Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
KAYSERİ
BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ
6. HUKUK DAİRESİ
DOSYA NO: 2023/1712
KARAR NO: 2023/1759
T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A
B Ö L G E A D L İ Y E M A H K E M E S İ K A R A R I
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ: KAYSERİ 2. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
TARİHİ: 05/09/2023
NUMARASI: 2022/1329 E. 2023/717 K.
DAVANIN KONUSU: Kıymetli Evrak İptali (Çek İptali (Hasımsız))
İSTİNAF KARAR TARİHİ: 26/10/2023
KARAR YAZIM TARİHİ: 30/10/2023
KAYSERİ 2. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ’nin istinafa konu edilen 05/09/2023 tarih ve 2022/1329 E – 2023/717 K kararına karşı süresi içinde davacı vekilince istinaf kanun yoluna başvurulması üzerine yapılan incelemede;
TARAFLARIN İDDİA VE SAVUNMALARININ ÖZETİ:Davacı vekili tarafından sunulan dava dilekçesinde özetle; Müvekkili şirketin lehtarı ve hamili olduğu, … Şubesi ait, keşidecisi … olan, … seri numaralı, … keşide tarihli, 25.000,00-TL bedelli çek ile … Şubesine ait, keşidecisi … Limited Şirketi olan, … Seri numaralı, … keşide tarihli, 250.000,00-TL bedelli çeklerin … Kargo’da iken kaybolduğunu, tüm araştırmalara rağmen söz konusu çeklerin bulunamadığını, çeklerin bankadan tahsilini önlemek amacıyla öncelikle ödeme yasağı konulmasını ve akabinde çeklerin iptaline karar verilmesini talep etmiştir.
İLK DERECE MAHKEMESİ KARARININ ÖZETİ:İlk Derece Mahkeme kararında; “…Dava konusu edilen … Şubesine ait, … Seri numaralı, 15.05.2023 vade tarihli, keşidecisi … Limited Şirketi olan, 250.000,00 TL çekin, … Bankası’nın 13/07/2023 tarihli yazısıyla, … Vergi Kimlik numaralı … Ltd. Şti tarafından 23/05/2023 tarihinde takas sistemiyle ibraz edildiğinin bildirildiği görülmekle mahkememizce 08/08/2023 tarihli müteferrik karar ile T.T.K.’nun 818/1-s bendi yollamasıyla aynı yasanın 763. Maddesi gereğince davacı vekiline, dava konusu ve elinden rızası dışında çıktığı iddia edilen davaya konu … Şubesine ait, … Seri numaralı, 15.05.2023 vade tarihli, keşidecisi… Limited Şirketi olan, 250.000,00 TL çeki bankaya ibraz ettiği bildirilen … Vergi Kimlik numaralı … Ltd. Şti’ne karşı istirdat davası açması için 2 haftalık kesin süre verilmiş olup, kesin süre içerisinde davacı vekili tarafından istirdat davası açıldığına dair mahkememize bildirimde bulunulmadığı anlaşıldığından dava konusu edilen … Şubesine ait, … Seri numaralı, 15.05.2023 vade tarihli, keşidecisi … Limited Şirketi olan, 250.000,00 TL çek yönünden davanın reddine karar verilmiştir.Davaya konu edilen, … Şubesi ait, keşidecisi … olan, … seri numaralı, 31/03/2023 keşide tarihli, 25.000,00-TL bedelli çekin TTK’nun 651, 759 ve 778/ı maddeleri uyarınca zayî nedeniyle iptaline, Davaya konu edilen, … Şubesine ait, keşidecisi … Limited Şirketi olan,… Seri numaralı, 15.05.2023 keşide tarihli, 250.000,00-TL bedelli çek yönünden davanın reddine, Davaya konu edilen ve zayi nedeniyle iptaline karar verilen çek ile ilgili verilen ihtiyati tedbir hakkında, kararın mahiyeti dikkate alınarak ayrıca bir hüküm kurulmasına yer olmadığına,…” şeklinde karar verilmiştir.
Bu karara karşı davacı vekilince yasal süresinde istinafa başvurulmuştur.
İSTİNAF SEBEPLERİ :Davacı vekili istinaf başvuru dilekçesinde özetle; Yerel mahkemenin, 08/08/2023 tarihli ara kararı ile taraflarına çekin istirdatı konulu dava açılması için iki hafta kesin süre verdiğini, iş bu ara kararın 13/08/2023 tarihinde taraflarına tebliğ edildiğini, mahkemenin vermiş olduğu süre öncesinde 20/07/2023 tarihinde Kayseri 2.Asliye Ticaret Mahkemesinin 2023/681 E. Sayılı dosyasıyla çekin iadesi(istirdatı) konulu davası açıldığını, çekin istirdatı konulu davanın mahkemesinin 21/07/2023 tarihinde davanın açıldığını ve dosyanın bir örneğinin gönderilmesi talebinde bulunarak çek iptali istenen mahkemeye müzekkere yazdığını, istinafa konu edilen kararın mahkemesinin ise 25/07/2023 tarihli müzekkeresi ve hakimin onayı ile dosyayı çek istirdatı dosyasına gönderdiğini, akabinde çek istirdat dosyasının dosya numarası mahkemeye bildirilmediğinden bahisle Yerel Mahkemenin 05/09/2023 tarihli kararıyla davayı reddettiğini, TTK 758/2 “Dilekçe sahibi verilen süre içinde dava açmazsa, mahkeme, muhatap hakkındaki ödeme yasağını kaldırır.” şeklinde olup maddesinin aradığı şartın yerine getirilerek süreden evvel davanın ikame edildiğini, bu nedenle davanın reddi ve ödeme yasağının kaldırılmasının usul ve yasalarla bağdaşmadığını, taraflarına ara kararla verilen kesin süre kanun ve içtihatların belirlediği şartlara haiz olmadığını, ayrıca TTK 758/1 “Poliçeyi eline geçiren kişi bilindiği takdirde, mahkeme, dilekçe sahibine iade davası açması için uygun bir süre verir.” gereği kanunda belirtilen süreden olup sürenin uzunluğunun ise hakimin takdirine bırakıldığını, oysa Yerel Mahkemece verilen sürenin adli tatil ve iş yoğunluğu da dikkate alındığında uygun bir süre olmadığını, bir diğer hususun ise kıymetli evrakın iptali konulu davanın HMK 382 gereği çekişmesiz yargı işi olduğunu, HMK 385 gereği ise resen araştırma ilkesinin geçerli olduğunu, 20/07/2023 tarihinde Kayseri 2.Asliye Ticaret Mahkemesinin 2023/681 E. Sayılı dosyasıyla çekin iadesi(istirdatı) konulu dava açıldığını, çekin istirdatı konulu davanın mahkemesi 21/07/2023 tarihinde davanın açıldığını ve dosyanın bir örneğinin gönderilmesi talebinde bulunarak çek iptali istenen mahkemeye müzekkere yazdığını, istinafa konu edilen kararın mahkemesinin ise 25/07/2023 tarihli müzekkeresi ve hakimin onayı ile dosyayı çek istirdatı dosyasına gönderdiğini, buna ilişkin tüm bilgilerin dosyada mevcut olduğunu, mahkemenin ise bu bilgilere rağmen 05/09/2023 tarihli kararıyla davayı reddettiğini, dosyada bulunan bir belgenin veya hakimin resen araştırma ilkesi gereği ulaşabileceği bir bilginin yeniden mahkemeye bildirilmemesi nedeniyle davanın reddine karar verilmesinin kanunun aradığı amacın dışına çıkacak ve çok ağır sonuçlar doğuracağını, davaya konu çekin, kargoda çalındığını, çeki bankaya ibraz eden firma yetkilisinin farklı çok sayıda olayda, hırsızlık yoluyla elden çıkan çekleri benzer cirantalardan ciro yoluyla devralıp, bir çoğunu son hamil olarak farklı kişiler/firmalar aleyhine icra takiplerine konu ettiğini, açmış olduğu çek istirdati dosyasında toplanan delillerde bu iddialarının sübuta erdiğini, bu yolla elde edilen çeklere konu yaklaşık 150 adet icra takip dosyası tespit edildiğini, yerel mahkemenin vermiş olduğu usule aykırı kararın kaldırılmaması neticesinde açmış oldukları istirdat davası anlamını yitirecek ve telafisi imkansız zararlar doğuracağını, yerel mahkemenin ödeme yasağının kararın kesinleşmesini beklemeksizin kaldırdığını, bu zararın önüne geçebilmek adına mahkemeden öncelikle ve tedbiren çeke ilişkin ödeme yasağının tekrar konulmasına karar verilmesini, mahkeme aksi kanaatte ise kararın kesinleşmesine kadar ödeme yasağının devam etmesine karar verilmesinin talep etme gereği hasıl olduğunu ileri sürerek Kayseri 2.Asliye Ticaret Mahkemesinin 2022/1329 E. 2023/717 K. Sayılı kararının -… Şubesine ait, … Seri numaralı, 15.05.2023 vade tarihli, keşidecisi … Limited Şirketi olan, 250.000,00 TL bedelli- çek yönünden verilen kararının kaldırılmasına karar verilmesini talep etmiştir.
HUKUKİ NİTELENDİRME, DELİLLERİN VE İSTİNAF SEBEPLERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ:H.M.K 355. Maddesi gereğince inceleme Kamu düzenine aykırılık halleri dışında istinaf dilekçesinde belirtilen sebeplerle sınırlı olarak yapılmıştır.Talep, zayi nedeniyle açılmış, hasımsız çek iptali istemine ilişkindir.Mahkemece istinafa konu … Şubesi’ne ait … seri no’lu 15.05.2023 keşide tarihli, keşidecisi … Limited şirketi olan 250.000 bedelli çek yönünden çeki elinde bulunduran şahsın başvurusu üzerine talep eden vekiline çek hamiline karşı istirdat davası açması konusunda verilen süre zarfında dava açılmadığı, zayi durumunun ortadan kalktığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir. 6102 sayılı TTK’nın 818/1-s maddesinin yollamasıyla çeklerde de uygulanması gereken 758 ve devamı maddeleri uyarınca; yapılan yargılama sırasında çek hamilinin ortaya çıkması durumunda, çek iptali davasını açan davacıya, mevcut çek hamiline karşı çek istirdadı davası açması konusunda süre verilmeli, istirdat davasının açılması halinde, çek iptali davasının konusuz kaldığından bahisle karar verilmesine yer olmadığı, açılmaması halinde ise, ödeme yasağının kaldırılması ve çek iptali davasının reddi yönünde hüküm kurulmalıdır. (Yargıtay 11 H.D 2015/11662 Esas 2016/8538 Karar) İstinafa konu çekişmesiz yargı işinde; çeki elinde bulunduran kişi aleyhine Kayseri 2. Asliye Ticaret Mahkemesinin 2023/681 Esas sayılı dava dosyası ile 20.07.2023 tarihinde istirdat davası açılmış olmasına, bu tarihin mahkeme ara karar olan 08.08.2023 tarihinden önce olmasına rağmen, mahkemece aksi yönde tespite yer verilerek, davanın reddine dair hüküm oluşturulmuştur. Bu durumda süresinde iade/istirdat davası açıldığına göre, yasa gereği çek iptali davası konusuz kaldığından bahisle karar verilmesine yer olmadığına karar verilmesi gerekirken, yazılı şekilde karar verilmesi de doğru görülmemiş, bu nedenlerle kararın kaldırılarak “… Şubesi’ne ait … seri no’lu 15.05.2023 keşide tarihli, keşidecisi … Limited şirketi olan 250.000 bedelli çek yönünden çek iptali davasının konusuz kaldığından bahisle karar verilmesine yer olmadığına ödeme yasağı talebinin asıl davada değerlendirilmesine”şeklinde HMK 353/1-b-2 uyarınca düzeltilerek yeniden hüküm kurmak gerekmiştir.
HÜKÜM: Yukarıda açıklanan nedenlerle;
1-Davacı vekilinin istinaf başvurusunun KABULÜ ile,
2-HMK’nın 353/1-b.2.maddesi gereğice KAYSERİ 2. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ’nin istinafa konu edilen 05/09/2023 tarih ve 2022/1329 E – 2023/717 K sayılı nihai kararının KALDIRILMASINA,
Düzeltilerek yeniden karar verilmesine, buna göre;
3-“1-Davaya konu edilen,… Şubesi ait, keşidecisi … olan, … seri numaralı, 31/03/2023 keşide tarihli, 25.000,00-TL bedelli çekin TTK’nun 651, 759 ve 778/ı maddeleri uyarınca zayî nedeniyle İPTALİNE,
2- … Şubesi’ne ait … seri no’lu 15.05.2023 keşide tarihli, keşidecisi … Limited şirketi olan 250.000 bedelli çek yönünden,işbu zayi nedeniyle çek iptali davası konusuz kaldığından bir karar verilmesine yer olmadığına,
ödeme yasağı talebine ilişkin hususların işbu çekle ilgili açılmış asıl davada (iade-istirdat talebine ilişkin açılan davada) mahkemesince değerlendirilmesine,
3-Davaya konu edilen ve zayi nedeniyle iptaline karar verilen çek ile ilgili verilen ihtiyati tedbir hakkında, kararın mahiyeti dikkate alınarak ayrıca bir hüküm kurulmasına yer olmadığına,
4-İhtiyati tedbir kararı için alınan teminatın HMK’nun 392/2 maddesi uyarınca hükmün kesinleşmesinden itibaren bir ay içinde tazminat davası açıldığının dosyaya bildirilmemesi halinde davacıya iadesine,
5-Alınması gereken 269,85-TL maktu karar ve ilam harcından dava açılırken davacı tarafından yatırılan 80,70-TL peşin harcın mahsubu ile bakiye kalan 189,15-TL karar ve ilam harcının davacıdan alınarak Hazineye gelir kaydına,
6-Davacı tarafça yapılan yargılama giderlerinin kendi üzerinde bırakılmasına,
7-Davacının yatırdığı gider avansından artan kısmın karar kesinleştiğinde ve talebi halinde davacıya iadesine, “
4-İstinaf başvurusunda bulunan davacı tarafından yatırılan istinaf karar ve ilam harcının talebi halinde istinaf başvurusunda bulunan davacıya iadesine,
5-İstinaf başvurusunda bulunan davacı tarafından yapılan istinaf tebligat/ posta giderlerinin ve istinaf yoluna başvurma harcının kendi üzerinde bırakılmasına,
6-HMK’nın 302/5.maddesi gereğince kesinleşme kaydı ve kesinleşme kaydı yapılan kararların yerine getirilmesi için gerekli bildirimlerin; harç tahsil işlemlerinin, HMK’nın 359/4 maddesi gereğince işbu kararın taraflara tebliği işlemlerinin yapılması ve varsa artan gider avansının ilgili tarafa iadesi işlemlerinin İlk Derece Mahkemesi tarafından yapılmasına,
7-İstinaf incelemesi duruşmalı olarak yapılmadığından vekalet ücreti takdirine yer olmadığına,
Dair, dosya üzerinden yapılan inceleme ile HMK’nın 382/(1) e-6 maddesi yollamasıyla HMK 362/1-ç bendi uyarınca KESİN olarak oy birliği ile karar verildi.. 26/10/2023