Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
KAYSERİ
BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ
4. HUKUK DAİRESİ
DOSYA NO: 2022/543
KARAR NO: 2022/664
T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A
İ S T İ N A F K A R A R I
İNCELENEN DOSYANIN
MAHKEMESİ: Kayseri 1. Asliye Ticaret Mahkemesi
NUMARASI: 2018/751 Esas-2021/601 Karar
KARAR TARİHİ: 21/06/2021
DAVANIN KONUSU: Sözleşmenin İptali
KARAR TARİHİ: 25/05/2022
KARARIN YAZMATARİHİ : 25/05/2022
Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen hükmün İstinaf yoluyla duruşmalı olarak incelenmesi davacı vekili tarafından istenilmekle, dosya kapsamına göre takdiren duruşma isteminin reddi ile 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 353. maddesi uyarınca dosyanın duruşmasız olarak yapılan incelemesi sonunda ; Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen hükmün İstinaf yoluyla incelenmesi istenilmekle 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 353. maddesi uyarınca dosya incelendi:
GEREĞİ DÜNÜŞÜLDÜ:
TARAFLARIN İDDİA VE SAVUNMALARININ ÖZETİ : Davacı vekili tarafından sunulan dava dilekçesinde özetle; müvekkili şirket ile … Ltd. Şti. ve … Ltd. Şti. arasında akdedilen taşeron sözleşmesi başlıklı sözleşme imzalandığını, bu sözleşmeye konu işin evveliyatında diğer davalı vakıf ile akdedilen arsa/iş sahibi olarak davalı vakfın, yüklenici olarak … Ltd. Şti.’nin taraf olduğu kat karşılığı inşaat sözleşmesinin olduğunu, müvekkili şirket ile kat karşılığı inşaat sözleşmesinde yüklenici taraf olan şirket arasında taşeronluk sözleşmesinin, arsa/iş sahibi olan davalı vakıf tarafından uygun görülerek kabul edildiğini, belirli işlerin yapımı konusunda taşeronluk alt yüklenicilik sözleşmesinin imzalandığını, bu sözleşmenin yine kat karşılığı inşaat sözleşmesinin 9. maddesine göre iş sahibi vakıf tarafından kabul edildiğini, arsa ve iş sahibi vakfın yapı denetim firması olan … Denetim Firması’nın istifa etmesi ile yapı ruhsatının iptal edildiğini ve müvekkili şirketin kendi kusurundan kaynaklanmayan vakfın yükümlülüklerine uymayarak yapı ruhsatı alınmasından dolayı işlerine devam edemez hale geldiğini, yapılan işlerin iş sahibi vakfın yapı ruhsatı almamasından dolayı yarım kalmak zorunda bırakıldığını, bugüne kadar yapılan işlerin karşılığında müvekkiline hiç bir ödeme yapılmadığını, müvekkili şirket ile diğer davalı şirketler arasında akdedilen ve davalı iş sahibi vakıf tarafından onaylanan taşeron sözleşmesinin yine davalı iş sahibi vakfın yükümlülüklerine aykırı hareket etmesinden dolayı inşaata müvekkili şirket tarafından devam edilmemesi nedeni ile sözleşmenin haklı sebeplerle feshinin tespitini ve bugüne kadar sözleşme gereği müvekkili tarafından yapılan işlerin bedellerinin dava tarihinden itibaren işleyecek ticari faizi ile birlikte davalılardan tahsiline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalı … Vakfı vekili tarafından sunulan cevap dilekçesinde özetle; diğer davalı … Şirketi ile müvekkili vakfa ait arazilere ilgili kat karşılığı inşaat sözleşmesi yapıldığını, … Şirketi’nin inşaatı tamamlayamadığını, bu sebeple işi taşerona yaptırmak istediğini, müvekkili vakıf tarafından işin taşerona yaptırılmasına izin verildiğini, … Şirketi’nin taşerona karşıda edimlerini yerine getirmediğini, müvekkili vakfın taşeronluk sözleşmesinin tarafı olmadığını, davacıya karşı taşeronluk sözleşmesinin tarafı olan şirketlerin sorumlu olması gerektiğini, taşeron şirketin bir takım imalatlar yapmasına rağmen … Şirketi’nin edimlerini yerine getirmediğini ileri sürerek müvekkili vakıf aleyhine açılan davanın reddini talep etmiştir.
Davalı … Ltd. Şti. vekili 30/01/2019 tarihli dilekçesinde özetle; yapı denetim firmasının istifa/fesih ihbarı üzerine inşaata ait yapı ruhsatının iptal edildiğini, diğer davalı vakfın başka bir yapı denetim firması ile sözleşme imzalamaması nedeniyle müvekkili şirketin ruhsat alamadığını, diğer davalı vakfın yükümlülüklerine aykırı davrandığını, müvekkilinin bir sorumluluğunun olmadığını ileri sürerek davanın müvekkili açısından reddini talep etmiştir.Davalı … Ltd. Şti. yasal süresi içinde cevap dilekçesi vermemiştir. Bu davalının vekili yargılama sürecinde yazılı ve sözlü beyanlarında davanın reddine karar verilmesini talep ettiklerini beyan etmiştir.
İLK DERECE MAHKEMESİ KARAR ÖZETİ : İlk Derece Mahkemesi tarafından; taşeronluk sözleşmesi kapsamında davacının yaptığı iş ve imalatlar nedeni ile 644.738,05-TL’nin dava tarihi olan 24/10/2018 tarihinden itibaren işleyecek avans faizi ile birlikte davalı … Limited Şirketi ile davalı … Limited Şirketi’nden alınarak davacıya verilmesine, davacının davalı … Limited Şirketi ve davalı … Limited Şirketi hakkındaki taşeronluk sözleşmesi kapsamında yaptığı iş ve imalatlar karşılığında fazlaya ilişin alacak isteminin sübut bulmadığından reddine karar verilmiştir.
İSTİNAF SEBEP VE GEREKÇESİ : Davacı vekili tarafından verilen istinaf dilekçesinde özetle;
1-Mahkemece davalı vakıf ile davacı vekil eden şirket arasında sözleşme ilişkisinin bulunmadığının kabulü hatalı olup yasal düzenlemelerin davaya konu uyuşmazlığa uygulanması ve yorumlanması noktasında eksik bir inceleme ve yargılama yapıldığını,
2-Bir an için müvekkili şirket ile davalı vakıf arasında sözleşme ilişkisinin bulunmadığına dair yerel mahkemenin kanaatinin doğru olduğu kabul edilse dahi; bu sefer davalı vakıf tarafından müvekkil şirkete yapmış olduğu işlerin karşılığı bir edimin yerine getirileceğinin taahhüt edilmiş olunması nedeniyle vakfın müvekkil şirkete karşı borcunun olduğu son derece açık iken Mahkemece bu husus hiçbir şekilde değerlendirilmemiş ve kararın gerekçesinde de belirtilmediğini,
3-Mahkemece müvekkil şirket tarafından alt taşeronluk sözleşmesine konu inşaatta yapılan iş ve imalatlar yönünden verilen karar da hukuka aykırı olmakla maddi hakikat ile bağdaşmadığı belirtilerek ilk derece mahkemesi kararının kaldırılması talep edilmiştir.
DELİLLER : Taşeronluk Sözleşmesi, 20.11.2017 tarihli uygunluk yazısı, Kayseri 4. Sulh Hukuk Mahkemesinin 2018/61 D. İş dosyası, Kayser 3. Sulh Hukuk Mahkemesinin 2018/40 D. İŞ sayılı dosyası, ihtarnameler, dosyada mevcut diğer bilgi ve belgeler.
İSTİNAF NEDENLERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE : HMK’nun 355. maddesi uyarınca istinaf dilekçesinde belirtilen sebepler ve kamu düzeni ile sınırlı olarak yapılan istinaf incelemesinde;
Davacı tarafından açılan davada, taşeronluk sözleşmesinin haklı nedenle feshinin tespiti ve … ada … parselde yapılan iş bedelinin tahsili talebinden ibarettir.Davalı Vakıf taşeronluk sözleşmesinin herhangi bir şekilde tarafı olmadığını belirterek davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.Kayseri 9. Noterliğinin … tarih, … yevmiyeli Kat Karşılığı İnşaat Sözleşmesine göre; Kayseri İli, … İlçesi, … Mahallesi, … ada …, … ada … ve … ada … parselde kayıtlar taşınmazlar üzerine inşaat yapılması konusunda anlaşmışlardır. Sözleşmeye göre davalı vakıf iş sahibi, davalılar … Ltd Şti, ve … Ltd. Şti. yüklenicidir.Davacı ile davalılar… Ltd Şti, ve … Ltd. Şti arasında düzenlenen Taşeronluk Sözleşmesine göre; … Mahallesi, … ada … parsel Blok, … Mahallesi … ada … ve … parsel sayılı taşınmazlarda; … ada … Parsel Blokta Duvar uygulaması, … ada … parselde Kalıp İşçiliği, Beton, Demir işçiliği, … ada … parselde şap, mantolama, boya, alçı ve boya uygulamaları yapılması ve 1. Etap olarak belirlenmesi, iş bedeli olarak … ada … parselde her kattan bir daire, daire bedeli sabit fiyatla 200.000.-TL olarak belirlendiği, 1. etap işler için 7 daire, 50.000.-TL nakden verileceği, dairelerin 1. Kat 2, 2. Kat 4 ve 6, 3. Kat 7, 4. Kat 11, 5. Kat 14, 6. Kat 16 nolu daireler olacağı, gösterilen fiyatların sabit olduğu herhangi bir nedenle artırılamayacağı, daire bedellerinin de sabit olduğu, … ada … parsel blokta iş hacminin 5.000 m2 olduğu, yapılan işin 5.000 m2 üzerinde olursa belirlenen m2 birim fiyatı üzerinden taşerona ödeneceği, m2 brim fiyatının KDV dahil 35.-TL olduğu, … ada … parselde beton temini, kalıp malzemesi, kalıp ve demir işçiliği olduğu, demir teminin işverene ait olduğu, yaklaşık 1.400 m3 lük beton ve kalıp iş hacmi olduğu, 1.400 m3 üzerinde olursa belirlenen m3 fiyatı üzerinden taşerona ödeneceği, m3 fiyatının KDV dahil 296.-TL olduğu, … ada … parselde Şap işinin yaklaşık 8.000 m2 bulunduğu, 8. Maddede belirtilen yapım girdilerinin tamamen taşerona ait olduğu, m2 fiyatının KDV dahil 20.-TL olduğu, Dış Cephe mantolama iş hacminin yaklaşık 4.000 m2 olduğu, su bazlı olacağı, girdilerin taşeron tarfından karşılanacağı, m2 fiyatının KDV dahil 70.-TL olduğu, İç bölüm boya, alçı ve boya uygulamalarının yaklaşık 12.000 m2 iş hacmi bulunduğu, yapım girdilerinin taşerona ait olacağı, işin m2 fiyatının KDV dahil 35.,TL, alçı sıvası yapılan kısmın üzerine saten alçı+su bazlı boya yapılması işi için m2 fiyatının KDV dahil 20.-TL olduğu, sözleşmenin 9. Maddesinde belirtilen 1. Etap işlerin 9. Maddede belirtilen imalat miktarına esas toplam bedelinin KDV dahil 1.450.000.-TL olduğu, bu bedel karşılığında daire verileceği, toplam KDV’nin %9’nun işverene, %9’nun taşerona ait olacağı belirtilmiştir. Sözleşmeye göre davacı taşeron davalılar… Ltd Şti, ve … Ltd. Şti. yüklenicidir.20.11.2017 tarihli belgede; Kayseri 9. Noterliğinin … tarih, … yevmiyeli Kat Karşılığı İnşaat Sözleşmesi gereğince, davalı yüklenicilerin taşeronluk sözleşmesi imzalaması ve daireler konusunda davalı Vakfın muvafakat verdiği anlaşılmaktadır.İlk Derece Mahkemesi tarafından davalı… Vakfı hakkındaki davanın reddine, davalılar … Ltd. ve… Ltd. Şti. Yönünden taşeron sözleşmesinin haklı nedenle feshinin tespitine, 644.738,05.-TL’nin 24.10.2018 tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile davalılardan tahsiline, fazlaya ilişkin alacak talebinin reddine karar verilmiş, hüküm davacı vekili, davalılar … Ltd. ve… Ltd. Tarafından istinaf edilmiş, davalıların istinaf başvurusu İlk derece mahkemesinin 21.03.2020 tarihli ara kararıyla muhtıraya rağmen gerekli harç ve giderlerin yatırılmaması nedeniyle yapılmamış sayılmasına karar verilmiş, bu ek karar davalılar tarafından istinaf edilmemiştir.6100 sayılı HMK’nın 26/1 maddesi hükmünce hakim tarafların talep sonuçları ile bağlı olup, hakimin talepten fazlasına veya başka bir şeye karar vermesi mümkün değildir. Duruma göre talep sonucundan daha azına karar verebilir. Aynı maddenin 2. bendine göre hakimin tarafların talebiyle bağlı olmadığına dair kanun hükümleri saklı ise de; somut olayda uygulanması gereken böyle bir kanun hükmü bulunmamaktadır. Uygulama ve doktrinde buna taleple bağlılık ilkesi denilmektedir.Davacı tarafından açılan davada sözleşmenin haklı sebeple feshin tespiti, yapılan imalatların tahsili talep edilerek 100.000.-TL dava bedeli olarak gösterilmiş olup Davacı feshin haklılığı ve buna bağlı alacak-tazminat istemi bulunmadığından yapılan imalatlar yönünden dava değerinin 100.000.-TL olduğunun kabulü gerekmektedir. Davacı de bu bedel üzerinden harç yatırılmak suretiyle dava açılmış olup, yargılama aşamasında herhangi bir ıslah yapılmamıştır. Buna rağmen mahkemece asıl davada talep aşılarak 644.738,05.-TL üzerinden davanın kabulüne karar verilmesi doğru olmamış, hükmün bu nedenle kaldırılması gerekmiştir.Öte yandan 6098 sayılı TBK’nın 480. maddesine göre; “Eser sözleşmesinde bedel götürü olarak belirlenmişse yüklenici, eseri o bedelle meydana getirmekle yükümlüdür. Eser, öngörülenden fazla emek ve masrafı gerektirmiş olsa bile yüklenici, belirlenen bedelin artırılmasını isteyemez”.Sözleşme kapsamı dışında kalan fazla işlerin yapılması halinde bedelin 6098 sayılı TBK 526 ve devamı maddelerinde düzenlenen vekâletsiz iş görme hükümleri uyarınca, imalâtın yapıldığı tarihteki serbest piyasa rayiçlerine göre belirlenmesi, mahalli piyasa rayiçleriyle hesaplanan bu tutara KDV ve yüklenici kârı dahil olduğundan, ayrıca KDV ve yüklenici kârı ilave edilmemesi gerekir.Yargıtay uygulamalarında, götürü bedelli eser sözleşmelerinde gerçekleştirilen imalâta göre yüklenicinin hak ettiği iş bedeli; ödenmeyen iş bedeli ya da iş sahibinin fazla ödemesi olup olmadığı ve miktarının, gerçekleştirilen imalâtın işin tamamına göre fiziki oranın tespiti ve bu oranın götürü bedele uygulanmak suretiyle hakedilen iş bedelinin hesaplanarak, kanıtlanan ödemeler düşülmek suretiyle belirleneceği kabul edilmektedir.Somut olayda; taraflar arasında imzalanan sözleşme, sözleşme kapsamında yapılacak işler ve ödenecek bedel toplam olarak kararlaştırıldığından, 01.02.2012’de yürürlüğe giren 6098 sayılı TBK 480. maddesinde ifade edilen götürü bedelli sözleşmedir. Taşeron sözleşmesinde … ada … parsel Blok duvar uygulaması, … ada … parselde kalıp işçiliği, beton, demir işçiliği, … ada … parselde şap, mantolama, boya, alçı ve boya işçiliği bedelinin KDV dahil 1.450.000.-TL olacağı belirtilmiştir. Mahkemece mahallinde keşif yapılarak alınan ve son olarak hükme esas alınan 31.03.2020 tarihli bilirkişi raporunda, sözleşme kapsamında yapılan işler ve sözleşme kapsamı dışında yapılan işler toplanarak bu bedele KDV eklenmiş, götürü bedelle uygulanmış ve yapılan imalâtın oranı %44 olarak hesaplanmıştır. Mahkemece; sözleşmede belirtilen işin KDV dahil olmasına yapılan işlere KDV eklenmesi, götürü bedele dahil olmayan işlerin toplam bedele eklenerek yapılan iş oranın belirlenmesi, yine sözleme kapsamı dışındaki işlerin yapıldığı yılın mahalli piyasa rayiçlerine göre hesaplanması ( piyasa rayiçleri içerisinde KDV ve yüklenici kârı bulunduğundan ayrıca eklenmez) gerektiği halde hangi yılın piyasa rayiçlerine göre hesaplandığı belli olmayan ve piyasa rayiçleri içerisinde KDV ve yüklenici kârı bulunmasına rağmen bu bedele yeniden KDV dahil edilerek hesaplama yapılan bilirkişi raporu esas alınarak karar verilmesi doğru değildir.Bu kapsamda mahkemece yeniden seçilecek konusunda uzman teknik bilirkişilerden dosyadaki mevcut delil, tutanak, belgeler ve önceki raporlarda gerçekleştirildiği belirlenen imalâtların cins, sayı ve metrajlarını göz önünde tutularak; sözleşme kapsamında … ada … parselde yapılması kararlaştırılan işler yönünden KDV dahil 1.450.000.-TL bedel dikkate alınarak ve bu iş yönünden sözleşmede yer alan birim fiyat esas alınarak, yapılan her işin kendi içinde oranlanarak (örneğin, %20-30-40 vs.), yapılan imalatın gerçekleşme oranı tespit edilmeli, sözleşme bedeline (KDV dahil 1.450.000.-TL) oranlamak suretiyle sözleşme kapsamında yapılan imalat bedeli tespit edilmeli, bu parselde yapılan şap, mantolama, boya, alçı ve boya işinde sözleşmede yapılacak işler yönünden belirlenen metrajdan daha fazla bir işin yapıldığı tespit edilmişse yapılan bu fazla metrajın sözleşmede belirlenen m2 birim bedeliyle çarpılması sonucu yapılan fazla iş bedelinin tespiti, sözleşme kapsamı dışında kalan yapıldığı iddia edilen fazla işlerin ise; 6098 sayılı TBK 526 ve devamı maddelerinde düzenlenen vekâletsiz iş görme hükümleri uyarınca, imalâtın yapıldığı tarihteki serbest piyasa rayiçlerine göre belirlenmesi,(mahalli piyasa rayiçleriyle hesaplanan bu tutara KDV ve yüklenici kârı dahil olduğundan, ayrıca KDV ve yüklenici kârı ilave edilmemesi gerekir.) suretiyle davacı alacağının tespiti ve kesinleşen hükümler dikkat alınarak yeniden karar verilmesi gerekmektedir.
Yukarıda açıklanan nedenlerle davacı vekilinin istinaf başvurusunun 6100 Sayılı HMK’nun 353/1-a.4 maddesi gereğince kabulü mahkeme hükmünün kaldırılması ve yukarıda tespit edilen hususlar doğrultusunda yeniden yargılama yapılması için dosyanın mahkemesine gönderilmesi gerektiği kanaatine varılarak aşağıdaki şekilde karar vermek gerekmiştir.
H Ü K Ü M: Yukarıda açıklanan gerekçeler ile,
1-Davacı vekilinin İstinaf başvurusunun KABULÜNE, Kayseri 1. Asliye Ticaret Mahkemesinin 2018/751 Esas, 2021/601 Karar sayılı kararının KALDIRILMASINA,
2-Dosyanın yeniden yargılama yapılması için kararı veren İlk Derece Mahkemesine GÖNDERİLMESİNE,
3-Kaldırma kararının niteliğine göre davacı vekilinin sair istinaf başvurularını şu aşamada incelenmesine yer olmadığına,
4-İstinaf başvurma harcı dışında istinaf peşin karar harcı olarak alınan harcın isteği halinde yatıran taraflara İADESİNE,
5-İstinaf incelemesi duruşmasız yapıldığından vekalet ücreti takdirine yer olmadığına,
6-İstinaf yargılama giderlerinin İlk Derece Mahkemesince yeniden verilecek kararda dikkate alınmasına,
7-Kararın temyizi kabil olmaması nedeni ile HMK’nın 359/III. maddesi uyarınca kararın taraflara ilk derece mahkemesince tebliğine,
HMK’nin 353. maddesi uyarınca kesin olmak üzere oy birliği ile karar verildi.25/05/2022