Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C. … ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ Esas-Karar No: 20… Esas – 20…
T.C.
…
ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
“TÜRK MİLLETİ ADINA”
GEREKÇELİ KARAR

ESAS NO : 20… Esas
KARAR NO : 20…

BAŞKAN : …
ÜYE : …
ÜYE : …
KATİP : …

DAVACI : …
VEKİLİ : Av. …

DAVALI : …
DAVA : Alacak
DAVA TARİHİ : 19/04/2019
KARAR TARİHİ : 31/03/2021
KARARIN
YAZILDIĞI TARİH : 03/05/2021

Davacı vekili tarafından verilen dilekçe ile açılan davanın yapılan açık yargılaması sonunda;
İSTEK :
Davacı vekili dava dilekçesi ve açıklama dilekçesi ile, müvekkili şirketin … adresindeki mevcut fabrika binası yanına, ikinci bir fabrika binası inşaatının yapımı için davalı yüklenici şirket ile “anahtar teslimi ve sabit fiyat olarak” 46.000.000,00 TL +KDV bedel karşılığında yapılması hususunda 17/10/2017 tarihinde sözleşme imzalandığını, bu çerçevede sözleşme bedelinin %35 lik kısmını oluşturan 16.000.000,00 TL nakit avans ve buna ilişkin stopaj vergisinin müvekkili tarafından davalı … şirketine ödendiğini, imalata başlandıktan sonra aylık imalatlara ilişkin hakedişlerin yapıldığını, %35 lik avansa karşılık %35 oranında kesinti yapılarak bakiye ödemelerin günü gününe müvekkili tarafından ödendiğini, ancak davalı şirketin işlerde gecikmeye başladığını, bu duruma ilaveten müvekkilince sözleşme kapsamı dışında ilave işlerin yapılmasının da talep edildiğini, bu kapsamda gerek sözleşme süresinin-teslim süresinin revizyonu, gerek ilave işlerin nasıl yapılacağı hususunda 17/10/2017 tarihli ana sözleşmesine 10/07/2018 tarihli ek sözleşme imzalandığını, bu sözleşme ile fabrika binasının tüm üretim alanları imalatının 30/09/2018 tarihine kadar, fabrika binası içinde yer alana ofis, yemekhane vs.bölümlerin anahtar teslimi şeklinde 15/10/2018 tarihine kadar kesin şekilde tamamlanması hususunda anlaştıklarını, ancak, davalı şirketin 2018 yılı Eylül ayının 10-15.günü aralığında işi yavaşlattığını, sonrasında işi tamamen durduğunu ve şantiye alanından çekilmeye başladığını, şirketin ödeme güçlüğüne düştüğünün öğrenildiğini, akabinde davalı şirket aleyhinde müvekkiline haciz ihbarnameleri gönderildiğini, müvekkilinin davalı şirkete … 21.Noterliğinin 04/10/2018 tarih … yevmiye nolu ihbarname göndermesine rağmen davalı şirketin bir çözüm yaratmadığını ve müvekkilinin sözleşmeyi feshe yönelmek zorunda kaldığını, bu arada müvekkilinin yurtdışından siparişler aldığını ve taahhütlerde bulunduğunu, daha fazla zarara uğramamak için mahkememizin… D.iş sayılı dosyası ile tespit yaptırıldığını, davalı şirketin konkordato sürecine girdiğini, delil tespiti dosyasında sunulan rapor sonrasında da davalı şirketin üretime devam etmemesi, bu konuda duyarsız kalması, şantiyede işçilerine ödeme yapmaması sebebiyle işçilerin mağduriyet yaşaması sebebiyle işçi hareketlerinin ve gösterilerinin başlamaması, şantiyede çalışan kendi ve alt taşeron işçilerinin SGK ya primlerini dahi yatırılmadığının anlaşılması gibi sözleşmenin açık bir şekilde ihlallerine devam edilmesi üzerine müvekkili şirket tarafından … 21.Noterliğinin 10/10/2018 tarih … yevmiye nolu ihtarnamesi ile sözleşmenin feshedildiğini bildirerek, fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla şimdilik:
a)Hatalı imalatların düzeltilmesi bedeli 10.000,00 TL,
b)Eksik imalatların tamamlanması için gereken fiyat farkı bedeli 150.000,00 TL,
c)Rücu etmek üzere SGK ya ödediği … ve alt taşeronlarının sigorta prim borçlarına karşılık 40.000,00 TL,
d)180 gün olarak belirlenmiş gecikme süresi sebebiyle ifaya ekli cezai şart bedeli 10.000,00 TL olmak üzere toplam 300.000,00 TL kısmi ve belirsiz alacağın 10/10/2018 fesih tarihinden itibaren işleyecek ticari faizi ile birlikte tahsiline,
Yine delil tespiti dosyasında harcanmış bulunan 9.254,20 TL yargılama giderinin tespit tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte tahsiline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davacı vekili 01/03/2021 havale tarihli ıslah dilekçesi ile, 10.236.138,17 TL fiyat farkı bedelinin, 5.400.000,00 TL cezai şart tutarının, 390.000,00 TL hatalı işler bedelinin, 261.649,60 TL SGK’ya … adına ödenmek zorunda kalınan tutarın, 3.337.414,00 TL cari hesaba … A.Ş lehine işlenilmesi ve … lehine tespit edilen tutarın dava dilekçesinde belirtilen tutarlar ile birlikte olmak üzere toplam 11.197.563,00 TL bakiye alacağın fesih tarihi 10/10/2018 tarihinden itibaren işleyecek avans faiziyle birlikte tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
SAVUNMA :
Davalı taraf davaya cevap vermemiştir.
GEREKÇE VE HÜKÜM :
Davacı taraf delil ve belgelerini, sözleşmelerin örneklerini ibraz etmiş, mahkememizin… D.İş ve … D.İş sayılı dosyaları bu dosya arasına alınmış, davacıya ait ticari defter kayıt ve belgeler ile imalatların bulunduğu yerde incelemeler yapmak suretiyle mimar …, inşaat mühendisi …, harita mühendisi … ve muhasebe uzmanı … imzalı imzalı 17/08/2020 havale tarihli bilirkişiler kök raporu ve 02/12/2020 havale tarihli ek rapor alınmıştır.
Dava, TBK’nun 470 vd.maddelerine göre açılmış eser sözleşmesi niteliğindeki inşaat yapım sözleşmesinden kaynaklanan eksik ve ayıplı işler bedelinin, fiyat farkı bedelinin, yüklenici adına SGK’ya ödenen sigorta prim tutarlarının, cezai şart vs alacağın tahsili istemine ilişkindir.
Davacı iş sahibi ve davalı yüklenici arasında davacı şirketin … adresindeki mevcut fabrika binası yanına, ikinci bir fabrika binası inşaatının yapımı için 17/10/2017 tarihinde sözleşme imzalandığı, bilahare 10/07/2018 tarihli ek sözleşme imzalandığı; sözleşme sürecinde davalı tarafından muhtelif imalatların yapıldığı, davacı tarafından ödemelerde bulunulduğu; davacı şirket tarafından … 21.Noterliğinin 10/10/2018 tarih … yevmiye nolu ihtarnamesi ile sözleşmenin feshedildiği, fesih ihbarnamesinin davalı şirkete 10/10/2018 tarihinde tebliğ edildiği; mahkememizin… D.iş ve … D.iş sayılı dosyaları ile tespitler yaptırıldığı hususlarında ihtilaf bulunmamaktadır.
Uyuşmazlık ve çözülmesi gereken sorun; davacı tarafından sözleşmenin feshinin haklı olup olmadığı, sözleşmelerin feshi tarihi (10/10/2018) itibariyle sözleşme ve ek sözleşmeden kaynaklanan edimlerin taraflarca yerine getirilme oranlarının ne olduğu, bu bağlamda davalı yüklenici tarafından sözleşme ve ek sözleşme kapsamında yapılan imalatların tutarının ne kadar olduğu, eksik ve ayıplı işlerin bulunup bulunmadığı, varsa ayıplı işlerin bedelinin ne kadar olduğu ayrıca eksik işlerin tamamlanması için fiyat farkı oluşmuşsa bu fiyat farkı bedelinin ne kadar olduğu; davacı tarafından davalıya yapılan ödeme tutarının ne kadar olduğu; davacı tarafından … ve alt taşeronlarının sigorta primlerine karşı SGK ya ödeme yapılıp yapılmadığı, ödeme yapılmışsa tutarının ne kadar olduğu; işin tesliminde gecikme söz konusu ise bu sürenin ne kadar olduğu, ayrıca işin mahiyeti ve kapsamına, tarafların durumuna göre davacının makul bekleme süresinin ve bu sürenin sonunda eksik ve ayıplı olduğu bildirilen işlerin tamamlanma süresinin ne kadar olduğu, bu sürelere (davacı iddiasındaki 180 günlük süre ve bir önceki cümlede belirlenen süreye) göre 2 ayrı ihtimale göre varsa cezai şart bedelinin ne kadar olduğu noktalarındadır.
TBK nun 470.maddesi gereğince, iş sahibinin asıl borcu işin bedelini ödemesidir. Müteahhit ise, yüklendiği imalatı sözleşmeye ve projesine göre tamamlayıp teslim etmekle yükümlüdür. Esas itibariyle bir eser tamamen bittikten sonra teslim edilebilir.
TMK’nun 6.maddesi uyarınca kanunda aksine bir hüküm bulunmadıkça, taraflardan her biri hakkını dayandırdığı olguların varlığını ispatla yükümlüdür. HMK 190.madde hükmü gereğince “ispat yükü kanunda özel bir düzenleme bulunmadıkça iddia edilen vakıaya bağlanan hukukî sonuçtan kendi lehine hak çıkaran tarafa aittir”.
Maddi ve hukuki olguların ışığında somut olaya dönüldüğünde:
Taraflar arasında gerçekleşen sözleşmelere göre işin bitim tarihinin 15/10/2018 olduğu, işin teslim süresi sona ermeden ve yüklenici henüz temerrüde düşmeden fesih işleminin gerçekleştirildiği, davacının verdiği teminat mektuplarının nakde çevrilerek tahsil edildiği, taraflar arasında imzalanan ek sözleşmeye göre ek imalatlar ve proje revizyonları sebebiyle işin süresinin uzatılmasının taraflarca kararlaştırıldığı,
Yüklenicinin tamamlamış olduğu işlerin oranının %75,28, bu orana tekabül eden bedelin 34.626.513,14 TL olduğu, henüz bitirilmemiş bölümlerin %74,72 oranında olduğu ve bu orana isabet eden bedelin 11.373.486,86 TL olduğu, bu değerlere KDV’nin dahil olmadığı,
Yüklenici tarafından tamamlanmış ve bedeli ödenmemiş 9.hakediş itibariyle ek işler bedelinin 163.500,00 TL, 1-8 nolu hakedişler itibariyle yükleniciye bedeli ödenmemiş ek işler bedelinin 606.169,44 TL, yüklenici tarafından ikmal edilen temel altı dolgu hakediş bedelinin 76.725,00 TL olduğu,
Buna göre davalı yüklenicinin ikmal edip bedelini almadığı ek işlere ait tutarın 846.394,44 TL olduğu ve KDV’nin bu tutara dahil olmadığı,
Yükleniciye 928.890,00 TL bedelli 10 nolu hakediş bedelinin ödenmediği,
Mahallinde belirlenen yükleniciye ait sahada bulunan ihzarat malzemesi bedelinin 1.562.193,00 TL olduğu,
… tarafından sözleşme kapsamında verilmiş sözleşme feshi ile nakde çevrilerek tahsil edilen teminat mektupları bedelinin 7.598.930,73 TL olduğu,
Bu bedeller çerçevesinde davalı yüklenici firmanın davacı iş sahibi firmadan 10.936.346,10 TL alacağının bulunduğu,
Davacı şirketin sözleşme gereği davalı firmaya ödenen ve hakedişlerden, hakediş alacağının %35’i üzerinden kesilen ancak işin tek taraflı olup feshedilmesi sebebiyle kalan avans ödemesi için en son 9 nolu hakedişe kadar 11.701.695,01 TL kesinti yapıldığı anlaşılmaktadır.
Bu vakıalar ve bilirkişiler kök raporunun 15. ve 16. sayfalarında yer alan tablolar dikkate alındığında, taraflar arasında akdedilen sözleşmeler çerçevesinde:
Davacı tarafından yapılan işler ve ihzarat vs bedeli:
44.036.312,47 TL hakediş, ilave hakediş ve ilave işler,
356.927,13 TL avans stopajı,
163.500,00 TL hakedişi yapılmayan işler,
76.725,00 TL dolgu malzemeleri,
928.890,00 TL Eylül ayı faturalanmayan hakediş,
1.562.130,00 TL ihzarat bedeli,
606.169,00 TL Eylül ayı faturalanmayan ek iş olmak üzere toplam 47.730.653,60 TL’dir.
Buna karşılık, davacı tarafından davalıya yapılan muhtelif şekildeki ödemeler toplamı -tablonun son 10 satırında yer alan ve dava konusu edilen tutarlar çıkartıldığında- (66.527.147,84 – 390.000,00 – 10.236.138,17 – 5.400.000,00 – SGK ödemeleri toplamı 261.649,66=) 50.239.360,01 TL’dir.
Bu durumda, yapılan işlerle ilgili dava konusu edilen eksik ve ayıplı işler dikkate alınmaksızın sözleşmenin feshi tarihi 10/10/2018 itibariyle davacının davalıdan 2.508.706,41 TL alacağının bulunduğu anlaşılmaktadır.
Taraflar arasında akdedilen ana sözleşmenin 27.maddesine göre “yüklenicinin iflası veya iflas ertelemesi kararı verilmesi halinde sözleşme bozulmuş sayılır. Ayrıca, herhangi bir sebeple mahkemece yüklenicinin tasfiyesine veya sanatını yapmaktan alıkonmasına karar verilirse sözleşme bozulur teminatı irat kaydedilir”.
Bu bağlamda, sözleşmenin ihlali halinde müteahhitçe verilen kesin teminatın kaydedileceğine dair hüküm cezai şart niteliğindedir. (Yarg. 15. HD 10/06/1985 gün 1985/766 E. – 2076 K. ve 13/04/1985 gün 1984/4407 E. – 614 K., sayılı kararları)
Fesih tarihi itibariyle taraflarca yerine getirilen edimlerin oranlarının birbirine yakın olduğu, dolayısıyla imalat edimlerinin yerine getirilmediği yönündeki iddiaların yerinde olmadığı kanaatine varılmıştır. Ne var ki, sözleşmenin akdedilmesinden sonra yürürlükten kaldırılan iflasın ertelenmesi müessesesinin yerine konkordato (geçici mühlet vs aşamaları içeren) müessesesi uygulamaya konulduğu ve iflasın ertelenmesi sonuçları ile geçici mühlet kararı sonuçlarının örtüştüğü bilinmektedir. Olayda, davalı şirket tarafından 08/10/2018 tarihinde … 2. Asliye Ticaret Mahkemesi’nin… Esasına kayıtlı konkordato talebinde bulunulduğu, yetkisizlik kararı üzerine mahkememize gönderilen dosyanın yargılaması sırasında 15/10/2018 tarihinde davalı şirket hakkında 08/10/2018 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere geçici mühlet kararı verildiği ve iflas ertelemesine ilişkin hukuki geçici korumalarının davalı lehine öngörüldüğü, bilahare yargılama sonunda mahkememizce 09/01/2019 gün … E. – … K., ile borca batık durumda bulunmadığı için konkordato şartları gerçekleşmediğinden davalı şirket hakkında konkordato talebinin reddine karar verildiği, kararın 24/06/2020 tarihinde kesinleştiği anlaşılmaktadır. Olayın özellikleri ve şartları, tarafların durumları, konkordato dosyasının içeriği, hakkaniyet ilkesi dikkate alındığında, taraflar arasındaki sözleşmenin uygulanması sırasında davalı şirketin iflasın ertelenmesi sonucunu doğuracak nitelikte konkordato talebinde bulunması ve mahkemece hakkında geçici mühlet kararı verilmesi ile sözleşmenin 27.maddesi uyarınca inşaat sözleşmesinin bozulduğunun kabulü gerekir.
Bu çerçevede, davalı … tarafından sözleşme kapsamında verilmiş 7.598.930,73 TL toplam tutarlı teminat mektuplarının davacı tarafından nakde çevrilip tahsil edilmesi sözleşmenin 27.madde hükmü uyarınca cezai şartın tahsili niteliğinde görülmüştür.
Öte yandan, davalı müteahhidin alacak tablosunda gösterilen imalatlar ile ilgili olarak hatalı imalatların bulunduğu ve bu imalatların düzeltilmesi için toplam 390.000,00 TL tutarın gerekli olduğu, tespit dosyaları ve bilirkişiler kök raporu ve ek raporu ile belirlenmiştir.
Yine davalı şirket işçilerinin prim borçlarının davalı şirket adına davacı tarafından SGK’na 20/02/2019 tarihinde toplam 261.649,66 TL olarak ödendiği sözleşme ve yasa gereği davacının davalıya rücu hakkının bulunduğu, davalı tarafından bu tutarların davacıya ödenmesi gerektiği kanaatine varılmıştır.
Bu kabuller çerçevesinde hakkaniyet ilkesi de gözetilerek dava konusu edilen eksik imalatların tamamlanması için gereken fiyat farkı bedeli ve gecikme süresine bağlı ifaya ekli cezai şart bedeli talepleri hukuki dayanaktan yoksun bulunmuştur.
Delil tespiti gideri HMK.’nun 323/1-ç.madde hükmü çerçevesinde “yargılama gideri” sayıldığından ve yargılama giderleri kapsamında değerlendirilmesi gerektiğinden, bu talep hakkında ayrıca bir karar verilmesine gerek görülmemiştir.
Bu açıklamalar ışığında aşağıdaki şekilde hüküm tesis edilmiştir.
HÜKÜM :
Yukarıda açıklanan nedenlere, kararın dayandığı yasal gerekçeye, dosyadaki delillere ve heyetin taktirine göre:
I-Dava dilekçesi ve ıslah dilekçesi ile açılan dava ile ilgili olarak:
A)Hatalı imalatların düzeltilmesi bedeli 390.000,00 TL’nin dava tarihi 19/04/2019 tarihinden itibaren işleyecek ticari faizi ile birlikte davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
B)SGK’ya yapılan ödemeler tutarı 261.649,66 TL’nin davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
40.000,00 TL’lik bölümüne dava tarihi 19/04/2019’dan itibaren,
221.649,66 TL’lik bölümüne ıslah tarihi 02/03/2021’den itibaren ticari faiz yürütülmesine,
C)Sair (eksik imalatların tamamlanması için gereken fiyat farkı bedeli ve ifaya ekli cezai şart) taleplerinin REDDİNE,
D)Delil tespiti giderlerinin yargılama giderleri kapsamında değerlendirilmesi gerektiğinden, bu hususta ayrıca bir karar verilmesine yer olmadığına,
II-6325 sayılı Hukuk Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk Kanunu’nun 18/A-14.bendinin 2.yarı cümlesi ve ilgili yönetmeliğin 26/2.madde hükmü uyarınca 1.320,00 TL arabuluculuk ücretinin 6183 sayılı Kanun’a göre davalıdan tahsili için Hazineye müzekkere yazılmasına,
III-Alınması gerekli 44.514,18 TL ilam harcı peşin alındığından yeniden harç alınmasına yer olmadığına,
Fazla alınan 146.870,24 TL harcın kararın kesinleşmesinden sonra talep halinde davacıya iadesine,
IV-Davacı tarafından sarfedilen:
a)44.564,98 TL peşin harçların,
b)300,25 TL tebliğ+yazı gideri, 4.000,00 TL bilirkişi ücreti ve 9.222,70 TL tespit giderleri olmak üzere toplam 13.522,95 TL yargılama giderinden kabul (%6) oranına göre hesaplanan 811,37 TL giderin,
c)Kabul edilen miktar üzerinden A.A.Ü.T.’ne göre hesaplanan 49.632,48 TL nisbi vekalet ücretinin davalıdan alınarak davacıya verilmesine.
V-Sarfedilmemiş gider avansının bulunması durumunda karar kesinleştiğinde yatıran tarafa iadesine,

Kararın tebliğinden itibaren 2 hafta içinde istinaf yolu açık olmak üzere davacı vekilinin yüzüne karşı, davalının yokluğunda oybirliği ile verilen karar açıkça okunup, anlatıldı. 31/03/2021

Başkan …

Üye …

Üye …

Katip …