Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
KAYSERİ
BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ
6. HUKUK DAİRESİ
ESAS NO: 2023/2049
KARAR NO: 2023/2136
T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A
B Ö L G E A D L İ Y E M A H K E M E S İ K A R A R I
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ: KAYSERİ 1. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
TARİHİ: 27/09/2023
ESAS NO: 2023/874
KARAR NO: 2023/814
DAVANIN KONUSU: Kıymetli Evrak İptali (Çek İptali (Hasımsız))
İSTİNAF KARAR TARİHİ: 29/11/2023
İSTİNAF KARAR YAZIM TARİHİ: 30/11/2023
KAYSERİ 1. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ’nin istinafa konu edilen 27/09/2023 tarih ve 2023/874 E – 2023/814 K kararına karşı süresi içinde davacı…vekilince istinaf kanun yoluna başvurulması üzerine yapılan incelemede;
TARAFLARIN İDDİA VE SAVUNMALARININ ÖZETİ:
Davacı…vekili dava dilekçesinde özetle; Müvekkilinin ticaretle uğraştığı dönemde …., . …. Şubesi’nde bulunan müvekkiline ait hesaba bağlı …., …., …., …., …., …., ….,…., …. çekleri koçan halinde aldığını, çekleri daha sonra kullanmak üzere imzaladığını, dolayısıyla çeklerin kambiyo vasfını kazanmaya el verişli hale geldiğini, müvekkilinin çeklerden sadece birini kullandıktan sonra çek koçanını kaybettiğini, müvekkilinin değerli kağıt bedeli adı altında bankaya yüklü miktarda para ödemek zorunda kaldığını ileri sürerek; anılan çeklerin zayi nedeniyle iptaline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
İLK DERECE MAHKEMESİ KARARININ ÖZETİ:
Tekmil dosya mündericatı birlikte değerlendirildiğinde; “…TTK’nun 818/1-s maddesinin yollaması ile aynı kanunun 757/1 maddesine göre, çek iptali davası açma hakkının yetkili hamile aittir. Keşidecinin veya çek hesabı sahibinin çek iptali davası açma hakkı bulunmamaktadır. TTK’nun 651. maddesi hükmüne göre kıymetli evrakın zayî olduğu veya ziyanın ortaya çıktığı anda senet üzerinde hak sahibi olan kişi senedin iptaline karar verilmesini isteyebilir. Bu hükme göre kıymetli evrakın iptali için dava açabilecek olan kişi senedin yetkili hamilidir. Nitekim Yargıtay 11. Hukuk Dairesi’nin 2017/5203 Esas – 2019/1679 Karar, ve 2016/8102 Esas – 2018/1789 Karar, 2009/4583 Esas – 2010/10471 Karar ve kararlarında çek iptali davası açma hakkının hamile ait olduğu, keşidecinin çek iptali davası açamayacağı belirtilmektedir. Henüz kullanılmamış boş çek yaprakları kıymetli evrak vasfına haiz olmayıp Kıymetli evrakın zayî ve iptali talebine konu edilemezler. Nitekim Yargıtay 11. Hukuk Dairesi Başkanlığı’nın 08/11/2010 tarih ve 2009/5094 Esas – 2010/11357 Karar sayılı bir kararında; Boş çek yapraklarının kıymetli evrak niteliği bulunmadığını, kıymetli evrakın iptali hükümlerine de tabi tutulamayacağını belirtmektedir. Talep basit usule tabi olup HMK’nun 320. maddesi gereğince mahkeme mümkün olan hallerde tarafları duruşmaya davet etmeden dosya üzerinden de karar verebileceğinden yukarıda açıklanan nedenlerle HMK’nun 30. maddesi de dikkate alınarak talebin sürüncemede kalmaması için dosya üzerinden karar verilmiştir. Yukarıda yazılı yasa maddeleri ve Yargıtay içtihatları bir bütün halinde değerlendirildiğinde talep edenin çek keşidecisi olduğı ve bu çeklerin meşru hamili olmadığı karşısında; çek iptali davasının yetkili meşru hamil tarafından açılabileceği, davacının iş bu davayı açmakta hukuki yararının ve sıfat yokluğunun da bulunmayacağından talebin reddine …” şeklinde karar verilmiştir.
Bu karara karşı davacı…vekilince yasal süresinde istinafa başvurulmuştur.
İSTİNAF SEBEPLERİ :
Davacı…vekili tarafından ilk derece mahkemesine sunulan istinaf başvuru dilekçesinde özetle; Gerekçeli kararda ”Henüz kullanılmamış boş çek yaprakları kıymetli evrak vasfına haiz olmayıp kıymetli evrakın zayî ve iptali talebine konu edilemezler.” denilerek Yargıtay 11. Hukuk Dairesi Baskanlıgı’nın 08/11/2010 tarih ve 2009/5094 Esas – 2010/11357 Karar sayılı bir kararı emsal gösterildiğini, söz konusu kararlar tamamen boş şekilde zayi olan çek yaprakları için olduğunu, tamamen boş kambiyo senedinin zayi olması halinde çekin zayi nedeniyle iptalini isteme hakkı mevcut olmadığını, bu şekilde çek iptal istemiyle açılan davanın hukuki yarar yokluğu nedeniyle reddedileceğini, bu şekilde değerlendirime yapıldığında ilk derece mahkemesinin kurduğu hüküm her ne kadar hukuka uygun gözükse de işin esası yeterince değerlendirilmediğini ve mevcut durumdaki fark gözetilmeden hukuka aykırı şekilde karar verildiğini, oysaki olayda boş ve imzalı çekler zayi olduğunu, ayrıca belirtmek isteriz ki gerekçeli kararda Yargıtay kararları emsal gösterilerek ”çek iptali davası açma hakkının hamile ait olduğu, keşidecinin çek iptali davası açamayacağı” belirtildiğini, ancak incelendiğinde görülecektir somut olaydaki gibi hadiselerde keşidecinin de bu davayı açmada hukuki yararı olduğunu, nitekim temyize konu olan bir olayda borçlunun imzalayıp teminat olarak verdiği boş senet için davalı…taraf kaybolduğu iddia edildiğini, bunun üzerine borçlu-davacı…sadece borçlu kısmında adının yazılı olduğu, diğer kısımları boş olan senedi imzalayarak davalı…şirkete verdiğini, takasa konu aracın daha sonra davalıya devir edilmesine rağmen davalının bedelsiz kalan teminat senedini iade etmediği ileri sürerek bono bedelinden dolayı borçlu olmadığının tesbitini ve senedin iptalini istediğini, mahkemece, alacaklısı, tarihi, keşide tarihi, miktarı belli olmayan ve bu nedenle borç doğurmayan senet için açılan davanın reddine karar verilmiş; hüküm, davacı…tarafından temyiz edildiğini, söz konusu sebepler doğrultusunda mahkeme tarafından davanın kabulüne karar verilmesi gerekirken hukuka ve kanuna aykırı şekilde gerekli incelemeler yapılmadan boş ve imzalı çeklerin iptali isteminin keşidecinin talep edemeyeceğinden dolayı reddine karar verilmesi hukuka aykırı olup söz konusu kararın kaldırılması gerektiğini, bu anlamda her ne kadar ilk derece mahkemesi davanın reddine karar vermiş ise de, söz konusu kararın hatalı olduğu ve ilk derece mahkemesince verilen karar yasaya aykırı olduğu gibi, usul ekonomisine ve hakkaniyete de aykırı olup istinaf incelemesine konu etme zorunluluğu doğduğunu, Kayseri 1. Asliye Ticaret Mahkemesi’nin 27/09/23 tarihli 2023/814 K sayılı kararının istinaf incelemesi neticesinde kaldırılmasına ve yeniden yargılama yapılarak talebimiz doğrultusunda davaya konu çeklerin iptaline karar verilmesini talep etmiştir.
HUKUKİ NİTELENDİRME, DELİLLERİN VE İSTİNAF SEBEPLERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ:
HMK’nın 355. maddesine göre “İnceleme, istinaf dilekçesinde belirtilen sebeplerle sınırlı olarak yapılır. Ancak Bölge Adliye Mahkemesi kamu düzenine aykırılık gördüğü takdirde bunu resen gözetir” şeklinde düzenleme bulunmaktadır.
Dava, TTK’nun 757. 764/1. ve 818/1-s. maddeleri uyarınca açılan kıymetli evrak iptaline ilişkindir.
Dosya kapsamında toplanan deliller, ilk derece mahkemesinin olay nitelendirilmesi ve gerekçesi nazara alındığında, davacının talebe konu çeklerin keşidecisi olup meşru hamili olmaması nazara alınarak davanın reddine ilişkin kararda yazılı açıklamalara, yasal sebep ve gerekçelere binaen istinaf edilen kararda usul, yasa ve dosya kapsamı yönlerinden bir aykırılık bulunmadığı, bu nedenlerle davacının istinaf sebeplerinin yerinde olmadığı, kararın usul ve esas yönünden hukuka uygun olduğu anlaşıldığından davacının istinaf başvurusunun HMK nun 353/1-b.1 maddesi uyarınca esastan reddine dair aşağıdaki gibi hüküm kurulmuştur.
HÜKÜM: Yukarıda açıklanan nedenlerle;
1-KAYSERİ 1.ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ’nin istinafa konu edilen 27/09/2023 tarih ve 2023/874 E – 2023/814 K sayılı nihai kararının usul ve esas yönünden hukuka uygun olduğu anlaşılmakla davacı…vekilinin istinaf başvurusunun HMK’nın 353/1-b.1 maddesi gereğince ESASTAN REDDİNE,
2-Alınması gerekli olan 269,85 TL maktu istinaf karar ve ilam harcı istinaf eden davacı…tarafça peşin yatırıldığından başkaca harç alınmasına yer olmadığına,
3- İstinaf başvurusunda bulunan davacı…tarafından yapılan istinaf yargılama giderlerinin ve istinaf kanun yoluna başvurma harcının kendi üzerinde bırakılmasına,
4-HMK’nın 302/5.maddesi gereğince kesinleşme kaydı ve kesinleşme kaydı yapılan kararların yerine getirilmesi için gerekli bildirimlerin; harç tahsil işlemlerinin, HMK’nın 359/4.maddesi gereğince işbu kararın taraflara tebliği işlemlerinin yapılması ve varsa artan gider avansının ilgili tarafa iadesi işlemlerinin İlk Derece Mahkemesi tarafından yapılmasına,
5-İstinaf incelemesi sırasında duruşma açılmadığından karşı taraf yararına vekalet ücreti takdirine yer olmadığına,
Dair, dosya üzerinden yapılan inceleme ile HMK 382/2-e-6 yollamasıyla, 362/1-ç bendi uyarınca KESİN olarak oy birliği ile karar verildi. 29/11/2023