Emsal Mahkeme Kararı Kayseri 1. Asliye Ticaret Mahkemesi 2022/742 E. 2023/1076 K. 29.11.2023 T.

Görüntülediğiniz mahkeme kararı kesinleşmiş bir karardır.

T.C. KAYSERİ 1. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ Esas-Karar No: *** Esas – ***
T.C.
KAYSERİ
1. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
TÜRK MİLLETİ ADINA GEREKÇELİ KARAR

ESAS NO : ***
KARAR NO : ***

HAKİM : ***
KATİP : ***

DAVACI : ***
VEKİLİ : Av.
DAVALI : 1-*** – Kocasinan/ KAYSERİ
VEKİLİ : Av.
DAVALI : 2- ***
DAVA : Tazminat (Rücuen Tazminat)
DAVA TARİHİ : ***
KARAR TARİHİ : ***
KARAR YAZIM TARİHİ : ***

Mahkememize açılan Tazminat (Rücuen Tazminat) davasının yapılan yargılaması sonucunda;
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
DAVA : Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; davalılar ile müvekkili firma arasında ihale üzerine akdedilen sözleşme gereği hizmet alımı gerçekleştirildiğini, ihale gereği yüklenici firmaların hizmeti yerine getirmek adına dava dışı … isimli işçiyi çalıştırdığını, işçilerin, yüklenici firma işçisi olmasına rağmen müvekkili firmanın işçiye karşı ihale eden konumunda olduğundan dolayı davaların müvekkili firmaya karşı açıldığını ve müvekkili aleyhine hüküm tesis edildiğini, ilamların icraya konu olduğunu ve icra tehdidi altında müvekkili firmanın işçilik alacakları ve ferilerini ödemek durumunda kaldığını, müvekkili firmanın bağımsız tüzel kişiliği bulunan bir belediye şirketi olduğunu ve bu sebeple Kamu İhale Kanunu ve tebliğleri kapsamında ihalelerini gerçekleştirdiğini, buna göre davalıların sözleşme, ihale şartnameleri ve tebliğdeki hususları ve şartları bilerek ve kabul ederek ihaleye katıldığını ve hizmeti gerçekleştirdiklerini, Kayseri 2. İş Mahkemesi’nin … karar sayılı ilamı gereği müvekkili firma tarafından Kayseri Genel İcra Müdürlüğü’nün … esas sayılı dosyasına asıl alacak ferileri olmak üzere toplam 18.321,63-TL’nin ödeme yapıldığından bahisle fazlaya dair talep ve dava hakları saklı kalmak kaydı ile müvekkili firma tarafından icra dairesine ödenen 18.321,63-TL’nin ödeme tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte tahsilde mükerrerlik olmamak kaydıyla davalıların sorumlu olduğu miktarların tespit edilmesi suretiyle müştereken ve müteselsilen rücuen tahsiline, yargılama giderlerinin davalılar üzerinde bırakılmasına karar verilmesini dava ve talep etmiştir.
CEVAP : Davalı … Taahhüt A.Ş. vekili dosyaya sunduğu cevap dilekçesinde; somut uyuşmazlığın hizmet işine dair eser sözleşmesi ilişkisinden kaynaklandığını ve bu işin ihalesinin de kamu hizmetinin yürütülmesi amacıyla gerçekleştirildiğini, bu tip davalarda görevli mahkemenin asliye hukuk mahkemesi olduğunu, görevsizlik kararı verilerek dosyanın asliye hukuk mahkemelerine gönderilmesini, taraflar arasında akdedilen ”taşeronluk – eser”’ sözleşmesi gereği davacı tarafça ödenen işçilik alacaklarının rücuen tahsilinin mümkün olmadığını, asıl işverenin de bu işçilerin işçilik hak ve alacaklarından alt işveren ile birlikte sorumlu olduğunu, müvekkili şirket yönünden davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
Davalı … Temizlik Turizm Gıda Araç Kiralama Bilgisayar Otomasyon İnş. San. Ve Tic. Ltd. Şti.’ye usulüne uygun dava dilekçesi, tensip tutanağı, duruşma gün ve saatini bildiren davetiye tebliğ edilmesine rağmen, duruşmalara katılmamış, süresinde cevap dilekçesi sunmamış, yargılama yokluğunda yapılıp bitirilmiştir.
YARGILAMA VE GEREKÇE:
6102 sayılı Türk Ticaret Kanunun 4/1-a maddesine göre davaya bakmaya Mahkememiz görevlidir.
6545 sayılı yasanın 45/3. maddesi uyarınca yargılama Tek Hakim tarafından yürütülmüş ve sonuçlandırılmıştır.
Mahkememizde açılan ve sonuçlanan davada 7251 sayılı kanunla değişik 6102 Türk Ticaret Kanununun 4/2. maddesi uyarınca basit yargılama usulü uygulanmıştır.
Dava şartı arabuluculuk faaaliyeti kapsamında taraflar görüşmüş ancak anlaşmaya varamamışlardır.
Dava, davacı iş sahibi tarafından dava dışı işçiye ödenen işçilik alacağının davalı yüklenicilerden tahsili talebine yönelik rücuen tazminat istemine ilişkindir.
Hizmet alım sözleşmeleri; ihale şartları ile belirlenen işin sözleşmede kararlaştırılan bedel ile yapılmasının üstlenildiği sözleşmelerdir. Bu sözleşme türünde yüklenicinin edimi, hizmetin kendi işçisi ile yerine getirilmesi, işverenin edimi ise sözleşme bedelinin ödenmesidir. Sözleşme kapsamında yapılması gereken iş yüklenici işçisi tarafından yerine getirilecektir. İş akdinin yüklenici ile işçi arasında yapıldığı hususu ihtilaflı değildir. SGK kayıtları da bu hususu doğrulamaktadır. Hizmet alımı tip sözleşmelerinde işverenin, yüklenici tarafından çalıştırılan işçinin ücretinin ödenmesi, sosyal haklarının takibi gibi denetim dışında işçiye karşı bir sorumluluğu yoktur. İşveren ile yüklenicinin İş Kanunu’na göre işçiye karşı müteselsilen sorumlu olmasına rağmen rücu ilişkisinde taraflar arasında imzalanan sözleşmenin uygulanması sözleşme hukukunun en temel ilkelerindendir.
İşçilik alacakları işveren tarafından ödenen işçinin; yüklenici işçisi olması, sözleşme ücretine işçinin ücret ve sosyal haklarının dahil olması, işverenin işçilik alacaklarından sorumlu olacağına dair sözleşmede bir hüküm bulunmaması hususları nazara alındığında davacı işverenin işçiyi çalıştıran yüklenicilerden ödediği bedeli ve ferilerinin tamamını talep etme hakkı bulunduğunun kabulü gerekir.
Hizmet alım ihaleleri aynı yüklenici tarafından alındığı gibi, değişik yükleniciler tarafından da alınabilmektedir. Bu halde işyeri devri suretiyle işçiler yeni yükleniciye devredildiği için hizmet akitleri kesintiye uğramadan devam etmekte ve işçilik alacakları da bu doğrultuda hesaplanmaktadır.
İşçiye ödenen kıdem tazminatı iş sözleşmesinin feshedildiği tarihteki giydirilmiş ücret üzerinden hesaplanmakta olup, bu kıdem tazminatının tamamından işçiyi çalıştırdıkları dönemle orantılı olarak yükleniciler işverene karşı sorumludurlar.
Yıllık izinler kullanılmadığı taktirde iş sözleşmesinin feshi ile ücrete dönüşmektedir. Sözleşmeyi feshedenin son yüklenici olduğu ve yıllık izinlerinde bu fesih ile ücrete dönüştüğü göz önüne alındığında yıllık izin ücretinden son yüklenici sorumlu olacaktır.
İhbar tazminatından son işveren sorumludur. Bunların dışında hafta tatil ücreti, ücret alacağı, fazla mesai ücreti gibi işçiye ödenen tazminatlardan yükleniciler işverene karşı işçiyi çalıştırdıkları dönemle sınırlı olarak sorumlu olacaklardır.
İşveren tarafından bu ödemelerin ferileri mahiyetinde yapılan ödemeler de ayrı esasla yüklenicilerden tahsil edilebilecektir.
Yükleniciler aleyhine açılan rücu davalarında ayrı sözleşmelerle hizmet ifa eden yükleniciler mecburi dava arkadaşı olmadığı gibi borçtan müteselsilen sorumlu olacaklarına ilişkin kanun hükmü veya sözleşme bulunmamaktadır. Bu nedenle alacak davalarında her davalı aleyhine ayrı tahsil hükmü kurulmalıdır. Davanın itirazın iptali şeklinde açılmış olması durumunda ise takibin hangi davalı açısından hangi miktarla devam edeceği ayrı ayrı belirlenmelidir.
Öte yandan davalı iş verenin dava açılmadan önce temerrüde düşmediği, açılan rücuen tazminat davasıyla temerrüde düştüğü göz önünde bulundurulmalıdır. (23. Hukuk Dairesi *** Karar)
Davalı yüklenici tacir olup, 6102 sayılı TTK’nın 19/2. maddesi gereğince taraflardan biri için ticari iş niteliğinde olan sözleşmeler, kanunda aksine hüküm yoksa diğer taraf için de ticari iş sayılmaktadır. Ticari işlerde 3095 sayılı Yasa’nın 2/2. maddesine göre avans oranında faiz istenebilecektir. (Yargıtay 6. Hukuk Dairesi *** Karar)
Bu durumda davalı yüklenicinin son işveren olması nedeniyle yukarıda belirlenen ilkeler çerçevesinde son iş verenin ihbar tazminatı alacağının fer’ileri ile birlikte tamamından sorumlu olduğu, kıdem tazminatından ve fer’ilerinden ise ödeme yapılan dava dışı işçilerin davalı yüklenici-son işverende çalıştıkları dönem için bu işverende geçirdikleri çalışma süreleri ile orantılı olarak sorumlu olacağı anlaşılmıştır. (Kayseri BAM 6. HD *** Karar)
Kayseri 2. İş Mahkemesi’nin … karar sayılı dosyası, Kayseri Genel İcra Dairesi’nin … esas sayılı takip dosyasının uyap kayıtları, dava dışı işçinin SGK kayıtları, dava dışı işçinin iş alımına ilişkin sözleşme ve şartnameler ile tarafların dayandığı tüm deliller toplanmış, bilirkişiden ayrıntılı rapor alınmıştır.
Kayseri 2. İş Mahkemesi’nin … karar sayılı dosyasında; davacının …, davalının … Turizm … A.Ş. olduğu;
“Davanın KABULÜ ile,
1-Hesaplanan brüt 7.393,01-TL kıdem tazminatının akdin fesih tarihi olan 01/04/2018 tarihinden itibaren bankalarca mevduata uygulanan en yüksek faiziyle birlikte davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
2-Hesaplanan brüt 25,00-TL ihbar tazminatının dava tarihi olan 19/10/2018 tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
3-Hesaplanan brüt 1.488,30-TL yıllık ücretli izin alacağının 25,00-TL’sinin dava tarihi olan 19/10/2018, kalan kısmının ıslah tarihi olan 10/09/2019 tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
4-Hesaplanan brüt 789,33-TL fazla mesai alacağının 25,00-TL’sinin dava tarihi olan 19/10/2018, kalan kısmının ıslah tarihi olan 10/09/2019 tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalıdan alınarak davacıya verilmesine,” karar verildiği, bu karara istinaden Kayseri Genel İcra Dairesi’nin … esas sayılı dosyası ile takip başlatıldığı görülmüştür.
12/04/2023 havale tarihli bilirkişi raporunda; dosyada yer alan belgeler doğrultusunda davacının talep ettiği kalemler yönünden;
¸
Davacının talep konularının sübutu ve hukuki değerlendirmesi mahkemeye ait olmak üzere tabloda görüldüğü şekilde hesaplama yaptığını bildirmiştir.
Tarafların rapora yaptığı itirazlar neticesinde alınan 13/07/2023 havale tarihli bilirkişi ek raporunda;
1-Sorumluluğun 1/2 oranında dağılımının kabulü halinde;
a.Kıdem tazminatı toplamı olan 9.210,00-TL’nin yarısı 4.605,00-TL’den alt işverenlerin sorumlu olduğu, davalı … Taahhüt A.Ş. 2.059,08-TL’den, dava dışı … Ltd. Şti. 2.545.92-TL’den sorumlu olacağı,
b.İhbar tazminatı toplamı olan 27,41-TL’nin yarısı olan 13,71-TL’den en son işveren davalı … Taahhüt A.Ş.’nin sorumlu olacağı,
c.Yıllık izin ücreti toplamı olan 1.100,80-TL’nin yarısı olan 550,40-TL’den en son işveren davalı … Taahhüt A.Ş.’nin sorumlu olacağı,
d.Fazla mesai alacağı toplamı olan 595,14-TL’den, son işveren zamanında fazla mesai yapılması ve ücrete hak kazanılması nedeniyle en son işveren davalı … Taahhüt A.Ş.’nin 1/2 oranında 297,57-TL’den iç ilişkide sorumlu olacağı,
e.Yargılama giderleri toplamı olan 7.388,29-TL’nin yarısı olan 3.694,15-TL’den alt işverenlerden davalı … Taahhüt A.Ş.’nin 1.651,80-TL, dava dışı … Ltd. Şti. 2.042,34-TL’den sorumlu olacağı,
2-Sorumluluğun tamamının rücu edilebileceğinin kabulü halinde işverenlerden davalı … Taahhüt A.Ş.’nin;
a.Kıdem tazminatı toplamı olan 9.210,00-TL’nin davalının kendi dönemine isabet eden 4.118,16-TL’den,
b.İhbar tazminatı toplamı olan 27,41-TL’nin tamamından,
c.Yıllık izin ücreti toplamı olan 1.100,80-TL’nin tamamından,
d.Fazla mesai alacağı toplamı olan 595,14-TL’nin tamamından,
e.Yargılama giderleri toplamı olan 7.388,29-TL’nin kendi dönemiyle sınırlı olması nedeniyle 3.303,60-TL’den sorumlu olacağı görüş ve kanaatinde olduğunu bildirmiştir.
Tüm dosya kapsamı birlikte değerlendirildiğinde; dosyada mevcut sözleşme ve şartnamelerde davacının işçilik alacaklarından sorumlu olacağına ilişkin bir hüküm bulunmadığı, bu nedenle güncel Yargıtay içtihatlarına göre dava dışı işçilere ödenen kıdem ve fazla mesai tazminatlarından alt yüklenici olan davalıların sorumlu olacağı, davacının ödediği kısmı da rücu edebileceği, Kayseri 2. İş Mahkemesi’nin kesinleşen … Esas sayılı dosyasında davalılara davanın ihbar olunduğu görülmekle alınan raporlar kendilerini de bağlayacağından yeniden rapor alınması gerekmediği, yalnızca davacı tarafından işçiye ödenen tazminattan hangi davalının ne kadarlık kısmından sorumlu olacağı yönünde bilirkişi raporu alınması gerektiği, bu doğrultuda bilirkişi tarafından düzenlenen 12/04/2023 tarihli kök raporun usul ve yasaya uygun olduğu, her ne kadar ödeme tarihleri dikkate alınarak yeniden rapor hazırlanmak üzere dosya bilirkişiye tevdi edilmiş ve 13/07/2023 tarihli ek rapor düzenlenmiş ise de yukarıda bahsedildiği üzere davalıların bu davadan davanın açılmasından önce haberdar olmadıkları ve temerrüde düşürülmedikleri nazara alınarak faiz dava tarihinden itibaren başlatılmış, bu yönüyle ek rapora göre hüküm kurulmayıp davalıların lehine olan dava tarihinden itibaren faiz başlatıldığından ek raporun davalılara tebliğine de gerek görülmemiş ve kök raporda hesaplanan miktarlar üzerinden aşağıdaki hüküm fıkrasının tesisi uygun görülmüştür.
H Ü K Ü M : Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere;
1-9.176,52-TL rücuen tazminatın dava tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalı … Temizlik Turizm Gıda Araç Kiralama Bilgisayar Otomasyon İnş. San. ve Tic. Ltd. Şti.’den tahsili ile davacıya ödenmesine,
2-9.145,11-TL rücuen tazminatın dava tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalı … Taahhüt Anonim Şirketi’nden tahsili ile davacıya ödenmesine,
3-492 sayılı Harçlar Kanunu’na ekli (1) sayılı tarife gereğince alınması gerekli 1.251,55-TL ilam harcından, dava açılışı sırasında tahsil edilen 312,89-TL peşin harcın mahsubuna, bakiye 938,66-TL harcın; 470,13-TL’lik kısmının davalı … Temizlik Turizm Gıda Araç Kiralama Bilgisayar Otomasyon İnş. San. Ve. Tic. Ltd. Şti’nden alınarak, 468,53-TL’lik kısmının davalı … Taahhüt Anonim Şirketi’nden alınarak hazineye gelir kaydına,
4-6325 sayılı Hukuk Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk Kanunu 18/A-13. maddesi uyarınca ve Arabuluculuk Kanunu Yönetmeliği Tarife hükümleri uyarınca Adalet Bakanlığı bütçesinden ödenen 1.600,00-TL arabuluculuk ücretinin; 801,37-TL’lik kısmının … Temizlik Turizm Gıda Araç Kiralama Bilgisayar Otomasyon İnş. San. Ve. Tic. Ltd. Şti’den alınarak, 798,63-TL’lik kısmının davalı … Taahhüt Anonim Şirketi’nden alınarak hazineye gelir kaydına,
5-Davacı tarafın yaptığı 80,70-TL başvurma harcı, 312,89-TL peşin harç, 1.250,00-TL bilirkişi ücreti, 443,00,00-TL posta ücreti olmak üzere toplam 2.086,59-TL yargılama giderinin; 1.045,08-TL’lik kısmının … Temizlik Turizm Gıda Araç Kiralama Bilgisayar Otomasyon İnş. San. Ve. Tic. Ltd. Şti’den alınarak, 1.041,51-TL’lik kısmının davalı … Taahhüt Anonim Şirketi’nden alınarak davacıya verilmesine,
6-6100 sayılı HMK 120 ve 333. maddeleri gereğince taraflarca yatırılan gider avansının kalan kısmının kararın kesinleşmesi halinde tarafça numarası bildirilen veya bildirilecek hesaba, hesap numarası bildirilmediği takdirde adreslerine ödemeli olarak re’sen gönderilmesine,
7-Karar tarihinde yürürlükte bulunan AAÜT’nin 13/2. maddesi uyarınca 17.900,00-TL vekalet ücretinin; 8.965,34-TL’lik kısmının davalı … Temizlik Turizm Gıda Araç Kiralama Bilgisayar Otomasyon İnş. San. Ve. Tic. Ltd. Şti.’den alınarak, 8.934,66-TL’lik kısmının davalı … Taahhüt Anonim Şirketi’nden alınarak kendisini vekille temsil eden davacıya ödenmesine,
Dair, davacı vekilinin yüzüne karşı davalı tarafın yokluğunda HMK’nun 341/2. maddesi uyarınca miktar itibariyle kesin olmak üzere verilen karar açıkca okunup usulen anlatıldı. 29/11/2023

Katip ***
e-imzalı

Hakim ***
e-imzalı