Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.
T.C. KAYSERİ 2. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ Esas-Karar No: 2021/657 Esas – 2022/204
T.C.
KAYSERİ TÜRK MİLLETİ ADINA
2. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ GEREKÇELİ KARAR
ESAS NO : 2021/657 Esas
KARAR NO : 2022/204
HAKİM : ……
KATİP : ….
DAVACI : ….
VEKİLİ : Av. …..
DAVALI : …..
VEKİLİ : Av. …..
İHBAR OLUNANLAR : ….
2- ……
VEKİLİ : Av…..
İHBAR OLUNANLAR : 3- ….
4- ….
DAVA : Tazminat (Rücuen Tazminat)
DAVA TARİHİ : 21/08/2019
KARAR TARİHİ : 11/03/2022
KARAR YAZIM TARİHİ : 18/03/2022
Mahkememizde görülmekte olan Tazminat (Rücuen Tazminat) davasının yapılan açık yargılaması sonunda;
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
Davacı vekilinin dava dilekçesinden özetle; Müvekkilinin, trafik sigorta poliçesi ile sigortalı olan davalının maliki olduğu … plakalı aracın, 01.06.2009 tarihinde karıştığı kazada vefat eden … mirasçılarına müvekkili tarafından 123.191,84TL tazminat Ödemesi yapıldığını, … plakaiı sigortalı aracın, yük nakli için kullanılmakta olan kapalı kasa ticari bir kamyonet olmasına rağmen, yasat düzenlemeye aykırı olarak yolcu (işçi) taşıması yaptığı ve istiap haddini aştığının tespit edildiğini, Kayseri ….Asliye Ceza Mah.nin ….E. ….K. sayılı ilamında görüleceği üzere, bilirkişi raporuna göre sigortalı araç sürücüsü …’un tali kusurlu olduğunun belirtildiğini, yargılama neticesi sigortalı araç sürücüsü …’un 14.100,00TL adli para cezası ile cezalandırıldığını, vefat eden … mirasçıları tarafından Sigorta Tahkim Komisyonuna başvuru yapıldığını ve …..E. ….K. sayılı karar ile Adana ….İcra Müd.nün ….. sayılı dosyasından müvekkili aleyhine icra takibi başlatıldığını ve neticede müvekkili tarafından 123.191,84TL tazimat ödemesi (1.383TL müvekkili alacağı mahsup edilerek 121.808,84TL ödenmiş) yapılmak zorunda kaldığını, meydana gelen trafik kazası nedeniyle, vefat eden … mirasçılarına 2009 kaza yılında 50.000TL tazminat ödemesi yaptığının öğrenildiğini, ancak davalı sigortalının zarar görenlere yapmış olduğu tazminat ödemesini müvekkili sigorta şirketine bildirmemesi nedeniyle müvekkili tarafından fazladan tazminat ödemesi yapılmasına sebebiyet verildiğini ve müvekkilinin zarara uğradığını, Kayseri ….. Noteriği inin 08.10.2009 tarihli …. yevmiye nolu ibraname ve feragatnameden görüleceği üzere, davalı sigortalı şirket tarafından vefat eden … mirasçılarına 35.000TL maddi, 15.000TL manevi tazminat olarak toplam 50.000TL ödemiş ve feragatname ve ibraname alınmış olduğunu, Sigortalı aracın yolcu taşımak için ruhsatlı olmadığı, sigortalı aracın kapalı kasa kamyonet vasfında olduğu ve bu araçla yolcu nakli yapılmasının mümkün olmadığı anlaşılmakla sigorta poliçesi Genel Şartlar b.4.c maddesi gereğince müvekkilinin zararı karşılama yükümlülüğünün olmadığını, poliçe teminatı dışında kalan bu zararın davalı araç maliki olan sigortalı tarafından ödenmesi gerektiğini, sonuç olarak davanın kabulünü, fazlaya İlişkin talep ve dava haklan saklı kalmak kaydıyla şimdilik 123.191,84TL’ nin ödeme tarihi olan 03.10.2017 tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalıdan tahsilini, yargılama giderleri ve avukatlık ücretinin davalı tarafa yükletilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalı vekilinin cevap dilekçesinden özetle ; zaman aşımı sürelerinin dolduğunu; davanın mirasçılar ve kazaya karışan araç sürücüsüne de ihbarını talep ettiklerini, Müvekkilinin 01.06.2009 tarihinde meydana gelen trafik kazasında vefat eden …..nın mirasçıları …., …., ….’ya 08.10.2009 tarihinde 35.000TL maddi tazminat ve 15.000TL manevi tazminat ödemesi yaptığını, Ödemenin noterlik kanalıyla ibraname ve feragatname gereğince … mirasçılarına yapıldığını ve iş bu kazayla alakalı olarak herhangi bir hakları kalmadığını kabul ve beyan ettiklerini, davacının Tahkim Komisyonu tarafından tespit edilen dava konusu bedeli ödediğini, bu durumun kendi kusurundan kaynaklandığını, davacının tahkim komisyonuna müracaatını ve neticesini müvekkiline bildirmeden resen verdiği kararla ödediğini, müvekkili yönünden açılan iş bu davanın asıl muhataplarının mirasçılara İhbarı gerektiğini, burada sebepsiz zengınleşenin mirasçılar olduğunu, davanın sürücü …’a ihbarını istediklerini, davacının, istihap haddinin aşılmasından dolayı müvekkili firmaya daha evvel Kayseri ….icra Müd. ….. Esas sayılı dosya ile 7.127,81TL bedel tutarında icra takibi yaptığını, bu bedelin müvekkili tarafından ödendiğini, davacının haksız talebinin kabulü olarak değerlendirilmemek üzere, müvekkilince ödenen 50.000TL’nin ödendiği yıl ve takip edilen yıl bakımından uyarlanmasının da yapılmasını, anılan sebeplerle müvekkili firmanın iş bu davadan hukuki bir sorumluluğunun bulunmadığını, Sonuç olarak, davanın, ihbar taleplerinin kabulü ile, bildirdikleri kişilere tebliğini; zaman aşımı yönünden davanın reddini, mahkeme aksi kanaatte ise esastan reddini; lehlerine ücreti vekalet ile yargılama giderine hükmedilmesini talep etmiştir.
Adana….İcra Müdürlüğü’nün….. Esas sayılı dosyası ile Kayseri…..Asliye Ceza Mahkemesi’nin ….. Esas sayılı dosyası, Sigorta Tahkim Komisyonu’nun 2017 E……- K…..numaralı dosyası celp edilmiş, makine mühendisi bilirkişiden kusur raporu ve ek rapor alınmıştır. alınmıştır.
Dava, meydana gelen trafik kazası nedeniyle, davacı sigorta şirketi tarafından ölenin mirasçısına destekten yoksun kalma tazminatı olarak yapılan ödeme dolayısıyla, davalı sigortalısından ZMMS poliçesine dayalı rücuen tazminat istemine ilişkindir.
Olay günü olan 01/06/2009 tarihinde …..Bölgesi …..cadde üzerinde seyir halinde bulunan sürücü … yönetimindeki … plakalı kamyonet ile …..cadde üzerinde seyir halinde bulunan sürücü …’ın sevk ve idaresindeki … plakalı kamyonetin kavşakta çarpışması sonucu ölümlü-yaralamalı trafik kazası meydana gelmiştir.
Davacı tarafa sigortalı araç sürücüsü …’un yük nakli için kullanılmakta olan, yolcu taşımaya ruhsatlı olmayan araçla yolcu taşıması neticesinde sebebiyet verdiği zararlardan, davacı şirket sigortalısı ve araç maliki davalının, Zorunlu Mali Mesuliyet Sigortası Genel Şartları’nın B.4.c bendine göre sorumlu olduğu ileri sürülerek ödenen tazminat bedelinin ferileri ile birlikte tahsili istemiyle eldeki davanın açıldığı anlaşılmaktadır.
Kazaya sebebiyet veren ve davalının sigorta ettireni/maliki olduğu … plakalı araç 28/11/2008-28/11/200 tarihleri arasında ZMMS poliçesi ile davacı sigorta şirketi tarafından sigortalanmıştır.
Meydana gelen kazada tarafların kusur durumunun tespiti bakımından makine mühendisi bilirkişiden kusur raporu alınmış olup,düzenlenen 11/12/2020 tarihli rapordan özetle; 01/06/2009 tarihinde meydana gelen trafik kazasında, … plaka sayılı araç sürücüsü …’ın kavşak girişinde kendisine hitap eden trafik ışıklarının kendisine kırmızı konumda olduğu halde geçmesi nedeniyle 2918 sayılı K.T.K. m.47/1-b ve m.52/1-b kural ihlalleri ile kusurlu ve m.84/a kural ihlali ile kazanın meydana gelmesinde %70 oranında kusurlu olduğu, … plaka sayrlı araç sürücüsü …’un ise aşırı hızlı bir şekilde kavşağa giriş yapmış olmakla dikkatsiz ve düzensiz araç sürüşü ile 2918 sayılı K.T.K. m.52/1-b kural ihlali ile trafik kazasının meydana gelmesinde %30 oranında kusurlu olduğu belirtilmiştir.Düzenlenen raporun olaya ve dosya kapsamına uygun, yeterli, gerekçeli ve hüküm vermeye elverişli olduğu görülmüştür.
Mahkememizin 19/04/2021 tarih 2019/447 Esas 2021/268 sayılı kararı ile davanın Kısmen Kabulü Kısmen Reddi İle; 90.301,00 TL maddi tazminatın ödeme tarihi olan 03/10/2017 tarihinden itibaren işleyecek yasal faiziyle birlikte davalıdan alınarak davacıya verilmesine, fazlaya ilişkin istemin reddine, karar verilmiş,karara karşı taraf vekilleri tarafından yapılan istinaf başvurusu üzerine Kayseri Bölge Adliye Mahkemesi 6. Hukuk Dairesi’ nin 16/09/2021 tarih 2021/1209 Esas 2021/1357 Karar sayılı ilamı ile;…. Dosyanın incelemesinde; davacı sigorta şirketinin, 13.11.2008 tarihinde davalı şirket adına tescilli … plakalı ….. Kapalı kasa kamyonet araç için …..poliçe numaralı ZMSS poliçesini tanzim ettiği hususunda taraflar arasında uyuşmazlık bulunmayıp davacı sigorta sözleşmesi kapsamında koşulları var ise sözleşmenin akidi ve mirasçılarına rücu edebilecektir.
Kaza tarihi ve poliçe tanzim tarihi itibariyle yürürlükte bulunan ZMSS poliçesi genel şartlarının B.4.e maddesi göre, tazminatı gerektiren olay, “yolcu taşımaya ruhsatlı olmayan araçlarda yolcu taşınması veya yetkili makamlarca tespit edilmiş olan istiap haddinden fazla yolcu veya yük taşınması veya patlayıcı ve tehlikeli maddeleri taşıma ruhsatı bulunmayan araçlarda, bu maddelerin parlama, tutuşma ve infilâkı yüzünden meydana gelmiş ise, bu takdirde de sigortacı üçüncü kişilerin bu sebeplerle oluşan zararlar karşılandıktan sonra kendi âkidi olan sigorta ettirene rücu edebilme hakkına sahip olacaktır.
Uygulamada bu konudaki uyuşmazlık genellikle istiap haddi ile ilgili olmaktadır. Bu hâllerde de istiap haddinin aşılması ile riziko arasında uygun bir illiyet bağının mevcudiyeti şarttır. Sigortacının bu madde hükmünden yararlanabilmesi için yolcu taşımaya ruhsatlı olmayan araçlarda yolcu taşınması veya yetkili makamlarca tespit edilmiş olan istiap haddinden fazla yolcu taşınması hâlinin de münhasıran kazanın oluşumunda etken olması gerekmektedir.
Nitekim aynı ilkeler Hukuk Genel Kurulunun 05.12.2001 tarihli ve 2001/11-1109 E., 2001/1108 K. sayılı kararında da benimsenmiştir. (Yargıtay Hukuk Genel Kurulu 2017/17-1083 Esas 2019/26 Karar)
Davaya esas kaza 01.06.2009 tarihinde meydana gelmiş ve sigortalı aracın kapalı kasa kamyonet olduğu, ruhsatında kullanım şeklinin “hususi-yük nakli” olarak belirtildiği, … plakalı araç sürücüsünün kazanın meydana gelmesinde tali kusurlu (yüzde 30) olduğu 11.12.2020 tarihli bilirkişi raporu tespit edildiği, yine ceza dosyasında alınan beyanlarda kazada ölen kişinin aracın sağ ön koltuğunda oturduğunun belirtildiği görülmüştür.
2918 sayılı yasanın 3. maddesinde; “Kamyonet : (Değişik: 12/7/2013-6495/13 md.) Azami yüklü ağırlığı 3.500 kilogramı geçmeyen ve yük taşımak için imal edilmiş motorlu taşıttır. Sürücü ve yanındaki oturma yerleri dışında başka oturma yeri de bulunabilen, sürücü bölümü gövde ile birleşik kamyonetlere panel-van denir. Yolcu : Aracı kullanan sürücü ile hizmetliler dışında araçta bulunan kişilerdir.” şeklinde tanımlanmıştır.
2918 sayılı Kara Yolları Trafik Kanunu 65. maddesinde (Değişik: 25/6/2010-6001/36 md.) Araçların yüklenmesinde, yönetmeliklerle belirlenen ölçü ve esaslara aykırı olarak; taşıma sınırı üstünde yolcu alınmasının yasak olduğu belirtilmiştir.
Bununla birlikte Kamyon, Kamyonet ve Römorklarla Yolcu Taşınabilmesi Esasları Kara yolları Trafik Yönetmeliğinin 130. maddesinde; “Kamyon, kamyonet, römork ve yarı römorklarda yük üzerinde insan taşınmasının yasak olduğu ancak gerekli hallerde, kamyon, kamyonet, römork ve yarı römorklarla;
a) Araçların İmal, Tadil ve Montajı Hakkındaki Yönetmelikte belirtilen ölçülere uygun oturma yerleri yapılması,
b) Kasa kenarlarının düşmeyi önleyecek şekilde kapalı ve üzerinin örtülü olması, şartıyla taşıma sınırının her tonu için 2 yolcu taşınabilir.
c) Kısa mesafelerde işçi taşınmasında kullanılacaklar için, kasanın yanı ve arka kapaklarının 90 cm. yükseklikte ve sağlam şekilde kapalı olması, karoser zemininden itibaren en az 120 santimetre yüksekliğinde elle tutulacak sağlam bir korkuluğunun bulunması şartı ile taşıma sınırının her tonu için ayakta 2 yolcu (işçi) taşınabilir. Bu amaçla kullanılan araçların üzeri açık olabilir.
d) Yükle birlikte yolcu ve hizmetlilerin taşınmasında aşağıdaki esaslara uyulması mecburidir.
1) Yüklerin sağlam olarak yerleştirilmiş ve bağlanmış olması,
2) Kasanın yan ve arka kapaklarının kapalı olması,
3) Yolcuların kasa içinde ayrılacak bir yerde oturtulması,
4) Yüklerin üzerine hiçbir şekilde yolcu bindirilmemesi,
Şartıyla yükle birlikte yolcu taşınabilir.” şeklinde düzenlenmiştir.
Dosyada aldırılan 11.12.2020 tarihli raporda; kaza yapan aracın Karayolları Trafik Yönetmeliği 130. maddesinde belirtilen niteliklere haiz olup olmadığı irdelenmediği gibi ölenin ön koltukta oturuyor olması hususu dikkate alındığında kazanın münhasıran yolcu taşımaya ruhsatlı olmayan araçlarda yolcu taşınması veya yetkili makamlarca tespit edilmiş olan istiap haddinden fazla yolcu taşınması nedeniyle meydana gelip gelmediği yönünde herhangi bir tespite yer verilmediği görülmüştür. O halde mahkemece belirtilen hususlarda ek rapor alınmak suretiyle oluşacak sonuca göre davacı sigortacının Genel Şartların B.4.e maddesine dayanarak rücuen tazminat talebinde bulunup bulunamayacağı tartışılmadan yazılı şekilde karar verilmesi usul ve yasaya aykırı görülmüştür.
Yine 2918 sayılı KTK’nun 95. maddesinde, sigorta sözleşmesinden veya sigorta sözleşmesine ilişkin kanun hükümlerinden doğan ve tazminat yükümlülüğünün kaldırılması veya miktarının azaltılması sonucunu doğuran hallerin zarar görene karşı ileri sürülemeyeceği, ödemede bulunan sigotacının, sigorta sözleşmesine ve bu sözleşmeye ilişkin kanun hükümlerine göre, tazminatın kaldırılmasını veya azaltılmasını sağlayabileceği oranda sigorta ettirene başvurabileceği öngörülmektedir. Bununla birlikte 6098 sayılı TBK 61. maddesinde; Birden çok kişinin birlikte bir zarara sebebiyet verdikleri veya aynı zarardan çeşitli sebeplerden dolayı sorumlu oldukları takdirde, haklarında müteselsil sorumluluğa ilişkin hükümlerin uygulanacağı belirtilmiş olunup 164. maddede, müteselsil borçlunun, alacaklıya karşı, ancak onunla kendi arasındaki kişisel ilişkilerden veya müteselsil borcun sebep ya da konusundan doğan def’i ve itirazları ileri sürebileceği, müteselsil borçlulardan biri ortak def’i ve itirazları ileri sürmezse, diğerlerine karşı sorumlu olacağı 165. maddesinde ise, Kanun veya sözleşme ile aksi belirlenmedikçe, borçlunun kendi davranışıyla diğer borçluların durumunu ağırlaştıramayacağı düzenlenmiştir.
Davacı Sigorta Tahkim Komisyonunun …. Esas …… Esas sayılı ilamı ile dava dışı üçüncü kişilere ödeme yapmış olup davalının bu dosyada taraf olmadığı dolayısıyla Sigorta Tahkim Komisyonunca belirlenen zarar miktarına itiraz etme olanağı bulunmadığı sabittir.
Mahkemece aldırılan 11.12.2020 tarihli kusura ilişkin raporda davalı araç sürücüsünün % 30 oranında kusurlu olduğu belirlenmiş olup mahkemece davacının ödemeye esas aldığı aktüerya raporu bilirkişi marifetiyle denetlenememiş olup karar bu yönden de usul ve yasaya aykırı görülmüştür…”gerekçesiyle Mahkememiz kararının kaldırılmasına karar verilmiştir.
Kayseri Bölge Adliye Mahkemesi kaldırma kararı doğrultusunda bilirkişiden ek rapor talep edilmiş olup düzenlenen 10/12/2021 tarihli rapordan özetle; Kaza yapan … plakalı sayılı aracın Karayolları Trafik Yönetmeliği 130. maddesinde belirtilen niteliklere haiz olmadığı, şoför mahalli koltuğunun (ölen yolcunun oturduğu) nizami olduğu, aracın arka kışmında “oturak” tabir edilen sabit olmayan ve güvenli olmayan oturma araçlarının kullanıldığı,ölenin ön koltukta oturuyor olması da dikkate alındığında, kazanın münhasıran yolcu taşımaya ruhsatlı olmayan araçlarda yolcu taşınması veya yetkili makamlarca tespit edilmiş olan istiap haddinden fazla yolcu taşınması nedeniyle meydana gelmediği yönünde rapor düzenlenmiştir.
Kayseri Bölge Adliye Mahkemesi’nin kaldırma ilamında belirtildiği üzere, sigorta şirketinin ZMSS poliçesi genel şartlarının B.4.e maddesine göre kendi âkidi olan sigorta ettirene rücu hakkını kullanabilmesi için kazanın münhasıran yolcu taşımaya ruhsatlı olmayan araçlarda yolcu taşınması veya yetkili makamlarca tespit edilmiş olan istiap haddinden fazla yolcu taşınması nedeniyle meydana gelmiş olması gerekmekte olup düzenlenen bilirkişi raporunda kazanın münhasıran yolcu taşımaya ruhsatlı olmayan araçta yolcu taşınması veya yetkili makamlarca tespit edilmiş olan istiap haddinden fazla yolcu taşınması nedeniyle meydana gelmediği tespit edildiğinden davanın reddine karar verilmiştir.
HÜKÜM: Yukarıda açıklanan nedenler ile;
1-Davanın Reddine,
2-Alınması gereken 80,70-TL karar ve ilam harcının dava açılırken davacı tarafından yatırılan 2.103,81-TL peşin harçtan mahsubu ile artan 2.023,11-TL harcın karar kesinleştiğinde davacıya iadesine,
3-Davacı tarafından yapılan yargılama harç ve giderlerinin kendi üzerinde bırakılmasına,
4-Davalı tarafından yatırılan 162,10-TL istinaf kanun yoluna başvurma harcının davacıdan alınarak davalıya verilmesine,
5-Davalı tarafından yapılan yargılama boyunca yapılan; toplam 300,00-TL posta ve müzekkere masrafı olan yargılama giderinin davacıdan alınarak davalıya verilmesine,
6-Davalı taraf kendini vekil ile temsil ettirdiğinden davalı lehine A.A.Ü.T. 13/4. Maddesi uyarınca belirlenen 5.100,00-TL maktu vekalet ücretinin davacıdan alınarak davalıya verilmesine,
7-6325 sayılı Hukuk Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk Kanunu 18/A-11-13. maddesi uyarınca ve Arabuluculuk Kanunu Yönetmeliği Tarife hükümleri uyarınca Adalet Bakanlığı bütçesinden ödenen 1.320,00-TL arabuluculuk ücretinin (yargılama gideri) davacıdan alınarak Hazine’ye gelir kaydına,
8-Tarafların yatırmış olduğu gider avansından artan kısmın karar kesinleştiğinde ve talebi halinde avansı yatıran ilgili tarafa iadesine,
Dair, davacı vekili ile davalı vekili ve ihbar olunan vekilinin yüzüne karşı, gerekçeli kararın tebliğinden itibaren 2 hafta içinde Kayseri Bölge Adliye Mahkemesi nezdinde istinaf yasa yolu açık olmak üzere verilen karar açıkça okunup usulen anlatıldı.11/03/2022
Katip ….
¸E-imzalıdır
Hakim ….
¸E-imzalıdır