Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.
T.C. KAYSERİ 1. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
T.C.
KAYSERİ
1. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ TÜRK MİLLETİ ADINA GEREKÇELİ KARAR
ESAS NO : ..
KARAR NO : …
HAKİM : …
KATİP : …
DAVACI : …
VEKİLİ : Av. …
DAVALI : HASIMSIZ
DAVA : Kıymetli Evrak (Ödeme Yasağı Konulması İstemli)
DAVA TARİHİ : …
KARAR TARİHİ : …
GEREKÇELİ KARARIN
YAZILDIĞI TARİH : 28/03/2023
Mahkememizde görülmekte olan kıymetli evrak (ödeme yasağı konulması istemli) davasının yapılan açık yargılaması sonunda;
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
DAVA: Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; müvekkili firmanın tır aksesuarları sattığını, işbu aksesuarları dosyada sunmuş çeklerin üzerinde hamil olarak yazılı olan … İnş. Gıda. San. Ve Tic. Ltd. Şti. isimli firmaya çekleri düzenlendiğini ve müvekkili tarafından kargo ile gönderildiğini, ancak kargo tesliminde kayıp mı olduğunun yoksa çalınmış mı olduğunun bilinmediğini, TTK’nun 711/3. maddesindeki özel düzenleme gereğince, çek keşidecisinin, lehtarın veya hamilin elinden rızası hilafına çıkmışsa, mahkemeden almış olduğu ödemeden men kararı ile keşideci tarafından muhatap bankaya ödemeden men talimatı verilebileceğini, dava konusu; …Bankası Kayseri Şubesi, … tarihli, 20.000,00-TL bedelli, keşidesi … Otomotiv San. Ve Tic. Ltd. Şti. (…) olan, … seri numaralı çek, …Bankası Kayseri Şubesi, … tarihli, 30.000,00-TL bedelli, keşidesi … Otomotiv San. Ve Tic. Ltd. Şti. (…) olan, … seri numaralı çek ve …Bankası Belsin Şubesi, … tarihli, 30.000,00 TL bedelli, keşidesi … Otomotiv San. Ve Tic. Ltd. Şti. (…) olan, …seri numaralı çeklerin tahsil edilmesini önlemek için teminatsız bir şekilde ödeme yasağı konulmasına, mahkeme aksi kanatte ise toplam tutarın %15’i kadar teminat karşılığında karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
GEREKÇE: Dava, hasımsız olarak açılan çek üzerine ödeme yasağı konulması istemine ilişkindir.
Dava basit usule tabi olup HMK’nun 320. maddesi gereğince mahkeme mümkün olan hallerde tarafları duruşmaya davet etmeden dosya üzerinden de karar verebileceğinden yukarıda açıklanan nedenlerle HMK’nun 30. maddesi de dikkate alınarak dosyanın sürüncemede kalmaması için işbu davada dosya üzerinden karar verilmiştir.
TTK’nun 818/1-s maddesinin yollaması ile aynı Kanun’un 757/1. maddesine göre, çek iptali davası açma hakkının yetkili hamile ait olduğu, keşideci tarafından çek iptali davası açma hakkının bulunmadığı, zayi nedeniyle çek iptali davasının TTK’nun 818. maddesinin 1. fıkrasının (s) bendi yollamasıyla 651 ve 757. maddeleri gereğince hamil tarafından açılması gerektiği, talep edenin hamil olmaması durumunda TTK’nun 757. maddesi çerçevesinde zayi nedeniyle çek iptali davası açılamayacağı anlaşılmaktadır.
Dava dilekçesinde açıkça zikredildiği üzere, ödeme yasağı konulması istemine konu edilen çeklerin keşidecisinin davacı şirket olduğu anlaşılmaktadır. Keşidecinin muhatap bankayı ödemeden men yetkisi bulunmaktadır. Çek ibraz edildiği takdirde, hak talep eden hamile karşı, İİK’nun 72. maddesi menfi tespit davası açma imkanı mevcut bulunmaktadır.
HMK’nun 114/4. maddesi uyarınca davacının dava açmakta hukuki yararının bulunması dava şartıdır. Kıymetli evrakta hakkın senede bağlı olması nedeniyle, senedin zayi edildiği durumlarda, senede bağlı hakkın senetsiz de ileri sürülebilmesi için TTK’nun 651 ve 652. maddelerinde hamile iptal davası açma hakkı getirilmiştir. İptal kararı alan hamil haklarını senetsiz olarak ileri sürebilecek veya borçludan yeni bir senet tanzim edilmesini isteyebilecektir. Zayi nedeni ile iptal davasını açma hakkı ve tedbir talep etme hakkı hamile aittir. Yine TTK’nun 651/2. maddesi uyarınca iptal davası açmakta hukuki menfaati olan kişi senede bağlı olacak hakkı olan hamildir. Hesap sahibi olan keşideci, çeke bağlı alacak hakkı olan ise hamildir. Hesap sahibi olan keşidecinin keşide ettiği çeklerin zayi olması nedeniyle ilgili tedbir talep etme hakkı çeklerin hamiline aittir. Davacı keşidecinin çekler üzerine ödeme yasağı konulması isteminde hukuki yararı bulunmamaktadır. Zayi nedeniyle çek iptali davası açmakta hukuki yarar bulunmayan davacı keşidecinin bu nedenle ödemeden men yasağı talep etmekte de hukuki yararı yoktur. Nitekim Yargıtay 11. Hukuk Dairesi Başkanlığı’nın 2007/10628 Esas ve 2008/13595 Karar sayılı içtihadı da bu yöndedir.
Yukarıda yazılı yasa maddeleri ve Yargıtay içtihatları bir bütün halinde değerlendirildiğinde davacının çek hesap sahibi olarak davayı açmış olması, ödeme yasağı konulması yönündeki davasının çeklerin yetkili meşru hamili tarafından açılabileceği, dava ve talebe konu edilen çeklerin keşidecisi olan davacının işbu davayı açmakta hukuki yararının bulunmadığı kanaatine varılmıştır. Bu nedenle de hukuki yarar yokluğuna ilişkin dava şartı eksikliğinin mahkemece resen gözetilmesi hususu da dikkate alınarak davanın usulden reddine dair aşağıdaki şekilde karar vermek gerekmiştir.
HÜKÜM: Yukarıda açıklanan nedenlerle:
1-Davanın hukuki yarara ilişkin dava şartı noksanlığından dolayı HMK’nun 114/1-h ve 115/2. maddeleri uyarınca USULDEN REDDİNE,
2-Davacının ödeme yasağı konulması şeklindeki ihtiyati tedbir talebinin reddine,
3-Harç peşin alındığından ve yeterli olduğundan yeniden alınmasına yer olmadığına,
4-Davacı tarafça yapılan yargılama giderlerinin kendi üzerinde bırakılmasına,
5-Davacı tarafça yatırılan gider avansından kullanılmayan miktarın karar kesinleştiğinde ve talebi halinde kendisine iadesine,
Dair, davacının yokluğunda, gerekçeli kararın tebliğinden itibaren HMK’nın 341/1. maddesi uyarınca 2 haftalık yasal süre içerisinde Kayseri Bölge Adliye Mahkemesi nezdinde istinaf kanun yolu açık olmak üzere dosya üzerinde yapılan inceleme sonucunda karar verildi. …
Katip …
E-imzalıdır
Hakim …
E-imzalıdır