Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.
T.C. KAYSERİ 1. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ Esas-Karar No: … Esas – …
T.C.
KAYSERİ
1. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
TÜRK MİLLETİ ADINA GEREKÇELİ KARAR
ESAS NO : …
KARAR NO : …
HAKİM : …
KATİP : …
DAVACI : …
VEKİLİ : Av. …
DAVALI : …
VEKİLİ : Av. …
ASLİ MÜDAHİL : …
VEKİLİ : Av. …
DAVA : Menfi Tespit (Kıymetli Evraktan Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ : …
KARAR TARİHİ : …
KARAR YAZIM TARİHİ : 06/04/2023
Mahkememize açılan Menfi Tespit (Kıymetli Evraktan Kaynaklanan) davasının yapılan yargılaması sonucunda;
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
DAVA : Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; Kayseri … Asliye Ticaret Mahkemesi’nin … esas sayılı dosyasında kurulan … ara kararında: “1-T.T.K.’nun 818/1-s bendi yollamasıyla aynı yasanın 763. Maddesi gereğince, Dava konusunu iptalini talep ettiğiniz dava konusu çeklerden biri olan … Bankası A.Ş. … tarih … seri nolu 250.000,00 TL bedelli çeki bankaya sunan 3.kişi “…San. Ve Tic. Ltd. Şti” ne karşı iş bu davetiyenin tebliğinden itibaren 2 haftalık kesin süre içerisinde iade (istirdat) davası açmanız, aksi halde dava konusu çekle ilgili verilmiş ödeme yasağına dair ihtiyati tedbirin kaldırılmasına ve açılan işbu zayi nedeniyle iptal davasınında reddine karar verileceğinin ihtarına, davacı vekiline bu konuda ihtaratlı ve meşruhatlı davetiye çıkarılmasına,” karar verildiğini, eldeki davanın Kayseri … Asliye Ticaret Mahkemesi’nin … esas sayılı dosyası ile birleştirilmesi taleplerinin bulunduğunu, … Ayakkabı Tekstil Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi tarafından … Bankası A.Ş.’nin …Şubesine ait, … seri nolu, keşidecisi … Ayakkabı Tekstil San. Tic. Ltd. Şti. Olan çeki elinde bulunduran lehdarı-hamili … Ayakkabı San. ve Tic. Ltd. Şti. olan, keşide yeri İstanbul olan, … keşide tarihli, 250.000,00-TL değerindeki çek ve … Bankası A.Ş.’nin …Şubesine ait, … seri nolu, keşidecisi … Ayakkabı Tekstil San. Tic. Ltd. Şti. olan çeki elinde bulunduran lehdarı-hamili … Ayakkabı San. ve Tic. Ltd. Şti. olan, keşide yeri İstanbul olan ve … keşide tarihli, 250.000,00-TL değerindeki çeklerin keşide edilerek müvekkili şirkete teslim edildiğini, 500.000,00-TL’lik çekin aralarındaki anlaşma gereği müvekkili tarafından cirolanarak … Suni Deri … Tekstil Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi’nin … ‘de bulunan adresine …Kargo ile gönderildiğini, kargo paketinin takip numarasının … olduğunu, anılan çekleri ihtiva eden kargonun … San. Tic. Ltd. Şti’ye ulaştığında kargo paketinin ve kargo paketi içindeki zarfın daha önce açılmış olduğunun görüldüğünü ve bu durumun müvekkiline bildirildiğini, kargo şirketinden çeklerin akıbetinin sorulduğunu, kargo şirketinden dağıtıma çıkan şoför tarafından çeklerin çalındığı bilgisinin verildiğini, şüpheliler hakkında İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığına … tarihinde suç duyurusunda bulunduklarını, bu çeklerin iptali için Kayseri … Asliye Ticaret Mahkemesi’nin … esas sayılı dosyası ile çekin iptali ve ödeme yasağı konulması için talepte bulunduklarını ve çeklerin mahkemeye ibrazı için Türkiye Ticaret Sicili Gazetesi’nde ilan yapıldığını, akabinde … San. Tic. Ltd. Şti. tarafından … tarihinde çek hakkında ödeme yasağı bulunması nedeniyle işlem yapılamadığına dair kayıt düşüldüğünü, kargoda hırsızlanarak kaybolan … seri numaralı çekin bu suretle ortaya çıktığını, müvekkili şirketin hiç tanımadığı, hiçbir ticari ilişkisi olmayan cirantalar tarafından çeklerin cirolandığını ve yine müvekkilinin hiçbir ticari ilişkisi olmadığı … İletişim … Sanayi Ve Ticaret Limited Şirketi tarafından İstanbul … İcra Müdürlüğü’nün … esas sayılı dosyası icra takibine konulduğunu, bu suretli davalı tarafından müvekkilinin zarara uğratılmaya çalışıldığını, icra takibine karşı İstanbul … İcra Hukuk Mahkemesi’nin … esas sayılı dosyası ile itiraz edildiğini ve dosyanın halen derdest olduğunu, davalı şirketin çek iktisabında ağır kusurlu ve kötü niyetli olduğunu, davalı şirketin kendisinden önceki cirolar ve şirketler hakkında basiretli bir tacir olarak yapması gereken yeterli araştırmayı yapmadığını, davalı şirket ile kendisinden önceki ciranta arasında ticari ilişki bulunmadığını, ayrıca müvekkili şirketten sonra ilk cirosu bulunan şirket ve müvekkil şirket arasında hiçbir ticari ilişki bulunmadığını, davalı şirketin basit bir incelemeyle dahi anlaşılacak paravan şirketlerden kaybolduğu yasal olarak ilan edilmiş olan çekleri alarak sırf müvekkilini zarara uğratmak maksadıyla icra takibine girişmiş olması nedeniyle ağır kusurlu ve kötü niyetli olduğundan bahisle davanın kabulü ile öncelikle müvekkili şirketin telafisi mümkün olmayan zararlara uğramaması için İstanbul … İcra Dairesi’nin … esas sayılı dosyasındaki takibin durdurulması için ihtiyati tedbir kararı verilmesine, … Bankası A.Ş. …Şubesi’ne ait, … seri numaralı, keşidecisi … Ayakkabı Tekstil San. Tic. Ltd. Şti. olan, keşide yeri İstanbul olan, … keşide tarihli, 250.000,00-TL değerindeki çekin … Ayakkabı Sanayi Ve Ticaret Limited Şirketi’ne iade edilerek çekin istirdadına, kötü niyetli davalı şirketin takip tutarının %40’ından aşağı olmamak üzere kötüniyet tazminatına mahkum edilmesine, müvekkili … Ayakkabı Sanayi Ve Ticaret Limited Şirketi’nin davalı … İletişim … Sanayi Ve Ticaret Limited Şirketi’ne borçlu olmadığının tespitine, İstanbul … İcra Dairesi’nin … esas sayılı dosyası ile başlatılan takibin iptaline, kötü niyetli davalı şirketin takip tutarının %40’ından aşağı olmamak üzere kötüniyet tazminatına mahkum edilmesine, mahkemece 1 numaralı talebimizin kabul görmemesi halinde, çek bedelinin davalı taraftan alınarak temerrüt tarihinden itibaren işleyecek reeskont faiziyle birlikte müvekkili şirkete ödenmesine, yargılama giderlerinin davalı tarafa tahmiline karar verilmesini dava ve talep etmiştir.
CEVAP :
Davalı … İletişim …Sanayi Ve Ticaret Limited Şirketi vekili dosyaya sunduğu cevap dilekçesinde; öncelikle İ.İ.K.’nun 72/son maddesinde; menfi tespit davalarının, icra takibinin bulunduğu yer mahkemelerinde veya davalının yerleşim yeri mahkemelerinde açılabileceği belirtildiğini, icra takibinin İstanbul (…) İcra Dairesinde başlatılmış olduğunu, müvekkili şirketin ticaret sicil adresinin ise İzmir olduğunu, bu nedenle Kayseri Asliye Ticaret Mahkemelerinin yetkisiz olduğunu, dosyanın yetkili İstanbul (…) Asliye Ticaret Mahkemelerine gönderilmesini, davacı tarafın dava konusu çekin lahtarı olduğunu ve çekteki imzasına bir itirazının bulunmadığını, davacının, çekin elinden rızası dışında çıkması nedeniyle çekte kendisinden sonra gelen kişiyle arasında ticari ilişki bulunmadığı yönündeki iddiasının şahsi defi olduğunu, TTK 687. maddesi uyarınca müvekkiline karşı ileri sürülebilmesinin mümkün olmadığını, müvekkilinin bile bile davacının zararına hareket ettiğine dair dosyaya somut bir delil sunulmadığını, imzasına itiraz etmeyen davacının dava konusu çekten ötürü müvekkiline karşı sorumluluğunun devam ettiğini, çek üzerinde ödeme yasağı bulunmasının çekin icra takibine konu edilmesine engel teşkil etmediği gibi müvekkilinin kötü niyetli olduğunu göstermediğini, çekin ciro yoluyla geçmesi nedeniyle müvekkilinin çekin çalıntı olup olmadığı hususunda bir bilgisi olmadığını, mevzuat gereği çeklerin kargo aracılığıyla taşınmasının yasaklanmış olduğunu, bunu bilmeyen veya bilip de önemsemeyen davacının kusurunu müvekkiline yüklemesinin kabul edilemeyeceğini, bu durumun “hiç kimse kendi kusurundan yararlanamaz” ilkesine aykırılık teşkil ettiğinden bahisle menfi tespit ve istirdat davasının ayrı ayrı reddine, davacının %20’den az olmamak üzere tazminata mahkum edilmesine, yargılama giderlerinin davacıya yükletilmesine karar verilmesini talep etmiştir.
Müdahale talebinde bulunan … Ayakkabı Tekstil San. ve Tic. Ltd. Şti. vekili dosyaya sunduğu dilekçede; … Bankası …Şubesine ait … tarihli 250.000,00-TL bedelli ödeme dekontunda görüleceği üzere müvekkili şirketin davacı … Ayakkabı San. Ve Tic. Ltd. Şti.’ye çek bedelini ödediğini, eldeki davada davalı şirketin çek iktisabında ağır kusurlu ve kötü niyetli olduğunu, Türkiye Ticaret Sicil Gazetesinde yapılan kayıp ilanına rağmen davalı şirketin çeki iktisap ederek icraya koymasının kötü niyetli olduğunu gösterdiğini, müvekkilinin dosyaya müdahalede bulunma zorunluluğu hasıl olduğunu, müvekkilinin davacı … Ayakkabı San. ve Tic. Ltd. Şti.’ye ticari ilişkisi gereği çek bedelini ödediğini, davacı tarafından tüm dosya bedeli icra dairesinde depo edilmiş olduğundan müvekkili açısından da tedbiren icra takibinin durdurulmasının zaruri olduğunu, aksi halde takibin müvekkili açısından telafisi mümkün olmayan zararlar oluşacağından bahisle dosya üzerinde müdahale taleplerinin kabulü ile icra dosyasına tüm icra borcu depo edildiğinden müvekkili açısından icra takibinin durdurulmasına ve hacizlerin fekkine karar verilmesini, bu taleplerinin kabul görmemesi halinde ise müvekkili tarafından icra dosyasına yapılacak ödemenin İ.İ.K.’nun 72. maddesi kapsamında tedbiren alacaklıya ödenmemesi yönünde tedbir kararı konulmasına karar verilmesini ve kötü niyet tazminatına hükmedilmesini talep etmiştir.
YARGILAMA VE GEREKÇE:
Dava, menfi tespit ve istirdat talebine ilişkindir.
Davaya dayanak yapılan icra dosyası İstanbul … İcra Dairesi’nin … esas sayılı dosyasıdır.
Davalı vekili cevap dilekçesinde müvekkilinin yerleşim yeri adresinin İzmir olduğunu, icra takibinin İstanbul (…) icra dairesinde başlatıldığını belirterek yetki itirazında bulunmuş ve davaya bakmaya yetkili mahkemenin İstanbul (…) Asliye Ticaret Mahkemeleri olduğunu belirtmiştir.
Davalının yetki ilk itirazı süresinde yapılmıştır ve haklıdır.
Somut uyuşmazlıkta davalının yetki ilk itirazı bulunmakla öncelikle yetki ile ilgili hususların açıklığa kavuşturulması, incelenmesi ve dosya kapsamında irdelenmesi gereklidir.
İcra takibinden sonra açılan menfi tespit davalarında iki özel yetki kuralı öngörülmüştür. Bunlardan birincisi; davalının yerleşim yeri mahkemesi, ikincisi ise; icra takibinin açıldığı yer mahkemesidir(İİK madde 72/8). Borçlu, dilediği iki yer mahkemesinden birinde bu davayı açabilir.
Menfi tespit davasında yetki kuralları kamu düzenine ilişkin değildir. Mahkemece resen yetkisizlik kararı verilemez. Yetkili olup olmadığını, yetki ilk itirazı çerçevesinde inceleyebilir (Baki Kuru; Hukuk Muhakemeleri Usulü, baskı; 2001, cilt;1, sayfa;319).
İİK’nun 72/8. maddesinde “Menfi tespit ve istirdat davaları, takibi yapan icra dairesinin bulunduğu yer mahkemesinde açılabileceği gibi, davalının yerleşim yeri mahkemesinde de açılabilir. …” hükmü yer almaktadır.
Yapılan açıklamalar ışığında eldeki dava değerlendirildiğinde; eldeki davaya konu icra takibinin İstanbul … İcra Dairesi’nin … esas sayılı dosyası üzerinden devam ettiği, yani icra dairesinin bulunduğu yerin de İstanbul olduğu, bu hususun tarafların kabulünde olduğu gibi dosya kapsamından da anlaşıldığı, ilk itiraz olan yetki itirazının davalı vekili tarafından yasal süresi içinde cevap dilekçesinde ileri sürdüğü dikkate alındığında, İİK’nun 72/8. maddesi uyarınca davalının yetki ilk itirazlarının kabulü ile mahkememizin yetkisizliğine, davaya bakmaya İstanbul Asliye Ticaret Mahkemesi’nin yetkili olduğuna karar vermek gerekmiş ve aşağıdaki hüküm kurulmuştur.
H Ü K Ü M : Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere;
1-HMK 17. maddesi gereğince işbu davaya bakmak üzere mahkememiz yetkili olmadığından mahkememizin yetkisizliğine,
2-Kararın kesinleşmesini müteakip ve HMK 20. maddesi gereğince yasal süresinde talep edilmesi halinde dava dosyasının yetkili olan İstanbul Nöbetçi Asliye Ticaret Mahkemesine tevzi edilmesi için İstanbul Adliyesi Hukuk Mahkemeleri Tevzi Bürosuna müzekkere ile gönderilmesine,
3-HMK’nun 20. maddesi gereği iş bu kararın kesinleştiği tarihten veya kanun yoluna başvurulursa bu başvurunun reddi kararının tebliğ tarihinden itibaren iki hafta içinde taraflardan birinin mahkememize başvurarak dava dosyasının yetkili mahkemeye gönderilmesini istememesi durumunda HMK’nun 331/2. maddesi gereğince talep halinde davanın açılmamış sayılmasına karar verilmesine,
4-Davaya yetkili mahkemede devam edilmesi halinde yargılama giderlerine HMK 331/2. maddesi gereğince yetkili mahkemesince karar verilmesine,
Dair, davacı vekili ile davalı vekilinin ve asli müdahil vekilinin yüzlerine karşı gerekçeli kararın tebliğinden itibaren 2 haftalık süre içinde Kayseri Bölge Adliye Mahkemesi’nde istinaf yolu açık olmak üzere verilen karar açıkça okunup anlatıldı. …
Katip …
Hakim …