Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C. KAYSERİ 1. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ Esas-Karar No: *** Esas – ***
T.C.
KAYSERİ
1. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
TÜRK MİLLETİ ADINA
GEREKÇELİ KARAR
ESAS NO : ***
KARAR NO : ***
HAKİM : ***
KATİP : ***
DAVACILAR : 1- ***
2- ***
VEKİLİ : Av.
DAVALI :***
VEKİLİ : Av.
DAVA : Alacak
DAVA TARİHİ : ***
KARAR TARİHİ : ***
GEREKÇELİ KARARIN
YAZILDIĞI TARİH : ***
Mahkememizde görülmekte olan Alacak davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
DAVA: Davacı vekili, … havale tarihli dava dilekçesinde özetle; Müvekkilinin, mülkiyeti kendisine ait olan 38 … plakalı Özel Halk Otobüsü ile Kayseri sınırları içerisinde yolcu taşımacılığı yaptığını, Kayseri Büyükşehir Belediyesi Toplu Taşıma Yönetmeliği 34/1. Maddesi gereğince davalı şirkete devredilen yetki ve aynı Yönetmeliğin 33. maddesi gereğince hak edişler için taşıma sözleşmesi yapmak üzere Noterden vekaletname çıkartılarak vekil sıfatıyla Kayseri Otobüsçüler Esnaf Odası Başkanı ile davalı Kayseri Ulaşım A.Ş. arasında *** tarihli Yolcu Taşımacılığı Hizmet Sözleşmesi akdedilmiş olduğunu, bu sözleşme ile Özel Halk Otobüsü sahiplerinin hak edişlerinin nasıl hesaplanıp ne şekilde ödeneceğinin düzenlendiğini, akabinde birçok ek sözleşme ile hesaba esas birim bedellerin yeniden değerlendirilerek düzenlemeler yapılmış olduğunu, müvekkili tarafından önceki başkan ***’a vekalet verilmiş olduğunu ve bu sözleşme ve ek sözleşmeler yapıldığını, daha sonrasında Kayseri Otobüsçüler Esnaf Odası başkanının değiştiğini ve yeni başkan ***’e vekaletname verilmemiş olduğunu, oda başkanının vekaletname olmadığını bildiği halde ve davalı tarafın da basiretli tacir gibi gerekli araştırmayı yapmadan tamamen davalı şirketin menfaatine uygun, kişilerin sözleşme serbestisini ihlal eden 07.01.2020 tarihli ek sözleşmenin akdedilmiş olduğunu, hukuka uygun olmayan bu sözleşme ile müvekkilinin ciddi zarara uğramasına sebebiyet verildiğini, mezkur ek sözleşmenin 4. maddesi ile hak ediş ödemelerinde taahhütlü km bedellerinin hesabı ve ödenmesine ilişkin tüm hükümlerin askıya alındığını, 2. maddesinde ödemeye esas 11 kalem alacak türünün belirsiz bir zamana kadar ortadan kaldırılıp yalnızca yakıt bedeli, diğer gider bedeli ve ek kilometre bedeli adı altında 3 kalem üzerinden ödeme yapılmasının kararlaştırıldığını, yapılan bu sözleşmenin müvekkilini bağlayıcı nitelikte olmadığını, bu ek sözleşmenin Covid-19 salgını nedeniyle mücbir sebep olduğundan bahisle yapıldığını ancak davalı Kayseri Ulaşım A.Ş.’nin dürüstlük kurallarına aykırı davranarak, Özel Halk Otobüslerinin taahhüt edilen kilometrelerde çalıştırılmayıp, davalının kendi bünyesindeki otobüslerini çalıştırmaya devam etmiş olduğunu, Covid salgını döneminde şehirler arası seyahat yasaklarına rağmen S.S. Kayseri Özel Halk Otobüsleri Taşıma ve İşletme Kooperatifinin hak edişlerinde hiçbir kesinti yapılmadığını ve ek sözleşme yapılması ihtiyacının da duyulmadığını, Covid salgın döneminde seferlerin arttırlması gerekirken azaltılmış olduğunu, sözleşmede belirlenmiş olan alacak kalemlerinden “Diğer Yolculuk Bedeli” alacaklarının sözleşme akdedildiği tarihten bu yana Müvekkiline hiç ödenmediğini, bahsi geçen alacakların Sosyal Devlet İlkesi gereği Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığınca ihdas edilen Ücretsiz Veya İndirimli Seyahat Kartları Yönetmeliği’ne göre ya da Belediye’nin kendi tasarrufu ile ya da başkaca mevzuatlar ya da idari tasarruflar neticesinde bedeli ilgili idareden tahsil edilmek üzere ücretsiz veya indirimli seyahat imkanı sağlanmış kişiler için Müvekkiline ödenmesi gereken bedellerden ibaret olduğunu, mezkur dönemde 10.05.2017 tarihli sözleşme ve kelerine göre ödenmesi gereken Tam Yolculuk Bedeli, Diğer Yolculuk Bedeli, Aktarma Yolculuk Bedeli, Sabit Gelir Bedeli, Kayıp Kilometre Bedeli, Performans Bedeli, Taahhütlü Kilometre Bedeli alacaklarının müvekkiline ödenmemiş olduğunu beyan ederek, fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla, Tam Yolculuk Bedeli karşılığı şimdilik 50,00TL, Diğer Yolculuk Bedeli karşılığı şimdilik 50,00TL, Aktarma Yolculuk Bedeli karşılığı şimdilik 50,00TL, Sabit Gelir Bedeli karşılığı şimdilik 50,00TL, Kayıp Kilometre Bedeli karşılığı şimdilik 50,00TL, Performans Bedeli Karşılığı şimdilik 50,00TL, Taahhütlü Kilometre Bedeli karşılığı şimdilik 50,00TL’nin sözleşme gereği belirlenen vade tarihlerinden işleyecek ticari temerrüt faizi ile birlikte tahsiline, yargılama giderleri ve vekalet ücretinin davalı tarafa yükletilmesine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
CEVAP: Davalı vekili, ***havale tarihli cevap dilekçesinde özetle; Dava dilekçesinde
belirtilen hususların hukuki dayanağı olmadığını, iddia edildiği gibi *** tarihinde müvekkili tarafından imzalanmış hiçbir ek protokol bulunmadığını, iddia edilen protokolün pandemi sürecinde imzalanan ek protokollerden biri olma ihtimali üzerine beyanda bulunduklarını, müvekkili şirket ile Kayseri Otobüsçüler Esnaf Odası arasında imzalanan Yolcu Taşıma Hizmeti Sözleşmesi’nin 01.08.2017 tarihinde imzalanan ek protokol içeriğinde taraflar arasında akdedilen sözleşmenin ve ek sözleşmelerin davacı da dahil bağlayıcı olabilmesi için “odaya üyelik bağı olan veya vekalet yöntemi ile bağ kuran” ifadesine yer verildiğini, buna göre özel halk otobüsü işletmecilerinin sözleşmelerdeki haklardan çıkarım sağlayabilmesi için vekalet zorunluluğunun getirilmemiş olduğunu, sözleşmede muhatabın Oda olduğunu, davacının Oda’ya üye olup olmamasının veya vekalet verip vermemesinin sözleşme yapılmasını engellemediğini, müvekkili şirketin sözleşmeleri davacı taraf ile değil Oda ile yapmış olduğunu, Oda Başkanı’nın değişmesinin Oda’nın tüzel kişiliğini ortadan kaldırmayacağını, davacı tarafın vekaletsiz işlem yapıldığı iddiasının hukuki dayanağı bulunmadığını, bu hususun Oda ile davacının iç ilişkisi olduğunu, müvekkili firma tarafından Oda ile taşımacılar arasındaki vekalet ilişkisini aradığı tek hususun hak ediş ödemelerine İlişkin olduğunu, müvekkili tarafından tüm ödemelerin tek elden Oda’ya yapıldığını, Oda’nın da işletmecilere dağıttığını, müvekkili firma tarafından ileride iddia edilebilecek “Kötü Ödeme” iddiasının önüne geçmek için Oda’dan işletmeciler adına parayı tahsil edip edemeyeceği yönünde vekalet ilişkisinin arandığını, davacının kötü niyetli olduğunu, bugüne kadar lehine olan ek sözleşme ve düzenlemelere itiraz etmezken, aslında aleyhine olmayan ve pandemi sürecinde yine lehine düzenleme yapılan iş bu ek sözleşmeyi “vekaletim yok” bahanesiyle inkar etmesinin kabul edilemez bir yaklaşım olduğunu, Yolcu Taşıma Sözleşmesi 35. maddesi gereğince ek sözleşmelerin yapılmış olduğunu, davacının sözleşme kapsamında kaldığı sürece tüm maddelerden sorumlu olduğunu, Yolcu Taşıma Sözleşmesi’nin 20. maddesi gereğince davacının sözleşme kapsamına girip çıkabileceğini, davacının sözleşme şartları ile bağlı kalmak istememesi halinde yapması gerekenin sözleşmeden faydalanmayarak taşıdıkları yolcu gelirleri oranında pay almaları olduğunu, davacının basiretli tacir gibi davranmadığını ve kötü niyetli olduğunu, Oda ile daha önce de ek sözleşmeler yapıldığını, davacının bunlara sessiz kaldığını, davacının işine gelen sözleşmeye uyduğunu, işine gelmeyene itiraz ettiğini, örneğin *** tarihinde yapılan ilk ek sözleşme ile davacının da dahil olduğu tüm otobüs işletmelerinin lehine ciddi kazanımlar olduğunu, davacının bunu kabul ederken, pandemi dönemi ek sözleşmesine itiraz etmesinin kötü niyetli olduğunu, davacının ek sözleşmeye uygun olarak hak edişlerini aldığını, bu şekilde fatura keserek yaklaşık 1 seneyi aşkın süredir alacaklarını aldığını, davacının zımni şekilde ek sözleşmeye başından beri muvafakat etmiş olduğunu, davacının iddia ettiği diğer yolculuk bedelinin Yolcu Taşıma Hizmet Sözleşmesi maddelerinde yer alan hak ediş bedeli olduğunu, bunun herhangi bir kanun veya mevzuat çerçevesinde ödenmesi gereken bir bedel olmadığını, hak ediş metodunda yer alan diğer yolculuk bedelinin, pandemi dönemi ek sözleşmesinde hak ediş metodunun değişmesinden kaynaklı hesaplanmamış olduğunu ve Oda ile uzlaşılan yöntemlerle hak ediş uygulandığını, Oda ile yolcu gelirine değil, tamamen sabit gelir ve kilometre başı yakıt giderlerine odaklı bir ek sözleşme hususunda anlaşıldığını ve buna göre hesaplama yapılmış olduğunu, bu durumunda pandemi döneminde otobüs işletmecilerinin lehine olduğunu beyan ederek, davanın reddine, yargılama giderleri ve vekalet ücretinin davacı taraf üzerinde bırakılmasına karar verilmesini talep etmiştir.
DELİLLER: Mahkememizce taraf teşkili sağlanmış davanın taraflarına delillerini ibraz etme olanağı tanınmış uyuşmazlığın çözümü için gereken bütün deliller toplanmıştır.
HMK’nun 266/1. maddesi gereği bilirkişi incelemesi yaptırılmasına dair *** tarihli celsede karar verilmiş, bilirkişiler *** ve ***’ın mahkememize sunmuş olduğu *** tarihli bilirkişi raporunda özetle; davalı firma ile dava dışı oda arasında pandemi dönemi içerisinde akdedilmiş olan ek sözleşmelerde otobüs işletmelerince yapılacak olan ödemelere esas hesaplama yönteminde değişiklikler yapıldığını, davacı tarafın itiraz ettiği sözleşme ve ek sözleşmelere bağlı olacağına, kaldı ki itiraz edilen sözleşmeler kapsamında hak edişler aldığını, davacının serbest iradesi ile bu sözleşmeler kapsamına çıkarak otobüs işletmeciliği yapmasının mümkün oluğunu, davalı firma ve dava dışı oda arasında akdedilen sözleşme ve ek sözleşmeler kapsamında davacı tarafından faturalar tanzim edilerek yapılmış olduğunu, tahsil edilen bedellerde herhangi bir itirazi kayıt bulunmadığını, davacının ticari defterlerinde davalıya düzenlenen faturalardan kaynaklanan bakiye alacak gözükmekle birlikte davalının ticari defterlerinde davacıya herhangi bir borç gözükmediğini, bu husunun işbu davaya konu edilmemiş olduğunu, işbu davaya konu edilen alacak kalemleri yönünden hususun işbu davaya konu edilmemiş olduğunu, işbu davaya konu edilen alacak kalemleri yönünden ise sözleşme hükümleri kapsamında değerlendirme ve hesaplama yapılmasına yer olmadığını mahkememize bildirmiştir.
DEĞERLENDİRME VE GEREKÇE:
Dava, alacak davasıdır. Uyuşmazlık, taşıma sözleşmesinden kaynaklandığı için mahkememizin görevli olduğu anlaşılmıştır.
DavacıLAR vekili dava dilekçesinde 38 … araç için alacak talebinde bulunmuştur.
Dosyada mevcut olan Kayseri Otobüscüler Esnafı Odası’nın *** tarihli cevabi yazısı ekinde yer alan *** tarihli Yolcu Taşımacılığı Hizmet Sözleşmesi ve Ek Sözleşme suretlerinin incelenmesi neticesinde; sözleşme taraflarından şirketin Kayseri Ulaşım Turizm İnş. Taah. Proje Müş. Telek. San. ve Tic. A.Ş., işleticinin Kayseri Otobüscüler Esnafı Odası olduğu belirtilmiş olup,
Sözleşme Tipi başlıklı 2. maddesinde “Kilometre, Yolcu ve Parformans tabanlı sözleşme:
Kilometre ve Taşınan yolcu sayısı ve hizmet kalitesi performans esaslı sözleşme tipidir” düzenlemesinin mevcut olduğu,
Sözleşme İçeriğinde “Taşımacı”nın “Vergi Usul Kanunu ve diğer Kanunlardaki vergisi mükellefiyetlerini yerine getirecek Oda’ya bağlı olarak çalışan özel veya tüzel nitelikte özel halk otobüsü sahibi/sahipleri” olarak tanımlanmış olduğu,
Sözleşmenin Amacı ve Kapsamı başlıklı 4. maddesinde “Amaç:KEBB Meclisinin *** tarih ve 904 sayılı meclis kararına istinaden Şirket ile KBB tarafından *** tarihinde imzalanan protokol kapsamında kent içinde toplu taşıma kaynaklı sorunların ve trafik yoğunluğunun en aza indirgenebilmesi, etkin, verimli, konforlu, güvenilir, erişilebilir ve sürdürülebilir bir toplu taşıma sisteminin kurulması, toplu taşıma hizmetlerinin koordineli ve bütünleşik bir yapı içinde planlanarak geliştirilmesi, taşımacılar açısından yolculuk arz ve taleplerinden dolayı gelir kaygısı olmaksızın belirlenen sefer planı ve güzergahlarda çalıştırılarak vatandaşımıza daha kaliteli, erişilebilir, verimli toplu taşıma hizmetinin sunulmasıdır. Kapsam: Kayseri İli sınırları içerisinde KBB’den imtiyaz hakkı elde etmiş olan taşımacıların imtiyaz süreleri içerisinde, toplu taşımacılık yönetmeliği ve şirketin KBB ile imzaladığı protokol çerçevesinde şirketin belirleyeceği çalışma ve ödeme şartlarında, UKOME tarafından onaylı güzergahlarda toplu taşıma hizmeti verilmesidir” düzenlemesinin mevcut olduğu,
Sözleşmenin Mevcut Durum başlıklı 5. maddesinde “..toplu taşıma sistemini daha cazip hale getirmek, kent merkezindeki trafik yoğunluğunu azaltmak, daha hızlı ve konforlu erişimi sağlama üzere Özel Halk Otobüsü Taşımacılarını Temsilen Oda ile kilometre, yolcu sayısı ve performansa, dayalı sözleşme yapma durumu zorunlu olmuştur. Toplu taşıma işinin özelliği, taşımacıların Kayseri Büyükşehir Belediyesinden almış oldukları imtiyazların devam ediyor olması nedeniyle (İl sınırları içinde toplu taşıma hizmeti verilmesi için taşımacıların yetkilisi durumunda olan Oda ile sözleşme yapılmıştır” düzenlemesi mevcuttur.
Sözleşmenin Şirket, Oda ve Taşımacı İlişkisi başlıklı 8.1. maddesinde “Oda kendisine bağlı olan özel taşımacıları temsil eden tüzel kişiliktir”
8.2. maddesinde “Bu sözleşme, Şirket ile Oda arasında imzalanmış Olup, Oda’ya üyelik bağı ile bağlı, bu sözleşmeye yazılı taahhütname ile taraf olan, ekli listedeki tüm işleticiler için bağlayıcıdır İşleticiler arasında ortaklık olması durumunda her ortağın taahhüt vermesi gerekir.”
8.3. maddesinde “Şirket, iş bu sözleşme kapsamında ve süresince yapılacak olan görüşmelerde alınacak olan kararlarda muhatap olarak Oda’yı kabul eder. Oda ile birlikte alınacak olan tüm kararlar taahhüt veren tüm taşımacılar için bağlayıcı olacaktır”,
Sözleşmenin Genel Şartlar başlıklı 9.5. maddesinde “Sözleşme tarihinde Oda ile Şirket sahada yapmış oldukları hat metraj çalışmasını içeren Ek.6 Hat Bilgileri Listesini imza ederek kayıt altına alacaklardır. Ödemeye esas kilometreler bu listeye göre olacaktır. Sözleşme imza sürecinden sonra hatlarda oluşacak değişiklikler aylık olarak sözleşmeye ek olarak düzenlenip taraflarca imzalanacaktır…” düzenlemesi mevcut olup,
9.9. maddesinde “Taşımacı, kanunun indirimli veya ücretsiz yolculuk hakkı vermiş oldukları şahısları indirimli veya ücretsiz olarak taşır ve taşımaktan imtina edemez.”
9.12. maddesinde “Aile Sosyal Politikalar Bakanlığı tarafından ödenecek katkı payları taşımacıya âit olacaktır”
Sözleşmenin Çalışma Programı başlıklı 12.1. maddesinde “Araçların çalışacağı hatlar ve çalışma programları şirket tarafından belirlenecektir. Aylık çalışma çizelgeleri Oda’ya ve taşımacılara verilecektir. Gerekli olduğu durumlarda çalışma programı şirket tarafından değiştirilebilir. Taşımacılar bu programa her şart altında uymakla mükelleftir…”
12.2. maddesinde “Taşımacı, Şirket’in vereceği hareket programına göre çalışacaktır…”
Sözleşmenin Ödemeye Esas Bedeller başlıklı 14. maddesinde “Model:Karma Model, Performans bedeli, dinamik km geliri, sabit gelir bedeli, yolculuk bedeli, ek hat bedeli ve taahhütlü ile buna bağlı kayıp km bedeli gibi bileşenlerden oluşan karma model tipidir…
Araç Özelinde Şahsi Hak Ediş Sınıfı: Birim km yakıt bedeli, sabit gelir bedeli, fazla km bedeli, kayıp km bedeli, performans bedelinden oluşan 5 ödeme esaslı bedel bu kapsamda değerlendirilir. Araç özelinde şahsi hak ediş sınıfından araçlara ait yukarıda belirtilen 5 ödeme esaslı bedel araç özelinde hesaplanır ve aşağıda belirtilen esaslara göre araç bazlı hak edişlerin ödemeleri yapılır.
Havuz Hak Ediş Sınıfı; Tam yolculuk bedeli, diğer yolculuk bedeli, aktarma yolculuk bedeli ve ek hat bedelinden oluşan 4 ödeme esaslı bedel bu kapsamda değerlendirilir. Havuz hak ediş sınıflarında araç ve kişilerden bağımsız olarak toplam filo nezdinde hesaplamalar yapılır ve bir dağılım anahtarı vasıtasıyla araca veya kişiye indirgenir…” düzenlemesi mevcut olup,
Sözleşmenin Hizmet Bedeli başlıklı 15. maddesinde “Tam Yolculuk bedeli: Tam Yolculuk bedeli yolcudan tam ücret kapsamında toplanan taşıma ücretlerini kapsar. Mevcut hali e abonman tam, tam kontaksız, tam manyetik, öğretmen bilet tipleri bu kapsamda değerlendirilir…Tam yolculuk bileti başlangıçta 0.30TL/Yolcu’dur. Tam yolculuk bedeli havuz geliri sınırlı olarak değerlendirilir.
Diğer Yolculuk Bedeli: Tam yolculuk bedeline konu olmayan harici toplanan taşıma ücretlerinin tamamı bu kapsamda değerlendirilir. Mevcut hali ile abonman öğrenci, öğrenci, kamu personeli, 65 yaş, şehit ailesi, gazi kartı, emniyet hizmetleri, Ptt mensubu, Tüik personel kartı, basın mensubu, engelli, refakatçi, 65 yaş üstü, devlet sporcusu, gazi kartı, Tff kartı bilet tipleri bu kapsamda değerlendirilir…Diğer yolculuk bedeli başlangıçta 0,20TL/Yolcu’dur. Diğer yolculuk bedeli havuz geliri sınıfı olarak değerlendirilir.
Aktarma Yolculuk Bedeli: Yolcunun tek bir araçla gideceği yere gidememesi durumunda, ücret politikası gereği belli saat aralığında, yolcuya İlk biniş tutarından daha az ödeme koşulu ile yolculuk hizmeti sunulmasına aktarma denir. Uygulanan ücret politikası gereği indirimli olarak alınan 2. yolculuk ücretine ise aktarma ücreti denir. Eğer alınan diğer yolculuk ücretleri ayrı yolcunun ödediği 1. yolculuk ücretinin X30’undan daha az ise bedel aktarma yolculuk bedeli kapsamına girer…Aktarma yolculuk bedeli başlangıçta 0,10TL/Yolcu’dur. Aktarma yolculuk bedeli havuz geliri sınıfı olarak değerlendirilir.
Yolculuk bedelleri toplamı-Tam yolculuk bedeli x Tam yolculuk sayısı * Diğer yolculuk bedeli x Diğer yolculuk sayısı * Aktarma yolculuk bedeli x Aktarma yolculuk sayısı * Ek hat bedeli İşletici yolculuk bedelleri hak edişiz Yolculuk bedelleri toplamı / Filo ticari km x Taşımacı ticari km Yolculuk bedelleri KBB’nin temassız tam kart ücretine yapacağı zam oranına göre aynı oranda arttırılır. Eğer yıl boyunca zam yapılmamış ise takip eden ilk yılın Ocak ayında Tüfe/2 oranında yolculuk bedellerinde artış yapılır.
Birim Km Yakıt Bedeli: Birim km yakıt bedeli 30.06.2017 tarihine kadarki hesaplamalarda 1,30TLikm Kav hariç olarak alınacaktır. Bu tarihten sonra Tüik’den alınan resmi yazıya istinaden motorin litre fiyatının Kdv’siz matrahının 0,35 ile çarpılması sonucu bulunur. İlgili bedel 3 aylık süreçlerde oluşan artış veya azalışa bakılmaksızın güncellenir. Birim km yakıt bedeli= motorin güncel fiyat(kdv hariç) x 0,35
Taahhütlü Km: Şirketin minimum gelir esasına dayalı kurguladığı sistemdir. İşletici yıllar bazında taahhüt edilen km’den daha az km yapması durumunda bile taahhüt edilen km bedelinin tamamını alır. Sözleşme başlangıç tarihi itibari sebebiyle(11.05.2017) ilk mahsuplaşma döneminde tablodan farklı olup 13.300km’dir
Sefer Hazırlık Km’si: Araçların sefer başlangıç noktalarına erişimi, yakıt alimi, sefer sonu park noktasına hareket, arıza, bakım gibi sefer dışı aksiyonları alması için yaptığı hareketlerin tümüdür. Taahhüt edilen km’lere 9510’luk sefer hazırlık kilometresi ilave edilir.
Sabit Gelir Bedeli: İşleticinin km geliri dışında işleticinin yıllık artışa maruz kalan sabit giderleri adına belirlenen km esaslı ödeme tipidir. 30.06.2017 tarihine kadarki hesaplamalarda sabit gelir bedeli 1,215TL/km olarak alınacaktır. Temmuz 2017 ayında güncellenecek alan birim km yakıt bedeli ile birlikte bu bedelde güncellenecektir. Hesaplanan sabit gelir bedeli başlangıç bedeli olarak kabul edilecektir. Sabit gelir bedeli her yılın Ocak ayında bir önceki yılın Üfe*Tüfe/2 oranında güncellenerek takip eden ilk hak edişe yansıtılacaktır.
2018 yılında yapılacak olan artış 2017 çalışma ayı dikkate alınarak hesaplanacaktır.
Fazla Km Bedeli; Şirket taahhüt ettiği km’den daha fazla km yaptırdığı durumlarda fazla km bedeli ödemesi yapar. Birim fazla km bedeli, birim km yakıt bedeli ile birim sabit gelir bedelinin 9660’ının toplamı kadardır. Fazla km’ye şirket, sefer hazırlık km eklemesi yapmaz. Her yılın Ocak ayında bir önceki yılın Üfe*Tüfe/2 oranında güncellenerek takip edan ilk hak edişe yansıtılacaktır. 2018 yılında yapılacak olan artış 2017 çalışma ayı dikkate alınarak hesaplanacaktır.
Kayıp Km Bedeli: Şirket yıllara bağlı olarak düzenlenmiş olduğu taahhütlü kilometrelerde yapılan eksiltmelere karşın taşımacılara kayıp kilometre bedeli öder. Kayıp kilometre birim bedeli sözleşme başlangıç değeri 0,26TL/km’dir. Sefer hazırlık kilometresi için işleticilere herhangi bir kayın km bedel ödemesi yapılmaz. Kayıp kilometre bedeli her yılın Ocak ayında bir önceki yılın Üfe*Tüfe/2 oranında güncellenerek takip edan ilk hak edişe yansıtılacaktır. 2018 yılında yapılacak olan artış 2017 çalışma ayı dikkate alınarak hesaplanacaktır.
Ek Hat Bedeli: Ek hat bedeli, yolcu potansiyeli düşük hatlarda taşımacının mağduriyetini azaltmak adına şirket tarafından o hat kilometresi için taşımacılara ödenen ilave kilometre tabanlı bedeldir. 27 yolcu/sefer kapasitesinden az olan belli hatlarda her sefer için yolcu kaybı ödemesi yapılır. Ek hat bedeli=(27 yolcu/sefer —Belirlenmiş hatlar sefer/yolcu) x (Br. yolculuk bedelleri ortalaması) x (Belirlenmiş hatlar safer sayısı). Ek hat bedeli her hak ediş döneminde yolculuk bedelleri toplamına eklenir…” düzenlemesi mevcut olup,
Sözleşme Kapsamına Girme, Çıkarılma ve Ayrılma başlıklı 20. maddesinde ‘İlk kesin hak ediş tarihine kadar bu sözleşme kapsamında çalışmak için oda yönetimine vekalet veren tüm taşımacılar vekalet verdiği tarihi takip eden ilk on günlük kesin olmayan hak ediş döneminde bu sözleşme kapsamına girebilir ve şirket yönetimi altında taşımacılık yapabilirler. Birinci hak edişten sonraki dönemde bu uygulama bir daha yapılmayacaktır. Ancak ilk kesin hak ediş tarihine kadar bu sözleşme için hiçbir. şekilde Oda yönetimine vekalet vermeyen taşımacılar bu sözleşme kapsamındaki gelir modellerinden faydalanamaz, yalnızca bu sürede taşıdıkları yolcu gelirlerini alabilirler…Bu sözleşme kapsamında çalışan taşımacılar kendi – istekleri doğrultusunda, Oda yönetim kurulunun onayıyla sözleşme kapsamından çıkabilirler…” düzenlemesi mevcut olup,
Sözleşmenin Süresi başlıklı 29. maddesinde “Sözleşmenin süresi imza tarihinden itibaren Şirketin KBB’nden almış olduğu yetki süresi olan 01.01.2026’ya kadardır. Sözleşme iki aşamadan oluşmaktadır.
Birinci aşama mevcut durumun iyileştirilmesi ve kurumsallığa hazırlık aşamasıdır. Sonrasında Madde 22’de belirtilen kurumsal yapı, Oda ve bağlı taşımacılar tarafından oluşturulduğunda taraflarca bu sözleşme *** tarihinde kurumsallaşma ye diğer eksik görülen konularda tarafların mutabakatı ile yeniden gözden geçirilerek iyileştirme ve eksiklikler yeniden düzenlenerek ek sözleşme yapılacaktır…* düzenlemesi mevcut olup,
Sözleşmenin Değişiklik başlıklı 35. maddesinde “Taraflar istedikleri takdirde bu sözleşme kapsamında kalmak koşulu ile bu sözleşme hükümlerinde değişiklik ve/veya sözleşme yapabilirler” düzenlemesi mevcut olup,
İş bu sözleşmenin *** tarihine taraflarca imzalanmış olduğu görülmüştür.
Sözleşmenin eki olarak, ÖHO Taşımacı Araç ListesilEk-3), Taşımacıların Özel Halk Otobüsçüleri Esnaf Odasına sözleşme ile ilgili verdikleri vekaletler ve listesi(Ek-4) gösterilmiş ise de, sözleşmeye ek olan bu belgelerin dosya kapsamında bulunmadığı görülmüştür .Taraf beyanlarına bakıldığında, davacı tarafın Oda’ya kayıtlı ve üye olduğu veya sözleşmenin 20. maddesi gereğince Oda Yönetimine vekalet veren taşımacı niteliğinde olduğu, bu doğrultuda davacının ana sözleşeme ve ek sözleşmeler kapsamında hak ediş sahibi olduğu anlaşılmıştır.
Yukarıda incelemesi yapıları ana sözleşme sonrasında, taraflar arasında (Oda ve Şirket arasında) ***tarihinde ek sözleşme,***tarihinde ek sözleşme, *** tarihinde ek sözleşme, *** tarihinde ek sözleşme,***tarihinde ek sözleşme, *** tarihinde ek sözleşme, *** tarihinde ek sözleşme, *** tarihinde ek sözleşme, *** tarihinde ek sözleşme, *** tarihinde ek sözleşme, *** tarihinde ek sözleşme akdedilmiş olduğu görülmüştür. Davacı tarafın iş bu davyaya konu ettiği ve kendisi yönünden bağlayıcı olmadığını iddia ettiği *** tarihli Ek Sözleşme suretine bakıldığında (Davacı taraf vekili, *** tarihli ek sözleşme Ne müvekkilinin haklarının elden alındığı iddiasında bulunarak, 2020 Mart ayından itibaren dava tarihine kadar hak edilen ancak ödenmeyen bedellerin tahsilini iş bu davaya konu etmiştir); Covid- 19 salgını nedeniyle uygulanan kısıtlamalar kapsamında taşıma kapasitesinin sınırlandırılması, taşınan yolcu sayılarında azalma, toplu taşıma hasılatlarında azalma vb. olaylar meydana geldiği, bunun mücbir sebep olarak kabul edildiği, bu nedenle *** tarihinde imzalanan Yolcu Taşımacılığı Hizmeti Sözleşmesi ve *** tarihine kadar yapılmış ek sözleşmelerin değişen şartlara göre yeniden uygulanması gerektiği belirtilerek, ana sözleşmenin eki niteliğinde *** tarihinde tarafların bir araya gelerek ek sözleşme imzalanmış olduğunun belirtildiği ve iş bu ek sözleşmede ana sözleşme ve ek sözleşmelerin 14. ve 15. maddelerine eklemeler yapılarak ödemeye esas bedellerde değişikler yapılmış olduğu görülmüştür. Ayrıca ek sözleşme ile mücbir sebep ortadan kalkıncaya kadar ana sözleşme ve ek sözleşmelerdeki 16. madde içeriğindeki bir kısım hükümler ile 19. madde içeriğindeki bir kısım hükümler ve 27. madde hükümlerinin yürürlüğünün durdurulmasına karar verilmiş olduğu, bu ek sözleşmenin *** tarihinde yürürlüğe gireceği ve ***tarihine kadar yürürlükte kalacağının belirtildiği görülmüştür (Sözleşme içeriğine, kapsamına ve belirtilen tarihlere bakıldığında, ek sözleşme tarihinde maddi hata bulunabileceği kanaatine varılmıştır).
Yukarıda incelemesi yapılan ***tarihli ek sözleşme haricinde de taraflar arasında (Oda va Şirket arasında) *** tarihlerinde de, Covyid-19 kapsamında mücbir sebep nedeniyle ek sözleşmeler yapılmış olduğu ve bu ek sözleşmelerde de ödemeye esas hesaplamalara ilişkin düzenlemelerin yer aldığı görülmüştür.
Dosyada mevcut olan Kayseri İl Emniyet Müdürlüğü’nün *** tarihli cevabi yazısı ve ekinde yer alan belgelerin incelenmesi neticesinde 38 *** plakalı 2013 model Tezeller marka otobüsün ***adlarına kayıtlı olduğunun belirtildiği görülmüş olup, yazı ekinde araç tescil bilgilerinin gönderilmiş olduğu görülmüştür.
Dosyada mevcut olan Kayseri Ulaşım A.Ş.’nin *** tarihli cevabi yazısı ve ekinde yer alan belgelere bakıldığında; davacı ve ortaklarına ait olan her iki otobüse ait çalışma çizelgelerinin gönderilmiş olduğu, her iki aracın çalışmalara ilişkin kayıtların *** tarihleri arasındaki dönmelere ait olduğu görülmüştür.
Somut olaya bakıldığında, Kayseri Büyükşehir Belediyesi Meclisi’nin *** tarih ve *** sayılı meclis kararına istinaden davalı Şirket ile dava dışı KBB arasında *** tarihinde imzalarının protokol kapsamında kent İçi toplu taşıma hizmeti yönünden yetkinin davalı şirkete verilmiş olduğu, davalı şirket ile dava dışı Kayseri Otobüsçüler Esnaf Odası arasında *** tarihli Yolcu Taşımacılığı Hizmet Sözleşmesi akdedilmiş olduğu, bu sözleşmenin akabinde değişen Şartlar doğrultusunda muhtelif tarihlerde ek sözleşmeler yapıldığı, ek sözleşmeler ile ödemeye esas hesaplama yöntemlerinde değişiklikler meydana geldiği görülmüştür.
Ana sözleşmeye bakıldığında, Oda’nın üyeleri veya vekalet varan taşımacılar adına davalı Şirket ile sözleşme ve ek sözleşmeler akdetmiş olduğu, Oda’nın burada taşımacıların (otobüs işletmecilerinin) temsilcisi olduğu, Oda’nın Şirket ile yapmış olduğu sözleşme ve ek sözleşmelerin taşımacıları da bağlayıcı nitelikte olduğu anlaşılmakla, bu doğrultuda davacı tarafını *** tarihti ek sözleşme ile bir kısım hakların elinden alındığından bahisle ödenmeyen alacak talebinde bulunmasının mümkün olmayacağı dosya kapsamından anlaşılmıştır. Davacı taraf, ilk sözleşme sırasında, Oda yönetimine vekalet vermiş olduğunu, daha sonrasında Oda yönetiminin değiştiğini ve yeni yönetime vekalet vermemiş olduğunu, Oda yönetiminin vekaletsiz iş görerek davalı Şirket İle ek sözleşme yapmış olduğunu, *** tarihli sözleşmenin tarafını bağlayıcı nitelikte olmadığını beyan etmiş ise de Oda ve Şirket arasında akdedilmiş olan ana sözleşmenin 20. maddesine bakıldığında, vekalet şartının sadece ilk hak ediş öncesine kadar verilmesi halinde taşımacıların bu sözleşme kapsamında çalışmasının mümkün olacağının belirtildiği ve birinci hak edişten sonraki dönemde bu uygulamanın bir daha yapılmayacağının belirtildiği, yani vekalet şartının bir kereye mahsus arandığı, hatta ana sözleşmenin 8.2.maddesinde Oda üyesi olanların vekalet verme zorunluluğunun da bulunmadığı dosya kapsamından anlaşılmıştır.
Mahkememizce tarafların ticari defter ve kayıtlarında yapılan incelemeler neticesinde, davacının, bağlı olmadığını iddia ettiği sözleşme kapsamında fatura tanzim ederek 2020 Mart ayı ve sonrasında hak edişlerini davalı şirketten tahsil etmiş olduğu, tahsil edilen bedeller yönünden herhangi bir ihtirazı kaydın bulunmadığı, davacının davalıdan herhangi bir alacağının olmadığı tespit edilmiştir. (Uygulamada, davacı otobüs işletmecisinin, davalı şirket adına fatura tanzim etmekte olduğu, davalı şirket tarafından dava dışı Oda’ya ödeme yapıldığı, ilgili ödemelerin Oda tarafından otobüs işletmecilerine aktarılmakta olduğu anlaşılmıştır).
Yapılan tüm açıklamalar, taraflar arasındaki sözleşmeler bir bütün halinde değerlendirildiğinde, Borçlar Hukuku’nun en temel ilkelerinden olan ahde vefa ilkesi uyarınca davacının itiraz ettiği sözleşme ve ek sözleşmelerle bağlı olduğu, kaldı ki itiraz edilen sözleşmeler kapsamında davacının fatura düzenleyip hak edişler aldığı, söz konusu hak edişlere karşı herhangi bir ihtirazi kayıt ileri sürmediği, davacının serbest iradesi ile bu sözleşmeler kapsamına çıkarak otobüs işletmeciliğini yapmasının mümkün olmasına rağmen bu yolu seçmediği, tarafların karşılıklı ticari defter ve kayıtlarında davacının davalıdan alacağının görünmediği anlaşılmakla sübut bulmayan davanın reddine karar verilmiş ve mahkememizce aşağıdaki gibi hüküm kurulmuştur.
HÜKÜM: Yukarıda Açıklanan Nedenlerle:
1-Davacıların davasının ve tüm taleplerinin ayrı ayrı reddine,
2-492 sayılı Harçlar Kanunu’na ekli (1) sayılı tarife gereğince; alınması gereken 80,70 TL harçtan 59,30 TL harcın mahsubu ile bakiye 21,40 harcın davacıdan alınarak HAZİNE’YE GELİR KAYDINA,
3-6325 sayılı Hukuk Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk Kanunu 18/A-13. maddesi uyarınca ve Arabuluculuk Kanunu Yönetmeliği Tarife hükümleri uyarınca Adalet Bakanlığı bütçesinden ödenen 1.360,00 TL arabuluculuk ücretinin (yargılama gideri) davacıdan alınarak HAZİNE’YE GELİR KAYDINA,
4-Davacı tarafından yapılan tüm yargılama giderlerinin kararın mahiyeti gereği davacı taraf üzerinde bırakılmasına,
5-Davalı tarafından yapılan herhangi bir yargılama gideri bulunmadığından bu konuda mahkememizce herhangi bir karar verilmesine yer olmadığına,
6-AAÜT’ye göre hesap edilen 350,00 TL vekalet ücretinin davacıdan alınarak davalı tarafa verilmesine,
7-6100 sayılı HMK 120 ve 333. maddeleri gereğince taraflarca yatırılan gider avansının kalan kısmının kararın kesinleşmesi halinde tarafça numarası bildirilen veya bildirilecek hesaba, hesap numarası bildirilmediği takdirde adreslerine ödemeli olarak re’sen gönderilmesine,
8-Bölge Adliye ve Adli Yargı İlk Derece Mahkemeleri ile Cumhuriyet Başsavcılıkları İdari ve Yazı İşlerinin Yürütülmesine Dair Yönetmeliğin 203. maddesi uyarınca dosyanın tarih ve işlem sırasına düzenlenip dizi listesine bağlanmasına, Yazı İşleri Müdürü tarafından kontrolü yapıldıktan sonra İstinafa gönderilmesine veya arşive kaldırılmasına,
Dair, davacı vekili ve davalı vekilinin yüzüne karşı, gerekçeli kararın tebliğinden itibaren HMK’nın 341/1. maddesi uyarınca 2 haftalık yasal süre içinde Kayseri Bölge Adliye Mahkemesi nezdinde istinaf kanun yolu açık olmak üzere verilen karar açıkça okunup, usulen anlatıldı. 29/09/2022

Katip ***
¸e-imzalı

Hakim ***
¸e-imzalı

*5070 sayılı Kanun hükümlerine uygun olarak elektronik imza ile imzalanmıştır.*