Emsal Mahkeme Kararı Kayseri 1. Asliye Ticaret Mahkemesi 2019/755 E. 2022/352 K. 12.05.2022 T.

Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C. KAYSERİ 1. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ Esas-Karar No: … Esas – …
T.C.
KAYSERİ
1. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
TÜRK MİLLETİ ADINA
GEREKÇELİ KARAR
ESAS NO : …
KARAR NO : …

HAKİM : …
KATİP : …

DAVACI : …
VEKİLİ : Av. …
DAVALILAR 1- …
2- …
3- …
VEKİLİ : Av. …
DAVALI : 4- …

DAVA : Tazminat
DAVA TARİHİ : …
KARAR TARİHİ : …
GEREKÇELİ KARARIN
YAZILDIĞI TARİH : 23/05/2022

Mahkememizde görülmekte olan Tazminat davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
DAVA: Davacı vekilinin dava dilekçesinde özetle; Dava dışı … adlı özel güvenlik görevlisinin … – … tarihleri arasında kurumları bünyesindeki Kayseri Şube Müdürlüğü … Tesisli Ekip Şefliği’nde … güvenlik işlerini yürüten çeşitli özel güvenlik şirketlerinde çalıştığını ve en son çalıştığı … Güvenlik Danışmanlık Eğitim Alarm Cihazları ve Sistemleri Tic. Ltd. Şti. – … Özel Güvenlik Ltd. Şti. İş ortaklığı tarafından … tarihinde iş akdinin feshedildiğini, 4857 sayılı İş Kanunu’nun 112. Maddesi gereğince sorumlu oldukları Kıdem Tazminatının Kamu İhale Kanunu’na Göre İhale Edilen Personel Çalıştırılmasına Dayalı Hizmet Alımları Kapsamında İstihdam Edilen İşçilerin Kıdem Tazminatlarının Ödenmesi Hakkında Yönetmelik hükümleri gereğince … Güvenlik görevlisi … ‘e kurumlarınca 9 yıl 3 ay 14 günlük hizmeti karşılığı 27.452,16 TL ile 209,96 TL damga vergisi olmak üzere toplam 27.662,12 TL kıdem tazminatı ödendiğini, dava dışı … ‘ün çalıştığı şirketlerin davalı şirketler olduğunu, adı geçen firmalar ile müvekkili idare arasında imzalanan sözleşmelere göre davalı firmaların ödenen bu bedelden sorumlu olduklarını ileri sürerek; fazlaya ilişkin talep ve dava hakları saklı kalmak kaydıyla taraflarınca … ‘e Kıdem Tazminatı olarak ödenen 27.662,12 TL’nin davalı şirketlerden (21.442,18 TL’nin … tarihinden 6.219,94 TL’nin … tarihinden itibaren) uygulanacak sözleşme faizleri, faiz oranı belirlenmeyen sözleşmelerde de ticari faiziyle birlikte (her bir sözleşmede ayrı yarı belirtilen oranlarda) sorumlulukları oranında müştereken ve müteselsilen tahsilini, yargılama giderlerinin ve vekalet ücretinin davalı taraflara yükletilmesini talep ve dava etmiştir.
CEVAP: Davalılar … Özel Güvenlik Danışmanlık, Eğitim, Alarm Cihazları ve Sistemleri Tic. Ltd. Şti., … Özel Güvenlik Hizmetleri Ltd. Şti. Ve … Güvenlik Sistemleri … Güvenlik Ticaret Ltd. Şti. vekili cevap dilekçesinde özetle; Somut olayda müvekkili şirketlerin oluşturdukları yahut dahil oldukları iş ortaklığı ile davacı kuruluş arasında … tarihinden önce ve … tarihinden sonra bağıtlanan sözleşmelerde kıdem tazminatı ödenmesinden ötürü alt işverene rücu edebileceğine dair açık bir hüküm bulunmadığını, yüklenicinin çalıştırdığı elemanların her türlü özlük haklarını karşılamak ve ödemek zorunda olduğunu, 4857 sayılı İş Kanunu’nun 2/6. Maddesi’nde yer alan “… Bu ilişkide asıl işveren, alt işverenin işçilerine karşı o işyeri ile ilgili olarak bu kanundan iş sözleşmesinden veya alt işverenin taraf olduğu toplu iş sözleşmesinden doğan yükümlülüklerinin alt işveren ile birlikte sorumludur.” şeklindeki düzenlemede de davacının kıdem tazminatından ötürü de müvekkili şirketlere ya da oluşturdukları iş ortaklığına rücu edemeyeceğini açık ve kesin olarak gösterdiğini, davacı ödeme tarihinden itibaren sözleşme faizi ve/veya ticari avans faizi talep etmiş olmasının da usule ve kanuna aykırı olduğunu savunarak davanın reddine, yargılama giderleri ve vekalet ücretinin davacı tarafa yükletilmesine karar verilmesini talep etmiştir.
Davalı … Güvenlik Hiz. Ltd. Şti.’ye usulüne uygun olarak dava dilekçesi ve duruşma günü tebliğ edilmiş, davalı … Güvenlik Hiz. Ltd. Şti davaya herhangi bir cevap vermemiş ve mahkememizce yapılan açık duruşmalara da katılmamıştır. Davalı … Güvenlik Hiz. Ltd. Şti.’nin HMK’nın 128/1. maddesi gereği dava dilekçesinde ileri sürülen vakıaların tamamını inkar etmiş sayılacağı tespit edilmiştir.
DELİLLER: Mahkememizce taraf teşkili sağlanmış davanın taraflarına delillerini ibraz etme olanağı tanınmış uyuşmazlığın çözümü için gereken bütün deliller toplanmıştır.
HMK’nun 266/1. maddesi gereği bilirkişi incelemesi yaptırılmasına dair … tarihli celsede karar verilmiş, bilirkişi … ‘in mahkememize sunmuş olduğu … tarihli bilirkişi raporunda özetle; Davalı … Güv. Ltd. Şti.’nin (9.187,66 + 2.665,15) 11.852,81 TL’den ayrıca sorumlu olduğunu, davalılardan … Güv. Ltd. Şti., … Güv. Sis. Ltd. Şti.ve … Güv. Hiz. Ltd. Şti.’nin kurdukları iş ortaklıklarının (4.600,30 +1.334,45) 5.934,75 TL’den birlikte sorumlu olduğunu, davalılardan … Ltd. Şti.ve … Güv. Hiz.Ltd. Şti.’nin kurdukları iş ortaklıklarının (7.168,96 + 2.079,57) 9.248,53 TL’den birlikte sorumlu olduklarını, davalı … Ltd. Şti.’nin (485,26 + 140,77) 626,03 TL’den ayrıca sorumlu olduğunu, davacı tarafın faiz talebi yönünden temerrüt şartları oluşmadığından dava tarihinden itibaren ticari faize hükmedilebileceğini mahkememize bildirmiştir.
… tarihli celsede Dava dosyasının rapor veren bilirkişi tevdii ile, … – … , … – … , … – … , … – … , … – … ve … – … dönemlerine ait taraflar sözleşmenin eki mahiyetindeki teknik şartnamenin 14.6 maddeleri ile özellikle maddelerde yer alan kıdem tazminatı hariç ibaresi dikkate alınmak suretiyle ilgili sözleşme tarafı davalı şirketlerin bu dönemler bakımında kıdem tazminatından sorumlu olmayacaklarına dair alternatif üzerinden yeniden davalıların sorumlu oldukları tutarlarının incelenip değerlendirilmesi hususunda HMK’nun 281/2. Maddesi uyarınca ek rapor düzenlenmesinin istenilmesine karar verilmiş, bilirkişi … ‘in mahkememize sunmuş olduğu … tarihli ek raporunda özetle; Davalı … Ltd, Şti’nin (9.187,654+2.664,94) 11,852,59 TL’den ayrıca sorumlu olduğunu, Davalılardan … Ltd. Şti. … Güv. Sis. Ltd. Şti. Ve … Hiz. Ltd. Şti.’nin kurdukları iş ortaklıklarının (4.600,304 + 1.334,34) 5,934,64 TL’den birlikte sorumlu olduğunu, Davalılardan … Ltd. Şti, ve … Hiz. Ltd. Şti’nin kurdukları iş ortaklıklarının (4.658,53 + 1.351.28) 6.009,77 TL’den birlikte sorumlu olduğunu, Davacı tarafın faiz talebi yönünden temerrüt şartları oluşmadığından dava tarihinden itibaren ticati faize hükmedilebileceğini mahkememize bildirmiştir.
… tarihli celsede HMK’nın 266-268 maddeleri uyarınca sunulan raporlar denetime el verişli olmadığından dosyanın re’sen seçilecek başka bir nitelikli hesap uzmanı bilirkişiye tevdii ile; Güncel Yargıtay Kararları ve Kayseri BAM … HD’nin kesinleşmiş kararları uyarınca dava dışı işçinin davalılar bünyesindeki çalışmalarının tespit edilmesi ve karşılıklarına hangi sözleşmeye istinaden çalıştıkları, bu sözleşmede dava konusu tazminatlardan kimin sorumlu olduğu hususunda hüküm bulunup bulunmadığı, bulunuyor ise sözleşme hükümlerine göre hesap edilmesinin istenilmesine karar verilmiş, bilirkişi … ‘ün mahkememize sunmuş olduğu … tarihli bilirkişi raporunda özetle; Sayın Mahkeme Hizmet Alım Sözleşmeleri eki olan Teknik Şartnamelerin 14.6-3 maddesi ile 17.5. maddesi hükümleri nazara alındığında, davalı yüklenicilerin işçinin kıdem tazminatından dolayı sorumlulukları bulunmadığı kanaatinde olması halinde, … tarihinden sonra imzalanan Hizmet Alım Sözleşmelerinden dolayı davalı yüklenicelerin sorumluğunun bulunmadığı, … tarihinden önce imzalanan Hizmet Alım Sözleşmelerinden dolayı; Davalı yüklenici … LTD. ŞTİ.nin 10.646,12 TL’den … , 3.088,22 TL’den … ödeme tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte, Davalı yüklenici … LTD. ŞTİ. & … LTD. ŞTİ. & … LTD. ŞTİ.nin 5.398,03 TL’den … , 1.565,86 TL’den … ödeme tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte müştereken ve müteselsilen, Davalı yüklenici … LTD. ŞTİ. & … LTD. ŞTİ.nin 5.398,03 TL’den …, 1.565,86 TL’den … ödeme tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte müştereken ve müteselsilen, Sayın Mahkeme Hizmet Alım Sözleşmesinin 22.1. maddesi ile Teknik Şartnamenin15.5. maddesi hükümleri ile dosya kapsamı itibariyle işçiye ödenen kıdem tazminatından işçiyi çalıştırdıkları dönemle sınırlı olarak davalı yüklenicilerin sorumlu olduğu kanaatinde olması halinde; Davalı yüklenici … LTD. ŞTİ.nin 9.097,07 TL’den … , 2.638,88 TL’den … ödeme tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte, Davalı yüklenici … LTD. ŞTİ. & … LTD. ŞTİ. & … LTD. ŞTİ.nin 4.612,60 TL’den … , 1.338,02 TL’den … ödeme tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte müştereken ve müteselsilen, Davalı yüklenici … LTD. ŞTİ. & … LTD. ŞTİ.nin 7.252,03 TL’den … , 2.103,67 TL’den … ödeme tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte müştereken ve müteselsilen, Davalı yüklenici … LTD. ŞTİ.nin 480,48 TL’den … , 139,38 TL’den … ödeme tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte, Davacı kuruma/işverene karşı sorumlu olduğu kanaatinde olduğunu mahkememize bildirmiştir.
DEĞERLENDİRME VE GEREKÇE:
Davacı vekili; müvekkili ile davalı şirketler arasında hizmet alım sözleşmesi bulunduğunu, sözleşme kapsamında davalı tarafından çalıştırılan dava dışı işçiye kıdem tazminatı nedeniyle ödeme yapıldığını, yapılan bu ödemeden sözleşme hükümlerine göre davalıların sorumlu olduğunu, müvekkili tarafından ödenen bedelin davalıdan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
… Özel Güvenlik…. LTD. ŞTİ, …. LTD. ŞTİ, …. LTD. Davaya cevabında davanın reddini dilemiştir.
Hizmet alım sözleşmeleri; ihale şartları ile belirlenen işin sözleşmede kararlaştırılan bedel ile yapılmasının üstlenildiği sözleşmelerdir. Bu sözleşme türünde yüklenicinin edimi, hizmetin kendi işçisi ile yerine getirilmesi, işverenin edimi ise sözleşme bedelinin ödenmesidir. Sözleşme kapsamında yapılması gereken iş yüklenici işçisi tarafından yerine getirilecektir. İş aktinin yüklenici ile işçi arasında yapıldığı hususu ihtilaflı değildir. SGK kayıtları da bu hususu doğrulamaktadır. Hizmet alımı tip sözleşmelerinde işverenin, yüklenici tarafından çalıştırılan işçinin ücretinin ödenmesi, sosyal haklarının takibi gibi denetim dışında işçiye karşı bir sorumluluğu yoktur. İşveren ile yüklenicinin İş Kanunu’na göre işçiye karşı müteselsilen sorumlu olmasına rağmen rücu ilişkisinde taraflar arasında imzalanan sözleşmenin uygulanması sözleşme hukukunun en temel ilkelerindendir.
Yargıtay 23. Hukuk Dairesi’nin 2019/2270 Esas ve 2020/4363 Karar sayılı ilamı Yargıtay 6. Hukuk Dairesi’nin 2021/1394 E. 2021/2540 K. Sayılı ilamı ve yerleşik içtihatları uyarınca işçilik alacakları işveren tarafından ödenen işçinin; yüklenici işçisi olması, sözleşme ücretine işçinin ücret ve sosyal haklarının dahil olması, işverenin işçilik alacaklarından sorumlu olacağına dair sözleşmede bir hüküm bulunmaması hususları nazara alındığında davacı işverenin işçiyi çalıştıran yüklenicilerden ödediği bedeli ve ferilerinin tamamını talep etme hakkı bulunduğunun kabulü gerekir.
Hizmet alım ihaleleri aynı yüklenici tarafından alındığı gibi, değişik yükleniciler tarafından da alınabilmektedir. Bu halde işyeri devri suretiyle işçiler yeni yükleniciye devredildiği için hizmet akitleri kesintiye uğramadan devam etmekte ve işçilik alacakları da bu doğrultuda hesaplanmaktadır.
İşçiye ödenen kıdem tazminatı iş sözleşmesinin feshedildiği tarihteki giydirilmiş ücret üzerinden hesaplanmakta olup bu kıdem tazminatının tamamından işçiyi çalıştırdıkları dönemle orantılı olarak yükleniciler işverene karşı sorumludurlar.
Yıllık izinler kullanılmadığı taktirde iş sözleşmesinin feshi ile ücrete dönüşmektedir. Sözleşmeyi feshedenin son yüklenici olduğu ve yıllık izinlerinde bu fesih ile ücrete dönüştüğü gözönüne alındığında yıllık izin ücretinden son yüklenici sorumlu olacaktır.
İhbar tazminatından son işveren sorumludur. Bunların dışında hafta tatil ücreti, ücret alacağı, fazla mesai ücreti gibi işçiye ödenen tazminatlardan yükleniciler işverene karşı işçiyi çalıştırdıkları dönemle sınırlı olarak sorumlu olacaklardır.
İşveren tarafından bu ödemelerin feri mahiyetinde yapılan ödemeler de aynı esasla yüklenicilerden tahsil edilebilecektir.
Yükleniciler aleyhine açılan rücu davalarında ayrı sözleşmelerle hizmet ifa eden yükleniciler mecburi dava arkadaşı olmadığı gibi borçtan müteselsilen sorumlu olacaklarına ilişkin kanun hükmü veya sözleşme bulunmamaktadır. Bu nedenle alacak davalarında her davalı aleyhine ayrı tahsil hükmü kurulmalıdır. Davanın itirazın iptali şeklinde açılmış olması durumunda ise takibin hangi davalı açısından hangi miktarla devam edeceği ayrı ayrı belirlenmelidir.
Somut olayda, davacı taraf ödenen kıdem tazminatı tazminatının rücusunu talep etmiştir. Mahkememizce alınan … havale tarihli nihai bilirkişi raporu ve sözleşmeler incelendiğinde davacı ile davalı arasında yapılan … -… tarihli tarihleri arasındaki teknik şartnamenin MADDE 17/5 uyarınca kıdem tazminatından davacının sorumlu olduğundan kıdem tazminatına dair talebin reddine karar verilmiştir.
Davacı kurum tarafında … tarihinde 21.442,18 TL kıdem tazminatı ve … tarihinde ise 6.219,94 TL toplu iş sözleşmesi kıdem tazminatı ödemiştir. Bilirkişice hesap yapılırken II. Durum başlığı her iki tabloda hesaplama yapılırken şirketlerin sorumlu olduğu dönemleri ayırmış, ancak sonuç bölümünde kıdem tazminatının sözleşme gereği davacıya düşen miktar mahsup edilmediğinden bir maddi hata yapıldığı anlaşılmış ve II. Durum başlığı her iki tablolardaki ilk üç kısımlar davalıların sorumlu olduğu ve bakiye kısımların ise davacının sorumlu olduğu anlaşılmıştır. Anılan gerekçeler uyarına davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
HÜKÜM: Yukarıda Açıklanan Nedenlerle:
Davacının davasının KISMEN KABULÜ İLE,
1-9.097,07 TL’nin … tarihinden ve 2.638,88 TL’nin … tarihinden itibaren işleyecek ticari avans faizi ile beraber davalı …. LTD. ŞTİ’den alınarak davacıya verilmesine,
2-4.612,60 TL’nin … tarihinden ve 1.338,02 TL’nin … tarihinden itibaren işleyecek ticari avans faizi ile beraber davalı …. LTD. ŞTİ’den, …. LTD. ŞTİ ve …. LTD. ŞTİ’den müştereken ve müteselsilen alınarak davacıya verilmesine,
3-4.612,60 TL’nin … tarihinden ve 1.338,02 TL’nin … tarihinden itibaren işleyecek ticari avans faizi ile beraber davalı …. LTD. ŞTİ’den ve …. LTD. ŞTİ’den müştereken ve müteselsilen alınarak davacıya verilmesine,
4-Fazlaya ait istemin reddine,
5- …. LTD. ŞTİ yönünden 492 sayılı Harçlar Kanunu’na ekli (1) sayılı tarife gereğince; alınması gereken 801,68 TL harçtan davacı tarafından peşin yatırılan 472,40 TL peşin harcın mahsubu ile bakiye 329,29 TL harcın …. LTD. ŞTİ’den alınarak HAZİNE’YE GELİR KAYDINA,
6- 4.612,60 TL’lik ve 1.338,02 TL’lik alacak yönünden 492 sayılı Harçlar Kanunu’na ekli (1) sayılı tarife gereğince; alınması gereken 406,48 TL … Güvenlik…. LTD. ŞTİ’den, …. LTD. ŞTİ ve …. LTD. ŞTİ’den müştereken ve müteselsilen alınarak HAZİNE’YE GELİR KAYDINA,
7- 4.612,60 TL’lik ve 1.338,02 TL’lik alacak yönünden 492 sayılı Harçlar Kanunu’na ekli (1) sayılı tarife gereğince; alınması gereken 406,48 TL’nin … Güvenlik…. LTD. ŞTİ’den ve …. LTD. ŞTİ’den müştereken ve müteselsilen alınarak HAZİNE’YE GELİR KAYDINA,
8-Davacı tarafından peşin yatırılan 472,40 TL peşin harç ve 44,40 TL başvurma harcı olmak üzere toplam 516,80 TL harcın davalılardan müştereken ve mütesesilen alınarak davacı tarafa verilmesine,
9-Davacı tarafından yapılan kep reddiyat gideri 0,85 TL, dosya parası 1,50 TL, 17 elektronik tebligat gideri 96,50 TL, 6 müzekkere gideri 61,55 TL, 19 tebligat gideri 370,20 TL ve bilirkişi ücreti 1.630,60 TL yargılama giderinin davanın kabul ret oranına göre hesap edilen 1.393,34 TL’sinin davalılardan alınarak davacı tarafa verilmesine, artan kısmın davacı taraf üzerinde bırakılmasına,
10-Davalılarca yapılan herhangi bir yargılama gideri bulunmadığından bu konuda mahkememizce herhangi bir karar verilmesine yer olmadığına,
11-HMK’nun 333/1. maddesi gereğince varsa artan gider avansından kullanılmayan kısmın karar kesinleşmesinden sonra yatıran ilgili tarafa iadesine,
12-AAÜT’ye göre hesap edilen 5.100,00 TL maktu vekalet ücretinin davalılardan müştereken ve müteselsilen alınarak davacı tarafa verilmesine,
13-AAÜT’ye göre hesap edilen 4.024,93 TL vekalet ücretinin davacıdan alınarak … Güvenlik Ltd. Şti., … Güvenlik Ltd. Şti. ve … Güvenlik Ltd. Şti.’ye verilmesine,
Dair, davacı vekilinin yüzüne karşı davalı tarafların yokluğunda gerekçeli kararın tebliğinden itibaren HMK’nın 341/1. maddesi uyarınca 2 haftalık yasal süre içinde Kayseri Bölge Adliye Mahkemesi nezdinde istinaf kanun yolu açık olmak üzere verilen karar açıkça okunup, usulen anlatıldı….

Katip …
¸e-imzalı

Hakim …
¸e-imzalı

*5070 sayılı Kanun hükümlerine uygun olarak elektronik imza ile imzalanmıştır.*