Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
KAYSERİ
BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ
3. HUKUK DAİRESİ
DOSYA NO: 2022/803
KARAR NO: 2023/571
T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A
B Ö L G E A D L İ Y E M A H K E M E S İ K A R A R I
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ: KAYSERİ 1. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
TARİHİ: 04/10/2021
NUMARASI: 2014/1025 Esas 2021/814 Karar
DAVA: Alacak
DAVA TARİHİ: 16/09/2012
DAVA: İtirazın İptali
DAVA TARİHİ: 11/09/2012
DAVA: İtirazın İptali
DAVA TARİHİ: 27/04/2021
İSTİNAF KARARININ
VERİLDİĞİ TARİH: 20/03/2023
YAZILDIĞI TARİH: 20/03/2023
Kayseri 1. Asliye Hukuk Mahkemesi’nin 2014/1025 Esas 202021/814 Karar sayılı kararı asıl dosya ve birleşen Kayseri (Kapatılan) 4. Asliye Ticaret Mahkemesinin 2012/103 Esas sayılı dosya davalısı … vekili tarafından istinaf incelemesi için dairemize gönderilmekle dosyadaki tüm bilgi ve belgeler incelendi.
GEREĞİ DÜŞÜNÜLÜP GÖRÜŞÜLDÜ:
TARAFLARIN İDDİA VE SAVUNMALARININ ÖZETİ
Asıl 2014/1025 Esas sayılı dava dosyasında dava dilekçesinde özetle; davalılardan … Şirketi’nin yan yana bitişik 6 iş yerinin sahibi olduğunu, davacı …’ın kiracı olarak 2. sırada bulunan iş yerini çalıştırmakta iken 05/10/2010 tarihinde gece saat 01:15 sıralarında 1. sırada iş yerini çalıştıran davalı …’un iş yerinde çıkan yangının müvekkilinin iş yerine sıçradığını ve davacının çalıştırdığı iş yerinde büyük maddi zararın meydana geldiğini, komşu işyerlerinde çalışan tanıklar …, …,… ve … isimli görgü tanıklarının emniyetteki ifadelerinde “yangının ilk önce … ünvanlı …’un iş yerinde çıktığını ve uzun süre sonra yangının davacının işyerine sıçradığını, herhangi bir tereddüte yer kalmayacak şekilde belirttiklerini, Kayseri 1. Asliye Ticaret Mahkemesi’nin 2010/861 D. iş sayılı delil tespiti dosyası ile yapılan tespitte makine ve ekipmanlar yekunu olarak 105.310,00 TL hammadde ve mamul malzeme yekunu olarak 209.059,00 TL olmak üzere toplam 314.369,50 TL zarar tespitinin yapıldığını, ruhsata ve mimari projeye göre her iki iş yeri arasının boş bırakılması gerekirken bitişik yapılmış olduğunu ve araya cam pencere konulmuş olduğunu, her iki iş yerinin bu eksik haliyle kiraya verildiğini, bu eksikliğin davalı …’un iş yerinde çıkan yangının, davacının iş yerine sıçramasına sebebiyet verdiğini, bu nedenle davalılar adına tespit olunacak araç, taşınmaz ve alacakları üzerine karar kesinleşinceye kadar teminatsız ihtiyati haciz konulmasına, teminatsız ihtiyati haciz talebinin uygun görülmemesi halinde davalılar adlarına tespit olunacak araç, taşınmaz ve alacakları üzerine 3. kişilere devrini önler nitelikte karar kesinleşinceye kadar teminatsız ihtiyati tedbir konulmasına, diğer tüm maddi zararlara ve manevi zararlara ilişkin dava hakları saklı kalmak kaydıyla 314.369,50 TL maddi tazminatın yangın tarihi olan 05/10/2010 tarihinden itibaren işleyecek ticari avans faizi ile birlikte davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsiline, sigorta şirketlerinin limit ile sorumlu tutulmasına ve sigorta şirketlerine karşı dava tarihinden itibaren faiz işletilmesine, tespit dosyasındaki giderleri de kapsayan yargılama giderleri ve vekalet ücretinin karşı tarafa yükletilmesine karar verilmesini talep ve dava etmiştir. Davalı … A.Ş. vekili cevap dilekçesinde özetle; yangın hadisesinin diğer davalılardan …’un işyerinde değil davacı …’ın dükkanında meydana geldiğini ve diğer davalı …’un dükkanına sirayet ederek hasara maruz kalmasına sebebiyet verdiğini, gerek davalı müvekkili sigorta şirketinin gerekse diğer davalılardan …’un atfı kabil bir kusur ve sorumluluğunun bulunmadığını, diğer davalı …’un davalılardan müvekkili … A.Ş.’nin sigortalısı olduğunu, kendisine ödenen işbu 104.347,00 TL hasar bedelinin tahsili için de müvekkili tarafından davacı … aleyhine 15/06/2011 tarihinde Kayseri 1. Asliye Ticaret Mahkemesi’nin 2011/392 Esas sayılı dava dosyası ile iptal davasının açılmış olduğunu belirterek davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir. Davalı … Şti. vekili cevap dilekçesinde özetle; davanın süresinde açılmadığını, zaman aşımı yönünden davanın reddini talep ettiğini, yangın çıkan taşınmazın müvekkili şirkete ait olduğunu, bu sebepten en çok zarar görenin de müvekkili olduğunu, taşınmazın mimari projeye uygun imal edilmiş olduğunu, uygunluk belgelerine sahip olduğunu, mülkiyeti müvekkiline ait olan fabrika binalarının … A.Ş. tarafından yangın ve her türlü hasara karşı 17/08/2010 ila 17/08/2011 tarihi arasında sigortalanmış olduğunu, dolayısıyla sigortalamaya esas Elektrik Tesisat Yönetmeliğine uygun olarak elektrik tesisatının çekilmiş olduğunu belirterek davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
Davalı … vekili cevap dilekçesinde özetle; davacının dava dilekçesinde 05/10/2010 tarihinde meydana gelen yangının müvekkilinin iş yerinde çıktığını iddia ettiğini, bu iddianın asılsız olduğunu, yangının başlangıcının davacının iş yeri olduğunu, müvekkilinin sigortacısı olan sigorta şirketinin olay yerinde yaptığı inceleme ve tespitinde …’a ait iş yerinde tespit edilen kısa devre ark sonucunda yangının 75 nolu mobilya imalathanesinde meydana geldiğinin ve 74 nolu …’a ait işyerine sirayet ettiğinin belirtildiğini, yangının müvekkilinin iş yerinde başlamış olsaydı iş yerinin tamamen yanmış olması gerektiğini ve yoğun yangın işlerine rastlanması gerektiğini belirterek davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
Birleşen Kayseri (Kapatılan) 4. Asliye Ticaret Mahkemesi’nin 2012/103 Esas 2013/42 Karar Sayılı Dosyasında: Davacı … Anonim Şirketi vekili dava dilekçesinde özetle; 05/10/2010 günü saat 01:30 sıralarında, müvekkili şirket tarafından sigorta poliçesi ile sigortalı olan … A.Ş.’ne ait, Kayseri İli,.., … Cadde, No:… adresindeki iş yerinin davalıların kiracısı olduğu mahalde çıkan yangın sonucu hasara uğradığını, belediyeye ait itfaiye ekipleri olay yerine intikal ederek yangını söndürdüğünü, buna ilişkin itfaiye dairesi başkanlığınca düzenlenen yangın raporunun mevcut olduğunu, bu rapora göre olay yerinde yapılan inceleme ve araştırmada yangının ilk olarak hangi iş yerinden çıktığının ve yangının çıkış nedeninin kesin olarak belli olmadığını, tutulan yangın raporunda yangının 06:30 sıralarında söndürüldüğü, fabrika boyahanesi ve içerisindeki malzemelerin yanması ve tavanının da çökmesi suretiyle iş yerinde zarar meydana geldiği, 07/10/2010 tarihli … rapor nolu yangın ve ekspertiz raporuna göre, sigortalı iş yerinde meydana gelen 304.020,56 TL olduğunun belirtildiği, bu zararın 08/03/2011 tarihinde sigortalı … A.Ş.’ne ödendiğini, ödemeye ilişkin belgelerin mevcut olduğunu, yaptırdıkları tespite göre yangının ilk çıkış yerinin … firmasının kiracı olduğu bölümden ve elektrik tesisatından başlatıldığının sonucuna varıldığını, bu nedenlerle sigortalıya ödenen bedelden davalı … ve …’un sorumlu olduğunu, davalılar hakkında Kayseri 2. İcra Müdürlüğü’nün … Esas sayılı takip dosyası ile icra takibi başlatıldığını, davalıların kötü niyetli olarak takibe itiraz ettiklerini, bu nedenlerle davalı borçluların icra takibine yaptıkları itirazın iptali ile takibin devamına, yargılama gideri ile vekalet ücretinin de karşı tarafa yükletilmesine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalı … vekili cevap dilekçesinde özetle; olayın 05/10/2010 tarihinde meydana geldiğini, BK’nın 60. maddesindeki 1 yıllık zaman aşımı süresinin dolmuş olduğunu, bu nedenle davanın reddi gerektiğini, yine ayrıca Kayseri 4. Asliye Ticaret Mahkemesi’nin 2012/120 Esas sayılı dosyasıyla …’ında aynı hususta dava açtığını, bu dava dosyası ile mahkememize dava dosyasının birleştirilmesi gerektiğini, meydana gelen yangında kusurunun bulunmadığını, yangının diğer davalı …’ın iş yerinde başladığını, çıkan yangında kusurun tamamının …’a ait olduğunu, verilen raporda da yangının 75 nolu mobilya imalathanesinde başladığının rapor edildiğini, bu nedenlerle kendisi aleyhine açılan davanın reddini talep etmiştir.
Davalı … cevap dilekçesinde özetle; açılan davanın zaman aşımına uğradığını, bu nedenle reddi gerektiğini, yangının çıktığı ve başlangıç yeri olan iş yeri kiracısı … hakkında ceza soruşturması başlatıldığını ancak takipsizlik kararı verildiğini, kendisi hakkında da taksirle yangın çıkmasına neden olmak suçundan dava açıldığını, yangının kendisinin ihmali ile başladığı yönünde yeterli delil elde edilemediğini, çıkan yangında kendisinin kusursuz olduğunu, kusurlu olduğu husus bir an olsun düşünülse bile zarar miktarını kabul etmediğini, açılan davanın reddine karar verilmesi gerektiğini talep ve beyan etmiştir.Birleşen Kayseri 1. Asliye Ticaret Mahkemesi’nin 2020/659 Esas 2021/455 Karar Sayılı Dava Dosyasında: Davacı … A.Ş. vekili dava dilekçesinde özetle; davacı şirkete ait fabrika binası cinsinden taşınmazının davalı şirket tarafından sigortalandığını, davacının mülkiyetinde olan ve davalı şirket tarafından sigorta kapsamında bulanan … adlı kiracının kullanımında olan iş yerinde 05/10/2010 tarihinde yangın meydana geldiğini ve … isimli kiracının 104.347,00-TL hasarının meydana geldiğini, kiracı …’un … A.Ş. nezdinde sigortalı bulunan iş yeri hasarının … A.Ş. tarafından tazmin edildiğini, … A.Ş.’nin sigorta kapsamında tazmin edilen bedeli Kayseri 3. Asliye Ticaret Mahkemesi’nin 2012/134 Esas sayılı dava dosyası ile davacı şirketten talep ettiğini, mahkemece bedelin tamamımın bina sahibi olarak kusursuz sorumluluğu gereği davanın kabulü yönünde karar verildiğini, bu kararın Yargıtay denetiminden geçerek kesinleştiğini, bu davanın 19/01/2012 tarihli dava ihbar dilekçesi ile davalı … A.Ş’ne ihbar edildiğini, kesinleşen karar uyarınca davacı tarafından, davacı … A.Ş. lehine dava ile kazanılmış olan bütün kazanımların toplamı olan 335.908,00 TL’nın 13/03/2020 tarihinde İstanbul 3. İcra Dairesi’nin … Esas sayılı takip dosyasına ödendiğini, davalı şirket tarafından ticari/sinai işletme poliçesi ile 17/08/2010 tarihinde sigortalanmış olan taşınmazın, sigorta tarihi itibariyle 1.800.000,00 TL’lık yangın sigorta bedelinin bulunduğunu, sigorta poliçesinin dava konusu hasarı teminat altına aldığını, Kayseri 3. Asliye Ticaret Mahkemesi’nin 2012/134 Esas ve 2013/279 Karar sayılı ilamı ile davacı şirket aleyhine verilen ve İstanbul 3. İcra Müdürlüğü’nün … Esas sayılı takip dosyasına davacı şirket tarafından 13/03/2020 tarihinde ödenen rücuen tazminat miktarı olan 335.908,00 TL’nın poliçe genel ve özel hükümleri dahilinde taraflarına ödenmesi için Kayseri 5. Noterliği’nin … tarih ve … yevmiye nolu ihtarı ile davalı şirkete ihtar gönderildiğini, ödeme ihtarına karşı herhangi bir ödemede bulunmayan ve cevap vermeyen davalı aleyhinde alacaklarının likit alacak olması dolayısıyla Kayseri Genel İcra Dairesi’nin … Esas sayılı dosyası üzerinden 30/06/2020 tarihinde 335.908,00 TL’nın tahsili talebiyle icra takibi başlatıldığını, davalı sigorta şirketinin borca itirazı üzerine takibin durduğunu, davalının yetkiye ve borca itirazı üzerine takibin durduğunu, haksız fiilin gerçekleştiği yer Kayseri olduğu için davalının yetki itirazının haksız olduğunu, aynı yangın olayından kaynaklı olarak bir diğer kiracı … tarafından Kayseri 1. Asliye Ticaret Mahkemesi’nin 2014/1025 Esas sayılı açılan davasında davalı … Anonim Şirketi’nin de davalı olduğu ve bu davadan kaynaklı olarak tazminat ödemek zorunda kalınacağı gerekçesiyle ve taraflarınca kabul edilmeyen sebeple borca itirazda bulunulduğunu, sigorta poliçesi ile belirlenen sigorta bedelinin 1.800.000,00 TL’na kadar zararın tazmininde davalı sigorta şirketinin sorumluluğunun bulunduğunu, bu nedenle davalının itirazının haksız olduğunu belirterek itirazın iptaline ve icra takibinin devamı ile 335.908,00 TL’nın davalıdan tahsili ile alacağın likit alacak olması nedeniyle davalının alacağın %40’ına kadar icra inkar tazminatına hükmedilmesini, yargılama gideri ve vekalet ücretinin karşı tarafa yükletilmesine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalı … Anonim Şirketi vekili cevap dilekçesinde özetle; davacıya ait Kayseri …, … Cadde, No:.., …, Kayseri adresindeki işyerinin davalı şirket nezdinde 17/08/2010-2011 vadeli, … nolu ticari /sınai işletme poliçesi ile sigortalı olduğunu, sigorta poliçesinin olmasının doğrudan ödeme yapılacağı anlamına gelmediğini, hasarın poliçe kapsamında olduğunun da kesinleşmesi gerektiğini, bu hususta ortada her hangi bir bilirkişi raporu bulunmadığını, öncelikle hasarın poliçe kapsamında olduğunun belirlenmesi gerektiğini, borca itiraz dilekçesinde de belirtildiği üzere aynı olayla ilgili açılan ve halen derdest olan Kayseri 1. Asliye Ticaret Mahkemesi’nin 2014/1025 Esas sayılı dava dosyası olduğunu, söz konusu dosyada yargılamanın devam ettiğini, bu dosya incelendiğinde müvekkil şirketin hasım gösterilmesinin sebebinin dava konusu poliçe olduğunu, yargılama devam ettiğinden bu dosyada çıkacak tazminat miktarının belli olmadığını, öncelikle bu dosyanın bekletici mesele yapılmasını talep ettiklerini, bu dosyada müvekkili şirket aleyhine hüküm kurulduğunda çıkacak tazminat miktarı poliçe limitinin üzerinde olduğu takdirde garameten paylaşma yapılacağını, bu nedenle öncelikle bu dosyanın kesinleşmesi gerektiğini, daha sonra poliçe limiti açısından değerlendirme yapılması gerektiğini, davacı şirket icra takibi yaptığında bu miktarda bir borç olup olmadığı belli olmadığından bu hususta özellikle itiraz edildiğini, davacı vekilinin likit olmayan ve yargılama kapsamında olan bir alacak için inkar tazminatı talep etmesi mümkün olmadığını, inkar tazminatı talebini kabul etmediklerini, talep edilen faiz ve faiz başlangıcının hiçbir hukuki dayanağı olmadığını, faiz taleplerini de kabul etmediklerini belirterek davanın reddine karar verilmesini istemiştir.
LK DERECE MAHKEMESİ KARARININ ÖZETİ:
İlk derece mahkemesince yapılan yargılama sonucunda;
A) 2014/1025 Esas sayılı dava dosyasında;
Davanın kısmen kabulüne kısmen reddine,
1-306.390,00 TL’nin davalılardan … A.Ş.’nin sigorta poliçesi teminat limiti ile sınırlı ve işbu dava tarihi olan 28/12/2011 tarihinden itibaren işleyecek değişen oranlarda avans faizi ile birlikte sorumlu olması, davalılardan … ve … A.Ş.’nin yangın tarihi olan 05/10/2010 tarihinden itibaren değişen oranlarda avans faizi ile birlikte sorumlu olmaları, davalı … A.Ş.’nin ise garame hesabına göre belirlenen 140.316,25-TL’ndan sigorta poliçesi teminat limiti ile sınırlı ve işbu dava tarihi olan 28/12/2011 tarihinden itibaren işleyecek değişen oranlarda avans faizi ile birlikte sorumlu olması koşulu ile tüm davalılardan müştereken ve müteselsilen alınarak davacıya verilmesine,
2-Davacının fazlaya ilişkin istemlerinin reddine,
B) Birleşen 2012/103 Esas sayılı dava dosyasında;
1-Davalı … ve davalı … hakkında açılan davanın reddine,
C) Birleşen 2020/659 Esas sayılı dava dosyasında;
Davanın kısmen kabulüne kısmen reddine,
1-Kayseri Genel İcra Dairesi’nin … Esas sayılı takip dosyasına davalının vaki itirazının kısmen iptali ile garame hesabına göre belirlenen 129.683,75-TL asıl alacak üzerinden icra takibinin devamına,
2-Takip tarihinden tahsil tarihine kadar 129.683,75-TL asıl alacağa değişen oranlarda avans faizi işletilmesine,
3-Davacının fazlaya ilişkin itirazın iptali isteminin reddine,
4-Koşulları bulunmadığından davacının icra inkar tazminatı isteminin reddine dair karar verildiği görülmüştür.
İLERİ SÜRÜLEN İSTİNAF SEBEPLERİ
Asıl dosya ve birleşen Kayseri (Kapatılan) 4. Asliye Ticaret Mahkemesinin 2012/103 Esas sayılı dosya davalısı … vekili tarafından süresi içinde verilen istinaf dilekçesinde özetle; müvekkilinin olay nedeni ile kusurunun bulunmadığını, davacının olay nedeni ile tam kusurlu olduğunu, dosyada mevcut ve birleşen dosyalardan alınan bilirkişi raporlarında yangının çıkış nedenini bilimsel olarak tespit edilemediğini, dava konusu olayla ilgili müvekkiline kusur izafe edilmediğini, müvekkilinin sigorta şirketi … A.Ş’in, olay yerinde inceleme ve tespit yaptırdığını, tespit raporunun sonuç ve kanaat kısmında yangın belirti özellikleri ile …’a ait iş yerinde ki elektrik tesisatında iletken bakır kablo üzerinde tespit edilen kısa devre, ark sonucunda yangının 75 nolu mobilya imalathanesinde meydana geldiği ve … nolu …’a ait işyerine de sirayet ettiğinin belirtildiğini, Kayseri Cumhuriyet Başsavcılığı 2010/32815 soruşturma ve 2020/17670 karar sayılı soruşturma dosyasında müvekkili hakkında dosya kapsamı ile kusuru bulunmadığı için kovuşturmaya yer olmadığı kararı verildiğini, mahkemece bekletici mesele yapılan, dava konusu aynı olan Kayseri 3. Asliye Ticaret Mahkemesi 2012/104 Esas 2013/279 Karar sayılı ilamının kesinleştiğini, müvekkiline kusur isnat edilmediğini, müvekkilinin sigorta şirketi … A.Ş. bekletici mesele yapılan Kayseri 3. Asliye Ticaret Mahkemesi 2012/104 Esas 2013/279 Karar sayılı dosyada ( birleşen Kayseri 2. Asliye Ticaret Mahkemesinin 2011/418Esas sayılı ) … A.Ş.’ye açtığı rücuan tazminat davasını kazandığını ve alacağa hükmedildiğini, müvekkilinin herhangi bir kusuru olsa idi sigorta şirketinin açtığı rücuan tazminat davasının ret olması gerektiğini, bu karar kesinleştiği için, kesin hüküm niteliği taşıdığını, mahkeme kararının 5 nolu sayfasında birleşen Kayseri Kapatılan 4. Asliye Ticaret Mahkemesi’nin 2012/103 Esas 2013/42 Karar sayılı dosyasında davacı … A.Ş. sigorta poliçesi kapsamında … A.Ş.’ne tazminat ödediğinden 6102 sayılı TTK’nın 1472. maddesinde halefiyet hükmü gereği hukuken sigortalısı olan … A.Ş.’nin yerine geçtiğini, Kayseri 3. Asliye Ticaret Mahkemesi’nin 21/11/2013 tarihli, 2012/134 Esas ve 2013/279 Karar sayılı kesinleşmiş ilamında,… A.Ş.’nin bina sahibi olarak kusursuz sorumluluğunun bulunduğunu, bina malikinin sorumluluğu bakımından bulunması zorunlu unsur olan illiyet bağını kesecek derecede bir mücbir sebep, zarar gören …’un ya da …’ın kusurundan doğduğunun ispat edilemediği gerekçesine dayalı olarak birleşen Kayseri 2. Asliye Ticaret Mahkemesi’nin 2011/418 Esas sayılı dosyasında davalı olan … A.Ş. aleyhine açılan davanın kabulüne karar verildiğini ve bu hükmün kesinleştiğini, tüm delillerin bir arada değerlendirildiğinde davacı … A.Ş.’nin sigorta poliçesi kapsamında … A.Ş.’ne ödediği tazminatın rücuen tahsili amacıyla başlattığı icra takibi nedeniyle davalı …’ın ve davalı …’un, bina maliki olan sigortalı … A.Ş.’nin kusursuz sorumluluğu konusunda illiyet bağını keser şekilde yangına bağlı olarak oluşan hasar nedeniyle kusurları ispatlanamadığından dolayı bu davalılar hakkındaki sübut bulmayan itirazın iptali davasının reddine karar vermek gerekmiştir denildiğini, bütün bu durumların değerlendirildiğinde mahkemenin müvekkili hakkında davanın reddi kararı verilmesi gerektiğini, mahkemenin kararına dayanak yaptığı bilirkişi raporunda varsayımsal, bilimsel olmayan bir tespitle rapor verildiğini, raporun çelişkili olduğu belirtilmesine rağmen mahkemece çelişkide giderilmediğini, bu nedenle mahkeme kararının tamamen kaldırılması gerektiğini, müvekkilinin olay nedeni ile kusurunun bulunmadığını, yangının belirti özellikleri ile davacı …’a ait iş yerinde ki elektrik tesisatında iletken bakır kablo üzerinde tespit edilen kısa devre, ark sonucunda yangının … nolu mobilya imalathanesinde meydana geldiğini ve … nolu müvekkili …’a ait işyerine de sirayet ettiğini, davacının olay nedeni ile tam kusurlu olduğunu beyan ederek mahkemenin kısmen kabul kararının kaldırılarak tamamen reddine karar verilmesini, birleşen 2012/103 Esas sayılı ret kararının onanması talebi ile yargılama giderleri ve vekâlet ücretinin davacı tarafa yükletilmesine karar verilmesini talebiyle istinaf kanun yoluna başvurduğu görülmüştür.
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ ve GEREKÇE: Asıl dava, yangın nedeniyle uğranılan maddi zararın tazmini, Kayseri (Kapatılan) 4. Asliye Ticaret Mahkemesi’nin 2012/103 Esas 2013/42 Karar sayılı birleşen dava dosyası işyeri sigorta poliçesine dayalı rücuan tahsilinden kaynaklı itirazın iptali, Kayseri 1. Asliye Ticaret Mahkemesi’nin 2020/659 Esas 2021/455 Karar sayılı birleşen dava dosyası ise işyeri sigorta poliçesi gereği ödenen bedelin rücuan tahsilinden kaynaklı itirazın iptali istemine ilişkindir.
Kayseri 1. Asliye Ticaret Mahkemesi’nin 04/10/2021 tarih, 2014/1025 Esas, 2021/814 Karar sayılı kararı ile, asıl dava dosyasına ilişkin olarak açılan davanın kısmen kabul kısmen reddine, Kayseri (Kapatılan) 4. Asliye Ticaret Mahkemesi’nin 2012/103 Esas sayılı birleşen dosyasına ilişkin olarak açılan davanın her iki davalı yönünden de reddine; Kayseri 1. Asliye Ticaret Mahkemesi’nin 2020/659 Esas 2021/455 Karar sayılı birleşen dosyasına ilişkin olarak açılan davanın kısmen kabul kısmen reddine karar verilmiştir.
İlk derece mahkemesi kararına karşı süresi içerisinde asıl dosya ve birleşen Kayseri (Kapatılan) 4. Asliye Ticaret Mahkemesinin 2012/103 Esas sayılı dosya davalısı … vekili tarafından istinaf kanun yoluna başvurulmuştur.
İstinaf incelemesi HMK 355. maddesi gereğince ileri sürülen istinaf sebepleri ve kamu düzeni ile sınırlı olarak yapılmıştır.
Duruşma açılmasını gerektiren sebepler bulunmadığından HMK’nın 353 ve 355 maddeleri gereğince inceleme ve müzakereler dosya üzerinden yürütülmüştür.
Kira sözleşmesi kiraya verenin bir şeyin kullanılmasını veya kullanılmasıyla birlikte ondan yararlanılmasını kiracıya bırakmayı, kiracının da buna karşılık kararlaştırılan kira bedelini ödemeyi üstlendiği sözleşmedir. Bu tanımdan da anlaşılacağı üzere kira sözleşmesi karşılıklı edimleri içeren bir sözleşmedir.
Kira sözleşmesinde kiracının asli edim yükümü, kira bedelinin ödenmesi; kiraya verenin asli edim yükümü ise, kiralananı kira süresince kiracının kullanımına hazır bulundurmasıdır. Kira sözleşmesinin düzenlendiği ve yangının meydana geldiği tarihte yürürlükte bulunan mülga 818 sayılı Borçlar Kanunu (BK)’nun 249. maddesine göre (6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu m. 301) “Mucir, mecuru akitten maksut olan kullanmağa salih bir halde müstecire teslim etmek ve icar müddeti zarfında bu halde bulundurmak ile mükelleftir.” Kiraya verenin teslim borcunu yerine getirmesi tek başına asli edim yükümlülüğünü yerine getirmesi anlamına gelmemekte olup sözleşme süresince de kiralananı kullanıma elverişli bir şekilde bulundurmakla yükümlüdür. Ayrıca BK.nun 258/2 maddesi gereğince “Mecurun alelade kullanılması için muktazi tathir ve ıslah masrafı müstecire ve tamir mucire aittir.” Bu durumda, davalı kiracının kiralananın her türlü bakım ve onarımından sorumlu olduğu kabul edilemez.Öte yandan anılan Borçlar Kanunu’nun 58. maddesinde düzenlenen bina ve yapı eseri malikinin sorumluluğu, kusursuz sorumluluk türü olan özen (olağan sebep) sorumluluğudur. 818 sayılı BK’nun 58/1. maddesinde “Bir bina veya imal olunan herhangi bir şeyin maliki, o şeyin fena yapılmasından yahut muhafazadaki kusurundan dolayı mesul olur” denilmektedir. Bina veya yapı eseri malikinin sorumluluğu yapı eserinin yapımındaki bozukluğa veya bakımındaki eksikliğe dayanmaktadır. Sorumluluğun doğmasında, yapılıştaki bozukluk- bakım eksikliği ayrımının bir önemi bulunmamaktadır. Zira, malikin sorumlu olması için bakım eksikliği veya yapılıştaki bozukluktan herhangi birinin varlığı yeterli görülmektedir. Her iki olasılıkta da yalnızca malikin sorumluluğu söz konusu olmaktadır.
Bina veya yapı eseri malikinin sorumlu tutulabilmesi için; yapım bozukluğu veya bakım eksikliğinden zararın doğması, yapım bozukluğu veya bakım eksikliği ile zarar arasında uygun illiyet bağının bulunması yeterlidir. Bina veya yapı eseri malikinin sorumluluğu bakımından bulunması zorunlu unsur olan illiyet bağı yönünden ise, bu bağın kesilmesine yol açacak sebeplerin somut olayda gerçekleşmemiş olması gereklidir. İlliyet bağını kesen sebepler ise; mücbir sebep, zarar görenin ya da üçüncü kişinin ağır kusurudur. Zarar, aradaki illiyet bağını kesecek derecede bir mücbir sebepten, zarar görenin ya da üçüncü bir kişinin kusurundan doğmuş ise yapı malikinin sorumluluğu söz konusu olmaz (bu yönde, HGK’nun 29.11.2017 tarih, 2017/3-439 Esas ve 2017/1463 Karar sayılı ilamı). Kiracıların sorumluluğu ise zarar görene karşı haksız fiil sorumluluğuna dayanmaktadır. Somut olayda, davalı … Şirketi’nin maliki olduğu birbirine bitişik 6 adet işyerinin yanyana olduğu, 1. sırada bulunan ve davalı … tarafından … adıyla kiracı sıfatıyla çalıştırılan işyeri ile 2. sırada bulunan ve davacı tarafça kiracı sıfatıyla çalıştırılan işyerinin yanyana olduğu ve yangının davalı …’un işyerinde çıktığı ve davalının işyerine de burdan sirayet ettiği noktasında uyuşmazlık yoktur. Uyuşmazlık, davalı …’un işyerinde çıkan yangının hangi sebeple ortaya çıktığı, yangının oluşmasında davalı kiracı …’un kasti ya da taksirli herhangi bir eyleminin var olup olmadığı noktasındadır. Dosya içerisindeki Kayseri (Kapatılan) 3. Asliye Ticaret Mahkemesi’nin 2012/134 Esas 2013/279 Karar sayılı dosya ile birleştirilen Kayseri 2. Asliye Ticaret Mahkemesi’nin 2011/418 Esas sayılı davacısı … AŞ (eldeki dava dosyasında davalı olan …’a ticari paket sigorta poliçesi düzenleyerek, davalıya ödenen 104.347 TL’nin davalı … AŞ’ten rücuunu talep eden sigorta şirketi), davalısı … AŞ olan rücuan tazminat talepli dosyasında alınan ve hükme esas olan bilirkişi raporunda “yangının davalı …’a ait … adlı işyerinde başladığı, yangının elektrik tesisatında çıkma olasılığının yüksek olduğu, elektrik tesisatından dolayı çıkan yangında … AŞ’nin maliki olduğu yerdeki elektrik tesisatındaki hat veya bakım eksikliği nedeniyle çıkan yangından BK m.58 uyarınca sorumlu olacağının” rapor edildiği, mahkemece bu birleşen dosya yönünden davanın kabulüne karar verildiği ve kararın temyizi üzerine Yargıtay 17. HD’nin 13/02/2020 tarih ve 2019/1501 E. 2020/1373 K. sayılı ilamı ile onanarak 13/02/2020 tarihinde kesinleştiği; eldeki dava dosyasında alınmış olan bilirkişi raporlarında ise yangının davalı …’un çalıştırdığı işyerinde çıktığı hususunda tereddüt olmamakla birlikte, yangının hangi sebeple ortaya çıktığının bilimsel olarak belirlenemediği, yangının çıkmasına yönelik olarak davalı …’un kasti ya da taksirli herhangi bir eyleminin olduğunun ispatlanamadığı, Borçlar Kanunu gereğince davalı kiracı …’u kusursuz sorumluluğunun da olmadığı; mahkemece eldeki asıl dava dosyası içerisindeki Kayseri (Kapatılan) 4. Asliye Ticaret Mahkemesi’nin 2012/103 E. 2013/42 K. sayılı birleşen dosyasında davalı konumunda bulunan … hakkında …AŞ’nin kusursuz sorumluluğu konusunda illiyet bağının keser şekilde yangına bağlı olarak oluşan hasar nedeniyle kusur sorumluluğunun olmadığı kanaatine varılarak, davanın reddine karar verilmiş olduğu halde, asıl dava dosyasında yangına sebebiyet veren kişi olarak davalı …’a kusur izafe edilmesi doğru görülmemiş olup; hem kiraya veren hem de bina maliki olan … AŞ’nin kiralanan binanın yapım veya bakım eksikliğinden kaynaklı kusursuz sorumluğu neticesinde yangının meydana geldiğine ilişkin kusursuz sorumluluğu dışında, herhangi bir kişinin ya da kişilerin kasti ya da taksirli kusuru neticesinde yangının çıktığı ispatlanamamış olmasından dolayı, asıl dava dosyasında da Kayseri (Kapatılan) 4. Asliye Ticaret Mahkemesi’nin 2012/103 E. 2013/42 K. sayılı birleşen dosyasında olduğu gibi davalı … yönünden davanın reddine karar verilmesi gerekirken, … yönünden de davanın kabulüne karar verilmiş olması doğru görülmemiş olup, asıl dosya ve birleşen Kayseri (Kapatılan) 4. Asliye Ticaret Mahkemesinin 2012/103 Esas sayılı dosya davalısı … vekilinin bu yöndeki istinafının yerinde olduğu, HMK’nın 353/1-b/2. maddesi uyarınca ilk derece mahkemesinin 2014/1025 E. sayılı asıl davaya ilişkin kararın kaldırılarak yeniden hüküm kurulması gerektiği görülmüştür.Yukarıda izah edilen sebeplerle ilk derece mahkemesi kararında davanın esasıyla ilgili hükme etki edecek tüm delillerin toplandığı, ihtilafın doğru olarak tanımlandığı ancak kanunun olaya uygulanmasında hata edildiği anlaşılmakla, asıl dosya ve birleşen Kayseri (Kapatılan) 4. Asliye Ticaret Mahkemesinin 2012/103 Esas sayılı dosya davalısı … vekilinin istinaf başvurusunun kabulü ile, 6100 sayılı HMK’nın 353/1-b/2 maddesi gereğince ilk derece mahkemesi kararının kaldırılarak yeniden hüküm kurulmasına karar verilerek aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.
H Ü K Ü M : (Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere) ;
A-) Asıl dosya ve birleşen Kayseri (Kapatılan) 4. Asliye Ticaret Mahkemesinin 2012/103 Esas sayılı dosya davalısı …’un istinaf başvurusunun KABULÜ İLE,
B-) Kayseri 1. Asliye Hukuk Mahkemesi’nin 2014/1025 Esas 202021/814 Karar sayılı kararının yeniden hüküm kurulmak üzere KALDIRILMASINA, hükmün HMK’nın 353/1-b/2 maddesi gereğince YENİDEN TESİSİNE,
A) 2014/1025 Esas sayılı dava dosyasında;
Davanın KISMEN KABULÜNE KISMEN REDDİ İLE,
1-) 306.390,00 TL’nin davalılardan … A.Ş.’nin sigorta poliçesi teminat limiti ile sınırlı ve işbu dava tarihi olan 28/12/2011 tarihinden itibaren işleyecek değişen oranlarda avans faizi ile birlikte sorumlu olması, davalı … A.Ş.’nin yangın tarihi olan 05/10/2010 tarihinden itibaren değişen oranlarda avans faizi ile birlikte sorumlu olmaları, davalı … A.Ş.’nin ise garame hesabına göre belirlenen 140.316,25 TL’den sigorta poliçesi teminat limiti ile sınırlı ve işbu dava tarihi olan 28/12/2011 tarihinden itibaren işleyecek değişen oranlarda avans faizi ile birlikte sorumlu olması koşulu ile tüm davalılardan müştereken ve müteselsilen alınarak davacıya verilmesine,
2-) Davanın davalı … yönünden REDDİNE,
3-) Davacının fazlaya ilişkin istemlerinin REDDİNE,
4-) 492 sayılı Harçlar Kanunu’na ekli (1) sayılı tarife gereğince alınması gereken 20.929,50 TL nispi karar ve ilam harcının dava açılırken peşin harç olarak alınan 4.668,40 TL harçtan mahsubu ile bakiye 16.261,10 TL’nin (davalı … A.Ş.’nin 4.916,60-TL ise sınırlı sorumlu olması kaydı ile) davalılar … A.Ş., … A.Ş. ve … A.Ş’den müştereken ve müteselsilen alınarak Hazineye gelir kaydına,
5-) Davacı tarafça yapılan 18,40 TL başvuru harcı ve 4.668,40 TL peşin harcın davalılar … A.Ş., … A.Ş. ve … A.Ş’den müştereken ve müteselsilen alınarak davacıya verilmesine,
6-) Davacı tarafından sarf olunan 543,00 TL tebligat gideri 66,00 TL e-tebligat gideri, 0,50 TL KEP gideri, 38,50 TL müzekkere gideri ve 3.018,80 TL talimat dosya gönderme ve bilirkişi ücreti olmak üzere toplam 3.666,80 TL yargılama giderinden davanın kabul ve ret oranına göre belirlenen 3.573,72 TL’nin (davalı … A.Ş.’nin 1.636,64 TL ise sınırlı sorumlu olması kaydı ile) davalılar … A.Ş., … A.Ş. ve … A.Ş’den müştereken ve müteselsilen alınarak davacıya verilmesine, bakiye yargılama giderinin davacı üzerinde bırakılmasına,
7-) Davalı … A.Ş. tarafından yapılan 7,00 TL tebligat gideri ve 1.870,00 TL talimat ile bilirkişi gideri olmak üzere toplam 1.877,00 TL yargılama giderinden davanın kabul ve ret oranına göre belirlenen 36,12 TL yargılama giderinin davacı …’tan alınarak davalı … A.Ş.’ne verilmesine, bakiye yargılama giderinin bu davalı üzerinde bırakılmasına,
😎 Davalı … A.Ş. tarafından yapılan 7,00 TL tebligat giderinden davanın kabul ve ret oranına göre belirlenen 1.039,21 TL yargılama giderinin davacı …’tan alınarak davalı … A.Ş.’ne verilmesine, bakiye yargılama giderinin bu davalı üzerinde bırakılmasına,
9-) Davalı … tarafından yapılan 19,50 TL tebligat gideri ve 3,20 TL müzekkere gideri olmak üzere toplam 22,70 TL yargılama giderinin davacıdan alınarak bu davalıya verilmesine,
10-) Davalı … A.Ş. tarafından yapılan 50,00 TL tebligat giderinden davanın kabul ve ret oranına göre belirlenen 1.26 TL yargılama giderinin davacı …’tan alınarak davalı … A.Ş.’ne verilmesine, bakiye yargılama giderinin bu davalı üzerinde bırakılmasına,
11-) Davacı kendisini vekil ile temsil ettirdiğinden karar tarihinde yürürlükte bulunan A.A.Ü.T. gereğince davanın kabul edilen kısmı üzerinden hesap ve taktir olunan 45.894,60 TL (davalı … A.Ş.’nin 22.047,44 TL sınırlı sorumlu olması kaydı ile) nispi vekalet ücretinin davalılar … A.Ş., … A.Ş. ve … A.Ş’den alınarak davacıya verilmesine,
12-) Davalılar … A.Ş., … A.Ş. ve … A.Ş. kendisini vekil ile temsil ettirdiğinden karar tarihinde yürürlükte bulunan A.A.Ü.T. gereğince davanın ret olunan kısmı üzerinden hesap ve taktir olunan 7.979,50 TL vekalet ücretinin davacıdan alınarak bu davalılara verilmesine,
13-) Davalı … kendisini vekil ile temsil ettirdiğinden karar tarihinde yürürlükte olan A.A.Ü.T’nin 13/4. maddesi gereğince 9.200,00 TL vekalet ücretinin davacıdan alınarak bu davalıya verilmesine,
14-) HMK’nın 333/1. maddesi gereğince varsa artan gider avansından kullanılmayan kısmın karar kesinleşmesinden sonra yatıran ilgili tarafa iadesine,
B) BİRLEŞEN 2012/103 ESAS SAYILI DAVA DOSYASINDA;
1-) Davalı … ve davalı … hakkında açılan davanın REDDİNE,
2-) 492 sayılı Harçlar Kanunu’na ekli (1) sayılı tarife gereğince alınması gereken 59,30 TL nispi karar ve ilam harcının dava açılırken peşin harç olarak alınan 2.918,95 TL harçtan mahsubu ile bakiye 2.859,65 TL’nin karar kesinleştiğinde ve talebi halinde davacı tarafa iadesine,
3-) Davacı tarafça yapılan yargılama giderlerinin kendi üzerinde bırakılmasına,
4-)Davalılar tarafından bu dosyada yapılan yargılama gideri bulunmadığından bu konuda karar verilmesine yer olmadığına,
5-)Davacı lehine vekalet ücreti taktirine yer olmadığına,
6-)Davalılar kendisini vekil ile temsil ettirdiğinden karar tarihinde yürürlükte bulunan A.A.Ü.T. gereğince davanın ret olunan kısmı üzerinden hesap ve taktir olunan 29.731,44 TL nispi vekalet ücretinin davacıdan alınarak davalılara verilmesine,
C) BİRLEŞEN 2020/659 ESAS SAYILI DAVA DOSYASINDA;
Davanın KISMEN KABULÜNE KISMEN REDDİNE,
1-) Kayseri Genel İcra Dairesi’nin … Esas sayılı takip dosyasına davalının vaki itirazının KISMEN İPTALİ ile garame hesabına göre belirlenen 129.683,75 TL asıl alacak üzerinden İCRA TAKİBİNİN DEVAMINA,
2-) Takip tarihinden tahsil tarihine kadar 129.683,75-TL asıl alacağa değişen oranlarda avans faizi işletilmesine,
3-) Davacının fazlaya ilişkin itirazın iptali isteminin REDDİNE,
4-) Koşulları bulunmadığından davacının icra inkar tazminatı isteminin reddine,
5-) 492 sayılı Harçlar Kanunu’na ekli (1) sayılı tarife gereğince alınması gereken 8.858,69 TL nispi karar ve ilam harcının dava açılırken peşin harç olarak alınan 4056,93-TL harçtan mahsubu ile bakiye 4.801,76TL’nın davalıdan alınarak Hazine’ye gelir kaydına,
6-) 6325 sayılı Hukuk Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk Kanunu 18/A-13. maddesi uyarınca ve Arabuluculuk Kanunu Yönetmeliği Tarife hükümleri uyarınca Adalet Bakanlığı bütçesinden ödenen 1.320,00 TL arabuluculuk ücretinden davanın kabul red oranına göre belirlenen 509,61 TL’nin (yargılama gideri) davalıdan alınarak ve bakiye 810,39 TL’nin davacıdan alınarak Hazineye gelir kaydına,
7-) Davacı tarafça yapılan 54,40 TL başvuru harcı, 4.056,93 TL peşin harcın davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
😎 Davacı tarafından sarf olanan 114,00 TL tebligat gideri, 11,00 TL e-tebligat gideri, 27,00 TL müzekkere gideri ve 500,00 TL bilirkişi ücreti olmak üzere toplam 652,00 TL yargılama giderinden davanın kabul ve ret oranına göre belirlenen 251,17 TL’nin davalıdan alınarak davacıya verilmesine, bakiye yargılama giderinin davacı üzerinde bırakılmasına,
9-) Davalı tarafça yapılan yargılama gideri olmadığından bu konuda bir karar verilmesine yer olmadığına,
10-) HMK’nın 333/1. maddesi gereğince varsa artan gider avansından kullanılmayan kısmın karar kesinleşmesinden sonra yatıran ilgili tarafa iadesine,
11-) Davacı kendisini vekil ile temsil ettirdiğinden karar tarihinde yürürlükte bulunan A.A.Ü.T. gereğince davanın kabul edilen kısmı üzerinden hesap ve taktir olunan 16.269,96 TL nispi vekalet ücretinin davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
12-) Davalı kendisini vekil ile temsil ettirdiğinden karar tarihinde yürürlükte bulunan A.A.Ü.T. gereğince davanın ret olunan kısmı üzerinden hesap ve taktir olunan 22.885,70 TL nispi vekalet ücretinin davacıdan alınarak davalıya verilmesine,
C-) Asıl dosya ve birleşen Kayseri (Kapatılan) 4. Asliye Ticaret Mahkemesinin 2012/103 Esas sayılı dosya davalısı …’un istinaf başvurusu kabul edilmiş olmakla;
1-) İstinaf karar harcının talep halinde davalıya iadesine,
2-) İstinaf yargılaması sırasında duruşma açılmadığından vekalet ücreti takdirine yer olmadığına,
3-) Davalı tarafından yatırılan 162,10 TL istinaf kanun yoluna başvurma harcı ve 213,60 TL posta masrafı olmak üzere toplam 375,70 TL yargılama giderinin davacıdan alınarak davalıya verilmesine,
D-) 1-) İstinaf yargılaması bakımından istinaf kanun yoluna başvuran tarafından yatırılan gider avansının kullanılmayan kısmının HMK’nun 333. maddesi, Yönetmeliğin 207/1. maddesi ve HMK Gider Avansı Tarifesi’nin 5. maddesi hükümleri uyarınca yatırana iadesine,
Dair, tarafların yokluğunda, 6100 sayılı HMK’nın 353/1-b/2. maddesi uyarınca dosya üzerinde yapılan inceleme sonucunda, 6100 sayılı HMK md. 361/1 uyarınca kararın tebliğinden itibaren iki hafta içinde Yargıtay nezdinde temyiz kanun yolu açık olmak üzere oybirliği ile karar verildi. 20/03/2023