Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C. KONYA . ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
T.C.
KONYA TÜRK MİLLETİ ADINA
. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ GEREKÇELİ KARAR
ESAS NO :
KARAR NO :
HAKİM : … …
KATİP : … …
DAVACI :
VEKİLİ :
DAVALI : … – … …
VEKİLİ :
DAVA : Alacak (Eser Sözleşmesinden Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ :
KARAR TARİHİ :
KARAR YAZMA TARİHİ :
Mahkememizde görülmekte olan Alacak (Eser Sözleşmesinden Kaynaklanan) davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
İDDİANIN ÖZETİ : Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; Müvekkili şirket … Mimarlık’ın … tarafından kurulduğu ve onun tarafından mimarlık faaliyetleri yürüttüğünü, müvekkilinin de uzun süredir davalı şirket için mimar olarak iş yaptığını, davalı şirket ve şirket sahibi müteahhit olan …’un müvekkilinin çizmiş olduğu projeler ile pek çok satış gerçekleştirdiğini ve projelerin tasarımı nedeniyle masraflarını azaltarak kara geçtiğini, taraflar arasında bu şekilde pek çok iş yürütüldüğünü, son olarak davalı şirketin sahibi …’nun müvekkili şirketten Konya ili … ilçesi … Mah. … Ada … Parselde yapılacak olan 6 bloklu yapının proje ve diğer mimarlık işlerini yapmasını istediğini, müvekkili şirkete bu iş kapsamında defaten ödeme yaptığını ancak müvekkilinin işin bedelini ve faturaları net olarak ortaya koyma istemini sürekli olarak ertelediğini, işin bedelinin taraflar arasında kararlaştırılamadığını, müvekkili şirket sahibinin üstlendiği işi yerine getirmek için uzun süre çalıştığını, davalı şirketin sahibi müteahhidin sürekli olarak projeyi revize etme taleplerini yerine getirdiğini, davalı şirket müvekkilinin diğer işleri ve bu proje ile pek çok müşteri kazandığını, müvekkili şirketin sahibinin bu iş için yaptığı projeleri davalı şirketin sahibi olan … ve ortağı …’a sürekli mail olarak gönderdiğini, projenin e-imzalı olarak … Belediyesi’ne de sunulduğunu, davalı şirketin mimari açıdan proje onaylanacak durumda olmasına rağmen ruhsatın alınması için biraz daha beklenilmesini ekonomik ve diğer birtakım sebeplerle öngördüğünü, kalan ödemeninde aynı sebeple beklenmesini müvekkili şirket yetkilisinden talep ettiğini, daha sonra ekonomik sebeplerle tüm bloklarda tekrar revize istendiğini ve bunun için de ayrıca ödeme yapacağının söylendiğini, müvekkilinin istenilen son revizyonları da yaparak sorumluluğunu yerine getirdiğini, ancak uzun süre boyunca emek verdiği ve hatta bu sebeple bu projeye odaklanmak için teklif edilen diğer işleri reddetmiş olmasına rağmen bu yaptığı işin karşılığını alamadığını, müvekkilinin sürekli revize ederek hazırladığı proje için “Proje Avansı” başlığı altında davalının müvekkiline yaptığı toplam ödemenin sadece 25.000,00-TL olduğunu, kalan bedelin ise ödenmediğini, müvekkilinden ücret karşılığı proje yapılması istenilerek ve müvekkilinin de bunu kabul ederek taraflar arasında 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunun 470 vd. Maddelerine göre eser sözleşmesi kurulduğunu, her ne kadar sözleşme yazıya geçirilmese de davalı şirket bu iş kapsamında müvekkiline ödemede bulunarak, davalı adına hazırlanan projelerin … Belediyesine sunulduğunu, bu nedenlerle müvekkilinin davalı için yaptığı mimarlık işleri ücretinden 25.000,00-TL ödemenin mahsubu ile bakiye alacağının tespitini, yapılacak iş için gerekli ücret adına fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla temerrüt tarihinden itibaren işleyecek ticari temerrüt faizi ile birlikte şimdilik 50.000,00-TL bedelin davalıdan tahsilini, yargılama gideri ile vekalet ücretinin davalı üzerinde bırakılmasına karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
SAVUNMANIN ÖZETİ:
Davalı tarafa usulüne uygun olarak davetiye tebliğ edilmiş, davalı vekili cevap dilekçesinde özetle; Müvekkili firmanın davacı ile birlikte bir kaç mimarlık ofisi ile görüşme yaparak Konya ili … ilçesi, … Mahallesi, … Ada,… Parselde yapılacak inşaatı için “ön proje ” hazırlanmasını istediğini, bu ön çalışmanın ücretsiz olduğunu, hazırlanan mimari proje beğenilir ve onaylanırsa ücretin o vakit ödeneceğinin kararlaştırıldığını, davacı şirketin müvekkili firmaya ön proje hazırlamak istediğini ve projenin kabul edilmediği takdirde ücret talep etmeyeceğini beyan ettiğini, bunun üzerine davacının ön proje çalışması başlattığını ancak projeyi bitirerek müvekkili firmaya teslim etmediğini, davacının bu çalışma aşamasında maddi zorluklar yaşadığını iddia ederek devamlı şekilde müvekkiline ödeme talebinde bulunduğunu ve bu süreçte müvekkilinden 25.000,00-TL haksız para aldığını, davacının bu aşamada kötüniyetli olarak müvekkilinin onayı olmadan ve bilgisi dışında özensiz hazırlamış olduğu projeyi … Belediyesi’nin sistemine yüklediğini, bu aşamada müvekkilinin çalışmış olduğu mimarlardan …’in hazırlamış olduğu mimari projenin müvekkili tarafından beğenildiğini, … Belediyesi’ne mimari projenin onaylanması için sunulduğunu ve 19/09/2019 tarihinde blok ruhsatları alınarak inşaata başlanıldığını, davacı tarafından hazırlanan mimari proje ile mimar … tarafından hazırlanan projelerin birbirinden tamamen farklı olduğunu, davacı ile müvekkili arasında eser sözleşmesi bulunmadığını, böyle bir sözleşmenin varlığı kabul edilse dahi müvekkili tarafından onaylanmış ve müvekkiline teslim edilmiş bir projenin olmadığını, davalı tarafından hazırlanıp müvekkili firmaya teslim edildiği kabul edilse dahi talep edilen ücretin fahiş olduğunu, bu nedenlerle hukuka aykırı davanın reddini, yargılama gideri ile vekalet ücretinin davacı üzerinde bırakılmasına karar verilmesini talep etmiştir.
ÇEKİŞMELİ HUSUSLAR, TOPLANAN DELİLLER, DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE:
Dava; Eser sözleşmesinden kaynaklanan alacak davasıdır.
Taraflar arasındaki uyuşmazlığın davacının davalı firmaya ait Konya ili … ilçesi … Mah. … Ada … Parselde yapılacak olan 6 bloklu yapı için çizdiği mimari proje ve diğer işlemlerden dolayı bakiye alacaklı olup olmadığı hususunda olduğu anlaşılmıştır.
Mahkememizce tarafların bildirdikleri deliller toplanmış, Konya ili … ilçesi … Mah. … Ada … Parsel sayılı taşınmazın yapı ruhsatları, mimari proje, imar durum belgeleri, ticari defterler, yapılan işe ilişkin elektronik dosyalar DVD olarak sunulmuş, sosyal medya paylaşımları, ödeme dekontları, mail yazışmaları, Konya Mimarlar Odası Cevabi yazıları dosya arasına alınmıştır.
Taraflara ticari defterlerini sunmaları ya da bulundukları yeri bildirmeleri için süre verilmiş olup, taraflarca ticari defterler ibraz edilmiştir.
Yapılan yargılama neticesi tarafların ticari defterleri incelenerek alınan 29/11/2021 tarihli SMMM bilirkişi raporunda özetle;
Davacı yanın serbest meslek defterine tabi olduğu ve 2017, 2018, 2019 yıllarına ait defterlerin usulüne uygun olduğu, davalı şirketin ticari defterlerinin açılış tasdiklerinin yasal süre içerisinde yaptırdığı, yevmiye defteri kapanış tasdiklerinin yasal süre içerisinde yapıldığı, usulüne uygun tutulduğu, davacı yan tarafından davalı yana düzenlenen serbest meslek makbuzu bulunmadığı, serbest meslek defterlerinde tahsilat kayıtları girilmediğinden davalı yan tarafından yapılan ödemenin defter kayıtlarında da yer almayacağı, davalının ticari defter kayıtlarında davacı yan ile ticari ilişkisinin bulunmadığı ve 25.000,00-TL tutarlı 3 adet banka dekontunun defter kayıtlarında olmadığı rapor edilmiştir.
Ancak dosyaya sunulan ödeme dekontlarına göre davalı yanca davacıya, davaya konu iş için proje ücreti için avans açıklaması ile 3 ayrı tarihte toplamda 25.000,00-TL banka kanalı ile ödeme de bulunulduğu anlaşılmıştır. Kaldı ki söz konusu ödemeye taraflarca herhangi bir itiraz da söz konusu değildir.
Yine tarafların iddia ve savunmaları, dosya kapsamı ve davacının davalıdan talep edebileceği bir alacak miktarının olup olmadığı, var ise ne miktarda olduğu hususunda mimar bilirkişiden de rapor alınmıştır.
Bilirkişi tarafından düzenlenen 12/11/2021 tarihli raporda özetle;
Davaya ilişkin dosya kapsamında taraflar arasında akdedilmiş bir “Mimarlık Hizmetleri Sözleşmesi” ne rastlanılmadığını, ancak davacı tarafından yapılan mimarlık hizmetlerinin bir Eser Sözleşmesi kapsamında değerlendirilebileceğini, davacı tarafından yapılan mimari proje hizmetleri iş aşamalarına göre uygulama projesi niteliğinde olmadığı, ön/avan proje olarak nitelendirilebileceği, davaya ilişkin davalı inşaat şirketi ve hissedarlarına ait Konya ili … ilçesi … Mah. … Ada … Parselde imar parseline yapılması düşünülen konutların avan proje niteliğindeki mimari ön proje bedelinin %18 KDV hariç 160.185,00-TL olduğu, Konya serbest piyasa şartlarında mimari ön proje bedelinin= 160.185,00-TL *0,375 =60.069,38-TL (%18 KDV hariç) olduğu, davacı mimara davalı inşaat şirketince toplam 25.000,00-TL ödendiği, davacı mimarın davalı inşaat şirketinden mimari ön proje bedeli karşılığında 60.069,38-TL -25.000,00-TL =35.069,38-TL (%18 KDV hariç) bakiye alacağının bulunduğu, davacı mimarın davalı şirketten 4 kez yapılan mimari projelerin revizyonları yine 4 kez yapılan ve davalı şirket yetkilisi tarafından onaylanan modelleme ve reder içeren 3 D cephe görselleri ve animasyon çalışmaları için 15.017,34-TL (%18 KDV hariç) daha talep edebileceği, davacı mimarın davalı inşaat şirketinden toplam bakiye alacağı bedelin =35.069,38 + 15.017,34-TL =50.086,72-TL (%18 KDV hariç) olduğu, davacı ve davalının edimlerini tam olarak yerine getirmedikleri rapor edilmiştir.
Taraf vekillerinin beyan ve itirazları doğrultusunda dosyasındaki tüm bilgi ve belgeler taraf vekillerinin bilirkişi raporuna yapmış oldukları itirazlar da nazara alınarak dosya üniversitelerin mühendislik/mimarlık fakültesinde görevli öğretim üyesi 3 kişilik mimar bilirkişi heyetine tevdi edilmiştir.
Bilirkişiler tarafından düzenlenen 04/04/2022 tarihli raporda özetle;
Dava konusu; Konya ili … ilçesi … Mah. … Ada … Parselde imar hakkında Mimarlık Hizmet Sözleşmesi ve Eser Sözleşmesi bulunmadığı, sözleşme düzenlenmeden karşılıklı güvene dayalı olarak davalı firma tarafından davacı tarafa 15/11/2017 tarihinde 5.000,00-TL 04/04/2018 tarihinde 10.000,00-TL 22/06/2018 tarihinde 10.000,00-TL olmak üzere toplam 25.000,00-TL ödeme yapıldığı,
Mimari proje ve mesleki hizmetleri iş aşamaları kapsamında dava tarafından hazırlık ve ön etüd çalışmaları (%5) ve ön proje çalışmaları iş aşaması (%15) hizmetlerinin verildiği, davacı tarafa ilk ödemenin yapıldığı tarihin sözleşme tarihi olarak kabulü halinde 2017 yılı için verilen hizmetin bedeli 138.864-TL + KDV, davalı tarafın projenin 2018 yılında yapıldığı beyanına göre verilen hizmetin bedeli 160.188-TL + KDV, dava tarihi itibariyle verilen hizmetin bedeli 200.645- TL +KDV olduğu rapor edilmiştir.
Mahkememizce taraf vekillerinin itirazlarını karşılar mahiyette dosyaya en son rapor sunan bilirkişilere dosyanın tevdii ile ek rapor alınmasına karar verilmiştir.
Bilirkişiler tarafından düzenlenen 08/07/2022 tarihli ek raporda özetle;
Dava konusu; Konya ili … ilçesi … Mah. … Ada … Parselde imar hakkında Mimarlık Hizmet Sözleşmesi ve Eser Sözleşmesi bulunmadığı, mimari proje ve mesleki hizmetleri iş aşamaları kapsamında dava tarafından hazırlık ve ön etüd çalışmaları (%5) ve ön proje çalışmaları iş aşaması (%15) hizmetlerinin verildiği, mimari projede tip blok bulunmadığı, davacı tarafa ilk ödemenin yapıldığı tarihin sözleşme tarihi olarak kabulü halinde 2017 yılı için verilen hizmetin bedeli 138.864-TL + KDV davalı tarafın projenin 2018 yınında yapıldığı beyanına göre verilen hizmetin bedeli 160.188-TL+ KDV, dava tarihi itibariyle verilen hizmetin bedeli 200.645- TL +KDV olduğu rapor edilmiştir.
Davacı vekili 22/11/2022 tarihli dava değer artırım dilekçesi ile dava değerini, bilirkişiler tarafından dava tarihi itibarı ile belirlenen 200.645,00-TL + KDV ( %18 KDV= 36.116,10-TL ) yani 236.761,10-TL KDV dahil olan değerden; davalı yanca daha evvel avans ödemesi olarak yapılan 25.000,00-TL’nin tenzili sureti ile 211.761,10-TL’ye ( KDV dahil ) iblağ etmiştir.
Davacı vekili başlangıçta fazlaya ilişkin hakları saklı tutarak belirsiz alacak olarak 50.000,00-TL üzerinden açmış olduğu davasını, sunulan bilirkişi heyet raporuna göre alacak belirlendikten sonra artırdığından dolayı, faiz başlangıcı olarak temerrüt huzurdaki davada davanın açılması ile gerçekleştiği anlaşıldığından, hem başlangıçta talep edilen hem de artırılan kısım bakımından talep edilen miktarları cem’ine dava tarihinden itibaren faize hükmedilmiş, öte yandan ticari iş niteliği gereği de avans faizine hükmedilmiştir.
Eser sözleşmeleri ile ilgili olarak emsal niteliğindeki aşağıdaki kararlarda ise özetle;
Yargıtay . Hukuk Dairesinin 24/03/2015 Tarih ve … Esas-… Karar sayılı ilamında;
“6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu’nun 470 ve devamı maddelerinde düzenlenen “eser sözleşmesi” tam iki tarafa borç yükleyen bir sözleşmedir. Sözleşmenin kurulması ile birlikte yüklenici, eseri imal etme, iş sahibi ise ücret ödeme borcu altına girmektedir. Taraflar aksini kararlaştırmadıkları sürece yüklenici işin tesliminde ücrete hak kazanacaktır. Öte yandan, Türk Borçlar Kanunu’nun 474/I. maddesinde açık ayıplar yönünden iş sahibinin eserin tesliminden sonra eseri muayene edip ayıpları uygun bir süre içerisinde yükleniciye bildirmek yükümlülüğü getirilmiştir. Aksi halde, yani iş sahibi, gözden geçirmeyi ve bildirimde bulunmayı ihmal ederse eseri kabul etmiş sayılır. (TBK.nın 477/2). Gizli ayıplar yönünden ise, iş sahibi, gecikmeksinin yükleniciye bildirmek zorundadır. Bildirmezse eseri kabul etmiş sayılır. (TBK. 477/3).
Konya . Hukuk Dairesinin 10/02/2021 Tarih ve … Esas-… Karar sayılı ilamında;
“Yüklenicinin meydana getirdiği eseri teslim ettiği vakıasını, teslim hukuki bir işlem değil, hukuki fiil olduğundan kural olarak her tür kanıtla bu arada tanıkla dahi ispat edebilir.” denilmiştir.
Yargıtay . Hukuk Dairesinin 24/06/2021 Tarih ve … Esas-… Karar sayılı ilamında;
“Eser sözleşmelerinde, kural olarak yapılan işin miktar ve değerini ispat yükü yüklenicide, iş bedelinin ödendiğini ispat yükü ise iş sahibindedir. Bir başka deyişle yüklenici yaptığı işin tutarını, iş sahibi de iş bedelini ödediğini kanıtlamak zorundadır.” denilmiştir.
Huzurdaki davaya bu hususlar muvacehesinde bakıldığında iş sahibi yapılan işin bedelinden sadece 25.000,00-TL’sini ödemiş, bakiyesini ise ödememiştir. Yüklenici davacı ise yapılan işin miktarını dosyadaki verilere göre ispat etmiştir.
Dosyaya sunulan heyet raporunda da vurgulandığı üzere yapılan işin aşamasının yani Avan Proje ( Ön Proje ) aşamasının tamamlandığı, zaten bilirkişiler tarafından tamamlanan kısmın ücretinin belirlendiği, uygulama projesi ile sistem ve montaj detayları safhalarının tamamlanmadığı, uygulama proje aşamasının dava dışı mimar … tarafından, dava konusu taşınmazdan bağımsız olarak tamamlandığı, animasyon çalışmalarının ise ön proje safhasında tasarımın desteklenmesi, işverenin yapıları kolay algılaması şeklindeki bir hizmet olarak değerlendirilmekle, bununla ilgili ayrıca bir bedel hesaplanması ve davacıya verilmesi uygun görülmemiştir.
Mahkememizce yapılan yargılama ve değerlendirme neticesinde dosyadaki bilgi ve belgeler ve de alınan raporlar kül halinde incelendiğinde; Huzurdaki davada davacı vekilince davalı firmaya ait Konya ili … ilçesi … Mah. … Ada … Parselde yapılacak olan 6 bloklu yapı için çizilen mimari proje ve diğer işlemlerden dolayı bakiye alacağın belirlenmesi ve tahsili talep edilmiş olup, davacının davalı yan tarafından ödenen bedelin tenzili suretiyle KDV dahil olmak üzere toplam 211.761,10-TL alacaklı olduğu belirlenmekle aşağıdaki şekilde hüküm tesis edilmiştir.
HÜKÜM:Yukarıda açıklanan nedenlerle;
Davacının davasının talep arttırım dilekçeside nazara alınmak suretiyle KABULÜ İLE;
1-)211.761,10-TL alacağın dava tarihinden itibaren işleyecek avans faizi ile birlikte davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
2-)Alınması gereken 14.465,40-TL harçtan, peşin olarak alınan 853,88-TL harç ile tamamlama harcı olarak yatırılan 2.762,48-TL harç olmak üzere toplam 3.616,36-TL harcın mahsubu ile bakiye 10.849,04-TL harcın davalıdan alınarak hazineye gelir kaydına,
3-)Hazine tarafından karşılanan 1.320,00-TL arabuluculuk ücretinin davalıdan alınarak hazineye gelir kaydına,
4-)Davacı tarafından yapılan 44,40-TL başvuru harcı, 853,88-TL peşin harç, 2.762,48-TL tamamlama harcı, 6,40-TL vekalet harcı, 3.600,00-TL bilirkişi ücreti ve 186,50-TL yazışma ve tebligat gideri olmak üzere toplam 7.453,66-TL’nin davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
5-)Davacı kendisini vekille temsil ettirdiğinden dolayı karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesine göre belirlenen 32.646,55-TL vekalet ücretinin davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
6-)Taraflarca yatırılan gider avansından artan kısmın karar kesinleştiğinde taraflara iadesine,
Dair; taraf vekillerin yüzüne karşı, kararın taraflara tebliğinden itibaren iki haftalık yasal süre içerisinde Konya Bölge Adliye Mahkemesinde İstinaf yasa yolu açık olmak üzere yapılan yargılama sonunda karar verildi.11/05/2023

Katip … Hakim …