Emsal Mahkeme Kararı Kayseri 1. Asliye Ticaret Mahkemesi 2021/865 E. 2022/526 K. 23.06.2022 T.

Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C. KAYSERİ 1. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
T.C.
KAYSERİ
1. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
TÜRK MİLLETİ ADINA
GEREKÇELİ KARAR
ESAS NO : ***
KARAR NO : ***

HAKİM : … …
KATİP : … …

DAVACI : … – … …
VEKİLİ : Av. … –
Av. … –
DAVALI : … – … …
VEKİLİ : Av. … –
DAVA : Alacak
DAVA TARİHİ : ***
KARAR TARİHİ : ***
GEREKÇELİ KARARIN
YAZILDIĞI TARİH : ***

Mahkememizde görülmekte olan Alacak davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
DAVA: Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; Davacı vekili dava dilekçesinde özetle, müvekkilinin davalı kooperatifin üyesi iken *** tarihli *** sayılı yönetim kurulu kararı ile üyelikten ihraç edildiğini, kooperatifler kanunu ve ana sözleşme hükmüne göre devir dışında bir nedenle ortaklığı sona erenlerin sermaye ve diğer alacaklarının o yılın bilançosuna göre hesaplanarak, bilanço tarihinden itibaren bir ay içinde geri verilmesi gerektiğini, davacının*** tarihinde ihraç edilmesi nedeniyle 2018 yılı genel kurulunun yapıldığı *** tarihinden bir ay sonra *** tarihinde davacı alacağının muaccel olacağını, davalı kooperatifin davacıya herhangi bir çıkma payı ödemesi yapmadığını, yargılama sırasında kooperatif kayıt ve belgelerinden davacının yapmış olduğu ödemelerin tespitinin mümkün olduğunu belirterek şimdilik 5.000 TL çıkma payının yasal faizi ile birlikte davacıya ödenmesine yargılama giderleri ve vekalet ücretinin davalı taraf üzerinde bırakılmasına karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
CEVAP: Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle, dava tarihi itibariyle davacının alacağının muaccel olmadığını, davacının davalı kooperatiften *** tarihli *** sayılı yönetim kurulu kararı ile ihraç edildiğini, bu hususun ihtilafsız olduğunu, davacının alacağının *** tarihinden: bir ay sonra muaccel hale geleceğini, ancak genel kurulun 9, Gündem maddesinde “kooperatif ortaklığından istifa eden ve ihraç edilen üyelerin kooperatifte uhdesinde birikmiş geri ödemelerinin ana sözleşmenin 15. Maddesi ve kooperatifler Kanunu 17. Maddesi gereğince işlem yapılması ve geri ödemelerinin kooperatifin varlığı tehlikeye düşürmemesi nedeni ile ortağın çıktığı tarihten itibaren 36 ayı geçmemek üzere ödeme yapılması oy birliği ile kabul edildi” şeklinde olduğunu, bu kapsamda davacı alacağının *** tarihinden önce talep edilemeyeceğini, genel kurul kararında yer alan 36 ayı geçmemek ibaresinin 36 ay süre ile ertelendiği anlamına geleceğini, muaccel olmayan alacak için dava açılamayacağını, bu genel kurul kararının iptaline yönelik … 2. ATM’nin ***E sayılı dosya ile açılan davanın reddedildiğini ve *** tarihinde kesinleştiğini, Mahkemece bahse konu genel kurul kararının usulünce alınmış bir karar olmadığına kanaat getirilmesi durumunda davacı alacağından mahsup edilecek genel giderlerin hesaplanması gerektiğini savunarak davanın reddine, yargılama giderleri ve vekalet ücretinin davacı taraf üzerinde bırakılmasına karar verilmesini talep etmiştir.
DELİLLER: Mahkememizce taraf teşkili sağlanmış davanın taraflarına delillerini ibraz etme olanağı tanınmış uyuşmazlığın çözümü için gereken bütün deliller toplanmıştır.
HMK’nun 266/1. maddesi gereği bilirkişi incelemesi yaptırılmasına dair *** tarihli celsede karar verilmiş, bilirkişi Prof. Dr. ***’ın mahkememize sunmuş olduğu ***tarihli bilirkişi raporunda özetle; Davacının davalı kooperatiften *** tarihli 16 numaralı yönetim kurulu kararı ile ihraç edildiğini ve bu konuda taraflar arasında bir ihtilaf olmadığını, Davacının çıkma payı alacağının 2018 yılı bilançosunun onaylandığı genel kurul tarihinden bir ay sonra muaccel olacağını, bahse konu genel kurulun *** tarihinde yapıldığını ve bu genel kurulda çıkan üyelere yapılacak ödemelerin 36 ay içinde ödenmesine yönelik karar alındığını söz konusu kararın keyfi nitelikte olmadığını bu karar doğrultusunda davacıya ödeme yapılmasının kooperatifin mevcudiyetini tehlikeye düşürmeyeceğini, ancak çıkmış tüm üyelerin hesaba katılması durumunda kooperatifin borçlarını ödeyemeyeceğini ve projelerini gerçekleştiremeyeceğini, kooperatifin mevcudiyetinin tehlikeye düşeceğini, Davalı kooperatif kayıtlarında davacı ödemesinin 10.750,00 TL olarak yer aldığını, Yargitay’ın yerleşik içtihatlarına göre çıkma payı hesaplanırken yapılan ödeme tutarından üyenin ayrıldığı yıla ilişkin genel gider payının mahsubu gerektiğini, davacı ödemesinden mahsup edilecek genel gider payının 4.256,45 TL olduğunu, Davacının yaptığı ödeme tutarından genel gider payı mahsup edildiğinde davacının davalıdan (100.750 TL – 4.256,45 TL)= 96.493,55 TL çıkma payı alacağı olacağını, 1163 Sayılı Kooperatifler Kanunu’nun 17/1 ve yapı kooperatifleri tip ana sözleşmenin 15/1. madde hükümlerine göre davalının *** tarihinde ihtara gerek kalmaksızın temerrüte düştüğünü, temerrüt tarihinden itibaren davacı alacağına faiz yürütüleceğini, Davalının ticari defterlerinde davacıya herhangi bir ödeme kaydı gözükmediği ve bu konuda bir iddia da ileri sürülmediğini, davalının ticari defterlerinde davacı ödemesinden 7.747,55 TL genel gider payı mahsup edildiğinin kayıtlı olduğunu ancak tarafımızca yapılan hesaplamada bu tutarın 4.256,45 TL olarak belirlendiğini mahkememize bildirmiştir.
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ, YARGILAMA VE GEREKÇE:
Dava, kooperatif üyeliğinden ihraç nedeni ile oluşan çıkma payına alacak davasıdır.
Davacının kooperatif üyeliğinden ihraç edildiği taraflar arasında çekişmesizdir. Davacı, ihraç edilmekle çıkma payı alacağına hak kazanacaktır. İşbu davada taraflar arasındaki ilk ihtilaf, davacının çıkma payının miktarının ne olduğu ve erteleme kararı mahiyetinde karar bulunup bulunmadığı noktasındadır.
1163 Sayılı Kooperatifler Kanunu’nun 17/1. ve ana sözleşmenin 15/1. maddesi gereğince, çıkan ortak, ayrıldığı yıl sonu bilançosuna göre hesaplanacak olan masraf hissesi (genel gider payı) düşüldükten sonra bakiyesinin iadesini talep hakkına haiz olur. Söz konusu madde emredici nitelikte olup, kooperatif, çıkan ortağa hak ettiği çıkma payından daha yüksek miktarda ödeme yapamaz veya borçlanamaz zira aksi taktirde kooperatifin diğer ortakları aleyhinde, onların zararına uygulama yapılmış olur. Somut olayda mahkememizce alınan bilirkişi raporunda genel giderler düştükten sonra davacının 96.493,55 TL çıkma payı asıl alacağının olduğu anlaşılmıştır.
Alacağın muaccel olmadığı iddiası yönünden:
Her ne kadar ***tarihli genel kurulun 9. Maddesi ile; “Kooperatif ortaklığından istifa eden ve ihraç edilen üyelerin kooperatifte uhdesinde birikmiş geri ödemelerini ana sözleşmesinin 15. Maddesi ve Kooperatifler Kanunun 17. Maddesi gereğince işlem yapılması ve geri ödemelerinin kooperatifin varlığını tehlikeye düşürmemesi nedeni ile ortağın çıktığı tarihten itibaren 36 ayı geçmemek üzere ödeme yapılması teklif edildi, başka teklif gelmedi. Teklif yapılan oylamada 51 kabul, 2 ret oyu alarak oyçokluğu ile kabul edildi.” şeklinde karar alınmış ise de, Yargıtay 23. Hukuk Dairesi’nin 2016/4534 esas, 2019/810 karar ve 2013/1392 esas, 2013/2275 karar sayılı emsal içtihatları dikkate alınarak iş bu genel kurulda alınan kararın, ödeme yapılmamasına ya da ödemenin ertelenmesine ilişkin olmayıp, ödeme yapılmasına yönelik olduğundan, çıkma payının ödenmesi benimsenmiş olmakla 1163 Sayılı Kooperatifler Kanunu’nun 17. maddesine uygun bir erteleme kararı olmadığı kanaatine varılmış davalı vekilinin bu konudaki savunmasına itibar edilmemiştir.
Açıklanan gerekçelerle davanın kabulüne karar verilmiştir.
HÜKÜM: Yukarıda Açıklanan Nedenlerle:
1-Davacının davasının kabulü ile, 96.493,55 TL çıkma payı alacağının davalıdan alınarak davacıya verilmesine, alacağın 5.000,00 TL’sinden dava tarihinden, bakiyesine ise ıslah tarihi olan 20/05/2022 tarihinden itibaren yasal faiz uygulanmasına,
2-492 sayılı Harçlar Kanunu’na ekli (1) sayılı tarife gereğince; alınması gereken 6.591,47 TL harçtan davacı tarafından peşin yatırılan 85,39 TL peşin harç ve 1.563,00 TL ıslah harcı olmak üzere toplam 1.648,39 TL harcın mahsubu ile bakiye 4.943,08 TL harcın davalıdan alınarak HAZİNE’YE GELİR KAYDINA,
3-6325 sayılı Hukuk Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk Kanunu 18/A-13. maddesi uyarınca ve Arabuluculuk Kanunu Yönetmeliği Tarife hükümleri uyarınca Adalet Bakanlığı bütçesinden ödenen 1.320,00 TL arabuluculuk ücretinin (yargılama gideri) davalıdan alınarak HAZİNE’YE GELİR KAYDINA,
4-Davacı tarafından peşin yatırılan 85,39 TL peşin harç, 59,30 TL başvurma harcı ve 1.563,00 TL ıslah harcı olmak üzere toplam 1.707,69 TL harcın davalıdan alınarak davacı tarafa verilmesine,
5-Davacı tarafından yapılan bilirkişi ücreti 600,00 TL, 6 elektronik tebligat gideri 36,00 TL, 2 müzekkere gideri 24,00 TL, 1 tebligat gideri 26,00 TL, kep reddiyat gideri 1,20 TL olmak üzere toplam 687,20 TL yargılama giderinin davalıdan alınarak davacı tarafa verilmesine,
6-Davalı tarafından yapılan herhangi bir yargılama gideri bulunmadığından bu konuda mahkememizce herhangi bir karar verilmesine yer olmadığına,
7-HMK’nun 333/1. maddesi gereğince varsa artan gider avansından kullanılmayan kısmın karar kesinleşmesinden sonra yatıran ilgili tarafa iadesine,
8-AAÜT’ye göre hesap edilen 13.116,88 TL nispi vekalet ücretinin davalıdan alınarak davacı tarafa verilmesine,
Dair, davacı vekili ve davalı vekilinin yüzüne karşı, gerekçeli kararın tebliğinden itibaren HMK’nın 341/1. maddesi uyarınca 2 haftalık yasal süre içinde … Bölge Adliye Mahkemesi nezdinde istinaf kanun yolu açık olmak üzere verilen karar açıkça okunup, usulen anlatıldı. 23/06/2022

Katip …
¸e-imzalı

Hakim …
¸e-imzalı

*5070 sayılı Kanun hükümlerine uygun olarak elektronik imza ile imzalanmıştır.*