Emsal Mahkeme Kararı Konya 1. Asliye Ticaret Mahkemesi 2022/872 E. 2023/85 K. 16.02.2023 T.

Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C. KONYA . ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
T.C.
KONYA
. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ “TÜRK MİLLETİ ADINA”
GEREKÇELİ KARAR

ESAS NO :
KARAR NO :

HAKİM : … …
KATİP : … …

DAVACI : … – TC No : … …
VEKİLİ :
DAVALI : HASIMSIZ

DAVA : Zayi Belgesi Verilmesi
DAVA TARİHİ :
KARAR TARİHİ :
KARARIN YAZILDIĞI TARİH :

Mahkememizde görülmekte olan Zayi Belgesi Verilmesi davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
Davacı vekili dava dilekçesinde özet olarak; Karapınar … Mahallesi … Sokak No… adresinde … sicil ve … vergi numarası ile Rejenere Kauçuk İmalatı işiyle uğraşan müvekkili davacının iş yerinin 21.11.2021 tarihinde saat 19.10 sularında imalathanede çıkan yangın sonucunda imalathanede bulunan tüm alet, edavat,makine,tesisat ve malzemeleri yandığı, yangının binaya da sirayet etmesi nedeniyle çatı aksamı, direkleri, panelleri harap olduğunu ve iş yerinin kullanılamaz hale geldiğini, olay sonrası düzenlenen 22.11.2021 tarihli yangın raporunda; yangının yağ ısıtma kazanına gelen elektrik kablolarında meydana gelen kısa devre sonucu çıktığı belirlendiğini, kaza nedeniyle başlatılan soruşturma sonucunda Kovuşturmaya Yer Olmadığına Dair kararı verildiğini, söz konusu yangında müvekkilinin saklamakla yükümlü olduğu 2019, 2020 ve 2021 yıllarına ait tüm ticari defter ve belgeleri ile mal alış faturalarının, her türlü masraf ve gider belgelerinin, yaptığı satışlara ilişkin olarak düzenlemiş olduğu hasılat faturaların ve diğer belgelerin yanarak yok olduğunu, ancak müvekkilinin ticari defter ve belgelerinin yanarak yok olduğunu çok sonra öğrendiğini, müvekkilin yangın dolayısıyla uğradığı büyük zarar sebebiyle ticari faaliyetini devam ettiremediği için 30.09.2022 tarihinde vergi mükellefiyetini sonlandırdığını, müvekkilinin 18.11.2022 tarihinde Konya Vergi Dairesine davet edilerek vergi müfettişi tarafından defter ve belgelerini ibraz etmesinin istenildiğini, bunun üzerine müvekkili muhasebecisi olan tanık … aradığını ve defter ve belgelerinin tanık … ‘ de olmadığını öğrenmesi üzerine yangın olayında yanıp yok olduklarına muttali olduklarını, dolayısıyla müvekkilinin ticari defter ve belgelerinin zayi olduğunu öğrenme tarihi 18.11.2022 tarihi olduğunu belirterek; davanın kabulüne, müvekkilinin saklamakla yükümlü olduğu 2019, 2020 ve 2021 yıllarına ait Yevmiye, Envanter ve Defter-i Kebir defterleri ile mal alış faturaları, her türlü masraf ve gider belgeleri, yaptığı satışlara ilişkin olarak düzenlemiş olduğu hasılat faturaları ve diğer tüm belgelerinin T.T.K’nın 82/7 maddesi gereğince zayiine ve bu hususta zayi belgesi verilmesine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE:
Dava, zayi belgesi verilmesi isteminden ibarettir.
6102 sayılı TTK’nın 82/7. Maddesine göre; “Bir tacirin saklamakla yükümlü olduğu defterler ve belgeler; yangın, su baskını veya yer sarsıntısı gibi bir afet veya hırsızlık sebebiyle ve kanuni saklama süresi içinde zıyaa uğrarsa tacir zıyaı öğrendiği tarihten itibaren onbeş gün içinde ticari işletmesinin bulunduğu yer yetkili mahkemesinden kendisine bir belge verilmesini isteyebilir. Bu dava hasımsız açılır. Mahkeme gerekli gördüğü delillerin toplanmasını da emredebilir.”
Türk Ticaret Kanunu’nun 82/7 maddesinde, bir tacirin saklamakla yükümlü olduğu defter ve belgelerin kanunda belirtilen nedenlerle zayi edilmesi halinde, defter sahibi tacirin zıyaı öğrendiği tarihten itibaren 15 gün içerisinde yetkili mahkemeden kendisine bir zayi belgesi verilmesini talep etmesi öngörülmüştür. Maddede düzenlenen 15 günlük süre hak düşürücü nitelikte olduğundan resen gözetilmesi gerekir. (Konya BAM . HD … E … K)
Somut olayda, davacıya ait ticari defterlerin zayi olduğu iddia edilerek zayi belgesi verilmesinin istendiği, 6102 sayılı TTK’nın 82/7. Maddesinde düzenlenen 15 günlük hak düşürücü sürenin dava tarihi itibariyle dolup dolmadığının resen incelenmesi gerektiği, davacının ticari defterlerin 22/11/2021 tarihinde iş yerinde meydana gelen yangın olayında zayi olduğunu iddia ettiği, yangın olayı ile dava tarihi arasındaki süre dikkate alındığında davanın 15 günlük hak düşürücü süre içinde açılmadığının açık olduğu, her ne kadar davacı tarafça ticari defterlerin zayi olduğunun 18/11/2022 tarihinde öğrenildiği iddia edilmiş ise de aradan geçen süre zarfı dikkate alındığında bu iddianın hayatın olağan akışına uygun olmadığı, bu iddianın doğru olduğu kabul edilse dahi aradan geçen süre zarfı dikkate alındığında davacının defterlerin zayi olduğunu sonradan öğrenmesinin kendi kusurundan kaynaklandığı, madde metninde sürenin öğrenme tarihinden itibaren işlemeye başlayacağı belirtilmiş ise de bunun sadece elde olmayan sebeplerden kaynaklı geç öğrenme halinde uygulanabileceği, somut olayda davacının geç öğrenme iddiasına dayalı talepte bulunmasının mümkün olmadığı, dolayısıyla davanın hak düşürücü süre içinde açılmadığı sonucuna varılığından davanın dava şartı yokluğu nedeniyle usulden reddine karar vermek gerekmiş ve aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.
HÜKÜM : Yukarıda açıklanan nedenlerle;
1-Davanın DAVA ŞARTI YOKLUĞU NEDENİYLE USULDEN REDDİNE,
2-Alınması gereken 179,90 TL karar ve ilam harcından, peşin alınan 80,70 TL harcın mahsubu ile bakiye 99,20 TL eksik harcın davacıdan alınarak hazineye irat kaydına,
3-Davacı tarafından yapılan harç ve yargılama giderinin kendi üzerinde bırakılmasına,
4-Davacı tarafından yatırılan gider avansından arta kalan kısmının 6100 sayılı HMK 333.maddesi uyarınca karar kesinleştiğinde davacıya İADESİNE,
Dair ; davacı vekilinin yüzüne karşı, gerekçeli kararın tebliğinden itibaren 6100 s. HMK’nın 345. maddesi gereğince ( 2 ) hafta içerisinde, ilgili BAM Hukuk Dairesi Başkanlığına sunulmak üzere Mahkememize verilecek dilekçe ile istinaf yolu açık olmak üzere verilen karar açıkça okunup, usulen anlatıldı. 16/02/2023

Katip … Hakim …

5070 Sayılı Kanun Hükümlerine Göre Elektronik İmzalıdır.