Görüntülediğiniz mahkeme kararı kesinleşmiş bir karardır.

T.C.
KAYSERİ
BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ
1. HUKUK DAİRESİ
DOSYA NO: 2022/523
KARAR NO: 2022/508
T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A
İ S T İ N A F K A R A R I
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ: KAYSERİ 1. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
TARİHİ: 23/02/2022
NUMARASI: 2022/155 Esas 2022/163 Karar
DAVANIN KONUSU: Kooperatif Üyeliğinden İhraç Kararının İptali
KARAR TARİHİ: 07/04/2022
KARAR YAZIM TARİHİ: 07/04/2022
Yukarıda esas numarası yazılı dosya resen istinaf incelemesi yapılmak üzere dairemize gönderilmiş olmakla yapılan inceleme neticesinde;
TARAFLARIN İDDİA VE SAVUNMALARININ ÖZETİ: Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; müvekkilinin davalı kooperatifte 24 nolu üyeliği bulunmaktadır, müvekkil hakkında daha önce 17.06.2013 tarih ve 04 sayılı kararı ile ihraç kararı verilmiş, bu karar üzerine açtığımız davada Bünyan Asliye Hukuk Mahkemesine (Ticaret Mahkemesi sıfatı ile) 27.01.2016 tarih ve 2015/131 Esas, 2016/28 Karar sayılı karar ile ihraç kararının iptaline karar verilmiş, bu karar Yargıtay denetiminden geçmiştir, bu karar üzerine müvekkil davalı kooperatife müracaat ettiğinde kendisinden 125.000 TL istenilmiş, bunun üzerine müvekkilim adına Kooperatife müracaat edilerek “aidatlara ilişkin emsal ücretlerin belirlenmesi ve diğer üyelerin ödediği aidat veya katılım ücretlerinin” bildirilmesi istenilmiş, davalı kooperatif bu kez Bünyan Noterliğinin … tarih ve… Yevmiye sayılı ihtara cevap ve ihtarı ile asıl alacak olarak 34.687,50 TL ve işlemiş faiz olarak ise 27.726,16 TL olmak üzere 62.413,66 TL talep etmiş, bu talep ile ilgili olarak icra takibi yapmamıştır, talep edilen faiz müvekkilin hatasından değil davalı kooperatifin usulsüzlüğünden kaynaklanmış olup ödenmemiştir, faiz talep etme hakları bulunmamaktadır, müvekkilin durumu ile ilgili olarak genel kurulda bir gündem oluşturulmadığı gibi bir karar da alınmamıştır, müvekkilin 24.03.2016 tarih ve … protokol nolu …nden verilme “Engelli Raporu” vardır, müvekkilim 16.09.2020 tarihide Covid testi pozitif çıkmış ve uzun süre iyileşememiş, tedavisi annesi … yanında yapıldığından ikametine gidememiş, yalnız yaşamakta olup, mernis adresine sürekli gidememiş, ayağı kesildiğinden tedavi süreçlerinde annesinin yanında uzun süre kalmış, bu dönemlerde yapılan tebligat usulsuz olup müvekkilime ulaşmamıştır, kooperatif bu kez haksız olarak Kayseri 13.Noterliğinin … tarih ve … yevmiye sayılı ihtarı ile Kooperatif üyeliğinden Kooperatif Yönetim kurulunun 24.11.2020 tarihli ve 11 karar sayılı kararı ile ihraç edildiği ihtar edilmiştir, her ne kadar ihraç gerekçesi olarak dökümü yapılan borcun ödenmediğinden bahis edilmişi ise de ,belirtilen ihtar ile talep edilen paranın kaynağı,hesaplama biçimi,denetimden geçmeyen bir talep olması karşısında müvekkilim defalarca giderek ,diğer üyelerden talep edilen paralar ile kendisinden istenen paranın arasında fahiş bir fark olduğunu belirterek bunun bir bilirkişi incelemesinden geçmesini talep etmiş ise de bu kabul edilmemiştir, davalı kooperatifin amacı yıllar önce alınmış arsanın şu anda değeri oldukça yüksek olduğundan ortak sayısını aza indirmek için usulsüz ihraçlar yapmaktadırlar, müvekkilime yapılan ihtarlar ve tebligatlar usulsüzdür, yapılan ihraç Kooperatifler Kanununa aykırıdır, davalı kooperatif yöneticisi hakkında görevi kötüye kullanmak ve görevi ihmal suçlarından dolayı şikayette bulunulmuştur, müvekkilim hakkında davalı kooperatif yönetim kurulu tarafından verilen 24.11.2020 tarih ve 11 karar sayılı ihraç kararının iptalini/kaldırılmasını, masraf ve yargılama gideri ile vekalet ücretinin davalıya yükletilmesine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
İLK DERECE MAHKEMESİ KARARININ ÖZETİ:Bünyan Asliye Hukuk Mahkemesince; “Hâkimler ve Savcılar Kurulu Genel Kurulunun 07.07.2021 tarih ve 608 numaralı kararında Adalet Bakanlığı Personel Genel Müdürlüğünün, yeni kurulan (Alanya, Aydın, Balıkesir, Diyarbakır, Manisa, Muğla, Sakarya ve Tekirdağ) asliye ticaret mahkemeleri ile mevcut bulunan (Adana, Ankara, Ankara Batı, Antalya, Bakırköy, Bursa, Denizli, Erzurum, Eskişehir, Gaziantep, Gebze, İskenderun, İstanbul, İstanbul Anadolu, İzmir, Karşıyaka, Kayseri, Kocaeli, Konya, Mersin, Samsun, Şanlıurfa ve Trabzon) asliye ticaret mahkemeleri yargı çevrelerinin belirlenmesi teklifine ilişkin 30.06.2021 tarihli ve E.21646783-668/13369 sayılı yazısı görüşülerek Kayseri Asliye Ticaret Mahkemesi yargı çevresinin Kayseri ilinin mülki sınırları olarak belirlenmesine, iş bu kararın 01/09/2021 tarihinden itibaren uygulanmasına karar verilmiş olduğu, her ne kadar açılan dava Asliye Ticaret Mahkemesi Sıfatıyla bu tarihten önce 16/03/2021 tarihinde açılmış ise de HMK’nın 1. Maddesine göre mahkemelerin görevinin ancak kanun ile düzenleneceği, göreve ilişkin kuralların kamu düzenine ilişkin olduğu, görev hususunun resen gözönünde bulundurulması gerektiği, HSK tarafından yapılan düzenlemede 01/09/2021 tarihinden önceki dönemde açılan davalar ile ilgili olarak nasıl bir yol izleneceğinin belirtilmediği, ancak 01/09/2021 tarihi itibariyle mahkememizin asliye ticaret mahkemesi sıfatının kaldırıldığı, bu durumda bu tarihten önceki ve sonraki bütün dosyalara bu sıfatla bakılamayacağı, bu nedenle mahkememizin görevsiz olduğu, görevli ve yetkili mahkemenin Kayseri Nöbetçi Asliye Ticaret mahkemesi olduğu anlaşılmış olup dava dilekçesinin vaki görev yönünden reddi ile mahkememizin görevsizliğine dair aşağıdaki şekilde hüküm tesis edilmiştir.” gerekçesiyle Kayseri Asliye Ticaret Mahkemesinin görevli olduğuna ilişkin karar verilmiştir.
Kayseri 1. Asliye Ticaret Mahkemesince; …Nitekim karar 07/07/2021 günü alınmış, ancak yürürlük tarihi 01/09/2021 olarak belirlenmiştir. Kurul’un yargı çevresi belirlemeye ilişkin kararı, sadece bu kararın yürürlük tarihinden sonra açılacak davaları ilgilendirir. Aksi fikrin kabulü halinde Kurul’un tabii hakim ilkesini çiğneyerek derdest davaları dilediği mahkemede inceletme yetkisinin bulunduğu yolunda, Anayasa’ya aykırı bir sonuca varılmış olacaktır. Ortada geçiş hükmü niteliğinde bir yasal düzenleme olmaksızın, sırf Kurul’un yargı çevresi belirlemeye ilişkin kararı ile tabii hakim güvencesini garanti eden Anayasa hükmü çiğnenerek derdest dosyaların görevsizlik, yetkisizlik ya da bunlara ilişkin dava şartı yokluğundan usulden reddi benzeri bir kararla başka mahkemeye gönderilmesi düşünülemez. Yine Kayseri Bölge Adliye Mahkemesi 1. Hukuk Dairesi’nin 2021/1131 Esas, 2022/9 Karar sayılı ilamı, İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 44. Hukuk Dairesi’nin 2021/1577 Esas, 2021/1654 Karar sayılı ilamı, İzmir Bölge Adliye Mahkemesi 21. Hukuk Dairesi’nin 2021/2020 Esas, 2021/2204 Karar sayılı ilamı Konya Bölge Adliye Mahkemesi 3. Hukuk Dairesi’nin 2022/8 Esas, 2022/3 Karar sayılı ilamı, Antalya Bölge Adliye Mahkemesi 11. Hukuk Dairesi’nin 2021/2978 Esas, 2021/2253 Karar sayılı ilamı ile yerleşik yargı kararları da bu doğrultudadır.Her ne kadar Bünyan Asliye Hukuk Mahkemesince hüküm fıkrasında ” gönderme ” kararı verildiği belirtilmiş ise de gönderme kararının “iş bölümü” halinde verilebilecek bir karar türü olması, mahkememiz ile Yeşilhisar Asliye Hukuk Mahkemesi arasındaki ilişkinin “iş bölümü ilişkisi” olmaması, aynı yerde ihtisas mahkemesinin kurulmasından kaynaklanan bir ilişki de bulunmaması, ” yargı çevresinin değiştirilmesinden ” kaynaklanan bir ilişki olması, mahkeme kararındaki nitelemenin esasen gönderme kararı olmayıp görevsizlik kararı olması mahiyetindedir.
Eldeki dava TTK nda düzenlenmiş bir dava olup dava tarihi 16/03/2021’dir. Hakimler ve Savcılar Kurulu kararından mahkememizin 01/09/2021 tarihi itibariyle görevli olduğu hususu açıktır. HMK’nun 115. maddesi ve Hakimler ve Savcılar Kurulu kararı gereğince sözü geçen Bünyan Asliye Hukuk Mahkemesi’nin görevli olması ile ilgili dava şartındaki noksanlığın sonradan giderilmesi mümkün değildir. Mahkemenin görevsizliği halinde de davanın usulden reddi ile mahkemenin görevsizliğine karar verilmelidir.
Dava konusu husus ticaret mahkemesinin görev alanında olsa da dava tarihi itibari ile Hakimler ve Savcılar Kurulunun kararı gereğince görevsizlik kararı veren mahkemenin görevli olduğu kanaatinde olunduğundan Bünyan Asliye Hukuk Mahkemesi’nin görevli olduğuna ve adı geçen mahkeme ile mahkememiz arasında olumsuz görev uyuşmazlığı oluştuğundan aşağıdaki şekilde karar vermek gerekmiştir.” gerekçesiyle Bünyan Asliye Hukuk Mahkemesinin görevli olduğuna dair karar verilmiştir.
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE: Talep, merci tayinine ilişkindir.
Bünyan Asliye Hukuk (Asliye Ticaret Mahkemesi Sıfatıyla) Mahkemesince, Hakimler ve Savcılar Genel Kurulunun Asliye Ticaret Mahkemelerinin yargı çevrelerinin belirlenmesine ilişkin 07/07/2021 tarihli ve 31535 sayılı Resmi Gazetede yayınlanan 608 sayılı kararı ile Kayseri Asliye Ticaret Mahkemesi yargı çevresinin Kayseri ilinin mülki sınırları olarak belirlendiğinden bahisle dosyanın Kayseri Nöbetçi Ticaret Mahkemesine gönderilmesine karar verilmiş, Kayseri 1. Asliye Ticaret Mahkemesince de Hakimler ve Savcılar Kurulu kararında Kayseri Asliye Ticaret Mahkemesi yargı alanının 01/09/2021 tarihinden sonra açılan davalara uygulanacağından bahisle karşı görevsizlik kararı verilmiş, verilen her iki karar da istinaf edilmeksizin kesinleşmiştir. Hakimler ve Savcılar Kurulu’nun 08/07/2021 tarih ve 31535 sayılı Resmi Gazete’de yayınlan 07/07/2021 tarih ve 608 sayılı kararı ile “Kayseri Asliye Ticaret Mahkemesi yargı çevresinin Kayseri ilinin mülki sınırları, olarak belirlenmesine, iş bu kararın 01.09.2021 tarihinden itibaren uygulanmasına.” karar verilmiştir.
Hiç kimse kanunen tabi olduğu mahkemeden başka bir merci önüne çıkarılamaz.(T.C.Anayasası madde.37 )Mahkemelerin kuruluşu, görev ve yetkileri, işleyişi ve yargılama usulleri kanunla düzenlenir. (T.C.Anayasası madde.142 )Herkes davasının, medeni hak ve yükümlülükleriyle ilgili uyuşmazlıklar ya da cezai alanda kendisine yöneltilen suçlamaların esası konusunda karar verecek olan, yasayla kurulmuş, bağımsız ve tarafsız bir mahkeme tarafından, kamuya açık olarak ve makul bir süre içinde görülmesini isteme hakkına sahiptir.(Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi madde.6)Mahkemelerin görevi, ancak kanunla düzenlenir. Göreve ilişkin kurallar, kamu düzenindendir.(6100 sayılı HMK madde.1) Kanuni hâkim, görev ve yetkisi kanunla belli edilmiş olan mahkemenin hâkimidir. Dolayısıyla mahkemenin görev ve yetkisinin tayin edilmesi işleminin kanun ile yapılmış bulunmasıdır. Yargılanacak olan uyuşmazlığın gerçekleşmesinden önce yürürlükte bulunan kanunlar aracılığıyla görevi ve yetkisi belirlenmiş olan mahkemenin hâkimine, tabii hâkim denir. Bu çerçevede, tabii hâkim ilkesine uygunluğun sağlanması için, kanunla mahkemenin görev ve yetkisinin belirlenmesi işleminin yargılanacak olan uyuşmazlığın gerçekleşmesinden önce yapılmış olması şarttır.Tabii hakim ilkesi, kişilerin, hangi mahkeme önünde yargılanacaklarını kesin olarak bilmelerini mümkün kılmak, bağımsız ve tarafsız mahkemeler önünde yargılanma haklarını güvence altına almak, yargıya güveni sağlamak ve yürütmenin yargıya müdahalesini olabildiğince önlemek amaçlarına yönelmiştir. Bu ilke uyarınca herkes işlem veya eylem tarihinde tabi olduğu mahkeme ve hakim huzurunda yargılanma hakkına sahiptir.(A.Ü.H.F. Adalet MYO Yargı Örgütleri )Olumsuz görev uyuşmazlığının çözümü ve davaya bakacak yargı mercinin belirlenmesi için gönderilen dava dosyası incelendiğinde; davanın Hakimler ve Savcılar Kurulu’nun 07/07/2021 tarih ve 608 sayılı kararından önce açıldığı, taraflar arasındaki uyuşmazlığın gerçekleşmesi tarihinden önce açılmış olan bu davada doğal hakimlik ilkesi ve 01.09.2021 tarihinden itibaren uygulanacağı düzenlemesi gereğince uyuşmazlığın Bünyan Asliye Hukuk Mahkemesinde (Ticaret Mahkemesi Sıfatıyla) görülmesi gerekir. Nitekim aynı konuda Bursa Bölge Adliye Mahkemesi 4. Hukuk Dairesinin 2021/1672 Esas 2021/1483 Karar sayılı dosyası ile Ankara Bölge Adliye Mahkemesi 23. Hukuk Dairesinin 2021/1939 Esas 2021/1732 Karar sayılı dosyalarından dolayı Hakimler ve Savcılar Genel Kurulunun 07/07/2021 tarih ve 608 sayılı kararı ile müstakil Asliye Ticaret Mahkemelerinin görev sınırlarının belirlenmesi kararı sonrası Asliye Ticaret Mahkemesi olmayan ilçelerde Asliye Hukuk Mahkemesinin, Asliye Ticaret Mahkemesi sıfatıyla baktığı derdest dosyaların devredilip devredilmeyeceği hususunda oluşan görüş ayrılığının giderilmesine yönelik Yargıtay 5. Hukuk Dairesinin 21/02/2022 tarih ve 2022/1073 Esas 2022/2686 Karar sayılı ilamı ile Hakimler ve Savcılar Kurulunun 07/07/2021 tarih ve 608 Kararı ile yeni kurulan Alanya, Aydın, Balıkesir, Diyarbakır, Manisa, Muğla, Sakarya ve Tekirdağ Asliye Ticaret Mahkemeleri ile faaliyette olan Adana, Ankara, Ankara Batı, Antalya, Bursa, Bakırköy, Denizli, Erzurum, Eskişehir, Gaziantep, Gebze, İskenderun, İstanbul, İstanbul Anadolu, İzmir, Karşıyaka, Kayseri, Kocaeli, Konya, Mersin, Samsun, Şanlıurfa ve Trabzon Asliye Ticaret Mahkemelerinin Yargı çevrelerinin belirlendiği ancak hali hazırda açılmış davaların yeni kurulan mahkemeye devredileceğine dair bir düzenlenmenin mevcut olmadığı bu nedenle yeni bir mahkemenin faaliyete geçirildiği tarihten önce derdest bulunan davaların istek üzerine veya doğrudan doğruya ya da gönderme kararıyla yeni kurulan mahkemeye gönderilmesine imkan bulunmadığından Hakimler ve Savcılar Genel Kurulunun 07/07/2021 tarih ve 608 Kararı ile Müstakil Asliye Ticaret Mahkemelerinin görev sınırlarının belirlenmesi kararı öncesinde Asliye Ticaret Mahkemeleri olmayan ilçelerde Asliye Hukuk Mahkemesinin, Asliye Ticaret Mahkemesi sıfatıyla baktığı derdest dosyalarının görülmeye devam edilmesi gerektiği yönünde karar verilerek bu husustaki farklı uygulamaya son verilmiştir.
Yukarıda açıklanan nedenlerle; 6100 sayılı HMK’nın 21 ve 22. maddeleri ile 5235 sayılı Kanunun 36/3. maddesi gereğince, Bünyan Asliye Hukuk Mahkemesinin (Ticaret Mahkemesi Sıfatıyla) yargı yeri olarak belirlenmesi gerektiği anlaşıldığından dosyanın yargı yeri olarak tespit edilen mahkemeye gönderilmek üzere merci tayini talebinde bulunan mahkemeye iadesine karar vermek gerekmiş ve aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.
HÜKÜM : Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere;
1-)6100 sayılı HMK’nın 21, 22 ve 23. maddeleri gereğince Bünyan Asliye Hukuk Mahkemesi’nin (Ticaret Mahkemesi sıfatıyla) YARGI YERİ OLARAK BELİRLENMESİNE,
2-)Dosyanın yargı yeri olarak belirlenen mahkemeye gönderilmek üzere merci tayini talebinde bulunan mahkemeye iadesine,
Dosya üzerinde yapılan inceleme sonucunda, 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 362/1-c maddesi gereğince KESİN olarak oy birliği ile karar verildi. 07/04/2022