Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C. KAYSERİ 1. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ Esas-Karar No: *** Esas – ***
T.C.
KAYSERİ
1. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
TÜRK MİLLETİ ADINA
GEREKÇELİ KARAR
ESAS NO : ***
KARAR NO : ***

BAŞKAN : ***
ÜYE : ***
ÜYE : ***
KATİP : ***

DAVACILAR : 1- ***
2- ***
VEKİLİ : Av.
DAVALI : 1- ***
VEKİLLERİ : Av.
Av. ***
DAVALI : 2- ***
VEKİLLERİ : Av.
Av.
DAVALI : 3- ***
İHBAR OLUNAN : 1- ***
VEKİLİ : Av.
İHBAR OLUNANLAR : 2-***
3- ***

DAVA : Tazminat (Ölüm Sebebiyle Açılan Tazminat)
DAVA TARİHİ : ***
KARAR TARİHİ : ***
GEREKÇELİ KARARIN
YAZILDIĞI TARİH : ***

Mahkememizde görülmekte olan tazminat (ölüm sebebiyle açılan tazminat) davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
DAVA: Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; … tarihinde saat 17:55 sıralarında, davalılardan ***’nin işleteni ve maliki olduğunu, … plaka numaralı aracın, … sevk ve idaresinde iken Kayseri-Develi yolunun 17 km +500 metresinde orta refüj ile bölünmüş görüşü aydınlatma lambaları ile aydınlatılan açık zemini hafif iniş eğimli, düz, kuru ve asfalt kaplı, trafik işaret ve levhaları düzenlenmiş, Kayseri-Develi yolunu takiben Kayseri istikametinden Develi istikametine seyrederken olay yerinin ilerisindeki kavşaktan dönüş yapmadan kısa yoldan, U dönüşü yapılamaz trafik işaret levhalarına uymadan 2918 sayılı KTK’nun 84/b trafik işareti bulunan karayoluna girme, akan trafiği tehlikeye düşürerek orta refüj başından sola Kayseri istikametine doğru U dönüşü yaptığı sıralarda, seyrine göre arkasından Kayseri istikametinden gelip direk Develi istikametine sol şeridi takiben seyreden davacıların murisi … ile … ‘ın bulunduğu … plakalı Renault marka otomobilin ön kaporta kısımları ile iş makinesinin sol arka yan kaporta kısımlarına çarpması sonucu ölümlü ve yaralamalı trafik kazasının meydana geldiğini, meydana gelen olayda davacıların murisi …’ın vefat ettiğini, davacılar …’ın ise yaralandığını, bu olay sebebi ile Kayseri 1. Ağır Ceza Mahkemesi’nin … Esas sayılı dava dosyasından taksirle ölüme ve yaralamaya neden olma yargılaması yapıldığını ve … hakkında ceza verildiğini, meydana gelen trafik kazasında vefat eden 25/10/1964 doğumlu …’ın evli ve 2 çocuk babası olduğunu, şoförlük yaparak ailesini geçindirmekte olduğunu, en son çalıştığı iş yerinde vefat etmeden önce 3.500,00-TL – 4.000,00-TL arasında maaş aldığını, onun ölümüyle eşi ve çocuklarının destekten yoksun kaldığını, davalı …’nin sevk idaresindeki … plakalı iş makinesinin *** Elek, Oto, San. Ve Dış Tic. Ltd, Şti. adına kayıtlı olduğunu, ZMMS olarak … A.Ş.’ne sigortalandığını, ayrıca iş makinesinin Motorlu Kara Taşıtları İhtiyari Mali Sorumluluk katılık Sigorta Poliçesi ile … A.Ş.’ne sigortalandığını, manevi tazminat taleplerinin teminata dahil edildiğini, sigorta şirketinde hasar dosyası açılmasına rağmen sembolik bir rakam önerildiğini, manevi tazminat noktasında ise mahkeme kararı olmadan ödeme yapamayacaklarını beyan ederek ödeme yapmadıklarını, yaşanılan elim kazada davalılardan hiçbirinin üzerine düşen sorumluluğunu yerine getirmediğini, kazaya karışan aracın ticari araç olması nedeni ile uygulanacak faiz oranının ticari avans faizi olduğunu, kusurlu aracın iş makinesi olduğunu, müteveffa …’a atfı kabil bir kusur bulunmadığını belirterek fazlaya ilişkin haklar saklı kalmak kaydıyla ve ilerleyen aşamalarda artırılmak üzere davacı … lehine 2.000,00-TL maddi tazminat ve davacı … lehine 2.000,00-TL maddi tazminat olmak üzere şimdilik 4.000,00-TL maddi tazminatın davalılar … Taah. Elek. Oto. San. Ve Dış Tic. Ltd. Şti. ve … açısından kaza tarihi olan … tarihinden itibaren yine … A.Ş. açısından poliçe limitleri dâhilinde olmak kaydı ile kaza tarihi olan … tarihinden itibaren işleyecek ticari avans faizi ile birlikte davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsil edilerek davacılara verilmesine, davacı … lehine 300.000,00-TL manevi tazminat ve davacı … lehine 150.000,00-TL manevi tazminat olmak üzere toplam 450.000,00-TL manevi tazminatın kaza tarihinden itibaren işleyecek ticari avans faizi ile birlikte … Taah. Elek. Oto. San. Ve Dış Tic. Ltd. Şti. ve … ve poliçede manevi tazminatın da kapsama alınması sebebi ile … A.Ş.’nden tahsil edilerek davacılara verilmesine, maddi ve manevi tazminat talepleri ile ilgili yargılama gideri ve vekalet ücretinin davalılardan müştereken ve müteselsilen alınarak verilmesine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
CEVAP : Davalı … A.Ş. (devredilen … Taahhüt Elektronik Oto. San. Ve Dış Tic. Ltd. Şti.) vekili cevap dilekçesinde özetle; davalı *** Ve Dış. Tic. Ltd. Şti.’nin … Ticaret Anonim Şirketi tarafından tüm hak ve alacakları ile birlikte devir alındığını, davalı şirketin maliki bulunduğu … plakalı aracın davalı şirket tarafından dava dışı … Gıda İnş. Oto Ve Tic. Ltd. Şti.’ne kiralandığını ve dava dışı şirketin de aynı aracı dava dışı Kayseri Su Kanal İdaresi Elektrik Makine ve Malzeme İkmal Dairesi Başkanlığı / Kayseri Belediye Başkanlığı’na uzun süreli olarak kiralandığını, aracı kullanan …’nin bahsedilen idarenin çalışanı olduğunu, aracın uzun dönem kiraya verilmesi nedeni ile davalının işleten sıfatının kalmaması nedeni ile zarardan sorumlu tutulamayacağını, bu nedenle davanın reddinin gerektiğini, davanın Kayseri Su Kanal İdaresi Elektrik Makine ve Malzeme İkmal Dairesi Başkanlığı / Kayseri Belediye Başkanlığı’na ihbar edilmesini istediklerini, kazaya karışan araç sürücüsünün kusurunun ispata muhtaç olduğunu, yine davacıların müteveffadan destek gördüklerinin ispata muhtaç olduğunu, talep edilen manevi tazminatın fahiş olduğunu belirterek davanın reddine karar verilmesini, yargılama giderleri ve vekalet ücretinin davacılar üzerinde bırakılmasını talep etmiştir.
Davalı … A.Ş. vekili cevap dilekçesinde özetle; davanın zaman aşımına uğradığını, davalı şirkete davadan önce yapılan başvuru üzerine şirket nezdinde … numaralı hasar dosyasının açıldığını ve tazminat hesabı için aktüer raporu hazırlandığını, dava konusu …’ın vefatı sebebiyle hazırlanan aktüer raporuna göre davacı tarafa 277.125,00-TL destekten yoksun kalma tazminatının 15/02/2021 tarihinde ibraname mukabilinde ödendiğini, davacı tarafın zararının karşılandığını, ceza davasının sonucu bekletici mesele yapılmasını istediklerini, poliçede yazılı teminat tutarının doğrudan davacı tarafa ödenemeyeceğini, davacıların kaza sebebiyle uğradıkları gerçek zararın tespitinin gerektiğini belirterek davanın reddine karar verilmesini ve yargılama giderleri ve avukatlık ücretinin karşı tarafa yükletilmesini talep etmiştir.
Davalı …’ye usulüne uygun dava dilekçesi ekli meşruhatlı davetiye tebliğine rağmen süresinde cevap dilekçesi sunmamış ve duruşmalara katılmamıştır. bu davalının HMK’nun 128/1. maddesi gereği dava dilekçesinde ileri sürülen vakıaların tamamını inkar etmiş sayılacağı tespit edilmiştir.
DELİLLER : Mahkememizce taraf teşkili sağlanmış davanın taraflarına delillerini ibraz etme olanağı tanınmış uyuşmazlığın çözümü için gereken bütün deliller toplanmıştır.
Davacılar tarafından trafik kaza tespit tutanağına, arabuluculuk tutanağına, Kayseri 1. Ağır Ceza Mahkemesi’nin … Esas ve … Karar sayılı dava dosyasına, tarafların sosyal ve ekonomik durum araştırmalarına, nüfus kayıtlarına, müteveffanın ölmeden önceki SGK kayıtlarına, Türkiye İş Bankası A.Ş. maaş hesabı kayıtlarına, sigorta poliçelerine, tanık anlatımlarına ve bilirkişi incelemesine delil olarak dayanılmıştır.
Davalı … A.Ş. (devirden önceki ünvanı … Taahhüt Elektronik Oto. San. Ve Dış Tic. Ltd. Şti.) tarafından Karayolları Motorlu Araçlar Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortası Poliçesine, Birleşik Kasko Sigorta Poliçesine, … plakalı aracın dava dışı … Gıda İnş. Oto Ve Tic. Ltd. Şti.’ne (V.K.N….) kiralandığına ilişkin sözleşmeye, … plakalı aracın dava dışı idareye (KASKİ’ye) kiralandığına ilişkin sözleşmeye, kazaya ilişkin kayıt ve belgelere delil olarak dayanılmıştır.
Davalı … A.Ş. tarafından … numaralı poliçe, … numaralı hasar dosyasına, ilgili ceza mahkemesi dava dosyasına, SGK kayıtlarına ve bilirkişi bilirkişi incelemesine delil olarak dayanılmıştır.
Davalı …, yasal süresi içinde delil bildirmemiştir.
… Taahhüt Elektronik Oto. San. Ve Dış Tic. Ltd. Şti.’nin davalı … Ticaret A.Ş. İle birleşmesi nedeniyle infisah olduğuna ilişkin Türkiye Ticaret Sicil Gazetesi’nin 30/11/2021 tarihli ve *** sayılı nüshasının örneği dosyamız arasına sunulmuştur.
Kayseri Trafik Tescil Müdürlüğü’ne müzekkere yazılarak … plaka sayılı aracın kaza tarihi olan … tarihli kaza tarihinden bu güne kadarki tüm kayıtların çıkarılarak mahkememize gönderilmesi istenmiş, 13/09/2021 tarihli yazı ile müzekkeremize cevap verilmiştir.
Kayseri Trafik Denetleme Şube Müdürlüğü’ne müzekkere yazılarak … tarihinde meydana gelen *** kaza numaralı kaza tespit tutanağına konu olan trafik kazasına ilişkin kamera-mobese kaydı olması halinde CD halinde gönderilmesi istenilmiş, *** tarihli yazı ile müzekkeremize cevap verilmiştir.
Kayseri 1. Ağır Ceza Mahkemesi’nin … Esas – … Karar sayılı dava dosyasının örneği, dosyamız arasına alınmıştır.
… A.Ş. Genel Müdürlüğü’ne müzekkere yazılarak … plaka sayılı aracın … tarihinde karıştığı kaza nedeni ile açılan hasar dosyasının, sigorta poliçe örneklerinin, alınmış ise ekspertiz raporunun, davacının dava açmadan önce KTK’nun 97. maddesi uyarınca başvuru yapımış olması halinde başvuru dilekçesinin ve dilekçenin evrak kayıt tarihinin, davacıya ödeme yapılmış ise ödeme belgesinin ve varsa ibraname örneği istenilmiştir. 16/09/2021 tarihli yazı ile müzekkeremize cevap verilmiştir.
Davacıların T.C. kimlik numarası ve açık kimlik bilgilerinin belirtilmesi suretiyle SGK Kayseri İl Müdürlüğü’ne müzekkere yazılarak davacıların murisi …’ın (T.C. no: …) … tarihinde trafik kazası geçirmesi nedeniyle vefat etmesinden dolayı SGK tarafından davacılara rücua tabi maaş veya gelir bağlanıp bağlanmadığı, ödeme yapılıp yapılmadığı sorulmuş, varsa maaş veya gelir bağlama ya da ödeme yapma kararının, peşin sermaye değerinin hesaplanmasına ilişkin hesap çizelgelerinin, bunlara dayanak kayıt ve belge örneklerinin gönderilmesi istenilmiştir. *** tarihli yazı ile müzekkeremize cevap verilmiştir.
Kayseri SGK İl Müdürlüğü’ne müzekkere yazılarak müteveffa …’ın (T.C. no: …) meslek bilgilerinin ve en son çalıştığı iş yeri kayıtlarının gönderilmesi istenilmiştir. *** tarihli yazı ile müzekkeremize cevap verilmiştir.
Türkiye İş Bankası Kayseri/ Develi Şubesi’ne müzekkere yazılarak müteveffa …’ın (T.C. no: …) trafik kaza tarihi olan … tarihine kadarki maaş hesap dökümlerinin gönderilmesi istenilmiştir. *** tarihli yazı ile müzekkeremize cevap verilmiştir.
Davacılar ile davalılardan …’nin ekonomik, sosyal ve gelir durumlarının tespiti için adresleri itibariyle yetkili Emniyet birimine ayrı ayrı müzekkere yazılmış, bu müzekkerelerimize cevaplar gelmiştir.
Müteveffa …’ın aile nüfus kayıt tablosu örneğinin Uyap sisteminden çıkarılarak dosyamız arasına alınmıştır.
Davalı …’nin adrese dayalı kayıt sistemindeki adreslerinin Uyap sisteminden raporunun alınarak dosyaya takılmıştır.
Sigorta Bilgi ve Gözetim Merkezi’ne müzekkere yazılarak … tarihi itibariyle … plakalı iş makinesinin geçerli bir kasko poliçesi bulunup bulunmadığı sorulmuştur. Bu müzekkeremize cevap verilmiştir.
Davalı … San. Tic. A.Ş. vekilinin uzun süreli araç kiralanması savunmasında bulunduğu, her zaman düzenlenmesi mümkün olan kira sözleşmesinin sunulmasının söz konusu savunmayı ispata yeterli olmadığı değerlendirilerek, dava konusu aracın uzun dönem kiraya verildiği iddiası ile ilgili olarak dava dışı … Gıda İnş. Oto. Ve Tic. Ltd. Şti.’ne düzenledikleri faturaların birer örneğini sunması bu davalıya kesin süre verilmiştir. Bu tarafından faturalar sunulunca gerek davalı … San. Tic. A.Ş.’nin ve gerekse kiracı olan dava dışı … Gıda İnş. Oto. Ve Tic. Ltd. Şti.’nin bağlı olduğu vergi dairesine ayrı ayrı müzekkere yazılarak söz konusu faturaların Form BA, BS belgeleri ile beyan edilip edilmediği sorulmuştur. İstanbul Vergi Dairesi Zincirlikuyu Vergi Dairesi Müdürlüğü’nden gelen 30/11/2021 tarihli yazı ile … Ve Ticaret A.Ş.’ne ait BS formlarının örnekleri gönderilmiş, yine İstanbul Vergi Dairesi Başkanlığı Beykoz Vergi Dairesi Müdürlüğü’nden gelen 24/11/2021 tarihli yazı ile dava dışı … Gıda İnş. Oto. Ve Tic. Ltd. Şti.’ne ait BA formlarının gönderildiği görülmüştür.
Yargılama sırasında bildirilen tanıklar Develi Asliye Hukuk Mahkemesi’nde talimat yoluyla usulünce dinlenmişlerdir.
Davacı tanığı *** talimat duruşmasında; “Kaza esnasında ben arabada değildim. Kaza olduktan sonra haberdar oldum. Taraflar ailece hasta ziyaretine gitmişler dönüşünde de bu kaza olmuş. Aradığımda hastanedeyiz dediler. Ailenin geçimini … sağlardı. … şoför olarak çalışırdı. Yaklaşık 3.000,00-TL maaş alırdı. Halil’in eşi çalışmazdı. Kaza nedeni ile kolundan ameliyat oldu. Daha öncesinde de kanser hastasıydı. Tüm ihtiyaçları ile Halil ilgilenirdi. Yola gitmeden sobasını bile Halil yakardı. Karşı taraf, bildiğim kadarıyla kazadan sonra her hangi bir yardımda bulunmadı. Tarafların iki çocukları vardı. Küçük çocukları halen babasını çok özlemektedir. Hiç bir şekilde gönlünü edemiyoruz” şeklinde beyanda bulunmuştur.
Davacı tanığı Nahide Özkara talimat duruşmasında ve mahkememizde yapılan duruşmada; “Davacı Naciye benim kardeşim olur. Kardeşim çok mağdur oldu. Kardeşim Naciye kanser hastasıdır. Eşi çok güzel bakıyordu. Naciye’ye şu anda ben ve bir akrabamız yardımcı olmaktadır. Naciye’nin kazadan önce bir kolunda hasar vardı, kazadan sonra kolu daha kötü olmuştur. Naciye kazadan önce hiç çalışmıyordu, eşi evin işlerini yapıyordu, mesela soba yakıyordu, bahçe işleri ile uğraşıyordu. Köy yerinde mağdur oldu, yalnız kalmıştır. Muris Halil’in mesleği şoförlüktü, geçimini şoförlükten kazanırdı. Maaşı 2.500,00 – 3.000,00-TL civarıydı, fazla çalışınca 3.000,00-TL alıyordu. Kazaya karışan diğer taraftan herhangi bir kişi gelip sormadılar. Benim olaya ilişkin bilgim görgüm bundan ibarettir.” şeklinde beyanda bulunmuştur.
Müteveffanın en son çalıştığı iş yeri SGK kayıtlarından tespit edilip ilgili işyerine müzekkere yazılarak … T.C. kimlik numaralı ***’ın *** tarihinde vefat etmeden önceki son 1 yıla ilişkin bordrolarının gönderilmesi istenilmiştir … ve Süt Ürünleri unvanlı işyeri tarafından sunulan *** tarihli yazı ekinde müteveffaya ait ücret bordrolarının sunulmuştur.
Mahkememizce Ankara Adli Tıp Kurumu Trafik İhtisas Dairesi’ne müzekkere yazılmış, müzekkere ile birlikte dava dosyası ve ekleri Adli Tıp Kurumu’na gönderilmiş; tarafların iddia ve savunmaları, trafik kaza tespit tutanağı, tüm dava dosyamızın içeriği incelenmek suretiyle … tarihli trafik kazasının oluşumunda kim veya kimlerin ne oranda kusurlu olduğu hususunda açıklamalı oransal rapor düzenlenmesi istenilmiştir. Adli Tıp Kurumu Ankara Adli Tıp Grup Başkanlığı’nca düzenlenen *** tarihli raporda özetle; “Davalı sürücü …’nin %100 (Yüzde yüz) oranında kusurlu olduğu, müteveffa sürücü …’ın kusursuz olduğu” belirtilmiştir.
İlgili delillerin dosya içine kazandırılmasından sonra HMK’nun 266/1. maddesi gereği bilirkişi incelemesi yaptırılmasına, HMK’nun 267/1. maddesi gereği bilirkişinin HMK’nun 268/1. maddesi uyarınca re’sen seçilen aktüerya konusunda nitelikli hesaplama uzmanı olarak belirlenmesine, HMK’nun 273/1. maddesi gereği mahkememizce toplanan tüm deliller ve tüm dosya kapsamı incelenmek suretiyle; TRH 2010 yaşam tablosu ve Yargıtay’ın %10 artırma-%10 eksiltme (progresif rant) hesap yöntemine göre, sigorta şirketi tarafından dava tarihinden önce ödem yapıldığı gözetilerek ödeme tarihinde ödenen tutarın davacıların varsa aktüer zararını karşılayıp karşılamadığı, eksik kalmış ise rapor tarihine en yakın verilerle hesaplama yapılıp ve ödenen tutarın faizi hesaplanarak davacıların aktüer zarar hesabının yapılması hususlarında açıklamalı rapor tanzimi konusunda bilirkişiye yetki ve görev verilmesine karar verilmiştir.
Görevlendirilen aktüer bilirkişi *** tarafından düzenlenen ***tarihli raporda özetle; “*** ödeme tarihindeki verilere göre yapılan hesaplamalar neticesinde;
Davacı eş …’ın destek zararının;
İşlemiş Aktif Dönem Zararı 18.417,62-TL
İşleyecek Aktif Dönem Zararı 49.334,55-TL
İşleyecek Pasif Dönem Zarar 242.471,85-TL
+____________________________________
310.224,02-TL olduğu, davalı sigorta şirketi tarafından ibrasız bir şekilde 227.137,00-TL ödeme yapıldığı, davacıya yapıları ödemenin yetersiz olduğu, davacının karşılanmayan bakiye zararının bulunduğu anlaşılmakla işbu rapor tarihindeki verilere göre bakiye zararı hesabı yapıldığı,
Davacı çocuk …’ın destek zararının;
İşlemiş Aktif Dönem Zararı 9.208,81-TL
İşleyecek Aktif Dönem Zararı 24.667,28-TL
İşleyecek Pasif Dönem Zararı 31.496,27-TL
+_____________________________________
65.372,36-TL olduğu, davalı sigorta şirketi tarafından ibrasız bir şekilde 49.988,00-TL ödeme yapıldığı davacıya yapılan ödemenin yetersiz olduğu, davacının karşılanmayan bakiye zararının bulunduğu anlaşılmakla işbu rapor tarihindeki verilere göre bakiye zarar hesabı yapıldığı,
İşbu rapor tarihindeki verilere göre davacıların destek zararı:
Davacı eş …’ın bakiye destek zararı:
İşlemiş Aktif Dönem Zararı 48.615,23-TL
İşleyecek Aktif Dönem Zararı 61.966,94-TL
İşleyecek Pasif Dönem Zararı 521.396.50-TL
+______________________________________
631.978,67-TL Güncellenmiş ödemenin mahsubu
(631.978,67 – 256.932,39) : 375.046,28-TL
Davacı çocuk …’ın bakiye deştek zararı:
İşlemiş Aktif Dönem Zararı 24.307,61-TL
İşleyecek Aktif Dönem Zararı 30.983,47-TL
İşleyecek Pasif Dönem Zararı 67.727,64-TL
+_____________________________________
123,018,72-TL Güncellenmiş ödemenin mahsubu
(123.018,72 – 56.545,33) : 66.473,39-TL

ZMMS poliçe limitinin garameten paylaştırılması:
… kaza tarihi itibariyle ZMMS poliçesinde ölüm halinde kişi başına teminat limitinin 410.000,00-TL olduğu, davadan önce yapılan ödeme neticesinde bakiye poliçe limitinin (410.000,00 – 277.125,00) 132.875,00-TL kaldığı, davacıların hesaplanan toplam bakiye zararının ise (375.046,28 + 66.473,39) 441.519,67-TL olduğu, davacıların toplam bakiye zararının bakiye poliçe limitini aştığı, bu nedenle ZMMS poliçe limitinin davacılar arasında garameten paylaştırılarak davacıların ZMMS poliçesi kapsamında davalı … A.Ş.’nden talep edebileceği tutarın aşağıda hesaplandığı,
Davacı eş 1375.046,28 x 132.875,00/441,519,67 : 112.869,89-TL
Davacı çocuk : 66.473,39 x 132.875,00 /441.519,57 : 20.005.11-TL
+_______________
132.875,00 TL
ZMMS poliçe limitini aşan maddi zararlar ve hükmedilecek manevi zararlar ile Kasko/İMM poliçeleri yönünden değerlendirme:
Maddi zararlar yönünden: Davacı eş ve çocuğun, destekten yoksun kalma maddi zararlarından ZMMS poliçe teminatı limitine kadar davalı … A.Ş.’nin sorumluluğunun bulunduğu, ZMMS poliçesi limitini aşan maddi zararlardan ise dava dışı … A.Ş.’nin 99.999.999,00-TL limitle sorumluluğunun bulunduğu, … A.Ş. İMM limitinin davacıların maddi zararlarını karşılamakla yeterli olduğu, … A.Ş. ile … A.Ş.’nin sorumluluklarının müştereken ve müteselsilen sorumluluk olmadığı, sıralı sorumluluk olduğu, sıralı sorumluluk gereğince davalı … A.Ş.’nin ZMMS poliçesinin karşılamakta yetersiz kaldığı maddi zararlardan dolayı İMM poliçesi kapsamında sorumluluğunun doğmadığı, ZMMS poliçe limitinin karşılamakta yetersiz kaldığı maddi zararlardan dolayı sıralı sorumluluk gereğince dava dışı … A.Ş.’nin İMM poliçesi teminatının bulunduğu,
Manevi zararlar yönünden: ZMMS Genel Şartları’na göre manevi zararların ZMMS teminat kapsamında olmadığı, dava dışı İMM sigortacısı … A.Ş.’nin İMM poliçesinde de manevi zararların teminat kapsamında olmadığı, bu nedenle mahkemece hükmedilecek manevi tazminatların ilk 50.000,00-TL’nın davalı … A.Ş.’nin İMM poliçesinde teminat kapsamında olmadığı, 50.000,00-TL’nı aşan manevi zararların ise davalı … A.Ş.’nin İMM poliçesinde teminat kapsamında olduğu” belirtilmiştir.
Aktüer bilirkişi Göksel Ulusoy tarafından düzenlenen 01/08/2022 tarihli rapora karşı tarafların itirazların değerlendirilmesi ve kasko poliçesi zeyil durumunun dikkate alınması amacıyla bilirkişiden ek rapor alınmıştır.
Aktüer bilirkişi Göksel Ulusoy tarafından düzenlenen 07/11/2022 tarihli ek raporda özetle; “İtirazlar doğrultusunda kök raporda değişiklik yapılmasını gerektirir bir husus bulunmadığı, sadece dava öncesi yapılan ödemelerin işbu ek rapor tarihine kadar işlemiş faizinin tekrar hesaplandığı ve güncellenmiş ödeme tutarının değiştiği, başkaca bir değişiklik olmadığı, işbu rapor ek rapor tarihindeki verilere göre davacıların destek zararı:
Davacı eş …’ın bakiye destek zararı:
İşlemiş Aktif Dönem Zararı 48.615,23-TL
İşleyecek Aktif Dönem Zararı 61.966,94-TL
İşleyecek Pasif Dönem Zararı 521.396.50-TL
+______________________________________
631.978,67 TL
Güncellenmiş ödemenin mahsubu (631.978,67 – 262.421,02) : 369.557,65-TL
Davacı çocuk …’ın bakiye destek zararı:
İşlemiş Aktif Dönem Zararı 24.307,61-TL
İşleyecek Aktif Dönem Zararı 30.983,47-TL
İşleyccek Pasif Dönem Zaran 67.727,64-TL
+_______________________________________
123.018,72-TL
Güncellenmiş ödemenin mahsubu (123.018,72 – 57.753,25) : 65.265,47-TL
ZMMS poliçe limitinin garameten paylaştırılması; … kaza tarihi itibariyle ZMMS poliçesinde ölüm halinde kişi başına teminat limitinin 410.000,00-TL olduğu, davadan önce yapılan ödeme neticesinde bakiye poliçe limitinin (410.000,00 – 277.125,00) 132.875,00-TL kaldığı, davacıların hesaplanan toplam bakiye zararının ise (369.557,65-TL + 65.265,47) 434.823,12-TL olduğu, davacıların toplam bakiye zararının bakiye poliçe limitini aştığı, bu nedenle, ZMMS poliçe limitinin davacılar arasında garameten paylaştırılarak davacıların ZMMS poliçesi kapsamında davalı … A.Ş.’nden talep edebileceği tuların aşağıda hesaplandığı,
Davacı eş 1369.557,65 x 132.875,00 / 434,823,12 : 112.930,91-TL
Davacı çocuk : 65.265,47 x 132.875,00 / 434.823,12 : 19.944,09-TL
+___________________________________________________________
132.875,00-TL
ZMMS poliçe limitini aşan maddi zararlar ve hükmedilecek manevi zararlar ile Kasko/İMM poliçeleri yönünden değerlendirme:
Maddi zararlar yönünden: Davacı eş ve çocuğun, destekten yoksun kalma maddi zararlarından ZMMS poliçe teminatı limitine kadar davalı … A.Ş.’nin sorumluluğunun bulunduğu, ZMMS poliçesi limitini aşan maddi zararlardan ise dava dışı … A.Ş.’nin 99.999.999,00-TL limitle sorumluluğunun bulunduğu, … A.Ş. İMM İimitinin davacıların maddi zararlarını karşılamakta yeterli olduğu, … A.Ş. ile … A.Ş.’nin sorumluluklarının müştereken ve müteselsilen sorumluluk olmadığı, sıralı sorumluluk olduğu, sıralı sorumluluk gereğince davalı … A.Ş.’nin ZMMS poliçesinin karşılamakta yetersiz kaldığı maddi zararlardan dolayı İMM poliçesi kapsamında sorumluluğunun doğmadığı, ZMMS poliçe limitinin karşılamakta yetersiz kaldığı maddi zararlardan dolayı sıralı sorumluluk gereğince dava dışı … A.Ş.’nin İMM poliçesi teminatının bulunduğu, sonuç itibariyle davacıların destek zararlarının 132.875,00-TL’ndan davalı … A.Ş.’nin ZMMS sigortacısı sıfatıyla sorumluluğunun bulunduğu, 132.875,00-TL üzerindeki destek zararından ise dava dışı … A.Ş.’nin sorumluluğunun bulunduğu,
Manevi zararlar yönünden: ZMMS Genel Şartlarına göre manevi zararların ZMMS teminat kapsamında olmadığı, dava dışı İMM sigortacısı dava dışı … A.Ş.’nin İMM poliçesinde de manevi zararların teminat kapsamında olmadığı, davalı … A.Ş.’nin İMM poliçesinde ise 50.000,00-TL üzerindeki manevi zararların sınırsız bir şekilde teminat kapsamına alındığı, bu nedenle Sayın Mahkemece hükmedilecek manevi tazminatların ilk 50.000,00-TL’nın davalı … A.Ş.’nin İMM poliçesinde teminat kapsamında olmadığı, 50.000,00-TL’nı aşan manevi zararların ise davalı … A.Ş.’nin İMM poliçesinde teminat kapsamında olduğu, mahkemece kasko poliçesi zeyil durumunun değerlendirilmesinin istenildiği, davalı … A.Ş. tarafından 107173390 poliçe numarası ile sınırsız poliçe tanzim edildiği, ayrıca 107441052 numaralı 50.000,00-TL limitli ayrıca bir poliçe tanzim edildiği ve bu poliçenin zeyilname ile iptal edildiği, kök raporda değerlendirilen sınırsız olan Kasko/İMM poliçesi yönünden herhangi bir iptalin söz konusu olmadığı, bu nedenle kök raporda değerlendirilen … A.Ş. sınırsız poliçesi yönünden kanaatlerimde herhangi bir değişiklik olmadığı” belirtilmiştir.
Dosyanın rapor veren aktüer bilirkişiye tevdii ile, güncel asgari ücrete göre değerlendirme yapılması için yetki ve görev verilmiştir.
Aktüer bilirkişi Göksel Ulusoy tarafından düzenlenen 14/02/2023 tarihli ikinci ek raporda özetle; “İşbu rapor tarihindeki verilere göre davacıların destek zararı:
Davacı eş …’ın bakiye destek zararı:
İşlemiş Aktif Dönem Zararı 101.289,32-TL
İşleyecek Aktif Dönem Zararı 43.163,50-TL
İşleyecek Pasif Dönem Zararı 806.387,92-TL
+__________________________________________
950.840,74 TL
Güncellenmiş ödemenin mahsubu (950,840,74 – 267.909,64) : 682.931,10-TL
Davacı çocuk …’ın bakiye destek zararı:
İşlemiş Aktif Dönem Zararı 50.644,66-TL
İşleyecek Aktif Dönem Zararı 21.581,75-TL
İşleyecek Pasif Dönem Zararı 104.74706-TL
+___________________________________________
176.973,47-TL
Güncellenmiş ödemenin mahsubu (176.973,47 – 58.961,18) : 148.012,29-TL
ZMMS poliçe limitinin garameten paylaştırılması: … kaza tarihi itibariyle ZMMS poliçesinde ölüm halinde kişi başına teminat limitinin 410.000,00-TL olduğu, davadan önce yapılan ödeme neticesinde bakiye poliçe limitinin (410.000,00 – 277.125,00) 132.875,00-TL kaldığı, davacıların hesaplanan toplam bakiye zararının ise (682.931,10 + 118.012,29) 800.943,99- TL olduğu, davacıların toplam bakiye zararının bakiye poliçe limitini aştığı, bu nedenle, ZMMS poliçe limitinin davacılar arasında garameten paylaştırılarak davacıların ZMMS poliçesi kapsamında davalı … A.Ş.’nden talep edebileceği tutarın aşağıda hesaplandığı,
Davacı eş : 682.931,10 x 132.875,00 / 800.943,99 : 113.297,00-TL
Davacı çocuk : 118.012,29 x 132.875,00 / 800.943,99 4 : 19.578,00-TL
+________________________________________________________________
132.875,00-TL
ZMMS poliçe limitini aşan maddi zararlar ve hükmedilecek manevi zararlar ile Kasko/İMM poliçeleri yönünden değerlendirme (sadece sigorta şirketleri yönünden değerlendirme):
Maddi zararlar yönünden: Davacıların bakiye destek zararlarının ilk 132.875,00-TL’ndan davalı … A.Ş.’nin ZMMS poliçesi nedeniyle sorumluluğunun bulunduğu, 132.875,00-TL üzerindeki bakiye destek zararlarının tamamından ise dava dışı … A.Ş.’nin (limiti 99.999.999,00-TL’dır) sorumluluğunun bulunduğu.
Manevi zararlar yönünden: ZMMS Genel Şartları’na göre manevi zararların ZMMS teminat kapsamında olmadığı, dava dışı İMM sigortacısı … A.Ş.’nin İMM poliçesinde de manevi zararların teminat kapsamında olmadığı, bu nedenle mahkemece hükmedilecek manevi tazminatların ilk 50.000,00-TL’nın davalı … A.Ş.’nin İMM poliçesinde teminat kapsamında olmadığı, 50.000,00-TL’nı aşan manevi zararların ise davalı … A.Ş.’nin İMM poliçesinde teminat kapsamında olduğu” belirtilmiştir.
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ, YARGILAMA VE GEREKÇE: Dava trafik kazası nedeniyle destekten yoksun kalma, geçici ve kalıcı iş göremezlik zararlarına yönelik maddi tazminat ve manevi tazminat istemlerine ilişkindir.
6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu’nun 4/1-a maddesine göre davaya bakmaya mahkememiz görevlidir. Zira dava ZMMS poliçesini düzenleyen sigorta şirketine karşı açılmıştır.
6545 sayılı yasanın 45/3. maddesi uyarınca tek hakim tarafından davanın yargılamasına başlanılan davada, ıslah ile arttırılan dava değeri itibarı ile dava dosyası mahkememiz heyetine tevdii edilmiş ve dava, mahkememiz heyeti tarafından sonuçlandırılmıştır.
Davalı … A.Ş. vekili cevap dilekçesinde 277.125,00-TL ödeme yapıldığını bildirmiş olup, bu davalı vekiline söz konusu ödemenin maddi tazminat için mi yoksa manevi tazminat için mi ödendiği, her ikisi için ödenmişse ne kadarının maddi ve ne kadarının manevi tazminat için ödendiği, ne kadarının davacı …’a ve ne kadarının …’a ödendiğini açıklaması, buna ilişkin aktüer raporu, banka dekontu ve ibraname sunması için davalı … A.Ş.’ne ve davacılar vekiline süre verilmiştir. Davalı … A.Ş. tarafından bildirimde bulunulmamıştır. Davacılar vekili tarafından verilen 22/11/2021 tarihli dilekçede özetle “Davalı sigorta şirketi tarafından müvekkillere toplamda 277.125,00-TL ödeme yapılmıştır. Söz konusu ödeme maddi tazminata ilişkin olup, 227.137,00-TL … adına, 49.988,00-TL … adına ödenmiştir.” şeklinde beyanda bulunmuştur.
Davacılar vekili tarafından KTK’nun 97. maddesine ilişkin başvurunun postaya verildiğine ilişkin belgeyi sunmakla beraber başvurunun hangi tarihte davalı sigorta şirketine tebliğ edildiğine dair belgeyi sunmadığından davacılar vekiline tebliğ belgesini sunması için kesin süre verilmiştir. Davacılar vekili tarafından verilen *** tarihli dilekçede özetle *** barkod numarası ile gönderilen maddi tazminat talebine ilişkin başvuru evrakı davalı sigorta şirketine *** tarihinde, *** barkod numarası ile gönderilen manevi tazminat talebine ilişkin başvuru evrakı davalı sigorta şirketine 08/04/2021 tarihinde tebliğ edilmiştir. Bu noktada PTT gönderi sorgulama sonuçlarını dilekçem ekinde sunuyorum.” şeklinde beyanda bulunmuştur.
Davalı … Ticaret Anonim Şirketi vekilinin *** tarihli davanın ihbarına yönelik istemi üzerine ihbar dilekçesi, yeni duruşma gün ve saatini bildirir açıklamalı davetiye ile ihbar olunan Kayseri Büyükşehir Belediye Başkanlığı Kayseri Su Ve Kanalizasyon İdaresi (Kaski ) Genel Müdürlüğü’ne tebliğ olunmuştur.
İhbar olunan Kaski Genel Müdürlüğü vekili 03/12/2021 tarihli ihbar cevap dilekçesinde özetle; “Davaya karışan iş makinesi, dava dilekçesinde devrolduğu belirtilen *** Taah. Elektronik Otom. San. Ve Dış Tic. Ltd. Şirketi ile … Nakliyat ve Oto. San. Tic. Ltd. Şirketi arasında Beyoğlu 43. Noterliği’nce 01/10/2019 tarihli ve *** yevmiye numaralı iş makinesi kira sözleşmesi imzalanmış olup bu kira sözleşmesi 01/10/2019-28/02/2022 tarihlerini kapsamaktadır. Kaza tarihi … olduğundan kira sözleşmesinin geçerli olduğu süreçte gerçekleşmiştir. … Nakliyat ve Oto. San. Tic. Ltd. Şirketi’nin kiralamış olduğu iş makinesi ile bu şirketin çalıştırdığı sigortalı işçisi olan davalı …’nin davalı olduğu huzurdaki dosyada davanın idaremize ihbar edilmesi hususu hukuken yersiz ve dayanıksızdır. Bu nedenle davanın husumetten reddine karar verilmesini talep ederiz. Zamanaşımı itirazımız vardır. Davalılardan … A.Ş.’nin cevap dilekçesinde belirtildiği üzere … numaralı hasar dosyası ile …’ın vefatı nedeniyle yapılan aktüer raporuna göre davacılara *** tarihinde ödeme yapıldığı belirtilmiştir. Davacılara ödeme yapılmış olmasına rağmen bu alacaklara dair taleplerinin olması hukuka aykırıdır. Bu hususa itiraz ediyoruz ve davanın reddini talep ediyoruz. Dava dilekçesinde davacılar için talep edilen manevi tazminat miktarları afakidir. Yerleşik Yargıtay içtihatlarında da görüldüğü üzere manevi tazminat zenginleşme aracı olmamalıdır. Bu nedenle bunun kabulü mümkün değildir. Ayrıca talep edilen manevi tazminata olay tarihinden itibaren ticari avans faizi talep edilmiştir. Huzurda görülen davada ticari iş söz konusu olmadığından talep edilen faiz başlangıç tarihini ve faiz cinsini kabul etmemiz mümkün değildir. Yukarıda da belirttiğimiz üzere dava dilekçesinde devrolduğu belirtilen ***San. ve Dış Tic. Ltd. Şti. ile *** Ve Oto. San. Tic. Ltd. Şirketi arasında Beyoğlu 43. Noterliğince 01/10/2019 tarihli ve ***yevmiye numaralı iş makinesi kira sözleşmesi imzalanmış olup bu kira sözleşmesi ***tarihlerini kapsamaktadır. Kaza tarihi … olduğundan kira sözleşmesinin geçerli olduğu süreçte gerçekleşmiştir.Ayrıca dava dilekçesinde talep edilen tarih aralığında davacının çalıştığı işveren … Nakliyat Ve Oto. San. Tic. Ltd. Şirketi olduğundan 6100 sayılı HMK’nun 61/2. fıkrası gereğince ihbar dilekçemizin *** Tic. Ltd. Şirketi’ne gönderilmesini talep ederiz.” şeklinde beyanlarda bulunmuştur.
Kaski Genel Müdürlüğü vekili *** tarihli dilekçesindeki talebi üzerine … Nakliyat ve Oto. San. Tic. Ltd. Şirketi’ne ihbar dilekçesi, yeni duruşma gün ve saatini bildirir açıklamalı davetiye ile tebliğ edilmiştir. İhbar olunan … Nakliyat ve Oto. San. Tic. Ltd. Şirketi, ihbara karşı cevap dilekçesi vermemiştir.
Yine davalı … Ticaret A.Ş. (devredilen … Taahhüt Elektronik Oto. San. Ve Dış Tic. Ltd. Şti.) vekilinin istemi üzerine … A.Ş.’ne ihbar dilekçesi tebliğ edilmiştir. İhbar olunan … A.Ş., ihbara karşı cevap dilekçesi vermemiştir.
Taraflar arasında uyuşmazlık noktaları;
… tarihinde meydana gelen trafik kazasının oluşumunda kusurun kimde olduğu, kusur oranının ne olduğu, söz konusu kaza nedeni ile davacıların davalılardan talep edebileceği destekten yoksun kalmaya ilişkin maddi tazminat ve manevi tazminat alacağının olup olmadığı, var ise miktarının ne olduğu, davanın zamanaşımına uğrayıp uğramadığı, davalı … Ticaret Anonim Şirketi’nin işleten sıfatına sahip olup olmadığı ve bu davalıya husumet düşüp düşmediği konularında toplanmaktadır.
KTK’nun 97. maddesine ilişkin dava şartının değerlendirmesinde;
Trafik kazalarında hukuki sorumluluk ve sigorta konusu 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu’nun 85 ve devamı maddelerinde düzenlenmiş olup sözü geçen Kanun’un 85. maddesinin 1. fıkrasında bir motorlu aracın işletilmesi bir kimsenin ölümüne veya yaralanmasına yahut bir şeyin zarara uğramasına sebep olursa motorlu aracın bir teşebbüsünün ünvanı veya işletme adı altında veya bu teşebbüs tarafından kesilen bilet ile işletilmesi halinde motorlu aracın işleteninin ve bağlı bulunduğu teşebbüsün sahibinin doğan zarardan müştereken ve müteselsilen sorumlu olacağı, aynı maddenin 5. fıkrasında işleten ve araç işleticisi teşebbüs sahibinin, aracın sürücüsünün veya aracın kullanılmasına katılan yardımcı kişilerin kusurundan kendi kusuru gibi sorumlu olduğu, 91. maddesinin 1. fıkrasında işletenlerin, bu kanunun 85. maddesinin 1. fıkrasına göre olan sorumluluklarının karşılanmasını sağlamak üzere mali sorumluluk sigortası yaptırmalarının zorunlu olduğu öngörülmüştür. Kanunun bahsi geçen düzenlemesinden, zorunlu mali sorumluluk sigortacısının, trafik kazasına karışan aracın işleteni veya araç işleticisi teşebbüs sahibi olan sigortalısına bu kaza sebebiyle isabet eden hukuki sorumluluğu poliçe teminat limiti ile sınırlı olarak üstlendiği anlaşılmaktadır. 2918 Sayılı Karayolları Trafik Kanunu’nun “Doğrudan Doğruya Talep ve Dava Hakkı” başlıklı 97. maddesinde (Değişik: 14/4/2016-6704/5 md.) “Zarar görenin, zorunlu mali sorumluluk sigortasında öngörülen sınırlar içinde dava yoluna gitmeden önce ilgili sigorta kuruluşuna yazılı başvuruda bulunması gerekir.” Dosya içesindeki bilgi ve belgelerden davacı tarafın dava açılmadan önce davalı sigorta şirketine başvurduğu anlaşılmıştır.
Zorunlu arabuluculuk dava şartının değerlendirmesinde;
Dava dosyası kapsamında mevcut arabuluculuk tutanağında davacıların davalılar yönünden arabuluculuğa başvurduğu ve anlaşamadıklarına dair son tutanağın düzenlendiği görülmüştür.
Zaman aşımı def’inin değerlendirmesinde;
2918 sayılı KTK’nın 109/1-4. maddeleri gereğince, motorlu araç kazalarından doğan maddi zararların tazminine ilişkin talepler, zarar görenin, zararı ve tazminat yükümlüsünü öğrendiği tarihten başlayarak 2 yıl ve herhalde, kaza günüden başlayarak 10 yıl içinde zamanaşımına uğrar.
Motorlu araç kazalarında tazminat yükümlülerinin birbirlerine karşı rücu hakları, kendi yükümlülüklerini tam olarak yerine getirdikleri ve rücu edilecek kimseyi öğredikleri günden başlayarak 2 yılda zamanaşımına uğrar.”
TBK’nun 154/2. maddesi hükmüne göre “alacaklı, dava veya defi yoluyla mahkemeye veya hakeme başvurmuşsa, icra takibinde bulunmuşsa ya da iflas masasına başvurmuşsa” zamanaşımı kesilir. Aynı Kanun’un 156/1. maddesi hükmü gereğince, “zamanaşımının kesilmesiyle, yeni bir süre işlemeye başlar.”
Somut olayda, davaya konu trafik kazası 26/09/2020 tarihinde meydana gelmiş; *** tarihinde arabuluculuğa başvurulmuş ve *** tarihinde olumsuzlukla sonuçlanmıştır.
2918 sayılı KTK’nun 109. maddesinin 1. fıkrasında haksız fiil niteliğindeki trafik kazalarından doğan tazminat taleplerlerinin,zarar görenin, zararı ve tazminat yükümlüsünü öğrendiği tarihten başlayarak iki yıl ve herhalde, kaza gününden başlayarak on yıl içinde zamanaşımına uğrayacağı düzenlenirken, 2. fıkrasında ise, davanın, cezayı gerektiren bir fiilden doğması ve ceza kanununun bu fiil için daha uzun bir zamanaşımı süresi öngörmüş olması halinde, bu sürenin maddi tazminat talepleri içinde geçerli olacağı hüküm altına alınmıştır. 2918 sayılı kanunun anılan hükmünün gözden kaçırılmaması gereken yönü, ceza kanununda öngörülen daha uzun zamanaşımı süresinin sadece eylemin ceza kanununa göre suç sayılması koşuluna bağlanmış bulunmasıdır. Bu düzenlemenin iki ayrı sonucu bulunmaktadır. Sözkonusu yasa hükmü, ceza zamanaşımı uygulanabilmesi için sadece eylemin aynı zamanda bir suç oluşturmasını yeterli görmekte bunun dışında fail hakkında mahkumiyet kararıyla sonuçlanmış bir ceza davasının açılması ya da zarar görenin davada tazminat yönünden bir talepte bulunmuş olması koşulu aranmamaktadır.
Açıklanan hukuksal durum ve ilkeler ışığında somut olay değerlendirildiğinde; 26/09/2020 tarihli trafik kazasında davacıların desteği … vefat etmiştir. Davalı … A.Ş. nezdinde sigortalı araç sürücüsünün eylemlerinin Türk Ceza Kanunu çerçevesinde cezayı gerektiren bir eylem niteliğinde bulunması (taksirle ölüme ve yaralanmaya neden olma), eylemle ilgili ceza davasının anılan hükümde öngörülen TCK’nun 85/2. maddesinde öngörülen cezanın türü ve süresi itibariyle 15 yıllık zamanaşımı süresine tabi olması, 2918 sayılı KTK’nun 109/2. maddesi uyarınca bu sürenin görülmekte olan maddi tazminat davası için de geçerli bulunmasına (YHGK 10/10/2001 günlü, 2001/19-652 Esas ve 2001/705 Karar sayılı ilamı) ve bu itibarla davanın uzamış ceza zamanaşımı süresinde açılmış bulunmasına göre davalı … A.Ş. vekilinin zaman aşımı def’inin yersiz olduğu değerlendirilmiştir.
Kusur durumunun değerlendirmesinde;
… günü saat 17:55 sıralarında davalı sürücü …’nin sevk ve idaresindeki iş makinesi ile Kayseri-Develi İl yolu üzerinden Kayseri istikametinden Develi istikametine sağ şeritte seyir halinde iken il yolunun 17+500 km’sinde geriye doğru gitmek için U dönüşü yaptığı esnada, aracının sol yan kesimine, gerisinden sol şeridi takiben aynı istikamette seyreden sürücü …’ın sevk ve idaresindeki … plakalı otomobilin ön kısmıyla çarpması sonucu, dava konusu trafik kazası meydana gelmiştir.
Adli Tıp Kurumu Ankara Adli Tıp Grup Başkanlığı’nca düzenlenen *** tarihli raporda özetle; “Davalı sürücü …’nin sevk ve idaresindeki iş makinesi ile bölünmüş il yolunda sağ şeridi takiben seyir halinde iken geldiği olay mahallinde geriye dönmek için U dönüşü yapmak istediğinde, bu dönüşünü uygun bir yerden ve kurallara aykırı olmayacak şekilde yapması gerekirken bu hususa riayet etmeyip orta ayırıcı çizgi ile bölünmüş olan mahalden dönüş yapması yasak olmasına rağmen ve U dönüşü yasağı levhasını dikkate almadan kurallara aykırı şekilde dönüş yapmaya çalıştığı esnada, gerisinden sol şeridi takiben gelen sürücünün önünü kapatıp kendi aracına çarpmasına sebebiyet verdiği olayda asli kusurlu olduğu, müteveffa sürücü …’ın ise sevk ve idaresindeki otomobil ile sol şeridi takiben seyri sırasında geldiği olay mahalli yol bölümünde, dönüşün yasak olduğu mahalden tehlikeli biçimde U dönüşüyle kendi seyir şeridine giren iş makinesine çarptığı olayda, oluş üzerine hatalı tutum ve davranışı bulunmadığından atfı kabil kusurunun bulunmadığı, buna göre davalı sürücü …’nin %100 (yüzde yüz) oranında kusurlu olduğu, müteveffa sürücü …’ın kusursuz olduğu” belirtilmiştir.
Adli Tıp Kurumu Ankara Adli Tıp Grup Başkanlığı’nın 11/02/2022 tarihli rapor raporu, gerek kaza tespit raporu, savcılık soruşturma dosyası, Kayseri 1. Ağır Ceza Mahkemesi’nin … Esas ve … Karar sayılı dava dosyası ve diğer tüm delillerle ve gerekse olayla uyumlu olduğundan mahkememizce benimsenerek hükme esas alınmıştır.
Destekten yoksun kalma zararına ilişkin değerlendirmede;
Uyuşmazlığın çözümü için öncelikle “Destekten yoksun kalma zararı” ile “Destekten yoksun kalma tazminatı” kavramaları incelenmelidir.
Trafik kazası, bir kişinin ölümü sonucunu doğurabilir. Böyle bir durumda, bazı kişiler onun ekonomik desteğinden, malî yardım ve bakımından yoksun kalabilirler. İşte; ölenin destek ve yardımından yoksun kalanlarının uğradıkları bu zarara, destek kaybından doğan zarar denir.
Destekten yoksun kalma zararı TBK’nun 53. maddesinde yer almaktadır. Madde aynen;
“Ölüm hâlinde uğranılan zararlar özellikle şunlardır:
1. Cenaze giderleri.
2. Ölüm hemen gerçekleşmemişse tedavi giderleri ile çalışma gücünün azalmasından ya da yitirilmesinden doğan kayıplar.
3. Ölenin desteğinden yoksun kalan kişilerin bu sebeple uğradıkları kayıplar.” şeklinde düzenlenmiştir.
Görüldüğü gibi destek zararları sayılırken “özellikle şunlardır” demekle madde metninde sayılan zararlar ile sınırlandırılmamıştır. Madde de çok dar kapsamlı sayılan zararların ne tanımı ne de şartları yer almıştır. Desteğin ölümünden önce kurulmuş olan veya destek yaşasaydı, kurulması muhtemel olan bir bakım ilişkisinin tespit edilmesi, ardından bu bakım ilişkisinin destek yaşasaydı gelecekte göstereceği değişim neticesinde, destekten yoksun kalanın uğradığı zarar miktarının ve ödenecek tazminat miktarının tespit edilmesi, tahminlere ve varsayımlara dayalıdır.
TBK’nun 53. maddesinin öngörmüş olduğu hâl, ölüm sonucu vukua gelen bir kısım zararların tazminini hükme bağlamaktır. Bu hükme göre, ölenin yardımından faydalananlar, bu yüzden yoksun kaldıkları faydayı, tazminat olarak, sorumludan isteyebilirler. Buna “destekten yoksun kalma tazminatı” denir.
Destekten yoksun kalma tazminatı, bir şahıs öldüğünde, ölenin sağlığında destek olduğu veya ileride destek olacağı kimseleri korumayı, desteklerinin ölümünden önceki sosyal ve ekonomik durumlarına uygun hayat sürdürebilmeleri için, ölüm sebebiyle mahrum kaldıkları yardımı, ölüme sebebiyet verenden tazmin edebilmelerini amaçlayan bir tazminat türüdür. Kanun metninden de anlaşılacağı gibi destekten yoksun kalma tazminatının konusu, desteğin yitirilmesi nedeniyle yoksun kalınan zarardır. Buradaki amaç, destekten yoksun kalanların desteğin ölümünden önceki yaşamlarındaki sosyal ve ekonomik durumlarının korunmasıdır. Olaydan sonraki dönemde de, destek olmasa bile, onun zamanındaki gibi aynı şekilde yaşayabilmesi için muhtaç olduğu paranın ödettirilmesidir. Yani haksız bir eylem sonucu desteğini yitiren kimse TBK’nun 53. maddesine dayanarak uğradığı zararın ödetilmesini isteyebilir. Davalı destekten yoksun kalmadan ileri gelen somut zararı gidermek zorundadır. Bu nedenle tazminat hesabından önce zarar tutarını belirlemek gerekir. Bunun yanında amaç zarar görenin malvarlığındaki eksilmeyi giderme olduğuna göre, ölüm nedeniyle desteğini yitirenin elde ettiği çıkarlar varsa, bunların da zarar tutarından indirilmesi gerekir. Aksi hâlde zarar görenin malvarlığında olaydan önceki duruma göre bir artış meydana gelmiş olur. Buradaki amaç zarar görenin malvarlığını zenginleştirmek değil, desteğini yitiren kişiye ölümden önceki yaşam düzeyini sürdürebilme imkânı tanımaktır.
Destek zararından bahsedebilmek için destekten yoksun kalan kimse devamlı ve gerçek bir ihtiyaç içerisinde bulunmalıdır. Genel olarak bakım ihtiyacı, sosyal düzeye uygun olan yaşamın devamını sağlamak için gerekli imkânlardan yoksun kalmayı anlatır. Eğer ölenin eylemli olarak baktığı davacı, ölüm yüzünden bu bakımın sağladığı yaşama düzeyinin altına düşmüş olursa, ihtiyaç bulunma şartı gerçekleşmiş sayılır. Burada önemli olan, davacının ve ailesinin temsil ettiği sosyal ve ekonomik düzeye göre normal karşılanan giderlerdir.
“Destekten yoksun kalanların meydana gelen zararlarını tazmin hakkı ölenden intikal eden bir hak olmayıp doğrudan doğruya desteğini yitiren kişinin kendisinde doğan, asli ve bağımsız nitelikte bir haktır. Ölenle ya da mal varlığı ile bir bağıntısı bulunmadığı için bağımsız bir talep hakkı yaratır, Bu nedenledir ki ölen kimse ile destekten yoksun kalan arasında kanuni veya akdi bir bakım yükümlülüğü, mirasçılık ya da akrabalık ilişkisi bulunması gerekmemektedir. Destekten yoksun kalma tazminatı talebi miras yoluyla kazanılan, mirasçılık sıfatına bağlı bir hak olmadığından desteğin veya mirasçılarının da herhangi bir tasarruf hakkı bulunmamaktadır.” (Yargıtay İçtihadı Birleştirme Büyük Genel Kurulunun 22/06/2018 tarihli ve 2016/5 E., 2018/6 K. sayılı kararı, Yargıtay Hukuk Genel Kurulu’nun 15/06/2011 tarihli ve ***sayılı kararları).
Yargıtay İçtihadı Birleştirme Büyük Genel Kurulu’nun *** tarihli ve 1/3 sayılı kararında destekten yoksun kalma tazminatı; “Destekten yoksun kalma tazminatının eylemin karşılığı olan bir ceza olmayıp, ölüm sonucu ölenin yardımından yoksun kalan kimsenin muhtaç duruma düşmesini önlemek ve yaşamının desteğin ölümünden önceki düzeyde tutulması amacına yönelik sosyal karakterde kendine özgü bir tazminattır.” şeklinde tanımlanmıştır. Yargıtay Hukuk Genel Kurulu’nun 30/11/2005 tarihli ve *** K. sayılı kararında da aynı esaslar benimsenmiştir.
Haksız bir eylem sonucu desteğini yitiren kimse TBK’nun 53. maddesine dayanarak uğradığı zararın ödetilmesini isteyebilir. Ancak, destekten yoksun kalma tazminatına hükmedilmesi için öncelikle, ölen ile destekten yoksun kalan arasında maddi yönden düzenli ve eylemli bir yardımın varlığı gerekir. Burada sözü geçen destek kavramı hukuksal bir ilişkiyi değil, eylemli bir durumu hedef tutar ve ne hısımlığa ne de yasanın nafaka hakkındaki hükümlerine dayanır; sadece eylemli ve düzenli olarak geçimini kısmen veya tamamen sağlayacak şekilde yardım eden ve olayların olağan akışına göre eğer ölüm vuku bulmasaydı, az çok yakın bir gelecekte de bu yardımı sağlayacak olan kimse destek sayılır.
O hâlde destek sayılabilmek için yardımın eylemli olması ve ölümden sonra da düzenli bir biçimde devam edeceğinin anlaşılması yeterli görülür. Bununla birlikte destekten yoksun kalan kimse devamlı ve gerçek bir ihtiyaç içerisinde bulunmalıdır. Genel olarak bakım ihtiyacı, sosyal düzeye uygun olan yaşamın devamını sağlamak için gerekli olanaklardan yoksun kalmayı anlatır. Eğer ölenin eylemli olarak baktığı davacı, ölüm yüzünden bu bakımın sağladığı yaşama düzeyinin altına düşmüş olursa, ihtiyaç içerisinde bulunma koşulu gerçekleşmiş sayılır. Burada önemli olan, destekten yoksun kalan kimsenin ve ailesinin temsil ettiği sosyal ve ekonomik düzeye göre normal karşılanan giderlerdir (Yargıtay Hukuk Genel Kurulu’nun 21/04/1982 tarihli ve ***K. sayılı kararı).
Bununla birlikte destekten yoksun kalan kimse devamlı ve gerçek bir ihtiyaç içerisinde bulunmalıdır. Genel olarak bakım ihtiyacı, sosyal düzeye uygun olan yaşamın devamını sağlamak için gerekli olanaklardan yoksun kalmayı anlatır. Eğer ölenin eylemli olarak baktığı davacı, ölüm yüzünden bu bakımın sağladığı yaşama düzeyinin altına düşmüş olursa, ihtiyaç bulunma koşulu gerçekleşmiş sayılır. Burada önemli olan, destekten yoksun kalan kimsenin ve ailesinin temsil ettiği sosyal ve ekonomik düzeye göre normal karşılanan giderlerdir (Yargıtay Hukuk Genel Kurulu’nun 21/04/1982 gün, ***K. sayılı kararı).
Diğer taraftan, Yargıtay İçtihadı Birleştirme Büyük Genel Kurulu’nun 06/03/1978 tarih ve 1/3 sayılı kararının gerekçesinde de: “Destekten Yoksun Kalma Tazminatının eylemin karşılığı olan bir ceza olmayıp, ölüm sonucu ölenin yardımından yoksun kalan kimsenin muhtaç duruma düşmesini önlemek ve yaşamının desteğin ölümünden önceki düzeyde tutulması amacına yönelik sosyal karakterde kendine özgü bir tazminat olduğu” hususu vurgulanmış; Yargıtay Hukuk Genel Kurulu’nun 30/11/2005 gün ve***K. sayılı ilamında da aynı esaslar benimsenmiştir.
Somut uyuşmazlık irdelendiğinde müteveffa …’ın eşi olan davacı …’ın ve kızı …’ın desteği olduğu, ölümüyle birlikte bu davacının destekten yoksun kalma zararlarının bulunduğu değerlendirilmiştir. Davacı …’ın ve kızı …’ın destekten yoksun kalma zararının davalı … A.Ş. tarafından temin edilen Zorunlu Mali Sorumluluk (Trafik) Sigorta Poliçesi sakatlık/ölüm teminat limiti kapsamında kaldığı görülmektedir.
Aktüer bilirkişi raporuna ilişkin değerlendirmede;
Mahkememizce görevlendirilen aktüer bilirkişi Göksel Ulusoy tarafından düzenlenen n 14/02/2023 tarihli ikinci ek raporda özetle; “İşbu rapor tarihindeki verilere göre davacıların destek zararı:
Davacı eş …’ın bakiye destek zararı:
İşlemiş Aktif Dönem Zararı 101.289,32-TL
İşleyecek Aktif Dönem Zararı 43.163,50-TL
İşleyecek Pasif Dönem Zararı 806.387,92-TL
+__________________________________________
950.840,74 TL
Güncellenmiş ödemenin mahsubu (950,840,74 – 267.909,64) : 682.931,10-TL
Davacı çocuk …’ın bakiye destek zararı:
İşlemiş Aktif Dönem Zararı 50.644,66-TL
İşleyecek Aktif Dönem Zararı 21.581,75-TL
İşleyecek Pasif Dönem Zararı 104.74706-TL
+___________________________________________
176.973,47-TL
Güncellenmiş ödemenin mahsubu (176.973,47 – 58.961,18) : 148.012,29-TL
ZMMS poliçe limitinin garameten paylaştırılması: … kaza tarihi itibariyle ZMMS poliçesinde ölüm halinde kişi başına teminat limitinin 410.000,00-TL olduğu, davadan önce yapılan ödeme neticesinde bakiye poliçe limitinin (410.000,00 – 277.125,00) 132.875,00-TL kaldığı, davacıların hesaplanan toplam bakiye zararının ise (682.931,10 + 118.012,29) 800.943,99- TL olduğu, davacıların toplam bakiye zararının bakiye poliçe limitini aştığı, bu nedenle, ZMMS poliçe limitinin davacılar arasında garameten paylaştırılarak davacıların ZMMS poliçesi kapsamında davalı … A.Ş.’nden talep edebileceği tutarın aşağıda hesaplandığı,
Davacı eş : 682.931,10 x 132.875,00 / 800.943,99 : 113.297,00-TL
Davacı çocuk : 118.012,29 x 132.875,00 / 800.943,99 4 : 19.578,00-TL
+________________________________________________________________
132.875,00-TL
ZMMS poliçe limitini aşan maddi zararlar ve hükmedilecek manevi zararlar ile Kasko/İMM poliçeleri yönünden değerlendirme (sadece sigorta şirketleri yönünden değerlendirme):
Maddi zararlar yönünden: Davacıların bakiye destek zararlarının ilk 132.875,00-TL’ndan davalı … A.Ş.’nin ZMMS poliçesi nedeniyle sorumluluğunun bulunduğu, 132.875,00-TL üzerindeki bakiye destek zararlarının tamamından ise dava dışı … A.Ş.’nin (limiti 99.999.999,00-TL’dır) sorumluluğunun bulunduğu.
Manevi zararlar yönünden: ZMMS Genel Şartları’na göre manevi zararların ZMMS teminat kapsamında olmadığı, dava dışı İMM sigortacısı … A.Ş.’nin İMM poliçesinde de manevi zararların teminat kapsamında olmadığı, bu nedenle mahkemece hükmedilecek manevi tazminatların ilk 50.000,00-TL’nın davalı … A.Ş.’nin İMM poliçesinde teminat kapsamında olmadığı, 50.000,00-TL’nı aşan manevi zararların ise davalı … A.Ş.’nin İMM poliçesinde teminat kapsamında olduğu” belirtilmiştir.
Anayasa Mahkemesi’nin 17/07/2020 tarih ***Karar sayılı kararıyla 2918 sayılı KTK’nun 90. ve 92. maddelerinde “Genel Şartlara” atıf yapan cümlelerin iptaline karar verilmiş ve bu karar 09/10/2020 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girmiş olmasıyla birlikte, Yargıtay 17. Hukuk Dairesi’nce zarar görenlerin cismani zarar ve destekten yoksun kalma tazminatı alacağının hesaplanmasında TRH 2010 ve %10 artırım %10 iskonto yöntemi benimsenmiş olup TRH 2010 yaşam tablosunun uygulamasından vazgeçilmemiştir (Yargıtay 17. H.D.’nin 22/12/2020 tarihli,***Karar sayılı ilamı).
Yukarıda sözü edilen tüm nedenlerden ötürü aktüer bilirkişinin anılan ek raporundaki hesaplama yönteminin Yargıtay’ın istikrar kazanmış yerleşik uygulamaları doğrultusunda olduğu dikkate alınarak davalıların aksine itirazlarına itibar edilmemiştir.
Davacıların ıslah dilekçesi incelendiğinde;
Davacılar vekili 26/02/2023 tarihli dilekçesi ile dava dilekçesinde “Dosyaya sunulan *** tarihli 2. ek bilirkişi raporu ile müvekkillerin talep etmiş olduğu destek zararı alacak kalemleri hesap edilmiştir. Bu nedenle söz konusu 2. ek bilirkişi raporu dahilinde müvekkillerin davalılardan talep etmiş olduğu alacaklarını ıslah ediyoruz: Buna göre; mahkemenizin *** Esas sayılı dosyası ile açmış olduğumuz davada talep olunan ;
a) Fazlaya ilişkin haklarımız saklı kalmak kaydı ile; müvekkil … lehine 2.000,00- TL maddi tazminat talebimizi 680.931,10-TL artırarak 682.931,10-TL’na çıkarıyor ve ıslah ediyoruz. Söz konusu maddi tazminatın davalılar … San. Ve Tic. A. Ş. ve … açısından kaza tarihi olan … tarihinden itibaren; yine … A.Ş. açısından poliçe limitleri dahilinde olmak kaydı (113.297,00-TL ile sınırlı olmak üzere) ile kaza tarihi olan … tarihinden işleyecek ticari avans faizi ile birlikte davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsil edilerek müvekkillere verilmesini,
b) Fazlaya ilişkin haklarımız saklı kalmak kaydı ile müvekkil … lehine 2.000,00-TL maddi tazminat talebimizi 116.012,29-TL artırarak 118.012,29-TL’na çıkarıyor ve ıslah ediyoruz. Söz konusu maddi tazminatın davalılar … San. Ve Tic. A. Ş. ve … açısından kaza tarihi olan … tarihinden itibaren; yine … A.Ş. açısından poliçe limitleri dahilinde olmak kaydı (19.578,00-TL ile sınırlı olmak üzere) ile kaza tarihi olan … tarihinden işleyecek ticari avans faizi ile birlikte davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsil edilerek müvekkillere verilmesini,
c) Müvekkil … lehine 300.000,00-TL manevi tazminat ve müvekkil … lehine 150.000,00-TL manevi tazminat olmak üzere toplam 450.000,00-TL manevi tazminatın davalılar … San. Ve Tic. A. Ş. ve … açısından kaza tarihi olan … tarihinden itibaren; yine … A.Ş. açısından poliçe limitleri dahilinde olmak kaydı ile kaza tarihi olan … tarihinden işleyecek ticari avans faizi ile birlikte davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsil edilerek müvekkillere verilmesini talep eder ve taleplerimizin bu şekilde düzeltilmesine ve ıslahına,
d) Yargılama giderleri ve vekalet ücretinin davalılardan müştereken ve müteselsilen alınarak müvekkillere verilmesine karar verilmesini vekaleten saygıyla arz ve talep ederiz.” şeklinde taleplerini beyan etmiş ve ıslah harcını yatırmıştır.
Davalıların sorumluluğu ve husumet itirazına ilişkin değerlendirmede;
İşleten tanımı 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu’nun 3. maddesinde “işleten” tanımı; “Araç sahibi olan veya mülkiyeti muhafaza kaydıyla satışta alıcı sıfatıyla sicilde kayıtlı görülen veya aracın uzun süreli kiralama, ariyet veya rehni gibi hallerde kiracı, ariyet veya rehin alan kişidir. Ancak ilgili tarafından başka bir kişinin aracı kendi hesabına ve tehlikesi kendisine ait olmak üzere işlettiği ve araç üzerinde fiili tasarrufu bulunduğu ispat edilirse, bu kimse işleten sayılır” şeklinde yapılmıştır. 2918 sayılı KTK’nın 3. maddesinde işleten sıfatının belirlenmesinde şekli ve maddi ölçüt olmak üzere iki ayrı ölçüden yararlanılmıştır. Şekli ölçüye göre trafik sicilinde malik görülen kişi işletendir. Maddi ölçüye göre ise, trafik sicilinde adı geçen kişinin önemi bulunmamakta olup önemli olan araç üzerindeki fiili hakimiyet, araçtan ekonomik yarar sağlama, masraf ve rizikolara katlanma gibi ölçütlerdir. İşletenin belirlenmesinde doktrin ve Yargıtay’ın kabul ettiği görüş maddi ölçüdür.
2918 sayılı KTK’nın 85. maddesi; “Bir motorlu aracın işletilmesi bir kimsenin ölümüne veya yaralanmasına yahut bir şeyin zarara uğramasına sebep olursa, motorlu aracın bir teşebbüsün unvanı veya işletme adı altında veya bu teşebbüs tarafından kesilen biletle işletilmesi halinde, motorlu aracın işleteni ve bağlı olduğu teşebbüsün sahibi, doğan zarardan müştereken ve müteselsilen sorumlu olurlar” hükmünü içermektedir.
Bu yasal düzenlemeler karşısında, kazaya karışan araçların meydana getirdikleri zararlardan araç sahiplerinin hukuken sorumlu olacağı ilkesi benimsenmiş ise de, bu araçların sahipleri tarafından herhangi bir sebeple yararlanılmasının bir başka kimseye devir edilmesi halinde (çok kısa bir süre olmaması kaydıyla), artık üzerindeki fiili hakimiyetin kalmaması ve bu sebeple ekonomik yönden de bir yararlanma olanağının kalktığı durumlarda, o aracı kaza sırasında fiili hakimiyeti altında bulunduran ve ondan iktisaden yararlanan kimsenin işleten sıfatıyla meydana gelen zarardan sorumlu tutulması gerekip, bunun sonucu olarak da araç malikinin sorumlu tutulmaması gerekecektir. Gerek doktrinde, gerekse Yargıtay’ın uygulamalarında, işleten sıfatının belirlenmesinde araç üzerinde fiili hakimiyet ve ekonomik yararlanma unsurlarının birlikte bulunması ve fiili hakimiyetin uzun süreli olması gerekmektedir. Ancak bu konuda getirilecek delillerin üçüncü kişileri bağlayabilecek nitelikte ve güçte olması, özellikle zarara uğrayanların haklarını halele uğratacak bir sonuç yaratmaması şarttır.
Dava konusu olayda kazaya karışan … plaka sayılı aracın trafik kaza tarihi olan … tarihi itibarı ile davalı … Ticaret A.Ş. (devredilen … Taahhüt Elektronik Oto. San. Ve Dış Tic. Ltd. Şti.) adına trafikte kayıtlı olduğu, davalı … Ticaret A.Ş.’ne devredilen Selçuk İnş. Taah. Elektronik Otom. San. ve Dış Tic. Ltd. Şti. ile ihbar olunan … Nakliyat Ve Oto. San. Tic. Ltd. Şirketi arasında Beyoğlu 43. Noterliği’nce düzenlenen 01/10/2019 tarihli ve 33545 yevmiye numaralı iş makinesi kira sözleşmesi ile 01/10/2019-28/02/2022 tarihlerini kapsayan dönem için kiralandığı, buna göre kazaya karışan iş makinesinin uzun süreli olarak kiralandığı, yine … Nakliyat Ve Oto. San. Tic. Ltd. Şirketi ile bu aracın kaza sırasında sürücüsü olan davalı … arasında 31/12/2021 tarihli süresi belirli iş sözleşmesi düzenlendiği anlaşılmaktadır. Buna göre; yukarıda belirtilen hukuki ve fiili durumlar ışığında davalı … Ticaret A.Ş. (devredilen … Taahhüt Elektronik Oto. San. Ve Dış Tic. Ltd. Şti.) yönünden işleten sıfatı bulunmadığından maddi ve manevi tazminat davalarının pasif husumet yokluğundan reddine karar vermek gerekmiştir.
Dava konusu trafik kaza tarihi olan … tarihi itibarı ile kazaya karışan … plaka sayılı aracın davalı … A.Ş. nezdinde ZMMS poliçesi ile sigortalı olduğu, kaza sırasında bu aracın davalı …’nin sevk ve idaresinde bulunduğu görülmektedir.
Bilindiği üzere; 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu’nun 91/1. maddesinde, “İşletenlerin, bu kanunun 85/1. maddesine göre olan sorumluluklarının karşılanmasını sağlamak üzere mali sorumluluk sigortası yaptırmaları zorunludur.”; 85/1. maddesinde, “Bir motorlu aracın işletilmesi bir kimsenin ölümüne veya yaralanmasına yahut bir şeyin zarara uğramasına sebep olursa, motorlu aracın bir teşebbüsün ünvanı veya işletme adı altında veya bu teşebbüs tarafından kesilen biletle işletilmesi halinde, motorlu aracın işleteni ve bağlı olduğu teşebbüsün sahibi, doğan zarardan müştereken ve müteselsilen sorumlu olurlar.”; 85/son. maddesinde ise, “İşleten ve araç işleticisi teşebbüsün sahibi, aracın sürücüsünün veya aracın kullanılmasına katılan yardımcı kişilerin kusurundan kendi kusuru gibi sorumludur.” hükümlerine yer verilmiştir. Yine, aynı sorumluluk olgusu Karayolları Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortası Genel Şartlarının A-1. maddesinde de benzer düzenlemeye yer verilmiştir. Trafik kazaları haksız fiil niteliğinde olup somut olayda taraflar arasındaki uyuşmazlık bu yönüyle haksız fiilden kaynaklanmaktadır. Davalı …’nin sorumluluğu ise haksız fiil hükümlerine dayanmaktadır. Buna göre davacıların trafik kazasından kaynaklanan maddi zararını araç sürücüsü olan bu davalıdan ve araçların ZMMS poliçesini düzenleyen davalı … A.Ş.’nden talep etmesinin mümkün olduğu, davalı sigorta şirketlerinin sorumluluğunun ZMMS poliçesi teminat limiti ile sınırlı olduğu, yine tüm davacıların manevi zararlarını araçların sürücüsü olan davalı …’den ve İMMS poliçesi ile bu aracı sigortalayan ve manevi zararı teminat altına alan davalı … A.Ş.’nden poliçe teminatı ve koşulları kapsamında talep edebileceği değerlendirilmiştir.
Temerrüt tarihi ve faiz türü yönünden yapılan değerlendirmede;
Davalı sigorta şirketleri kazaya neden olan araçların ZMMS sigortacısı olup, 2918 sayılı KTK’nun 99/1. maddesi ve Zorunlu Mali Sorumluluk Sigorta Poliçesi Genel Şartları’nın B 2/a maddesi uyarınca, rizikonun bilgi ve belgeleri ile birlikte sigortacıya ihbar edildiği tarihten itibaren 8 iş günü içinde sigortacının tazminatı ödeme yükümlülüğü bulunmakta, bu sürenin sonunda ödememe halinde temerrüt gerçekleşmektedir. Sigortaya başvurulmadan dava açılması veya icra takibi başlatılması halinde ise bu tarihlerde temerrüt gerçekleşir. Bu durumda, ilke olarak davadan önce usulüne uygun başvuru yapılmış ise bundan 8 iş günü sonrasında, başvuru yapılmamış ise dava tarihi itibarıyla, belirlenen tazminat alacağının tamamı için anılan tarihlere uygun faiz uygulanması gerekir.
Eldeki davada davacıların, dava açmadan önce davalı sigorta şirketine başvurduğu, bu davalı şirket tarafından davacılara bir miktar tazminat ödemesi yaptığı konusunda ihtilaf bulunmamaktadır. Davalı … A.Ş.’nin 16/09/2021 tarihli yazı cevabında davacıların eksik evrak ile başvuru yaptığı bildirilmiştir. Adı geçen davalı sigorta şirketi davacıların maddi zararları yönünden 15/02/2021 tarihinde davacılara bir miktar ödeme yaptığı, ancak bu ödemenin davacıların zararlarını karşılamaya yeterli olmadığı dosya kapsamı ile sabit olmakla, adı geçen davalının davacıların zararlarını en geç ödeme yaptığı bu tarihte öğrenmiş sayılacağı değerlendirilerek davalı sigorta şirketleri yönünden temerrüt tarihi 15/02/2021 olarak tespit edilmiştir.
Trafik kazaları haksız fiil niteliğinde olup somut olayda taraflar arasındaki uyuşmazlık haksız fiilden kaynaklanmaktadır. Haksız fiilin faili ihtara veya ihbara gerek olmaksızın zararın doğduğu anda, başka bir anlatımla haksız eylemin işlendiği tarihten itibaren zararın tamamı için temerrüde düşmüş sayılır. Haksız fiil faili olan borçlu temerrüde düştüğünden artık faiz haksız fiil tarihinden itibaren ve yasal faiz istenebilir. Davalı …’nin ise araç sürücüsü olması nedeniyle haksız fiil hükümlerine göre meydana gelen zararlardan kaza ve zarar tarihi olan … tarihinden itibaren işleyecek faiziyle birlikte sorumludurlar.
Dava dilekçesinde ticari avans faizi talep edilmiştir. Davalı sigorta şirketi nezdinde ZMMS poliçesi ile sigortalı olan , davalı … Ticaret A.Ş.’ne ait olan kazaya karışan aracın cinsinin iş makinesi olduğu, ZMMS sigorta poliçesinde de bu aracın kullanım tarzı bölümünde iş makinesi olduğunun yazdığı, mevcut tüm delillerden kazaya karışan aracın ticari araç olduğu, bu nedenle hükmedilen tazminatlara avans faizi işletilmesi gerektiği kanaatine varılmıştır.
Dava konusu edilen manevi zarar istemlerine ilişkin değerlendirmede;
Zaman itibarı ile somut uyuşmazlığa uygulanması gereken 6098 sayılı TBK’nun 56. maddesinde “Hakim, bir kimsenin bedensel bütünlüğünü zedelenmesi durumunda, olayın özelliklerini göz önünde tutarak, zarar görene uygun bir miktar paranın manevi tazminat olarak ödenmesine karar verebilir. Ağır bedelsel zarar veya ölüm halinde, zarar görenin veya ölenin yakınlarında da manevi tazminat olarak uygun bir miktar paranın ödenmesine karar verebilir.” hükmüne yer verilmiştir. Ayrıca 22/06/1966 tarih ve 2/2 sayılı İçtihadı Birleştirme Kararı’nda manevi tazminat, bir ceza ya da gerçek anlamda bir tazminat olmayıp, zarara uğrayan kişinin manevi ıstırabını bir nebze dindiren, ruhsal tahribatını onaran bir araç olabileceğini belirtmiştir.
Dosya kapsamı ve toplanan bütün delilere göre kazanın oluş şekli, kazanın oluşumunda davalı sürücü …’nin % 100 oranında ve bu kazada vefat eden …’ın kusursuz olduğu, buna göre müteveffanın kazaya etken kusurunun bulunmadığı, bu kaza nedeniyle davacı …’ın eşi ve davacı …’ın babası olan …’ın vefat ettiği, bu nedenle davacıların 6098 sayılı TBK’nun 56. maddesinin 2. fıkrası uyarınca manevi tazminat talep etmekte haklı oldukları kanaatine varılmıştır.
Davalı … A.Ş.’nin İMMS / kasko poliçesi yönünden yapılan incelemede, İMMS kapsamında sınırsız teminatın bulunduğu, manevi zararların da sınırsız olarak teminata dahil edildiği görülmektedir. Gerek İMMS Genel Şartları, gerekse poliçenin “İhtiyari Mali Mesuliyet – Birleşik – Sınırsız” kısmında yapılan açıklamalar dikkate alındığında, bu davalının İMMS poliçesinden dolayı sorumluluğunun, başka bir İMMS poliçesi yoksa ZMMS’nin karşılamakta yetersiz kaldığı maddi zararlar ile manevi zararların ilk 50.000,00-TL’nın üzerindeki kısım için teminatın bulunduğu, başka bir İMMS poliçesi bulunması halinde ise ZMMS poliçesi ile başka bir İMMS poliçesinin karşılamakta yetersiz kaldığı zararlar için, yine ilk 50.000,00-TL’lık zararın teminat kapsamı dışında olmak kaydıyla teminat sunulduğu görülmektedir. Bununla birlikte karaya karışan sigortalı iş makinesinin ayrıca dava dışı … A.Ş. tarafından K-214361572 sayılı kasko/ İMMS poliçesi ile sigortalandığı anlaşılmaktadır. Bu poliçenin incelenmesinde teminatın sınırsız olduğu belirtilmekle birlikte 99.999.999,00-TL limitle sınırlandırıldığı, İMMS Genel Şartları’na göre manevi zararlar teminata ek sözleşme ile dahil edilmemiş ise manevi zararların teminat kapsamında olmadığının kabulünün gerektiği, bu poliçenin incelenmesinde ise manevi zararların teminata dahil edildiğine ilişkin bir ibarenin bulunmadığı görülmüş olup netice itibariyle … A.Ş.’nin İMMS poliçesinde manevi zararların teminata dahil olmadığı kanaatine varılmıştır. Dosyadaki delillere göre ZMMS Genel Şartları’na göre manevi zararların teminat kapsamında olmadığı, dava dışı İMM sigortacısı … A.Ş.’nin İMMS poliçesinde de manevi zararların teminat kapsamında olmadığı, bu nedenle mahkemece hükmedilecek manevi tazminatların ilk 50.000,00-TL’nın davalı … A.Ş.’nin İMMS poliçesinde teminat kapsamında olmadığı, 50.000,00-TL’nı aşan manevi zararların ise davalı … A.Ş.’nin İMMS poliçesinde teminat kapsamında olduğu değerlendirilmiştir.
Davaya konu trafik kazasında kusur durumu, davalı tarafın tam kusurlu olması, bu kaza nedeniyle ddavacı …’ın eşi ve davacı …’ın babası olan …’ın vefat etmiş olması, bu olay nedeniyle davacıların duyduğu elem ve üzüntüler, tarafların sosyal ve ekonomik durumları, olay tarihine göre paranın alım gücü ve hakkaniyet ilkeleri, TBK’nun 56. maddesinin hükmü ve yukarıda sözü edilen İçtihadı Birleştirme Kararı bir arada değerlendirildiğinde davacıların manevi tazminat talebinde haklı olduğu değerlendirilmiş ve davacı …’ın davalılar … A.Ş. ve davalı … hakkındaki manevi tazminat davasının kısmen kabulü ile 200.000,00-TL manevi tazminattan davalı … A.Ş.’nin İMMS poliçesi teminat limiti ile sınırlı olmak üzere 150.000,00-TL’lik kısmına temerrüt tarihi olan 15/02/2021 tarihinden itibaren işleyecek ticari avans faizi ile sınırlı sorumlu olması, davalı …’nin ise 200.000,00-TL’nin tamamından trafik kaza tarihi olan … tarihinden itibaren işleyecek ticari avans faizi ile sorumlu olması koşulu ile davalılar … A.Ş. ve …’den müştereken ve müteselsilen alınarak davacı …’a verilmesine, sübut bulmadığından dolayı davacı …’ın davalılar … A.Ş. ve davalı … hakkındaki fazlaya ilişkin manevi tazminat isteminin reddine, davacı …’ın davalılar … A.Ş. ve davalı … hakkındaki manevi tazminat davasının kabulü ile 150.000,00-TL manevi tazminattan davalı … A.Ş.’nin İMMS poliçesi teminat limiti ile sınırlı olmak üzere 100.000,00-TL’lik kısmına temerrüt tarihi olan 15/02/2021 tarihinden itibaren işleyecek ticari avans faizi ile sınırlı sorumlu olması, davalı …’nin ise 150.000,00-TL’nin tamamından trafik kaza tarihi olan … tarihinden itibaren işleyecek ticari avans faizi ile sorumlu olması koşulu ile davalılar … A.Ş. ve …’den müştereken ve müteselsilen alınarak davacı …’a verilmesine, sübut bulmadığından dolayı davacı …’ın … A.Ş. hakkındaki fazlaya ilişkin manevi tazminat isteminin reddine, yine yukarıda “Davalıların sorumluluğu ve husumet itirazına ilişkin ilişkin değerlendirmede;” başlığı altında yapılan açıklamalar doğrultusunda dava konusu olayda kazaya karışan aracın trafik kaza tarihi olan tarihi itibarı ile davalı … Ticaret A.Ş.’ne ait olduğu, ancak Beyoğlu 43. Noterliği’nce düzenlenen *** yevmiye numaralı iş makinesi kira sözleşmesi ile *** tarihlerini kapsayan dönem için bu davalı tarafından dava dışı … Nakliyat Ve Oto. San. Tic. Ltd. Şirketi’ne uzun süreli olarak kiralandığı anlaşılmakla sözü edilen bu hukuki ve fiili durumlar ışığında davalı …… Kısır yönünden işleten sıfatı bulunmadığından davalı … Ticaret A.Ş. hakkındaki manevi tazminat davalarının pasif husumet yokluğundan reddine karar vermek gerekmiştir.
Yargılama sonunda tüm dosya kapsamına göre;
Yargılama sonunda tüm delillerin değerlendirilmesi sonucunda sigorta poliçeleri teminat limitleri, sigorta poliçelerinin içeriği ve aktüer bilirkişi raporu doğrultusunda; davacı …’ın davalılar … A.Ş. ve … hakkındaki destekten yoksun kalma zararına ilişkin maddi tazminat davasının kabulü ile 682.931,10-TL maddi tazminattan davalı … A.Ş.’nin ZMMS poliçesi bakiye teminat limiti kapsamında garameten hesaplanan 113.297,00-TL’lık kısmına temerrüt tarihi olan (ilk ödeme tarihi) 15/02/2021 tarihinden itibaren işleyecek ticari avans faizi ile birlikte sınırlı sorumlu olması, davalı …’nin ise 682.931,10-TL’nın tamamından trafik kaza tarihi olan … tarihinden itibaren işleyecek ticari avans faizi ile birlikte sorumlu olması koşulu ile davalılar … A.Ş. ve …’den müştereken ve müteselsilen alınarak davacı …’a verilmesine, koşulları bulunmadığından davacı …’ın davalı … A.Ş.’nden İMMS poliçesi kapsamında maddi tazminat isteminin reddine, davacı …’ın … Ticaret A.Ş. (devredilen … Taahhüt Elektronik Oto. San. Ve Dış Tic. Ltd. Şti.) hakkındaki maddi tazminat davasının bu davalının işleten sıfatının bulunmaması nedeniyle pasif husumet yokluğu nedeni ile reddine, davacı …’ın davalılar … A.Ş. ve … hakkındaki destekten yoksun kalma zararına ilişkin maddi tazminat davasının kabulü ile 118.012,29-TL maddi tazminattan davalı … A.Ş.’nin ZMMS poliçesi bakiye teminat limiti kapsamında garameten hesaplanan 19.578,00-TL’lık kısmına temerrüt tarihi olan (ilk ödeme tarihi) 15/02/2021 tarihinden itibaren işleyecek ticari avans faizi ile birlikte sınırlı sorumlu olması, davalı …’nin ise 118.012,29-TL’nın tamamından trafik kaza tarihi olan … tarihinden itibaren işleyecek ticari avans faizi ile birlikte sorumlu olması koşulu ile davalılar … A.Ş. ve …’den müştereken ve müteselsilen alınarak davacı …’a verilmesine, koşulları bulunmadığından davacı …’ın davalı … A.Ş.’nden İMMS poliçesi kapsamında maddi tazminat isteminin reddine, davacı …’ın … Ticaret A.Ş. (devredilen … Taahhüt Elektronik Oto. San. Ve Dış Tic. Ltd. Şti.) hakkındaki maddi tazminat davasının bu davalının işleten sıfatının bulunmaması nedeniyle pasif husumet yokluğu nedeni ile reddine, davacı …’ın davalılar … A.Ş. ve davalı … hakkındaki manevi tazminat davasının kısmen kabulü ile 200.000,00-TL manevi tazminattan davalı … A.Ş.’nin İMMS poliçesi teminat limiti ile sınırlı olmak üzere 150.000,00-TL’lik kısmına temerrüt tarihi olan 15/02/2021 tarihinden itibaren işleyecek ticari avans faizi ile sınırlı sorumlu olması, davalı …’nin ise 200.000,00-TL’nın tamamından trafik kaza tarihi olan … tarihinden itibaren işleyecek ticari avans faizi ile sorumlu olması koşulu ile davalılar … A.Ş. ve …’den müştereken ve müteselsilen alınarak davacı …’a verilmesine, sübut bulmaması nedeniyle davacı …’ın davalılar … A.Ş. ve davalı … hakkındaki fazlaya ilişkin manevi tazminat isteminin reddine, davacı …’ın davalılar … A.Ş. ve davalı … hakkındaki manevi tazminat davasının kabulü ile 150.000,00-TL manevi tazminattan davalı … A.Ş.’nin İMMS poliçesi teminat limiti ile sınırlı olmak üzere 100.000,00-TL’lık kısmına temerrüt tarihi olan 15/02/2021 tarihinden itibaren işleyecek ticari avans faizi ile sınırlı sorumlu olması, davalı …’nin ise 150.000,00-TL’nin tamamından trafik kaza tarihi olan … tarihinden itibaren işleyecek ticari avans faizi ile sorumlu olması koşulu ile davalılar … A.Ş. ve …’den müştereken ve müteselsilen alınarak davacı …’a verilmesine, davacı …’ın … A.Ş. hakkındaki fazlaya ilişkin manevi tazminat isteminin reddine, davacılar … ve …’ın davalı … Ticaret A.Ş. (devredilen … Taahhüt Elektronik Oto. San. Ve Dış Tic. Ltd. Şti.) hakkındaki manevi tazminat davasının bu davalının işleten sıfatının olmaması nedeniyle pasif husumet yokluğu nedeni ile reddine, yine davacıların davalı … A.Ş. yönünden hükmedilen maddi ve manevi tazminatlara trafik kaza tarihinden itibaren faiz işletilmesi istemlerinin, anılan davalı sigorta şirketinin bu tarihte temerrüte düşmemiş olması nedeniyle reddine karar verilmesi gerektiği görüş ve kanaatine varılmıştır.
Davacılar tarafından açılan maddi ve manevi tazminat davaları yönünden Yargıtay 17. Hukuk Dairesi’nin *** Karar sayılı ilamı uyarınca davacıların kazaya karışan … plaka sayılı aracın uzun süreli kiraya verildiğini ve araç malikinin işleten olmadığını davadan önce bilebilecek durumda olmadığından davalı … Ticaret A.Ş. (devredilen … Taahhüt Elektronik Oto. San. Ve Dış Tic. Ltd. Şti.) lehine lehine vekalet ücreti takdir edilmemesi gerektiği değerlendirilmiştir.
Yargıtay 17. Hukuk Dairesi’nin *** Karar sayılı emsal içtihadı da dikkate alınarak davacılar arasında zorunlu dava arkadaşlığı bulunmadığı, aralarında ihtiyari dava arkadaşlığı bulunanların usul ekonomisi ilkesi dikkate alınarak birlikte dava açtıkları durumda esasen birden fazla dava olduğu dikkate alınarak her bir davacı yönünden lehine hükmedilen maddi ve manevi tazminat miktarına göre kendisini vekille temsil ettiren davacılar lehine ayrı ayrı vekalet ücreti takdir edilmesi gerekmiştir.
Karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi’nin 3/2. maddesinde “Müteselsil sorumluluk da dahil olmak üzere, birden fazla davalı aleyhine açılan davanın reddinde, ret sebebi ortak olan davalılar vekili lehine tek, ret sebebi ayrı olan davalılar vekili lehine ise her ret sebebi için ayrı ayrı avukatlık ücretine hükmolunur.” hükmü yer almaktadır. Bu husus dikkate alınmak suretiyle ret edilen talep yönünden vekalet ücretine hükmedilmiş ve aşağıdaki şekilde hüküm tesis edilmiştir.
HÜKÜM: Yukarıda açıklanan nedenlerle;
1-Davacı …’ın davalılar … A.Ş. ve … hakkındaki destekten yoksun kalma zararına ilişkin MADDİ TAZMİNAT DAVASININ KABULÜ ile 682.931,10-TL maddi tazminattan davalı … A.Ş.’nin ZMMS poliçesi bakiye teminat limiti kapsamında garameten hesaplanan 113.297,00-TL’lık kısmına temerrüt tarihi olan (ilk ödeme tarihi) *** tarihinden itibaren işleyecek ticari avans faizi ile birlikte sınırlı sorumlu olması, davalı …’nin ise 682.931,10-TL’nın tamamından trafik kaza tarihi olan … tarihinden itibaren işleyecek ticari avans faizi ile birlikte sorumlu olması koşulu ile davalılar … A.Ş. ve …’den müştereken ve müteselsilen alınarak davacı …’a verilmesine,
2-Davacı …’ın davalı … A.Ş.’nden İMMS poliçesi kapsamında maddi tazminat isteminin REDDİNE,
3-Davacı …’ın … Ticaret A.Ş. (devredilen … Taahhüt Elektronik Oto. San. Ve Dış Tic. Ltd. Şti.) hakkındaki maddi tazminat davasının PASİF HUSUMET YOKLUĞU NEDENİ İLE REDDİNE,
4-Davacı …’ın davalılar … A.Ş. ve … hakkındaki destekten yoksun kalma zararına ilişkin MADDİ TAZMİNAT DAVASININ KABULÜ ile 118.012,29-TL maddi tazminattan davalı … A.Ş.’nin ZMMS poliçesi bakiye teminat limiti kapsamında garameten hesaplanan 19.578,00-TL’lık kısmına temerrüt tarihi olan (ilk ödeme tarihi) 15/02/2021 tarihinden itibaren işleyecek ticari avans faizi ile birlikte sınırlı sorumlu olması, davalı …’nin ise 118.012,29-TL’nın tamamından trafik kaza tarihi olan … tarihinden itibaren işleyecek ticari avans faizi ile birlikte sorumlu olması koşulu ile davalılar … A.Ş. ve …’den müştereken ve müteselsilen alınarak davacı …’a verilmesine,
5-Davacı …’ın davalı … A.Ş.’nden İMMS poliçesi kapsamında maddi tazminat isteminin REDDİNE,
6-Davacı …’ın … Ticaret A.Ş. (devredilen … Taahhüt Elektronik Oto. San Ve Dış Tic. Ltd. Şti.) hakkındaki maddi tazminat davasının PASİF HUSUMET YOKLUĞU NEDENİ İLE REDDİNE,
7-Davacı …’ın davalılar … A.Ş. ve davalı … hakkındaki MANEVİ TAZMİNAT DAVASININ KISMEN KABULÜ ile 200.000,00-TL manevi tazminattan davalı … A.Ş.’nin İMMS poliçesi teminat limiti ile sınırlı olmak üzere 150.000,00-TL’lik kısmına temerrüt tarihi olan 15/02/2021 tarihinden itibaren işleyecek ticari avans faizi ile sınırlı sorumlu olması, davalı …’nin ise 200.000,00-TL’nın tamamından trafik kaza tarihi olan … tarihinden itibaren işleyecek ticari avans faizi ile sorumlu olması koşulu ile davalılar … A.Ş. ve …’den müştereken ve müteselsilen alınarak davacı …’a verilmesine,
8-Davacı …’ın davalılar … A.Ş. ve davalı … hakkındaki FAZLAYA İLİŞKİN MANEVİ TAZMİNAT İSTEMİNİN REDDİNE,
9-Davacı …’ın davalılar … A.Ş. ve davalı … hakkındaki MANEVİ TAZMİNAT DAVASININ KABULÜ ile 150.000,00-TL manevi tazminattan davalı … A.Ş.’nin İMMS poliçesi teminat limiti ile sınırlı olmak üzere 100.000,00-TL’lık kısmına temerrüt tarihi olan 15/02/2021 tarihinden itibaren işleyecek ticari avans faizi ile sınırlı sorumlu olması, davalı …’nin ise 150.000,00-TL’nin tamamından trafik kaza tarihi olan … tarihinden itibaren işleyecek ticari avans faizi ile sorumlu olması koşulu ile davalılar … A.Ş. ve …’den müştereken ve müteselsilen alınarak davacı …’a verilmesine,
10-Davacı …’ın … A.Ş. hakkındaki FAZLAYA İLİŞKİN MANEVİ TAZMİNAT İSTEMİNİN REDDİNE,
11-Davacılar … ve …’ın davalı … Ticaret A.Ş. (devredilen … Taahhüt Elektronik Oto. San. Ve Dış Tic. Ltd. Şti.) hakkındaki manevi tazminat davasının PASİF HUSUMET YOKLUĞU NEDENİ İLE REDDİNE,
12-Davacıların davalı … A.Ş. yönünden hükmedilen maddi ve manevi tazminatlara trafik kaza tarihinden itibaren faiz işletilmesi istemlerinin REDDİNE,
13-492 sayılı Harçlar Kanunu’na ekli (1) sayılı tarife gereğince; maddi tazminat yönünden alınması gereken 54.712,44-TL nisbi karar ve ilam harcından davacıdan peşin olarak alınan 1.550,64-TL peşin dava harcı ile 2.721,97-TL ıslah harcının mahsubu ile bakiye 50.439,83-TL karar ve ilam harcının (davalı … A.Ş.’nin bakiye poliçe teminat limiti nedeniyle 4.783,79-TL’lık kısmı ile sınırlı sorumlu olması koşuluyla) davalılar … A.Ş. ve …’den müştereken ve müteselsilen alınarak Hazine’ye gelir kaydına,
14-492 sayılı Harçlar Kanunu’na ekli (1) sayılı tarife gereğince; manevi tazminat yönünden alınması gereken 23.908,50-TL karar ve ilam harcının (davalı … A.Ş.’nin bakiye poliçe teminat limiti nedeniyle 17.077,50-TL’lık kısmı ile sınırlı sorumlu olması koşuluyla) davalılar … A.Ş. ve …’den müştereken ve müteselsilen alınarak Hazine’ye gelir kaydına,
15-6325 sayılı Hukuk Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk Kanunu 18/A-14. maddesi uyarınca ve Arabuluculuk Kanunu Yönetmeliği Tarife hükümleri uyarınca Adalet Bakanlığı bütçesinden ödenen 1.400,00-TL arabuluculuk ücretinden (yargılama gideri) 1.288,00-TL arabuluculuk ücretinin (davalı … A.Ş.’nin 1.159,81-TL’lık kısmı ile sınırlı sorumlu olması koşuluyla) davalılar … A.Ş. ve …’den müştereken ve müteselsilen alınarak Hazine’ye gelir kaydına, bakiye 112,00-TL’nın davacılardan müştereken ve müteselsilen alınarak Hazine’ye gelir kaydına,
16-Davacı tarafça yatırılan 59,30-TL başvurma harcı ve 1.550,64-TL peşin dava harcı ile 2.721,97-TL ıslah harcı olmak üzere toplam 4.331,91-TL’nın davalılar … A.Ş. ve …’den müştereken ve müteselsilen alınarak davacılara verilmesine,
17-Davacılar tarafından yapılan 498,50-TL tebligat masrafı, 234,50-TL e-tebligat gideri, 3,00-TL KEP masrafı, 202,00-TL talimat masrafı, 30,30-TL Adli Tıp Kurumu posta masrafı, 736,80-TL Adli Tıp Kurumu fatura bedeli, 16,00-TL posta gideri ve 2.000,00-TL bilirkişi gideri olmak üzere toplam 3.712,10-TL yargılama giderinden davanın kabul-red oranına göre hesaplanan 3.075,23-TL’nın (davalı … A.Ş.’nin bakiye poliçe teminat limiti nedeniyle 17.077,50-TL’lık kısmı ile sınırlı sorumlu olması koşuluyla) davalılar … A.Ş. ve …’den müştereken ve müteselsilen alınarak davacılara verilmesine, bakiye yargılama giderinin davacılar üzerinde bırakılmasına,
18-Davalı … Ticaret A.Ş. (devredilen … Taahhüt Elektronik Oto. San. Ve Dış Tic. Ltd. Şti.) tarafından yapılan tebligat ve posta masraflarından oluşan 200,00-TL yargılama giderinin davacılardan alınarak bu davalıya verilmesine,
19-Davalılar … A.Ş. ve … tarafından yapılan yargılama gideri olmadığından bu konuda karar verilmesine yer olmadığına,
20-6100 sayılı HMK’nun 120 ve 333. maddeleri gereğince taraflarca yatırılan gider avansının kalan kısmının kararın kesinleşmesi halinde ilgili tarafça numarası bildirilen veya bildirilecek hesaba, hesap numarası bildirilmediği takdirde adreslerine ödemeli olarak re’sen gönderilmesine,
21-Davacı … kendisini vekil ile temsil ettirdiğinden maddi tazminat talebi yönünden karar tarihinde yürürlükte bulunan A.A.Ü.T. gereğince hesap ve taktir olunan 93.122,42-TL nispi ücretinin (davalı … A.Ş.’nin 17.994,55-TL’lık kısmı ile sınırlı sorumlu olması koşuluyla) davalılar … A.Ş. ve …’den müştereken ve müteselsilen alınarak bu davacıya verilmesine,
22-Davacı … kendisini vekil ile temsil ettirdiğinden maddi tazminat talebi yönünden karar tarihinde yürürlükte bulunan A.A.Ü.T. gereğince hesap ve taktir olunan 18.701,84-TL nispi ücretinin (davalı … A.Ş.’nin 9.200,00-TL’lık kısmı ile sınırlı sorumlu olması koşuluyla) davalılar … A.Ş. ve …’den müştereken ve müteselsilen alınarak davacı …’a verilmesine,
23-Davacılar tarafından açılan maddi tazminat davası yönünden Yargıtay 17. Hukuk Dairesi’nin 2018/4590 E., 2020/4528 Karar sayılı ilamı uyarınca davacıların kazaya karışan34-00-17-7382 plaka sayılı aracın uzun süreli kiraya verildiğini ve araç malikinin işleten olmadığını davadan önce bilebilecek durumda olmadığından davalı … Ticaret A.Ş. (devredilen … Taahhüt Elektronik Oto. San. Ve Dış Tic. Ltd. Şti.) lehine lehine vekalet ücreti takdirine yer olmadığına,
23-Kararın mahiyeti gereği maddi tazminat davası yönünden davalılar … A.Ş. ve … lehine lehine vekalet ücreti takdirine yer olmadığına,
24-Davacı …, kendisini vekil ile temsil ettirdiğinden lehine takdir olunan manevi tazminat yönünden karar tarihinde yürürlükte bulunan A.A.Ü.T. gereğince hesap ve taktir olunan 31.000,00-TL (davalı … A.Ş.’nin 23.500,00-TL’lık kısmı ile sınırlı sorumlu olması koşuluyla) nispi vekalet ücretinin davalılar … A.Ş. ve …’den müştereken ve müteselsilen alınarak davacı …’a verilmesine,

25-Davacı … Salkım, kendisini vekil ile temsil ettirdiğinden manevi tazminat davasının reddedilen kısmı yönünden karar tarihinde yürürlükte bulunan A.A.Ü.T. gereğince hesap ve taktir olunan 23.500,00-TL (davalı … A.Ş.’nin 16.000,00-TL’lık kısmı ile sınırlı sorumlu olması koşuluyla) nispi vekalet ücretinin davalılar davalılar … A.Ş. ve …’den müştereken ve müteselsilen alınarak davacı …’a verilmesine,
26-Davalılar … A.Ş. ve … kendisini vekil ile temsil ettirdiğinden davacı …’ın manevi tazminat davasının reddedilen kısmı yönünden karar tarihinde yürürlükte bulunan A.A.Ü.T. gereğince hesap ve taktir olunan 23.500,00-TL nispi vekalet ücretinin davacı …’dan alınarak bu davalılara verilmesine,
27-Davalılar … A.Ş. ve … kendisini vekil ile temsil ettirdiğinden davacı …’ın manevi tazminat talebinin reddedilen kısmı üzerinden karar tarihinde yürürlükte bulunan A.A.Ü.T. gereğince hesap ve taktir olunan 9.200,00-TL maktu vekalet ücretinin davacı …’dan alınarak bu davalılara verilmesine,
28-Davacılar tarafından açılan manevi tazminat davası yönünden Yargıtay 17. Hukuk Dairesi’nin 2018/4590 E., 2020/4528 Karar sayılı ilamı uyarınca davacıların kazaya karışan … plaka sayılı aracın uzun süreli kiraya verildiğini ve araç malikinin işleten olmadığını davadan önce bilebilecek durumda olmadığından davalı … Ticaret A.Ş. (devredilen … Taahhüt Elektronik Oto. San. Ve Dış Tic. Ltd. Şti.) lehine lehine vekalet ücreti takdirine yer olmadığına,
29-Bölge Adliye ve Adli Yargı İlk Derece Mahkemeleri ile Cumhuriyet Başsavcılıkları İdari ve Yazı İşlerinin Yürütülmesine Dair Yönetmeliğin 203. maddesi uyarınca dosyanın tarih ve işlem sırasına düzenlenip dizi listesine bağlanmasına, Yazı İşleri Müdürü tarafından kontrolü yapıldıktan sonra temyiz incelemesine gönderilmesine veya mahkememiz arşivine kaldırılmasına,
Dair, davacılar vekili Av.Erhan Bulut, ihbar olunan Kaski Genel Müdürlüğü vekili Av. Aytaç Avcı Çimen ve davalı … Ticaret A.Ş. vekili Av. Mahmut Uğurlu’nun yüzüne karşı, diğer tarafların yokluğunda gerekçeli kararın tebliğ tarihinden itibaren 2 hafta içinde Kayseri Bölge Adliye Mahkemesi nezdinde istinaf kanun yolu açık olmak üzere oy birliği ile verilen karar açıkça okunup, usulen anlatıldı.15/05/2023

Başkan ***
E-imzalıdır
Üye ***
E-imzalıdır
Üye ***
E-imzalıdır
Katip ***
E-imzalıdır