Emsal Mahkeme Kararı Kayseri 1. Asliye Ticaret Mahkemesi 2021/692 E. 2023/1022 K. 15.11.2023 T.

Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C. KAYSERİ 1. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ Esas-Karar No: *** Esas – ***
T.C.
KAYSERİ
1. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
TÜRK MİLLETİ ADINA GEREKÇELİ KARAR

ESAS NO : ***
KARAR NO : ***

HAKİM :***
KATİP :***

DAVACI : ***
VEKİLLERİ : Av.
Av.
DAVALI : 1- ***
VEKİLİ : Av.
DAVALI : 2- ***
3- ***
4- ***
DAVA : Tazminat (Rücuen Tazminat)
DAVA TARİHİ : ***
KARAR TARİHİ : ***
KARAR YAZIM TARİHİ : ***

Mahkememize açılan Tazminat (Rücuen Tazminat) davasının yapılan yargılaması sonucunda;
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
DAVA : Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; dava dışı …’un özel güvenlik görevlisi olarak … tarihleri arasında Kayseri Başmüdürlüğünde özel güvenlik işlerini yürüten çeşitli özel güvenlik şirketlerinde çalıştığını ve en son çalıştığı … Hizmetleri Ticaret Ltd. Şti. tarafından 16/02/2019 tarihinde iş akdinin feshedildiğini, 4857 sayılı İş Kanunun 112. maddesi gereğince Kamu İhale Kanununa Göre İhale Edilen Personel Çalıştırılmasına Dayalı Hizmet Alımları Kapsamında İstihdam Edilen İşçilerin Kıdem Tazminatlarının Ödenmesi Hakkında Yönetmenlik hükümleri gereğince özel güvenlik görevlisi …’a davacı kurum tarafından 6 yıl 3 Ay 11 günlük hizmeti karşılığı 22.375,19-TL ile 171,13-TL damga vergisi olmak üzere toplam 22.546,32-TL kıdem tazminatı, 5.982,55-TL ile 45,75-TL damga vergisi olmak üzere toplam 6.028,30-TL, Kıdem Tazminatı Toplu İş Sözleşmesi farkı ve ayrıca arabuluculuk görüşmesi sonucu 6.528,88-TL ihbar tazminatı ödemesi yapıldığını, davalı şirketlere yapılan yazılı bildirime rağmen sorumlu oldukları paraları ödemediklerini, yapılan arabuluculuk görüşmelerinden de sonuç alamadıklarını, fazlaya ilişkin talep ve dava hakları saklı kalmak kaydıyla dava dışı …’a Kıdem Tazminatı, Kıdem Tazminatı TİS farkı ve İhbar Tazminatı olarak ödenen 35.103,50- TL’ nin; 894,45-TL’sinin … Şirketinden, 15.515,69-TL’sinin … Özel Güvenlik Şirketlerinden, 3.577,79-TL’sinin *** Güvenlik Şirketlerinden, 6.618,91-TL’sinin …-… Güvenlik Şirketlerinden, 8.496,66-TL’sinin … Özel Güvenlik Şirketinden, (22.546,32-TL’nin 20.03.2019 tarihinden, 6.028,30-TL’nin 27.08.2019 tarihinden, 6.528,88-TL’nin 17.04.2019 tarihinden itibaren) uygulanacak sözleşme faizleri, faiz oranı belirlenmeyen sözleşmelerde ticari faiziyle birlikte sorumlulukları oranında müştereken ve müteselsilen davalılardan rücuan tahsiline, yargılama giderlerinin davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsiline karar verilmesini dava ve talep etmiştir.
CEVAP :
Davalı … Hizmetleri Ticaret Ltd. Şti. vekili dosyaya sunduğu cevap dilekçesinde özetle: öncelikle yetki itirazlarının bulunduğunu, davaya bakmaya Bakırköy Asliye Ticaret Mahkemeleri’nin yetkili olduğunu, davacı alacaklarının zaman aşımına uğradığını ve ayrıca faiz başlangıç tarihi olarak dava dışı işçiye yapılan ödeme tarihinin dikkate alınması yönündeki talebinin hukuka aykırı olduğunu, dava tarihinin temerrüt tarihi olarak kabul edilmesi gerektiğini, dava dışı …’un davacı nezdinde çalıştığını, emir ve talimatlarını davacıdan aldığını, bu nedenle dava dışı işçinin alacaklarından müvekkili şirketin sorumluluğunun bulunmadığını, davacı ile müvekkili şirket arasında bir asıl işveren-alt işveren ilişkisi bulunduğunu, dava dışı işçinin asıl işvereninin her zaman davacı kurum olduğunu, dava dışı işçinin iş akdinin davacının talimatı uyarınca feshedildiğini ve bu nedenle ihbar tazminatı, kıdem tazminatı ve tis kıdem farkı olarak ödenen tazminatlardan müvekkili şirketin sorumlu olmadığını, davanın kabulü anlamına gelmemek kaydıyla müvekkil şirketin, davacının yapmış olduğu ödemeden sorumlu olduğu kanaatine varılacak olsa dahi davacı ile müvekkil şirketin ödemeden müştereken ve müteselsilen sorumlu olduklarının kabul edilmesi gerektiğini, haksız ve yersiz açılan davanın reddine, yargılama masraflarının davacı taraf üzerinde bırakılmasına karar verilmesini talep etmiştir.
YARGILAMA VE GEREKÇE:
6102 sayılı Türk Ticaret Kanunun 4/1-a maddesine göre davaya bakmaya Mahkememiz görevlidir.
6545 sayılı yasanın 45/3. maddesi uyarınca yargılama Tek Hakim tarafından yürütülmüş ve sonuçlandırılmıştır.
Mahkememizde açılan ve sonuçlanan davada 7251 sayılı kanunla değişik 6102 Türk Ticaret Kanununun 4/2. maddesi uyarınca basit yargılama usulü uygulanmıştır.
Dava şartı arabuluculuk faaaliyeti kapsamında taraflar görüşmüş ancak anlaşmaya varamamışlardır.
Dava, davacı iş sahibi tarafından dava dışı işçiye ödenen işçilik alacağının davalı yüklenicilerden tahsili talebine yönelik rücuen tazminat istemine ilişkindir.
Hizmet alım sözleşmeleri; ihale şartları ile belirlenen işin sözleşmede kararlaştırılan bedel ile yapılmasının üstlenildiği sözleşmelerdir. Bu sözleşme türünde yüklenicinin edimi, hizmetin kendi işçisi ile yerine getirilmesi, işverenin edimi ise sözleşme bedelinin ödenmesidir. Sözleşme kapsamında yapılması gereken iş yüklenici işçisi tarafından yerine getirilecektir. İş akdinin yüklenici ile işçi arasında yapıldığı hususu ihtilaflı değildir. SGK kayıtları da bu hususu doğrulamaktadır. Hizmet alımı tip sözleşmelerinde işverenin, yüklenici tarafından çalıştırılan işçinin ücretinin ödenmesi, sosyal haklarının takibi gibi denetim dışında işçiye karşı bir sorumluluğu yoktur. İşveren ile yüklenicinin İş Kanunu’na göre işçiye karşı müteselsilen sorumlu olmasına rağmen rücu ilişkisinde taraflar arasında imzalanan sözleşmenin uygulanması sözleşme hukukunun en temel ilkelerindendir.
İşçilik alacakları işveren tarafından ödenen işçinin; yüklenici işçisi olması, sözleşme ücretine işçinin ücret ve sosyal haklarının dahil olması, işverenin işçilik alacaklarından sorumlu olacağına dair sözleşmede bir hüküm bulunmaması hususları nazara alındığında davacı işverenin işçiyi çalıştıran yüklenicilerden ödediği bedeli ve ferilerinin tamamını talep etme hakkı bulunduğunun kabulü gerekir.
Hizmet alım ihaleleri aynı yüklenici tarafından alındığı gibi, değişik yükleniciler tarafından da alınabilmektedir. Bu halde işyeri devri suretiyle işçiler yeni yükleniciye devredildiği için hizmet akitleri kesintiye uğramadan devam etmekte ve işçilik alacakları da bu doğrultuda hesaplanmaktadır.
İşçiye ödenen kıdem tazminatı iş sözleşmesinin feshedildiği tarihteki giydirilmiş ücret üzerinden hesaplanmakta olup, bu kıdem tazminatının tamamından işçiyi çalıştırdıkları dönemle orantılı olarak yükleniciler işverene karşı sorumludurlar.
Yıllık izinler kullanılmadığı taktirde iş sözleşmesinin feshi ile ücrete dönüşmektedir. Sözleşmeyi feshedenin son yüklenici olduğu ve yıllık izinlerinde bu fesih ile ücrete dönüştüğü göz önüne alındığında yıllık izin ücretinden son yüklenici sorumlu olacaktır.
İhbar tazminatından son işveren sorumludur. Bunların dışında hafta tatil ücreti, ücret alacağı, fazla mesai ücreti gibi işçiye ödenen tazminatlardan yükleniciler işverene karşı işçiyi çalıştırdıkları dönemle sınırlı olarak sorumlu olacaklardır.
İşveren tarafından bu ödemelerin ferileri mahiyetinde yapılan ödemeler de ayrı esasla yüklenicilerden tahsil edilebilecektir.
Yükleniciler aleyhine açılan rücu davalarında ayrı sözleşmelerle hizmet ifa eden yükleniciler mecburi dava arkadaşı olmadığı gibi borçtan müteselsilen sorumlu olacaklarına ilişkin kanun hükmü veya sözleşme bulunmamaktadır. Bu nedenle alacak davalarında her davalı aleyhine ayrı tahsil hükmü kurulmalıdır. Davanın itirazın iptali şeklinde açılmış olması durumunda ise takibin hangi davalı açısından hangi miktarla devam edeceği ayrı ayrı belirlenmelidir.
Öte yandan davalı iş verenin dava açılmadan önce temerrüde düşmediği, açılan rücuen tazminat davasıyla temerrüde düştüğü göz önünde bulundurulmalıdır. (23. Hukuk Dairesi *** Karar)
Davalı yüklenici tacir olup, 6102 sayılı TTK’nın 19/2. maddesi gereğince taraflardan biri için ticari iş niteliğinde olan sözleşmeler, kanunda aksine hüküm yoksa diğer taraf için de ticari iş sayılmaktadır. Ticari işlerde 3095 sayılı Yasa’nın 2/2. maddesine göre avans oranında faiz istenebilecektir. (Yargıtay 6. Hukuk Dairesi *** Karar)
Bu durumda davalı yüklenicinin son işveren olması nedeniyle yukarıda belirlenen ilkeler çerçevesinde son iş verenin ihbar tazminatı alacağının fer’ileri ile birlikte tamamından sorumlu olduğu, kıdem tazminatından ve fer’ilerinden ise ödeme yapılan dava dışı işçilerin davalı yüklenici-son işverende çalıştıkları dönem için bu işverende geçirdikleri çalışma süreleri ile orantılı olarak sorumlu olacağı anlaşılmıştır. (Kayseri BAM 6. HD *** Karar)
Ödeme belgeleri, taraflar arasında düzenlenen Özel Güvenlik Hizmeti Alımına ilişkin Sözleşmeler ve eki Şartnameler, tarafların ticari defter ve kayıtları, sgk kayıtları, TMO Genel Müdürlüğü kayıtları, sözleşmeler, Teknik ve İdari şartname ve tarafların dayandığı tüm deliller celp edilmiş, bilirkişi incelemesi yaptırılmıştır.
Dosyaya mübrez 04/07/2022 tarihli hesap uzmanı bilirkişi raporunda;
20.03.2019 tarihinde ödenen 22.546,32-TL kıdem tazminatı için: davalı … Ltd. Şti.’nin 705,74-TL’den sorumlu olacağı, davalı *** Ltd. Şti. ve … Güvenlik Ltd. Şti.’nin 12.242,39-TL’den birlikte müştereken ve müteselsilen sorumlu olacağı, davalı … Ltd. Şti. ve … ve Güvenlik Ltd. Şti.’nin 2.822,99-TL’den birlikte müştereken ve müteselsilen sorumlu olacağı, davalı … Ltd. Şti., … Güvenlik Ltd. Şti ve … ve Güvenlik Ltd. Şti.’nin 5.222,53-TL’den birlikte müştereken ve müteselsilen sorumlu olacağı,
27.08.2019 tarihinde ödenen 6.028,30-TL kıdem tazminatı farkı için: Davalı … Ltd. Şti.’nin 188,70-TL’den sorumlu olacağı, davalı … Ltd. Şti. ve … Güvenlik Ltd. Şti.’nin 3.273,29-TL’den birlikte müştereken ve müteselsilen sorumlu olacağı, davalı … Ltd. Şti. ve … ve Güvenlik Ltd. Şti.’nin 754,79-TL’den birlikte müştereken ve müteselsilen sonumlu olacağı, davalı … Ltd. Şti., … Güvenlik Ltd. Şti. ve … ve Güvenlik Ltd. Şti.’nin 1.396,37-TL’den birlikte müştereken ve müteselsilen sorumlu olacağı,
27.08.2019 tarihinde ödenen 6.528,88-TL ihbar tazminatından davalı … ve Güvenlik Hizmetleri Tic. Ltd. Şti.’nin tek başına sorumlu olacağı, faiz konusunda takdirin mahkemeye ait olacağı yönünde görüş bildirmiştir.
Yapılan yargılama, toplanan deliller, alınan bilirkişi raporu ve tüm dosya kapsamına göre; 4857 sayılı yasanın 112. maddesi gereğince dava dışı işçinin hakettiği 35.103,50-TL kıdem tazminatı ve ihbar tazminatı alacağı davacı kurum tarafından ödenmiştir. Her ne kadar Doç. Dr. *** tarafından düzenlenen 23/03/2023 tarihli kök rapor ve 22/09/2023 tarihli ek raporlarda taraflar arasında imzalanan şartnamenin “Yüklenicinin Yükümlülükleri” başlıklı 8. Maddesinde “kıdem tazminatı hariç olmak üzere” ibaresi karşısında davacının davalılara rücu edemeyeceği yönünde görüş bildirilmiş ise de yukarıda belirlenen ilkeler çerçevesinde son iş verenin ihbar tazminatı alacağının fer’ileri ile birlikte tamamından sorumlu olduğu, kıdem tazminatından ve fer’ilerinden ise ödeme yapılan dava dışı işçinin davalı yüklenici-son işverende çalıştıkları dönem için bu işverende geçirdikleri çalışma süreleri ile orantılı olarak sorumlu olacağı, emsal davalarda da yine aynı bilirkişi tarafından benzer rapor düzenlense de Kayseri Bölge Adliye Mahkemesi 6. Hukuk Dairesi’nin bu yönde karar verdiği anlaşılmış ve dosyada düzenlenen 04/07/2022 tarihli bilirkişi raporundaki hesaplamalar hükme esas alınarak açılan davanın kabulüne karar vermek gerekmiş ve aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.
H Ü K Ü M : Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere;
DAVANIN KABULÜ İLE;
1-894,45-TL’nin dava tarihinden itibaren işleyecek avans faizi ile birlikte davalı … Danışmanlık Eğitim Alarm Cihazları ve Sistemleri Tic. Ltd. Şti.’den alınarak davacıya ödenmesine,
2-15.515,69-TL’nin dava tarihinden itibaren işleyecek avans faizi ile birlikte davalılar … Danışmanlık Eğitim Alarm Cihazları ve Sistemleri Tic. Ltd. Şti. ile … Güvenlik Hizmetleri Ltd. Şti.’den müştereken ve müteselsilen alınarak davacıya ödenmesine,
3-3.577,79-TL’nin dava tarihinden itibaren işleyecek avans faizi ile birlikte davalılar … Danışmanlık Eğitim Alarm Cihazları ve Sistemleri Tic. Ltd. Şti. ile ***Özel Güvenlik Tic. Ltd. Şti.’den müştereken ve müteselsilen alınarak davacıya ödenmesine,
4-6.618,91-TL’nin dava tarihinden itibaren işleyecek avans faizi ile birlikte davalılar … Danışmanlık Eğitim Alarm Cihazları ve Sistemleri Tic. Ltd. Şti.,… Güvenlik Hizmetleri Ltd. Şti. ile … Özel Güvenlik Tic. Ltd. Şti.’den müştereken ve müteselsilen alınarak davacıya ödenmesine,
5-1.967,28-TL (kıdem tazminatı) ve 6.528,88-TL (ihbar tazminatı) olmak üzere toplam 8.496,16-TL”nin dava tarihinden itibaren işleyecek avans faizi ile birlikte davalı … Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi’nden alınarak davacıya ödenmesine,
6-492 sayılı Harçlar Kanunu’na ekli (1) sayılı tarife gereğince alınması gerekli 2.397,92-TL ilam harcından, dava açılışı sırasında tahsil edilen 599,49-TL peşin harcın mahsubuna, bakiye 1.798,43-TL harcın … Danışmanlık Eğitim Alarm Cihazları ve Sistemleri Tic. Ltd. Şti., … Güvenlik Hizmetleri Ltd. Şti., … Özel Güvenlik Tic. Ltd. Şti. ve … Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi’nden (… Danışmanlık Eğitim Alarm Cihazları ve Sistemleri Tic. Ltd. Şti.’nin 45,83-TL’lik kısmından sorumlu tutularak), (… Danışmanlık Eğitim Alarm Cihazları ve Sistemleri Tic. Ltd. Şti. ve … Güvenlik Hizmetleri Ltd. Şti.’nin 794,91-TL’lik kısmından sorumlu tutularak), (… Danışmanlık Eğitim Alarm Cihazları ve Sistemleri Tic. Ltd. Şti. ve … Özel Güvenlik Tic. Ltd. Şti.’nin 183,30-TL’lik kısmından sorumlu tutularak) (… Danışmanlık Eğitim Alarm Cihazları ve Sistemleri Tic. Ltd. Şti., … Güvenlik Hizmetleri Ltd. Şti., … Özel Güvenlik Tic. Ltd. Şti.’nin 339,10-TL’lik kısmından sorumlu tutalarak), (*** Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi’nin 435,29-TL’lik kısmından sorumlu tutularak) müştereken ve müteselsilen sorumlulukları oranında alınarak hazineye gelir kaydına,
7-6325 sayılı Hukuk Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk Kanunu 18/A-13. maddesi uyarınca ve Arabuluculuk Kanunu Yönetmeliği Tarife hükümleri uyarınca Adalet Bakanlığı bütçesinden ödenen 1.360,00-TL arabuluculuk ücretinin … Danışmanlık Eğitim Alarm Cihazları ve Sistemleri Tic. Ltd. Şti., … Güvenlik Hizmetleri Ltd. Şti., … Özel Güvenlik Tic. Ltd. Şti. ve … Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi’nden (… Danışmanlık Eğitim Alarm Cihazları ve Sistemleri Tic. Ltd. Şti.’nin 34,65-TL’lik kısmından sorumlu tutularak), (… Danışmanlık Eğitim Alarm Cihazları ve Sistemleri Tic. Ltd. Şti. ve … Güvenlik Hizmetleri Ltd. Şti.’nin 601,13-TL’lik kısmından sorumlu tutularak), (… Danışmanlık Eğitim Alarm Cihazları ve Sistemleri Tic. Ltd. Şti. ve … Özel Güvenlik Tic. Ltd. Şti.’nin 138,61-TL’lik kısmından sorumlu tutularak) (… Danışmanlık Eğitim Alarm Cihazları ve Sistemleri Tic. Ltd. Şti., … Güvenlik Hizmetleri Ltd. Şti., … Özel Güvenlik Tic. Ltd. Şti.’nin 256,44-TL’lik kısmından sorumlu tutalarak), (… Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi’nin 329,17-TL’lik kısmından sorumlu tutularak) müştereken ve müteselsilen sorumlulukları oranında alınarak hazineye gelir kaydına,
8-Davacı tarafın yaptığı 59,30-TL başvurma harcı, 599,49-TL peşin harç, 1.500,00-TL bilirkişi ücreti, 726,60-TL posta ücreti olmak üzere toplam 2.885,39-TL yargılama giderinin davalılar … Danışmanlık Eğitim Alarm Cihazları ve Sistemleri Tic. Ltd. Şti., … Güvenlik Hizmetleri Ltd. Şti., … Özel Güvenlik Tic. Ltd. Şti. ve … Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi’nden (… Danışmanlık Eğitim Alarm Cihazları ve Sistemleri Tic. Ltd. Şti.’nin 73,53-TL’lik kısmından sorumlu tutularak), (… Danışmanlık Eğitim Alarm Cihazları ve Sistemleri Tic. Ltd. Şti. ve … Güvenlik Hizmetleri Ltd. Şti.’nin 1.275,35-TL’lik kısmından sorumlu tutularak), (… Danışmanlık Eğitim Alarm Cihazları ve Sistemleri Tic. Ltd. Şti. ve … Özel Güvenlik Tic. Ltd. Şti.’nin 294,08-TL’lik kısmından sorumlu tutularak) (… Danışmanlık Eğitim Alarm Cihazları ve Sistemleri Tic. Ltd. Şti., … Güvenlik Hizmetleri Ltd. Şti., … Özel Güvenlik Tic. Ltd. Şti.’nin 544,06-TL’lik kısmından sorumlu tutalarak), (… Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi’nin 698,37-TL’lik kısmından sorumlu tutularak) müştereken ve müteselsilen sorumlulukları oranında alınarak davacıya verilmesine,
9-6100 sayılı HMK 120 ve 333. maddeleri gereğince taraflarca yatırılan gider avansının kalan kısmının kararın kesinleşmesi halinde tarafça numarası bildirilen veya bildirilecek hesaba, hesap numarası bildirilmediği takdirde adreslerine ödemeli olarak re’sen gönderilmesine,
10-Karar tarihinde yürürlükte bulunan AAÜT hükümleri uyarınca 17.900,00-TL vekalet ücretinin davalılar … Danışmanlık Eğitim Alarm Cihazları ve Sistemleri Tic. Ltd. Şti., … Güvenlik Hizmetleri Ltd. Şti., … Özel Güvenlik Tic. Ltd. Şti. ve … Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi’nden (… Danışmanlık Eğitim Alarm Cihazları ve Sistemleri Tic. Ltd. Şti.’nin 456,15-TL’lik kısmından sorumlu tutularak), (… Danışmanlık Eğitim Alarm Cihazları ve Sistemleri Tic. Ltd. Şti. ve … Güvenlik Hizmetleri Ltd. Şti.’nin 7.911,82-TL’lik kısmından sorumlu tutularak), (… Danışmanlık Eğitim Alarm Cihazları ve Sistemleri Tic. Ltd. Şti. ve … Özel Güvenlik Tic. Ltd. Şti.’nin 1.824,44-TL’lik kısmından sorumlu tutularak) (… Danışmanlık Eğitim Alarm Cihazları ve Sistemleri Tic. Ltd. Şti., … Güvenlik Hizmetleri Ltd. Şti., … Özel Güvenlik Tic. Ltd. Şti.’nin 3.375,17-TL’lik kısmından sorumlu tutalarak), (… Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi’nin 4.332,42-TL’lik kısmından sorumlu tutularak) müştereken ve müteselsilen sorumlulukları oranında alınarak davacıya verilmesine,
Dair, davacı vekilinin yüzüne karşı davalı tarafların yokluğunda … … Ltd. Şti. ve … Sanayi Ve Ticaret Limited Şirketi yönünden HMK’nun 341/2. maddesi uyarınca miktar itibariyle kesin olmak üzere, diğer davalılar yönünden gerekçeli kararın tebliğ tarihinden itibaren yasal iki haftalık süresi içerisinde Kayseri Bölge Adliye Mahkemesi’nde istinaf kanun yolu açık olmak üzere verilen karar açıkça okunup usulen anlatıldı. 15/11/2023

Katip ***
e-imzalı

Hakim ***
e-imzalı