Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C. KONYA . ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ Esas-Karar No: … Esas – …
T.C.
KONYA TÜRK MİLLETİ ADINA
. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ GEREKÇELİ KARAR
ESAS NO :
KARAR NO :
HAKİM :
KATİP :
DAVACI :
VEKİLLERİ :
DAVALI :
VEKİLLERİ :
DAVA : Tazminat (Ziraat Sigortası Kaynaklı)
DAVA TARİHİ :
KARAR TARİHİ :
KARAR YAZMA TARİHİ :
Mahkememizde görülmekte olan Tazminat (Ziraat Sigortası Kaynaklı) davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
İDDİANIN ÖZETİ : Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; … A.Ş. tarafından Devlet Destekli Köy Bazlı Kuraklık Verim Sigortası poliçesi ile teminat altına alınan Konya ili … ilçesi … köyü … Ada … Parselde kain arpa ürünü ile aynı köyde … Ada … Parselde kain müvekkiline ait tarladaki buğday ürününün kuraklığa bağlı olarak hasar gördüğünü, çok yüksek oranda kuraklık hasarının meydana geldiğini, ancak … eksperi tarafından anılan köyde her iki ürün için de %46 verim kaybı bulunduğunun tespit edilmesine karşın … İlçe Hasar Tespit Komisyonunca arpa ürünü için %82, buğday ürünü için %80 hasar oranı tespit edildiğini, sigortalı müvekkilinin uğramış olduğu kuraklık hasar oranının hatalı belirlenmesi sebebiyle … ve … nolu 2 poliçe kapsamında toplam 140.338,91-TL hasar farkı tazminatının ödenmesi amacıyla 14/02/2022 tarihinde davalı şirkete başvurulduğunu, ancak talep ettikleri hasarın ödenmediğini, … AŞ’nin başvurularına cevap vermeyerek taleplerini zımnen reddettiğini, dava konusu anlaşmazlık için Arabuluculuk yoluna başvuruda bulunulduğunu, ancak görüşmelerin olumsuz sonuçlandığını, kuraklık hasarlarında hasar tespitinin …’in tek taraflı belirlediği ve sigortalıların haberdar dahi edilmediği referans parsellerde … eksperlerince yapılacağı Genel Şartlarda öngörülmüş ise de referans parsellerin köydeki ürün ekilişini temsil etmediğinin tespit edilmesi, ölçüm ve tartımların hatalı olması veya ilgili köyde hiç ekspertiz yapılmamış olması gibi durumlarda sigortalı çiftçilerin hasarlarını ispatlamada delil olarak sunabilecekleri tek belge ilçe hasar tespit komisyonu tutanakları olduğunu, uyuşmazlığın köy bazlı kuraklık poliçesinden kaynaklandığını, köyün gerçekleşen ortalamasının poliçede yazan eşik verimden farkına göre o köydeki tüm sigortalılar kendi parsellerindeki hasardan bağımsız olarak tazminata hak kazanacakları ya da kazanamayacaklarını, bir sigortalının başkalarının parsellerinde keşif yoluyla köy ortalamasını tespite yönelik delil tespiti yaptırmasının hukuken mümkün olmadığını, köy bazlı kuraklık hasarı yapan ilçe hasar tespit komisyonları dışında sigortalıların sunabileceği başka bir kişi ya da kurumun olmadığını, Tarsimin poliçelerde yazan ortalama ve eşik verim değerlerini TÜİK kayıtlarından aldığını, TÜİK ise bu verileri ilçe tarım ve orman müdürlüklerinden aldığını, dolayısıyla sigortalıların hasarlarını ispat aracı olarak ilçe hasar tespit komisyonu tutanaklarını sunmalarının somut olaya son derece uygun düştüğünü, TÜİK adına ilçe müdürlüğü teknik personeli üretim sezonu boyunca her ürün için ayrı ayrı verim tespit çalışması yaptığını ve her 4 ayda bir istatistik veri ağı üzerinden TÜİK’e gönderdiğini, üretim döneminde yapılan fenolojik gözlemler ve verim tespit çalışmalarına göre TÜİK’in istatistik yöntemleri kullanılarak Verim Tahmin Karneleri ve Kesin Ürün Karneleri doldurulduğunu, TÜİK adına yapılan verim tahmin ve tespit çalışmaları ilçe müdürlüğü elindeki kaynak bilgilere, idari kayıtlara, beşeri-teknik altyapısına, kurumsal arşivine ve ilçe teknik elemanlarınca kendi bölgelerinde sahada yaptıkları tespitlerine dayandığını, sahada yapılan tespitler TÜİK tarafından hazırlanan Ekim Alanları ve Verim Tahminleri El Kitabı’nda açıklanan Üç Kare Yöntemine dayandığını, bu yönteme göre bir dekardan alınacak ortalama ürün miktarı (verim)’nın nasıl bulunacağının açıklandığını, bu çalışmaların sonuçlarını da … doğru kabul ederek kuraklık poliçelerinde ortalama ve eşik verim olarak kullandığını, Tarım ve Orman Bakanlığı tarımsal üretimi olumsuz etkileyen doğal afetler meydana geldiğinde de 2090 ve 5488 sayılı Tarım Kanunu gereği İl/İlçelerde Mülki İdare Amiri Başkanlığında komisyonlar kurarak süreci yönettiğini, bu komisyonlarca görevlendirilen teknik heyet hasar oranlarını tespit etmekte, yapılan tespitler komisyonda değerlendirilerek Komisyon/Tahkim Kararı haline getirdiklerini, 2020-2021 üretim döneminde 61 ilde meteorolojik olarak yağış yetersizliğinden dolayı kuraklık yaşandığını, bu durumu … AŞ’nin kabul ettiğini, 2020 yılı Kasım ayından itibaren ilçe hasar tespit komisyonları Bakanlığın uyarısı üzerine sahada gözlem yapmaya ve fenolojiyi izlemeye başlandığını, 01.09.2021 tarih ve 4427 sayılı Cumhurbaşkanlığı Kararının 4. Maddesine göre “Verim kayıplarının belirlenmesinde; ilgili tarım havzasının yağış durumuna ilişkin meteorolojik veriler ile … ve il/ilçe hasar tespit komisyonları kayıtları dikkate alınarak İlçe Tahkim Komisyonlarınca belirlenen oranları esas alınır” hükmü gereği tespite … A.Ş.’nin de müdahil olduğunu, Tarım ve Orman Bakanlığına bağlı taşra teşkilatı bitkisel üretim sezonu boyunca, tohumun ekilişinden hasada kadar arazide fenolojik gözlemler ile biçerdöver kontrollerini yaptığını ve önceki yıllarla kıyaslayarak raporlar halinde her ay Bakanlığa sunduğunu, bitkisel ürünlere ait istatistiki bilgilerin derlendiğini, üretim miktarları alan ve ortalama verimlerin çarpımıyla elde edilen değer olarak kabul edildiğini, ilçe müdürlüğü teknik elemanları yıllardır TÜİK için TÜİK’in belirlediği yöntemlerle sahada verim tespitlerini yaptığını, zaman zaman da bu yöntemin kitap halinde farklı formatlarda basımı yapılarak ilçe müdürlüklerine gönderildiğini, verim tespitinde şu an yöntem olarak Verim=1 m2’deki başak sayısı x bir başaktaki ortalama tane sayısı x 1.000 tane ağırlığı/1000 formülünün kullanılmaya başlandığını, … AŞ poliçelerdeki primlere esas köy ortalama verim miktarlarını TÜİK’ten aldığını, TÜİK ise bu verim miktarlarını ilçe tarım ve orman müdürlüklerinden aldığını, il/ilçe müdürlük personeli üretim sezonu boyunca arazide yaptığı fenolojik gözlemleri esas alarak her yıl 4’er ay arayla Verim Tahmin Cetvellerini, yılsonunda ise Kesin Ürün Cetvellerini tanzim ederek TÜİK’e bildirdiğini, bu durumda … A.Ş.’nin prime esas köy ortalama verimlerinin ve eşik verim değerlerinin ilçe tarım ve orman müdürlüğünün çalışmalarına dayandığını açıkça ortaya koyduğunu, davalı …’in uyuşmazlığın bir yargı mercii önüne intikal ettiği vakit yaptırdığı ekspertiz de hatalı olduğu halde Genel Şartları ileri sürerek il/ilçe tarım müdürlüğünün hasar oranının kabul etmemesinin mümkün olmadığını, sigorta bedelinin … tarafından belirlendiğini, sigorta bedelinin sigorta şirketi tarafından belirlendiği durumda eksik sigorta kuralının uygulanmadığını, … poliçelerinde ortalama verim, eşik verim ve ürün birim fiyatı tek taraflı olarak … tarafından belirlendiğini ve o köydeki tüm sigortalılara aynı paket poliçe uygulandığını, ister tam ister kısmi hasar olsun poliçe limitleri dahilinde olmak kaydıyla gerçek zararı karşılaması gerektiğini, bu nedenlerle fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla 100,00-TL ürün hasarının 22/09/2021 tarihinden itibaren işleyecek avans faizi ile birlikte davalıdan tahsili ile davacıya verilmesini, yargılama gideri ile vekalet ücretinin dava üzerinde bırakılmasına karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
SAVUNMANIN ÖZETİ:
Davalı tarafa usulüne uygun olarak davetiye tebliğ edilmiş, davalı vekili cevap dilekçesinde özetle; Davacı …’nın … – … numaralı Devlet Destekli Köy Bazlı Kuraklık Verim Sigorta Poliçesi ile sigortalı olduğunu, 24 Kasım 2020 tarih ve 31315 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren Tarım Sigortaları Havuzu tarafından 2021 Yılında Kapsama Alınacak Riskler, Ürünler ve Bölgeler ile Prim Desteği Oranlarına İlişkin Cumhurbaşkanı kararı uyarınca “Devlet Destekli Köy Bazlı Kuraklık Verim Sigortasıyla; tarım alanlarında üretimi yapılan buğday, arpa, çavdar, yulaf, tritikale, nohut, kırmızı mercimek ve yeşil mercimek ürünleri ile bu ürünlerin sertifikalı tohumluk ürünlerinde dolu paketi dışındaki; kuraklık, don, sıcak, rüzgâr, sıcak hava dalgası, aşırı nem, aşırı yağış risklerinden kaynaklı verim azalışları, ilgili genel şartlar ile tarife ve talimatlar kapsamında; Çiftçi Kayıt Sistemine kayıtlı çiftçilerin, özlük ürün ve arazi bilgileri dikkate alınarak teminat altına alındığını, Devlet Destekli Köy Bazlı Kuraklık Verim Sigortasında, köyün eşik verim değeri, köyün ortalama veriminin yüzde 70’i alınarak belirlendiğini, köyün ortalama verimi, ürün bazında TÜİK tarafından ilan edilen son 7 yıldaki en yüksek 5 yılın ortalaması temel alınarak hesaplanan verimi ifade ettiğini, Devlet Destekli Köy Bazlı Kuraklık Verim Sigortası Genel Şartları B.3. maddesi uyarınca verim tespitleri Tarım Sigortaları Havuzu tarafından belirlenen referans parsellerde gerçekleştiğini, ekspertiz çalışmaları, sulanmayan, kuru tarım yapılan referans parsellerde gözlem ve verim tespiti yapılarak köy bazında yürütülmekte ve bu çalışmalar ile inceleme yapılan köyde üretilen, poliçeye konu üründeki gerçekleşmiş ortalama verimin bulunduğunu, hedef ürün için eksperler tarafından yapılan saha çalışmalarında, o köyde sulama yapılmayan, doğru ekim metoduyla ekilmiş, yabancı ot mücadelesi yapılmış ve köyün genel yapısını temsil edebilecek parsellerin belirlendiği ve uydu sistemi üzerinden koordinatlarıyla kaydedildiğini, daha sonra köyü temsil eden bu parsellerde olgunlaşmanın gerçekleşip dane nem oranının hasat uygunluğuna geldiği hasat döneminde, örnekleme metoduyla başaklar alındığını, bu başakların danelenmesi ve tartılması ile verim tespitleri yapıldığını, bu kapsamda Devlet Destekli Köy Bazlı Kuraklık Verim Sigortası ile belirlenen ürünlerin köy genelinde doğrudan neden olacağı verim kaybı, tespit edilen köyün eşik verim değerine kadar teminat altına alındığını, poliçenin ilgili yılı için köyün gerçekleşen verim ortalamasının köyün eşik verim değerinin altında kalması durumunda köyde bulunan tüm sigortalı üreticiler tazminat almaya hak kazandığını, parsele özgü verim kayıplarının dikkate alınmadığını, 2021 yılında Konya ili … ilçesi merkez-… köyünde arpa ürününde yapılan arazi tespitlerine göre, dekar başına gerçekleşen verim ortalaması 129 kg. ve tazminata esas verim de 109 kg. olarak belirlendiğini, bu doğrultuda … no’lu poliçe için ….08.2021 tarihinde 37.742,18-TL hasar tazminatı ödendiğini, 2021 yılında Konya ili … ilçesi merkez-… köyünde buğday ürününde yapılan arazi tespitlerine göre, dekar başına gerçekleşen verim ortalaması 113 kg ve tazminata esas verim de 97 kg olarak belirlendiğini, bu doğrultuda … no’lu poliçe için ….08.2021 tarihinde 18.846,60-TL hasar tazminatı ödendiğini, 2021 yılında Konya ili … ilçesi Merkez-… köyünde belirlenen parsellerde yapılan gözlem ve incelemeler neticesinde Merkez-… köyünde yapılan incelemeler, alınan örnekler ve ortalama verim hesabına mesnet değerler ekli eksper raporunda belirtildiğini, yapılan incelemelerin tarih ve koordinat bilgisi içeren fotoğraflarla kayıt altına alındığını, davacının Tarım Sigortaları Havuzu Eksperlerinin yaptığı tespitler yerine il/ilçe Tarım Müdürlüklerinin belirlediği hasar oranlarının kabul edilmesi talebinin kabulünün mümkün olmadığını, yapılan işlemlerde hiçbir hatanın bulunmadığını, davacının talebinin poliçe teminatı dışında kazanç sağlayarak sebepsiz zenginleşmeye yönelik olduğunu, kaldı ki il/ilçe hasar tespit komisyonları tarım ve orman müdürlüklerinin tarım sigortaları kapsamında hasar inceleme yetkilerinin bulunmadığını, devlet destekli köy bazlı kuraklık verim sigortasının, ihtiyari nitelikte bir sigorta sözleşmesi olduğunu, dava dilekçesinde kuraklığa kanıt olarak meteoroloji genel müdürlüğü tarafından yayınlanmış olan “meteorolojik kuraklık haritası” kullanıldığını, bu haritanın iki özelliği bakımından yanlış olduğunu ve Köy bazlı kuraklık verim sigortası kapsamındaki poliçeler için veri teşkil etmediğini, meterolojik kuraklık ile tarımsal kuraklık kavramlarının farklı şey olduğunu, dolayısıyla davacının taleplerinin poliçe teminatı dışında olduğunu, bu nedenlerle haksız davanın reddine karar verilmesini, yargılama giderleri ile vekalet ücretinin davacı üzerinde bırakılmasına karar verilmesini talep etmiştir.
ÇEKİŞMELİ HUSUSLAR, TOPLANAN DELİLLER, DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE:
Dava; Devlet Destekli Köy Bazlı Kuraklık Verim Sigortası Poliçesi kapsamında sigortalı ürünlerde husule gelen zararın davalıdan tazmini davasıdır.
Taraflar arasındaki uyuşmazlığın Devlet Destekli Köy Bazlı Kuraklık Verim Sigortası Poliçesi kapsamında Konya ili … ilçesi … Köyü … Ada … Parselde kain arpa ürünü ile aynı yer … ada … parselde kain davacıya ait tarladaki buğday ürününün kuraklığa bağlı olarak hasar vermesi ( Verim düşüklüğüne uğraması ) nedeniyle davalı yanca karşılanmayan bakiye hasar tazminatının tahsili hususunda olduğu anlaşılmıştır.
Mahkememizce tarafların bildirdikleri deliller toplanmış, arabuluculuk tutanağı, …’den davaya konu köy bazlı kuraklık verim sigortası poliçeleri, … İşletmesi Anonim Şirketinden davaya konu taşınmazlara ilişkin kuraklık sebebi ile oluşan hasara ilişkin 2021 yılı eksper raporları, ödemeye ilişkin belgeler, … Kaymakamlığı İlçe Tarım Ve Orman Müdürlüğü cevabi yazısı ve ekleri ve tüm belgeler dosya arasına alınmıştır.
Akabinde dosyanın 2 ziraat mühendisi bilirkişisi ve bir sigorta bilirkişisinden oluşan heyete tevdi ile tarafların iddia ve savunmaları, dosyasındaki bilgiler ve tüm belgeler nazara alınmak suretiyle davacının davalıdan kuraklık sebebiyle bakiye tazminat talebinin yerinde olup olmadığı, yerinde ise isteyebileceği tazminat miktarının tespiti yönünden mahkeme ve taraf denetimine elverişli rapor düzenlenmesi istenilmiştir.
Bilirkişiler tarafından düzenlenen 21/03/2023 tarihli bilirkişi raporunda özetle;
Dava konusu sigorta poliçelerinin hazırlanması, ekspertiz raporlarının tanzimi ve tazminat hesaplarının Devlet Destekli Köy Bazlı Kuraklık Verim Sigortası Genel Şartlar, tarife ve talimatlarına uygun olarak düzenlendiği, davaya konu … nolu poliçe için 37.740,79 TL, … nolu poliçe için 18.848,55 TL olmak üzere davacıya toplam 56.589,34 TL tazminat ödenmesi gerektiği, davalı sigorta şirketi vekili tarafından davaya cevap dilekçesinde belirtilen ödemelerin yapıldığı mahkemeniz tarafından kabul edilirse; davacının tazminat taleplerinin kalmadığı rapor edilmiştir.
Rapor sonrasında davalı vekili tarafından davacıya yapılan ödemeye ilişkin dekontlar beyan dilekçesi ekinde dosyaya ibraz edilmiştir. Dosyaya mübrez heyet raporuna göre ödenen miktarlar haricinde davacıya ödenecek herhangi bir tazminatın kalmadığı anlaşılmıştır.
Tarım sigortalarının işleyişinde temel unsur tarım sigortaları havuzudur. 5363 sayılı Kanunun 9. maddesinde bu havuzun işletilmesine ilişkin iş ve işlemlerin, havuza katılan sigorta şirketlerinin eşit oranda pay sahibi olacağı anonim şirket statüsünde kurulacak şirket tarafından yürütüleceği hükme bağlanmıştır. Aynı hükümde tazminat ödemeleri dahil olmak üzere şirketin görevleri sayılmıştır. Anılan kanunun 14. maddesinde de sigorta şirketlerinin, tarım üreticileri ile tarım sigorta sözleşmelerini kendi adlarına akdedecekleri, prim ve risklerin tamamını havuza devredecekleri ve sözleşmeleri havuz tarafından belirlenen standart poliçeler üzerinden yapacakları düzenlenmiştir. Bu Kanun çerçevesinde havuzu işletmek üzere … İşletmesi A.Ş. (…) kurulmuştur.
Bilirkişi heyet raporunda da ifade edildiği üzere poliçelerin 2. sayfasının SÖZLEŞME KOŞULLARI başlıklı bölümünün ilk paragrafı;
“İşbu sigorta ile Tarım Sigortaları Havuzu, kuru tarım alanlarında üretimi yapılan sırasıyla ARPA/BUĞDAY ürününde Köy Bazlı Kuraklık Verim Sigortası kapsamında teminat altına alınan risklerin, köy genelinde doğrudan neden olacağı verim kaybı, poliçede belirtilen köy bazında verim değerlerinin ortalaması esas alınarak tespit edilen eşik değerine kadarını teminat altına alır. Sigortalının parsel bazlı verim kayıp taleplerinin dikkate alınmaz.” hükmünü havidir.
Bu nedenle taraflar arasında akdedilen ve davacının kabulünde olan bu hükümlere göre sigortacı, köy eşik verim değerinin altındaki kayıpları tazmin etmekle yükümlüdür. Sigortalı işbu tespit ve hükümleri, poliçeye taraf olmakla kabul etmiştir.
Dolayısı ile sunulan rapor poliçe hükümlerine uygun olarak tanzim edildiğinden dolayı hüküm kurmaya elverişli görülerek karara mesnet alınmıştır.
Mahkememizce yapılan yargılama ve değerlendirme neticesinde dosya kül halinde incelendiğinde; Davacı vekilince Devlet Destekli Köy Bazlı Kuraklık Verim Sigortası Poliçesi kapsamında Konya ili … ilçesi … Köyü … Ada … Parselde kain arpa ürünü ile aynı yer … ada … parselde kain davacıya ait tarladaki buğday ürününün kuraklığa bağlı olarak hasar vermesi ( Verim düşüklüğüne uğraması ) nedeniyle davalı yanca karşılanmayan bakiye hasar tazminatının tahsili talep edilmiş, alınan bilirkişi heyet raporu ve dosya kapsamına göre, davalının poliçe hükümlerine göre üzerine düşen ödemeyi gerçekleştirdiği, başkaca herhangi bir ödemede bulunmasının mümkün olmadığı anlaşılmakla davanın reddine ilişkin olarak aşağıdaki şekilde hüküm tesis edilmiştir.
HÜKÜM:Yukarıda açıklanan nedenlerle;
1-)Davacının davasının REDDİNE,
2-)Alınması gereken 179,90-TL harçtan peşin olarak alınan 80,70-TL’nin mahsubu ile 99,20-TL’nin davacıdan alınarak hazineye gelir kaydına,
3-)Hazine tarafından karşılanan 1.560,00-TL arabuluculuk giderinin davacıdan alınarak hazineye gelir kaydına,
4-)Davacı tarafından yapılan yargılama giderinin kendi üzerinde bırakılmasına,
5-)Davalı kendisini vekille temsil ettirdiğinden dolayı karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesine göre belirlenen 100,00-TL vekalet ücretinin davacıdan alınarak davalıya verilmesine,
6-)Dosyada artan gider avansının karar kesinleştiğinde ilgili tarafa iadesine,
Dair; taraf vekillerinin yüzüne karşı, kararın taraflara tebliğinden itibaren iki haftalık yasal süre içerisinde Konya Bölge Adliye Mahkemesinde İstinaf yasa yolu açık olmak üzere yapılan yargılama sonunda karar verildi. 11/05/2023

Katip Hakim