Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C. KAYSERİ 1. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ Esas-Karar No: ***Esas – ***
T.C.
KAYSERİ
1. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
TÜRK MİLLETİ ADINA
GEREKÇELİ KARAR
ESAS NO : ***
KARAR NO : ***

BAŞKAN : ***
ÜYE : ***
ÜYE : ***
KATİP : ***

DAVACI : ***
VEKİLİ : Av.
DAVALI : 1- ***
VEKİLLERİ: Av.
Av.
DAVALI : 2- ***
VEKİLİ : Av.

DAVA : Alacak (Ticari Satıma Konu Malın Misli İle Değiştirilmesi)
DAVA TARİHİ : ***
KARAR TARİHİ : ***
GEREKÇELİ KARARIN
YAZILDIĞI TARİH : 31/10/2021

Mahkememizde görülmekte olan alacak (ticari satıma konu malınmisli ile değiştirilmesi) davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
DAVA: Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; davacı şirketin davalı … Ahşap ve Pvc San. Tic. Ltd. Şti.’nden ***2016 tarihinde 194.414,00-TL bedelle ebatlama makinesi ile 29/08/2017 tarihinde 135.700,00-TL tutarında kenar yapıştırma makinesi olmak üzere iki adet makine satın aldığını, bu makinelerin üretiminin diğer davalı … Mak. San. Ve Tic. Ltd. Şti. tarafından yapıldığını, makinelerin alındığı günden beri sürekli arıza verdiğini, bir çok kez servise verilse de arızanın giderilemediğini, makinelerde gizli ve ekonomik ayıp olduğunu belirterek malların ayıpsız misli ile değiştirilmesini, bu mümkün olmadığı takdirde ise sözleşmeden dönülerek fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydı ile satım bedeli için şimdilik 50,00-TL ve davacının uğradığı zarar için şimdilik 50,00-TL’nın satım tarihinden itibaren işleyecek faizi ile birlikte davalılardan tahsiline karar verilmesini, yargılama gideri ve vekalet ücretinin davalılar üzerinde bırakılmasını talep ve dava etmiştir.
CEVAP: Davalı … Mak. San. Ve Tic. Ltd. Şti. vekili cevap dilekçesinde özetle; davacının süresi içinde ayıp ihbarında bulunmadığını, taleplerinin zamanaşımına uğradığını, teslim edilen mallarda gizli ayıp olmadığını, dava konusu edilen panel ebatlama makinesinin kurulumunun düzenli ve tekniğe uygun yapıldıktan sonra gerekli eğitimin verildiğini, ürünün çalıştırıldıktan sonra teslim edildiğini, makinenin 2 yıldır çalıştığını, makinede çıkan arızaların kullanım ve malzeme kusurundan kaynaklandığını, bu makinenin 6,5 metre uzunluğunda ve 5,5 ton ağırlığında olduğunu, böyle bir makinenin çalıştığı zeminin çok sağlam olması gerektiğini, zeminde en küçük bir çökmenin meydana gelmemesi gerektiğini, arıza ihbarı ile gidilen servis hizmetlerinde makinenin çöken zeminden kaynaklanan denge sorunu nedeni ile arızalandığının tespit edildiğini, arızanın giderilerek gerekli uyarıların yapıldığını, başka bir olayda çevre temizliğinin yapılmaması sebebi ile makine çevresinde bulunan talaşların sigara izmaritinden tutuştuğunu, makinenin sigortası ve kablolarının yandığını, yerine yenilerinin takıldığını, onarıp çalışır vaziyette teslim edildiğini, dava konusu edilen fest band 720 kenar bantlama makinesinin montajı yapılıp, makine eğitimi verilip, çalışır durumda teslim edildiğini, çıkan arızaların bir kısmının uygun olmayan malzemenin uygun olmayan şartlarda kullanılmasından kaynaklandığını, parçalarının değiştirildiğini, en son 14/09/2018 tarihinde bakım yapıldığını ve herhangi bir sorun iletilmediğini, makinelerde yıpranmaya bağlı oluşan bir zarar var ise bunun dikkate alınması gerektiğini belirterek davanın reddine karar verilmesi gerektiğini ileri sürmüştür.
Dava dilekçesi davalı … ve Pvc Mak. Tic. Ve San. Ltd. Şti.’ne tebliğ edilmiş, davalı cevap dilekçesi sunmamış, HMK’nun 128. maddesi uyarınca dava dilekçesinde ileri sürülen tüm vakıaları inkar ettiği kabul edilmiştir. Bu davalı vekili duruşmada davanın reddine karar verilmesini talep ettiklerini beyan etmiştir.
DELİLLER : Mahkememizce taraf teşkili sağlanmış davanın taraflarına delillerini ibraz etme olanağı tanınmış uyuşmazlığın çözümü için gereken bütün deliller toplanmıştır.
Taraflarca teklif ve sözleşme formuna, ihtarnameye, depo çıkış fişine, panel ebatlama kurulum listesine, makine eğitim bilgi formuna, kurulum servis bildirim formlarına ve servis kayıtlarına, tanık anlatımlarına, keşif ve bilirkişi incelemesine delil olarak dayanılmıştır.
Taraflarca dayandıkları deliller dava dosyasına ibraz edilmiştir.
Taraflarca bildirilen tanıklar yargılama sırasında usulünce dinlenmişlerdir.
Davacı Tanığı *** duruşmada; “Ben davacı şirkette çalışmaktayım. Ben kenar bantlama makinesinin operotörüyüm. Davacı şirket davalı taraftan iki tane makine aldı. Tam olarak hangi tarihte satın ve teslim alındığını bilmiyorum ama ben davacı şirkette çalışalı 2,5 yıl oldu. Ben ilk işe başladığımda bu makineler davacı şirkette idi, çalışıyordu ama ikisinde de mekanik sıkıntılar vardı. Mesela parçayı eğri kesiyordu, yani 4 mm bir taraftan eksik kesiyor veya eğri kesiyor şeklinde hataları vardı. Benim kullandığım kenar bantlama makinesinde de mesela parçayı düzeltmesi gereken kısımda kenar bandını eğri çekmesinden dolayı 3 mm hata işlemi yapıyordu. Bunlardan dolayı Bursa’daki şirketten 4-5 defa bakım ve tamir için geldiler. Bir çözüme kavuşturamadılar. En son bu yılın 3. ayında geldiklerinde kenar bantlama makinesinin freze kısmını komple değiştirdiler. Büyük ihtimalle bu kısımın sorunu çözüldü. Ancak diğer makinedeki sorun çözülmedi, halen devam ediyor. Taraflar arasındaki bu makinelere ilişkin alım satıma dair diğer detaylarını, anlaşmalarının koşulları, para alışverişini ve alacak borç durumu hakkında bilgi sahibi değilim. Bu değiştirdikleri freze isimli parça öyle ucuz bir parça değildir, yaklaşık 30.000-35.000-TL civarında bir parçadır. Davalı taraf bunu değiştirmek durumunda kaldığı için parasını bizden talep etmediler. Davacının da bu konuda bir ödemesi olmadı. Bu iki makineyi de davacı şirketteki ehil olan kişiler kullanmıştır ve kullanmaktadır. Benim bildiklerim bunlardır.” şeklinde beyanda bulunmuştur.
Davacı Tanığı ***duruşmada; “Ben davacı şirkette çalışmaktayım. Usta olarak görev yapıyorum. Dava konusu olan makineler yaklaşık 2-2,5 yıl önce davacı şirkete geldi. Birisi ebatlama makinesi, diğeri de kenar bantlama makinesiydi. Bu makinelerden ebatlama makinesi çalıştığında parçanın hiç bir kırıntı ve ölçü sapması olmadan kesmesi ve çıkartması gerekirken ölçü saparak kesme yapmaktadır. Yani hatalı ürün çıkartmaktadır. Diğeri de çok üniteli bir makinedir, tüm üniteleri çalıştırdığımızda jilet ve kanal açma kısımlarını kullandığımızda kanallar birbirini karşılamıyor. Normalde birbirini simetrik olarak karşılaması gerekir. Bu hatalardan dolayı davalı … Makine şirketinden elemanlar çok kere geldiler. Beşik dedilekleri kısmı değiştirdiler, burada hata var dediler. Ancak 30-40 plakalı keserken sorunsuz çıkıyor, sonrasında ise yine aynı sorunlar ortaya çıkıyor. Diğer makine yönünden de gelen elemanlar çeşitli işlemler yaptılar. Hep ayar işlemleri yaptılar, değiştirdikleri parça da oldu. Çok pahalı bir ünite parçasını da komple alıp götürdüler, yenisini taktılar. Bu son dediğim daha iki üç ay önce olan birşeydir, ama yinede sorun tam olarak çözülemedi. Ebatlama makinesinde testere ünitesini tutan dökümden bir kısım vardır. Arkasından vidaların girdiği yerleri patlatmıştı. Parça için gitti, 20-25 gün gelmedi. Bu makine üretimi yani 30-40 kişinin çalıştığı diğer kısmı destekleyen bir kısımdır. Kesim yaptığı için ve bundan dolayı kesim yapılamadığından üretim kısmen durmuş oldu, aksadı. Bu makineleri davacı şirketteki işin ehli olan kişiler kullanıyordu. İlk başta da eğitimi verilen arkadaş kullanmıştı, halende kullanıyor. Tarafların makinelerin alım satımına, alacak borç durumuna ilişkin aralarındaki detaylar nedir ben bilmiyorum. Benim bildiklerim bunlardır.” şeklinde beyanda bulunmuştur.
Davacı Tanığı *** duruşmada; “Ben davacı şirkette operasyon ve satış pazarlama kısmında görevliyim. Dava konusu makineler davacı şirkete geldiğinden bu yana düzenli performanslı bir çalışma sergileyemedi, parça arızası, mekanik arıza verdi. Makineler alınalı 2 yıl oldu. Bu arızalardan dolayı davalı şirketlerin elemanları çok kez davacı şirkete geldi. Tamir etmeye çalıştılar, parça değişimleri de oldu. Problemler düzelmedi. Mekanik olarak büyük arızalar verdi. Davalı taraf bir ay çizici kısmındaki problemler için geliyorlardı, diğer ay kesim koparmadaki problemler için geliyorlardı. Bununla ilgili kesim motoru yani ana bloğu bile çatlamıştı. Tarafların bu makinelerin alım satımı ile ilgili anlaşmalarının detaylarını, alacak borç durumlarını ise ben bilmiyorum. Bu makineleri şirketteki kalifiye elemanlar kullanıyor çünkü yazımsal makineler olduğu için vasıfsız elemanların kullanması mümkün değildir. Benim bildiklerim bunlardır.” şeklinde beyanda bulunmuştur.
Davalı … Mak. San. Ve Tic. Ltd. Şti. tanıkları ***’nin dinlenmesi için Bursa Asliye Ticaret Mahkemesi’ne talimat yazılmasına karar verilmiştir.
Davalı … Mak. San. Ve Tic. Ltd. Şti. tanığı ***; “Ben Bursa Çalı Sanayi Bölgesi’nde … Makine Ltd. Şti. adı ile faaliyet gösteren iş yerinde makine teknisyeni olarak çalışırım. Çalıştığım şirket tarafından imali yapılan PVC makinesinin, Kayseri bayisi tarafından davacıya satışı yapılmış. İş yerinde kurulu sabit bir makine olup Bursa teknik servis tarafından makine büyük makine olduğundan yerinde kurulum yapılmış olup, kurulumdan 6 ay 8 ay sonra çeşitli sorunlar çıkmış. Bunlarla ilgili Kayseri servisine müracaat edilmiş. Bunlarla ilgili servis tutanakları tutulmuş olup , makine ayarları ile ilgili sorunlar olduğu Kayseri bayisi ve servisi tarafından bildirildiğinde biz daha yetkili ve bilgili olduğumuzdan birkaç kez ben ve diğer servis elemanı arkadaşlarım tamir için davacı firmaya gittik. Gerekeli ayarları yaptık, ayar problemi vardı. Birkaç tane yayları kırılmıştı, fazla baskı verildiği için yayların kırıldığını tespit ettik. Kullanan operatör de sabit bir operatör olmayıp fabrikada çalışan değişik kişiler tarafından müdahale edildiğinden arızalar meydana gelmiş. Biz de bunları giderdik ve geri göndük.” şeklinde beyanda bulunmuştur.
Davalı … Mak. San. Ve Tic. Ltd. Şti. tanığı ***; ” Ben 2018 yılının 6 ya da 7. ayı gibi servis işlemleri için Kayseri ye gittim. Siperi açıyordu, onun arızasını giderdim. Bu daha çok kullanıcı hatasından kaynaklanıyordu. Sabit eleman kullanmıyorlar, makineyi ve malzemeyi ne şekilde kullanılacağı konusunda bilgi sahibi kişiler olmadığı için bu sorunların oluştuğunu düşünüyoruz. Son 6 aydır sabit eleman kullanıyorlar. Bu süreçten sonra da herhangi bir şikayet gelmedi. Biz gittiğimizde gerekli ayarları yapıp bıraktık. Arada geçen sürede kendileri ayarlarına müdahale ettikleri için sorunlar oluyordu. Biz her iki makine için de kullanıcılara gerekli eğitimi vermiş idik.” şeklinde beyanda bulunmuştur.
Davalı … Mak. San. Ve Tic. Ltd. Şti. tanığı ***; “Ben … Makine Ltd. Şti.’nde yetkili servis elemanıyım. 2016 yılında 4-5 aylık sürelerde davacı firmaya iki ayrı makine kurduk. Panel ebatlama ve PVC bantlama makinesiydi. Makinelerin kurulumu esnasında zemin terazisi gönyesi hepsi alındı. Firmanın fabrika binası yeni olduğundan zeminde bazı çökmeler meydana geldi. Bu sebeple panel ebatlama makinesi için belli aralıkla hep servis talebinde bulunduklar. En son gittiğimde de zeminde yapmış olduğum panel makinesini zemine monte eden çelik dübellerin patladığını tespit ettim. Müşteriye herhangi bir masraf talep etmeden bu servis işlerini yaptım. İlk bir yılda makinenin sabit operatürü vardı. Sonrasında sabit operatör ayrılınca değişik kişiler tarafından kullanılmaya başlanınca bir takım sorumlar meydana gelmeye başladı. Pvc makinesinde ise sabit tutkal kullanılmayıp değişik tutkal markaları kullanılıyordu. Bu yüzden tutkal kazana zarar veriyordu. Daha sonra da suriyeli işçilerle çalıştıklarından yani ehil olmayan kişiler makineyi kullandığından sorunlar meydana geldi. Son 6 aydır sabit eleman kullanıyorlardı. En son gittiğimizde makine ayarlarını yaptık, değişmesi gereken parçaları değiştirdik. Yine aynı şekilde herhangi bir ücret de talep edilmedi. En son gidişimiz 2019 yılının ocak ayıydı.” şeklinde beyanda bulunmuştur.
İlgili delillerin toplanmasından sonra dava konusu olan makinelerin bulunduğu mahalde keşif yapılmasına, refakate bir makine mühendisi bilirkişi, bir mali müşavir bilirkişi bir de nitelikli hesaplamalar konusunda uzman (medeni-borçlar hukuku konusunda uzman) bilirkişilerin alınmasına karar verilmiştir.
Kararlaştırılan tarihte mahallinde keşif yapılmıştır. Keşfe katılan nitelikli hesap bilirkişisi ***, makine mühendisi bilirkişi ***ve mali müşavir bilirkişi ***’den oluşturulan bilirkişi kurulu tarafından düzenlenen ***/2019 tarihli raporda özetle; “1-Davacı … Mob. Orman Ürünleri İnş. Ve Malz. Gıda Hayv. Tar. Ürün. Otom. Nak. Emlak Mimar Müh. Turz. San. İç ve Dış Tic. Ltd. Şti., davalılardan ***. Ahşap ve PVC Mak. Tic. ve San. Ltd. Şti. ile … Mak. San. ve Tic. Ltd. Şti.den 23/11/2016 tarihinde 1 adet panel ebatlama makinesi ile 29/08/2017 tarihinde 1 ade pvc kenar yapıştırma makinesini satın almıştır. 2-Dava konusu panel ebatlama makinesi ile pvc kenar yapıştırma makinesi iş yerine montaj edildiği günden itibaren düzenli bir şekilde çalışmadığı, bir çok kez mekanik arıza vermesi nedeni ile davalı şirketinden servis elemenları gekmesine rağmen sorunların giderilemediğini halen devam ettiği, kesim esnasındaki ölçü farklılığı ile freze ve yatağı komple değiştirilmiş olmasına rağmen giderilemediği için arızaların meydana gelmesinde kullanıcı hatası bulunmadığı, makinenin kendi imalat ve montaj hatasından kaynaklı arızalar olduğu, 3-panel ebatlama makinesi iş yerine montaj edildiği 29/11/2016 tarihinde montaj edilerek çalıştırılmaya başladığı esnada makine üzerinde gözle görülebilen bir arıza veya eksiklik görülmediği için açık ayıp bulunmadığı, ancak söz konusu panel ebatlama makinesi iş yerine geldiği günden beri randımanlı çalışmadığı, iş yerine imalatçı firmadan gelen servis elemanları bir takım onarımlar yapmış olmalarına rağmen kesim esnasındaki ölçü farklıkları ile küçük ebatlı parçalara hasar vermesi giderilemediği için bu belirtilen arızalar makinenin çalışması sonucunda ortaya çıkan arızalar olduğundan gizli ayıplı panel ebatlama makinesi olduğu, 4-PVC kenar yapıştırma makinesi iş yerine montaj edildiği 29/08/2017 tarihinde montaj edilerek çalıştırılmaya başladığı esnada makine üzerinde gözle görülebilen bir arıza veya eksiklik görülmediği için açık ayıp bulunmadığı, ancak söz konusu PVC kenar yapıştırma makinesi iş yerine geldiği günden beri randımanlı çalışmadığı, iş yerine imalatçı firmadan gelen servis elemanları bir takım onarımlar yapmış, en son freze ve yatağını komple değiştirmiş olmasına rağmen kanal açma proplemi gderilmiş olmasına rağmen pah kırma geldiği günden bu güne kadar hiç çalışmadığı tespit edilmiş olduğu tespit edilmiştir. Söz konusu arızalar makinenin çalışması sonucunda ortaya çıkan arızalar olduğundan gizli ayıplı PVC kenar yapıştırma makinesi olduğu tespit edilmiştir. 5-Dava tarafından satın alınan ebatlama makinesinin 23/11/2016 tarihinde 200.000,00-TL bedel ile, dava konusu diğer makine cumbala kenar yapıştırma makinesinin ise 29/08/2017 tarihinde 150.700,00-TL bedel ile satın alınmış olduğuna, toplam satış bedelinin 200.000,00-TL x 150.700,00-TL – 350.700,00-TL olduğuna (talebe göre 5.000,00-TL) 6-Davacı tarafından dava dilekçesinde talep edilen malın ayıplı olmasından kaynaklanan zararın işyerinin kapasitesi, işyerinde halen imalat yapılmakta oluşu nazara alınarak mevcut bilgi ve bulgulara göre zararın fiilen tespitinin mümkün olmadığı” bildirilmiştir.
Davacı vekilinin 19/04/2019 tarihli dilekçesinin ekinde fotokopileri bulunan çeklerin fotokopileri eklenmek suretiyle ilgili banka şubelerine müzekkere yazılarak bu çeklerin bedellerinin tahsil edilip edilmediğinin sorulmasına, çeklerin ön ve arka yüzlerinin görüntülerinin ve çek bedellerinin ödenmesine ilişkin kayıt ve belge örneklerniin ivedi olarak gönderilmesi istenmiş, Kuveyttürk Katılım Bankası A.Ş.’nden 16/10/2019 ve 06/12/20149 tarihli yazılar ile cevap verilmiştir. Albaraka ***Şubesi’nden 16/12/2019 tarihli yazı ile cevap verilmiştir. Türkiye Halk Bankası **Şubesi’nden ***/2019 tarihli yazı ile cevap verilmiştir.
Tarafların yukarıda sözü edilen rapora karşı beyan ve itirazları, iddia ve savunmaları, celp edilen ve taraflarca sunulan tüm deliller, tanık anlatımları, keşif mahallinde yerinde inceleme yapılmak ve ticari defter ve kayıtlarının da yerinde incelenmesi suretiyle dava konusu panel ebatlama makinesinin zemin uygunluğu olup olmadığının denetlenmesi, kenar bantlama makinesinin şifreli bölümünden girilerek, makinenin ne kadar, kaç metre üretim yaptığının tespiti, ebatlama makinesinde zemin çökmesinden dolayı gövde üzerindeki aparatlarda çökündü olup olmadığı, hava kurutuculu kompresör ve regülatörün uygun olup olmadığı hususlarının araştırılması, tüm iddia, savunma ve deliller ile önceki rapora karşı yapılan her bir itirazın değerlendirilerek dava konusu her bir makinenin ayıplı olup olmadığı, var ise bu ayıbın açık ayıpmı yoksa gizli ayıpmı olduğu, var ise bu ayıbın imalattan mı yoksa kullanım hatasından mı kaynaklandığı, var ise her bir makinenin ayıbının nelerden ibaret olduğu ve bu ayıpların giderilmesinin mümkün olup olmadığı, mümkün ise yapılması gereken iş ve işlemlerin neler olduğu, bunların her birinin maliyetinin kaçar TL olduğu, toplam ayıbın giderilmesi maliyetlerinin kaçar TL olduğu, varsa makinelerin ayıplı halinin, makinelerin değerindeki eksikliğin satış bedellerine göre azmı yoksa çokmu olduğu, varsa makinelerdeki ayıpların davacının bu makinelerden yararlanmasına engel teşkil edip etmediği, ayıp ihbar süre ve usulüne uyulup uyulmadığı, dava dilekçesinde ve bilirkişi raporuna karşı itiraz dilekçesinde davacının sözün ettiği ve talep ettiği üzere iddia ettiği ayıp nedeniyle uğradığı zararların bulunup bulunmadığı, varsa bunların nelerden kaynaklandığı ve birden fazla zarar var ise her bir zararın miktarlarının kaçar TL olduğu, taraflarca yapılan tüm itirazların tek tek değerlendirilerek tartışılması ile birlikte sözü edilen tüm hususları içerir açıklamalı ek rapor tanzim etmeleri için bilirkişilere yetki ve görev verilmesine, karar verilmiştir.
Bilirkişiler *** ve *** tarafından düzenlenen ***2020 tarihli ek raporda özetle; “Mühendisi bilirkişi ***’in vefat etmiş olduğu, ek raporda yapılan açıklama ve değerlendirmelere göre; *** tarihli raporlarının, teknik ve sözleşme formları sözleşme şartları, kontrol listeleri, eğitim bilgi formları, serviz bildirim formları, tanık beyanları, ödeme dekontları nazara alınarak titizlikle hazırlanmış olduğundan evvelki kanaatlerinde bir değişiklik olmadığı” bildirilmiştir.
Daha önce rapor veren bilirkişi kurulunda bulunan makine mühendisi bilirkişinin vefatı nedeni ile mahkememizin *** tarihli ceslesinin (3) nolu ara kararında yazılan hususlarda ek rapor alınmasının mümkün olmadığı dikkate alınarak mahallinde yeniden keşif icrasına, refakate re’sen seçilecek bir makine mühendisi, bir muhasebeci, bir işletmeci ve bir ticaret-borçlar hukuku alanında nitelikli hesap bilirkişisinin re’sen alınmasına karar verilmiştir.
Nitelikli hesap bilirkişi ***, İnşaat Mühendisi ***, Mali Müşavir Bilirkişi ***ve İşletmeci Bilirkişi ***refakate alınarak mahallinde keşif icra edilmiştir.
Keşfe katılan bilirkişilerce düzenlenen ***/2021 tarihli raporda özetle; “Davaya konu edilen ebatlama makinesi ve kenar yapıştırma makinesi yönünden taraflar arasında herhangi bir alım satım sözleşmesi yapılmamış olduğu, bu hususta sadece kenar yapıştırma makinesi yönünden teklif verme/sipariş alma formu ile ebatlama makinesi yönünden makine kurulum kontrol listesi düzenlenmiş olduğu, davaya konu edilen makinelerin garanti kapsamına ilişkin dosya kapsamında dayanak belge bulunmadığı, davaya konu edilen makinelerdeki arıza ve ayıplara ilişkin davacı tarafından bildirim yapılması üzerine yetkili servis tarafından muhtelif tarihlerde müdahale edilerek, parça değişimi ve ayar yapılmış olduğu (servis form kayıtları ile sabit), yapılan servis müdahalesine rağmen arızaların giderilememiş olması nedeniyle davacı tarafından Kayseri 7. Noterliği’nin ***/2018 tarihli ve ***yevmiye numaralı ihtarnamesi ile ayıplı maldan kaynaklı seçimlik hakların kullanılacağına ilişkin ihtarnamenin muhataplara gönderilmiş olduğu, belirtilen bu nedenlerle ve servis torm kayıtları doğrultusunda davacı tarafından makul sürede arıza ve ayıp bildirimlerinin yapılmış olduğu (servis kayıtları doğrultusunda alıcının ayıp bildiriminde bulunmak maksadı ile hareket ettiği kanaatine varılmış olduğu), dava konusu makinelerin yere kurulu sabitlenen makinalar olduğundan, zaman içerisinde fabrika binasının zemininde blokaj çökmeler oluşmuş ve bu çökmeler panel ebatlama makinasının çalışmasında problemler, mekanik arızalar meydana getirmekle birlikte 18 kez servis kontrolleri ile makinelerin aksamlarından ve aparatlarından terazilenmiş olduğu servis bildirim formlarında görüldüğü, zemin kaynaklı arızalar olma ihtimali olsa dahi, Makinelerin ilk kurulumunun da yerden kazanmak gayesi ile zemin erozyonunun daha fazla olabileceği duvar kenarlarına yakın ve yanlış yerlere montaj edilmesi nedeniyle, sadece ebatlama makinesinin ağırlığının 5,5 ton olduğu düşünüldüğünde, kurulumu yapan üretici firma … Mak. San. Ve Tic. Ltd. Şti. tarafından zemin etüdü yapılmadan makinelerin yanlış yere montaj edilerek konumlandırmış olduğu ve panel ebatlama makinesinin gizli ayıplı makine kapsamında olduğu, zemindeki çökmelerin tek başına makine arızasına sebebiyet vermesinin mümkün olmadığı, zemindeki çökmeden kaynaklı davalı servis tarafından ayar yapılmış olmasına rağmen makinedeki arızların giderilememiş olduğu, PVC kenar yapıştırma makinası kurulumunun yapıldığı günden bugüne kadar randımanlı çalıştırılamadığı, defalarca gelen servis formlarında görülmekle birlikte bu makinada değişen parçalar olmasına rağmen randıman alınamaması nedeniyle PVC kenar bantlama makinesinin gizli ayıplı olduğu, davaya konu edilen makinelerdeki arıza ve ayıpların giderilmesinin mümkün olmadığı (bugüne kadar servis tarafından yapılan müdahalelere rağmen arızalar giderilememiş), davacının öncelikli talebi de dikkate alınarak, hukuki değerlendirme ve takdir hakkı Mahkemeye ait olmak üzere, dava konusu makinelerin ayıpsız bir benzeri ile değiştirilmesinin mümkün olacağı, davacının davalı … Ve PVC San. Ve Tic. Ltd. Şti.’ne ebatlama makinesi için toplamda 200.000,00-TL, kenar yapıştırma makinesi için toplamda 150.700,00-TL ödeme yaptığı, davacının makinaların satın alımında düzenleyip davacıya vermiş olduğu çeklerin bağlı bulunduğu hesapların bankaları tarafından dava dosyasına gönderilen yazı içeriklerinde çeklerin ödendiğinin bildirildiği, davacı tarafından dava konusu 2 adet makine için … ve PVC San. Ve Tic. Ltd. Şti.’ne (200.000,00-TL. X 150.700,00-TL.) toplam 350.700,00-TL. tutarında ödeme yapılmış olduğu, dava dosyasında dava konusu makinaların her birinin edinim tarihinden itibaren mamul veya yarı mamul üretimlerdeki katkı paylarına ve üretilen mallardaki kalite ve fire kayıplarına ilişkin dayanak belge bulunmaması nedeniyle mevcut belge ve bulgular üzerinden zarar tespitinin yapılamayacağı, davacı tarafından, dava konusu edilen makinelere ilişkin yapılmış gider hususunda dayanak belge ibraz edilmemiş olması ve makineler için yetkili servis tarafından garanti kapsamında ücretsiz müdahale edilmiş olması nedenleriyle, davacı tarafından yapılmış herhangi bir giderin bulunmadığı” bildirilmiştir.
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ, YARGILAMA VE GEREKÇE: Dava, ticari satıma konu makinelerin gizli ayıplı olduğu iddiasına dayalı olarak açılan makinelerin ayıpsız misli ile değiştirilmesi, bu mümkün olmadığı takdirde satım bedelinin ve uğranıldığı iddia olunan zararların tahsili istemine ilişkindir.
Davacı vekilinin taleplerinin makinelerin ayıptan ari mısli ile değiştirilmesi; bu mümkün olmadığı takdirde sözleşmeden dönülerek makinelerin bedelinin ve uğranılan zararın tahsiline yönelik alacak istemine ilişkin olduğu ve dava dilekçesinde makinelerin bedelinin 197.414,00-TL + 135.700,00-TL = 333.114,00-TL olduğu göz önünde bulundurularak; 6564 Sayılı Kanununun 45/3. maddesi ile yapılan düzenleme ile dava değeri itibariyle iş bu davanın Kayseri 1. Asliye Ticaret Mahkemesi Heyeti tarafından yürütülmesi gerektiği anlaşılmakla dosyanın heyete tevdiine, harç ikmali hususunun ve sair hususların heyetçe değerlendirilmesine karar verilmiştir.
Davanın ve talebin niteliği ile dava konusu makinelerin değerine göre dava değerinin 333.114,00-TL olması nedeniyle bu miktar üzerinden yasal peşin nisbi harca tabi olduğundan dava dilekçesinde dava değeri olarak bildirilen ve harcı yatırılan 100.00-TL ‘nin mahsubu ile bakiye 333.014,00-TL dava değeri üzerinden yasal peşin nisbi harcını tamamlaması için davacı vekiline iki haftalık kesin süre verilmesine, karar verilmiş, davacı vekilince 25/03/2019 tarihinde tamamlama harcı olarak 5.687,00-TL yatırılmıştır.
Davalı … Mak. San. Ve Tic. Ltd. Şti. tarafından üretilen bir adet Fastband Belt 720 model, PVC kenar yapıştırma makinesi ve bir adet Ayza Panel Next 4 model ebatlama makinesinin diğer davalı … ve Pvc Mak. Tic. Ve San. Ltd. Şti. tarafından davacıya sattığı tarafların kabulündedir. Uyuşmazlık noktaları bu makinelerin gizli ayıplı olup olmadığı, misli ile değiştirme, olmazsa satım bedelinin ve uğranıldığı iddia olunan zararların tahsilinin talep edilip edilemeyeceği, davalı … Mak. San. Ve Tic. Ltd. Şti.’nin zaman aşımı def’inin kabul edilebilir olup olmadığı konularında toplanmaktadır.
6102 Sayılı TTK’nun 23. maddesinde; “Bu maddedeki özel hükümler saklı kalmak şartıyla, tacirler arasındaki satış ve mal değişimlerinde de Türk Borçlar Kanununun satış sözleşmesi ile mal değişim sözleşmesine ilişkin hükümleri uygulanır.
Malın ayıplı olduğu teslim sırasında açıkça belli ise alıcı iki gün içinde durumu satıcıya ihbar etmelidir. Açıkça belli değilse alıcı malı teslim aldıktan sonra sekiz gün içinde incelemek veya incelettirmekle ve bu inceleme sonucunda malın ayıplı olduğu ortaya çıkarsa, haklarını korumak için durumu bu süre içinde satıcıya ihbarla yükümlüdür. Diğer durumlarda, Türk Borçlar Kanununun 223 üncü maddesinin ikinci fıkrası uygulanır.” hükmü düzenlenmiştir.
6098 Sayılı TBK’nun 223. maddesinde “Alıcı, devraldığı satılanın durumunu işlerin olağan akışına göre imkân bulunur bulunmaz gözden geçirmek ve satılanda satıcının sorumluluğunu gerektiren bir ayıp görürse, bunu uygun bir süre içinde ona bildirmek zorundadır.
Alıcı gözden geçirmeyi ve bildirimde bulunmayı ihmal ederse, satılanı kabul etmiş sayılır. Ancak, satılanda olağan bir gözden geçirmeyle ortaya çıkarılamayacak bir ayıp bulunması hâlinde, bu hüküm uygulanmaz. Bu tür bir ayıbın bulunduğu sonradan anlaşılırsa, hemen satıcıya bildirilmelidir; bildirilmezse satılan bu ayıpla birlikte kabul edilmiş sayılır.” hükmü düzenlenmiştir.
Malın teslimi sırasında ilk bakışta kolaylıkla görülebilecek nitelikteki ayıplar, açık ayıptır. Açık ayıpta ihbar süresi iki gündür. Malın teslimi sırasında açıkça belli olmayan ancak adi bir muayene ile ortaya çıkacak ayıpta, ihbar süresi sekiz gündür.Alıcının malı muayene ederek 8 gün içinde satıcıya ayıp ihbarında bulunması gerekmektedir. Alıcının muayene süresini kaçırdıktan sonra yapacağı ayıp ihbarı hukuken sonuç doğurmayacağı gibi, alıcı ayıba karşı tekeffül hükümlerinden faydalanamaz. (Yargıtay 19. H.D.nin 2015/17709 Esas, 2016/8206 Karar sayılı, Yargıtay 19. H.D.nin 2016/5159 Esas, 2017/915 Karar sayılı, Yargıtay 19. H.D.nin 2012/9334 Esas, 2012/18827 Karar sayılı, Yargıtay 19. H.D.nin 2015/12062 Esas, 2016/5585 Karar sayılı ve Yargıtay 19. H.D.nin 2012/13847 Esas 2013/982 Karar sayılı emsal ilamları).
TBK’nun 225. maddesinde, ağır kusurlu olan satıcının, satılandaki ayıbın kendisine süresinde bildirilmemiş olduğunu ileri sürerek sorumluluktan kısmen de olsa kurtulamayacağı düzenlenmiştir.
6098 Sayılı TBK’nun 227. maddesine göre Satıcının satılanın ayıplarından sorumlu olduğu hâllerde alıcı, aşağıdaki seçimlik haklardan birini kullanabilir:
1. Satılanı geri vermeye hazır olduğunu bildirerek sözleşmeden dönme.
2. Satılanı alıkoyup ayıp oranında satış bedelinde indirim isteme.
3.Aşırı bir masrafı gerektirmediği takdirde, bütün masrafları satıcıya ait olmak üzere satılanın ücretsiz onarılmasını isteme.
4. İmkân varsa, satılanın ayıpsız bir benzeri ile değiştirilmesini isteme.
Madde metninden de anlaşılacağı üzere alıcının satılanın ayıplı olması halinde seçimlik haklarından sadece birini kullanabileceği düzenlenmiştir.
TBK’nun 231. maddesinde, satıcının daha uzun bir süre için üstlenmiş olmadıkça, ayıptan kaynaklı sorumluluğa ilişkin her türlü davanın, satılandaki ayıp daha sonra ortaya çıksa bile, satılanın alıcıya devrinden başlayarak iki yıl geçmekle zamanaşımına uğrayacağı, son fıkrasında ise satıcının, satılanı ayıplı olarak devretmekte ağır kusurlu olmasında iki yıllık zamanaşımı süresinden yararlanamayacağı düzenlenmiştir.
Alıcının yapması gereken muayenenin tarzı ve kapsamı satılanın niteliğine göre bu tür şeylerin alınıp satıldığı ticari uygulamaya ve alıcının tecrübesine göre belirlenmelidir. Alıcının yapacağı muayene neticesinde tespit ettiği ayıpları satıcıya yazılı şekilde ihbar etmesi gereklidir. Alıcının ayıplı mallar sebebiyle yapmış olduğu seçimlik hakları altı aylık zamanaşımına tabidir.
Nitelikli hesap bilirkişi ***, İnşaat Mühendisi ***, Mali Müşavir Bilirkişi *** ve İşletmeci Bilirkişi ***’den oluşturulan bilirkişi kurulunun düzenlediği ***2021 tarihli raporda dava konusu her iki makinenin de gizli ayıplı olduğu, makinelerin ayıplarının giderilmesi ile ilgili üretici davalı … Mak. San. Ve Tic. Ltd. Şti.’nin listelenmiş 19 farklı tarihte yapılmış servis hizmetine rağmen bu ayıpların giderilemediği, makinelerdeki arızaların kullanıcı hatasından kaynaklanmadığı, makinelerdeki söz konusu arızaların ve ayıpların kullanıldıkça ortaya çıktığı, ilk gözlem ve kontrol ile bu ayıpların tespit edilmesinin mümkün olmadığı görülmektedir.
Türk Borçlar Kanunu’ nun 231. maddesinde, satılanın ayıbından doğan sorumluluğa ilişkin her türlü davanın, satılandaki ayıp daha sonra ortaya çıksa bile, satılanın alıcıya devrinden başlayarak iki yıl geçmekle zamanaşımına uğrayacağı, ancak satıcı, satılanı ayıplı olarak devretmekte ağır kusurlu ise, iki yıllık zamanaşımı süresinden yararlanamayacağı düzenlenmiş, yine aynı yasanın 225. maddesinde, ağır kusurlu olan satıcının, satılandaki ayıbın kendisine süresinde bildirilmemiş olduğunu ileri sürerek sorumluluktan kısmen de olsa kurtulamayacağı belirtilmiştir.
Dava, satıcının ayıba karşı tekeffülü hükümlerine dayanmaktadır. Dava tarihinde yürürlükte bulunan TTK’nun 23. maddesi uyarınca tacirler arası satışlarda zamanaşımı süresi düzenlenmişse de TBK’nun 231. maddesi dikkate alındığında daha uzun süreli garanti verilmesi durumunda zamanaşımı süresinin garanti süresi sonuna kadar uzayacağı Yargıtay’ın yerleşik uygulaması ile de kabul edilmektedir. Somut uyuşmazlıkta, dava konusu makineler yönünden garanti süresi verildiğine, makinelerdeki arıza ve ayıpların yetkili servise bildirildiğine göre, bu süre içinde dava açılmış olduğu anlaşıldığından davalı … Mak. San. Ve Tic. Ltd. Şti.’nin zamanaşımı def’i yerinde değildir. Söz konusu ayıp kullanım ile ve garanti süresi içinde ortaya çıkmış olup, ayıbın süresinde ihbar edilmediği davalı tarafça ispat edilememiştir. Bu nedenle davalı … Mak. San. Ve Tic. Ltd. Şti.’nin zaman aşımı def’ine itibar edilmemiştir.
Dava konusu makinelerdeki imâlat hatasından kaynaklanan gizli ayıplar nedeniyle davacı, TBK’nun 227. maddesi uyarınca makinelerin ayıpsız misli ile değiştirilmesini talep etmiştir. Alınan makinelerin imâlattan kaynaklanan arızasının bulunması karşısında davacı, makinelerin misli ile değişimi yönündeki talebinde haklıdır.
Yargılama sonunda tüm dosya kapsamı ile birlikte değerlendirme yapıldığında davacının satın aldığı makinelerde meydana gelen arızaların gizli ayıp niteliğinde olduğu, makinelerin mevcut ayıplarının muhtelif tarihlerde yapılan bakım ve onarımlara rağmen yetkili servis tarafından giderilemediği, makinelerin misli ile değiştirilmesinin uygun olduğu, davacının terditli taleplerinden olan ayıpsız misli ile değiştirilmesi talebinin kabulüne karar verildiğinden sözleşmeden dönme, satım bedelinin, makineler için yapılan ve makinelerden kaynaklı uğranan zararın tazminine yönelik davacının terditli talepleri hakkında karar verilmesine yer olmadığına dair karar vermek gerekmiştir.
HÜKÜM:Yukarıda açıklanan nedenlerle;
Davanın KABULÜ İLE;
1-Dava konusu bir adet Fastband Belt 720 model, PVC kenar yapıştırma makinesi ve bir adet Ayza Panel Next 4 model ebatlama makinesinin ayıpsız misli ile değiştirilerek davalılar tarafından davacıya teslimine,
2-Bu makinelerin tüm takyidatlarından arındırılmış şekilde masrafları davalılar tarafından karşılanmak sureti ile davacı tarafından davalılara teslimine,
3-İnfaz aşamasında İİK’nun 24. maddesi hükümlerinin uygulanmasına,
4-Davacının terditli taleplerinden olan ayıpsız misli ile değiştirilmesi talebinin kabulüne karar verildiğinden sözleşmeden dönme, satım bedelinin, makineler için yapılan ve makinelerden kaynaklı uğranan zararın tazminine yönelik davacının terditli talepleri hakkında karar verilmesine yer olmadığına,
5-492 sayılı Harçlar Kanunu’na ekli (1) sayılı tarife gereğince alınması gereken 22.755,01-TL nispi karar ve ilam harcından davacı tarafça peşin yatırılan 35,90-TL ile 5.687,00-TL tamamlama harcının mahsubu ile bakiye 17.032,11-TL karar ilam harcının davalılardan alınarak HAZİNE’YE GELİR KAYDINA,
6-Davacı tarafça yapılan başvurma harcı 35,90-TL, peşin harç 35,90-TL, 5.687,00-TL tamamlama harcının davalılardan alınarak davacıya verilmesine,
7-Davacı tarafından sarf edilen 74,00-TL e-tebligat gideri, 28,40-TL müzekkere gideri, 191,00-TL posta gideri, 200,00-TL keşif araç ücreti ve 5.200,00-TL bilirkişi ücreti olmak üzere toplam 5.693,40-TL yargılama giderinin davalılardan alınarak davacıya ödenmesine,
8-Davalı … Mak. San. Ve Tic. Ltd. Şti. tarafından yapılan yargılama giderinin davalı taraf üzerinde bırakılmasına,
9-Davalı … ve Pvc Mak. Tic. Ve San. Ltd. Şti. Tarafından yapılan yargılama giderine rastlanmadığından bu konuda karar verilmesine yer olmadığına,
10-HMK’nun 333/1. maddesi gereğince varsa artan gider avansından kullanılmayan kısmın karar kesinleşmesinden sonra yatıran ilgili tarafa iadesine,
11-Davacı kendisini bir vekil ile temsil ettirdiğinden karar tarihinde yürürlükte bulunan AAÜT uyarınca hesap ve taktir olunan 31.767,98-TL nispi vekalet ücretinin davalılardan alınarak davacıya verilmesine,
12-Davalılar lehine vekalet ücreti taktirine yer olmadığına,
Dair, davacı vekili ve davalılar vekilinin yüzüne karşı gerekçeli kararın tebliğ tarihinden itibaren 2 hafta içinde Kayseri Bölge Adliye Mahkemesi nezdinde istinaf kanun yolu açık olmak üzere oy birliği ile verilen karar açıkça okunup, usulen anlatıldı. 04/10/2021

Başkan ***
e-imzalıdır
Üye ***
e-imzalıdır
Üye ***
e-imzalıdır
Katip ***
e-imzalıdır