Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
KAYSERİ
BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ
6. HUKUK DAİRESİ
DOSYA NO: 2023/1498
KARAR NO: 2023/1493
T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A
B Ö L G E A D L İ Y E M A H K E M E S İ K A R A R I
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ: KAYSERİ 2. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
TARİHİ: 13/04/2023
ESAS NO: 2022/1117
KARAR NO: 2023/310
DAVANIN KONUSU: Menfi Tespit (Kooperatif Aidat Borcundan Kaynaklanan)
KARAR TARİHİ: 28/09/2023
KARAR YAZIM TARİHİ :
KAYSERİ 2. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ’nin istinafa konu edilen 13/04/2023 tarih ve 2022/1117 E – 2023/310 K kararına karşı süresi içinde davalı vekilince istinaf kanun yoluna başvurulması üzerine yapılan incelemede;
TARAFLARIN İDDİA VE SAVUNMALARININ ÖZETİ: Davacı vekili dava dilekçesinde özetle;Dava konusu Kayseri 2. Asliye Ticaret Mahkemesi’nin 2019/636 Esas 2021/235 Karar sayılı ilamında ” davacı Kooperatifin üyesi olan davalı müvekkilinden kooperatif üyeliğinden kaynaklı kesin maliyet bedeli alacağını talep edebileceğini, benimsenen bilirkişi ek raporuna göre davacının talep edebileceği kesin maliyet bedelinin 178.053,00-TL olduğunu, anılan kararın kesinleştiğini, iş bu mahkeme ilamı ile Kayseri Genel İcra Dairesinin … Esas sayılı dosyası ile müvekkili aleyhine takip başlatıldığını,, müvekkilinin icra baskısı altında davalı kooperatif ile ödeme hususunda anlaşmış, bunun üzerine davalı kooperatif ilam alacağı saklı kalmak kaydıyla takipten feragat ettiğini, müvekkilinin kooperatif üyesi olmayıp, önceden yapılan kesin maliyet hesabına göre talep edilen ödemeyi yaparak bağımsız bölümün tapusunu aldığını, 15.06.2022 tarih ve 31867 Sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren 7410 Sayılı Çevre Kanunu İle Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun’un 2. maddesiyle 1163 Sayılı Kooperatifler Kanunu’na eklenen geçici 11. Maddesinde de belirtildiği üzere iş bu kanun maddesi gereğince müvekkilinin borcunun bulunmadığını, dava menfi tespit davası olup, menfi tespit davasının mahkememizde görülmesi içinde arabuluculuğa başvuru şartına bağlı olmadığından, arabuluculuğa başvuru yapılmadığını davanın kabulü ile Kayseri 2. Asliye Ticaret Mahkemesinin 2019/636 Esas 2021/235 Karar sayılı ilamı ve ferileri de dahil olmak üzere davalı kooperatife borcu olmadığının tespitine, yargılama giderleri ve vekâlet ücretinin karşı tarafa yüklenmesine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle; müvekkili kooperatifin anasözleşmesinin 61. Maddesi Yargıtay tarafından geçersiz kabul edildiğini, Yargıtay 6. Hukuk Dairesi 2021/6290E. 2022/521K. Sayılı ilamı -Ek-1-), dolayısıyla davacının kooperatif ortaklığının sonlandığına dair tüm iddia ve beyanların kabulü mümkün olmadığını, davacının müvekkili kooperatife halen borcu bulunduğunu, davanın hukuki dayanağı olan kanun maddesi Anayasaya aykırı olduğunu, davanın dayanağı kanun maddesi Anayasanın 3. Maddesine aykırılık teşkil ettiğini, ilgili kanun maddesi kanunun geriye yürümezlik ilkesine aykırı olduğunu, kooperatif bir ortaklık olarak ve tüm ortaklar hak ve vecibelere uygun olarak eşit şekilde haklarını teslim alıncaya dek kooperatif, faaliyetine devam edeceğini, davalı 1.600 üyenin ödediği aidat ile konutunu teslim aldığını, kendisine taahhuk eden bedeli dahi doğru şekilde ödemediğini, söz konusu kanun maddesi ile davalı, kendisinin konutunu teslim almasını sağlayan üyelerin haklarına kavuşmasıyla ilgilenmeyeceğini, söz konusu kanun maddesi ile kooperatifler kanunun uygulanma imkanı müvekkili kooperatif nezdinde mümkün olmadığını, bu da Anayasa madde 5′ te belirtilen sınırlamaları beraberinde getirdiğini, Kayseri iline özel çıkartılarak, Anayasanın üniter devlet yapısına aykırılık oluşturan, müvekkili kooperatifin en tabi hakkı olan temlik hakkının kullanılmasını engelleyen kanun maddesinin yerel mahkemece hükme esas alındığından ve Anayasaya aykırılığı sebebiyle Anayasa Mahkemesine somut norm denetimine başvurulması gerektiğini, tüm bu nedenlerle açılan davanın reddine, yargılama giderleri ile vekalet ücretinin karşı tarafa yükletilmesine karar verilmesini talep ve etmiştir.
İLK DERECE MAHKEMESİ KARARININ ÖZETİ: Tekmil dosya mündericatı birlikte değerlendirildiğinde; “…Sonuç olarak; Geçici 11. maddenin iptali nedeniyle davanın konusuz kaldığı görüşüne itibar edilmesi halinde; Geçici 11. madde uyarınca açılan davanın, iptal kararı nedeniyle konusuz kaldığına ve esas hakkında karar verilmesine yer olmadığına karar vermek, yargılama giderleri konusunda da davanın açıldığı tarihteki tarafların haklılık durumuna göre bir dağılım yapılması gerekecektir. Yapılan yargılama, sunulan delil ve belgeler ile tüm dosya kapsamı birlikte değerlendirildiğinde; davacının davasının dava şartları bakımından noksansız olduğu, davacının dava açmakta korunmaya değer güncel bir hukukî menfaati bulunduğu, davanın açıldığı tarihte yürürlükte olan mevzuata göre davanın yasal dayanağı olduğu, yukarıda yapılan genel açıklamalar ve emsal nitelikte kararlar gereğince davanın konusuz kaldığı ve konusuz kalan dava hakkında esasa dair bir karar verilmesinin yerinde olmadığı kanaatine varılmakla esas hakkında karar verilmesine yer olmadığına dair karar vermek gerekmiştir. Yargılama giderleri bakımından yapılan değerlendirmede; esas hakkında bir karar verilmeyen hallerde, davanın açıldığı tarihteki haklılık durumuna göre bir karar verilmesi gerektiği fikri mahkememizce de benimsenmiş olup; Anayasa Mahkemesinin iptal kararından önce ve iptal edilen yasal düzenleme dayanak gösterilerek eldeki davanın açıldığı, davacının davasını dayandırdığı olguların mevcut olduğu, diğer bir deyimle iptal edilen 1163 sayılı Koop. Kanunu’nun Geçici 11. maddesindeki şartların gerçekleştiği, davacıya konutun tapuda devrinin yapılmasından sonraki dönemler için davalı … kooperatifi tarafından yönetim giderleri hariç olmak üzere borçlandırmalar yapıldığı, kesin maliyet bedelinin tahsili istemiyle alacak davası açıldığı, davanın, davalı … kooperatifi lehine sonuçlandığı, ilâmlı olarak icra takibi başlatıldığı, tarafların ödeme hususunda anlaşmaları üzerine davalı kooperatifin takipten feragat ettiği ve fakat takip konu hakkın özünden yani alacak hakkından feragat etmediği, Geçici 11. madde çerçevesinde hukuksal koruma talep eden davacının yasal süresi içerisinde bu davayı açtığı ve fakat dava devam ederken davaya dayanak teşkil eden yasal düzenlemenin Anayasa Mahkemesi kararı ile iptal edildiği, davanın bu suretle konusuz kaldığı, davanın açıldığı tarih itibariyle davacının dava açmakta haklı olduğu, dolayısıyla iptal edilen yasal düzenleme gereğince hukuksal koruma talep eden ve iptal edilen yasada aranan şartların eksiksiz olarak gerçekleştiği somut olay bakımından, davacının yapmış olduğu yargılama giderlerinin davalı tarafa yükletilmesine, kendisini vekil ile temsil ettiren davacı lehine yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi gereğince maktu vekâlet ücreti taktir olunarak aşağıdaki şekilde hüküm tesis edilmiştir.1-Davanın konusuz kalması nedeniyle esas hakkında KARAR VERİLMESİNE YER OLMADIĞINA, *** …” şeklinde karar verilmiştir.Bu karara karşı davalı tarafından ve sadece aleyhine verilen vekalet ücreti yönünden yasal süresinde istinafa başvurulmuştur.
İSTİNAF SEBEPLERİ : Davalı vekili tarafından ilk derece mahkemesine sunulan istinaf başvuru dilekçesinde özetle; yerel mahkemece davanın kanunsuz kalması nedeniyle karar verilmesine yer olmadığına ilişkin hüküm tesis edildiğini aleyhlerine vekalet ücretine hükmedilmediğini, dosyanın konusuz kalmasında yahut dava açıldığı anda müvekkili kooperatifin bir kusuru bulunmadığı, dava açılmasına müvekkil kooperatif sebep olmadığını., müvekkili kooperatif tarafından davacıya 2019 senesinde kesin maliyet davası açıldığını söz konusu davalı erken dava gerekçesiyle bozulduğunu, davacının yeniden dava açmasının kötü niyetli olduğunu, arz ve izah edilen nedenlerle ve resen gözetilecek hususlar neticesinde istinaf başvurularının kabulü ile yerel mahkeme kararının kaldırılarak lehlerine vekalet ücretine hükmedilmesine, mahkeme aksi kanaatte ise verilen vekalet ücretine yönelik hükmün kaldırılmasına, yargılama giderleri ile vekalet ücretinin davacı üzerinde bırakılmasına karar verilmesini talep etmiştir.
Davacı vekili tarafından sunulan istinafa cevap dilekçesinde özetle; Davalı taraf istinaf dilekçesinde ilk derece mahkemesinin kaldırılarak lehine vekalet ücreti hükmedilmesi gerektiğini belirttiğini, davalı kooperatif kötü niyetli ve haksız olarak ilk derece mahkemesi kararına karşı istinaf kanun yoluna başvurulduğunu, İlk derece mahkemesinin itiraz konusu kararının yerinde olduğunu, davalı tarafın istinaf dilekçesinin reddi gerektiğini, İlk derece mahkemesince dava açıldığı tarihteki haklılık durumu değerlendirilerek müvekkil lehine vekalet ücreti hükmedildiğini arz ve izah edilen nedenlerle ve resen gözetilecek hususlar neticesinde; davalı tarafın istinaf başvurusunun reddi ile yargılama giderinin üzerine bırakılmasına karar verilmesini talep etmiştir.
HUKUKİ NİTELENDİRME, DELİLLERİN VE İSTİNAF SEBEPLERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ: HMK’nın 355. maddesine göre “İnceleme, istinaf dilekçesinde belirtilen sebeplerle sınırlı olarak yapılır. Ancak Bölge Adliye Mahkemesi kamu düzenine aykırılık gördüğü takdirde bunu resen gözetir” şeklinde düzenleme bulunmaktadır.
Tüm dosya kapsamı birlikte değerlendirildiğinde; davacının menfi tespit davasının dayanağı olan kanun hükmünün Anayasa Mahkemesince 16/02/2023 tarih ve 2022/126 Esas 2023/29 karar sayılı kararı ile iptali nedeni ile konusuz kalan davanın esası hakkında karar verilmesine yer olmadığına ilişkin kararda yazılı açıklamalara, yasal sebep ve gerekçelere binaen davalının sair istinaf nedenleri yerinde görülmemiştir.Ancak, işbu davanın, Anayasa mahkemesince davadan sonra iptaline karar verilen 1163 sayılı yasanın geçici 11. Maddesine dayanılarak açılmış olması ve yargılama sırasında sözkonusu yasal düzenlemenin iptal edilmiş olması sebebiyle dayanak yasanın ortadan kalkması nedeniyle dava konusuz kaldığından dolayı esası hakkında bir karar verilmesine yer olmadığına karar verilmiş olduğundan ,gelinen aşama itibariyle işbu davada tarafların haklılık durumu belirlenemediğinden HMK 331/1 maddesi de nazara alınarak davalı aleyhine vekalet ücretine ve yargılama giderine hükmedilmemesi gerekirken yerinde olmayan gerekçe ile davalı aleyhine yargılama gideri ve vekalet ücretine hükmedilmesi yerinde görülmemiş, belirtilen gerekçeyle davalı istinafı yerinde görülmekle, ilk derece mahkemesi kararının kaldırılmasına, ancak HMK’nın 353/1-b.2.maddesi gereğince araştırılması gerekli başka husus bulunmadığından bu yönden düzeltilerek yeniden hüküm kurularak aşağıdaki hüküm kurulmuştur.
HÜKÜM: Yukarıda açıklanan nedenlerle;
1-Davalının istinaf başvurusunun KABULÜ ile;
2-HMK 353/1-b.2 md. gereğince, KAYSERİ 2. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ’nin istinafa konu edilen 13/04/2023 tarih ve 2022/1117 E – 2023/310 K sayılı kararının KALDIRILMASINA,
Düzeltilerek yeniden karar verilmesine, buna göre;
3-“1-Davanın konusuz kalması nedeniyle ESASI HAKKINDA BİR KARAR VERİLMESİNE YER OLMADIĞINA,
2-Alınması gereken 269,85-TL maktu karar ve ilam harcından , davacı tarafından dava başında peşin olarak yatırılan 170,78-TL harcın mahsubu ile bakiye eksik kalan 99,07-TL’nin davalıdan alınarak Hazine’ ye gelir kaydına,
3-Davacı tarafça yargılama boyunca yapılan; ilk dava açma gideri 262,98-TL, tebligat ve müzekkere gideri 88,50-TL olmak üzere toplam 351,48-TL’nin davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
4-Kararın niteliği nazara alınarak taraf vekilleri lehine vekalet ücreti takdirine yer olmadığına,
5-Davalı tarafça yapılan yargılama giderlerinin davalı üzerinde bırakılmasına,
6-Davacı tarafından yatırılan gider avansından yargılama sırasında yapılan masraflar ile karar tebliğ giderlerinden geriye kalan avansın karar kesinleştiğinde davacıya iadesine,,,”
4-İstinaf başvurusunda bulunan davalı tarafından yatırılan 179,90 TL istinaf karar ve ilam harcının talebi halinde istinaf başvurusunda bulunan davalıya iadesine,
5-İstinaf başvurusunda bulunan davalı tarafından yapılan 103,00 TL posta giderinin ve 492,00TL istinaf kanun yoluna başvurma harcının davacıdan alınarak davalıya verilmesine,
6-HMK’nın 302/5.maddesi gereğince kesinleşme kaydı ve kesinleşme kaydı yapılan kararların yerine getirilmesi için gerekli bildirimlerin; harç tahsil işlemlerinin, HMK’nın 359/4 maddesi gereğince işbu kararın taraflara tebliği işlemlerinin yapılması ve varsa artan gider avansının ilgili tarafa iadesi işlemlerinin İlk Derece Mahkemesi tarafından yapılmasına,
7-İstinaf incelemesi duruşmalı olarak yapılmadığından vekalet ücreti takdirine yer olmadığına,
Dair, dosya üzerinden yapılan inceleme ile HMK 362/1-a bendi uyarınca KESİN olarak oy birliği ile karar verildi. 28/09/2023