Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C. KAYSERİ 1. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
T.C.
KAYSERİ
1. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
TÜRK MİLLETİ ADINA
GEREKÇELİ KARAR
ESAS NO : …
KARAR NO : …

HAKİM : …
KATİP : …

DAVACI : …
VEKİLİ : Av. …
DAVALI : …
VEKİLİ : Av. …

DAVA : Kooperatif Üyeliğinden İhraç Kararının İptali
DAVA TARİHİ : …
KARAR TARİHİ : …
GEREKÇELİ KARARIN
YAZILDIĞI TARİH : 11/02/2023

Mahkememizde görülmekte olan kooperatif üyeliğinden ihraç kararının iptali davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
DAVA : Davacı dava dilekçesinde özetle; müvekkilinin davalı S.S. … Taşıyıcılar Kooperatifi’nin üyesi olduğunu, ancak davalı S.S. … Kooperatifi Yönetim Kurulu’nun … tarih ve … karar nolu kararı ile müvekkilinin kooperatif üyeliğinin iptal edilmesine oy birliği ile karar verdiğini, ilgili yazıyı müvekkilinin harici olarak … tarihinde öğrendiğini, 3 aylık hak düşürücü süre içerisinde işbu davayı açtıklarını, ilgili yazının müvekkilinin ikametgah adresine usulüne uygun bir şekilde tebliğ edilmediğini, müvekkili aleyhine davalı kooperatifin yönetim kurulunca alınmış olan kararın hem gerekçe yönünden hem de tebliğinin şekli yönünden hukuka aykırı olduğunu belirterek bu nedenlerden dolayı davalı kooperatif yönetim kurulunun … tarihli ve … numaralı kararı ile müvekkilinin üyelikten ihracına ilişkin kararının iptalini yargılama giderleriyle avukatlık ücretinin davalı kooperatife yükletilmesine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
CEVAP: Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle, yapılan ihraç işleminin usul ve yasaya uygun olduğunu, her ne kadar dava dilekçesinde üyelikten çıkarma kararının sadece genel kurul kararı ile verilebileceği belirtilmişse de; 1163 sayılı Kooperatifler Kanunu’nun ortaklıktan çıkarılma esasları ve itirazlarını düzenleyen 16. maddesinde; “Kooperatif ortaklığından çıkarılmayı gerektiren sebepler anasözleşmede açıkça gösterilir. Ortaklar anasözleşmede açıkça gösterilmeyen sebeplerle ortaklıktan çıkarılamazlar. Ortaklıktan çıkarılmaya yönetim kurulunun teklifi ile genel kurulca karar verilir. Anasözleşme, çıkarılanın genel kurula başvurma hakkı saklı kalmak üzere, bu hususta yönetim kurulunu da yetkili kılabilir.”denilerek anasözleşme ile yönetim kuruluna da ortaklıktan çıkarma yetkisinin verilebileceğinin belirtildiğini, kooperatif anasözleşmesinin ortaklıktan çıkarmayı düzenleyen 14. maddesinde “Durumları aşağıda gösterilen hallere uyanlar yönetim kurulu kararı ile ortaklıktan çıkarılır. 1- 10 ncu maddede yazılı ortaklık şartlarını kaybedenler, …”denilerek kooperatif ortaklık şartlarını kaybedenlerin ortaklıktan yönetim kurulu kararı ile çıkarılacağının belirtildiğini, müvekkili kooperatifin de, davacının anasözleşmenin 10. maddesindeki şartları yerine getirmesi için yönetim kurulu kararı alarak, davacının daha önce kooperatife bildirmiş olduğu adresine Develi Noterliği’nin … tarihli ve … yevmiye numaralı ihtarnamesi ile tebligat gönderdiğini, müvekkili kooperatifin, davacıdan üyelik şartlarını taşıyıp taşımadığına ilişkin bir kısım evrakları teslim etmesi için karar alınarak davacıya … tarihinde tebliğ edildiğini ve … tarihine kadar beklenerek davacıdan herhangi bir bilgi ve belge gelememesi üzerine üyelikten çıkarma kararı verildiğini, müvekkili kooperatif tarafından davacının kooperatif ortaklığından çıkarılmasına ilişkin alınan karar usul ve yasaya uygun olduğunu belirterek davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
DELİLLER: Mahkememizce taraf teşkili sağlanmış davanın taraflarına delillerini ibraz etme olanağı tanınmış uyuşmazlığın çözümü için gereken bütün deliller toplanmıştır.
Davacı tarafça davalı kooperatif ana sözleşmesine, yerleşim yeri ve adres belgesine, nüfus kayıtlarına, vergi levhasına, kooperatif yönetim kurulunun … tarihli ve … nolu kararına, adli sicil kayıtlarına, noterlik araç kiralama sözleşmesine, mesleki faaliyet belgesine ve bilirkişi incelemesine delil olarak dayanılmıştır.
Davalı tarafça davacının üyelik dosyasına, davalı kooperatif ana sözleşmesine, kooperatif yönetim kurulunun … tarihli ve … nolu kararına ve bilirkişi incelemesine delil olarak dayanılmıştır.
Taraflarca delil olarak dayanılan bir kısım belgeler dilekçeleri ekinde dava dosyasına sunulmuştur.
Davalı kooperatife müzekkere yazılarak; davacı ortağın üyelik dosyası örneğinin örneğinin, … tarihli ve … numaralı Kooperatif Yönetim Kurulu Kararının örneğinin gönderilmesi, davacı hakkında ihraç öncesi 1. ve 2. ihtarname çıkartılıp çıkartılmadığı, çıkartılmış ise tebliğ ile birlikte ihtarname örneklerinin ve yine ihraç kararının davacıya tebliğ edilmiş ise tebliğ ile birlikte ilgili tüm bilgi ve belgelerden onaylı örneklerinin, Develi Noterliği’nin … tarihli ve … yevmiye sayılı ihtarnamesinin muhataba tebliğ edildiğine ilişkin tebligat mazbatası ile birlikte örneğinin gönderilmesinin, kooperatif defter ve kayıtlarının bilirkişi incelemesi yaptırılmak üzere mahkememize sunulmasının, kooperatifin tadilatlarıyla birlikte anasözleşmesinin ve tüm genel kurul kararlarının birer örneği istenilmiştir. … tarihli dilekçe ekinde davalı vekilince müzekkeremizde istenilen belgelerin sunulduğu görüldü.
Türkiye Noterler Birliği’ne müzekkere yazılarak … plakalı aracın … tarihi itibarı ile ve halen kayıt malikini gösterir trafik kayıt örneği istenilmiştir. … tarihli yazı ile bu müzekkeremize cevap verilmiştir.
Develi Ticaret Sicil Müdürlüğü’ne müzekkere yazılarak davalı Sınırlı Sorumlu … Taşıyıcılar Kooperatifi’nin tadilatlarıyla birlikte anasözleşmesinin ve tüm genel kurul kararlarının birer örneğinin gönderilmesi ve ayrıca bu kooperatifin kayıtlı güncel adresinin bildirilmesi istenilmiştir. … tarihli yazı ile müzekkeremize cevap verilmiştir.
Davacının adli sicil bürosuna müzekkere yazılarak davacının adli sicil kayıt örneği dosya arasına alınmıştır.
Davacının Uyap sistemi üzerinden nüfus kayıt örneği alınarak dosya arasına eklenmiştir.

DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ, YARGILAMA VE GEREKÇE: Dava, davacının üyelikten ihracına dair davalı kooperatif yönetim kurulunca verilmiş kararın iptaline ilişkindir.
6102 sayılı Türk Ticaret Kanunun 4/1-a maddesine göre davaya bakmaya mahkememiz görevlidir. Zira Koperatifler Kanunu’nun 99. maddesine göre ihtilaf ticari niteliktedir.
6545 sayılı yasanın 45/3. maddesi uyarınca yargılama tek hakim tarafından yürütülmüş ve sonuçlandırılmıştır.
Mahkememizde açılan ve sonuçlanan davada davanın niteliği gereği 7251 sayılı kanunla değişik 6102 Türk Ticaret Kanunu’nun 4/2. maddesi uyarınca basit yargılama usulü uygulanmıştır.
Davacının davalı kooperatifinin üyesi iken davalı kooperatif yönetim kurulu kararı ile üyelikten ihraç edildiği tarafların kabulündedir.
Taraflar arasında uyuşmazlık; davacının kooperatif üyeliğinden ihracına ilişkin davalı kooperatif yönetim kurulunun … tarihli ve … sayılı yönetim kurulu kararının kanuna ve anasözleşmeye uygun olup olmadığı ve bu kararın iptalinin gerekip gerekmediği noktasında toplanmaktadır.
1163 sayılı Kooperatifler Kanunu’nun 16. maddesinde; “Kooperatif ortaklığından çıkarılmayı gerektiren sebepler anasözleşmede açıkça gösterilir. Ortaklar ana sözleşmede açıkça gösterilmeyen sebeplerle ortaklıktan çıkarılamazlar. Ortaklıktan çıkarılmaya yönetim kurulunun teklifi ile genel kurulca karar verilir. Anasözleşme, çıkarılanın genel kurula başvurma hakkı saklı kalmak üzere, bu hususta yönetim kurulunu da yetkili kılabilir. Çıkarılma kararı gerekçeli olarak tutanağa geçirileceği gibi, ortaklar defterine de yazılır. Kararın onaylı örneği, çıkarılan ortağa tebliğ edilmek üzere, on gün içinde notere tevdi edilir. Bu ortak tebliğ tarihinden itibaren üç ay içinde itiraz davası açabilir. Tebliğ edilen karar, yönetim kurulunca verilmiş ise ortak, üç aylık süre içinde genel kurula da itiraz edebilir. Bu itiraz, ilk toplanacak genel kurula sunulmak üzere, yönetim kuruluna noter aracılığı ile tebliğ ettirilecek bir yazı ile yapılır. Genel kurula itiraz edildiği takdirde, yönetim kurulunun çıkarma kararı aleyhine itiraz davası açılamaz. İtiraz üzerine genel kurulca verilecek karara karşı itiraz davası hakkı saklıdır. Üç aylık süre içinde, genel kurula veya mahkemeye başvurmak suretiyle itiraz edilmiyen çıkarılma kararları kesinleşir.” şeklinde düzenleme bulunmaktadır.
Ortakların ödev ve sorumluluklarını düzenleyen 1163 sayılı Kooperatifler Kanunu’nun 27. maddesi gereğince, ortakların yüklendikleri paylar için ödeyebilecekleri para tutarını anasözleşme belirtir. Kooperatif, sermaye yüklemlerinde borçlu veya sair ödemelerle yükümlü bulunan ortaklarından elden yazılı olarak veya taahhütlü mektupla, bu husus mümkün olmazsa ilanla ve münasip bir süre belirterek yükümlerini yerine getirmelerini ister. İlk isteğe uymayan ve ikinci istemeden sonra da bir ay içinde yükümlerini yerine getirmeyenlerin ortaklığı kendiliğinden düşer. Ortaklığın düşmesi alakalının, anasözleşme veya diğer suretlerle doğmuş borçlarının yok olmasını gerektirmez.
Davalı kooperatif ana sözleşmesinin ortaklıktan çıkarmayı düzenleyen 14. maddesi şu şekildedir: “Durumları aşağıda gösterilen hallere uyanlar yönetim kurulu kararı ile ortaklıktan çıkarılır.
1-10’uncu maddede yazılı ortaklık şartlarını kaybedenler.
2-Parasal yükümlülüklerini 30 gün geciktirmeleri üzerine, yönetim kurulunca noter aracılığı ile yapılacak ihtarı takip eden 1 ay içinde bu yükümlülüklerini yerine getirmeyenler,
3-Kooperatifin para, mal ve belgeleri üzerinde işledikleri suçlardan dolayı mahkum olanlar,
Çıkarma kararı gerekçeli olarak yönetim kurulu karar defteri ile ortaklar defterine kaydedilir. Kararın onaylı örneği, çıkarılarak ortağa tebliğ edilmek üzere 10 gün içinde notere tevdi edilir. Ortak, çıkarma kararının tebliği tarihinden itibaren 3 ay içinde itiraz davası açabilir veya genel kurula itiraz edebilir. Bu itiraz, ilk toplanacak genel kurula sunulmak üzere yönetim kuruluna noter aracılığı ile tebliğ ettirilecek bir yazı ile yapılır. Genel kurula itiraz edildiği takdirde, yönetim kurulunun çıkarma kararı aleyhine itiraz davası açılamaz. İtiraz üzerine genel kurulca verilecek karara karşı itiraz davası hakkı saklıdır.
Üç aylık süre içinde genel kurula veya mahkemeye başvurmak sureti ile itiraz edilmeyen çıkarma kararı kesinleşir.
Ortaklar, bu maddede gösterilmeyen sebeplerle ortaklıktan çıkarılamazlar.
Haklarında çıkarma kararı kesinleşmeyen ortakların ortaklık hak ve yükümlülükleri, çıkarma kararı kesinleşinceye kadar devam eder.”
Davalı kooperatif ana sözleşmesinin ortaklık şartlarını düzenleyen 10. maddesi şu şekildedir: “Kooperatife ortak olabilmek için aşağıdaki nitelik ve şartların varlığı gereklidir.
1-Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı olmak,
2-Medeni hakları kullanma ehliyetine sahip gerçek kişi veya 1163 sayılı Kooperatifler Kanunu’nun 9. maddesinde sayılan tüzel kişilerden olmak,
3-Taşıyıcılığı bilfiil meslek edinmiş esnaf olmak,
4-Taşıma komisyonculuğu yapmamak,
5-Kooperatifin amacına uygun bir motorlu aracı bulunmak,
6-Aynı amaçlı başka bir yük taşıma kooperatifine ortak olmamak,
3’üncü bentte öngörülen nitelik, meslekle ilgili kuruluşlar ile vergi dairesinden sağlanacak belgeler ile kanıtlanır.”
1163 sayılı Kooperatifler Kanunu’nun 27. ve davalı kooperatif anasözleşmesinin 14. maddelerinde parasal yükümlülüklerini yerine getirmeyen kooperatif üyelerinin ihracı prosedürü düzenlenmiş olup, bu tür davalarda, mahkemece öncelikle, aidat borcunun ödenmesi için üyeye iki ihtarın gönderilip gönderilmediği ve bu ihtarların usulüne uygun olarak tebliğ edilip edilmediği, borcun ödenmesi için birinci ihtarda 10 gün, ikinci ihtarda 1 aylık sürenin verilip verilmediği, bu süre içerisinde ödememe halinde müeyyidenin ne olduğunun ve ödenmesi istenen borcun miktarının ve neye ilişkin olduğunun açık ve anlaşılır olarak belirtilip belirtilmediği tespit edilmekte, tüm bu aşamalarda bir eksiklik bulunmaması halinde ihtarlarda istenen borcun gerçek borç olup olmadığının belirlenmesi gerekmektedir (Yargıtay 23. HD 24/11/2014 tarihli, 2014/3440 E. 2014/7499 K. sayılı kararı).
Öte yandan, anasözleşmenin 14/1. maddesinde ise, anasözleşmenin 10. maddesindeki şartları kaybedenlerin ortaklıktan ihraç edilebileceğini düzenlemiştir. Bu madde yönünden 10. maddedeki şartları yitirenlerin ortaklıktan ihracından evvel ihtar gönderileceğine ilişkin bir düzenleme yok ise de, Yargıtay … Hukuk Dairesi’nin ve … Hukuk Dairesi’nin yerleşik içtihatlarına göre, davacıya kooperatif amacına uygun motorlu ticari aracı bulunması için makul süre içeren ihtarnamenin gönderilmesi gerekir, zira araç sahibi olunmaması üyenin hemen ortaklık sıfatını kaybetmesi sonucunu doğuracak bir neden olarak kabul edilemez. Ortağın yeniden araç sahibi olmak veya ortaklığı devretme imkanı mümkün bulunduğundan bu konuda ortağa uygun bir süre içerisinde araç sahibi olması yönünde bir ihtar gönderilmesi, bu şartı yerine getirmediği taktirde üyenin ihracına karar verilmesi hayatın olağan akışına, iyi niyet kurallarına ve kooperatifin amacına uygun düşecektir.
Somut olayda, davalı kooperatif yönetim kurulu tarafından davacıya gönderilen Develi Noterliği’nin … tarihli ve … yevmiye sayılı ihtarnamesinde “… anasözleşmenin 10. maddesinin şartların yerine getirilmemesi durumunda yönetim kurulu kararı alınarak üyelik iptal işlemleri başlatılacaktır. Bundan dolayı üyelik şartları ile ilgili gerekli evrakların birer suretini 1 ay içinde kooperatifimize getirmeniz gerekmektedir. …” şeklinde ihtar yazılmıştır. Bu ihtar, davacının gösterilen adreste tanınmadığından bahisle … tarihinde davalı kooperatife bila tebliğ edilmiştir. Davalı kooperatifin yönetim kurulunun … tarihli ve … sayılı kararı ile “Kooperatif üyesi …’ün anasözleşmenin 10. maddesinin şartların yerine getirmesi için … tarihinde Develi Noterliği’nin … numaralı kayıtlı evrakı ile kendisinden üyelik şartları ile ilgili gerekli evrakların birer sureti istenmiştir. Muhatabın kooperatifimize ilgili konuda dönüş yapmaması sebebiyle kooperatif üyeliğinin iptal edilmesine oy birliği ile karar verilmiştir.” şeklindeki kararı ile davacının kooperatif üyeliğinden ihracına karar verilmiştir. Bu karar davacıya … tarihinde tebliğ edilmiş olup eldeki dava ise … tarihinde, yani yasal 3 aylık süre geçmeden açılmıştır.
Bahsi geçen Develi Noterliği’nin … tarihli ve … yevmiye sayılı ihtarnamesi davacıya tebliğ edilememiştir. Diğer yandan dosya içinde bulunan kayıt ve belgelerin incelenmesinde ihraç karar tarihi itibarı ile davacının, kooperatif anasözleşmenin 10. maddesinde öngörülen üyelik şartlarını taşıdığı anlaşılmaktadır. Bu nedenle, usulüne uygun tebliğ edilmeyen ihtarname dayanak yapılarak ihraç kararı verilemeyeceğinden ihraç kararının iptaline ilişkin davanın kabulüne karar verilmesi gerekmiş ve aşağıdaki gibi hüküm kurulmuştur.
HÜKÜM: Yukarıda açıklanan nedenlerle:
1-Davanın KABULÜ ile davacının kooperatif ortaklığından ihracına ilişkin davalı kooperatif yönetim kurulunun … tarihli ve … karar sayılı kararının İPTALİNE,
2-492 sayılı Harçlar Kanunu’na ekli (1) sayılı tarife gereğince alınması gereken 179,90-TL maktu karar ve ilam harcından dava açılırken davacıdan peşin olarak alınan 80,70-TL’nın mahsubu ile bakiye 99,20-TL harcın davalıdan alınarak Hazine’ye gelir kaydına,
3-Davacı tarafından yapılan tebligat gideri 31,00-TL, e-tebligat gideri 26,00-TL ve 1,50-TL KEP gideri olmak üzere toplam 58,50-TL yargılama giderinin davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
4-Davalı tarafından yapılan yargılama gider bulunmadığından bu konuda karar verilmesine yer olmadığına,
5-6100 sayılı HMK’nun 120 ve 333. maddeleri gereğince davacı tarafça yatırılan gider avansının kalan kısmının kararın kesinleşmesi halinde davacı tarafça numarası bildirilen veya bildirilecek hesaba, hesap numarası bildirilmediği takdirde adresine ödemeli olarak re’sen gönderilmesine,
6-Davalı tarafından yatırılan gider avansı bulunmadığından bu konuda karar verilmesine yer olmadığına,
8-Davacı kendisini bir vekil ile temsil ettirdiğinden karar tarihinde yürürlükte bulunan A.A.Ü.T. gereğince hesap ve taktir olunan 9.200,00-TL maktu vekalet ücretinin davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
9-Kararın mahiyeti gereği davalı lehine vekalet ücreti taktirine yer olmadığına,
10-Bölge Adliye ve Adli Yargı İlk Derece Mahkemeleri ile Cumhuriyet Başsavcılıkları İdari ve Yazı İşlerinin Yürütülmesine Dair Yönetmeliğin 203. maddesi uyarınca dosyanın tarih ve işlem sırasına düzenlenip dizi listesine bağlanmasına, Yazı İşleri Müdürü tarafından kontrolü yapıldıktan sonra istinaf incelemesine gönderilmesine veya arşive kaldırılmasına,
Dair, davacı vekilinin yüzüne karşı davalı tarafın yokluğunda gerekçeli kararın tebliğ tarihinden itibaren 2 hafta içinde Kayseri Bölge Adliye Mahkemesi nezdinde istinaf kanun yolu açık olmak üzere verilen karar açıkça okunup usulen anlatıldı.
…

Katip …
E-imzalıdır

Hakim …
E-imzalıdır