Görüntülediğiniz mahkeme kararı kesinleşmiş bir karardır.

T.C. KAYSERİ 1. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
T.C.
KAYSERİ
1. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
TÜRK MİLLETİ ADINA
GEREKÇELİ KARAR
ESAS NO : ***
KARAR NO : ***
HAKİM : … …
KATİP : … …
DAVACI : … – …
VEKİLİ : Av. … –
DAVALILAR : 1- … – …
2- … – …
VEKİLİ : Av. … –
DAVALI :3- … – … …
VEKİLİ : Av. … –
DAVA : Menfi Tespit
DAVA TARİHİ : ***
KARAR TARİHİ : ***
GEREKÇELİ KARARIN
YAZILDIĞI TARİH :***
Mahkememizde görülmekte olan Menfi Tespit davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
DAVA : Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; Müvekkil şinrket TC Halk Bankası Toptancıhali /Ankara Şubesi Keşidecisi …(TCNO:…) OLAN … numaralı 19/08/2015 keşide tarihli 10.000,00 TL bedelli çekin zilyedi iken ek, müvekkil firma çalışanı tarafından bulunamayınca düşmüş/kaybolmuş/çalınmış/çaldırılmış olabileceğinden Kayseri Asliye Ticaret Mahkemesi … Esas sayılı dosyası ile çek iptali davacı açıldığını, iş bu dosya üzerinen ilgili çek üzerine 18/08/2015 tarihinde ödeme yasağı konulduğunu, Halk Bankası Toptancı Hali Şubesi tarafından dosyaya ilgili çekin *** tarihinde İş Bankası takas merkezi tarafından sorulduğunu, ödeme yasağı olduğundan ödeme yapılmadığı bilgisi gönderildiğini, çek takas yoluyla sorulduğunda Kayseri Ticaret Mahkemesince taraflarına istirdat davası açılması için iki haftalık kesin süre verildiğini, davalı elinde bulundurduğu çeki nasıl ve ne şekilde aldığı müvekkil şirketçe bilinmediğini, müvekkile ait ticari defterlerin incelenmesi sonucu çekin …ye verilmediği, … ile herhangi bir ticari ilişki tarafından da … Ltd. Şti’ne verildiğini, çek en son elinde bulunduran … Ltd. Şti firması olduğunu, davalı kötü niyetli olarak çeki iktisap ettiğinden söz konusu çek hakkında müvekkil şirketin borçlu olmadığının tespitine ve ilgili çekin davalı … Ltd.Şti’nden geri alınarak müvekkiline verilmesine yargılama giderleri ve vekalet ücretinin davalıya yükletilmesine dair karar verilmesini arz ve talep etmiştir.
CEVAP : Davalı … ve İht.Mad.San.Tic.Ltd.Şti vekili cevap dilekçesinde özetle; Müvekkili aleyhine … tarihinde açılan davada belirtilen hususların haksız, mesnetsiz ve yasal dayanaktan yoksun olduğunu, davanın reddine karar verilmesi gerektiğini, müvekkilinin bu dava ile ilgili taraf sıfatı bulunmadığını, müvekkil firma diğer davalılardan … San. Tic. Ltd. Şti ile ticari ilişkide bulunmak suretiyle mal satmış ve karşılığında söz konusu çeki … Ltd. Şti cirolayarak müvekkiline verdiğini, müvekkil firma iş bu satışa ilişkin futarayı kestiğini ve ticari kayıtlarında bu husus işlendiğini, müvekkilinin iş bu çeki İş Bankası Ostim Ticari Şubesine tahsil için ciro ettiğini, ancak karşılıksız çıkması üzerine … firmasına çeki iade ettiğini, ve bedelinin müvekkiline … firması tarafından ödendiğini, … firması da çeki …’ye iade ederek çekin bedelini aldığını, çek şuanda … ‘nin elinde olduğunu, çekin müvekkilinde olmadığını, diğer davalı … çekin elinde olduğunu kabul ettiğini, davacıya karşı dava açmak suretiyle yasal haklarını kullandığını taraflarına bildirdiğinden, davanın öncelikle taraf sıfatının bulunmadığından husumet yönünden ve bildirdiği tüm nedenler doğrultusunda reddine, yargılama giderleri ve vekalet ücretinin davacı tarafa yükletilmesine karar verilmesi arz ve talep etmiştir.
Davalı … San.Tic.Ltd.Şti vekili cevap dilekçesinde özetle; Müvekkili aleyhine … tarihinde açılan davada belirtilen hususların haksız, mesnetsiz ve yasal dayanaktan yoksun olduğunu, davanın reddine karar verilmesi gerektiğini, müvekkilinin bu dava ile ilgili taraf sıfatı bulunmadığını, müvekkili firma diğer davalılardan … ile ticari ilişkide bulunmak suretiyle mal satmış ve karşılığında söz konusu çeki … cirolayarak müvekkiline verdiğini, müvekkil firma iş bu satışa ilişkin faturayı kesmiş ve ticari kayıtlarında bu hususun işlendiğini, müvekkili iş bu çeki cirolayarak ticari ilişkisi gereği … Ltd. Şti’ne verdiğini, iş bu çek İş Bankası Ostim Ticari Şubesine tahsil için ciro edilmiş, ancak karşılıksız çıkması üzerine … Firması tarafından çeki müvekkiline iade edildiğini ve bedelin müvekkilince ödendiğini, müvekkil firmada bunun üzerine …ye çeki iade ederek bedelini aldığını, çek şuanda diğer davalı …’nin elinde olduğunu,çekin müvekkilinde olmadığını, diğer davalı … çekin elinde olduğunu kabul ettiğini, davacıya karşı dava açmak suretiyle yasal haklarını kullandığını tarafına bildirdiğini,yukarıda arz ve izah olunan ve resen belirlenecek nedenle davanın öncelikle taraf sıfatının bulunmadığından husumet yönünden ve bildirdiği tüm nedenler doğrultusunda reddine, yargılama giderleri ve vekalet ücretinin davacı tarafa yükletilmesine karar verilmesini arz ve talep etmiştir.
DELİLLER: Mahkememizce taraf teşkili sağlanmış davanın taraflarına delillerini ibraz etme olanağı tanınmış uyuşmazlığın çözümü için gereken bütün deliller toplanmıştır.
Dava, davacı vekili tarafından ilk olarak; … tarihinde mahkememize açılmış, dava mahkememizin … esas sırasına kaydedilmiş, mahkememizce yapılan yargılama neticesinde … esas … karar sayılı 22/03/2018 tarihli ilam ile davanın reddine karar verilmiş, verilen karara karşı davacı vekili tarafından istinaf kanun yoluna başvurulmuş, Ankara Bölge Adliye Mahkemesi 22. Hukuk Dairesi’nin … karar sayılı 27/09/2021 tarihli ilamı ile Davacı vekilinin istinaf başvurusunun kabulü ile; Kayseri 1.Asliye Ticaret Mahkemesi, ***Esas, ***Karar sayılı ve *** tarihli kararının kaldırılmasına, HMK.’nin 353/1-a-6.maddesi uyarınca davanın yeniden görülmesi için dosyanın kararı veren mahkemeye gönderilmesine, İstinaf başvurma harcı dışında alınan istinaf karar ilam harcının istek halinde davacıya iadesine karar verilmiş dosya mahkememize gönderilmiş yukarıda yazılı olan esas sırasına kaydedilerek yargılamaya devam olunmuştur.
HMK’nun 266/1. maddesi gereği bilirkişi incelemesi yaptırılmasına dair *** tarihli celsede karar verilmiş, bilirkişi ***’nin mahkememize sunmuş olduğu *** tarihli bilirkişi raporunda özetle; “Davacının 2015 yılı ticari defterlerinin açılış ve kapanış tasdiklerinin süresinde yapıldığı, içerdiği kayıtların birbirini doğruladığı, defterlerin HMK 222/2 ye uygun olduğu tespit edildiğini, davaya konu çekin dava dışı … tarafından davacıya ticari ilişki çerçevesinde ödeme olarak verildiği davacı kayıtlarından tespit edildiğini, davaya konu çekin davacı kayıtlarından çıkışına ve tahsiline ilişkin bir tespit yapılamadığını, davacı kayıtlarında davalılar ile ilgili herhangi bir kayda rastlanmadığını” mahkememize bildirmiştir.
04/05/2023 tarihli celsede mahkememizini bir önce ki celsedeki ara kararı ile … LTD ŞTİ ve ***…. LTD ŞTİ defterlerinin incelenmesine karar verildiği ancak bilirkişice davacının defterleri incelendiği görülmekle, dosyanın tekrar Ankara komisyonunda seçilecek bir bilirkişiye tevdine karar verilmiş bilirkişi …’un mahkememize sunmuş olduğu rapor dosyaya eklenmiştir.
DEĞERLENDİRME VE GEREKÇE:
Dava, çekten dolayı davacının davalılara borçlu olmadığının tespiti ve dava konusu çekin iadesi istemine ilişkindir.
Kayseri Asliye Ticaret Mahkemesinin … esas sayılı dosyası celbedelirek dosyamız arasına alınmış, yapılan incelenmesinde; Davacısının … Gıd. San. Tic. Ltd. Şti, davalısının hasımsız olduğu, davanın Kıymetli Evrak İptali davası olduğu, davanın 16/12/2015 tarihinde karar çıktığı görülmüştür.
Polatlı 1. Asliye Hukuk Mahkemesinin … esas sayılı dosyasının dava dilekçesi, cevap dilekçesi ile duruşma zabıtlarını içerir bir örneği uyap sistemi üzerinden celbedilerek dosyamız arasına alınmış olup, yapılan incelenmesinde; Davacısının …, Davalılarının … ve … Gıd.San.Tic.Ltd.Şti olduğu, davanın Alacak davası olduğu davanın reddine karar verildiği ve kararın gerekçesinde …’nin iş bu dava konusu çekten dolayı alacaklı olduğunu ispat edemediği ve yasal hamil olmadıüı tespit olunmuştur.
Mahkememiz kaldırma sonrası yapılan yargılamada davalı …’yi isticvap etmişve çekin kendisinde olduğunu ve diğer davalı … firması tarafından sunulan 25.08.2015 tarihli çekin kendisine iadesine ilişkin belgeyi doğruladığı görülmüştür.
Ankara Bölge Adliye Mahkemesi 22. Hukuk Dairesi’nin *** Karar sayılı kaldırma ilamında ”… Polatlı 1. Asliye Hukuk Mahkemesinin … Esas sayılı dosyasının Uyap üzerinden yapılan incelemesi sonucunda mahkemece davacı …’nin keşideci ve lehdara karşı açmış olduğu davanın reddine karar verilmiş, ancak karar henüz kesinleşmemiştir. Davacı yanca iş bu davada çek istirdatı ile birlikte menfi tespit istemi de konu edilmiştir. 6102 sayılı TTK’nın 790. maddesinde “Cirosu kabil bir çeki elinde bulunduran kişi, son ciro beyaz ciro olsa bile, kendi hakkı müteselsil ve birbirine bağlı cirolardan anlaşıldığı taktirde yetkili hamil sayılır.” denilmiştir. Bu madde hükmüne göre dava konusu çekteki görünürdeki şekli ciro silsilesine göre davalı yetkili hamil konumundadır. Mahkemenin davalının çeki kötü niyetle iktisap ettiği ya da ağır kusurlu olduğunun kanıtlanamadığı yönündeki kabulü yerindedir. Ancak, dava konusu çek ile ilgili olarak davalı hamil … tarafından iş bu davadan önce Polatlı 1. Asliye Hukuk Mahkemesi’nin … Esas sayılı dosyasında alacak davası açılmış olup, mahkemece bu davanın sonucuna göre açılan menfi tespit istemi ile ilgili karar verilmesi gerekirken anılan dosyanın sonucunun ve kesinleşmesinin beklenmemesi doğru olmadığı gibi davalılar … San.Tic.Ltd.Şti ve … ve İht.Mad.San.Tic.Ltd.Şti vekillerinin çek bedellerinin tahsil edilerek dava konusu çekin cirantalardan …’ye iade edildiğine ilişkin beyanları üzerinde durulmaksızın yazılı olduğu şekilde davanın reddine karar verilmesi yerinde değildir….” gerekçesiyle kaldırılmıştır.
Mahkememiz dosyasının resen seçilecek bir muhasebeci bilirkişiye tevdi edilere, bilirkişiye yerinde inceleme yetkisi de verilerek iddia, savunma, çek fotokopisi, banka cevapları, Polatlı 1.Asliye Hukuk Mahkemesinin … Esas sayılı dosyası ve tüm dosya kapsamı incelenerek davaya konu çekin davacı deftelerinde kayıtlı olup olmadığı, çek kaydının açık bulunup bulunmadığı, çekbaşka bir kişiye ciro edilmiş ise de karşılığının alınıp alınmadığı, çekten dolayı davacının davalılardan bir alacağı olup olmadığı, varsa miktarı konusunda rapor alınmasına karar verilmiş, Mali Müşavir bilirkişi ***’in 20/02/2017 tarihli raporunu sunduğu, bilirkişi raporunda; davacının defterlerinin açılış ve kapanış tasdiklerinin tam, zamanında ve usulüne uygun yapılmış olduğunun, defterlerin birbirlerini doğrulamakta olduğunun, bu durumun defterlerin davacının lehine delil olabileceğinin, davacının dava konusu çek 10/07/2015 tarihinde …’dan almış olduğu söz konusu kaydın ticari defterinin 10/07/2015 tarihli 333 yevmiye nolu yevmiye defterinin 167 sayfasında kayıtlı olduğunun, davacının alınan çeklerin çıkışının toplu yaması nedeni ile çekin çıkışının yapılıp yapılmadığının davacının ticari defterlerinden tespitinin yapılamadığının, davacının defterlerinde … ile ilgili her hangi bir kayda rastlanmadığının rapor edildiği görülmüştür. Mahkememiz kaldırma sonrası davalı şirketler ticari defteri üzerinde inceleme yapmıştır. Davalı … Defterlerinde ve Nürhuma firması kayıtlarında yer aldığı görülmüştür.
Davacının istemi 6102 sayılı TTK’nın 792. maddesine dayanmaktadır. Dava esas itibarı ile, menkullerin iadesini sağlamak için açılan “menkul davası” mahiyetindedir. (TMK m.989) Medeni hukukta bu dava gasp, çalınma veya ziya hallerinde sadece kötü niyetli değil, iyi niyetli zilyede karşı açılabilir. Halbuki muamelattaki emniyeti korumak gerekçesiyle, kambiyo senetleri yönünden bir sınırlama yapılmış ve ayni haklardaki genel prensiplerden ayrılarak, söz konusu davanın yalnızca kötü niyetle veya senedi iktisapta ağır kusuru bulunan kimselere karşı açılabileceği esası benimsenmiştir. Bu açıklamalardan sonra somut olaya gelindiğinde; davalı dava konusu çeke ciro yoluyla hamil olup, TTK’nın 792. maddesi uyarınca hamilin çeki kötü niyetle iktisap ettiğinin ya da iktisapta ağır kusurlu olduğunun ispatı halinde çeki geri verme yükümlülüğü vardır. Davacının dava konusu çek üzerindeki imzaya bir itirazı bulunmamaktadır.
Dosya kapsamı ve tüm deliller bir bütün olarak değerlendirildiğinde, davalı …’nin çeki kötü niyetle veya senedi ele geçirdiği Polatlı 1. Asliye Hukuk Mahkemesinin … esas ispatlandığından ilgili yönünden menfi istemi kabul edilmiştir. Davacının davalı … … Ltd. Şti.’ye karşı ikame etmiş olduğu menfi tespit davası çekin kendisinde olmadığı ve davalının bu çekin iktisabında kötü niyetli veya çekin iktisabında ağır kusurlu olduğunu kabul etme olanağının bulunmadığı, davacının bunun aksini ispat edici delil sunamadığı kanaatine varıldığından ilgili yönünden dava reddedilmiştir. Davacının … …. Ltd. Şti.’ye karşı ikame etmiş olduğu menfi tespit davasının ve çek istirdatı talebinin davası çekin kendisinde olmadığı ve davalının bu çekin iktisabında kötü niyetli veya çekin iktisabında ağır kusurlu olduğunu kabul etme olanağının bulunmadığı, davacının bunun aksini ispat edici delil sunamadığı kanaatine varıldığından ilgili yönünden dava reddedilmiştir.
HÜKÜM: Yukarıda Açıklanan Nedenlerle:
1-Davacının davalı … … Ltd. Şti.’ye karşı ikame etmiş olduğu menfi tespit davasının reddine,
2-Davacının *** …. Ltd. Şti.’ye karşı ikame etmiş olduğu menfi tespit davasının ve çek istirdatı talebinin reddine,
3-Davacının davalı …’ye karşı ikame etmiş olduğu davasının kabulü ile, davacının … numaralı 19/08/2015 keşide tarihli 10.000,00 TL bedelli çek nedeniyle davacının davalı …’ye borçlu olmadığının tespitine,
4-Davacının … …. Ltd. Şti.ve … … Ltd. Şti.’ye karşı açmış olduğu davaları yönünden 492 sayılı Harçlar Kanunu’na ekli (1) sayılı tarife gereğince; alınması gereken 269,85 TL harçtan davacı tarafından peşin yatırılan 170,78 TL harcın mahsubu ile bakiye 99,07 TL harcın davacıdan alınarak HAZİNE’YE GELİR KAYDINA,
5-Davacının …’ye karşı açmış olduğu davası yönünden 492 sayılı Harçlar Kanunu’na ekli (1) sayılı tarife gereğince; alınması gereken 683,10 TL harcın davalı …’den alınarak HAZİ’NE GELİR KAYDINA,
6-Davacının peşin yatırdığı 27,70 TL başvurma harcının davalı …’den alınarak davacı tarafa verilmesine,
7-Davacı tarafından yapılan; talimat, bilirkişi, posta, müzekkere, tebligat, kep reddiyat, elektronik tebligat ve istinaf kanun yoluna başvuru harcı olmak üzere toplam 3.064,70 TL yargılama giderinin davalı …’den alınarak davacı tarafa verilmesine,
8-Davalı … … Ltd. Şti. Tarafından yapılan; posta, müzekkere ve tebligat gideri 50,00 TL yargılama giderinin davacıdan alınarak davalı … … Ltd.Şti.’ye verilmesine,
9-Davalı … …. Ltd. Şti. Tarafından yapılan müzekkere ve tebligat gideri 50,00 TL yargılama giderinin davacıdan alınarak davalı … … Ltd.Şti.’ye verilmesine,
10-AAÜT’ye göre hesap edilen 10.000,00 TL vekalet ücretinin davalı …’den alınarak davacı tarafa verilmesine,
11-AAÜT’ye göre hesap edilen 10.000,00 TL vekalet ücretinin davacıdan alınarak davalı … …. Ltd. Şti.ve davalı … … Ltd. Şti.’ye verilmesine,
12-6100 sayılı HMK 120 ve 333. maddeleri gereğince taraflarca yatırılan gider avansının kalan kısmının kararın kesinleşmesi halinde tarafça numarası bildirilen veya bildirilecek hesaba, hesap numarası bildirilmediği takdirde adreslerine ödemeli olarak re’sen gönderilmesine,
13-Bölge Adliye ve Adli Yargı İlk Derece Mahkemeleri ile Cumhuriyet Başsavcılıkları İdari ve Yazı İşlerinin Yürütülmesine Dair Yönetmeliğin 203. maddesi uyarınca dosyanın tarih ve işlem sırasına düzenlenip dizi listesine bağlanmasına, Yazı İşleri Müdürü tarafından kontrolü yapıldıktan sonra İstinafa gönderilmesine veya arşive kaldırılmasına,
Dair, davacı vekili, davalı … vekili ve … … Ltdi. Şti. İle davalı … … Ltd. Şti. davalı vekilinin yüzüne karşı miktar itibariyle KESİN olmak üzere verilen karar açıkça okunup, usulen anlatıldı. 19/10/2023

Katip …
¸e-imzalı

Hakim …
¸e-imzalı

*5070 sayılı Kanun hükümlerine uygun olarak elektronik imza ile imzalanmıştır.*