Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C. KAYSERİ 1. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ Esas-Karar No: … Esas – …
T.C.
KAYSERİ
1. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
TÜRK MİLLETİ ADINA
GEREKÇELİ KARAR
ESAS NO : …
KARAR NO : …

BAŞKAN : …
KATİP : …

DAVACI : …
VEKİLİ : Av. …
DAVALI : 1- …
VEKİLİ : Av. …
DAVALILAR : 2- …
3- …

DAVA : Tazminat
DAVA TARİHİ : …
KARAR TARİHİ : …
GEREKÇELİ KARARIN
YAZILDIĞI TARİH : 02/04/2023

Mahkememizde görülmekte olan tazminat davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
DAVA : Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; müvekkilinin … tarihinde akşam saat 20:20 sularında, … İlçesi, … Mahallesi, …Caddesi’nde … plaka numaralı aracı ile yolun karşı tarafına geçerken, … plaka numaralı araç ile çarpıştığını, kazanın, … Caddesi ile …Caddesi’nin kesişim noktasında bulunan ada üzerinde yer alan “yol ver” levhasına karşı tarafın uymaması nedeniyle meydana geldiğini, olaydan hemen sonra tutulan kaza tespit tutanağında kazaya ilişkin detaylı bilgi ve tarafların açıklamalarının bulunduğunu, diğer araç sahibi ifadelerinde “kendisine hitap eden yol ver levhasına riayet etmediği” bilgisine açıkça yer vererek kazanın bu nedenle oluştuğunu dile getirdiğini, davalının yapmış olduğu kural ihlali haksız fiil teşkil etmekte olup hukuka aykırı eylemi nedeniyle oluşan zararları gidermekle yükümlü olduğunu, müvekkilinin aracında kaza sebebiyle hasar meydana geldiğini, tadilattan geçmek durumunda kaldığı için tamir masrafı yapıldığını, aracın işlem görmesi ve parça değişimleri nedeniyle değer kaybettiğini, bununla birlikte tamirde geçen süre boyunca araç kullanılamadığından müvekkilinin araç kiralama bedeli alacağı doğduğunu, müvekkilinin alacaklarını kusurlu araç sürücüsünden, KTK kapsamında kusursuz sorumluluğu bulunan araç sahibinden ve aracın sigorta şirketinden müştereken tahsil edebilmek adına arabuluculuk kurumuna başvurmuşsa da sürecin …tarihinde “anlaşamama” ile sonuçlandığını, eldeki maddi tazminat talepli davanın açılması zorunluluğunun oluştuğunu belirterek fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla şimdilik 50,00-TL araç kiralama bedelinin … kaza tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsiline, fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla şimdilik 50,00-TL araç değer kaybının … kaza tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsiline, yargılama giderleri ve vekalet ücretinin davalılar üzerine bırakılmasına karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
CEVAP : Davalı … Sigorta vekili cevap dilekçesinde özetle; davaya bakmaya İstanbul Anadolu Asliye Ticaret Mahkemesi’nin yetkili olduğunu, müvekkili şirket tarafından davacının maddi hasar ödemesi hesaplamalara göre yapıldığını, davacının başkaca hak ve alacağının kalmadığını, müvekkili şirketin yalnızca gerçek zarar ile sorumlu olup kaza tarihinde alınan rapora istinaden davacıya 7.827,12-TL maddi hasar ödemesi yaptığının teminat kapsamında dikkate alınmasını talep ettiklerini belirterek davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
Diğer davalılar … ve …’e usulüne uygun meşruhatlı dava dilekçesi tebliğine rağmen cevap dilekçesi sunulmamışlar, ancak ön inceleme duruşmasına katılmışlar ve duruşmada davanın reddine karar verilmesini talep etmişlerdir.
DELİLLER : Mahkememizce taraf teşkili sağlanmış davanın taraflarına delillerini ibraz etme olanağı tanınmış uyuşmazlığın çözümü için gereken bütün deliller toplanmıştır.
Davacı taraf, trafik kaza tespit tutanağına, sigorta poliçesi ve hasar dosyasına, tamirat faturalarına, fotoğraflara ve bilirkişi incelemesine delil olarak dayanmıştır.
Davalı … Sigorta Anonim Şirketi, sigorta poliçesi ve hasar dosyasına, ödeme dekontuna, Sigorta Bilgi Ve gözetim Merkezi hasar sorgulama kayıtlarına, kasko sigortası hasar sorgulama kayıtlarına, varsa ceza mahkemesi dosyasına ve bilirkişi incelemesine delil olarak dayanmıştır.
Diğer davalılar … ve … tarafından yasal süresi içinde delil bildirilmemiştir.
Türkiye Noterler Birliği’ne müzekkere yazılarak, … ve … plakalı araçların … tarihi itibariyle ve halen kayıt maliklerinin kim olduğunun araştırılarak, ilgili kayıt ve belgelerin gönderilmesi istenilmiştir. … tarihli yazı ile müzekkeremize cevap verilmiştir.
Davalı … Sigorta Anonim Şirketi’ne müzekkere yazılarak, davalı … (T.C. No: …) adına trafikte kayıtlı olan, acente no: …, poliçe no: … sayılı, olay tarihi itibariyle … Sigorta Anonim Şirketi nezdinde ZMMS poliçesi ile sigortalı bulunan … plakalı araç ile davacı … (T.C.No: …)’a ait … plakalı aracın karıştığı … tarihindeki trafik kazası nedeniyle davacının aracının değer kaybı ve araç mahrumiyet (araç kiralama bedeli) zararından bahisle davacı tarafından davadan önce tarafından başvuruda bulunup bulunmadığı, başvuruda bulunmuş ise hangi tarihte bulunduğu, başvuru ile ilgili karar verilip verilmediği, başvurunun akıbeti hususlarının sorulmasına, başvuru tarihini gösterir şekilde başvuruya dair tüm kayıt ve belgelerin, sigorta poliçesinin, hasar dosyasının, varsa ödemeye ilişkin kayıt ve belgelerin ve konu ile ilgili diğer tüm belgelerin okunabilir netlikteki onaylı suretlerinin gönderilmesi istenilmiştir. … tarihli yazı ile müzekkeremize cevap verilmiştir.
Sigorta Bilgi ve Gözetim Merkezi’ne müzekkere yazılarak, … plakalı aracın … tarihini kapsar şekilde aracın hasar kayıtları ve ilgili sigorta şirketi bilgilerinin gönderilmesi istenilmiştir. İstenilen belgeler kurumca gönderilmiştir.
… plakalı aracın işbu davaya konu … tarihli trafik kazasından önce hasar kayıtları varsa bu aracın hasar durumunu gösterir şekilde ekspertiz raporu, servis iş emirleri, faturalar varsa hasar durumunu gösterir fotoğraf ve görüntü kayıtlarının (bunların CD formatında gönderilmesi) ve ilgili diğer hasar dosyası kayıtlarının gönderilmesi için sigorta şirketlerine müzekkereler yazılmasına karar verilmiştir.
… Sigorta Şirketi’ne yazılan müzekkereye … tarihli yazı ile cevap verilmiştir.
Kayseri … Otomotiv Sanayi Ticaret Limited Şirketine yazılan müzekkereye … tarihli yazı ile cevap verilmiştir.
İlgili delillerin toplanmasından sonra HMK’nun 266. maddesi gereğince bilirkişi incelemesi yaptırılmasına, HMK’nun 267. ve 268. maddesi gereğince dava dosyasının re’sen seçilecek bir trafik-makine mühendisi bilirkişiye tevdine, HMK’nun 273. maddesi gereğince iddia, savunma, trafik kaza tespit tutanağı, trafik kayıt örneği, sigorta bilgi ve gözetim merkezinin hasar sorgulama kayıtları, servis bakım ve onarım kayıtları, fatura, fotoğraflar, sigorta poliçesi, hasar dosyalar, ekspertiz raporu ve diğer tüm deliller incelenmek sureti ile; A-… tarihli trafik kazası oluşumundaki kusur durumunun ne olduğu, kim veya kimlerin hangi trafik kurallarını ihlal ettiği, B- Davacıya ait … plakalı aracın … tarihli trafik kazasında hasarlanması nedeni ile bu aracın makul onarım süresinin kaç gün olduğu ve davacının makul onarım süresi içinde aracını kullanamamaktan kaynaklı ikame araç zararının (araç kiralama bedelinin) varsa miktarının kaç TL olduğu, C- Davacıya ait … plakalı aracın markası, modeli, özellikleri, dava konusu … tarihli trafik kazası nedeni ile oluşan hasarları, yapılan onarım işlemleri, aracın kilometresi, hasar sorgulama kayıtları ile diğer deliller dikkate alınarak kaza tarihi olan … tarihindeki bu aracın hasarsız ikinci el piyasa rayiç değeri ile kaza meydana geldikten sonra ve tamiratı yapıldıktan sonraki bu aracın ikinci el piyasa rayiç değerlerinin tespiti ve varsa aradaki farka göre araç değer kaybı zararının kaç TL olduğu hususlarında hüküm vermeye ve denetime elverişli açıklamalı rapor tanzimi için bilirkişiye yetki ve görev verilmesine karar verilmiştir.
Makine Mühendisi bilirkişi … tarafından düzenlenen … tarihli raporda özetle; “Bu raporun olay bölümünde bu davaya esas teşkil eden, olay ve olayın meydana geliş şekli dosya muhteviyatından faydalanılarak açıklanmıştır. Bu davanın ortaya çıkmasına sebep olan olayın meydana gelişi ile ilgili olarak ihlal edilen yasal hükümler maddeler halinde yukarıda verilmiştir.
Kaza olayının maddi hasarlı ve iki taraflı bir trafik kazası olduğu, raporun 2. maddesinde belirtildiği üzere kazadaki kök neden; sürücü … sevk ve idaresindeki … plakalı aracı sürerken Karayolları Trafik Kanunu ve Karayolları Trafik Yönetmeliği’nde asli kusurlu sayılan trafik kurallarından ve aşağıda detaylıca bahsetmiş olduğum ilgili maddelerindeki hallerini ihlal etmiş, kavşak içerisinde U dönüşü yaptığı esnada kendisine hitap eden “Yol Ver” levhasına riayet etmemiş, yeşil ışıkta geçen … plakalı aracın geçisini tamamlamasını beklememiş, kavşaklar da geçiş önceliğine uymamış, kontrolsüz ve dikkatsiz bir araç kullanmış, kendisinin ve başkalarının can ve mal güvenliğine zarar verecek hatalı bir sürüş şekli izlemiştir. Bu nedenle … plakalı araç sürücüsü …’ in meydana gelen olayda tamamen sorumlu olduğu,
raporun 3. maddesinde belirtildiği üzere; … plakalı araç sürücüsü …’ın; kaza mahallinde taraflarca tanzim edilen kaza tespit tutanağı ve olaya ait yapmış olduğum teknik incelemelerimden, yeşil ışıkta karşıya geçerken kavşak içerisinde aracı ile normal şekilde seyir halinde gitmesi nedeni ile meydana gelen kaza olayında bir ihmalinin bulunmadığı ve herhangi bir trafik kuralını ihlal etmediği, davacı … tarafından dava konusu araç için … olay tarihi itibarıyla meydana gelen araç toplam maddi zararının; yedek parça, işçilik, ikame araç ve değer kaybı dahil olmak üzere % 18 KDV dahil 11.278,12-TL olduğu,” belirtilmiştir.
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE: Dava, trafik kazası nedeni ile meydana gelen araç değer kaybı zararının ve aracın tamiri süresince kullanılamamasından kaynaklanan mahrumiyet bedelinin, başka bir anlatımla ikame araç (araç kiralama) zararının tazmini istemi ile açılan tazminat davasıdır.
6102 sayılı Türk Ticaret Kanunun 4/1-a maddesine göre davaya bakmaya mahkememiz görevlidir.
6545 sayılı yasanın 45/3. maddesi uyarınca yargılama tek hakim tarafından yürütülmüş ve sonuçlandırılmıştır.
Mahkememizde açılan ve sonuçlanan davada dava değeri 500 Bin TL’nın altında olması nedeniyle 7251 sayılı kanunla değişik 6102 Türk Ticaret Kanunu’nun 4/2. maddesi uyarınca basit yargılama usulü uygulanmıştır.
Dava şartı arabuluculuk faaaliyeti kapsamında taraflar anlaşmaya varamadıkları görülmüştür.
Taraflar arasında uyuşmazlık konuların değerlendirmesinde;
Taraflar arasında uyuşmazlık konuları mahkememizin yetkili olup olmadığı, … tarihli trafik kazası oluşumunda kim veya kimlerin ne oranda kusurlu olduğu, davacının araç değer kaybı zararı ve ikame araç zararı olup olmadığı, varsa davalıların bu zarardan sorumluluğunun bulunup bulunmadığı noktalarında toplanmaktadır.
Yetki ilk itirazının değerlendirmesinde;
Davalı sigorta şirketi vekili yasal süresi içinde yetki ilk itirazında bulunmuştur.
6100 Sayılı HMK ‘nun 6/1. maddesinde; “Genel yetkili mahkeme, davalı gerçek veya tüzel kişiliğin davanın açıldığı tarihteki yerleşim yeri mahkemesidir.” hükmü yer almaktadır. Bu hüküm aksine kesin yetki kaydı olmayan tüm davalar için genel yetki kaydıdır.
Trafik kazası aynı zamanda haksız fiil teşkil eden bir eylem olduğundan 6100 sayılı HMK’nun 16. maddesinde ise; “Haksız fiilden doğan davalarda haksız fiilin işlendiği veya zararın meydana geldiği yahut gelme ihtimalinin bulunduğu yer ya da zarar görenin yerleşim yeri mahkemesidir yetkilidir” hükmü yer almaktadır.
Uyuşmazlık Karayolları Trafik Zorunlu Mali Sorumluluk Sigorta Poliçesinden kaynaklandığından ve bu sigorta türü 2918 Sayılı Karayolları Trafik Kanunu’nun 110. maddesinde düzenlendiğinden diğer bir yetki kuralı da bu yasada yer almakta olup, “Motorlu araç kazalardan dolayı hukuki sorumluluğa ilişkin davalar sigortacının merkez veya şubesinin, veya sigorta sözleşmesini yapan acentanın bulunduğu yer mahkemelerinin birinde açılabileceği gibi, kazanın vuku bulduğu yer mahkemesinde de açılabilir” hükmü ile sigortanın merkez ve şubeleri, sigorta sözleşmesini yapan acenta veya kazanın meydana geldiği yerin yetkili kabul edilmesine, Aynı hüküm ZMSS genel şartlarının C.7. maddesinde de tekrar niteliğinde yer almaktadır.
Somut olayda olduğu üzere bir davada birden fazla genel ve özel yetkili mahkeme varsa davacılar bu mahkemelerden birinde dava açma hususunda bir seçimlik hakka sahiptir. Davacılar, davasını bu genel ve özel yetkili mahkemelerden hiçbirinde açmaz ve yetkisiz bir mahkemede açarsa ozaman seçme hakkı davalı tarafa geçmektedir. (aynı yönde Yargıtay 17. Hukuk Dairesi’nin 23/09/2013 tarih 2013/9042 Esas 2013/12620 Karar)
Dava konusu uyuşmazlıkta haksız fiile ilişkin 6100 Sayılı HMK’nun 16. maddesinde yer alan haksız fiilin işlendiği veya zararın meydana geldiği ya da zarar görenin yerleşim yeri mahkemesi kuralı dikkate alındığında; dava dilekçesine, trafik kaza tespit tutanağına ve dosyamız içindeki diğer kayıtlara göre davacıların yerleşim yeri Kayseri’dir ve yine davaya konu trafik kazası Kayseri İli, … İlçesi, … Mahallesi’nde gerçekleşmiştir. Buna göre yetkili mahkememiz yetkilidir. Dolayısıyla yukarıda anlatılan yasal hükümlere ve kanunda belirlenen yetki kurallarına göre: davacıların ikametgahı yetki kuralına göre ve kazanın meydana geldiği yer bir başka deyişle haksız fiilin meydana geldiği yer kuralına göre mahkememizin yetkili olduğu anlaşılmış ve davalı … Sigorta A.Ş.’nin yetki ilk itirazının reddine karar verilmiştir.
KTK’nun 97. maddesine ilişkin dava şartının değerlendirmesinde;
Trafik kazalarında hukuki sorumluluk ve sigorta konusu 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu’nun 85 ve devamı maddelerinde düzenlenmiş olup sözü geçen Kanun’un 85. maddesinin 1. fıkrasında bir motorlu aracın işletilmesi bir kimsenin ölümüne veya yaralanmasına yahut bir şeyin zarara uğramasına sebep olursa motorlu aracın bir teşebbüsünün ünvanı veya işletme adı altında veya bu teşebbüs tarafından kesilen bilet ile işletilmesi halinde motorlu aracın işleteninin ve bağlı bulunduğu teşebbüsün sahibinin doğan zarardan müştereken ve müteselsilen sorumlu olacağı, aynı maddenin 5. fıkrasında işleten ve araç işleticisi teşebbüs sahibinin, aracın sürücüsünün veya aracın kullanılmasına katılan yardımcı kişilerin kusurundan kendi kusuru gibi sorumlu olduğu, 91. maddesinin 1. fıkrasında işletenlerin, bu kanunun 85. maddesinin 1. fıkrasına göre olan sorumluluklarının karşılanmasını sağlamak üzere mali sorumluluk sigortası yaptırmalarının zorunlu olduğu öngörülmüştür. Kanunun bahsi geçen düzenlemesinden, zorunlu mali sorumluluk sigortacısının, trafik kazasına karışan aracın işleteni veya araç işleticisi teşebbüs sahibi olan sigortalısına bu kaza sebebiyle isabet eden hukuki sorumluluğu poliçe teminat limiti ile sınırlı olarak üstlendiği anlaşılmaktadır. 2918 Sayılı Karayolları Trafik Kanunu’nun “Doğrudan Doğruya Talep ve Dava Hakkı” başlıklı 97. maddesinde (Değişik: 14/4/2016-6704/5 md.) “Zarar görenin, zorunlu mali sorumluluk sigortasında öngörülen sınırlar içinde dava yoluna gitmeden önce ilgili sigorta kuruluşuna yazılı başvuruda bulunması gerekir.” Dosya içesindeki bilgi ve belgelerden davacı tarafın dava açılmadan önce davalı sigorta şirketlerine başvurduğu anlaşılmıştır.
Kusur ön sorun değerlendirmesinde;
Mahkememizce görevlendirilen Makine Mühendisi bilirkişi … tarafından düzenlenen … tarihli raporda özetle; “Bu raporun olay bölümünde bu davaya esas teşkil eden, olay ve olayın meydana geliş şekli dosya muhteviyatından faydalanılarak açıklanmıştır. Bu davanın ortaya çıkmasına sebep olan olayın meydana gelişi ile ilgili olarak ihlal edilen yasal hükümler maddeler halinde yukarıda verilmiştir.
Kaza olayının maddi hasarlı ve iki taraflı bir trafik kazası olduğu, raporun 2. maddesinde belirtildiği üzere kazadaki kök neden; sürücü … sevk ve idaresindeki … plakalı aracı sürerken Karayolları Trafik Kanunu ve Karayolları Trafik Yönetmeliği’nde asli kusurlu sayılan trafik kurallarından ve raporda detaylıca bahsetmiş olduğum ilgili maddelerindeki hallerini ihlal etmiş, kavşak içerisinde U dönüşü yaptığı esnada kendisine hitap eden “Yol Ver” levhasına riayet etmemiş, yeşil ışıkta geçen … plakalı aracın geçisini tamamlamasını beklememiş, kavşaklar da geçiş önceliğine uymamış, kontrolsüz ve dikkatsiz bir araç kullanmış, kendisinin ve başkalarının can ve mal güvenliğine zarar verecek hatalı bir sürüş şekli izlemiştir. Bu nedenle … plakalı araç sürücüsü …’in meydana gelen olayda tamamen sorumlu olduğu, meydana gelen kaza olayında bir ihmalinin bulunmadığı ve herhangi bir trafik kuralını ihlal etmediği” bildirilmiştir. Bilirkişinin … tarihli raporu, dosya kapsamındaki trafik kaza tespit tutanağı, hasar dosyası ile diğer deliller ve olayla uyumlu olduğundan mahkememizce benimsenerek hükme esas alınmıştır.
Araç değer kaybına dair değerlendirmede;
Araç hasarında değer kaybı; aracın hasarsız haldeki 2. el piyasa değeri ile hasarın onarımından sonraki 2. el piyasa değeri arasındaki fark olup, Yargıtay … Hukuk Dairesi’nin yerleşik içtihatlarında, değer kaybının, araçların modeli, markası, özellikleri, hasarı, yapılan onarım işlemleri, kilometresi, olay tarihindeki yaşı, davacı tarafın iddiaları, davalının savunmaları ve tüm dosya kapsamı birlikte değerlendirilerek araçların kaza öncesi hasarsız ikinci el piyasa rayiç değeri ile kaza meydana geldikten ve tamir edildikten sonraki ikinci el piyasa rayiç değerleri arasındaki farka göre belirlenmesi gerektiği kabul edilmiştir. (Yargıtay … Hukuk Dairesi’nin … Esas, … Karar sayılı ilamı) Yapılan açıklamalar doğrultusunda değer kaybı hesabının Karayolları Motorlu Araçlar Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortası Genel Şartları EK-1de bulunan “Değer Kaybı Hesaplanması” yöntemine göre değil, kazalı aracın modeli, markası, özellikleri, hasarı, yapılan onarım işlemleri, kilometresi, olay tarihindeki yaşı, aracın markası, özellikleri ve model yılı, kullanım amacı, kullanım süresi, yıpranma payı (aracın kilometresi ve önceye ait hasarlar nedeni ile orjinalliğin yitirilip yitirilmediği), aracın gördüğü hasarın ağırlığı ve hasara uğrayan bölgeleri, hasarın giderilmesinde kullanılan parçaların niteliği (orijinal olup olmadığı), tramer kayıtlarına göre araçta meydana gelen hasarlar irdelenerek, emsal satışlar da araştırılmak suretiyle, aracın olay tarihindeki 2. el rayiç değeri ile kazadan sonra onarılmış haldeki 2. el rayiç değeri arasındaki farka göre değer kaybının bilirkişi tarafından hesaplanması gerekir.
Somut uyuşmazlığa yönelik olarak bilirkişinin … tarihli raporunda “Dava konusu aracın dosyada bulunan hasar fotoğrafları ve servis hasar tespit raporu incelendiğinde; ön tampon, ön panjur ve ön panel kısmından hasarlandığı anlaşılmıştır. Aracın sol ön çamurluk, ön panel, ön alt tavers şase onarım işlemleri ile sol ön çamurluk, ön panelde yapılan boya işlemleri dava konusu araçta değer kaybına sebep olacaktır. Serbest piyasa koşulları dikkate alındığında … plakalı aracın … kaza tarihinden önceki hasarları, aracın km bilgisi, yaşı, markası ve modeli dikkate alındığında 2. el piyasa araç rayiç değerinin; kaza tarihi … itibari ile 85.000,00-TL olduğu tespit edilmiştir. Dava konusu araçta; söz konusu kaza nedeniyle araçta değer kaybına neden olan sol ön çamurluk, ön panel, ön alt tavers şase onarım işlemleri ile sol ön çamurluk ve ön panelde ortaya çıkan 7.828,12-TL’lık hasar miktarı dikkate alındığında; aracın modeli, markası, kaza tarihindeki yaşı, kilometresi, kasko değer listesi ve piyasa gerçekleri dikkate alınarak yapılan araştırma neticesinde … kaza tarihi itibarıyla 82.000,00-TL’na alıcı bulabileceği tespit edilmiştir.
Araç Değer kaybı = Araç Hasarsız değeri – Araç Hasarlı Değeri; 85.000,00 – 82.000,00 = 3.000,00-TL’dir.” şeklindeki tespitleri ile araçta değer kaybı 3.000,00-TL olarak belirlenmiştir. Bilirkişinin … tarihli raporundaki bu tespit, dosya kapsamındaki trafik kaza tespit tutanağı, dava konusu kaza ile ilgili açılan hasar dosyası, davacılara ait aracın trafik kaydı, servis kayıtları, davaya konu hasar öncesindeki hasarlarına ilişkin tramer kayıtları ve hasar dosyaları ile diğer deliller ve olayla uyumlu olduğundan, dava konusu kazalı aracın modeli, markası, özellikleri, hasarı, yapılan onarım işlemleri, kilometresi, olay tarihindeki yaşı, aracın markası, özellikleri ve model yılı, kullanım amacı, kullanım süresi, yıpranma payı, aracın kilometresi ve önceye ait hasarları, aracın gördüğü hasarın ağırlığı ve hasara uğrayan bölgeleri, hasarın giderilmesinde kullanılan parçaların niteliği de dikkate alındığında mahkememizce benimsenerek hükme esas alınmıştır.
İkame araç (araç mahrumiyet, araç kiralama) zararına dair değerlendirmede;
Hasar gören aracın onarım süresi boyunca kullanılamaması ya da işletilememesi sebebiyle ortaya çıkan zarar, ticari araçlarda (taksi, otobüs, servis, minibüs ve diğer ticari araçlar) “Ticari Kazanç Kaybı Tazminatı”nın konusunu oluşturmaktadır.
Onarım süresince kullanılamayan araçlardan dolayı kazada kusuru bulunan araç sahibi ve sürücüsü müteselsil olarak sorumludur. Trafik kazası sebebiyle hasar gören aracın onarım süresince çalıştırılamaması sebebiyle oluşan “kazanç kaybı”, “araç mahrumiyet zararı” başka bir anlatımla “ikame araç zararı” trafik sigortası kuvertürü dışında kalmaktadır.
Borçlar Hukukuna göre, bir şeyin kısmen hasar görmesinden veya kullanılamamasından dolayı oluşacak olan zarar, buna neden olan kişilerden talep edilebilmektedir.
Araç, trafik kazası sonucunda zarar görmüş ise, onarım süresince kullanılamayacağından, aracın kullanış amacına göre, mahrumiyet zararı belirlenmelidir. Eğer, uğranılan zarara ilişkin yeterince delil sunulamıyorsa, Türk Borçlar Kanunu’nun 50/2. maddesi gereği, hakkaniyete uygun bir bedel tayin ve takdir edilmeli, sonucuna göre karar verilmelidir.
Yargıtay kararlarında da açıkça belirtildiği üzere, ticari araç kazanç kaybı için sigortanın sorumluluğuna gidilememektedir. Ticari kazanç kaybı karşı tarafın trafik sigortalarından talep edilemez. Ticari kazanç kaybı kazada kusuru bulunan diğer aracın ruhsat sahibinden veya sürücüsünden talep edilebilir. Kazada kusursuz olmak şart değildir. Kusurun tamamı ticari araç sahibinde olmadığı sürece talepte bulunulabilir.
Somut uyuşmazlığa yönelik olarak bilirkişinin … tarihli raporunda “Aracın onarımda kaldığı süre; tamir servisinin iş akış durumu, servisin iş akış süreci ve yedek parça teminine bağlı olarak değişkenlik göstermektedir. Araç mahrumiyet zararı hesabında, sürekli çalışma ile araçtaki hasarın kaç günde onarımının tamamlanacağı göz önüne alınmaktadır. Dava konusu araçtaki hasarları ve değişmesi gerekli parçalar ve onarım işçilikleri dikkate alındığında sürekli çalışma ile dava konusu araçtaki hasarın azami 3 günde onarılabileceği kanaatine varılmıştır. Dolayısıyla araç mahrumiyet zararının 3 günlük makul onarım süresine göre hesap edilmesi gerekmektedir. Yapılan serbest piyasa araştırması neticesinde, … plakalı 2005 model … kamyonet marka muadili bir aracın … olay tarihi itibarıyla 1 günlük kira bedelinin KDV dahil 150,00-TL olduğu tespit edilmiştir.
İkame Araç Bedeli = Makul Onarım Süresi (gün) x Günlük Kiralama Bedeli, 3 x 150,00-TL = 450,00-TL olarak hesaplanmıştır.
” şeklindeki tespitleri ile araçta değer kaybı 3.000,00-TL olarak belirlenmiştir. Bilirkişinin … tarihli raporundaki bu tespit, dosya kapsamındaki trafik kaza tespit tutanağı, dava konusu kaza ile ilgili açılan hasar dosyası, davacılara ait aracın trafik kaydı, servis kayıtları ile diğer deliller ve olayla uyumlu olduğundan mahkememizce benimsenmiştir.
Gerçek kişi davalıların ve davalı sigorta şirketinin sorumluluğuna dair değerlendirmede;
Karayolları Motorlu Araçlar Zorunlu Mali Sorumlluluk Sigortası Genel Şartlarının, “Sigortanın Kapsamı” başlıklı A.1 maddesinde “sigortacının poliçede tamınlanan motorlu aracın işletilmesi sırasında bir kimsenin ölümüne veya yaralanmasına veya bir şeyin zarara uğramasına sebebiyet vermiş olmasından dolayı 2918 sayılı KTK ya göre işletene düşen hukuki sorumluluğu zorunlu sigorta limitlerine kadar temin edeceği… ” öngörülmüştür.
Zorunlu Mali Sorumluluk sigortacısı, karşı araçta meydana gelen gerçek zararı limit dahilinde teminat altına almıştır. Dava konusu trafik kazası sonrasında davacıya ait araçta meydana gelen değer kaybı da gerçek zarar kalemleri arasında bulunmaktadır. (Yargıtay 17. HD’nin 28/10/2013 tarih ve 2013/9624 Esas, 2013/14505 Karar). Kaldı ki … tarihinde yürürlüğe giren yeni Karayolları Motorlu Araçlar Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortası Genel Şartları’nın A.5/a maddesine göre araç değer kaybı, maddi zararlar teminatı içerisinde yer almaktadır.
Somut uyuşmazlıkta davacının araç değer kaybı zararı olmadığından davalıların aleyhine tazminata hükmedilmemiştir. Yine az yukarıda değinildiği üzere ticari kazanç kaybı, dolaylı bir zarar olup, yerleşik Yargıtay uygulamalarına göre araç mahrumiyet (ikame araç, araç kiralama) zararı için sigorta şirketinin sorumluluğuna gidilemez ve karşı tarafın trafik sigortacısı olan sigorta şirketinden talep edilemez. Eldeki davada araç kazanç kaybı zararından haksız fiil hükümlerine göre sadece araç sahibi ve sürücüsü olan davalıların sorumlu olduğu değerlendirilmiştir.
Davacının kısmi feragat beyanı ile ilgili değerlendirmede;
Davacı vekili … tarihli dilekçesinde “… trafik kazası nedeniyle oluşan araç değer kaybının ve kiralama bedelinin tahsili talebini içeren eldeki dava açılmıştır. Gelinen son aşamada müvekkilin araç kiralama bedeline ilişkin talebi bulunmamaktadır. İşbu nedenle talep sonucundan kısmen feragat ediyoruz. Gereğinin yapılarak araç değer kaybının tahsili talebimiz yönünden davaya devam edilmesini ve kısmi feragat beyanımız doğrultusunda hüküm kurulmasını vekaleten saygıyla arz ve talep ederiz.” şeklinde beyanda bulunmuştur.
Dava dosyasının yapılan incelemesinde dosya içindeki vekaletnamesinde Av. … ve Av. …’nın davacı vekili olduğu ve vekaletnamesinde davadan feragat yetkisinin bulunduğu anlaşılmıştır.
HMK’nun 311. maddesi gereğince davadan feragat kesin hüküm gibi hukuki sonuç doğurur. Davacı tarafından ikame araç (araç mahrumiyet) zararına ilişkin davalarından HMK’nun 307. ve devamı maddelerine uygun olarak talep sonucundan vazgeçildiğinden, yani davadan feragat edildiğinden dolayı feragat nedeniyle ikame araç (araç mahrumiyet) zararına ilişkin davanın reddine karar vermek gerekmiştir.
Bedel arttırım talebi, temerrüt tarihi ve faiz türü ile ilgili değerlendirmede;
Davacı vekili … tarihli dilekçesinde sadece davalı … Sigorta A.Ş. yönünden araç değer kaybı istemlerini 3.000,00-TL’na arttırdıklarını bildirmiş, diğer davalılar … ve … hakkında ise araç değer kaybı zararına yönelik istemlerini arttırmadığından bu davalılar yönünden talep dava dilekçesinde belirtilen 50,00,00-TL olarak kalmıştır.
Davada araç değer kaybı zararından haksız fiil hükümlerine göre araç sahibi ve sürücüsü olan davalıların sorumluluğuna hükmedilmiştir. Davacının dava dilekçesindeki talebi yasal faiz olduğundan ve bu davalılar yönünden talep arttırılmadığından, davacının bu talepleri ile bağlı kalınarak araç değer kaybı zararının 50,00,00-TL’lık kısmından araç sahibi ve sürücüsü olan davalılar yönünden haksız fiil ve zararın meydana geldiği tarih olan trafik kaza tarihi olan … tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte tahsiline karar vermek gerekmiştir. Davacının araç değer kaybına yönelik zararından davalı … Sigorta A.Ş.’nin ZMMS poliçesi teminat limiti ile sınırlı ve temerrüt tarihi olan … tarihinden itibarin işleyecek yasal faizi ile birlikte sorumludur. Tüm davalılar arasında müteselsil sorumluluk söz konusu olduğundan bu husus hükümde dikkate alırnmıştır.
Yargılama sonunda tüm dosya kapsamına göre; davacının araç değer kaybına yönelik maddi tazminat davasının kabulü ile davalı … Sigorta A.Ş’nin 3.000,00-TL araç değer kaybı zararından ZMMS poliçesi teminat limiti ile sınırlı ve temerrüt tarihi olan … tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte sorumlu olması, davalılar … ve …’in ise araç değer kaybı zararının 50,00,00-TL’lık kısmından trafik kaza tarihi olan … tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte sorumlu olmaları koşulu ile birlikte tüm davalılardan müştereken ve müteselsilen alınarak davacıya verilmesine, davacının araç kiralama bedeli (ikame araç bedeli)’ne yönelik maddi tazminat isteminin vaki feragat nedeni ile reddine karar verilmesi görüş ve kanaatine varılmıştır.
H Ü K Ü M : Yukarıda açıklanan nedenlerle;
1-Davacının araç değer kaybına yönelik maddi tazminat davasının KABULÜ ile davalı … Sigorta A.Ş.’nin 3.000,00-TL araç değer kaybı zararından ZMMS poliçesi teminat limiti ile sınırlı ve temerrüt tarihi olan … tarihinden itibarin işleyecek yasal faizi ile birlikte sorumlu olması, davalılar … ve …’in ise araç değer kaybı zararının 50,00-TL’lık kısmından trafik kaza tarihi olan … tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte sorumlu olmaları koşulu ile birlikte tüm davalılardan müştereken ve müteselsilen alınarak davacıya verilmesine,
2-Davacının araç kiralama bedeli (ikame araç bedeli)’ne yönelik maddi tazminat isteminin vaki FERAGAT NEDENİ İLE REDDİNE,
3-492 sayılı Harçlar Kanunu’na ekli (1) sayılı tarife gereğince; araç değer kaybı talebi yönünden alınması gereken 204,93-TL karar ve ilam harcından peşin alınan 80,70-TL harçtan mahsubu ile bakiye 124,23-TL harcın (davalılar … ve …’in bu harcın 99,20-TL’lık kısmından sorumlu olmaları kaydı ile) tüm davalılardan müştereken ve müteselsilen alınarak Hazine’ye gelir kaydına,
4-492 sayılı Harçlar Kanunu’na ekli (1) sayılı tarife gereğince; ikame araç (araç mahrumiyet, araç kiralama bedeli) talebi yönünden feragat nedeniyle alınması gereken 179,90-TL maktu karar ve ilam harcın davacıdan alınarak Hazine’ye gelir kaydına,
5-6325 sayılı Hukuk Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk Kanunu 18/A-13. maddesi uyarınca ve Arabuluculuk Kanunu Yönetmeliği Tarife hükümleri uyarınca Adalet Bakanlığı bütçesinden ödenen 1.360,00-TL arabuluculuk ücretinin (davalılar … ve …’in bu miktarın 22,67-TL’lık kısmından sorumlu olmaları kaydı ile) tüm davalılardan müştereken ve müteselsilen alınarak Hazine’ye gelir kaydına,
6-Davacı tarafından peşin yatırılan 80,70-TL başvurma harcı ve 80,70-TL peşin dava harcının davalılardan alınarak davacıya verilmesine,
7-Davacı tarafından araç değer kaybı talebi yönünden yapılan 35,50-TL posta giderleri, 4,75-TL KEP gideri, 55,50-TL e-tebligat gideri, 261,00-TL tebligat gideri ve 1.000,00-TL bilirkişi ücreti olmak üzere toplam 1.356,75-TL yargılama giderinin davalılardan alınarak davacıya verilmesine,
8-Davacı tarafından feragat edilen ikame araç (araç mahrumiyet, araç kiralama bedeli) talebi talebi yönünden ayrıca yapılan herhangi bir yargılama gideri bulunmadığından bu konuda karar verilmesine yer olmadığına,
9-Davalılar tarafından yapılan herhangi bir yargılama gideri bulunmadığından bu konuda karar verilmesine yer olmadığına,
10-6100 sayılı HMK 120 ve 333. maddeleri gereğince taraflarca yatırılan gider avansının kalan kısmının kararın kesinleşmesi halinde tarafça numarası bildirilen veya bildirilecek hesaba, hesap numarası bildirilmediği takdirde adreslerine ödemeli olarak re’sen gönderilmesine,
11-Davacı kendisini bir vekil ile temsil ettirdiğinden araç değer kaybı talebi yönünden karar tarihinde yürürlükte bulunan AAÜT’nin 13/2. maddesi uyarınca davanın kabul edilen kısmı üzerinden hesap ve taktir edilen 3.000,00-TL (davalılar … ve …’in bunun 50,00-TL’lık kısmından sorumlu olmaları kaydı ile) nispi vekalet ücretinin davalılardan alınarak davacıya verilmesine,
12-Davalı … Sigorta A.Ş. kendisini vekil ile temsil ettirdiğinden davacının feragat edilen ikame araç (araç mahrumiyet, araç kiralama bedeli) talebi talebi yönünden yönünden karar tarihinde yürürlükte bulunan AAÜT’nin 13/2. maddesi gereğince hesap ve taktir olunan50,00-TL nispi vekalet ücretinin davacıdan alınarak davalı … Sigorta A.Ş.’ne verilmesine,
13-Davalılar … ve … kendisini vekil ile temsil ettirmediğinden davacının feragat edilen ikame araç (araç mahrumiyet, araç kiralama bedeli) talebi talebi yönünden bu davalılar lehine vekalet ücreti taktirine yer olmadığına,
14-Bölge Adliye ve Adli Yargı İlk Derece Mahkemeleri ile Cumhuriyet Başsavcılıkları İdari ve Yazı İşlerinin Yürütülmesine Dair Yönetmeliğin 203. maddesi uyarınca dosyanın tarih ve işlem sırasına düzenlenip dizi listesine bağlanmasına ve arşive kaldırılmasına,
Dair, davacı vekilinin yüzüne karşı, davalıların yokluğunda HMK’nun 341. maddesi hükmü dikkate alınarak KESİN olarak verilen karar açıkça okunup, usulen anlatıldı.
…

Katip …
E-imzalıdır

Hakim …
E-imzalıdır