Emsal Mahkeme Kararı Kayseri Bölge Adliye Mahkemesi 6. Hukuk Dairesi 2023/1643 E. 2023/1723 K. 19.10.2023 T.

Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
KAYSERİ
BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ
6. HUKUK DAİRESİ
ESAS NO: 2023/1643
KARAR NO: 2023/1723
T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A
B Ö L G E A D L İ Y E M A H K E M E S İ K A R A R I
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ : KAYSERİ 2. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
TARİHİ: 31/05/2023
ESAS NO: 2021/598
KARAR NO: 2023/480
DAVANIN KONUSU: Alacak (Kooperatif Aidat Borcundan Kaynaklanan)
İSTİNAF KARAR TARİHİ: 19/10/2023
İSTİNAF KARAR YAZIM TARİHİ: 20/10/2023
KAYSERİ 2. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ’nin istinafa konu edilen 31/05/2023 tarih ve 2021/598 E – 2023/480 K kararına karşı süresi içinde davalı vekilince istinaf kanun yoluna başvurulması üzerine yapılan incelemede;
TARAFLARIN İDDİA VE SAVUNMALARININ ÖZETİ:
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; müvekkilinin … ilçesinde faaliyet gösteren yapı kooperatifi olduğunu, arsa sahipleri ile yapılan kat karşılığı sözleşmeler kapsamında 12 adet blokta 485 konut üyelere, 205 konut arsa sahiplerine ait olmak üzere 790 konut ve tamamı arsa sahiplerine ait olmak üzere 33 dükkan inşaatı üstlendiğini, 2007 yılında inşaatların yapımına başlandığını ve inşaatların yapımımın halen devam ettiğini, davacının 3 blokta 177 daire ile arsa sahiplerine ait 1 bloktaki 59 daireyi tamamlayarak teslim ettiğini, ana sözleşmeye uygun olarak konut kesin maliyet bedeli hesaplarını yaptığını ve tahsilatları gerçekleştirdiğini, ancak 308 ortağa ait konutlar ile arsa sahiplerine 138 konut ve 33 dükkanın inşaatları devam ederken, önceki yönetim tarafından herhangi bir genel kurul kararına dayanmaksızın 30.09.2014 tarihi esas alınmak suretiyle konut kesin maliyet hesabı çıkartıldığını ve ortaklara 13.10,2014 tarihinden itibaren tebliğ edilerek 2014 yıkı sonuna kadar ödenmesinin istenildiğini ve tahsilatlara başlandığını, fakat 308 ortağın çok büyük bir bölümünün kendilerine tebliğ edilen bedeller doğrultusunda ödemelerini yapmış olmalarına rağmen, inşaatları tamamlamanın mümkün olmadığını, ortaklara ait 308 konutun yer aldığı 6 blokun 2 blokunun tamamlanarak 115 ortağın konutuna oturabildiğini, geriye kalan 193 ortağa ait 4 blok ile arsa sahiplerine ait 2 bloktaki 115 dairte ve 33 dükkan inşaatlarının yaklaşık Ye40-50 seviyelerinde kaldığını, böylece eski yönetim kurulu tarafından çıkartılan maliyet hesaplarının ana sözleşmeye ve kooperatifin fiili durumuna aykırı olarak yanlış ve eksik hesaplandığının ortaya çıktığını, büyük bir çoğunluktaki ortakların müracaatları ve kooperatif denetçileri marifeti ile genel kurulun olağanüstü toplanarak 2005 yılından itibaren aralıksız olarak 10 yıl bayunca görev yapan yöneticilerin görevlerine 26.07.2015 tarihli olağanüstü genel kurulda son verildiğini, yeni seçilen yönetim tarafından kooperatif defter ve kayıtları üzerinde yapılan incelemelerde 30.69.2014 tarihli maliyet hesaplarının ana sözleşmenin 6Gi. Maddesindeki esaslara göre şerefiye bedeli tespitleri ve endekslemenin yapılmadığı gibi, kooperatifin bankalara olan kredi, SGK primlerinin ve vergi idaresine olan borçların, taşeronlara verilen avansların, ortaklara yapılacak ödemeler vb. gider kalemlerinin de kooperatifin gerçek durumunu yansıtacak şekilde hesaplara dahil edilmediğinin tespit edildiğini, bu tespitlerden sonra kooperatifin yeni yönetiminin ana sözleşmeye uygun kesin maliyet hesabı yapılmasına yönelik çalışmalara başladığını ve genel kurul toplantılannâad gündeme getirilip kararların alınması ve kesinleşmesini sağladığını, davatının da içinde bulunduğu konutunu teslim alanlardan bir kısım ortağın ödeme yükümlülüklerini yerine getirmek konusunda uzunca bir süredir direnmeleri nedeniyle inşaatı devam eden ve henülz konutunu almamış ortakların haklarının korunması adıma bu davanın ikame edildiğini, 18.06.2017 tarihinde yapılan olağan genel kurul toplantısının 11. maddesinde 2014 yılında 308 üye için yapılmış olan konut kesin maliyet hesaplarının değişen ana sözleşmenin 61. Maddesi uyarınca yeniden yapılarak 308 fiyeye tebliğ edilmesine, tebliğ tarihinden 1 ay sonra başlamak üzere 4 eşit taksitlerle ortaklardan alınmasına karar verildiğini, bu genel kurul kararının iptali yönünde herhangi bir dava açılmadığını ve kararın kesinleştiğini, 05.01.2018 tarihli … sayılı yönetim kurulu kararı ile oluşturulan 3 kişilik teknik heyetin hazırladığı şerefiye tespit raporunun 29,01.2018 tarihli … yevmiye numarası ile tasdik edildiğini, yeniden yapılan konut kesin maliyet hesaplarının tüm ortaklarla birlikte davalıya 06.03.2018 tarihinde tebliğ edildiğini, tebliğden sonra hesaplara itiraz edilmediğini ve kesinleştiğini, yeniden çıkartılan konut kesin maliyet bedelinin genel kurulca kararlaştırıları taksitlerle ödemeyen davalıya icra takibi yapıldığını, davalının itirazı ile takibin durduğunu, 30.09.2014 tarihi baz alınmak suretiyle hesapların yeniden yapıldığını, çünkü çok sayıda ortağın istifası ve ihraçlar nedeniyle geri ödemelerin ortaya çıktığını, kredi borçlarının, SGK primlerinin ödenmemesinden kaynaklı faiz ve gecikme zammı giderleri ve genel yönetim giderlerinin oluştuğunu, bu baktmdan 30.09.2014 tarihli kesin maliyet hesabının güncellenmesi zaruretinin doğduğunu, davacı kooperatifin 14.04.2019 tarihli genel kurulunun 13. Maddesinde 30.09.2014 tarihli konut kesin maliyet bedeli hesaplarında yer alan maliyet bedelleri dışında 30.09.2014 tarihinden 31.12.2018 tarihine kadar inşaat maliyet bedellerinin artışına neden olan fiilen gerçekleşmiş her türlü gider ile birlikte gerçekleşmiş olan genel yönetim giderlerini karşılamak üzere tüm ortakların 15,05.2019 tarihine kadar 5.000 TL ödeme yapmaları, söz konusu giderlerle ilgili yönetim kurulu tarafından güncellenmiş hesapların kooperatifin internet sitesinde yayınlanmasına ya da taahhütlü mektup ile ortakların bitgitendirilmesinden 1 ay sonra başlamak üzere 10 eşit taksitler halinde ortakların katan ödemeleri yapmalarına oy birliği ile karar alındığını, genel kurul kararının iptaline yönelik herhangi bir dava açılmadığını, ana sözleşmenin 61, Maddesinde belirtildiği şekilde yönetim kurulunun 08.01.2020 tarihli … sayılı karar ile oluşturulan 3 kişilik teknik heyet görevlendirilerek teknik heyet rapor tanzim tarihi ve imzaların doğruluğu bakımdan güncellenen maliyet hesaplarının Kayseri 1. Noterliğinin … tarih ve … yevmiye numarası ile tasdik edildiğini her ortağa çıkanlan hesapların 26.06.2020 tarihinde PTT ile taahhütlü olarak gönderildiğini, tebliğden sonra itiraz olmadığını ve çıkartılan kesin maliyet bedellerinin kesinleştiğini, davalıya 145.061,20 T£, güncellenmiş kesin hesap bedelini ve bu bedelin Beç ödenmesi halinde aynı genel kurulun 14/b maddesinde karara bağlanan aylık 941,5 oranında gecikme cezasını davalının ödemediğini, 26.6.2016 tarihli genel kurulun 15. Maddesi kapsamında aylık 500 TL kira ödemesi gerektiğini, 18.06.2017 tarihli genel kurulun 9, Gündem maddesinde konutlarını erken alan ortakların ödeyecekleri kira bedelinin 750 TL olarak belirlendiğini, 14.04.2019 tarikli genel kurulun 13. Maddesinde ise konutunu erken alan ortakların 2018 yılı için aylık 900 TL, 2019 yılı için aylık 1.000-TL kira ödemelerinin karara bağlandığını, davalının 31.12.2019 sonu itibari ile 37,800 TL kira borcu olduğunu, ayrıca bu kira bedeline karşılık takriben 20.000 TL tutarında gecikme cezası borcu bulunduğunu, davalımın Yyükümlülüğünün hiçbirini yerine getirmediğini, güncellenmiş hesap bedellerini 100’ü aşkın ortağın ödediğini, davalının yükümlülüğünü yerine getirmediğini, bunun hukuken savunulabilir tarafı olmadığını, daire tapusunu alan ortağın kooperatif sona erene kadar edimlerini yerine getirmekle yükümlü olduğunu, genel kuru! tarafından kabul edilmiş bir kesin maliyet olsa dahi değişen durumlar ve geçen zaman içinde yeni kesin maliyet hesabının belirlenmesinin mümkün olabileceğini belirterek davalınım ödemesi gereken 145.061,20 TL tutarındaki güncellenmiş konut kesin maliyet bedeli ve bedelin genel kurulda belirlenen sürede ödenmemesi nedeni ile işlemiş gecikme cezası olarak 5.000 TL; ayrıca 26.06.2016, 18.06.2017 ve 14,04.2019 tarihli genel kurul toplantısında alınan kararlar uyarınca 37.800 TL kira bedeli ve bunun %1,5 oranında gecikme cezası olan 5.000 TL olmak üzere davalıdan tahsiline karar verilmesini Mahkemeden talep etmiştir.
Davalının cevap dilekçesi sunmadığı ve böylece HMK madde 128 gereği bütün vakaları inkar etmiş sayılacağı anlaşılmıştır.
İLK DERECE MAHKEMESİ KARARININ ÖZETİ:
İddia ve savunmalar, yapılan yargılama, toplanan deliller, hüküm kurmaya elverişli bilirkişi heyet raporu ve tekmil dosya mündericatı birlikte değerlendirildiğinde; “…Mahkememizce yapılan yargılama sonucunda, her ne kadar davalı tarafça davanın reddine karar verilmesi talep edilmiş ise de, davacının kesin hesap maliyeti alacağı ile kira alacağı ve bunlardan kaynaklanan gecikme cezası alacağı yönünden alacaklı olup olmadığının tespiti için delillerin toplanmasından sonra bilirkişiden 01/03/2022 tarihli bilirkişi raporu alındığı ve daha sonra güncel Yargıtay 6. Hukuk Dairesi’nin 2021/6310 Esas, 2021/185 Karar sayılı kararı ile 15/06/2022 tarihli 7410 sayılı kanunun madde 2/geçici 11. Maddesi gereğince değerlendirme yapılması için bilirkişi heyetinden 24/02/2023 tarihli ek rapor alındığı görülmüştür. İlgili raporda, davacının 20.250,00 TL kira alacağı ve buna bağlı 12.170,00 TL gecikme cezası alacağı hesaplanmış, davacının da kabulünde olduğu üzere inşaatların halen devam ediyor olması da dikkate alınarak davacının kesin hesap maliyeti ve buna bağlı gecikme cezası alacağı olmadığı ancak ortaklardan kira alacağı ve buna bağlı gecikme cezası talep edebileceği Mahkememizce değerlendirilmekle, bilirkişi raporunun denetime elverişli ve hükme esas alınabilecek nitelikte olmasından kaynaklı bilirkişi raporuna itibar edilmiş, 7410 sayılı kanunun madde 2/geçici 11. Maddesinin de Anayasa Mahkemesi tarafından iptal edilmiş olması ve davacı vekilinin 15/09/2022 tarihli ıslah dilekçesi de dikkate alınmış ve böylece, Davanın KISMEN KABUL KISMEN REDDİ ile 20.250,00-TL kira alacağı ile 12.170,00-TL gecikme cezası alacağı olmak üzere toplam 32.420,00-TL alacak bedelinin dava tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalıdan tahsili ile davacıya verilmesine, fazlaya ilişkin talebin reddine karar vermek gerekmiş, davanın kısmen kabul kısmen reddi ile 20.250,00-TL kira alacağı ile 12.170,00-TL gecikme cezası alacağı olmak üzere toplam 32.420,00-TL alacak bedelinin dava tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalıdan tahsili ile davacıya verilmesine, fazlaya ilişkin talebin reddine…” şeklinde karar verilmiştir.
Bu karara karşı davalı vekilince yasal süresinde istinafa başvurulmuştur.
İSTİNAF SEBEPLERİ :
Davalı vekili tarafından ilk derece mahkemesine sunulan istinaf başvuru dilekçesinde özetle; Yerel mahkeme tarafından davanın kabulü yönünde verilmiş olunan karar kanaatimizce yasaya ve usule uygun olmadığını, şöyle ki; yerel mahkeme tarafından her ne kadar davacının, davalı müvekkilden kira alacağı ve buna bağlı gecikme cezası talep edebileceği sonucuna varılarak hüküm kurulmuş ise de bu hükme tek dayanak alınan bilirkişi raporu olup, iş bu bahse konu bilirkişi raporuna karşı itirazlarımız değerlendirilmeden hüküm tesisi kanaatimizce yasaya ve usule uygun olmadığını, kaldı ki 15/06/2022 tarih ve 7410 Sayılı Kanun Gereği Kooperatifler Yasasına Eklenen Geçici 11. maddesinin bendi ” Kooperatif tarafından üyeye konutunun tapu devrinin yapılmış olması, şartlarının birlikte sağlanması halinde; konutun tapu devrinin yapılmasından sonraki dönemler için yapı kooperatifi tarafından yönetim giderleri hariç olmak üzere her ne ad altında olursa olsun yapılmış borçlandırmalar veya bu kapsamda üçüncü şahıslara kooperatif tarafından yapılan alacağın devrine ilişkin işlemler hükümsüzdür’ şeklinde düzenlenmiş olup, bu yönüyle eksik inceleme ve kanaat neticesinde müvekkil aleyhine hüküm tesisi edilmiş olunması hukuka uygun olmadığını, ayrıca dava dilekçesinde de görüleceği üzere sonuç ve talep kısmının 1 nolu bendinde Kesin maliyet alacağı da talep edilmesine rağmen ve yerel mahkeme tarafından bu yöndeki taleplerin reddine karar verilmiş olunmasına rağmen bu yönde hüküm bendi kurulmaması ve reddedilen kısım yönünden karşı vekalet ücretine hükmedilmemiş olunması da yasaya ve usule uygun olmadığını, tüm bu sebeplerle davanın kabulü yönünde verilmiş olunan karar hukuka aykırı olup, bu sebeplerle istinaf kanun yoluna başvurma zarureti hasıl olduğunu, yerel mahkemece verilen kararın müvekkil lehine kaldırılmasına karar verilmesini talep etmiştir.
HUKUKİ NİTELENDİRME, DELİLLERİN VE İSTİNAF SEBEPLERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ:
HMK’nın 355. maddesine göre “İnceleme, istinaf dilekçesinde belirtilen sebeplerle sınırlı olarak yapılır. Ancak Bölge Adliye Mahkemesi kamu düzenine aykırılık gördüğü takdirde bunu resen gözetir” şeklinde düzenleme bulunmaktadır.
Dava, davacı kooperatifin üye davalıdan kesin maliyet bedeli ve kira bedeli alacak talebine ilişkindir.
Tüm dosya kapsamı birlikte değerlendirildiğinde; somut olayın özelliklerine uygun bilirkişi raporu da nazara alınarak davalı kooperatif üyesinin kira borcu ve gecikme zammı kapsamında borçlu olduğunun tespiti ile davanın kısmen kabulüne ilişkin kararda yazılı açıklamalara yasal sebep ve gerekçelere binaen davalının sair istinaf nedenleri yerinde görülmemiştir. Ancak davacı tarafından dosyasına sunulan ıslah talebiyle kira alacağı ve gecikme bedeli talebinin 32.500,00 TL’ye çıkarıldığı, dava dilekçesi ile talep edilen kesin maliyet bedeli ve gecikme cezası ile birlikte toplam dava değerinin 37.500,00 TL olduğu, davanın 32.420,00 TL üzerinden kısmen kabulüne karar verilmiş olmakla 5.080,00 TL yönünden talebin reddedildiği ve bu bedel üzerinden davalı lehine vekalet ücreti hükmedilmesi gerekirken yerinde olmayan gerekçelerle eksik vekalet ücretine hükmedilmesi yerinde görülmemiş, davalı istinafı bu nedenle kabul edilerek ilk derece mahkemesinin kaldırılmasına ancak araştırılacak bir husus bulunmadığından HMK 353/1-b.2 maddesi gereğince yeniden esas hakkında aşağıdaki gibi karar verilmesine dair işbu hüküm kurulmuştur.
HÜKÜM: Yukarıda açıklanan nedenlerle;
1-Davalının istinaf başvurusunun KABULÜ ile;
2-HMK 353/1-b.2 md. gereğince, KAYSERİ 2. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ’nin istinafa konu edilen 31/05/2023 tarih ve 2021/598 E – 2023/480 K sayılı kararının KALDIRILMASINA,
Düzeltilerek esas hakkında yeniden karar verilmesine, buna göre;
3-“1-Davanın KISMEN KABUL KISMEN REDDİ ile 20.250,00-TL kira alacağı ile 12.170,00-TL gecikme cezası alacağı olmak üzere toplam 32.420,00-TL alacak bedelinin dava tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalıdan tahsili ile davacıya verilmesine, fazlaya ilişkin talebin reddine,
2-Alınması gereken 2.214,61-TL nispi karar ve ilam harcının davacıdan peşin olarak alınan 170,78-TL peşin 384,25-TL ıslah harcından mahsubuyla eksik kalan 1.659,58‬- TL karar ve ilam harcının davalıdan alınarak HAZİNEYE GELİR KAYDINA,
3-Davacı tarafından yatırılan 59,30-TL başvurma harcı, 170,78-TL peşin harcı ve 384,25-TL ıslah harcının davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
4-Davacı tarafından yargılama boyunca yapılan, 77,00-TL tebligat, 1,60-TL posta ve müzekkere ücreti, 1.800,00-TL bilirkişi ücretinden oluşan toplam 1.878,6‬0-TL yargılama giderinden kabul oranına göre hesaplanan 1.873,98-TL’nin davalıdan alınarak davacıya verilmesine, bakiye yargılama giderinin davacı üzerinde bırakılmasına,
5-Davalı tarafın yargılama boyunca yapmış olduğu herhangi bir masraf bulunmadığından bu hususta karar verilmesine yer olmadığına,
6-Artan gider avansı olması halinde karar kesinleştiğinde ve talep halinde harcanmayan gider avansının davacıya iadesine,
7-Davacı kendisini vekil ile temsil ettirdiğinden karar tarihinde yürürlükte bulunan AAÜT uyarınca hesaplanan 9.200,00 TL maktu vekalet ücretinin davalıdan alınarak davacıya VERİLMESİNE,
8-Davalı taraf kendisini bir vekil ile temsil ettirdiğinden karar tarihinde yürürlükte bulunan AAÜT uyarınca hesaplanan 5.080,00-TL vekalet ücretinin davacıdan alınarak davalıya VERİLMESİNE,
9-6325 sayılı Hukuk Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk Kanunu 18/A-11-13. maddesi uyarınca ve Arabuluculuk Kanunu Yönetmeliği Tarife hükümleri uyarınca Adalet Bakanlığı bütçesinden ödenen 1.320,00-TL arabuluculuk ücretinin (yargılama gideri) kabul-red oranına göre hesaplanan 1.316,7‬6-TL’nin davalıdan alınarak HAZİNE’YE GELİR KAYDINA,
10-6325 sayılı Hukuk Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk Kanunu 18/A-11-13. maddesi uyarınca ve Arabuluculuk Kanunu Yönetmeliği Tarife hükümleri uyarınca Adalet Bakanlığı bütçesinden ödenen 1.320,00-TL arabuluculuk ücretinin (yargılama gideri) kabul-red oranına göre 3,24- TL’nin davacıdan alınarak HAZİNE’YE GELİR KAYDINA,
4-İstinaf başvurusunda bulunan davalı tarafından yatırılan istinaf karar ve ilam harcının talebi halinde istinaf başvurusunda bulunan davalıya iadesine,
5-İstinaf başvurusunda bulunan davalı tarafından yapılan 200,00 TL posta gideri ile 738,00 TL istinaf yoluna başvurma harcı toplamı 938,00 TL’nin davacıdan alınarak davalıya verilmesine,
6-HMK’nın 302/5.maddesi gereğince kesinleşme kaydı ve kesinleşme kaydı yapılan kararların yerine getirilmesi için gerekli bildirimlerin; harç tahsil işlemlerinin, HMK’nın 359/4.maddesi gereğince işbu kararın taraflara tebliği işlemlerinin yapılması ve varsa artan gider avansının ilgili tarafa iadesi işlemlerinin İlk Derece Mahkemesi tarafından yapılmasına,
7-İstinaf incelemesi duruşmalı olarak yapılmadığından vekalet ücreti takdirine yer olmadığına,
Dair, dosya üzerinden yapılan inceleme ile HMK 362/1-a bendi uyarınca KESİN olarak oy birliği ile karar verildi.19/10/2023