Emsal Mahkeme Kararı Konya 2. Asliye Ticaret Mahkemesi 2020/502 E. 2022/532 K. 15.09.2022 T.

Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C. KONYA . ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
T.C.
KONYA TÜRK MİLLETİ ADINA
. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ GEREKÇELİ KARAR
ESAS NO :
KARAR NO :
HAKİM : … …
KATİP : … …
DAVACI :
VEKİLİ :
DAVALI : … – … …
VEKİLİ :
DAVA : Tazminat (Ticari Niteliktekinde Haksız Fiilden Kaynaklanan (2918 S.K.Hariç))
DAVA TARİHİ :
KARAR TARİHİ :
KARAR YAZMA TARİHİ :
Mahkememizde görülmekte olan Tazminat davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
İDDİANIN ÖZETİ : Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; Müvekkili firmanın “…” markası ile ülke çapında mobilya üretimi ve satışı yapan bir işletme olduğunu, müvekkilinin faaliyet alanı kapsamında, ülke çapında yetkili satıcılıklar verilmekte olduğunu, müvekkilinin marka hakkına sahip olduğu ve üretimini yaptığı ürünlerin satışı için davalı ile bu minvalde anlaşma yapıldığını ve davalıya yetkili satıcılığın verildiğini, davalı … ile yapılan anlaşma gereği 08.10.2014 tarihi itibariyle davalının yetkili satıcı olarak faaliyete başladığını, sözleşmeye göre sözleşme süresinin 5 yıl için geçerli olup bayinin sözleşmeden doğan yükümlülüklerini eksiksiz yerine getirmesi halinde, müvekkili firmanın sözleşme süresini uzatma hakkına sahip olduğunu, bu kapsamda müvekkili veya davalı tarafından karşılıklı herhangi bir fesih ihbarı yapılmamış ve sözleşmenin şuan için 08.10.2020 tarihine kadar uzamış olduğunu, ancak müvekkili firmanın haricen öğrenmiş olduğu üzere tarafına hiçbir bildirimin yapılmadan davalıya ait “… Mah. … Cad. … Altı No:… Selçuklu/KONYA” adresindeki bayide müvekkilinin reklam panolarının kaldırıldığını, ayrıca müvekkiline ait ürünlerin kaldırıldığını, “KUPA” markasıyla başka bir firmaya ait bayilik yapılmaya başlandığını, bu hususun taraflarınca Konya . Asliye Ticaret Mahkemesinin … Değişik İş sayılı dosyası ile tespit edildiğini, davalının sözleşmeyi açıkça ihlal ettiğini, sözleşmenin 6. maddesinin h bendinde; “Bayi, …’in bayilini yaptığı mağazada sadece … imal ettiği veya ettireceği, … tescil ettirebileceği ya da pazarlayabileceği kendi markası veya başka marka altındaki ürünleri yine …’den satın alarak sözleşme kapsamındaki ürünleri satabileceğini, bayi … izin vermediği veya … imal etmediği hiçbir ürün ve malzemeyi satışa arz edemez’” ibaresinin bulunduğunu, ancak tacir olan davalı yanın bu maddede belirtilen hususları tespit dosyasından da anlaşılacağı üzere açıkça ihlal ettiğini, sözleşmenin FESİH VE FESHİN SONUÇLARI başlıklı 16. Maddesinin e bendinde : “Bayi Sözleşmenin herhangi bir hükkmünü ihlal etmesi halinde …’in maruz kaldığı maddi ve manevi tüm zararı karşılayacaktır” ve CEZAİ ŞART başlıklı 14.maddesinin a bendinde; ” BAYİ, … ile çalışmayı 5 yıl içinde bıraktığında ve/veya söz konusu mağazada … MARKA ya da …’in ürünleri dışında başka bir ürün sattığında veya …’in satış prensiplerine uymadığı takdirde veya … tarafından bu sözleşmesi tek taraflı olarak feshedildiğine vs sebeplerin varlığı halinde BAYİ’nin, …’e 100.000,00-TL cezai şart ile … iş bu bayilik sözleşmesi uyarınca yapmış olduğu tüm masrafları ödemeyi şimdiden peşinen kabul ve taahhüt eder” ibarelerinin bulunduğunu, bu nedenlerle sözleşme fesih olmadığı için 1 yıl süreyle uzamış iken davalı yan hiçbir bildirimde bulunmadan hem çalışmayı bırakmış hem de müvekkili firmanın markası dışında ürünler satmaya başladığını, müvekkilinin davalı yan ile uzun soluklu bir ticari ilişki içerisinde olduğunu, bu kapsamda sözleşme ile taahhüt etmiş olduğu bütün edimleri yerine getirmiş davalı tarafa ve sözleşemeye olan inancı neticesinde, yükümlülüğü olmamasına rağmen bir çok kez destek bedeli adı altında ödemelerde bulunduğunu, bu ödemelerin sözleşmenin kurulmasından karşı tarafın sözleşmeyi ihlal ettiği tarihe kadar devam ettiğini, sözleşmenin cezai şart maddesinde açıkça belirtildiği üzere sözleşmenin ihlal edilmesi nedeniyle cezai şart ve bu destek bedellerinin müvekkili şirketin daha fazla zarara uğramaması adına taraflarına ödenmesi gerektiğini, davalı yana ait iki adet bayi bulunması nedeniyle yapılan destek bedeli ödemelerinin net miktarı taraflarınca henüz tespit edilemediğini, bu hususun ancak ticari defter ve kayıtların incelenmesiyle ortaya çıkacağını, bu hususta bilirkişi incelemesi talep ettiklerini, tüm bu nedenlerle haklı davalarının kabulüne, fazlaya dair hakların saklı tutulmasına, dava tarihinden itibaren hesaplanacak ticari temerrüt faizi ile şimdilik 30.000,00 TL zararın davalıdan tahsiline, yargılama giderleri ve vekâlet ücretinin karşı tarafa yükletilmesine karar verilmesini talep ve dava etmiş, duruşmada da bu beyanlarını tekrar etmiştir.
SAVUNMANIN ÖZETİ:
Davalı tarafa usulüne uygun olarak davetiye tebliğ edilmiş, davalı vekili cevap dilekçesinde özetle; Müvekkili ile davalı taraf arasında iki adet bayi için iki adet sözleşmenin imzalandığını, çevre yolundaki mağaza için 08.10.2014 tarihinde “… Mah. … Cad. … Altı No:…” adresinde faaliyet gösterilmek üzere yetkili bayilik anlaşmasının yapıldığını, … Kavşağı Bayilik Sözleşmesi için 07.05.2017 tarihinde “… Mahallesi … Kavşağı No:… ” adresinde faaliyet gösterilmek üzere yetkili bayilik anlaşması yapıldığını, çevre yolundaki bayilik için imzalan sözleşmenin, süresi bitiminde sona erdiğini ve taraflarca uzatılmadığını, ayrıca davacının, tabelaları söktürerek ve bir daha mal vermeyerek sözleşmeyi eylemli olarak feshettiğini, sözleşmenin karşılıklı olarak şifaen sona erdirildiğini, işbu şube bakımından sözleşmenin uzamamasının taraflarca karşılıklı kararlaştırıldığını, bu şube bakımından müvekkilinin, davacıya e-mail göndermiş olduğunu ve karşılıklı mutabakat gereğince tabelaların sökülmesini talep ettiğini, bu haliyle davalı tarafın sözleşmenin 3. maddesine göre, sözleşmenin 1 yıl daha uzadığına ilişkin iddiasının doğru olmadığını, ayrıca davacı şirketin, yazılı bir bildirim yapmasa da davacıya ait tabelaların sökülmesi amacıyla … Tabela yetkililerini 28.11.2019 tarihinde mağazaya göndermiş ve “…” markasına ait tabelaları söktürerek sözleşmenin uzamayacağı yönündeki iradesini eylemli bir şekilde bildirerek, davalı şirket tabelalarının sökülmesiyle artık sözleşmenin uzamadığını ve … markasına ait ürünlerin müvekkilinin mağazasında satılmasını istemediğini zımnen beyan etmiş olduğunu, ayrıca tarafların, tabelaların sökülmesinden sonra sözleşmenin devamına dair bir faaliyette bulunmadıklarını, ancak … Kavşağındaki Bayi için imzalanan sözleşmenin ise tarafların anlaşarak 12.03.2020 tarihinde sona erdirdiklerini, tarafların daha sonra anlaşarak bu bayi için de sözleşmeyi sona erdirdiklerini, davacı şirketin 12 Mart 2020 tarihinde bu bayi için kullanılan tabelayı da … Tabela yetkilileri aracılığı ile söküp götürdüğünü, dolayısı ile 12.03.2020 tarihi itibarı ile taraflar arasında geçerli bir sözleşmenin kalmadığını, tespit tarihinde taraflar arasında geçerli bir sözleşme olmadığından, müvekkilinin sözleşme hükmünü ihlal etmesinin hukuken mümkün olmadığını, tüm bu nedenlerle açılan haksız ve mesnetsiz davanın reddine karar verilmesini ve yargılama giderleri ile vekalet ücretinin karşı taraf üzerine bırakılmasına karar verilmesini talep etmiştir.
ÇEKİŞMELİ HUSUSLAR, TOPLANAN DELİLLER, DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE:
Dava; Sözleşme zımnen uzamasına rağmen sözleşmeye aykırı hareket etmesi nedeniyle davalıya yapılan destek bedeli ödemelerinin davalıdan tahsili davasıdır.
Taraflar arasındaki uyuşmazlığın 08/10/2014 tarihli bayilik sözleşmesinden sebep … Mah. … Cad. … altı no:… selçuklu/KONYA adresindeki bayilikten dolayı davacının davalıdan finansal destek zararı olarak herhangi bir bedel talep edip edemeyeceği hususunda olduğu anlaşılmıştır.
Mahkememizce tarafların bildirdikleri deliller toplanmış, taraflar arasındaki yetkili bayilik sözleşmesi, Konya .ATM … D. İş saylı dosyası celbedilmiş, faturalar, ticari defter ve kayıtlar ve tüm belgeler dosya arasına alınmıştır.
Akabinde dosya SMMM bilirkişisi ve sözleşmeler konusunda uzman bilirkişiye tevdii ile ayrıca yerinde inceleme yetkisi de verilmek suretiyle tarafların iddia ve savunmaları irdelenerek davacının finansal destek tutarından kaynaklı bir zararının olup olmadığı, bu zararın taraf defterlerinde kayıtlı olup olmadığı, kayıtlı ise ne şekilde kayıtlı olduğu ve davacının finansal destek zararı var ise hesaplanmasının istenilmesine, hesaplama yapılırken dosyanın ve taraflar arasındaki sözleşme ve tüm belgelerin de dikkate alınmasına, ayrıca taraf defterlerinin usulüne uygun tutulup tutulmadığı, açılış ve kapanış tasdiklerinin bulunup bulunmadığının raporda irdelenmesine karar verilmiştir.
Sunulan 31/05/2021 tarihli raporda özetle; Her iki yanın da ticari defterlerinin usulüne uygun olarak tutulduğu, açılış ve kapanış onaylarının olduğu ve delil kabiliyetini haiz bulunduğu, 2015-2016-2017 yılları toplam davalı yanca davacıya düzenlenen faturaların ( muhtelif mahiyette destek bedelleri olarak ) tutarının 308.264,57-TL tutarında olduğu ve bu fatura bedellerinin mal olarak davalıya ödenmek üzere davacı yanca cari hesaba alacak olarak kaydedilmiş olduğu SMMM bilirkişi tarafından ifade edilmiş, ticaret mevzuatından kaynaklanan nitelikli hesaplamalar uzmanı bilirkişi tarafından yapılan değerlendirmede ise; Davacı ile davalı arasında 08.10.2014 tarihli bir bayilik sözleşmesi yapıldığını, Bayilik sözleşmesinin Borçlar Kanunu ve diğer bir kanunda düzenlenen sözleşmeler arasında yer almamakta olduğunu, Bayilik sözleşmesi üretici ve bayi arasında ileride yapılacak münferit sözleşmelerin temelini oluşturan bir çerçeve sözleşme olduğunu, Bayilik sözleşmesinde üretici bayiye mal teslim etmek, bayi de kendisine teslim edilen malların bedelini ödeyerek satın almak ve üçüncü kişilere satmak suretiyle sürümü artırmak yükümlülüğünde olduğunu, taraflar arasındaki bayilik sözleşmesinin 3. maddesine göre sözleşmenin süresinin 5 yıl olarak belirlendiğini, dolayısıyla sözleşmenin 08.10.2014 – 08.10.2019 tarihleri arasında geçerli olacağının anlaşıldığını, ancak aynı düzenlemede davalının sözleşmeden kaynaklanan yükümlülüklerini eksiksiz bir şekilde yerine getirmesi halinde davacının sözleşme süresini uzatma hakkına sahip olduğunu, bu çerçevede davacının fesih beyanında bulunmaması halinde sözleşmenin birer yıllık dönemlerde uzayacağının kararlaştırılmış olduğunu, mahkemece sözleşmenin bir yıl daha uzatıldığı kanaatine varılması halinde tarafların sözleşmede yer alan yükümlülüklerini bu tarihe kadar yerine getirmesi gerekeceğini, sözleşme hükümleri incelendiğinde davacıya tek taraflı fesih hakkı tanınmasına rağmen davalıya tek taraflı bir fesih hakkının tanınmadığının anlaşıldığı, taraflar arasında 08.10.2019 tarihinden sonra davacıya ait ürünlerin davalı tarafından satışının yapılmadığı, davalı tarafından bu tarihten sonra bir başka firmanın ürünlerinin satışının yapıldığı hususunda bir uyuşmazlık bulunmamakta olduğu, uyuşmazlık konusu olan hususun 08.10.2019 tarihinden sonra sözleşmenin yürürlükte olup olmadığına ilişkin olduğu, mahkeme tarafından sözleşmenin süresinin bir yıl daha uzadığı kanaatine ulaşılması halinde davalının 08.10.2019 tarihindan sonra davacıya ait ürünler yerine başka bir firmaya ait ürünleri satmasının sözleşmenin 6/h bendine aykırılık teşkil edip etmeyeceği hususunun mahkemenin takdirinde olduğu, aynı şekilde taraflar arasındaki sözleşmeye göre sözleşmenin bayi tarafından ihlali halinde 100.000-TL cezai şartı ve bayilik sözleşmesi çerçevesinde yapılan tüm masrafları diğer tarafa ödemesi gerekmekte olduğu, takdirin mahkemede olduğu ifade edilmiştir.
İşbu rapor sonrası yapılan itirazlar da nazara alınarak dosyada iki defa ek rapor alınmıştır.
03.11.2021 tarihli ek raporda kök rapordaki hususlar tekrar edildikten sonra davacı şirketin ticari defterlerinde kayıtlı olup davalıya yapılan finansal destek tutarlarının 2015-2016-2017-2018-2019 yılları toplam tutarının 903.272,93-TL olduğu, davacı şirkelin tabela işlerini yaptığı anlaşılan … Tabela firması tarafından davalı …’in tabelalarının sökümüne ilişkin olarak davacı şirkete düzenlenmiş olan bir fatura bilgisine ya da fatura kaydına rastlanmamış olduğu, davalıya kesilen en son faturanın 28/02/2020 tarihli olduğu, davacının Konya . ATM. … D. İş sayılı dosyasından yapılan tespitin 24/07/2020 tarihinde olduğunu, tespitte davalı yanca davacı ürünleri değil … Odası markalı ürünlerin davalı yanca satıldığının anlaşıldığı, ayrıca taraflar arasında uyuşmazlık konusu olan hususun bayilik sözleşmesinin feshedilip feshedilmediğine ilişkin olduğu, davacı ve davalının her ikisinin de tacir olduğunun anlaşıldığı, TTK m. 18/3’e göre tacirler arasında sözleşmeyi feshe ilişkin ihbarların veya ihtarların noter aracılığıyla, taahhütlü mektupla, telgrafla veya güvenli elektronik imza kullanılarak kayıtlı elektronik posta sistemi ile yapılması gerekmekte olduğu, kanun maddesinin gerekçesinde söz konusu şekil şartlarının ispat şekli olduğunun belirtilmekte olduğu, söz konusu düzenlemenin uyuşmazlık konusu üzerindeki etkisinin mahkemenin takdirinde olduğu ifade edilmiştir.
Mahkememizce yapılan yargılama sonucunda taraflar arasında … Mah. … Cad. … altı no:… selçuklu/KONYA adresindeki yer için 08/10/2014 tarihli bayilik sözleşmesi yapıldığı, normalde sözleşmenin 5 yıllık olduğu ve bitiş tarihinin 08/10/2019 tarihi olduğu, sözleşmede davalının sözleşmeden kaynaklanan yükümlülüklerini eksiksiz bir şekilde yerine getirmesi halinde davacının sözleşme süresini uzatma hakkına sahip olduğunun anlaşıldığı, davacı yanca sözleşme süresinin bitiminden evvel davacı yanca fesih hakkının kullanılmadığı, bu çerçevede davacının fesih beyanında bulunmaması halinde sözleşmenin birer yıllık dönemlerde uzayacağının kararlaştırılmış olması nedeniyle sözleşmenin uzamış olduğu kanaatine varıldığı, davalı tarafça tabelaların davacı yanca … Tabela firmasına söktürüldüğü, dolayısı ile sözleşmenin feshedildiği iddia edilmiş ise de, davacı defterlerine göre bu firmaya söz konusu işten dolayı herhangi bir ödeme yapıldığının tespit edilmediği, davalı yanca da aksinin ispatlanamamış olduğu, taraflar tacir olup TTK m. 18/3’e göre tacirler arasında sözleşmeyi feshe ilişkin ihbarların veya ihtarların noter aracılığıyla, taahhütlü mektupla, telgrafla veya güvenli elektronik imza kullanılarak kayıtlı elektronik posta sistemi ile yapılması gerekmekte olduğu, kanun maddesinin gerekçesinde söz konusu şekil şartlarının ispat şekli olduğunun belirtilmekte olduğu, açıklanan şekilde sözleşmenin feshine ilişkin bir irade beyanın olmadığı, aksinin de davalı yanca ispatlanamadığı, davalıya kesilen en son faturanın 28/02/2020 tarihli olduğu, bu tarihin de sözleşmenin normal sona erme tarihi olan 08/10/2019 tarihinden sonra olduğu, davacı yanca Konya . ATM. … D. İş sayılı dosyasından yapılan tespitin 24/07/2020 tarihinde olduğu, tespitte davacıya ait ürünlerin değil … Odası markalı ürünlerin davalı yanca satıldığının anlaşıldığı, ticari defter kayıtlarına göre davalıya yapılan finansal destek tutarlarının 2015-2016-2017-2018-2019 yılları için toplam tutarının 903.272,93-TL olduğu görülmüştür.
Mahkememizce yapılan yargılama ve değerlendirme sonucu dosya kül halinde değerlendirildiğinde, davacı vekilince davalı aleyhine açılan işbu davada 08/10/2014 tarihli bayilik sözleşmesinden sebep … Mah. … Cad. … altı no:… selçuklu/KONYA adresindeki bayilikten dolayı davacının davalıdan finansal destek zararı talep etmiş olduğu anlaşılmış olup, dosyadaki bilgi ve belgeler, alınan kök ve ek raporlar ve dosya kapsamına göre, her iki yanın defterlerinin de usulüne uygun olarak tutulduğu ve delil kabiliyetini haiz bulunduğu, davalı yanın sözleşme uzamış sayılmasına rağmen yükümlülüklerini yerine getirmediği ve bu nedenle sözleşme maddeleri gereğince kendisine yapılan finansal destek ödemelerini geriye ödemesi gerektiği kanaatine varılarak taleple de bağlı kalınmak şartı ile aşağıdaki şekilde hüküm tesis edilmiştir.
HÜKÜM:Yukarıda açıklanan nedenlerle;
Davacının davasının KABULÜ İLE;
1-) Davacının finansal destek tutarlarından kaynaklı zararı olan 30.000,00-TL’nin dava tarihinden itibaren işleyecek avans faizi ile birlikte davalıdan alınarak davacıya verilmesine, davacının fazlaya ilişkin haklarının saklı tutulmasına,
2-)Harçlar Kanunu uyarınca alınması gereken 2.049,30-TL karar harcından, dava açılırken alınan 512,33-TL peşin harcın mahsubu ile bakiye 1.536,97-TL karar harcının davalıdan tahsili ile hazineye gelir kaydına,
3-)Hazine tarafından karşılanan 1.320,00-TL arabuluculuk giderinin davalıdan tahsili ile hazineye gelir kaydına,
4-)Davacı tarafından yapılan 54,40-TL başvuru harcı, 512,33-TL peşin harç, 7,80-TL vekalet suret harcı, 1.600,00-TL bilirkişi ücreti, 76,00-TL posta ve tebligat gideri olmak üzere toplam 2.250,53-TL yargılama giderinin davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
5-)Davalı tarafından sarfedilen gider avansı yargılama aşamasında kullanılmadığından bu hususta karar verilmesine yer olmadığına ve karar kesinleştiğinde davalı tarafa iadesine,
6-)Davacı kendisini vekille temsil ettirdiğinden dolayı karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesine göre belirlenen 9.200,00-TL vekalet ücretinin davalıdan tahsili ile davacıya verilmesine,
7-)Davacı tarafça yatırılan gider avansından artan kısmın karar kesinleştiğinde davacı tarafa iadesine,
Dair; taraf vekillerinin yüzüne karşı, kararın taraflara tebliğinden itibaren iki haftalık yasal süre içerisinde Konya Bölge Adliye Mahkemesinde İstinaf yasa yolu açık olmak üzere yapılan yargılama sonunda karar verildi. 15/09/2022

Katip … Hakim …
e-imzalıdır. e-imzalıdır.