Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C. KONYA . ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ Esas-Karar No: … Esas – …
T.C.
KONYA TÜRK MİLLETİ ADINA
. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ GEREKÇELİ KARAR
ESAS NO :
KARAR NO :
HAKİM :
KATİP :
DAVACI :
VEKİLİ :
DAVALILAR :1-)
VEKİLİ :
2-)
3-)
4-)
DAVA : Tazminat (Rücuen Tazminat)
DAVA TARİHİ :
KARAR TARİHİ :
KARAR YAZMA TARİHİ :
Mahkememizde görülmekte olan Tazminat (Rücuen Tazminat) davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
İDDİANIN ÖZETİ:Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; … İhale Kayıt Numaralı “Genel Temizlik, Bakım Onarım, Yemekhane-Lokal-Misafirhane-Çay Ocakları Hizmetlerinde Personel Çalışmasına Dayalı Hizmet Alımı İşi” ihalesi kapsamında TEİAŞ Konya . Bölge Müdürlüğünde görev yapan … adlı temizlik personelinin, 08.06.2017 tarihinde Bölge Müdürlüklerine dilekçe ile başvurarak, SGK’dan alınan, 1475 Sayılı İş Kanununun 14. Maddesinin birinci fıkrasının (5) numaralı alt bendi gereğince (kıdem tazminatı almak için kullanılmak üzere) 15 yıllık sigortalılık süresi ve en az 3600 prim ödeme gün sayısını doldurduğuna dair belge alarak, bu belgeye istinaden kıdem tazminatı ödenerek işten ayrılmak istediğini beyan ettiğini, …’nın SGK hizmet dökümüne göre kıdem tazminatının hesaplandığını ve 08.06.2017 tarihinden çıkış işlemleri yapılarak ilgili kişiye 13.07.2017 tarihinde 32.764,58 TL kıdem tazminatı ödemesi yapıldığını, Temizlik Hizmet Alımı İhalesi kapsamında Taşeron firma elemanı olarak görev yapan …’nın, Bölge Müdürlüklerinde çalıştığı dönemlerdeki yüklenici firmalar olan davalılar … . Ltd. Şti., … Tic. Ltd. Şti., … Tic. A.Ş., … İnş. Gıda San. Tic. Ltd. Şti. ile yapılan sözleşmelerde, çalıştırılan personelin İş Kanunlarından (kıdem tazminatı dahil) ve diğer yasalardan doğan sorumluluklarının yüklenici firmalara ait olduğunun açıkça yazıldığını, …’nın Bölge Müdürlüklerinde çalıştığı dava dışı diğer yüklenici firmalar olan … Tic. Ltd. Şti., ile … Ltd. Şti’den kıdem tazminatı ödemesinden sorumlu olduğu miktarların, arabuluculuk öncesi tahsil edildiğini, açıklanan nedenlerle kıdem tazminatının ödenmesinden yüklenici firmaların (davalılar) sorumlu olduğunu, teşekküllerince ödenmek zorunda kalınan dava konusu alacaklarının tahsili için iş bu davanın açılması zorunluluğunun doğduğunu, bu nedenlerle öncelikle alacaklarını karşılayacak miktarda davalıların kamu kurum ve kuruluşlarındaki istihkaklarına bunun mümkün olmadığı takdirde menkul, gayrimenkul malları ve üçüncü şahıslardaki hak ve alacakları üzerine teminatsız ihtiyati tedbir konulmasını, fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydı ile 18.107,59 TL’nin ödeme tarihinden (13.07.2017) itibaren değişen oranlarda reeskont avans faizi ile birlikte davalı firmalardan, sorumlu oldukları miktarlar oranında rücuen tahsilini, yargılama giderleriyle vekalet ücretinin karşı taraflara yükletilmesine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
SAVUNMANIN ÖZETİ:
Davalı … Tic.A.Ş. usulüne uygun olarak davetiye tebliğ edilmiş olup davalı vekili cevap dilekçesinde özetle; Davacı kurum ile davalılar arasında hizmet alım sözleşmesi yapıldığını, bu sözleşmeler kapsamında çalışan …’ya toplamda 32.764,58-TL ödeme yapıldığını, bu nedenle ödenen meblağın rücuen tazminini talep ettiğini, davacının dava dilekçesinde sonuç kısmının yeterli açıklıkta olmayan davacının davasının usulden reddinin gerektiğini, davaya konu alacakların zamanaşımına uğradığını, bu alacakların dava ile talebinin mümkün olmadığını, bu nedenle davanın zaman aşımı yönünden reddinin gerektiğini, davacı kurum ile aralarında akdedilen hizmet alımı sözleşmesinde yüklenicilerin, işçilerin tazminatlarından sorumlu olacaklarına dair bir hüküm bulunmadığını, bu sebeple ihale konusu işin maliyetini hesaplarken sözleşme gereği kıdem tazminatını hesaplamaya dahil etmediklerini ve sözleşme gideri veya genel giderleri için ayrılan tutarların ihale bedelinin %3 ile sınırlı olması nedeniyle kıdem tazminatı ödemesi yapılmadığını ve bu sebeple 6552 sayılı kanun ile 4857 sayılı kanunu eklenen 112. maddesi ile bu soruna çözüm getirildiğini ve kıdem tazminatlarından asli sorumlunun asıl işveren konumunda olan kurum olduğunu, sözleşmede rücuya ilişkin hüküm olmadığı iddialarından vazgeçmemek kaydıyla söz konusu işçinin, ihale makamı ile yapılan sözleşmeden çok daha önce işe başladığını ve bu durumdan davacı tarafın yararlanmakta olduğunu, davacı tarafından rücu talebini kabul etmemekle birlikte, işçiye ödenen para miktarının çalıştığı süreler dikkate alınarak paylaştırılması gerektiğini, müvekkili şirketlerin sorumlu olmadığı iddialarından vazgeçmiş sayılmamak kaydıyla, müvekkilinin sorumlu tutulması halinde her şirketin kendi dönemlerinden sorumlu tutulması gerektiğini, son olarak dava dışı işçinin çalışmış olduğu işverenlerden şahsi sicil dosyalarının getirtilerek işten çıkış nedenlerinin araştırılmasını kıdem tazminatı adı altında herhangi bir ödemenin yapılıp yapılmadığının araştırılması gerektiğini, ayrıca müvekkilinin temerrüde düşürülmemiş olup davacının ödeme tarihinden başlamamak üzere faiz talebinin hukuka aykırı olduğunu, ayrıca davacının avans faizi talebinin de yerinde olmadığını, davacının müvekkili şirket hakkında her ne kadar tedbir talep etmiş ise de; müvekkili şirketin ticaret faaliyetlerine devam ettiğini, bir çok ticari iş ve işlemlerde bulunduğunu, bünyesinde 5.000 den fazla işçi çalıştırdığını, bu hususlar dikkate alındığında tedbir talebinin hukuki mahiyet itibari ile yerinde olmadığını, bu nedenle haksız ve hukuki dayanaktan yoksun davanın reddini, mahkeme aksi kanaatte ise işçinin müvekkillerinin yanında çalıştığı dönemle ilgili olarak sınırlı bir şekilde devir esnasındaki işçinin almış olduğu ücretlerle sınırlı bir şekilde davacının da sorumluluğunun bulunması sebebiyle yarı yarı oranında sorumlu tutulmasını, yargılama giderleri ve vekalet ücretinin davacı tarafa yükletilmesine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Diğer davalılar ise yapılan tebligata rağmen davaya cevap vermemiştir.
ÇEKİŞMELİ HUSUSLAR, TOPLANAN DELİLLER, DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE:
Dava; davacı ile davalılar arasında imzalanan sözleşme gereğince, davacının dava dışı üçüncü kişi işçiye yaptığı ödemenin davalılardan rücuen tahsiline yönelik alacak davasıdır.
Taraflar arasındaki uyuşmazlığın davacının hizmet alım işi ihalesi kapsamında davalılar çalışanı … için ödenen işçilik bedellerinin ödeme tarihinden itibaren davalılardan tazminini isteyip isteyemeyeceği hususunda olduğu anlaşılmıştır.
Mahkememizce tarafların bildirdikleri deliller toplanmış, 05/08/2019 tarihli Hukuk Uyuşmazlıkları Dava Şartı Arabulculuk Son Tutanağı, Isparta Ticaret ve Sanayi Odası’nın 22.10.2019 tarih ve … sayılı müzekkere cevabı, Selçuklu Belediye Başkanlığı Mali Hizmetler Müdürlüğü’nün 11/11/2019 tarihli müzekkere cevabı, Konya Ticaret Odası Ticaret Sicil Müdürlüğü’nün cevabi yazısı, davalı şirketlerle yapılan hizmet alım sözleşmeleri ve teknik şartnameler, Konya . İcra Müdürlüğü … İflas dosyası ve tüm deliller dosya arasına alınmıştır.
Mahkememizce yapılan yargılama neticesinde dosya hesap bilirkişisine tevdi edilmiş olup bilirkişi tarafından düzenlenen 31/08/2021 tarihli bilirkişi raporunda özetle;
Davacı Tarafından Dava Dışı İşçiye Ödenen Bedel Dikkate Alınarak Yapılan Hesaplama Gereğince Sorumluluk dağılımı kabul edilecek ise; … Ltd. Şti.’nin 01.03.2003-31.08.2004 tarihleri arası dönem için tam oranda sorumluluk kabul edilecek ise toplam 3.459,94 TL’den yarı oranda sorumluluk kabul edilecek ise 1.729,97 TL bedelden sorumlu olacağı,
… Tic. Ltd. Şti’nin 01.09.2004-21.11.2005 tarihleri arası dönem için tam oranda sorumluluk kabul edilecek ise; toplam 2,811,20 TL’den yarı oranda sorumluluk kabul edilecek ise 1.405,60 TL bedelden sorumlu olacağı,
… Tic. A.Ş’nin 22.11.2005-29.02.2008 ile 20.03.2011-06.04.2011 tarihleri arası dönem için tam oranda sorumluluk kabul edilecek ise toplam 5.334,07 TL’den yarı oranda sorumluluk kabul edilecek ise 2.667,04 TL bedelden sorumlu olacağı,
… İnş. Gıda San. Tic. Ltd. Şti’nin 07.04.2011-06.02.2014 tarihleri arası dönem için tam oranda sorumluluk kabul edilecek ise: toplam 6.520,15 TL’den yan oranda sorumluluk kabul edilecek ise 3.260,07 TL bedelden sorumlu olacağı,
Dosya Kapsamında Bulunan Bordro ve Hizmet Dökümüne Göre Hesaplanan Kıdem Tazminatı Gereğince Sorumluluk Kabul Edilecek ise; İstemsan … Ltd. Şti.’nin 01.03.2003-31.08.2004 tarihleri arası dönem için tam oranda sorumluluk kabul edilecek ise toplam 3.253,88 TL’den yarı oranda sorumluluk kabul edilecek ise 1.626,94 TL bedelden sorumlu olacağı,
… Tic. Ltd. Şti’nin 01.09.2004-21.11.2005 tarihleri arası dönem için tam oranda sorumluluk kabul edilecek ise toplam 2.643,78 TL’den yarı oranda sorumluluk kabul edilecek ise 1.321,89 TL bedelden sorumlu olacağı,
… A.Ş’nin 22.11.2005-29.02.2008 ile 20.03.2011-06.04.2011 tarihleri arası dönem için tam oranda sorumluluk kabul edilecek ise toplam 5.016,41 TL’den yarı oranda sorumluluk kabul edilecek ise 2,508,20 TL bedelden sorumlu olacağı,
… İnş. Gıda San. Tic. Ltd. Şti.’nin 07.04.2011-06.02.2014 tarihten arası dönem için tam oranda sorumluluk kabul edilecek ise toplam 6.131,85 TL’den yarı oranda sorumluluk kabul edilecek ise 3.065,92 TL bedelden sorumlu olacağı rapor edilmiştir.
Dava dışı …’ya yapılan ve rücuen tazmini talep edilen bedelin hesabında bilirkişinin dosya kapsamında bulunan bordro ve hizmet dökümüne göre hesaplanan kıdem tazminatı gereğince sorumluluğa göre dava dışı işçiye ödenen bedel dikkate alınarak yapılan hesaplama tablosu kararda nazara alınmıştır. Davalı … Tic.A.Ş. vekili zamanaşımı itirazında bulunmuş ise de; 6098 sayılı TBK’nın 73.maddesi, “Rücu istemi, tazminatın tamamının ödendiği ve birlikte sorumlu kişinin öğrenildiği tarihten başlayarak iki yılın ve her hâlde tazminatın tamamının ödendiği tarihten başlayarak on yılın geçmesiyle zamanaşımına uğrar.” hükmünü amir olup, rücuen tazmini talep edilen bedel davacı yanca dava dışı 3. kişiye 13.07.2017 tarihinde ödenmiş olup, işbu dava ise 08/08/2019 tarihinde açılmıştır. Ancak davadan önce arabuluculukta geçen 33 günlük süre de nazara alındığında dava süresinde açılmıştır. Zira arabuluculuktaki görüşmeler esnasındaki geçecek sürede zamanaşımı işlemez. Bu nedenle zamanaşımı itirazının reddine karar vermek gerekmiştir.
4857 Sayılı İş Kanunu’nun 2/7 maddesi ” bir işverenden işyerinde yürüttüğü mal veya hizmet üretimine ilişkin yardımcı işlerinde veya asıl işin bir bölümünde işletmenin ve işin gereği ile teknolojik nedenler ile uzmanlık gerektiren işlerde iş alan ve bu iş için görevlendirdiği işçilerini sadece bu işyerinde aldığı işte çalıştıran, diğer işveren ile iş aldığı işveren arasında kurulan ilişkiye asıl işveren alt işveren ilişkisi denir. Bu ilişkide asıl işveren, alt işverenin işçilerine karşı o işyeri ile ilgili olarak bu kanundan, iş sözleşmesinden veya alt işverenin taraf olduğu toplu iş sözleşmesinden doğan yükümlülüklerinden alt işveren ile birlikte sorumludur ” hükmünü amirdir.
4857 Sayılı İş Yasası’nın belirtilen bu maddesine göre davacı asıl işveren , davalı şirketler ise alt işveren olarak tazminatlar bakımından işçi karşısında müteselsilen sorumludurlar.
Davacı ile davalılar arasında imzalanan ihale sözleşmeleri ve bu ihale sözleşmesinin eki niteliğindeki genel şartnamelere göre davalılar dava dışı işçiye ödenen bedellerden sorumludurlar.
Diğer taraftan davacının ödediği bedelin davalılardan ne miktarda talep edileceği hususunun da değerlendirilmesi gerekmektedir. Davacı taraf ödemiş olduğu bedeli sorumlulukları oranında davalılardan tahsil etmek istemektedir. Birden çok alt işverenin bulunması halinde her işveren, işçinin kendi nezdinde çalıştığı dönemden sorumludur. Bu nedenle davacının yaptığı ödemenin tümünden her bir davalının ayrı ayrı sorumlu tutulması beklenemez. Dava dışı işçinin davalı alt işverenler nezdinde çalıştığı dönemler baz alınarak davacı tarafından ödenen toplam bedelin kendi dönemine tekabül eden kısmından davalılar ödeme tarihleri ve çalıştırdıkları dönemler itibarı ile sorumludur.
Davacı ile davalı alt işverenler arasında düzenlenen sözleşme/teknik şartnamelere göre, kıdem tazminatı gibi işçilik alacaklarından alt işverenlerin sorumlu olduğu hususunun belirtilmiş olması da nazara alındığında, davacı tarafından ödenen tüm bedellerin yapılan hesaplamalar nispetinde davalı şirketlere rücu edebileceği değerlendirilmiştir.
Hizmet alım sözleşmeleri; ihale şartları ile belirlenen işin sözleşmede kararlaştırılan bedel ile yapılmasının üstlenildiği sözleşmelerdir. Bu sözleşme türünde yüklenicinin edimi, hizmetin kendi işçisi ile yerine getirilmesi, işverenin edimi ise sözleşme bedelinin ödenmesidir. Sözleşme kapsamında yapılması gereken iş yüklenici işçisi tarafından yerine getirilecektir. İş aktinin yüklenici ile işçi arasında yapıldığı hususu ihtilaflı değildir. SGK kayıtları da bu hususu doğrulamaktadır. Hizmet alımı tip sözleşmelerinde işverenin, yüklenici tarafından çalıştırılan işçinin ücretinin ödenmesi, sosyal haklarının takibi gibi denetim dışında işçiye karşı bir sorumluluğu yoktur. İşveren ile yüklenicinin İş Kanunu’na göre işçiye karşı müteselsilen sorumlu olmasına rağmen rücu ilişkisinde taraflar arasında imzalanan sözleşmenin uygulanması sözleşme hukukunun en temel ilkelerindendir.
İşçilik alacakları işveren tarafından ödenen işçinin; yüklenici işçisi olması, sözleşme ücretine işçinin ücret ve sosyal haklarının da dahil olması, işverenin işçilik alacaklarından sorumlu olacağına dair sözleşmede bir hüküm bulunmaması hususları nazara alındığında davacı işverenin işçiyi çalıştıran yüklenicilerden ödediği bedeli ve ferilerinin tamamını talep etme hakkı bulunduğunun kabulü gerekir.
Öte yandan yükleniciler aleyhine açılan rücu davalarında ayrı sözleşmelerle hizmet ifa eden yükleniciler mecburi dava arkadaşı olmadığı gibi borçtan müteselsilen sorumlu olacaklarına ilişkin kanun hükmü veya sözleşme de bulunmamaktadır. Bu nedenle alacak davalarında her bir davalı aleyhine ayrı ayrı tahsil hükmü kurulması icap etmektedir.
Davalılardan … İnşaat Gıda San. ve Tic. Ltd.Şti.’nin iflas ettiğinin Konya . İflas Müdürlüğü … sayılı dosyasından bildirilmiş olması ve de 2. alacaklılar toplantısının da yapılmış olması, ayrıca davacı şirket tarafından işbu davalı şirket için iflas masasına karşı alacak kaydı talebinde bulunulması ve talebin kabul edilmiş olması ve buna ilişkin cevabi müzekkerenin gönderilmiş olması nazara alındığında işbu davalı bakımından açılan davanın konusu kalmadığından, konusu kalmayan davanın esası hakkında herhangi bir karar verilmesine yer olmadığına karar vermek gerekmiştir.
Dosya kül halinde değerlendirildiğinde dosya kapsamı ve alınan rapor mucibince davanın kısmen kabulüne yönelik olarak aşağıdaki şekilde hüküm tesis edilmiştir.
HÜKÜM:Yukarıda açıklanan nedenlerle;
Davacının davasının KABULÜNE,
1-) 3.253,88 TL nin 13/07/2017 tarihinden itibaren işleyecek avans faizi ile birlikte davalı … Ltd. Şti den alınarak davacıya verilmesine,
2-)2.643,78 TL nin 13/07/2017 tarihinden itibaren işleyecek avans faizi ile birlikte davalı … Tic. Ltd. Şti den alınarak davacıya verilmesine,
3-)5.016,41 TL nin 13/07/2017 tarihinden itibaren işleyecek avans faizi ile birlikte davalı … Tic. A.ş ( … Anonim Şirketi) den alınarak davacıya verilmesine,
4-)Davalı … Tic. Ltd. ŞTi hakkında açılan dava konusuz kaldığından konusu kalmayan davanın esası hakkında karar verilmesine yer olmadığına,
5-)Alınması gereken 745,54-TL harçtan, peşin olarak mahkememiz dosyasına yatırılan 309,24-TL’nin mahsubu ile bakiye 436,30-TL karar harcının davalılardan tahsili ile hazineye gelir kaydına, (Davalı … Anonim Şirketi’nin (5.016,41/10.914,07) oranında 200,54 TL’den, davalı … ve Tic Ltd. Şti (3.253,88/10.914,07) oranında 130,08-TL’den, davalı … Ticaret Limited Şirketi (2.643,78/10.914,07) oranında 105,69-TL’den sorumlu olduğuna,)
6-)Hazine tarafından karşılanan 1.320,00-TL arabuluculuk giderinin davalılardan tahsili ile hazineye gelir kaydına, (Davalı … Anonim Şirketi’nin (5.016,41-TL/18.107,59) oranında 365,68-TL’den, davalı … ve Tic Ltd. Şti (3.253,88-TL/18.107,59) oranında 237,20-TL’den, davalı … Ticaret Limited Şirketi (2.643,78-TL/18.107,59) oranında 192,73-TL’den, davalı … Ltd Şti.nin (6.131,85/18.107,59) oranında 447,00-TL’den sorumlu olduğuna, davacı … Anonim Şirketi’nin (1.061,67/18.107,59) oranında 77,39-TL’den sorumlu olduğuna,)
7-)Davacı tarafından yapılan 44,40-TL başvuru harcı, 309,24-TL peşin harç olmak üzere toplam 353,64-TL’nin davalılardan tahsili ile davacıya verilmesine, (Davalı … Anonim Şirketi’nin (5.016,41/10.914,07) oranında 162,54 TL’den, davalı … ve Tic Ltd. Şti (3.253,88/10.914,07) oranında 105,43-TL’den, davalı … Ticaret Limited Şirketi (2.643,78/10.914,07) oranında 85,66-TL’den sorumlu olduğuna,)
8-)Davacı tarafından sarfedilen bilirkişi ücreti 500,00-TL, posta ve tebligat gideri 516,25-TL, vekalet harcı 6,40-TL olmak üzere toplam 1.022,65-TL yargılama giderinden haklılık oranına göre ( 17.045,92/18.107,59) hesaplanan 962,69-TL’nin davalılardan alınarak davacıya verilmesine, (Davalı … Anonim Şirketi’nin (5.016,41/17.045,92) oranında 283,31-TL’den, davalı … ve Tic Ltd. Şti (3.253,88-TL/17.045,92) oranında 183,77-TL’den, davalı … Ticaret Limited Şirketi (2.643,78/17.045,92) oranında 149,31-TL’den, davalı … Ltd Şti.’nin (6.131,85/17.045,92) oranında 346,30-TL’den sorumlu olduğuna,)
9-)Davacı kendisini vekille temsil ettirdiğinden dolayı karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesine göre belirlenen 9.200,00-TL vekalet ücretinin davalılardan alınarak davacıya verilmesine, (Davalı … Anonim Şirketi’nin (5.016,41/17.045,92) oranında 2.707,45-TL’den, davalı … ve Tic Ltd. Şti (3.253,88-TL/17.045,92) oranında 1.756,18-TL’den, davalı … Ticaret Limited Şirketi (2.643,78/17.045,92) oranında 1.426,90-TL’den, davalı … Ltd Şti.’nin (6.131,85/17.045,92) oranında 3.309,47-TL’den sorumlu olduğuna,)
10-)Dosyada artan gider avansının karar kesinleştiğinde davacıya iadesine,
Dair; Davacı vekili ile davalı … Şirketi vekilinin yüzüne karşı, kararın taraflara tebliğinden itibaren iki haftalık yasal süre içerisinde Konya Bölge Adliye Mahkemesinde İstinaf yasa yolu açık olmak üzere yapılan yargılama sonunda karar verildi. 01/12/2022

Katip Hakim