Emsal Mahkeme Kararı Kayseri 1. Asliye Ticaret Mahkemesi 2022/950 E. 2023/424 K. 29.05.2023 T.

Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C. KAYSERİ 1. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

T.C.
KAYSERİ
1. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
TÜRK MİLLETİ ADINA
GEREKÇELİ KARAR
ESAS NO : ***
KARAR NO : ***

BAŞKAN : … …
ÜYE : … …
ÜYE : … …
KATİP : … …

DAVACI : … – …
VEKİLİ : Av. … –
DAVALI : ***

DAVA : Kooperatif Üyeliğinden İhraç Kararının İptali
DAVA TARİHİ : ***
KARAR TARİHİ : ***
GEREKÇELİ KARARIN
YAZILDIĞI TARİH : ***

Mahkememizde görülmekte olan kooperatif üyeliğinden ihraç kararının iptali davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
DAVA : Davacı, dava dilekçesinde özetle; müvekkili …’ın kurulduğu tarihinden beri davalı kooperatifin üyesi olduğunu, davalı kooperatifin … tarihli olağan genel kurul toplantısının 8. maddesine istinaden … tarihli, 11 numaralı kararı ile müvekkili …’ın kooperatif üyeliğinden ihracına karar verildiğini, işbu kararın davalı kooperatif tarafından Kayseri 1. Noterliği’nin … yevmiye numaralı, … tarihli ihtarnamesi ile müvekkiline tebliğ edildiğini, *** tarihi itibari ile gecikme zammı, site aidatı, emlak vergisi hariç olmak üzere müvekkilinin 5.125,00-TL borcu olduğunun, hangi aylara ve neye bağlı olduğunu belirtmeksizin iddia edildiğini, müvekkilinin kooperatife borcu bulunmamasına rağmen davalı kooperatif tarafından kendisine gönderilen ihtar üzerine süresi içerisinde 5,425,00-TL tutarın oğlu … tarafından … tarihinde “… … Koop. Aidat Bedeli” açıklaması ile ödendiğini belirterek müvekkilinin davalı kooperatif üyeliğinden ihraç kararının iptali ile müvekkilin kooperatif üyeliğine iadesine, yargılama giderleri ile vekalet ücretinin davalı karşı tarafa yükletilmesine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
CEVAP : Davalı tarafça sunulan cevap dilekçesinde özetle; kooperatif kayıtlarına göre davacının müvekkili kooperatife aidat ve diğer bazı nedenlerden dolayı borçlarının bulunduğunu, bu hususlarda kendisine iki defa ihtar gönderilmesine rağmen borcunu ödemediğinden genel kurulda ihraç kararı alınmak zorunda kalındığını belirterek haksız açılan davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
DELİLLER : Mahkememizce taraf teşkili sağlanmış davanın taraflarına delillerini ibraz etme olanağı tanınmış uyuşmazlığın çözümü için gereken bütün deliller toplanmıştır.
Davacı tarafından noter kayıtlarına, Ziraat Bankası Kayseri Kiçikapı Şubesi’nin kayıt, ekstrelerine ve hesap hareketlerine, ödeme belgeleri ve dekontlara, keşif, bilirkişi incelemesi, isticvap ve yemine delil olarak dayanmıştır.
Davalı tarafından Kayseri 1. Noterliği’nin *** tarihli ve *** yevmiye sayılı ile *** yevmiye sayılı ihtarnamelerine, kooperatif kayıt ve belgelerine, Erdemli Belediyesi’nin emlak vergisi kayıtlarına keşif, bilirkişi incelemesi ve yemine delil olarak dayanmıştır.
Davalı kooperatife müzekkere yazılarak; a)Davacı ortağın üyelik dosyası örneğinin, b)… tarihli ve numaralı Kooperatif Yönetim Kurulu kararının örneğinin, c)Davacı hakkında ihraç öncesi borcun ödenmesi için 1. ve 2. ihtarname çıkartılıp çıkartılmadığı, çıkartılmış ise tebliğ ile birlikte ihtarname örneklerinin veya tebliğ şerhi örneklerinin ve ihtarnamenin eklerinin örneklerinin, d)Davacıya gönderilen Kayseri 1. Noterliği’nin … tarihli ve … yevmiye sayılı ihtarnamesinin muhataba tebliğ edildiğine ilişkin tebligat mazbatası ile birlikte tebliğ şerhi örneğinin gönderilmesi, e)Kooperatif defter ve kayıtlarının bilirkişi incelemesi yaptırılmak üzere mahkememize sunulması, f)Kooperatifin tadilatlarıyla birlikte anasözleşmesinin ve tüm genel kurul kararlarının birer örneğinin gönderilmesi istenilmiştir. Davalı kooperatifçe 27/03/2023 tarihli dilekçe ekinde istenilen bir kısım kayıt ve belgelerin örneği sunulmuştur.
Kayseri Valiliği Çevre ve Şehircilik Ve İklim Değişikliği İl Müdürlüğü’ne müzekkere yazılarak davalı Tasfiye Halinde ***Sitesi Konut Yapı Kooperatifi’nin … tarihi de dahil olmak üzere en son tarihe kadar yaptığı tüm genel kurul toplantı tutanaklarından ve her bir genel kurul toplantısına ait hazirun cetvellerinden, tadilatlarıyla birlikte anasözleşmesinin eksiksiz ve okunaklı birer suretlerinin gönderilmesi, ayrıca davalı kooperatifin tebliğe elverişli güncel kayıtlı adresinin bildirilmesi istenilmiştir. *** tarihli yazı ile bu müzekkeremize cevap verilmiştir.
Dava dilekçesinin ekinde bulunan banka dekontlarının okunaklı örneklerinin eklenmesi suretiyle T.C. Ziraat Bankası A.Ş. Genel Müdürlüğü’nü müzekkere yazılarak müzekkeremiz ekinde örneği gönderilen banka dekontlarında yazılı … tarafından gönderilen paralara ilişkin banka kayıt örnekleri istenilmiştir. 22/12/2022 tarihli yazı ile bu müzekkeremize cevap verilmiştir.
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ, YARGILAMA VE GEREKÇE: Dava, kooperatif üyeliğinden ihraç kararına ilişkin genel kurul kararının ve yönetim kurulu kararının iptali istemine ilişkindir
1163 sayılı Kooperatifler Kanunu’nun 99. maddesine göre davaya bakmaya mahkememiz yetkili ve görevlidir. Zira davalı kooperatifin işlem merkezi Kayseri’dir.
6545 sayılı Yasa’nın 45/3. maddesi uyarınca davanın niteliği itibarı ile dava, mahkememiz heyeti tarafından sonuçlandırılmıştır.
Mahkememizde yapılan *** tarihli ön inceleme duruşmasında davacı vekili “Dava dilekçemizi tekrar ederiz. Bizim davamız dava dilekçemizde belirttiğimiz hususlar nedeniyle müvekkilimin kooperatif üyeliğinden (ortaklığından) ihracına ilişkin davalı kooperatifin genel kurul kararının ve yönetim kurulu kararının iptali istemlerine ilişkindir. …” şeklinde talebini açıklamıştır.
Taraflar arasında uyuşmazlık konuları davacının kooperatif üyeliğinden ihracına ilişkin davalı kooperatif genel kurul ve yönetim kurulu kararlarının kanuna ve anasözleşmeye uygun olup olmadığı, davacının davalı kooperatife parasal yükümlülüklerini yerine getirip getirmediği, davacının ödenmeyen borcunun bulunup bulunmadığı, davacının kooperatif üyeliğinden ihracına ilişkin davalı kooperatifin genel kurul ve yönetim kurulu kararlarının iptalinin gerekip gerekmediği noktalarında toplanmaktadır.
Uyuşmazlığın çözümü bakımından ilgili yasal düzenleme ve kavramların açıklanmasında yarar görülmektedir.
1163 sayılı Kooperatifler Kanunu’nun “Ortaklıktan çıkarılma esasları ve itiraz” başlıklı 16. maddesi; “Kooperatif ortaklığından çıkarılmayı gerektiren sebepler anasözleşmede açıkça gösterilir. Ortaklar anasözleşmede açıkça gösterilmeyen sebeplerle ortaklıktan çıkarılamazlar.
Ortaklıktan çıkarılmaya yönetim kurulunun teklifi ile genel kurulca karar verilir. Anasözleşme, çıkarılanın genel kurula başvurma hakkı saklı kalmak üzere, bu hususta yönetim kurulunu da yetkili kılabilir.
Çıkarılma kararı gerekçeli olarak tutanağa geçirileceği gibi, ortaklar defterine de yazılır. Kararın onaylı örneği, çıkarılan ortağa tebliğ edilmek üzere, on gün içinde notere tevdi edilir. Bu ortak tebliğ tarihinden itibaren üç ay içinde itiraz davası açabilir. Tebliğ edilen karar, yönetim kurulunca verilmiş ise ortak, üç aylık süre içinde genel kurula da itiraz edebilir. Bu itiraz, ilk toplanacak genel kurula sunulmak üzere, yönetim kuruluna noter aracılığı ile tebliğ ettirilecek bir yazı ile yapılır. Genel kurula itiraz edildiği takdirde, yönetim kurulunun çıkarma kararı aleyhine itiraz davası açılamaz. İtiraz üzerine genel kurulca verilecek karara karşı itiraz davası hakkı saklıdır.
Üç aylık süre içinde, genel kurula veya mahkemeye başvurmak suretiyle itiraz edilmiyen çıkarılma kararları kesinleşir.” hükmünü haizdir.
1163 sayılı Kooperatifler Kanunu’nun “Ortakların ödev ve sorumlulukları” başlıklı 27. maddesi; “Ortakların yüklendikleri paylar için ödiyebilecekleri para tutarını ana sözleşme belirtir. Kooperatif, sermaye yüklemlerinde borçlu veya sair ödemelerle yükümlü bulunan ortaklarından elden yazılı olarak veya taahhütlü mektupla, bu husus mümkün olmazsa ilanla ve münasip bir süre belirterek  yükümlerini  yerine  getirmelerini  ister.  İlk  isteğe  uymıyan  ve  ikinci  istemeden  sonra  da bir ay içinde yükümlerini yerine getirmiyenlerin ortaklığı kendiliğinden düşer. Ortaklığın düşmesi alakalının, ana sözleşme veya diğer suretlerle doğmuş borçlarının yok olmasını gerektirmez.” düzenlemesini içermektedir.
Davalı Kooperatifin anasözleşmesinin “Ortaklıktan Çıkarma” başlıklı 14. maddesinde yönetim kurulu kararı ile ortaklıktan çıkarılma hâlleri belirlenmiş olup, anasözleşmenin 14/2. maddesinde, parasal yükümlülüklerini 30 gün geciktirmeleri üzerine, yönetim kurulunca noter aracılığı ile yapılacak ihtarı takip eden 10 gün içinde bu yükümlülüklerini yerine getirmeyenlere yine aynı kurulca ikinci ihtarın yapılacağı, ikinci ihtarı takip eden bir ay içerisinde de yükümlülüklerini yerine getirmeyenlerin yönetim kurulunca ortaklıktan çıkarılabileceği düzenlenmiştir.
Anılan düzenlemelere göre, kooperatif ortağının ihraç edilebilmesi için, yasa ve anasözleşmeye uygun şekilde ihtar edilmesi ve ayrıca ihtara konu edilen borcun gerçeği yansıtması gerekmektedir.
Ortağın tebliğ edilen her iki ihtarnamede bildirilen borç miktarının aynı olması, farklı ise bunun nedeninin ihtarnamelerde açıklanması, borç miktarında tereddüde meydan verilmemesi, ihtarnameye uyulmaması hâlinde ne gibi bir yaptırım uygulanacağının açıkça gösterilmesi zorunludur. Aksi hâlde ortağın 1163 sayılı Kanun’un 16. ve 27. maddelerine uygun olarak temerrüde düştüğü kabul edilemeyeceğinden ihracı da yasaya uygun sayılamayacaktır.
Bu ilke ve açıklamalar ışığında somut olay değerlendirildiğinde; eldeki davada davalı kooperatif tarafından davacıya gönderilen Kayseri 1. Noterliği’nin *** tarihli ve *** yevmiye sayılı ile *** tarihi itibarı ile 5.125,00-TL aidat borcunun ihtarın tebliğinden itibaren 10 gün içerisinde ödenmesi ihtar edilmiştir. Bu ihtarname davacıya *** tarihinde tebliğ edilmiştir.
Davacı tarafından ihtarnamede belirtilen süre içerisinde ödemenin yapılmaması üzerine, davalı kooperatif tarafından Kayseri 1. Noterliği’nin *** yevmiye sayılı ikinci ihtarnamesi ile, güncel tarih itibariyle 5.125,00-TL aidat borcunun ihtarın tebliğinden itibaren 30 gün içerisinde ödenmesi ihtar edilmiştir. Bu ihtarname davacıya *** tarihinde tebliğ edilmiştir.
Davacının ihtarnamelerde yazılı aidat borcu olan 5.125,00-TL’nın, davacı adına davacının oğlu … tarafından ihtarnamelerde bildirilen davalı kooperatifin banka hesabına … tarihinde “… … Koop. Aidat Bedeli” açıklaması ile ödendiği iddia edildiğinden bu konunun araştırılması için dava dilekçesinin ekinde bulunan banka dekontlarının okunaklı örneklerinin eklenmesi suretiyle T.C. Ziraat Bankası A.Ş. Genel Müdürlüğü’ne müzekkere yazılarak müzekkere ekinde örneği gönderilen banka dekontlarında yazılı … adına gönderilen paralara ilişkin banka kayıt örnekleri istenilmiştir. T.C. Ziraat Bankası A.Ş. Genel Müdürlüğü’nden gelen *** tarihli cevabi yazı ekindeki banka kayıtlarının incelenmesinde … tarafından ihtarnamelerde bildirilen davalı kooperatifin T.C. Ziraat Bankası Kayseri Kiçikapı Şubesi nezdindeki banka hesabına … tarihinde “… … Koop. Aidat Bedeli” açıklaması ile ihtarnamelerde ödenmesi ihtar edilen 5.125,00-TL’nın havale edilerek ödendiği görülmüştür.
Davalı kooperatifin … tarihinde yapılan olağan genel kurul toplantısının gündemin 8. maddesi ile davacının kanunun öngördüğü yasal süreç içinde aidat borçlarını ödemekten imtina ettiği nedeniyle kooperatif ortaklığından ihracına karar verilmiştir.
Davalı kooperatif yönetim kurulu tarafından … tarihli ve 11 karar sayılı kararı ile davacı tarafından, 1. ve 2. ihtarnamede verilen süre içerisinde borcunu ödemediği nedeniyle kooperatifin … tarihli olağan genel kurul toplantısının 8. maddesine istinaden kooperatif üyeliğinden ihraç edilmesine, kararın davacıya tebliğine karar verilmiştir.
Kayseri 1. Noterliği’nin … tarihli ve … yevmiye sayılı ihtarnamesi ile, Kooperatifler Kanunu ve kooperatif anasözleşmesi uyarınca parasal yükümlülüklerini yerine getirmeyen davacıya tebliğ edilen 1. ve 2. ihtarnamelerin sonuçsuz kalması nedeniyle kooperatif yönetim kurulunun … tarihli ve 11 karar sayılı kararı ile davacının kooperatif ortaklığından çıkarıldığını bildirir ihtarname keşide edilmiştir. Bu ihtarname davacıya *** tarihinde tebliğ edilmiştir.
Davacıya kooperatif üyeliğinden ihraç edildiğinin *** tarihinde tebliğ edildiği, davacının üç aylık hak düşürücü süre geçmeden *** tarihinde işbu ihracın iptali davasını açtığı görülmektedir.
Dosya kapsamına göre, davalı kooperatif tarafından düzenlenen Kayseri 1. Noterliği’nin *** yevmiye sayılı birinci ihtarnamesinde bu ihtar tarihi itibariyle belirlenen 5.125,00-TL aidat borcunun ihtarın tebliğinden itibaren 10 gün içerisinde ödenmesi istenilmiş olup, ödeme günü üzerinden 30 gün geciktirilmiş borcun istenmesi koşuluna uyulmamıştır. Bu nedenle mahkememizce, ilk ihtarnamenin şekli bakımdan incelenmesine başlanılıp ödemesi 30 gün geciktirilmemiş aidat borcunun yer aldığı bu ihtarnameye dayalı olarak ihraç kararı verilemeyeceği değerlendirilmiştir. Yine davalı kooperatif tarafından Kayseri 1. Noterliği’nin *** yevmiye sayılı ikinci ihtarnamesi ile, güncel tarih itibariyle 5.125,00-TL aidat borcunun ihtarın tebliğinden itibaren 30 gün içerisinde ödenmesi ihtar edilmiştir. Bu ihtarname davacıya *** tarihinde tebliğ edilmiştir. T.C. Ziraat Bankası A.Ş. Genel Müdürlüğü’nden gelen *** tarihli cevabi yazı ekindeki banka kayıtlarının incelenmesinde davacının oğlu … tarafından ihtarnamelerde bildirilen davalı kooperatifin Ziraat Bankası Kayseri Kiçikapı Şubesi nezdindeki banka hesabına … tarihinde “… … Koop. Aidat Bedeli” açıklaması ile ihtarnamelerde ödenmesi ihtar edilen 5.125,00-TL’nın ikinci ihtarnamede yazılı süre (bir aylık yasal süre) içinde havale edilerek ödendiği görülmüştür. Hal böyle iken davalı kooperatifin … tarihinde yapılan olağan genel kurul toplantısının gündemin 8. maddesi ile davacının kanunun öngördüğü yasal süreç içinde aidat borçlarını ödemekten imtina ettiği gerekçesiyle kooperatif ortaklığından ihracına karar verilmesi, 1163 sayılı Kooperatifler Kanunu’nun 27. ve davalı kooperatif anasözleşmesinin 14. maddelerindeki parasal yükümlülüklerini yerine getirmeyen kooperatif üyelerinin ihracı prosedürü düzenlenmelerine aykırılık teşkil etmektedir. Davalı kooperatifin … tarihli olağan genel kurul toplantısında gündemin 8. maddesi ile davacının kooperatif ortaklığından ihracına karar verilmiş olmasına rağmen, bu karardan sonra aynı gerekçelerle kooperatif yönetim kurulunun … tarihli ve 11 karar sayılı, davacının kooperatif ortaklığından çıkarılmasına ilişkin kararı da yukarıda anılan Kooperatifler Kanunu’nun 27. ve davalı kooperatif anasözleşmesinin 14. maddelerine aykırıdır. Tüm bu nedenlerle mahkememizce davanın kabulü ile davalı Tasfiye Halinde S.S. Güven Kent Sahil Sitesi Yapı Kooperatifi’nin … tarihli olağan genel kurul toplantısında gündemin 8. maddesince davacı …’ın kooperatif ortaklığından ihracına yönelik kararının ve davalı kooperatif yönetim kurulunun … tarihli ve 11 sayılı davacı …’ın kooperatif ortaklığından ihracına ilişkin kararının iptaline karar verilmesi gerektiği görüş ve kanaatine varılmıştır (Yargıtay Hukuk Genel Kurulu’nun *** Karar sayılı emsal kararları).
HÜKÜM : Yukarıda açıklanan gerekçelerle;
1-Davanın KABULÜ ile davalı Tasfiye Halinde ***Sitesi Yapı Kooperatifi’nin … tarihli olağan genel kurul toplantısında gündemin 8. maddesince davacı …’ın kooperatif ortaklığından ihracına yönelik kararının ve davalı kooperatif yönetim kurulunun … tarihli ve 11 sayılı davacı …’ın kooperatif ortaklığından ihracına ilişkin kararının İPTALİNE,
2-492 sayılı Harçlar Kanunu’na ekli (1) sayılı tarife gereğince alınması gereken 179,90-TL harçtan davacı tarafından peşin yatırılan 80,70-TL’nın harçtan mahsubu ile bakiye 99,20-TL harcın davalıdan alınarak Hazine’ye gelir kaydına,
3-Davacı tarafça yatırılan 80,70-TL başvurma harcı, 80,70-TL peşin harcın davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
4-Davacı tarafça yapılan 100,00-TL tebligat gideri, 23,00-TL e-tebligat ve 2,00-TL KEP gideri olmak üzere toplam 125,00-TL yargılama giderinin davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
6-Davalı tarafça yapılan yargılama gideri olmadığından bu konuda bir karar verilmesine yer olmadığına,
7-6100 sayılı HMK’nun 120 ve 333. maddeleri gereğince davacı tarafça yatırılan gider avansının kalan kısmının kararın kesinleşmesi halinde davacı tarafça numarası bildirilen veya bildirilecek hesaba, hesap numarası bildirilmediği takdirde adresine ödemeli olarak re’sen gönderilmesine, davalı tarafça yatırılan gider avansı olmadığından bu konuda karar verilmesine yer olmadığına,
8-Davacı kendisini bir vekil ile temsil ettirdiğinden; karar tarihinde yürürlükte bulunan A.A.Ü.T. uyarınca taktir edilen 9.200,00-TL maktu vekalet ücretinin davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
9-Davalı lehine vekalet ücreti taktirine yer olmadığına,
10-Bölge Adliye ve Adli Yargı İlk Derece Mahkemeleri ile Cumhuriyet Başsavcılıkları İdari ve Yazı İşlerinin Yürütülmesine Dair Yönetmeliğin 203. maddesi uyarınca dosyanın tarih ve işlem sırasına düzenlenip dizi listesine bağlanmasına, Yazı İşleri Müdürü tarafından kontrolü yapıldıktan sonra istinaf incelemesine gönderilmesine veya mahkememiz arşivine kaldırılmasına,
Dair, davacı vekilinin yüzüne karşı, davalı tarafın yokluğunda gerekçeli kararın tebliğ tarihinden itibaren 2 hafta içinde Kayseri Bölge Adliye Mahkemesi nezdinde istinaf kanun yolu açık olmak üzere oy birliği ile verilen karar açıkça okunup usulen anlatıldı.
29/05/2023

Başkan …
E-imzalıdır
Üye …
E-imzalıdır
Üye …
E-imzalıdır
Katip …
E-imzalıdır