Emsal Mahkeme Kararı Karşıyaka Asliye Ticaret Mahkemesi 2020/254 E. 2022/50 K. 09.02.2022 T.

Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
KARŞIYAKA
ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ “TÜRK MİLLETİ ADINA”
GEREKÇELİ KARAR

DAVA : Yönetim Kurulu Kararının Yokluk/Butlan/İptal ile Malul
Olduğunun Tespiti
DAVA TARİHİ :
KARAR TARİHİ : 09/02/2022
KARARIN YAZILDIĞI
TARİH : 25/02/2022

Davacı vekili tarafından verilen dilekçe ile açılan davanın yapılan açık yargılaması sonunda;

İSTEK :
Davacı vekili dava dilekçesi ile; davalı birliğin …………..tarihli olağan genel kurul toplantısının …….maddesinde yönetim kurulu seçimi yapıldığını, genel kurul toplantısında yönetim kurulunun seçimine ilişkin ….maddenin iptaline yönelik mahkememizde açılan ……….E.sayılı davanın devam ettiğini, bu davadaki iddialarının doğrulandığını, ……ı’nın yönetim kuruluna seçilmesine ilişkin olağan genel kurul kararı iptal edildiğinde, bu genel kurul kararı başlangıçtan itibaren hükümsüz olacağından, olağan genel kurulda ………’dan sonra en çok oyu alan asil üye adayı yönetim kuruluna seçilmiş olacağını, bu hususta davalı tarafa ihtarname çekilmesine rağmen talebin yerine getirilmediğini bildirerek, davalı birlik yönetim kurulunun ………. toplantı tarihli…….. toplantı nolu “istifa eden yönetim kurulu üyesi ………’nın yerine yedek üye ………’ın göreve davet edilmesine” ilişkin kararının, yoklukla sakat/mutlak butlanla geçersiz olduğunun belirlenmesine ve iptaline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
SAVUNMA :
Davalı vekili cevap dilekçesi ile; yönetim kurulu kararları hakkında iptali davası açılamayacağını, yönetim kurulu kararlarının TTK’nun 319.maddesinde düzenlenen batıl kararlar kapsamında olmadığını, davacının birliğe bağlı küçük bir kooperatifin delegesi olduğunu, davaya açma hakkından söz edilebilmesi için kooperatif temsilcisi sıfatına sahip olması ve bu sıfatın karar kesinleşinceye kadar devam etmesi gerektiğini, davacı hakkında bu dava tarihinden önce …….. Asliye Hukuk Mahkemesinin ……….E.sayılı dosyası ile kooperatif temsilcisi seçilmesine ilişkin kooperatif genel kurul kararının iptali davası açıldığını ve davanın derdest olduğunu, dava konusu yönetim kurulu kararının kanuna ve ana sözleşme hükümlerine uygun olduğunu, davacının aynı iddialar ile mahkememizin ……..E.sayılı dosyası ile dava açtığını ve derdest olduğunu bildirerek, davanın reddini savunmuştur.

GEREKÇE VE HÜKÜM :
Taraflar delil ve belgelerini ibraz etmişler, davalı kooperatif birliğin sicil dosyası, Ticaret Bakanlığından dava ile ilgili kayıtları ve bilgiler, ………..Kooperatifinin ilgili kayıtları, …….Asliye Hukuk Mahkemesinin ………. E.sayılı dosya örneği celbedilmiş, emekli baş müfettiş ………..imzalı …………..havale tarihli bilirkişi raporu alınmıştır.
Dava, 4572 sayılı Tarım Satış Kooperatif ve Birlikler Hakkında Kanunun 8.maddesi atfı ile TTK’nun 391.madde hükmüne ve genel hükümlere göre açılmış birlik yönetim kurulu kararının yokluk/butlan/iptali talebine ilişkindir.
Davalı Birliğin ikametgahının mahkememiz yargı çevresi içerisinde kaldığı,
Davalı ………..Birliğinin …………….. tarihinde olağan genel kurul toplantısını icra ettiği ve bu toplantının …….gündem maddesi ile alınan genel kurul kararının iptali yönünde mahkememizin ……….E.sayılı dosyası ile davacı ve diğerleri tarafından dava açıldığı ve yapılan yargılama sonunda aynı tarihte ……. K.ile “I-Davacı ………. tarafından açılan davaların REDDİNE,
II-Diğer davacılar……….ve ……… tarafından açılan davalar ile ilgili olarak;
A)Davalı …………. Birliği tarafından ……….. tarihinde gerçekleştirilen ve …….gündem maddesi ile alınan kararın sadece ……….’nın yönetim kurulu asıl üyeliğine seçilmesi yönünden İPTALİNE,
…gündem maddesi ile alınan kararların iptali ile ilgili fazlaya ilişkin istemin REDDİNE,
………’nın yönetim kurulu asıl üyeliğine seçilmesine ilişkin genel kurul kararının iptaline karar verilmesi karşısında “…………’nın genel kurul anında genel kurula katılma, seçilme hakkı bulunmadığından genel kurulda seçilmediğinin tespiti” yönündeki talep konusunda karar verilmesine YER OLMADIĞINA,
“Yönetim kurulu asıl üyesi olarak ana sözleşmenin …… maddesine göre kendisinden sonra en çok oy alanın seçilmiş olduğunun tespiti” talebinin REDDİNE..” karar verildiği,
…… Asliye Hukuk Mahkemesinin ……….. E.sayılı dosyası ile, davalı ……… tarafından davalı……….aleyhine …………..Kooperatifi yönetim kurulu üyesi ve ……… numara ile ortak olan davalının kooperatif ortaklığının geçersiz olması sebebiyle …………tarihinde yapılan toplantı sonucunda alınan genel kurul kararlarının ve aynı tarihte yapılmış olan başkan ve yönetim kurulu üyelerinin seçimlerinin iptali yönünde dava açıldığı, eldeki davanın yargılaması sırasında ………..tarih ……… K.ile “davalı ………………….. yönünden pasif husumet yokluğundan usulden reddine, dahili davalı …………..yönünden usulüne uygun harcı yatırılarak açılan bir dava olmadığından hakkında hüküm kurulmasına yer olmadığına” karar verildiği ve kararın ………. tarihinde kesinleştiği,
Hususlarında ihtilaf bulunmamaktadır.
Uyuşmazlık ve çözülmesi gereken sorun: Davacının hukuki yararının bulunup bulunmadığı, yönetim kurulu kararları hakkında iptali davası ve butlan davası açılıp açılamayacağı, yönetim kurulu kararının kanuna, ana sözleşmeye uygun olup olmadığı, butlan ve yoklukla malul olup olmadığı noktalarındadır.
4572 sayılı Tarım Satış Kooperatif ve Birlikleri Hakkında Kanunun 8/2.madde hükmüne göre, “…Bu Kanun, 24.4.1969 tarihli ve 1163 sayılı Kooperatifler Kanununun ayrılmaz bir parçası olup, tarım satış kooperatif ve birlikleri hakkında sırasıyla, bu Kanun, bu Kanunda açıkça örnek anasözleşmelerde düzenleneceği belirtilen hususlarda örnek anasözleşmeler, 1163 sayılı Kooperatifler Kanunu ve 29.6.1956 tarihli ve 6762 sayılı (01/07/2012 tarihinden itibaren 6102 sayılı) Türk Ticaret Kanununun anonim şirketlerle ilgili hükümleri uygulanır…”
Genel kurul toplantılarına katılma hakkına sahip ortaklarda aranan şartlar ile birliklerin genel kurullarını teşkil eden kooperatiflerin temsilcilerinin sayısı, nitelikleri, görev süreleri ve seçilme esasları, kooperatif ve birlik yönetim kurulu üyelerinin sayısı ve bu üyelerde aranan şartlar örnek anasözleşmede belirlenir.
Ekonomik fonksiyonları ve hukuki yapıları itibariyle tarım satış kooperatifleri ve birliklerinin temsilcilerinin ve yönetim kurulu üyelerinin seçimleri hususundaki yasal hükümler kamu düzenine ilişkin olup emredici niteliktedir; kooperatifin ve birliğin temel yapısını koruyan hükümlerdir. Bu bağlamda, kooperatif ve birliklerdeki ortaklık payları rehin ve haciz edilemez; ortaklık paylarının devri örnek anasözleşmede belirtilen şartlarla yapılabilir (4572 sayılı K.m.1/son).
Bu meyanda, 1163 sayılı Koop. K.nun 56.maddesinde kooperatif yönetim kurulu üyelerinde aranacak şartlar:Türk vatandaşı olmak; amacı ve esas faaliyet konusu aynı olan başka bir kooperatifin yönetim kurulu üyesi olmamak; devletin güvenliğine karşı suçlar, Anayasal düzene ve bu düzenin işleyişine karşı suçlar, (…) (1) zimmet, irtikâp, rüşvet, hırsızlık, dolandırıcılık, sahtecilik, güveni kötüye kullanma, hileli iflas, ihaleye fesat karıştırma, edimin ifasına fesat karıştırma, suçtan kaynaklanan malvarlığı değerlerini aklama veya kaçakçılık suçlarından ya da bu Kanun hükümlerine göre mahkum olmamak şeklinde sayılmıştır.
Tarım satış kooperatifleri ve birlikleri genel kurul kararlarının geçersizliği konusunda 4572 sayılı Kanunda hüküm bulunmamaktadır. Genel kurul kararlarının geçersizliği iddia edildiğinde anılan kanunun 8/2.maddesi atfı ile kıyasen 1163 sayılı Koop. K.nun 53.madde hükmü ve TTK’nun 391.madde hükümleri ve TBK’nun genel hükümleri gündeme gelir.
Bununla birlikte dava konusu olay yönünden kooperatif veya birliğin temel yapısını bozan genel kurul kararlarına uygulanacak, “iptal” müeyyidesinden daha ağır olan “butlan”dır. Butlan ile malul olan genel kurul kararı ya da kooperatif/birlik işlemi baştan itibaren geçersiz olup hiçbir hüküm ifade etmez. Butlan, kamu düzenine ilişkin olması nedeniyle taraflarca ileri sürülebileceği gibi davanın her aşamasında mahkemece de resen gözetilir.
Maddi ve hukuki olgular ışığında olaya dönüldüğünde;
Davacı ………., ………….. Kooperatifinin ………..tarihli genel kurul toplantısında yönetim kurulu üyesi ve birlik temsilcisi olarak seçilmiş ise de; kayınvalidesi ………..’in sözü edilen genel kurul toplantı tarihinde zeytin ve zeytinyağı ticareti ile uğraştığı, dolayısıyla davacı …………’in dava konusu genel kurul toplantısına birlik temsilcisi olarak katılmasının kanunun emredici hükümlerine ve ana sözleşme hükmüne aykırı olduğu, öte yandan birlik yönetim kurulu üyesi seçilmesinin hukuken mümkün olmadığı, özellikle davalı vekiline ait ……… uyap tanzim tarihli dilekçesine ekli ………. İlçe Tarım ve Orman Müdürlüğünün ………… tarihli idari para cezası kararı, nüfus aile kayıt tablosu, ……… Ticaret Borsası arşiv firma tescil raporu ve…….tarih…….. sayılı yazısı,…….. Mal Müdürlüğünün 20/07/2020 tarihli yazısı ve dosya kapsamı ile belirlenmiştir.
Bu durumda, tarım satış kooperatifleri ve birliklerinin ekonomik fonksiyonu ve hukuki yapıları dikkate alındığında kooperatif yöneticilerinin ve birlik temsilcilerinin seçilmesine ilişkin yasal şartların kamu düzenine ve kooperatif/birliklerin temel yapısının korunmasına ilişkin olmasına göre, yasa ve ana sözleşmede öngörülen kurallara aykırı olarak davacı ……..’in birlik temsilci seçilmesinine ilişkin kooperatif genel kurul kararının batıl olduğu ve baştan itibaren hiçbir hüküm ifade etmediği, butlan ile malul olan bu işlemin davalı vekili tarafından sözlü yargılama ve hüküm duruşması sırasında ileri sürüldüğü, bu itirazın mahkememizce de resen gözetilmesi gerektiği, bu itibarla birlik temsilcisi sıfatını kazanmadığı için davacının eldeki davayı açmasının usulen mümkün olmadığı anlaşılmıştır.
Bu açıklamalar ışığında aşağıdaki şekilde hüküm tesis edilmiştir.

HÜKÜM :
Yukarıda açıklanan nedenlere, kararın dayandığı yasal gerekçeye, dosyadaki delillere ve heyetin taktirine göre:
Davanın REDDİNE,
Alınması gerekli 80,70 TL ilam harcından 54,40 TL peşin harcın mahsubu ile bakiye 26,30 TL ilam harcının davacıdan tahsili ile Hazineye gelir kaydına,
Davacı tarafından yapılan masrafların kendi üzerinde bırakılmasına,
A.A.Ü.T.ne göre belirlenen 5.100,00 TL maktu vekalet ücretinin davacıdan alınarak davalıya verilmesine,
Sarfedilmemiş gider avansının karar kesinleştiğinde yatıran tarafa iadesine,
Kararın tebliğinden itibaren 2 hafta içinde istinaf yolu açık olmak üzere taraf vekillerinin yüzlerine karşı oybirliği ile verilen karar açıkça okunup, anlatıldı. 09/02/2022

Başkan …..

Üye ……..

Üye ……..

Katip .

Bu döküman 5070 Sayılı Kanun gereğince elektronik imza ile imzalanmıştır.