Emsal Mahkeme Kararı Kayseri 1. Asliye Ticaret Mahkemesi 2022/121 E. 2022/397 K. 25.05.2022 T.

Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C. KAYSERİ 1. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
T.C.
KAYSERİ
1. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ TÜRK MİLLETİ ADINA
GEREKÇELİ KARAR
Ret
ESAS NO : …
KARAR NO : …

HAKİM : …
KATİP : …

DAVACI : …
VEKİLİ : Av. …
DAVALI : …
VEKİLLERİ : Av. …
Av. …
DAVA : Alacak (Kooperatif Aidat Borcundan Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ : …
KARAR TARİHİ : …
KARAR YAZIM TARİHİ : 06/06/2022

Mahkememize açılan Alacak (Kooperatif Aidat Borcundan Kaynaklanan) davasının yapılan yargılaması sonucunda;
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
DAVA : Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; müvekkili kooperatifin, … ili, … ilçesinde faaliyet gösteren bir konut yapı kooperatifi olduğunu, arsa sahipleri ile yapılmış kat karşılığı sözleşmeleri ile edindiği 12 adet blokta kendi ortakları için 485 konut, arsa sahipleri için 205 konut olmak üzere toplam 790 adet konut ile tamamı arsa sahiplerine ait olmak üzere 34 adet işyerinden oluşan inşaatların yapımını üstlendiğini ve fiilen 2007 yılından itibaren inşaatlara devam ettiğini, kooperatifin yüklendiği konutların tamamının aynı anda teslimi mümkün olmadığından konutlar tamamlandıkça ortaklarına teslim ve teslim tarihindeki konut kesin maliyet bedellerinin tahsil edilebilmesinin yanında konutunu teslim alanlarla inşaatı devam eden ortaklar arasındaki eşitliğin sağlanabilmesine yönelik olarak bakanlığın onayı alınarak kooperatifin … tarihli genel kurulunda ortakların kabulü ile birlikte değiştirilerek uygulamaya konulduğunu, müvekkilinin ilk olarak ortaklarına ait 3 bloktaki 177 adet daireyi tamamlayarak kat mülkiyet tapuları ile birlikte 2011 yılında teslim ettiğini, konutları teslim edilen 177 ortak için 2011 yılında konut kesin maliyet bedeli hesapları yapılıp tahsil edilmesi ile birlikte kesin maliyet bedelinin %10’u da tahsil edilerek 177 ortağın kooperatif ile ilişiğinin kesildiğini, geriye kalan 308 ortağa ait konut inşaatlarının tamamlanmasına yönelik olarak … tarihi baz alınmak sureti ile konut kesin maliyet bedeli hesaplarının yapılıp ortaklara tebliğ edilmesinden sonra davalının kendisine isabet eden borcu ödemediğini, ilerleyen zaman içerisinde bir kısım ortakların ödeme yapmamaları, bu süreçte azımsanamayacak sayıda ortağın istifası ve ihraçları nedeniyle bunlara yapılan geri ödemelerin ortaya çıkması, ödeme dengesinin bozulması sonucunda devam eden yıllar içerisinde inşaat maliyet artışları, kooperatifin kredi borçlarının, sgk borçlarının ve vergi borçlarının süresinde ödenememesinden kaynaklı ilaveten ortaya çıkan finansman, faiz ve gecikme zammı giderleri ve genel yönetim giderlerinin oluştuğunu, kooperatifin … tarihinde yapılan olağan genel kurul toplantısının 13. gündem maddesinin ortakların bilgisine sunulmuş ve yapılan görüşmeler neticesinde “… tarihli konut kesin maliyet bedeli hesaplarında yer alan maliyet bedelleri dışında, … tarihinden … tarihine kadar inşaat maliyet bedellerinin artışına neden olan fiilen gerçekleşmiş her türlü gider ile birlikte gerçekleşmiş olan genel yönetim giderlerini karşılamak üzere yönetim kurulu tarafından güncellenmiş hesapların taahhütlü mektup ile ortakların bilgilendirilmesinden 1(bir) ay sonra başlamak üzere ve 10(on) ay eşit taksitler ile ortakların kalan ödemeleri yapmaları” oy birliği ile kabul edildiğini, söz konusu genel kurul toplantısına ait hazirun cetvelinde görüleceği üzere davalının toplantıya katılmadığını, alınan kararların iptali yönünde herhangi bir dava açılmadığını ve kararların kesinleştiğini, cari hesap ekstresinden görüleceği üzere hiç ödeme yapmayan davalının dava tarihi itibarı ile müvekkili kooperatife 69.952,49-TL tutarında güncellenmiş maliyet hesabından kaynaklı borcu ve ayrıca 13.116,09-TL tutarında gecikme cezası borcu bulunduğundan bahisle konut kesin maliyet bedeli alacağına istinaden şimdilik 5.000,00-TL ve gecikme cezası alacaklarına istinaden şimdilik 5.000,00-TL olmak üzere toplam 10.000,00-TL’nin dava tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalıdan tahsiline karar verilmesini dava ve talep etmiştir.
CEVAP : Davalı vekili dosyaya sunduğu cevap dilekçesinde; davacının açmış olduğu davanın haksız olduğunu, müvekkili …’ın yaklaşık olarak 15 yıldır davacı kooperatif ortağı olduğunu ve ortak olduğu tarihten itibaren kooperatife ödemelerini düzenli ve eksiksiz olarak yaptığını, müvekkilinin ortaklıktan kaynaklanan borçlarını ve edimlerini yerine getirmiş olmasına rağmen aradan geçen 15 yılda davacı kooperatifin müvekkiline evini teslim edemediğini, bu süre içerisinde davacı kooperatifin, müvekkiline ve diğer kooperatif ortaklarına birden fazla kez güncellenmiş konut kesin hesap maliyetleri çıkararak müvekkilinden ve diğer kooperatif ortaklarından yüksek miktarlarda para tahsil ettiğini, kooperatifin müvekkiline çıkarmış olduğu borcun gerçeği yansıtmadığını, hukuki dayanaktan yoksun ve haksız olarak açılmış olan davanın reddi ile yargılama giderlerinin davacı taraf üzerinde bırakılmasına karar verilmesini dava ve talep etmiştir.
YARGILAMA VE GEREKÇE:
Dava, kesin maliyet ve kesin maliyetin gecikme cezasına ilşkindir.
6102 sayılı Türk Ticaret Kanunun 4/1-a maddesine göre davaya bakmaya Mahkememiz görevlidir.Zira1163 sayılı Kooperatifler Kanununun 99.maddesine göre ihtilaf ticari niteliktedir.
6545 sayılı yasanın 45/3. maddesi uyarınca yargılama Tek Hakim tarafından yürütülmüş ve sonuçlandırılmıştır.
Mahkememizde açılan ve sonuçlanan davada dava değeri 500 Bin TL’nin altında olması nedeniyle 7251 sayılı kanunla değişik 6102 Türk Ticaret Kanununun 4/2. maddesi uyarınca basit yargılama usulü uygulanmıştır.
Dava şartı arabuluculuk faaaliyeti kapsamında taraflar görüşmüş ancak anlaşmaya varamamışlardır.
Kooperatif kayıtları, Kayseri Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği İl Müdürlüğü kayıtları ve tarafların dayandığı tüm deliller toplanmıştır.
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; davacının … ilçesinde faaliyet gösteren yapı kooperatifi olduğunu, inşaatların devam ettiğini ve henüz tamamlanmadığını, davacının ilk etapta 177 daire teslim ettiğini, 177 ortağın 2011 yılında kesin maliyet bedeli tespit edilerek ayrıca bu nedelin %10 da tahsil edilerek üyelerin ilişiği kesildiğini, geriye kalan 308 üyeye kesin maliyet hesabı yapıldığını, kötü yönetim, koopertiften ayrılışlar inşaatların tamamlanamayacağı anlaşıldığından güncellenmesinin zorunlu olduğunu, bu kapsamda güncellenmiş kesin maliyetin davalıya tebliğ edildiğini ve ödenmediğini belirterek kesin maliyet ve gecikme cezası talep etmiştir.
Davalı cevap dilekçesi ile kooperatif üyesi olduğunu, davacının 15 yıldır taşınmazını teslim etmediğini, kooperatife ödenen paraların nerelere harcandığının tespit edilmesini, kesin maliyetin hangi üyelere çıkarıldığının tespitini, kooperatifin amacının inşaatları tamamlamak olmadığını, kendisine düşen taşınmazı üçüncü kişilere sattığından bahisle davanın reddini dilemiştir.
Mahkememizce duruşma sırasında davacı kooperatife ait inşaatların devam edip etmediği sorulmuş ve taraf ortak beyanları uyarınca inşaatların devam ettiği anlaşılmıştır.
Yapı kooperatiflerinin amacı ortaklarının konut ihtiyaçlarını karşılamaktır. Bu amaçla biraraya gelen ortaklar emeklerini ve birikimlerini birleştirerek amaçlarını gerçekleştirirler.
Kooperatifler Kanunu 23. maddesine göre “kooperatif ortakları bu yasanın kabul ettiği ilkeler ışığında hak ve yükümlülüklerde eşittirler.
Kooperatiflerin ana sözleşmesi kooperatif ortaklarının birbiri ve ortaklarla kooperatif tüzel kişiliği arasında özel hukuk sözleşmesidir.
Ana sözleşmeye Kooperatifler Kanunu’na aykırı olmamak koşulu ile sözleşme serbestisi çerçevesinde istenilen hükümler konulabilir.
Somut olayda; Kooperatif Ana Sözleşmesinin kesin maliyete ilişkin 61. maddesi ve kur’a çekimine ilişkin 62. maddesinde değişiklik yapılarak kooperatifin etap etap yapılacağı, inşaat bittikçe biten binalar için kur’a çekileceği ve çıkarılan kesin maliyet hesabına göre % 10 fazla ödeyenlerin bağımsız bölümlerinin teslim edilerek kooperatiften istifa edebilecekleri ana sözleşme hükmü olarak belirlenmiştir.
Bu ana sözleşme hükmü; gerek kanunla belirlenen kooperatiflerin ana ilkesine, gerekse eşitlik ilkesine aykırıdır. Her ne kadar ana sözleşme değişikliği ile ilgili iptal davası açılmamış ise de kanuna aykırı kararlar yok hükmünde olacağından her zaman göz önünde bulundurulur. Ana sözleşmenin 61 ve 62. maddelerindeki değişiklikler Kooperatifler Kanununda çerçevesi çizilen ana ilkelere ve eşitlik ilkesine aykırı olduğundan yok hükmünde oldukları eldeki davada da gözetilmelidir.
Konut sahibi olmak isteyen kooperatif ortakları son bağımsız bölüm bitip teslim edilene kadar kooperatif ortağı olmaya devam etmelidir. Kooperatif, inşaatlar bitmeden bağımsız bölümü teslim alıp istifa eden üyelerden bağımsız bölümü geri alma hakkına sahiptir. İnşaatlar devam ederken başkaca aidat alınmayacağına ilişkin taahhütlerin kooperatif açısından geçerli kabul edilemeyeceği, maliyetin artması halinde bu bedelin kooperatif ortaklarından talep edilebileceği yerleşmiş Yargıtay içtihatları ile kabul edilmiştir.
Yine somut olaya gelindiğinde kooperatif yukarıda belirlenen gerekçeyle geçersiz olan ana sözleşmenin 61 ve 62. maddesi uyarınca kesin maliyet hesabı çıkartıp bu bedeli davalıdan talep etmiş ise de henüz tüm inşaatlar bitmeden yapılacak kesin maliyet hesabı hiçbir zaman kesin maliyet sonucunu vermeyecek, her genel kurul sonrasında yapılacak hesaplamaya göre ortaklardan yeniden talepte bulunma zorunluluğu doğacaktır.
Bu gerekçeler doğrultusunda kanuna aykırı olarak düzenlenen ana sözleşme uyarınca belirlenen bedelin ve bu bedelin gecikmesinden dolayı gecikme cezasının davalıdan talep edilebilmesini kabul etmek mümkün değildir. Ancak kooperatif, inşaatlarının bitmesini müteakip yapılacak kesin hesap sonucunda belirlenen bedeli bağımsız bölüm teslim alan ortaktan kooperatiften istifa edip etmediğine bakılmaksızın talepte bulunulabilecektir. Bu durumda mahkemece eldeki davanın erken dava olduğu anlaşıldığından davanın hukuki yarar dava şartı yokluğundan usulden reddine karar verilmiştir. (Aynı yönde Yargıtay 6. Hukuk Dairesi’nin 2021/6310 E. 2022/185 K. Sayılı ilamı bulunmaktadır.)

H Ü K Ü M : Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere;
1-Davacının davasının usulden reddine,
2-492 sayılı Harçlar Kanunu’na ekli (1) sayılı tarife gereğince alınması gerekli 80,70-TL ilam harcının, dava açılışı sırasında tahsil edilen 170,78-TL peşin harçtan mahsubuna, artan 90,08-TL harcın karar kesinleştiğinde ve talep halinde yatıran davacıya iadesine,
3-6325 sayılı Hukuk Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk Kanunu 18/A-13. maddesi uyarınca ve Arabuluculuk Kanunu Yönetmeliği Tarife hükümleri uyarınca Adalet Bakanlığı bütçesinden ödenen 1.320,00-TL arabuluculuk ücretinin (yargılama gideri) davacıdan alınarak Hazine’ye gelir kaydına,
4-Davacı tarafça yapılan yargılama harç ve giderlerinin, davacı taraf üzerinde bırakılmasına,
5-6100 sayılı HMK 120 ve 333. maddeleri gereğince taraflarca yatırılan gider avansının kalan kısmının kararın kesinleşmesi halinde tarafça numarası bildirilen veya bildirilecek hesaba, hesap numarası bildirilmediği takdirde adreslerine ödemeli olarak re’sen gönderilmesine,
6-Karar tarihinde yürürlükte bulunan AAÜT hükümleri uyarınca 5.100,00-TL vekalet ücretinin davacıdan alınarak kendisini vekille temsil eden davalıya ödenmesine,
7-Bölge Adliye ve Adli Yargı İlk Derece Mahkemeleri ile Cumhuriyet Başsavcılıkları İdari ve Yazı İşlerinin Yürütülmesine Dair Yönetmeliğin 203. maddesi uyarınca dosyanın tarih ve işlem sırasına düzenlenip dizi listesine bağlanmasına, Yazı İşleri Müdürü tarafından kontrolü yapıldıktan sonra İstinafa gönderilmesine veya arşive kaldırılmasına,
Dair, taraf vekillerinin yüzlerine karşı gerekçeli kararın tebliğ tarihinden itibaren yasal iki haftalık süresi içerisinde Kayseri Bölge Adliye Mahkemesi’nde istinaf kanun yolu açık olmak üzere verilen karar açıkca okunup usulen anlatıldı. …

Katip …

Hakim …