Emsal Mahkeme Kararı Kayseri 1. Asliye Ticaret Mahkemesi 2021/874 E. 2023/255 K. 13.04.2023 T.

Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C. KAYSERİ 1. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
T.C.
KAYSERİ
1. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
TÜRK MİLLETİ ADINA
GEREKÇELİ KARAR
MAHKEMEMİZE AİT … ESAS SAYILI ESAS DAVADA
ESAS NO : …
KARAR NO : …
HAKİM : …
KATİP : …
DAVACI : …
VEKİLİ : Av. …
DAVALI : …
VEKİLİ : Av. …
ASIL DAVA : Alacak
ASIL DAVA TARİHİ : …
MAHKEMEMİZE AİT … ESAS SAYILI BİRLEŞEN DAVADA
ESAS NO : …
KARAR NO : …
DAVACI : …
VEKİLİ : Av. …
DAVALI : …
VEKİLİ : Av. …
BİRLEŞEN DAVA : Alacak
BİRLEŞEN
DAVA TARİHİ : …
BİRLEŞTİRME
KARAR TARİHİ : …
ESAS VE BİRLEŞEN
KARAR TARİHİ : …
GEREKÇELİ KARARIN
YAZILDIĞI TARİH : 13/05/2023
Mahkememizde görülmekte olan Alacak davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
ASIL DAVADA DAVA: Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; müvekkilinin davalı kooperatifin üyesi
olduğunu, üzerine düşen tüm maddi edimleri yerine getirdiğini, …. tarihli yönetim
kurulu kararı toplantısında alınan kara doğrultusunda kooperatife kalan borcunun tamamını
ödeme başvurusunda bulunduğunu ve belirlenen borcu ödediğini, borcun kapatılmasının
üzerinden yaklaşık 4 yıl geçmesine rağmen kooperatif tarafından tapu devri yapılmadığını,
benzer ödemeleri olan diğer üyelere tapuların verildiğini, kooperatifin bu tutumu sonucunda
Kayseri … Noterliği’nin … tarihli … yevmiye numaralı ihtarnamesi ile üyelikten
istifa ettiğini, istifa gününe kadar yatırılan peşinat ve aidatların yasal faizi ile birlikte kendisine
ödenmesini talep ettiğini, davalı kooperatif tarafından Kayseri … Noterliğinin …
tarihli … numaralı ihtarname keşide edildiğini ve kooperatif üyeliğinin devam ettiğini,
herhangi bir hak talep edemeyeceğinin belirtildiğini, kooperatif ana sözleşmesine göre noter
bildirimi ile yapılan istifanın hüküm ifade edeceğini, bunun yüksek yargı kararları ile sabit
olduğunu, davacının istifasının kabulü ve yapmış olduğu ödemelerin iadesi gerektiğini
belirterek şimdilik 1.000 TL’nin istifa tarihi olan … tarihinden itibaren işleyecek faizi
ile birlikte ödenmesine, yargılama gideri ve vekalet ücretinin davalı taraf üzerinde bırakılmasına karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
ASIL DAVADA CEVAP:Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle, üyelik bilgilerinin dosyaya sunulduğunu, hesap
tablolarında davacının borcu olduğunu ve bu sebeple tapu verilemediğinin görüleceğini,
davacının borcu olmadığı iddiasının gerçek dışı olduğunu, davacının üyelikten çıkmasının bu
aşamada kooperatifi zarara uğratacağını, eşitlik ilkesi gereğince kooperatife borcunu ödeyen ve
hak kazanan üyelere tapu devri gerçekleştirildiğini, davacının çıkma gerekçesinin gerçeği
yansıtmadığını, davacının çıkma talebi Mahkemece kabul edildiğinde ayrılan ortakların yedek
akçeler üzerinde hak iddia edemeyeceğini, ayrıca kooperatife olan borcunu da faizi ile birlikte
ödemesi gerektiğini belirterek davanın reddine, yargılama gideri ve vekalet ücretinin davacı taraf üzerinde bırakılmasına karar verilmesini talep etmiştir.
BİRLEŞEN DAVADA DAVA:DAVA: Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; müvekkilinin davalı kooperatif nezdinde Kayseri İli … İlçesi … Mahallesi … Ada … Parselde inşa edilen taşınmazlardan bir daire sahibi olmak maksadıyla kooperatife ortak olarak katıldığını, kooperatife ortak olduğu ilk günden beri üzerine düşen tüm maddi edimleri tam ve eksiksiz bir şekilde yerine getiren müvekkil, … tarihli kooperatif yönetim kurulu toplantısı neticesinde alınan karar doğrultusunda, kooperatife kalan borcunun tamamını ödemek için başvuruda bulunduğunu ve kooperatif tarafından belirlenen toplam borcunun tamamını bu şekilde kapattığını,Müvekkilin kooperatife olan borcunu kapatmasının üzerinden yaklaşık 4 yıllık bir dönem geçmiş olmasına rağmen davalı kooperatif tarafından tapusunun müvekkile devredilmediğini, işbu davanın fiili ve hukuki bağlantı ve ek davası olması nedeniyle Kayseri … Asliye Ticaret Mahkemesinin … E. Sayılı dosyası ile birleştirilmesini dava ve talep etmiştir.
BİRLEŞE DAVADA CEVAP: Davacının taleplerinin zaman aşımına uğradığını, davacıya tapu devri yapılmadığını, istifa iradesinin kooperatife ulaştığı tarihte istifasının gerçekleştiğini, davada hukuki yarar bulunmadığını, davacının kooperatiften teslim alması gereken daireyi usulsüz şekilde yüklenici firmadan aldığını bu tarihten itibaren daireyi kiraya verip gelir elde ettiğini, davacının hala kooperatife borcu bulunduğunu, davacının kooperatiften çıkma gerekçesinin gerçeği yansıtmadığını, davacının istifasının ardından yeni üye alınmadığını, savunarak davanın reddine, yargılama gideri vekalet ücretinin davacı taraf üzerinde bırakılmasına karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
DELİLLER: Mahkememizce taraf teşkili sağlanmış davanın taraflarına delillerini ibraz etme olanağı tanınmış uyuşmazlığın çözümü için gereken bütün deliller toplanmıştır.
HMK’nun 266/1. maddesi gereği bilirkişi incelemesi yaptırılmasına dair … tarihli celsede karar verilmiş, bilirkişi Prof. Dr. … ‘ın mahkememize sunmuş olduğu … tarihli bilirkişi raporunda özetle; Davacı taraf davalı kooperatifin üyesi iken Kayseri … Noterliğinin …
tarihli 16748 yevmiye numaralı istifanamesi ile üyelikten ayrıldığını, İstifanameye ilişkin
ihtarname davalı kooperatife … tarihinde tebliğ edildiğini, davacı tarafça davalıya
noter kanalıyla yapılan bildirimle istifa gerçekleşmiş olup, davacıya tapu devri yapılmadığı için
kooperatifler kanunu ve kooperatif ana sözleşmesine göre kooperatifin istifadan kaçınması
mümkün olmadığını, Anasözleşmenin 15. maddesinde devir dışında ortaklığı sona erenlerin sermaye
ve diğer alacaklarının o yılın bilançosuna göre hesaplanarak, bilanço tarihinden itibaren bir ay
içinde geri verileceği belirtildiğini, davacı taraf davalı kooperatiften 2021 yılında istifa
ettiğini, 2021 yılı hesaplarının görüşüldüğü genel kurul … tarihinde yapıldığını, hal
böyle olunca davacının alacağı … tarihinde muaccel olduğunu, derdest dava 2021
yılında açıldığı için dava tarihinde alacak muaccel olmadığını, davacının davalı kooperatife 193.903 TL ödeme yaptığının tespit edildiğini, bu konuda ihtilaf olmadığını, Yargıtay’ın yerleşik kararlarına göre kooperatif üyeliğinden ayrılan üyeye
yapılacak çıkma payı ödemesinde ortaklıktan ayrıldığı yıla ilişkin genel gider payının
düşülmesi gerektiğini, davacı alacağından mahsup edilecek genel gider payı 2.978,33 TL olduğunu, Bu durumda davacının davalıdan 193.903
TL – 2.978,33 TL = 190.924,67 TL alacağı hesaplandığını, bu tutara … tarihinden
itibaren yasal faiz işleyeceğini, davacının üyelikten ayrıldığı 2021 yılı hesaplarının görüşüldüğü genel kurulda çıkan üyelere yapılacak ödemelere ilişkin herhangi bir erteleme kararı alındığını, Kooperatif ana sözleşmesinin 15. maddesinde “Ortaklığı sona erenlerin yerine
ortak alınması halinde eski ortağın 21. madde uyarınca ödediği gider taksitleri derhal ödenir.”
hükmü yer aldığını, ayrılan ortağın doğrudan üyelik payı yerine yeni ortak
alındığına ilişkin bir tespit yapılamadığını, şayet Mahkemece yapılacak araştırma sonucunda
davacı üyenin doğrudan üyelik payı yerine yeni ortak alındığı tespit edilirse davacının çıkma
payı alacağı yeni ortak alınma tarihinde muaccel olacağını mahkememize bildirmiştir.
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ, YARGILAMA VE GEREKÇE:
Dava ve birleşen dava kooperatif üyeliğinden ihraç nedeni ile oluşan çıkma payına alacak davasıdır.
Davacının kooperatif üyeliğinden ayrıldığı edildiği taraflar arasında çekişmesizdir. Davacı, ayrılmakla edilmekle çıkma payı alacağına hak kazanacaktır. İşbu davada taraflar arasındaki ilk ihtilaf, davacının çıkma payının miktarının ne olduğu ve erteleme kararı mahiyetinde karar bulunup bulunmadığı, birleşen davanın derdestlik olup olmadığı, alacağın zamanaşıma uğrayıp uğramadığı, alacağın muaccel olup noktasındadır.
1163 Sayılı Kooperatifler Kanunu’nun 17/1 maddesi gereğince, çıkan ortak, ayrıldığı yıl sonu bilançosuna göre hesaplanacak olan masraf hissesi (genel gider payı) düşüldükten sonra bakiyesinin iadesini talep hakkına haiz olur. Söz konusu madde emredici nitelikte olup, kooperatif, çıkan ortağa hak ettiği çıkma payından daha yüksek miktarda ödeme yapamaz veya borçlanamaz zira aksi taktirde kooperatifin diğer ortakları aleyhinde, onların zararına uygulama yapılmış olur. Somut olayda mahkememizce alınan bilirkişi raporunda genel giderler düştükten sonra davacının 190.924,67 TL çıkma payı asıl alacağının olduğu anlaşılmıştır.
Alacağın muaccel olmadığı iddiası yönünden:
Davalı kooperatifin genel kurulunda herhangi bir erteleme bulunmamaktadır. Davacı 2021 yılında istifa etmiştir. 2021 yılı genel kurul … tarihinde yapılmış, davacının alacağı …. tarihinde muaccel olmaktadır. Esas davada çıkma payının 2021 yılında açıldığından dava tarihinde muaccel değildir. Davacı esas davasını kısmi ve birleşen davasını bakiye kısım için açmıştır. Açıklanan gerekçelerle birleşen dava derdestlik itirazı yerinde değildir. Birleşen davada dava tarihi itibariyle alacak muaccel olduğundan ve alacağın muacceliyet tarihi ve dava tarihi itibariyle alacak zamanaşınma uğramadoüından, esas davanın muacceliyet hukuki yarar dava şartı nedeniyle reddine ve birleşen davanın kabulüne karar verilmiştir.
HÜKÜM: Yukarıda Açıklanan Nedenlerle:
1-Esas davanın reddine,
2-Birleşen davanın kabulü ile, 189.924,67 TL’nin davalıdan alınarak davacıya verilmesine, alacağa … tarihinden itibaren yasal faiz uygulanmasına,
3-Esas dava yönünden 492 sayılı Harçlar Kanunu’na ekli (1) sayılı tarife gereğince; alınması gereken 179,90 TL harçtan davacı tarafından peşin yatırılan 59,30 TL harcın mahsubu ile bakiye 120,60 TL harcın esas davada davacıdan alınarak HAZİNE’YE GELİR KAYDINA,
4-Birleşen dava yönünden 492 sayılı Harçlar Kanunu’na ekli (1) sayılı tarife gereğince; alınması gereken 12.973,75 TL harçtan davacı tarafından peşin yatırılan 3.243,44 TL harcın mahsubu ile bakiye 9.730,31 TL harcın birleşen davada davalıdan alınarak HAZİNE’YE GELİR KAYDINA,
5-Esas davada 6325 sayılı Hukuk Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk Kanunu 18/A-13. maddesi uyarınca ve Arabuluculuk Kanunu Yönetmeliği Tarife hükümleri uyarınca Adalet Bakanlığı bütçesinden ödenen 1.320,00 TL arabuluculuk ücretinin (yargılama gideri) taraflardan eşit olarak alınarak HAZİNE’YE GELİR KAYDINA,
6-Esas Davada davacı tarafından yapılan tüm yargılama giderlerinin esas dava davacısı üzerinde bırakılmasına,
7-Esas davada davalı tarafından yapılan herhangi bir yargılama gideri bulunmadığından bu konuda mahkememizce herhangi bir karar verilmesine yer olmadığına,
8-Birleşen davada davacı tarafından yapılan dosya ücreti 10,00 TL yargılama giderinin birleşen davada davalıdan alınarak birleşen davada davacı tarafa verilmesine,
9-Birleşen davada davalı tarafından yapılan herhangi bir yargılama gideri bulunmadığından bu konuda mahkememizce herhangi bir karar verilmesine yer olmadığına,
10-Esas dava yönünden AAÜT’ye göre hesap edilen 1.000,00 TL vekalet ücretinin esas davada davacıdan alınarak esas davada davalı tarafa verilmesine,
11-Birleşen dava yönünden AAÜT’ye göre hesap edilen 29.488,70 TL nispi vekalet ücretinin birleşen davada davalıdan alınarak birleşen davada davacı tarafa verilmesine,
12-6100 sayılı HMK 120 ve 333. maddeleri gereğince taraflarca yatırılan gider avansının kalan kısmının kararın kesinleşmesi halinde tarafça numarası bildirilen veya bildirilecek hesaba, hesap numarası bildirilmediği takdirde adreslerine ödemeli olarak re’sen gönderilmesine,
13-Bölge Adliye ve Adli Yargı İlk Derece Mahkemeleri ile Cumhuriyet Başsavcılıkları İdari ve Yazı İşlerinin Yürütülmesine Dair Yönetmeliğin 203. maddesi uyarınca dosyanın tarih ve işlem sırasına düzenlenip dizi listesine bağlanmasına, Yazı İşleri Müdürü tarafından kontrolü yapıldıktan sonra İstinafa gönderilmesine veya arşive kaldırılmasına,

Dair, Asıl ve birleşen davada davacı vekili ve Asıl ve birleşen davada davalı vekilinin yüzüne karşı, gerekçeli kararın tebliğinden itibaren HMK’nın 341/1. maddesi uyarınca 2 haftalık yasal süre içinde Kayseri Bölge Adliye Mahkemesi nezdinde istinaf kanun yolu açık olmak üzere verilen karar açıkça okunup, usulen anlatıldı. …

Katip …
¸e-imzalı

Hakim …
¸e-imzalı

*5070 sayılı Kanun hükümlerine uygun olarak elektronik imza ile imzalanmıştır.*