Emsal Mahkeme Kararı Kayseri 2. Asliye Ticaret Mahkemesi 2023/3 E. 2023/340 K. 24.04.2023 T.

Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C. KAYSERİ 2. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ Esas-Karar No:
T.C.
KAYSERİ TÜRK MİLLETİ ADINA
2. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ GEREKÇELİ KARAR

ESAS NO :
KARAR NO :
HAKİM :
KATİP :
DAVACI :
VEKİLİ :
DAVALI :
VEKİLİ :
DAVA : Tespit
DAVA TARİHİ :
KARAR TARİHİ :
KARAR YAZIM TARİHİ :

Mahkememizde görülmekte olan Tespit davasının yapılan açık yargılaması sonunda;
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
DAVA: Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; Aleyhine yetki istenene şirketin…. Ticaret Borsasına tabi faaliyet gösterdiğini ve borsanın üyesi olduğunu, Borsa üyesinin, yasa gereği alış ve satış muamelelerini….Ticaret Borsası’na tescil ettirmek zorunda olduğunu ancak bu zorunluluğunu yerine getirmediğini, tescil ettirme zorunluluğunun dayanağının, 5174 sayılı TOBB kanununa istinaden çıkarılan Ticaret Borsalarına Tabi Maddeler Ve Bu Maddelerin alım Satım Tescili Hakkındaki Yönetmeliğin üçüncü bölümünde, Borsa İşlemlerinin tescili başlıklı 9. maddesinde : “Borsaya tabi maddelerin en az miktarları üzerinde yapılan alım satım muamelelerinin borsalara tescili zorunludur. Elektronik ticaret yoluyla yapılan satışlar da bu madde kapsamındadır. ” hükmü ile açık olarak borsaya tabi ürünlerin alım ve satımlarının borsaya tescil zorunluluğu getirmiş olduğunu ayrıca tescilin süresini hakkında aynı yönetmeliğin 11. maddesinde: ” Borsa yerinde yapılan işlemler aynı gün, borsanın çalışma alanı içinde olmakla beraber borsa yerinin dışında alınıp satılmasına müsaade edilen maddelere ait işlemler en geç otuz gün içinde tescil ettirilir. İhracata ilişkin muameleler anlaşmaya müteakip tescil ettirilir. Üyelerin iradesi dışında meydana gelen ve meclisce kabul edilen mücbir sebepler dışında, belirtilen sürelerde tescil zorunluluğunun yerine getirilmemesi halinde, tescil ücreti yüzde elli fazlasıyla tahsil olunur. Ayrıca, süresinde ödenmeyen tescil ücretine 6183 sayılı amme alacaklarının tahsili Usulü Hakkında Kanun uyarınca günlük gecikme zammı tahakkuk ettirilir. Tescil ücreti ve bunlara ait kesinleşen gecikme zamlarına ilişkin yönetim kurulunca verilen kararlar ilam hükmünde olup, icra dairelerince yerine getirilir. ”şeklinde tescilin süresi belirtilmiş olduğunu, aleyhine yetki ile belgelerini inceleme talep edilen üye şirket bu sürede de alış-satış muamelelerinin tescil ettirmemiş olduğunu, gerekli tescil işlemi yapması konusunda ilgili şirkete uyarı yazısı gönderildiğini, ilgili şirketin bu uyarıya rağmen tescil işleminde bulunmadığını, Yönetmeliğin Tescil Mecburiyetinin Takibi başlıklı 15. maddesinde ” Borsalar, üyelerinin alım satımlarının tamamını tescil ettirip ettirmediklerini denetlemeye yetkilidir. Bu amaçla hakim kararıyla üyelerinin ilgili defter ve evrakını inceleyebilir. Bu incelemeler sonucunda, geçerli bir neden olmaksızın belirtilen sürelerde tescil zorunluluğunun yerine getirilmediğinin tespit edilmesi durumunda, muameleler resen tescil edilir ve bu Yönetmeliğin 11 nci maddesinin üçüncü fıkrasına göre işlem yapılır.” şeklinde yasal düzenleme bulunmakta olduğunu, mahkeme kararıyla üyenin defter ve evraklarının incelenmesini talep zorunluluğu doğmuş olduğunu, aleyhinde tespit istenilen üye şirkete …. tarihine kadar kotasyon cetveline göre yaptırmadıkları alış satışların tamamının tescil ettirilmek üzere defterlerini borsaya getirmesi yada ilgili defterlerin incelenmesi için borsaya personel gönderilmesi istenmiş olduğunu, aleyhine yetki istenen şirketin tüm açıklamalara rağmen yasal yükümlülüğünü yerine getirmediğini, arz ve izah olunan nedenler ve yasal mevzuat gereğince aleyhine yetki istenen şirkette yönetmeliğin 15 maddesi gereğince borsaya yüklenen açıklanan yasal yükümlülükleri yerine getirmek için aleyhine yetki istenen şirket nezdinde, muhasebe bölümünde muhasebe kayıtları ve özellikle Alış-Satış faturaları ve Müstahsil belge ve muamelelerini inceleme yetkisi verilmesini talep zorunluluğu doğmuş olduğunu belirterek, aleyhine tespit talep edilen şirketin merkez ve muhasebe kayıtlarının tutulduğu yerlerde 5174 sayılı TOBB kanunu ve Ticaret Borsalarına Tabi Maddeler Ve Bu Maddelerin alım Satım Tescili Hakkındaki Yönetmeliğin 15 nci madde hükümlerine istinaden Kayseri Ticaret Borsası Başkanlığına açıklanan yasal görevlerini ifa edebilmesi için aleyhine yetki istenen şirket nezdinde, muhasebe bölümünde muhasebe kayıtları ve özellikle Alış-Satış faturaları ve Müstahsil belge ve muamelelerini inceleme yetkisi verilmesine karar verilmesinin talep ve dava etmiştir.
CEVAP: Davalı vekilinin cevap dilekçesinde özetle;Davacı, davalının borsada işlem yapmasına rağmen herhangi bir ödenek desteğinde bulunmadığından bahisle iş bu tespit davasını açmışsa da detaylıca izah edileceği üzere gerek usul yönünden gerekse de esas yönünden söz konusu davanın reddi gerekeceğini, asla davalının Kayseri’de ticaret yaptığını kabul anlamına gelmemek kaydıyla; Davacı, dava dilekçesi ile davalının hangi yıllara ait yaptığı ticaretine ilişkin tespitte bulunduğu belirtmemiş olduğunu, dolayısıyla bu noktada zamanaşımı itirazları bulunduğunu, kaldı ki davacının dava dilekçesinde de tarihler arasındaki ticaretin tespitine ilişkin talebinin muğlak olmasından kaynaklı olarak davalının hak kaybına uğramaması adına zamanaşımı itirazında bulunduklarını, …. şirketin merkezinin bulunduğu yer olduğunu, davaya konu yer olan ….alanına girmediğini, davacıya ait ticaret sicil kayıtlarının sunulduğunu, nitekim 5174 sayılı TOBB kanunu Madde 30 a göre Borsaların çalışma alanları “Borsanın çalışma alanı, bulunduğu il sınırlarıdır. Bu çalışma alanı, çevre illeri de kapsayacak şekilde ve o illerde borsa kuruluncaya kadar geçerli olmak üzere, Birlik Yönetim Kurulu tarafından genişletilebilir veya daraltılabilir.” kanun maddesinden anlaşılacağı üzere ….Ticaret Borsası çalışma alanı bulunduğu il ile sınırlı olduğunu, dolayısıyla davalı şirketin …Ticaret Borsasının yetkisi dışında olduğunu, Şirket faaliyetlerini aktif olarak Mucurdaki merkezden aktif bir şekilde yürütmekte olduğunu, hal böyle iken 5174 sayılı TOBB kanunu ve Ticaret Borsasına tabi maddelere dayalı olarak “yetki izni verilmesi ” yönündeki talebi …Ticaret Borsasının hukuki menfaat yokluğu nedeniyle reddedilmesi gerektiğini, davalı şirketin ihracat ağırlıklı çalıştığı dönemlerde gerekli yasal tescilleri gerçekleştirmiş olduğunu, herhangi bir ihlal olamadığından tespit edilecek bir hususta bulunmadığını belirterek davanın reddine karar verilmesinin talep etmiştir.
YARGILAMA VE GEREKÇE:
Dava, davacının 5174 sayılı TOBB kanunu ve Ticaret Borsalarına Tabi Maddeler Ve Bu Maddelerin Alım Satım Tescili Hakkındaki Yönetmeliği 9, 11, 15 nci madde hükümlerine dayalı olarak “yetki verilmesi izin” talebinin yerinde olup olmadığı hususlarına ilişkindir.
Yargılama devam ederken celse arasında davacı vekilinin UYAP üzerinden sunduğu …havale tarihli dilekçesi ile, davadan feragat beyan ettiklerini ve vekaletnamesinin incelenmesinde feragat yetkisinin bulunduğu görülmüştür.
Davalı vekilinin …. tarihli dilekçesi ile, davacı tarafça uzlaşmaya varıldığını, .. tarihli sulh protokolü düzenlendiğini, feragat konusunda muvafakatlerinin olduğunu, davacıdan vekalet ücreti ve yargılama gideri taleplerinin bulunmadığını bildirmiştir.
HMK’nun 307. maddesine göre feragat davacının, talep sonucundan kısmen veya tamamen vazgeçmesidir. Feragat davayı sonuçlandıran taraf işlemlerindendir. Feragat halinde feragat nedeniyle davanın reddine ilişkin hüküm kurmalıdır. Davacı vekilinin …havale tarihli feragat dilekçesi nazara alınarak feragat nedeni ile davanın reddine karar vermek gerekmiş ve aşağıdaki gibi hüküm kurulmuştur.
HÜKÜM: Yukarıda açıklanan nedenler ile;
1-Davanın FERAGAT NEDENİYLE REDDİNE,
2-Davadan feragat etme tarihi dikkate alınarak Harçlar Kanunun 22. Maddesi uyarınca alınması gereken 179,90-TL maktu karar ve ilam harcının 1/3’üne isabet eden 59,97-TL’nin dava açılırken davacı tarafından yatırılan 179,90-TL peşin harçtan mahsubu ile bakiye 119,93‬-TL’nin karar kesinleştiğinde davacıya iadesine,
3-Davacı tarafça yapılan yargılama harç ve giderlerinin davacının üzerinde bırakılmasına,
4-Artan gider avansından kullanılmayan kısmının karar kesinleştiğinde ve istek halinde taraflara iadesine,

5-Davalı tarafça yapılmış bir yargılama gideri bulunmadığından bu hususta karar verilmesine yer olmadığına,
6-Davalı vekilinin … tarihli dilekçesi nazara alınarak lehine vekalet ücreti takdirine yer olmadığına,
Dair, Tarafların yokluğunda tebliğ tarihinden itibaren iki hafta içerisinde Kayseri Bölge Adliye Mahkemesine İstinaf yolu açık olmak üzere dosya üzerinden karar verildi.

Katip
e-imza

Hakim
e-imza