Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C. KONYA . ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
T.C.
KONYA TÜRK MİLLETİ ADINA
. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ GEREKÇELİ KARAR
ESAS NO :
KARAR NO :
HAKİM : … …
KATİP : … …
DAVACI :
VEKİLİ :
DAVALI : Hasımsız
DAVA : Zayi Belgesi Verilmesi
DAVA TARİHİ :
KARAR TARİHİ :
KARAR YAZMA TARİHİ:
Mahkememizde görülmekte olan Zayi Belgesi Verilmesi davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
İDDİANIN ÖZETİ: Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; Müvekkili şirkette muhasebe işlerini yürüten elemanlarından olan …’in 2021 yılının Şubat Ayında iş yerinden ayrılırken müşteri bilgilerini, fatura kayıtlarını, mail kayıtlarını, kendisi ile ilgili olan evraklar dahil birçok şirket evrakını çaldığını, müvekkili şirket tarafından bu durumun ilk başta fark edilmediğini, çünkü eski şirket çalışanı …’in işten ayrılışının art arda işe gelmemesi ile gerçekleştiğini, eski çalışan işten ayrıldıktan sonra kamera kayıtlarının incelendiğini, …’in birçok dosya ve evrakla iş yerinden ayrıldığının görüldüğünü, bu olay sonrasında ilgili kişi hakkında savcılıkta suç duyurusunda bulunulduğunu ve söz konusu soruşturmanın Konya Cumhuriyet Başsavcılığı’nın … Soruşturma sayılı dosyası ile sürecin halen devam ettiğini, eski çalışanın müvekkili şirketten ayrıldıktan sonra müvekkili şirketin daha önce ticaret yaptığı fakat çeşitli anlaşmazlıklar sonucu ticari ilişkiyi sonlandırdığı şirketler ile birlikte çalışmaya başladığını, ilgili kişinin evrakları çaldıktan ve bazı kayıtları da kopyaladıktan sonra … Tic. Ltd. Şti. ve … Tic. Ltd. Şti isimli şirketlerle bu bilgileri paylaştığını, müvekkili şirketin müşterilerini kendi taraflarına çekmeye çalıştığını ve hatta ikna edebildikleri müşterilere de satışlar yaptığını, eski çalışanın … Otomotiv isimli şirketin elemanı olarak gözüktüğünü iki şirketle de birlikte hareket ettiğini, müvekkilinin uğramış olduğu zarara ilişkin … Otomotiv ile ilgili olarak Konya . Asliye Ticaret Mahkemesi’nin … Esas sayılı davasının ikame edildiğini, … Otomotiv ile ilgili ise Konya . Asliye Ticaret Mahkemesi’nin … Esas sayılı dosyasının ikame edildiğini, kendisi ile ilgili dökümanları 2019 yılında vermiş olduğu istifa dilekçesi dahil yanında götüren eski çalışanın müvekkili şirket aleyhinde zaten ellerinde delil yok diye düşünerek iş mahkemelerinde alacak davası ve hizmet tespit davası açıldığını, resmi kayıtlara göre … Otomotiv isimli şirketin müvekkili şirkete yüklü miktarda borcunun bulunduğunu, hatta bu borcun tahsili için taraflarınca arabuluculuğa başvurulduğunu ve hukuki sürecin takip edildiğini, alacak davalarında delil olarak kullanacakları için hem de başka davalarda delil olarak inceleneceği için 10.12.2021 tarihinde defterleri kontrol ettiklerini, 2016 yılı ve 2018 yılına ait defterlerin ortadan kaybolduğunu fark ettiklerini, tüm defterlerin aynı dökümanları içeren bilgiler dijital ortama yedeklendiği için bu yıllara ait defterlerin fiziki olarak mevcut olmadığını, bu nedenlerle müvekkili şirkete ait 2016 ve 2018 yılına ait ticari defterlerinin zayi olduğunun tespitine karar verilmesini talep etmiştir.
Davacı vekili 14/02/2022 tarihli somutlaştırma dilekçesinde özetle; 2016 yılına ait müvekkili şirkete ait zayi olan ticari defterlerinin; yevmiye defteri, defteri kebir ve envanter defterleri olduğunu, 2018 yılına ait zayi olan ticari defterlerin ise; yevmiye defteri, defteri kebir ve envanter defteri olduğunu beyan etmiştir.
ÇEKİŞMELİ HUSUSLAR, TOPLANAN DELİLLER, DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE:
Eldeki dava, TTK.nun 82/7.maddesinde öngörülen zayi belgesi verilmesine ilişkindir.
Davacı vekili açılan davada müvekkili şirkete ait 2016 yılına ait yevmiye defteri, defteri kebir ve envanter defteri ile 2018 yılına ait yevmiye defteri, defteri kebir ve envanter defterine ilişkin zayi belgesi verilmesini talep etmiştir.
Konya Vergi Dairesi Başkanlığı, Konya Denetim Daire Başkanlığı, Selçuk Vergi Dairesi Müdürlüğü, Gelir İdaresi Başkanlığı Uygulama ve Veri Yönetim Daire Başkanlığı, Konya Ticaret Sicil Müdürlüğüne yazılan müzekkere cevapları ile Konya Cumhuriyet Başsavcılığı … Sor sayılı dosyası, Konya . Asliye Ticaret Mahkemesi’nin … Esas sayılı dosyası, Konya . Asliye Ticaret Mahkemesi’nin … Esas sayılı dosyası ve tüm belgeler dosya arasına alınmıştır.
Mahkememizce Konya Vergi Dairesi Başkanlığı Selçuk Vergi Dairesi Müdürlüğüne yazı yazılarak zayiden önce inceleme için davacıdan ticari defter ve belgelerin ibrazının istenip istenemediğinin, davacı hakkında vergi hukuku ve ticari defter ve belgeler yönünden herhangi bir soruşturma, inceleme olup olmadığının, davacının ticari defter ve belgelerinin neden ibraz etmediği hakkında ne gibi bilgi ve belge olduğunun, konuyla ilgili başkaca bilgi ve belge olup olmadığının belirlenmesi hususunda müzekkere yazılmasına karar verilmiş olup gelen 20/01/2022 tarihli cevabi yazıda; Dava tarihinden önce vergi incelemesi için ticari defter ve belgelerinin ibrazının istenmediği, ticari defter ve belgeleri yönünden herhangi vergi incelemesine tabi olmadığı, herhangi bir vergi borcunun bulunmadığı ifade edilmiştir.
Yapılan yargılama neticesinde SMMM bilirkişi vasıtasıyla ile rapor alınmasına, bilirkişi tarafından dosyadaki tüm bilgi ve belgelerin incelenmesine, iptali istenilen 2016 ve 2018 yılına ait defterlerin zayi talebinin ve diğer hususların incelenmesi hususunun da raporda değerlendirilmesine karar verilmiş olup sunulan raporda özetle; Talepte bulunan … Ltd. Şti.’nin defterlerinin zayi olduğunu belirtmiş olduğu, 2016 ve 2018 yıllarında ticari defterlerin tasdik ettirmiş olduğunun tespite edildiği, ilgili noterlerden alınmış olan defter tasdikleri ile ilgili belgelerin dosyaya dahil edilmiş olduğu, zayi belgesi verilmesi ile ilgili talebin hukuki bir konu olup, bu konudaki değerlendirmenin mahkemenin takdirinde olduğu rapor edilmiştir.
6102 sayılı TTK’nun 82. maddesinde tacirlerin saklamakla yükümlü oldukları defter ve belgelerin neler olduğu belirtilmiş olup, aynı maddenin yedinci fıkrası ile, bir tacirin saklamakla yükümlü olduğu defter ve belgelerin; yangın, su baskını veya yer sarsıntısı gibi bir afet veya hırsızlık sebebiyle ve kanuni saklama süresi içinde zıyaa uğraması halinde tacirin, mahkemeden kendisine bir belge verilmesini isteyebileceği, düzenleme altına alınmıştır. Yasada açıkça ifade edildiği üzere tacirin bu hükümden yararlanabilmesi için ziyaa uğrayan defter ve belgelerin korunması amacıyla gereken dikkat ve ihtimamı göstermiş bulunması ve ziyaa uğramanın onun iradesi dışında elinde olmayan bir nedenle meydana geldiğinin ispatı gerekli olup, zayinin, yangın, su baskını veya yer sarsıntısı gibi bir afet veya hırsızlık sebebiyle meydana geldiği iddia ve ispat edilmelidir. (Yargıtay . Hukuk Dairesinin … esas, … karar sayılı 30/03/2015 tarihli kararı)
Tacirin, anılan yasa maddesinden yararlanabilmesi için bir taraftan defterlerin korunması amacıyla gereken dikkat ve ihtimamı göstermiş bulunması, diğer taraftan da ziyaa uğramanın onun iradesi dışında elinde olmayan bir nedenle meydana gelmiş olması zorunludur. Mücbir nedenlerin ispatı, bunu iddia eden tacire aittir.
İleri sürülen mücbir nedenin dayandığı olayların defter ve belgelerin yok olması veya elden çıkması sonucunu doğuracak nitelik ve yoğunlukta olup olmadığı araştırılmalı ve irade dışında defter ve vesikaların tamamen veya kısmen kaybı yahut yok olması sonucu oluştuğunda mücbir neden kabul edilmelidir.
Diğer taraftan 6102 Sayılı Kanunun 64 ve devamı maddeleri gereğince tacirler ve ticari işletmeler kendileri için kanunlarda belirlenen defterleri tutmak ve muhafaza etmekle yükümlüdürler. Kanun koyucunun, tacir ve ticari işletmeler için defter tutmayı zorunlu kılmasının temelinde ticari hayattaki güvenliğin, sürat, ispat ve dürüstlüğün sağlanması yatmaktadır. Bu hususun yanı sıra ticari defterler, bir işletmenin tüm hesap ve ticari ayrıntılarını içerirler. Aynı zamanda, devlete ödenecek vergilerin hesabında da aktif rol oynarlar. Bu sebepten dolayı ticari defterler hem ticari, hem hukuki, hem de vergisel olarak çok önemlidirler. Tacirlerin ve ticari işletmelerin faaliyetleri ticari defterler sayesinde denetlenmektedir.
6102 Sayılı Kanunun 82/7. Maddesinde düzenlenen zayi kavramı; defter ve belgelerin yalnızca elden çıkmasını veya yok olmasını değil, tacirin gerekli dikkat ve özeni göstermesine rağmen önleyemediği bu nedenle kendisine kusur olarak yüklenemeyen harici bir olay nedeniyle ileri sürülmesinin mümkün olmamasını ifade etmektedir.
Zayi kararıyla tacir, defterleri ibraz etmemenin vergi hukuku, ceza hukuku ve ispat hukukuna yönelik sonuçlarından söz konusu kurtuluş beyyinesiyle muaf tutulmaktadır. Bu nedenle Mahkemelerce zayi kararı verilmeden önce tacirin iddialarında samimi ve inandırıcı olup olmadığı, defter ve kayıtların korunması hususunda basiretli bir tacirden beklenen dikkat ve ihtimamı gösterip göstermediği hususları titizlikle değerlendirilmelidir.
Yapılan yargılama ve değerlendirme neticesinde zayi olduğunun tespiti istenen defter ve belgeler ile ilgili olarak yapılan yazışma ve celbedilen belgeler, Konya Cumhuriyet Başsavcılığı … Sor sayılı dosyası, alınan bilirkişi raporu da nazara alınmak suretiyle talepte bulunan vekilince süresinde açılan dava ile şirketin defter ve belgelerin muhafazasında gerekli özeni göstermiş olmasına rağmen hırsızlık olayı nedeniyle elde olmayan bir nedenle zayi hususunun gerçekleştiği değerlendirilerek subuta eren davanın kabulü gerekmiş olup aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.
HÜKÜM:Yukarıda açıklanan nedenlerle;
Davacının davasının KABULÜ İLE;
1-) Davacının 2016 ve 2018 yılına ait yevmiye, defter-i kebir ve envanter defterlerinin zayi olduğunun tespiti ile bu hususa ilişkin zayi belgesi verilmesine,
2-)Alınması gereken 80,70-TL harçtan peşin olarak alınan 59,30-TL’nin mahsubu ile bakiye 21,40-TL harcın davacıdan tahsili ile hazineye gelir kaydına,
3-)Davacı tarafından yapılan yargılama giderlerinin kendi üzerinde bırakılmasına,
4-)Davacı tarafından yatırılan ve dosyada artan gider avansının karar kesinleştiğinde davacıya iadesine,
Dair; davacı şirket yetkilisinin yüzüne karşı, kararın taraflara tebliğinden itibaren iki haftalık yasal süre içerisinde Konya Bölge Adliye Mahkemesinde İstinaf yasa yolu açık olmak üzere yapılan yargılama sonunda karar verildi. 13/10/2022

Katip … Hakim …