Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C. KAYSERİ 2. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ Esas-Karar No: 2020/143 Esas – 2022/497
T.C.
KAYSERİ TÜRK MİLLETİ ADINA
2. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ GEREKÇELİ KARAR

ESAS NO : 2020/143
KARAR NO : 2022/497

.

ASIL DAVA DOSYASINDA;
DAVACI : .
VEKİLİ : Av. …..
DAVALI : ….
VEKİLİ : Av. ….
DAVA : Menfi Tespit (Kambiyo Senetlerinden Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ : 06/02/2020

BİRLEŞEN İSTANBUL 1. ATM’NİN 2020/556 ESAS SAYILI DAVA DOSYASINDA;
DAVACI : ….
VEKİLİ : Av. …
DAVALI : ….
VEKİLİ : Av……
DAVA : Menfi Tespit (Kambiyo Senetlerinden Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ : 12/10/2020
KARAR TARİHİ : 14/06/2022
KARAR YAZIM TARİHİ : 15/06/2022

Mahkememizde görülmekte olan Menfi Tespit (Kambiyo Senetlerinden Kaynaklanan) davasının yapılan açık yargılaması sonunda;
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
Asıl dava dosyasında davacı vekili dava dilekçesinde özetle; davalı ile yapılan 14.11.2019 tarihli sözleşme kapsamında davalıya 20.02.2020 tarihli … numaralı 100.000,00-TL bedelli, 22.02.2020 tarihli … numaralı 100.000,00-TL bedelli, 24.02.2020 tarihli … numaralı 100.000,00-TL bedelli ve 26.02.2020 tarihli … numaralı 128.199,00-TL bedelli 4 adet çek verildiğini, davalının ürünlerin hiçbirini teslim etmediğini, davacının telefonlarına dahi cevap vermediğini, ilk parti ürünlerin teslim edilmesi gereken 14.11.2019 tarihinden 14 gün sonra 28.11.2019 tarih ve … yevmiye numaralı ihtarnamesi ile davacının satış sözleşmesini feshettiğini, ihtarnameye davalının cevap vermediğini, davalıya 11.12.2019 tarihli … numaralı ikinci ihtarname gönderilerek bedelsiz kalan çeklerin iadesini talep ettiğini, davacının başka bir firma ile anlaşarak güneş enerji panellerini başka firmadan 472.970,00-TL’ye almak zorunda kaldığını, Kayseri 2. ATM’nin 2019/985 D. İş sayılı dosyası ile tedbir kararı verildiğini, davalı şirket yetkilisi aleyhine Kayseri Cumhuriyet Savcılığına müracaat edildiğini ve bedelsiz çek kullanma suç duyurusunda bulunulduğunu, şirket yetkilisinin ifadesinde malları teslim etmediğini ikrar ettiğini, davacının davalıya vermiş olduğu toplam 428.199,00 TL bedelli 4 adet çeki iade alamadığını belirterek davacınım davalıya borçlu olmadığının tespitine, çeklerin davacıya iadesine, bunun mümkün olmaması durumunda iptaline karar verilmesini talep etmiştir.
Birleşen dosyada davacı vekili dava dilekçesinde özetle; müvekkil şirketin, 07.11.2019 tarihinde “…. Belediyesi Arazi Uygulamalı Güneş Enerjisi Santrali Yapımı” işini ihale yoluyla almış olup bu ihale işi kapsamında gerekli olan Güneş Enerji Santrali malzemelerini almak için davaya konu çekin ilk lehtarı olan …. İle 14.11.2019 tarihli Satış Sözleşmesi’ni imzaladığını, Satış Sözleşmesi’nin 4. Maddesine göre alıcı olan müvekkilinin, bu belirtilen ürünler karşılığında; 20.02.2020 düzenleme tarihli, … seri numaralı ve 100.000 TL bedelli – 22.02.2020 düzenleme tarihli, … seri numaralı ve 100.000 TL bedelli – 24.02.2020 düzenleme tarihli, … seri numaralı ve 100.000 TL bedelli – 26.02.2020 düzenleme tarihli, … seri numaralı ve 128.199 TL bedelli (huzurdaki davaya konu çek) olmak üzere toplam dört adet 428.199,00 TL bedelli çekleri … firmasına teslim ettiğini ve sözleşmenin son sayfasında yer alan çek suretlerinin gösterildiği sayfaya … firma yetkilisinin, çekleri elden teslim aldığına dair imza atttığını, … firması ürünlerin hiçbirini teslim etmediğini, müvekkilin şirketin, ilk parti ürünlerin teslim edilmesi gereken 14.11.2019 tarihinden 14 gün sonra, 28.11.2019 tarih ve … yevmiye numaralı ihtarname ile lehtar … firmasına bildirimde bulunarak Satış Sözleşmesi’ni feshettiğini, sözleşme kapsamında verilen çeklerin bedelsiz kalması nedeniyle bu çeklerin iade edilmesini ve akde aykırılıktan doğan zararların tazminini talep ettiğini, gönderilen bu ihtarnameye davalı tarafın cevap vermediğini ve çeklerin iadesini de gerçekleştirmediğini, bunun üzerine müvekkili şirket tarafından, davalı tarafa 11.12.2019 tarih ve … yevmiye numaralı ihtarname gönderilerek bedelsiz kalan çeklerin 3 gün içinde acilen iade edilmesi gerektiği yönündeki ihtarını yinelediğini ve bunun yanında henüz düzenleme tarihi gelmemiş olan ve aynı zamanda bedelsiz olan çeklerin 3. Kişilere ciro edilmesinin mümkün olmadığını, davaya konu çekin vade tarihinden önce 06.02.2020 tarihinde çekin ilk lehdarı olan … firmasına bedelsiz olan bu 4 çekten dolayı borçlu olunmadığının tespiti amacıyla Kayseri 2. Asliye Ticaret Mahkemesi’nin 2020/143 E. Numaralı dosyası ile menfi tespit davası açılmış olup bu davada da çekler hakkında tedbir kararı verildiğini ve işbu davanın halen devam ettiğini, açıklanan nedenlerle müvekkil şirketin vermiş olduğu 128.299,00 TL bedelli çekin bedelsiz olduğu Kayseri 2. Asliye Ticaret Mahkemesi’nin 2020/143. E. Sayılı dosyası ile sabit olduğundan ve davalı Faktoring firması da bu durumu bilerek ve alacağın mevcudiyetine ilişkin hiçbir araştırma yapmaksızın alacağı devralmış olduğundan müvekkil şirketin dava konusu çekten kaynaklı olarak davalı firmaya hiçbir borcu bulunmadığını, bu nedenle bu çeklerden dolayı davalıya borçlu olmadığının tespitine karar verilmesini talep etmiştir.
Asıl dava dosyasında davalı tarafa usulüne uygun olarak dava dilekçesi tebliğ edilmiş olup, davalı tarafça davaya karşı cevap dilekçesi verilmediği anlaşılmakla, HMK hükümleri gereği davanın reddini istediği kabul edilmiştir.
Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle; dava dışı ….. ile müvekkili şirket arasında faktoring sözleşmesi akdedildiğini, yapılan sözleşme gereği davalı/borçluya ön ödeme yoluyla finansman sağlandığını, bu finansman karşılığında, dava konusu …. Şubesine ait … seri no’lu 128.199 TL’lik çek (ekte sunulan 22.10.2019 tarihli 130.000-TL bedelli faturaya istinaden) teslim tutanağı ile ciro ve teslim alındığını, müvekkil şirket, 6361 sayılı yasanın belirtmiş olduğu tüm yükümlülükleri yerine getirmek suretiyle dava konusu çeki iktisap ettiğini, dolayısıyla, müvekkiline herhangi bir kusur isnadı mümkün olmadığını, davacı vekilince öne sürülmüş olan kişisel nedenler ve def’iler müvekkil şirkete karşı ileri sürülemeyeceğini, keşideci, çeki rızası dahilinde cirolamış olduğundan ve imzasını da inkar etmediğinden çek bedelinden sorumlu ve bu bedeli ödemekle yükümlü olduğunu, davacının çek bedelinden sorumlu olmadığının tespitine ilişkin talebi hukuka aykırı olduğundan mahkemece haksız davanın reddedilmesi gerektiğini, tüm bu nedenlerle haksız hukuki dayanaktan yoksun davanın reddine karar verilmesini istemiştir.

DELİLLER VE GEREKÇE:
İstanbul 1. Asliye Ticaret Mahkemesi’nin 2020/556 Esas sayılı dosyasında davanın konusu, davaya konu çek ve dosyanın taraflarının mahkememiz dosyası ile aynı olması ve dava konuları arasında bağlantı bulunması, aynı delillerin toplanacak olması, davalar arasında fiili ve hukuki irtibat bulunması nedeniyle işbu dosyanın mahkememizin 2020/143 Esas sayılı dosyası ile birleştirilmesine karar verildiği anlaşılmıştır.
Mahkememizin 2019/985 D.iş sayılı dosyası işbu dosya arasına alınmakla tetkikinde; ihtiyati tedbir talep edenin ……. İnş. Elektrik ve San. Ltd. Şti, karşı tarafın …, talebin ihtiyati tedbir talebi olduğu ve mahkememizce 24/12/2019 tarihinde ihtiyati tedbir talebinin kısmen kabulü ile, talebe konu edilen çekler üzerine … tarafından ibrazı halinde ödenmemesi hususunda ödeme yasağı konulmasına, çeklerin … tarafından icra takibine ve ihtiyati hacze konu edilmemesine, diğer taleplerin reddine karar verildiği anlaşılmıştır.
Elazığ … Noterliği’ne müzekkere yazılarak 28/11/2019 tarihli ve … yevmiye numaralı ihtarnamesi ile tebliğ mazbatalarının birer sureti ile Ankara …. Noterliği’nin 11/12/2019 tarihli ve … yevmiye numaralı ihtarnamesi ile tebliğ mazbatalarının birer sureti dosya arasına celbedilmiştir.
….Şubesi’ne müzekkere yazılarak davaya konu edilen çeklerin ödeme bilgileri sorulmuş olup, 21/01/2021 tarihli cevabi yazı ile istenilen hususta mahkememize bilgi verilmiştir.
Erciyes Vergi Dairesi’ne müzekkere yazılarak davacı ile davalı arasında yapılan sözleşme gereği davalının 2019 yılında düzenlediği faturalara ilişkin BS kayıtları dosya arasına celbedilmiştir.
Mahkememizce davalıya davacı ile arasındaki sözleşmedeki imzasının şirket yetkililerine ait olup olmadığı hususunda isticvap davetiyesi çıkarılarak, gelmediği takdirde imzanın kendilerine ait olduğunun kabul edileceği yönünde ihtar metni yazılmış olup, davalı şirket yetkilisinin duruşmaya gelmediği, davalı vekilince de 20/04/2021 tarihli duruşmada müvekkilinin sağlık durumu nedeniyle raporu bulunduğu ve bu nedenle gelecek celse hazır edileceğini, yeni duruşma tarihi verilmesini talep ettiği, mahkememizce de aynı celsenin 2 nolu ara kararı ile davalı şirket yetkilisinin sağlık durumuna ilişkin bir rapor sunulmadığından talebin reddine karar verildiği anlaşılmıştır.
Davacı şirketin ticari defter ve belgelerinin incelenmesi ve rapor alınması hususunda Ankara Nöbetçi Asliye Ticaret Mahkemesi’ne talimat yazılarak, 14/10/2021 tarihli bilirkişi raporu aldırılmıştır.
Ankara 3. Asliye Ticaret Mahkemesi’nden talimat yolu ile aldırılan mali müşavir bilirkişi …’in 14/10/2021 tarihli bilirkişi raporunda özetle; davacının, davalıya vermiş olduğu 4 adet çek karşılığı resmi ticari defterlerine kayıt intikalinin yapıldığı, davacı şirketin kayıtlarında davalıya vermiş olduğu 4 adet çek karşılığı 428.199,00-TL alacaklı durumda bulunduğu, davalı şirketin borçlu olduğu belirlenmiştir.
Mahkememizce davalı şirketin ticari defter ve belgeleri üzerinde bilirkişi incelemesi yapılarak davaya ve icra takibine konu edilen 20/02/2020 düzenleme tarihli … seri numaralı ve 100.000,00-TL bedelli, 22/02/2020 düzenleme tarihli … seri numaralı ve 100.000,00-TL bedelli, 24/02/2020 düzenleme tarihli … seri numaralı ve 100.000,00-TL bedelli ve 26/02/2020 düzenleme tarihli … seri numaralı ve 128.199,00-TL bedelli dört adet çek nedeniyle davacının davalıya borçlu olup olmadığı hususlarında bilirkişi raporu alınmasına karar verilmiş olup, mali müşavir bilirkişi …’ın 14/12/2021 tarihli bilirkişi raporu dosya arasına ibraz edilmiştir.
Mali müşavir bilirkişi …’ın 14/12/2021 tarihli bilirkişi raporunda özetle; davacının ticari defterlerinin incelendiği bilirkişi raporunda davalıya 4 adet çek verildiği ve bunun toplam tutarının 428.199,00-TL olarak kayıtlı olduğunun tespit edildiği, davalının ticari defterlerinde de davacıdan 428.199,00-TL tutarında çek alındığı ve bunun karşılığında herhangi bir mal teslimi yapılmadığının kayıtlı olduğu, tarafların ticari defterleri çek girişi ve mal teslimi olmadığı yönünde birbirini teyit etmekte olduğu, davacının davalıya keşide etmiş olduğu çeklerin sebepten mücerret kıymetli evraklardan olduğu, ancak keşide edilen çeklere karşılık mal teslimi yapılacağının sözleşme ile kararlaştırıldığı, davalının davacıya mal teslim ettiğine yönelik mevcut deliller içinde bir belge olmadığı, hal böyle olunca davacının davalıya vermiş olduğu çeklerin bedelsiz kaldığı sonucuna varıldığı belirlenmiştir.
Birleşen dosya yönünden, davacı tarafça dava dilekçesinde açıkça yemin deliline dayanıldığından davacı vekiline birleşen dosya davalısına karşı yemin deliline başvurup başvurmayacaklarını bildirmek üzere 1 haftalık kesin süre verilmiş olup, davacı vekilince 17/05/2022 tarihli beyan dilekçesinde yemin deliline dayanmayacaklarını bildirdikleri anlaşılmıştır.
Asıl dava yönünden yapılan değerlendirmede;
Dava, sözleşme nedeniyle borçlu olunmadığının tespiti,sözleşme kapsamında verilen çeklerin istirdatı olmadığı taktirde çeklerin iptali istemine ilişkindir.
Kural olarak çek bir ödeme aracı olup avans olarak verildiğinin yazılı delille ispatlanması gerekir. Taraflar arasında imzalanan 14/11/2019 tarihli sözleşme ile dava konusu çeklerin avans olarak verildiği davacı tarafından ispatlanmış olmakla iş bu sözleşme gereği çekler karşılığında sözleşmede yer alan edimin yerine getirildiğini ispat yükü davalı taraftadır.Tarafların incelenen ticari defter ve kayıtlarında davalının çekler karşılığında mal teslim ettiğine dair kayıt bulunmamakta olup davalı tarafça çeklerin karşılığı olarak sözleşmede kararlaştırılan malzemelerin davacıya teslim edildiği ispatlanamamıştır.Her ne kadar davacı tarafından çeklerin istirdadı ve iptali isteminde bulunulmuş ise de, çekler tedavülde olduğundan yetkili hamilin çekte imzası bulunan diğer cirantalara ve keşideciye karşı müracaat haklarını elinden alacak şekilde çekin istirdadına ve iptaline karar verilmeyeceğinden bu talebin reddine karar verilmiş, ancak hukukun genel ilkelerinden biri olan “Çoğa hakim olan azada hakimdir” ilkesi gereğince davacının çekin istirdadı/iptali isteminde menfi tespit isteminin de mevcut olduğu Mahkememizce kabul edilerek davacının,taraflar arasında imzalanan 14/11/2019 tarihli sözleşme ve bu sözleşme kapsamında davalıya verildiği anlaşılan dava konusu; ….Şubesi’ne ait olan, lehtarı… lehine tanzim edilen Keşide yeri Ankara keşidecisi …. olan … seri numaralı 20.02.2020 vade tarihli 100.000,00 TL bedelli, … seri numaralı 22.02.2020 vade tarihli 100.000,00 TL bedelli, … seri numaralı 24.02.2020 vade tarihli 100.000,00 TL bedelli, … seri numaralı 26.02.2020 vade tarihli 128.199,00 TL bedelli çekler nedeniyle davalıya borçlu olmadığının tespitine karar verilmiştir.
Birleşen dava yönünden yapılan değerlendirmede;
Dava, davalı faktoring şirketine yönelik menfi tespit istemine ilişkindir.
6361 Sayılı yasanın 9/2.maddesinde ”Faktoring şirketi Kurulca belirlenen usul ve esaslar çerçevesinde kambiyo senetlerine dayalı olsa bile, bir mal veya hizmet satışından doğmuş fatura ile tevsik edilemeyen alacaklar ile Kurulca belirlenen usul ve esaslar çerçevesinde tevsik edilemeyen mal veya hizmet satışına bağlı doğacak alacakları devir alamaz veya tahsilini üstlenemez. Aynı faturaya dayalı birden çok faktoring şirketine yapılan kısmi temliklerin toplam tutarı fatura tutarını aşamaz.” hükmü düzenlenmiştir.
Aynı yasanın 9/3.maddesinde ”Bir kambiyo senedinin ciro yoluyla faktoring şirketine devri hâlinde, kambiyo senedinden dolayı kendisine başvurulan kişi, düzenleyen veya önceki hamillerden biriyle kendi arasında doğrudan doğruya var olan ilişkilere dayanan def’ileri faktoring şirketine karşı ileri süremez; meğerki, faktoring şirketi kambiyo senedini iktisap ederken bile bile borçlunun zararına hareket etmiş olsun.” hükmü düzenlenmiştir.
Davaya konu, davacı şirket tarafından keşide edilen … seri numaralı 26.02.2020 vade tarihli 128.199,00 TL bedelli çek …. tarafından cirolanarak dava dışı …’ne, bu şirket tarafından da ciro edilerek davalıya verilmiş olup,… tarafından KDV dahil toplam 130.000,00-TL’lik satış faturası 22/10/2019 tarihinde…adına düzenlenmiştir. Çek, …. tarafından aralarındaki faktoring sözleşmesine binaen davalı şirkete temlik edilmiştir.Davacı tarafından TTK’nın 687 ve 6361 Sayılı Finansal Kiralama Faktoring Ve Finansman Şirketleri Kanununun 9/3.maddesi uyarınca davalının iyiniyetle olmadığını ispata yarar doayay delil sunmadığından açılan davanın reddine karar vermek gerekmiştir.
HÜKÜM: Yukarıda açıklanan nedenler ile;
A-Asıl Dava Yönünden;
Davanın KISMEN KABULÜ KISMEN REDDİ ile;
1-Davacının, taraflar arasında imzalanan 14/11/2019 tarihli sözleşme ve bu sözleşme kapsamında davalıya verildiği anlaşılan dava konusu; ….. Bankası …..Şubesi’ne ait olan, lehtarı … lehine tanzim edilen keşide yeri Ankara, keşidecisi … olan … seri numaralı 20/02/2020 vade tarihli 100.000,00-TL bedelli, … seri numaralı 22/02/2020 vade tarihli 100.000,00-TL bedelli, … seri numaralı 24/02/2020 vade tarihli 100.000,00-TL bedelli, … seri numaralı 26/02/2020 vade tarihli 128.199,00-TL bedelli çekler nedeniyle DAVACININ DAVALIYA BORÇLU OLMADIĞININ TESPİTİNE,
2-Davacının çeklerin istirdadı ve iptali talebinin Reddine,
3-Alınması gereken 29.250,27-TL karar ve ilam harcından dava açılırken davacı tarafından yatırılan 7.312,57-TL peşin harcın mahsubu ile bakiye 21.937,7‬0-TL karar ve ilam harcının asıl dosya davalısından alınarak Hazineye gelir kaydına,
4-Davacı tarafından yatırılan 54,40-TL başvurma harcı ile 7.312,57-TL peşin harcın asıl dosya davalısından alınarak davacıya verilmesine,
5-Davacı tarafından yargılama boyunca yapılan; 188,50-TL tebligat gideri, 289,20-TL müzekkere ve posta gideri ile 1.100,00-TL bilirkişi ücreti olmak üzere toplam 1.577,70-TL yargılama giderinin davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
6-Davalı tarafça yapılmış bir yargılama gideri bulunmadığından bu hususta bir karar verilmesine yer olmadığına,
7-Davacı taraf kendisini vekil ile temsil ettirdiğinden davacı lehine A.A.Ü.T. 13/1. Maddesi uyarınca 38.423,93-TL nispi vekalet ücreti takdirine, takdir edilen vekalet ücretinin asıl dosya davalısından alınarak davacıya verilmesine,
8-Davalı lehine vekalet ücreti takdirine yer olmadığına,
9-HMK’nun 333/1. maddesi gereğince varsa artan gider avansından kullanılmayan kısmın karar kesinleştikten sonra yatıran ilgili tarafa iadesine,
B-Birleşen İstanbul 1. Asliye Ticaret Mahkemesi’nin 2020/556 Esas – 2021/662 Karar Sayılı Dosyası Yönünden;
1-Davanın REDDİNE,
2-Alınması gereken 80,70-TL karar ve ilam harcının dava açılırken davacı tarafından yatırılan 2.189,32-TL peşin harçtan mahsubu ile artan 2.108,62‬-TL harcın karar kesinleştiğinde ve talebi halinde davacıya iadesine,
3-Davacı tarafça yapılan yargılama harç ve giderlerinin kendi üzerinde bırakılmasına,
4-Davalı tarafından yargılama boyunca yapılan; 32,00-TL tebligat ve posta gideri ile 162,10-TL istinaf kanun yoluna başvurma harcı olmak üzere toplam 194,10-TL yargılama giderinin davacıdan alınarak birleşen dosya davalısına verilmesine,
5-Davalı taraf kendisini vekil ile temsil ettirdiğinden birleşen dosya davalısı lehine A.A.Ü.T. 13/1. Maddesi uyarınca 16.128,90-TL nispi vekalet ücreti takdirine, takdir edilen vekalet ücretinin davacıdan alınarak birleşen dosya davalısına verilmesine,
6-HMK’nun 333/1. maddesi gereğince varsa artan gider avansından kullanılmayan kısmın karar kesinleştikten sonra yatıran ilgili tarafa iadesine,
Dair, davacı vekilinin yüzüne karşı davalının yokluğunda gerekçeli kararın taraflara tebliğinden itibaren 2 haftalık süre içerisinde Kayseri Bölge Adliye Mahkemesi’nde istinaf kanun yolu açık olmak üzere oy birliği ile verilen karar açıkça okunup anlatıldı. 14/06/2022

Başkan …
¸E-imzalıdır
Üye …
¸E-imzalıdır
Üye …
¸E-imzalıdır
Katip ….
¸E-imzalıdır