Emsal Mahkeme Kararı Kayseri 1. Asliye Ticaret Mahkemesi 2022/861 E. 2023/1052 K. 22.11.2023 T.

Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C. KAYSERİ 1. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ Esas-Karar No: *** Esas – ***
T.C.
KAYSERİ
1. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
TÜRK MİLLETİ ADINA GEREKÇELİ KARAR

ESAS NO : ***
KARAR NO : ***

HAKİM : ***
KATİP : ***

DAVACI : ***
VEKİLİ : Av.
DAVALI : S.S. ***
VEKİLİ : Av.
DAVA : İtirazın İptali (Kooperatif Aidat Borcundan Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ :***
KARAR TARİHİ : ***
KARAR YAZIM TARİHİ : ***

Mahkememize açılan İtirazın İptali (Kooperatif Aidat Borcundan Kaynaklanan) davasının yapılan yargılaması sonucunda;
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
DAVA : Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; Kayseri Genel İcra Dairesi … sayılı icra dosyası ile davalı hakkında icra takibi başlattığını, davalı tarafından takibe itiraz edilerek durdurulduğunu, davalı kooperatife üye olduğunu, bir üye olarak sorumluluklarını tam ve eksiksiz şekilde yerine getirdiğini, 31/12/2008 tarihinden itibaren kooperatifin bünyesinde bulunan hesabına düzenli olarak 28/09/2015 tarihine kadar ödemelerini yaptığını, ancak daha sonrasına ilgili tarihte Kayseri 7. Noterliğinin … yevmiye nolu istifaname ile istifalarını sunduğunu, devam eden süreçte kooperatifin mahkeme kararı ile ödeme yasağı söz konusu olduğunu için tarafına herhangi bir ödeme yapılmadığını, kooperatife üyeliğinin bulunduğu dönemde 88.978,92-TL ödeme yaptığını, kooperatiften istifa ettikten sonra tarafına herhangi bir ödeme yapılmadığını, söz konusu borcun tarafına ödenmesi için kooperatifin ödeme yasağı kalktıktan sonra *** tarihinde kooperatife Kayseri 1. Noterliğinin … yevmiye numaralı ihtarnameyi göndererek borçlarının ödenmesini istediğini, iş bu ihtarnameye davalı tarafından cevap verilmediğini belirterek davalı kooperatifin taşınmazları üzerine ihtiyati tedbir konulmasını talep etmiştir.
CEVAP : Davalı vekili dosyaya sunduğu cevap dilekçesinde; davanın görevli mahkemede açılmadığını, görevli mahkemenin asliye ticaret mahkemeleri olduğunu, davanın zorunlu arabuluculuğa tabi olması ve dava açılmadan önce arabuluculuğa başvurulmamış olması nedeniyle davanın usulden reddinin gerektiğini, davacının alacağının zaman aşımına uğradığını, davacının 2015 yılında kooperatiften istifa ettiğini belirttiğini, alacaklarının 5 yılı geçmesi nedeniyle zaman aşımına uğradığını, bu nedenle davanın reddinin gerektiğini, ayrıca davacının faiz talebinin haksız ve hukuka aykırı olduğunu, davacının bir alacağının varolduğunun kabulü halinde dahi bu alacaktan genel giderler düşülmeden tamamının talep edilmesinin haksız ve hukuka aykırı olduğunu, öncelikle usuli itirazlar nazara alınarak davanın usulden reddine, esasa girilmesi halinde davanın usulden reddine, yargılama giderlerinin davacı taraf üzerinde bırakılmasına karar verilmesini talep etmiştir.
Dosyanın, Kayseri 4. Asliye Hukuk Mahkemesi’nin *** karar sayılı görevsizlik kararının kesinleşmesi neticesinde mahkememize geldiği ve mahkememizin … esas sırasına kaydının yapıldığı anlaşıldı.
YARGILAMA VE GEREKÇE:
6102 sayılı Türk Ticaret Kanunun 4/1-a maddesine göre davaya bakmaya Mahkememiz görevlidir.
6545 sayılı yasanın 45/3. maddesi uyarınca yargılama Tek Hakim tarafından yürütülmüş ve sonuçlandırılmıştır.
Mahkememizde açılan ve sonuçlanan davada 7251 sayılı kanunla değişik 6102 Türk Ticaret Kanununun 4/2. maddesi uyarınca basit yargılama usulü uygulanmıştır.
Dava; davacının kooperatif üyeliğinden ayrılması nedeniyle ödediği aidatların tazmini için davalı aleyhine başlattığı icra takibine davalının vaki itirazının iptali ile takibin devamı ve icra inkar tazminatı talebine ilişkindir.
Kayseri Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği İl Müdürlüğü’nün cevabi yazısı, davalı kooperatif kayıtları, davacının kooperatif üyeliğinden istifasına ilişkin istifanamesi, Kayseri Genel İcra Müdürlüğü’nün … esas sayılı takip dosyasının uyap kayıtları ve tarafların dayandığı tüm deliller toplanmış, bilirkişi incelemesi yaptırılmıştır.
Kayseri Genel İcra Müdürlüğü’nün … esas sayılı takip dosyasında; alacaklının Volkan Yaman, borçlunun S.S. … Yapı Kooperatifi olduğu, 143.675,34-TL toplam alacak üzerinden ilamsız takip başlatıldığı, borçlunun süresinde yaptığı itiraz üzerine takibin durduğu anlaşılmıştır.
Dava başlangıçta Kayseri 4. Asliye Hukuk Mahkemesi’nin … Esas sayılı dosyası üzerinden açılmış, ilgili mahkemece 01/09/2022 tarihinde mahkememize görevsizlik kararı verilmesi üzerine … tarihinde davacı tarafça zorunlu arabuluculuk yoluna başvurulmuş, 16/09/2022 tarihli son tutanak düzenlenmiş, davacı vekilince … tarihli dilekçe ekinde mahkememize sunulmuştur. Mahkememizce kesin süre verilmeden ilgili tutanak dosyaya sunulduğundan arabuluculuk dava şartının yerine getirildiği anlaşılmıştır.
Dosyaya mübrez *** havale tarihli bilirkişi raporunda; davacı taraf davalı kooperatifin üyesi iken Kayseri 7. Noterliğinin*** tarihli … yevmiye numaralı istifanamesi ile üyelikten ayrıldığı, istifanameye ilişkin ihtarnamenin davalıya tebliğine ilişkin bir belge dosyada bulunmadığı, davacı tarafça davalıya noter kanalıyla yapılan bildirimle istifa gerçekleşeceğinden ve davacıya tapu devri yapılmadığı için Kooperatifler Kanunu ve kooperatif ana sözleşmesine göre kooperatifin istifadan kaçınmasının mümkün olmadığı, ana sözleşmenin 15. maddesinde devir dışında ortaklığı sona erenlerin sermaye ve diğer alacaklarının o yılın bilançosuna göre hesaplanarak, bilanço tarihinden itibaren bir ay içinde geri verileceğinin belirtildiği, davacı tarafın davalı kooperatiften 2015 yılında istifa ettiği, 2015 yılı hesaplarının görüşüldüğü genel kurulun 12.06.2016 tarihinde yapıldığı, davacının alacağının 13.07.2016 tarihinde muaccel olduğu, davanın 2022 yılında açıldığı için dava tarihinde alacağın muaccel olduğu, davacının davalı kooperatife 91.351,62-TL ödeme yaptığı rapor ekindeki mizan tablosundan anlaşıldığı, Yargıtay’ın yerleşik kararlarına göre kooperatif üyeliğinden ayrılan üyeye yapılacak çıkma payı ödemesinde ortaklıktan ayrıldığı yıla ilişkin genel gider payının düşülmesi gerekmediği, rapor içinde yaptığı hesaplamaya göre davacı alacağından mahsup edilecek genel gider payı 2.346,00-TL olduğu, bu durumda davacının davalıdan 91.351,62-TL-2.346-TL=89.005,62-TL alacağının hesaplandığı ancak davacının takip tarihindeki talebi 88.978,92-TL olduğu için bu tutara 13.07.2016 tarihinden itibaren yasal faiz işleyeceği, takip tarihi itibariyle davacı alacağına işleyen yasal faiz tutarının 48.335,79-TL olduğu, davacının üyelikten ayrıldığı 2015 yılı hesaplarının görüşüldüğü genel kurulda çıkan üyelere yapılacak ödemelere ilişkin herhangi bir erteleme kararı alınmadığı, kooperatif ana sözleşmesinin 15. maddesinde “ortaklığı sona erenlerin yerine ortak alınması halinde eski ortağın 21. madde uyarınca ödediği gider taksitleri derhal ödenir.” hükmünün yer aldığı, ayrılan ortağın doğrudan üyelik payı yerine yeni ortak alındığına ilişkin bir tespit yapılamadığı, mahkeme tarafından yapılacak araştırma sonucunda davacı üyenin doğrudan üyelik payı yerine yeni ortak alındığının tespit edilmesi halinde davacının çıkma payı alacağının alacağı yeni ortak alınma tarihinde muaccel olacağı, davalı tarafın her ne kadar davacının alacağının zaman aşımına uğradığını belirtmiş ise de davacının alacağının takip tarihi itibariyle zaman aşımına uğramadığı görüş ve kanaatinde olduğunu bildirmiştir.
6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu’nun 146. Maddesine göre “Kanunda aksine bir hüküm bulunmadıkça, her alacak on yıllık zamanaşımına tabidir”. 147. Maddeye göre ise “Aşağıdaki alacaklar için beş yıllık zamanaşımı uygulanır:
1. Kira bedelleri, anapara faizleri ve ücret gibi diğer dönemsel edimler.
2. Otel, motel, pansiyon ve tatil köyü gibi yerlerdeki konaklama bedelleri ile lokanta ve benzeri yerlerdeki yeme içme bedelleri.
3. Küçük sanat işlerinden ve küçük çapta perakende satışlardan doğan alacaklar.
4. Bir ortaklıkta, ortaklık sözleşmesinden doğan ve ortakların birbirleri veya kendileri ile ortaklık arasındaki; bir ortaklığın müdürleri, temsilcileri, denetçileri ile ortaklık veya ortaklar arasındaki alacaklar.
5. Vekâlet, komisyon ve acentalık sözleşmelerinden, ticari simsarlık ücreti alacağı dışında, simsarlık sözleşmesinden doğan alacaklar.
6. Yüklenicinin yükümlülüklerini ağır kusuruyla hiç ya da gereği gibi ifa etmemesi dışında, eser sözleşmesinden doğan alacaklar.”
1163 sayılı Kooperatifler Kanunu”nun Kooperatiften çıkan veya çıkarılan ortaklarla hesaplaşma süresi ve yükümlülük başlıklı 17. Maddesinde, “Kooperatiften çıkan veya çıkarılan ortakların kendilerinin yahut mirasçılarının kooperatif varlığı üzerinde hakları olup olmadığı ve bu hakların nelerden ibaret bulunduğu anasözleşmede gösterilir. Bu haklar, yedek akçeler hariç olmak üzere, ortağın ayrıldığı yıl bilançosuna göre hesaplanır.
Kooperatifin mevcudiyetini tehlikeye düşürecek nitelikteki iade ve ödemeler, ana sözleşmede daha kısa bir süre tespit edilmiş olsa bile genel kurulca üç yılı aşmamak üzere geciktirilebilir. Bu durumda kooperatifin muhik bir tazminat isteme hakkı saklıdır. Çıkan veya çıkarılan ortaklar ile mirasçılarının alacak ve hakları bunları istiyebilecekleri günden başlıyarak beş yıl geçmekle zamanaşımına uğrar.” düzenlemesi yer almaktadır.
Taraf iddia ve savunmaları, yapılan yargılama, alınan bilirkişi raporu ile az yukarıda anılan kanun maddesi ve tüm dosya kapsamı nazara alındığında; davacının davalı kooperatifin üyesi iken 28/09/2015 tarihli, … yevmiye numaralı istifanamesi ile kooperatif üyeliğinden çıktığı, 2015 yılına dair faaliyetlerin 12/06/2016 tarihinde görüşüldüğü, bu genel kurul tarihinden 1 ay sonraki tarih olan 13/07/2016 tarihinde davacı alacağının muaccel olduğu anlaşılmıştır.
Öte yandan mahkememizin … Karar sayılı kararı ile davalı kooperatifin iflasının 13/04/2015 tarihi itibari ile 1 yıl süreyle ertelenmesine karar verildiği, bu sürenin son gününün 13/04/2016 tarihine isabet ettiği, ancak davacı alacağının 13/07/2016 tarihinde muaccel olduğu az yukarıda açıklandığından bu kararda belirtilen iflas erteleme süresi içerisinde alacak henüz muaccel olmadığından zamanaşımına bir etkisinin olmadığı, mahkememizin *** Karar sayılı kararı ile 24/09/2018 tarihi itibari ile iflas erteleme süresinin 1 yıl süre ile uzatılmasına karar verildiği, bu karardan dolayı normalde 5 yıllık zamanaşımı süresi 13/07/2021 tarihinde dolacak iken sürenin 13/07/2022 tarihine dek uzadığı, Kayseri Genel İcra Dairesi’nin … esas sayılı icra takibinin ise 26/07/2022 tarihinde başlatıldığı, alacağın dayanağının kooperatif ile üyesi arasındaki bir alacak olması nedeniyle TBK 147/4 maddesi ile Kooperatifler Kanunu 17/2 maddeleri kapsamında 5 yıllık zamanaşımı süresine tabi olduğu, davalı vekilinin süresinde sunmuş olduğu cevap dilekçesinde zamanaşımı definde bulunduğu, görüldüğü üzere yukarıda bahsedilen kanun maddeleri uyarınca davacı alacağının 5 yıllık zaman aşımına uğradığı kanaatine varılmakla davacının davasının zaman aşımı nedeniyle reddine ilişkin aşağıdaki hüküm kurulmuştur.
H Ü K Ü M : Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere;
1-DAVANIN ZAMAN AŞIMI NEDENİYLE REDDİNE,
2-492 sayılı Harçlar Kanunu’na ekli (1) sayılı tarife gereğince alınması gerekli 269,85-TL ilam harcının, dava açılışı sırasında tahsil edilen 1.735,24-TL peşin harçtan mahsubuna, artan 1.465,39-TL’nin karar kesinleştiğinde ve talep halinde yatıran davacıya iadesine,
3-6325 sayılı Hukuk Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk Kanunu 18/A-13. maddesi uyarınca ve Arabuluculuk Kanunu Yönetmeliği Tarife hükümleri uyarınca Adalet Bakanlığı bütçesinden ödenen 1.560,00-TL arabuluculuk ücretinin davacıdan alınarak hazineye gelir kaydına,
4-Davacı tarafın yaptığı yargılama giderlerinin üzerinde bırakılmasına,
5-6100 sayılı HMK 120 ve 333. maddeleri gereğince taraflarca yatırılan gider avansının kalan kısmının kararın kesinleşmesi halinde tarafça numarası bildirilen veya bildirilecek hesaba, hesap numarası bildirilmediği takdirde adreslerine ödemeli olarak re’sen gönderilmesine,
6-Karar tarihinde yürürlükte bulunan AAÜT hükümleri uyarınca 22.988,05-TL vekalet ücretinin davacıdan alınarak kendisini vekille temsil eden davalıya ödenmesine,
Dair, taraf vekillerinin yüzlerine karşı gerekçeli kararın tebliğ tarihinden itibaren yasal iki haftalık süresi içerisinde Kayseri Bölge Adliye Mahkemesi’nde istinaf kanun yolu açık olmak üzere verilen karar açıkca okunup usulen anlatıldı. 22/11/2023

Katip ***
e-imzalı

Hakim ***
e-imzalı