans faizi ile birlikte davalı şirketten alınarak davacıya VERİLMESİNE,
3-Davacı tarafından davalı …hakkında açılan davanın pasif husumet yokluğu nedeniyle usulden REDDİNE,
4-Harçlar Kanunu gereğince alınması gerekli 30.165,70 TL karar ve ilam harcından peşin alınan 7.541,43 TL’nin mahsubu ile bakiye 22.624,27 TL’nin davalı …Şirketi’nden tahsili ile hazineye irad KAYDINA,
5-Davacı tarafından sarfına mecbur kalınan 7.582,53 TL ilk yargılama harcı ile 650,00 TL bilirkişi ücreti ile 803,50 TL tebligat, müzekkere ve talimat gideri olmak üzere toplam 9.036,03 TL yargılama giderinin davalı …Şirketi’nden alınarak davacıya VERİLMESİNE,
6-Davalı … tarafından yapılan yargılama gideri bulunmadığından bu konuda hüküm kurulmasına yer OLMADIĞINA,
7-Davacı kendisini vekil ile temsil ettirdiğinden AAÜT’ne göre hesaplanan 39.130,00 TL vekalet ücretinin davalı …Şirketi’nden alınarak davacıya VERİLMESİNE,
8-Taraflarca dava başında yatırılan gider avansının kullanılmayan kısmının karar kesinleştiğinde ilgili tarafa İADESİNE,
Dair, davacı vekilinin yüzüne karşı, davalıların yokluğunda gerekçeli kararın tebliğinden itibaren iki hafta içerisinde mahkememize veya başka bir yer mahkemesine verilecek dilekçe ile istinaf kanun yolu açık olmak üzere oy birliği ile verilen karar açıkça okunup usulen anlatıldı.12/10/2021

Başkan Üye Üye Katip

* Bu evrak UYAP-DYS üzerinden elektronik imza ile imzalanmıştır.