Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C. KONYA . ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
T.C.
KONYA
. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ TÜRK MİLLETİ ADINA
GEREKÇELİ KARAR
ESAS NO :
KARAR NO :

BAŞKAN :
ÜYE :
ÜYE :
KATİP :

DAVACI :
VEKİLİ :
DAVALI :

DAVA : Tapu iptali ve tescil, alacak
DAVA TARİHİ :
KARAR TARİHİ :
GEREKÇELİ KARARIN
YAZILDIĞI TARİH :
Mahkememizde görülmekte davanın yapılan açık yargılaması sonunda,
HEYETİMİZCE GEREĞİ GÖRÜŞÜLDÜ:
TALEP :
Davacı vekili mahkememize vermiş olduğu 16/09/2019 tarihli dava dilekçesinde özetle; müvekkilinin davalı kooperatifin peşin ve sabit ödemeli ortaklık şeklinde …’tan noter sözleşmesi ile devraldığını, devralınan dairenin kooperatifin borçları nedeniyle Konya . İcra Müdürlüğünün … esas sayılı dosyası üzerinden satışının yapıldığını, müvekkilinin kendi dairesinin icra yoluyla bir başkasına satılması nedeniyle davalı kooperatife yeni daire tahsisi için başvurduğunu ancak sonuç alamadığını, aynı kooperatifin bir başka üyesinin de aynı şekilde satılan dairesine ilişkin verilen mahkeme kararında yeni daire tahsisi yahut rayiç bedelinin ödenmesine karar verildiğini, müvekkilinin icra yoluyla satış yapıldıktan sonra kira gelirinden de mahrum kaldığını, müvekkilinin devraldığı daireye ilişkin herhangi bir aidat talebi olunamayacağının kabul edilmesine rağmen 28/01/2019 tarihli genel kurulda alınan kararla aidat alınmasına karar verildiğini, bu yeni aidat borcuna ilişkin Konya . İcra Müdürlüğünün … esas sayılı dosyası ile başlatılan icra takibi nedeniyle de müvekkilinin ödeme yaptığını beyanla öncelikle dava konusu taşınmaz üzerine tedbiren devir yasağı yahut geçici men şerhi konulmasını, davalı kooperatif üzerine kayıtlı bir taşınmazın müvekkil üzerine tesciline bunun mümkün olmaması halinde rayiç bedeli tespit ettirip ileride arttırılmak üzere şimdilik 1.000,00TL’nin davalıdan tahsilini, ileride tespit edilip arttırılmak üzere müvekkilinin mahrum kaldığı kira geliri olarak şimdilik 100,00TL’nin davalıdan tahsilini, yine ileride tespit edilip arttırılmak üzere müvekkilinin cebri icra yoluyla ödemek zorunda kaldığı şimdilik 1.000,00TL’nin davalıdan tahsilini, yargılama gideri ve vekalet ücretinin davalıdan tahsilini talep ve dava etmiştir.
Davacı vekili mahkememize vermiş olduğu 22/10/2020 havale tarihli ıslah dilekçesinde özetle; halihazırda davalı kooperatif adına kayıtlı olan … ili, … ilçesi, … mahallesi, … ada, … parsel, … bağımsız bölüm numaralı taşınmazın müvekkili adına tahsisini, söz konusu taşınmaz değerinin 300.000,00TL olup dava açılırken 1.000,00TL olarak talep ettikleri rayiç bedelini 299.000,00TL arttırdıklarını; yine cebri icra yoluyla ödemiş oldukları bedelin 43.500,00TL olup dava açılırken 1.000,00TL olarak talep ettikleri bedeli 42.500,00TL arttırdıklarını; mahrum kaldıkları kira gelirinin 2.100,00TL olup dava açılırken 100,00TL olarak talep ettikleri bedeli 2.000,00TL arttırdıklarını beyanla söz konusu taşınmaz üzerine tedbir kararı verilerek bu bedeller üzerinden davanın kabulüne karar verilmesini talep etmiştir.
CEVAP:
Davalıya usulüne uygun çıkarılan davetiyenin tebliğ edildiği, davaya cevap dilekçesi sunmadığı, davalının duruşmalara katılmadığı anlaşıldı.
DAVANIN NİTELİĞİ, DELİLLER, DEĞERLENDİRİLME VE GEREKÇE :
Dava, peşin ve sabit ödemeli kooperatif üyesi olunduğu iddiasına dayalı; tapu iptali ve tescil; bunun mümkün olmaması halinde taşınmaz bedelinin tahsili, mahrum kalınan kira alacağının tahsili ve davalı kooperatif tarafından aidat borcunun tahsili için başlatılan icra dosyasına ödenmiş paraların istirdadı istemine ilişkindir.
Davacı vekili, müvekkili …’in, 2003 yılında, akrabası olan dava dışı … üzerinden, davalı kooperatife peşin ödemeli/tercihli üye olarak kaydolunduğunu, davalı kooperatife peşin ödemenin yapıldığını ve kooperatif yönetim kurulu tarafından çeşitli tarihlerde alınan kararlarla dava dışı …’ın tercihli üyelik durumunun tasdiklendiğini ve yönetim tarafından kura sonucu belirlenmiş olan bir adet dairenin tahsis edileceğinin taahhüt edildiğini, müvekkilinin Konya . Noterliğinin 22.09.2019 tarih ve … yevmiye sayılı sözleşmesi ile …’a temsil ettirdiği üyeliği resmi olarak da …’tan devraldığını, buna karşılık davalı kooperatife başvurularının sonuçsuz kaldığını ve müvekkiline konut tahsis edilmediğini belirterek, tapu iptali ve tescilini; bunun mümkün olmaması halinde taşınmaz bedelinin tahsilini, mahrum kalınan kira alacağının tahsilini ve davalı kooperatif tarafından aidat borcunun tahsili için başlatılan icra dosyasına ödenen paraların istirdadını, talep ve dava etmiştir.
Davalı kooperatife çıkarılan davetiyeler usulüne uygun olarak tebliğ edildiği halde cevap dilekçesi veya herhangi bir beyan dilekçesi sunulmadığı, duruşmalara katılım sağlanmadığı anlaşılmakla, HMK’nun 128. Maddesi gereği, davalının, davayı inkar ettiği neticesine varılmıştır.
Dava tarafları arasında, davacının davalı kooperatifte peşin bedelli üyeliğinin bulunup bulunmadığı, davacıya tahsisi mümkün bir dairenin bulunup bulunmadığı, şayet daire tahsisi mümkün değil ise rayiç bedelinin davalıdan istenilip istenilemeyeceği, mahrum kalınan kiraların ve ödenen paraların istirdadının istenip istenemeyeceği hususları ihtilaflıdır.
Davalı Kooperatif davayı inkar ettiğinden, iş bu davada ispat yükünün davacı taraf üzerinde olduğu ve davacının talebine dayanak gösterdiği olguları ispatla yükümlü olduğu kanaatine varılmıştır.
Mahkememizce, Konya . İcra Müdürlüğünün … esas sayılı dosyası, Konya . İcra Müdürlüğünün … esas sayılı dosyası, Ticaret Sicil Müdürlüğü’nden davalı kooperatifin ana sözleşmesi, yöneticilerine dair imza sirküleri, kuruluşundan itibaren tüm genel kurul tutanakları ve hazırun listeleri, Konya . Noterliğinin 22/02/2019 tarih ve … yevmiye sayılı kooperatif hisse devir sözleşmesinin sureti, Selçuklu Tapu Müdürlüğünden dava konusu taşınmazlara ilişkin tüm tapu kayıtları celp edilerek incelenmiş, davaya konu taşınmaz üzerinde ve davalı kooperatifin merkez adresinde, bir fen-harita mühendisi, bir inşaat mühendisi ve bir mali müşavir bilirkişi heyeti refakatiyle keşif yapılarak, bilirkişi raporu alınmıştır.
Her ne kadar davalı Kooperatife uyuşmazlık konusu dönemi ilgilendirir ticari defter ve belgelerin dosyaya ibrazı veya bulunduğu yerin bildirilmesi için kesin süre ihtaratlı tebligat yapılmış ise de davalı Kooperatif tarafından dosyaya bu yönde bir bildirimde bulunulmamış, keşif sırasında Kooperatif defterlerine uluşmak mümkün olmamış, dosyaya görevlendirilen muhasebeci bilirkişinin araştırmaları da sonuçsuz kalmış olup, kooperatifin ticari defterleri üzerinde inceleme yaptırmak mümkün olmamış ve Ticaret odasından celp edilen Kooperatife ait bilgi ve belgeler ile davacı vekilinin dosyaya suretlerini sunduğu belgeler üzerinde inceleme yaptırılması gereği duyulmuştur.
Davacı vekilinin dosyaya sunduğu belgeler ile celp edilen bilgi ve belgeler ve yaptırılan bilirkişi incelemesi sonucu düzenlenen rapordan ulaşılan sonuca göre, davacının Konya . Noterliğinin 22/02/2019 tarih ve … yevmiye sayılı kooperatif hisse devir sözleşmesi ile dava dışı …’ın davalı Kooperatifteki … Blok … nolu bağımsız bölüm hissesinin tamamını devraldığı, …’ın 21/07/2003 tarihinde davalı kooperatife sabit fiyat daire bedelini yatırdığı ve bu tarihten sonra yapılan genel kurallara ilişkin hazirun listelerinde adının geçtiği, …’ın Kooperatif Yönetim Kurulunun 28/02/2013 tarihli kararı ile peşin bedelli üye olduğunun karar altına alındığı, karar altında imzası bulunanların o tarihteki yetkili temsilciler olduğu, daha sonra alınan Yönetim Kurulunun 08/06/2013 tarihli kararında, ödemelerini yerine getirmesi sebebiyle …’ın ibra edilerek kendisine bir adet daire tahsis edileceğinin belirtildiği, sözü geçen … Blok … nolu bağımsız bölüm numaralı dairenin tapuda … ili … İlçesi … Mahallesi … ada … parsel … numaralı bağımsız bölüm sayılı taşınmaza isabet ettiği, ne var ki bu taşınmazın Kooperatif aleyhinde başlatılan Konya . İcra Müdürlüğü’nün … Sayılı takip dosyasında ihale alıcısı dava dışı üçüncü kişiye 18/07/2019 tarihinde satıldığı, bu dairenin emsali hali hazırda Kooperatif adına kayıtlı … ili … İlçesi … Mahallesi … ada … parsel … numaralı bağımsız bölüm sayılı taşınmaz ile … ili … İlçesi … Mahallesi … ada … parsel … numaralı bağımsız bölüm sayılı taşınmazların kaldığı, ancak her iki taşınmazın da üzerinde elliyi aşkın haciz şerhinin bulunduğu, yargılama sırasında davacı vekilinin, 22/10/2021 tarihli dilekçesi ile, tescilini talep ettikleri emsal taşınmazı … ili … İlçesi … Mahallesi … ada … parsel … numaralı bağımsız bölüm olarak dosyaya bildirdiği, 18/01/2021 tarihli bilirkişi heyeti raporunda tespit edildiği üzere davacı vekilinin söz konusu talebinde geçen taşınmazın dava tarihi itibariyle rayiç değerinin 260.000 TL olduğu, anlaşılmıştır.
Eldeki davada, davacı vekilininn tapu iptali ve tescil taleplerini, istedikleri taşınmazın tapu kayıtlarındaki haciz şerhleri de dahil olmak üzere kısıtlayıcı tüm şerhlerden arındırılması şartına bağladığı görülmektedir. Talep konusu … ili … İlçesi … Mahallesi … ada … parsel … numaralı bağımsız bölüm sayılı taşınmazın tapu kaydında elliyi aşkın haciz şerhi bulunmakta olup, dosyanın tarafı olmayan dava dışı haciz alacaklılarının haklarını engeller nitelikte karar verilemeyeceğinden davacının tapu iptali ve tescil talebinin kabulü mümkün görülmemiştir. Bunun yerine davacının üyeliğini devraldığı …’ın peşin bedelli üye olduğu sabit olmasına rağmen kendisine tahsisi gereken taşınmazın emsali niteliğindeki … ili … İlçesi … Mahallesi … ada … parsel … numaralı bağımsız bölüm sayılı taşınmazın dava tarihindeki rayiç bedeli olan 260.000 TL’nin dava tarihinden işleyecek yasal faiziyle davalı Kooperatiften tahsiline karar vermek gerekmiştir.
Davacı vekilinin kira parası talebi bakımından yapılan değerlendirmede;
Davacı vekili kira kaybı taleplerini 2019 yılı Temmuz, Ağustos ve Eylül aylarına ilişkin olarak 2.100 TL olarak ıslah etmiştir.
Davacıya tahsis edilmesi gereken taşınmazın kooperatif aleyhine başlatılan Konya . İcra Müdürlüğü’nün … Sayılı takip dosyasında ihale alıcısı dava dışı üçüncü kişiye 18/07/2019 tarihinde satıldığında tereddüt bulunmamaktadır.
Davacı taraf söz konusu konutun kendisine 2007 yılında tahsis edildiğini, konutta bir süre kendisinin oturduğunu, bir süre de konutu kiraya verdiğini, ancak Temmuz 2019 tarihinde konutun icradan satılması üzerine kira gelirinden mahrum kaldığını ileri sürerek 2019 yılı Temmuz, Ağustos ve Eylül aylarına ilişkin olarak 2.100 TL kira bedelinin davalıdan tahsilini istemiştir.
Davalı Kooperatif aleyhine davacıdan başka ortakların açmış oldukları dava dosyasının istinaf incelemesi sonucu verilen Ankara Bölge Adliye Mahkemesi . Hukuk Dairesinin … Esas … Karar Sayılı kararının ilgili kısmı;
“1163 sayılı Kanun’un 23. maddesinde; “Ortaklar bu kanunun kabul ettiği esaslar dahilinde hak ve vecibelerde eşittirler.” ifadesine yer verilmiştir. Kooperatifler hukukunda mutlak değil, nispi eşitlik ilkesi geçerlidir. Eşitlik ilkesi gereği tüm ortaklara konut tesliminin aynı tarihte ve emsal üyelerin ödemeleri nazara alınarak aynı nitelikte yapılması gerekir. Bu durumda, aynı statüdeki diğer üyelere teslim edilen bağımsız bölümlerin ne şekilde teslim edildiğinin, eşitlik ilkesinin ihlâl edilip edilmediğinin saptanması gerekmektedir. Teslim tarihi yönünden ise kooperatif kayıtları inceletilerek, bağımsız bölümlerin teslim tarihine ilişkin genel kurullarda bir tarih kararlaştırılıp kararlaştırılmadığı, bir tarih belirlenmemiş ise bağımsız bölümlerin diğer üyelere hangi tarihte teslim edildiğinin saptanması icap etmektedir. Konutların tamamlanmamış olması halinde, davacının da beklemesi ve bu duruma katlanması gerekir. Diğer üyelerin konutları tamamlanıp teslim edilmiş ise, davacının da dairesinin bitirilip teslimini istemek hakkıdır. Kooperatifin diğer üyelerinden davacı ile aynı konumda olup, kooperatife borcu olduğu halde dairesini teslim alıp yararlanmaya ve kira geliri elde etmeye ya da kendisi oturarak kira giderinden kurtulmaya başlayan üyelerin varlığının tespiti halinde, eşitlik ilkesi uyarınca davacının da aynı süre zarfında kira kaybı bedelini talep hakkı doğacağının kabulü gerekir. Yargıtay . Hukuk Dairesinin, 21.11.2013 tarih ve … E., … K., 20.10.2015 tarih ve … E., … K. sayılı ilamları bu yöndedir.
Bu durumda ilk derece mahkemesince, davalı vekilinin 22.01.2018 tarihli bilirkişi raporuna itiraz dilekçesinde, bilirkişi kurulunun diğer ortaklara konut tesliminin Mayıs 2013 tarihinde yapılmış olduğu yolundaki kabulüne herhangi bir itiraz ileri sürmediği gibi, kooperatifin borcu olan ortaklara bağımsız bölümlerini teslim etmediğini de savunmadığı, itirazının sadece bilirkişinin tespit ettiği kira bedellerinin, dairelerin inşaat kalitesine göre çok yüksek olduğuna yönelik olduğu, davacı kooperatif ortakları ile davalı kooperatif arasındaki hukuki ilişkinin 1163 sayılı Kooperatifler Kanunu hükümlerine göre çözümlenmesi gerektiği, davacı kooperatif ortaklarının Kooperatifler Kanununun 23. maddesindeki eşitlik ilkesi gereği, diğer ortakların dairesini teslim alıp yararlanmaya veya kendisi oturarak kira geliri elde etmeye tarihten itibaren kira kaybı bedellerini talep etmeye haklarının bulunduğu gözetilerek, davacıların kira bedeline yönelik taleplerinin de kabulüne karar verilmesi gerekirken, taraflar arasında Türk Borçlar Kanunu kapsamında bir sözleşme varmış gibi, davacıların kira kaybı bedeli taleplerinin, TBK’nın 125. maddesi kapsamında gecikme tazminatı veya ifaya ekli cezai şart olarak değerlendirilmesi doğru olmamıştır.” şeklindedir.
Bu itibarla, davacıya hak ettiği konutun tahsis edilmemesi, bir başka ifadeyle tapuda devrinin yapılmaması sebebiyle, taşınmazın icrada satımından itibaren mahrum kalınan kira bedeli olan – bilirkişi heyeti bir miktar daha fazla kira kaybı tespit etmiş ise de taleple bağlılık ilkesi gereği- 2.100 TL’nin, davalıdan alınarak davacıya verilmesine karar vermek gerekmiştir.
Davacı vekilinin istirdat talebi bakımından yapılan değerlendirmede;
Davacı vekili dosyaya sunduğu 22/10/2021 tarihli dilekçesi ile icra dosyasına yapılan ödemeden kaynaklı olarak istirdat taleplerini 43.500 TL olarak, ıslah etmiştir.
Talebe konu Konya . İcra Müdürlüğü’nün … Esas sayılı dosyasının incelenmesinde, davalı Kooperatif tarafından dava dışı … aleyhine, aidat alacaklarının tahsili amacıyla 30.000 TL asıl alacak, 432,74 TL işlemiş faiz olmak üzere toplam 30.432,74 TL üzerinden ilamsız takip başlatıldığı, takibin itirazsız kesinleştiği ve dava dışı kişinin bir takım mallarına haciz konulduğu, daha sonra konulan hacizlerin alacaklı vekilinin talebi üzerine kaldırıldığı anlaşılmıştır.
Davacı taraf, söz konusu icra dosyası borcuna ilişkin olarak davalı kooperatife farklı tarihlerde toplam 43.500 TL ödeme yapıldığını belirterek ödenen tutarın davalıdan istirdadını talep etmektedir.
Her ne kadar davacı tarafından, 2003 yılındaki … üyeliğinin aslında kendi üyeliği olduğu, akrabası olan …’ın kendilerini temsilen kooperatif üyeliğine kaydedildiği iddia edilmiş ise de, bu iddiayı destekler nitelikte dosyaya bir delil sunulmamıştır. Bununla birlikte dosyaya celp edilen belgelerde de davacının üyeliğinin o tarihte vekili marifetiyle başladığına dair bir emareye rastlanmamıştır. Davacının dosyaya sunduğu Konya . Noterliğinin 22/02/2019 tarih ve … yevmiye sayılı kooperatif hisse devir sözleşmesinde dava dışı kişinin üyeliğinin 10.000 TL bedelle satın alındığı yazmakta olup, bedelsiz devir gibi bir durum söz konusu değildir. Davacının, kendilerinin yaptıklarını belirttikleri ödemelerin tarihlerinin üyeliğin resmi devir tarihi olan noter sözleşmesi tarihinden çok daha önce olduğu görülmektedir. Ayrıca sözleşmede bundan sonra Kooperatife yapılacak ödemelerin devralanın yükümlülüğünde açıkça belirtilmiştir. Buradan ödemelerin üyelik devir bedeline mahsuben yapıldığı akla gelen ilk ihtimal olarak değerlendirilmiştir. Bu itibarla davacının istirdat talepleri sübut bulmadığından davacının bahse konu talebinin reddi gerekmiştir.
HÜKÜM:Yukarıda açıklanan nedenlerle;
DAVANIN KISMEN KABUL KISMEN REDDİ İLE;
1-) Davacının tapu iptali ve tescili talebinin kabulü mümkün olmadığından dava konusu taşınmazın dava tarihindeki rayiç bedeli olan 260.000,00TL’nin dava tarihinden işleyecek yasal faizi ile birlikte davalıdan alınarak davacıya verilmesine, fazlaya ilişkin istemin reddine,
2-) 2.100,00TL kira bedelinin davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
3-) Davacının haksız ödenen aidat borçlarına yönelik istirdat talebinin REDDİNE,
4-) Hazine tarafından karşılanan 1.320,00TL arabuluculuk giderinin haklılık oranına göre hesaplanan (262.100,00/345.600,00) 1.001,08TL’sinin davalıdan, 318,92TL’sinin davacıdan tahsili ile hazineye gelir kaydına,
5-) Harçlar Kanunu uyarınca alınması gereken 17.904,05TL harçtan dava açılırken peşin olarak alınan 44,40TL ve tamamlama harcı olarak alınan 5.866,12TL harcın toplamı olan 5.910,52TL harcın mahsubu ile bakiye kalan 11.993,53TL harcın davalıdan alınarak hazineye gelir kaydına,
6-) Davacı tarafından yapılan 44,40TL başvuru harcı, 6,40TL vekalet suret harcı, 44,40TL peşin harç ve 5.866,12TL tamamlama harcı toplamı olan 5.961,32TL harcın davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
7-) Davacı tarafından sarfedilen 1.500,00TL bilirkişi ücreti, 440,90TL posta ve tebligat gideri ve 384,90TL keşif harcı olmak üzere toplam 2.325,80TL yargılama giderinin haklılık oranına göre hesaplanan (262.100,00/345.600,00) 1.763,87TL’lik kısmının davalıdan alınarak davacıya verilmesine, kalan kısmın davacı üzerinde bırakılmasına,
😎 Davacı vekili yararına AAÜT’ye göre hesaplanan 26.797,00TL vekalet ücretinin davalıdan tahsili ile davacıya verilmesine,
9-) Davalı vekili yararına AAÜT’ye göre hesaplanan 11.655,00TL vekalet ücretinin davacıdan tahsili ile davalıya verilmesine,
10-) Taraflarca yatırılan gider avansından artan kısmın karar kesinleştiğinde ilgili tarafa iadesine,
Dair ; davacı vekilinin yüzüne karşı, gerekçeli kararın tebliğinden itibaren 6100 s. HMK’nın 345. maddesi gereğince (2) hafta içerisinde, ilgili BAM Hukuk Dairesi Başkanlığına sunulmak üzere Mahkememize verilecek dilekçe ile istinaf yolu açık olmak üzere ve oy birliğiyle verilen karar açıkça okunup, usulen anlatıldı. 23/02/2022

Başkan … Üye … Üye … Katip …